Sáng kiến kinh nghiệm "Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn Làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp lá 4 trường Mầm non Krông Ana"

 I. Phần mở đầu 
 1. Lý do chọn đề tài	
Văn học có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách trẻ em, là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với trẻ nhất là với lứa tuổi mẫu giáo. Nó đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về thế giới xung quanh. Văn học không chỉ góp phần bồi dưỡng tâm hồn, nâng cao năng lực cảm thụ cái đẹp, mà còn giúp cho trẻ phát triển trí tuệ, mở rộng sự hiểu biết và hướng tới một lối sống giàu lòng nhân ái.
Văn học nuôi dưỡng và phát triển ở trẻ trí tưởng tượng, sáng tạo nghệ thuật. Vì vậy việc đem văn học đến với trẻ là một việc rất quan trọng và cần thiết. Tuy nhiên đưa tác phẩm văn học đến với trẻ như thế nào? Đó là điều mà giáo viên mầm non phải có suy nghĩ sáng tạo, lựa chọn tác phẩm hay phù hợp với lứa tuổi, có ý nghĩa giáo dục nhằm giúp trẻ phát triển tốt khả năng cảm thụ tác phẩm văn học.
Tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là một nhiệm vụ quan trọng ở trường mầm non, đó là sự dẫn dắt mở cửa cho trẻ ngay từ những bước chập chững đầu tiên giúp trẻ củng cố những biểu tượng về cuộc sống xã hội xung quanh, từng bước cung cấp khái niệm mới mở rộng kinh nghiệm sống cho trẻ, giúp trẻ phát triển về ngôn ngữ, sự nhạy cảm thẩm mĩ, năng lực cảm thụ văn học những tố chất ban đầu của năng khiếu nghệ thuật. Tổ chức cho trẻ hoạt động nghệ thuật, cảm thụ tác phẩm văn học, tái tạo và một phần sáng tạo tác phẩm văn học. giúp trẻ rèn luyện khả năng thực hành, trải nghiệm nghệ thuật, và góp phần phát triển toàn diện ở trẻ về cảm xúc, tình cảm, đạo đức, ý chí, nhất là phát triển ngôn ngữ nói mạch lạc. 
	Đối với môn học này, như chúng ta đã biết rất đa dạng và phong phú, về nội dung có tầm quan trọng cho trẻ phát triển, tạo tiền đề cho việc học tập là hoạt động chính ở trường phổ thông sau này. Muốn làm tốt việc này trước hết đòi hỏi người giáo viên phải có tâm huyết với nghề, say sưa suy nghĩ tìm tòi, sáng tạo hướng dẫn trẻ tham gia vào các hoạt động một cách khoa học để bước đầu nắm bắt và hình thành những kỹ năng sống, giúp trẻ sác lập thái độ và hành vi đúng đắn đối với các hiện tượng của đời sống. Ngoài ra trong môn học này người giáo viên cần tổ chức cho trẻ tự hoạt động trên mọi lĩnh vực, cần đầu tư thời gian, công sức và đặc biệt là cần có một giọng đọc, giọng kể truyền cảm thể hiện được tính cách của nhân vật, có như vậy trẻ mới chú ý và tích cực tham gia vào hoạt động tốt hơn.
	Trẻ ở lứa tuổi mầm non tư duy của trẻ thường gắn liền với yếu tố chủ quan, đầy màu sắc xúc cảm, sự kiềm chế các phản ứng của bản thân trẻ chưa cao, kinh nghiệm của trẻ còn hạn chế, đặc biệt trẻ rất giàu tưởng tượng và thường dùng tưởng tượng để nhận thức. 
	Ngôn ngữ phát triển rất nhanh về số lượng cũng như chất lượng, hầu hết các loại từ đã xuất hiện trong vốn từ của trẻ. Trẻ em tuổi mầm non đã sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hằng ngày. Tuổi mẫu giáo là thời kỳ bộc lộ nhạy cảm cao nhất đối với các hiện tượng ngôn ngữ khiến cho sự phát triển ngôn ngữ của trẻ đạt tốc độ khá nhanh. Trẻ mẫu giáo lớn biết sử dụng ngữ điệu một cách phù hợp với nội dung giao tiếp hay nội dung câu chuyện mà trẻ tự kể.
Nhưng trong thực tế hoạt động làm quen văn học giáo viên vẫn chưa khai thác triệt để ý nghĩa giáo dục của từng tác phẩm đến với trẻ mầm non. Chưa chú ý đến vẻ đẹp nội dung cũng như hình thức của tác phẩm văn học trong quá trình dạy. Giáo viên vẫn còn thiếu sự nhạy cảm và linh hoạt trong việc sử dụng biện pháp và thủ thuật. Đặc biệt hơn nữa giáo viên còn chưa chú tâm đến việc lựa chọn một tác phẩm văn học thích hợp cho trẻ. Các câu hỏi đàm thoại còn dài dòng, trùng lặp, không xoáy vào chủ đề tư tưởng của tác phẩm, chưa phân tích và cảm thụ đúng tác phẩm văn học, tổ chức còn rập khuôn, chưa sáng tạo. Do vậy tổ chức hoạt động này vẫn chưa đạt kết quả cao.
Để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc, trí nhớ và hoạt động nghệ thuật tự tin, sáng tạo. Cần trang bị cho trẻ mốt số kiến thức cơ bản để trẻ bước vào lớp 1 một cách tốt nhất. Vậy tổ chức trên tiết học lồng ghép mọi lúc mọi nơi như thế nào để trẻ lĩnh hội các kiến thức và kỹ năng sống một cách đơn giản nhất nhưng hiệu quả nhất. Với những lý do trên tôi đã trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp nhằm ngày một nâng cao nghiệp vụ sư phạm của bản thân tôi mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen Văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp lá 4 trường Mầm non Krông Ana” để dạy trẻ đạt hiệu quả cao nhất.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ
* Mục tiêu:
Nhằm nâng cao hiệu quả chất lượng hoạt động Làm quen văn học, có được hướng giải quyết tốt nhất giúp trẻ thích học, cảm nhận tốt tác phẩm văn học, dễ nhớ, dễ thuộc, hiểu và thể hiện được những tác phẩm văn học một cách có hiệu quả nhất, khắc phục phần lớn những khó khăn chung đồng thời phát huy được tính tích cực sáng tạo của trẻ. Hình thành ở trẻ kĩ năng sống cũng như phạm vi chuẩn mực đạo đức xã hội.	
*Nhiệm Vụ:
Vì vậy giáo viên mầm non cần tìm tòi và nghiên cứu tài liệu, tích lũy những kinh nghiệm, học hỏi đồng nghiệp rèn kĩ năng và ứng dụng công nghệ thông tin vào soạn giảng để mang chất lượng dạy trẻ tốt nhất. 
3. Đối tượng nghiên cứu:
Một số biện pháp sư phạm nhằm nâng cao chất lượng môn làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp lá 4 trường Mầm non Krông Ana.
4. Giới hạn của đề tài: 
 Trẻ 5-6 tuổi tại lớp lá 4 trường Mầm non Krông Ana.
 Về thời gian: Từ tháng 9 năm 2016 đến tháng 2 năm 2017.
5. Phương pháp nghiên cứu:
Văn học là hoạt động không thể thiếu được trong trường lớp mầm non. Khi cho trẻ làm quen với văn học tôi nhận thấy rằng các cháu ở độ tuổi 5 - 6 hầu như đã thể hiện được các tác phẩm văn học như đọc, kể diễn cảm, đóng kịch nhưng hiệu quả mang lại chưa cao. Vì thế tôi đã tìm hiểu và thu thập những đặc điểm tâm sinh lý, khả năng của trẻ lớp lá và làm thế nào để trẻ có thể học tốt nhất môn làm quen văn học nhằm giúp trẻ phát triển ngôn ngữ và khả năng thể hiện các tác phẩm văn học tốt hơn thông qua các hoạt động học tập và vui chơi. Đồng thời qua đó trẻ biết yêu quý cái đẹp, tránh không làm điều xấu, đồng tình với cái thiện, lên án cái ác.
Vì thế tôi muốn làm thế nào để nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ qua môn Làm quen văn học, muốn khai thác một cách hiệu quả nhất nên tôi tìm tòi nghiên cứu tài liệu, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp. Tôi mạnh dạn nghiên cứu một số phương pháp như sau: 
 a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận	â	
Phương pháp nghiên cứu tài liệu
b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp đàm thoại
Phương pháp quan sát (trực quan hình ảnh)
Phương pháp thực hành trên trẻ
II. Phần nội dung 
1. Cơ sở lí luận 
Trẻ ở tuổi mầm non thật đáng yêu, tâm hồn trẻ thơ ngây. Thông qua hoạt động dạy và học dưới hình thức như tạo hình, hoạt động với đồ vật, khám phá khoa họcsẽ giúp trẻ phát triển trí tuệ, óc sáng tạo, nhân cách con người. Nhưng “Làm quen văn học” là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non, vì thông qua các hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học là loại hình nghệ thuật, đặc sắc, không thể thiếu được trong đời sống con người. Đó cũng là cánh cửa để trẻ phát triển tình cảm xã hội tốt hơn và mở ra chân trời nhận thức cho trẻ.
 Qua việc cho trẻ làm quen văn học chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như: Lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước, lòng kính trọng yêu quý người thân như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em. Qua hoạt động này trẻ làm tái tạo lại những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung qua sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ, đồng thời trẻ đọc thuộc thơ, kể lại chuyện một cách tốt nhất.
Tác phẩm Vãn học là giúp trẻ nhận biết các mối quan hệ biểu hiện giữa hoàn cảnh, trạng thái, tình huống và nhân vật; giữa lời kể, lời thuật và ngôn ngữ giữa các nhân vật; giữa không khí, âm sắc, giọng ðiệu chung của tác phẩm vãn học và hành ðộng vãn học. 
Nhằm đáp ứng những yêu cầu cần thiết khi cho trẻ làm quen môn văn học có hiệu quả, phù hợp với khả năng nhận thức của từng độ tuổi giáo viên lựa chọn các tiêu chí theo bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi ; dựa vào các Modul bồi dưỡng thường xuyên như modul 3 đặc điểm phát triển về ngôn ngữ, modul 34 sử dụng bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi, modul 30 làm đồ dùng đồ chơi tự tạo trong chương trình giáo dục mầm non mới để truyền đạt cho trẻ.
Chính vì thế để đạt được mục đích của môn học Làm quen với văn học bản thân tôi đã nghiên cứu suy nghĩ, tìm ra một số biện pháp để giảng dạy tốt môn Làm quen văn học.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Trường Mầm non Krông Ana là một trường trọng điểm thuộc địa bàn thị trấn Buôn Trấp. Đặc biệt là sự quan tâm của lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo, nhà trường đã tạo điều kiện bố trí 2 giáo viên/ lớp. Đồ dùng đồ chơi trang thiết bị phục vụ cho môn học đáp ứng tương đối đầy đủ với chương trình Giáo dục mầm non mới hiện nay.
Tổng số trẻ 5-6 tuổi tại lớp lá 4 là: 35 ; trong đó nữ: 19 ; dân tộc: 3 ; nữ dân tộc: 3. 
Trước khi thực hiện những giải pháp của đề tài tôi tiến hành khảo sát chất lượng đầu năm về khả năng nhận thức của trẻ tại lớp lá 4 đối với môn làm quen văn học qua các tiêu chí phù hợp, tôi được kết quả như sau:
Nội dung 
Kết quả
Về học sinh
22/35 trẻ chiếm 64% trẻ hứng thú
Phối hợp với phụ huynh giúp trẻ phát triển vốn từ tại nhà.
14/35 trẻ chiếm 40% Phát triển vốn từ
Trẻ nói rõ ràng mạch lạc, nói nhiều câu có nghĩa đầy đủ.
22/35 trẻ chiếm 63%
Phát triển tình cảm xã hội
19/35 trẻ chiếm 54,3%
Trẻ tham gia kể chuyện và đóng kịch, thể hiện được vai diễn của mình
15/35 trẻ chiếm 43%
Từ kết quả trên tôi nhận thấy có những nguyên nhân cần được khắc phục và thay đổi, cần có những biện pháp cụ thể để có thể giúp trẻ cảm nhận tốt hơn môn Làm quen văn học
Nguyên nhân khách quan:
Trường mầm non Krông Ana cơ sở vật chất phòng học còn chật hẹp do được tiếp nhận từ trường Tiểu học chuyển sang nên không đúng quy cách với trường lớp mầm non, chính vì thế không gian cũng như tạo môi trường hoạt động không thoải mái cho trẻ. 
Một số trẻ chưa đi học ở các lớp dưới nên khi tiếp thu và giao tiếp với bạn bè còn nhút nhát, chưa quen với các hoạt động ở lớp và khả năng của các cháu còn hạn chế so với các bạn đã được học ở lớp dưới. Chính vì thế khả năng để thể hiện một tác phẩm văn học của các cháu không đồng đều.
Vẫn còn có một số cha mẹ học sinh chưa thực sự quan tâm đến việc học và các hoạt động của con em mình ở trường lớp mầm non. Trẻ còn được nuông chiều, chưa có tính tự lập.
Nguyên nhân chủ quan:
Khả năng cảm nhận của giáo viên về các tác phẩm văn học còn hạn chế về giọng đọc như dùng tiếng địa phương và cách thể hiện các tác phẩm chưa tạo được sự kịch tính, đôi lúc lời thoại còn dài dòng khó hiểu, chưa phân tích và cảm thụ đúng tác phẩm văn học và cách thể hiện qua ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ, phương pháp lồng ghép các tác phẩm văn học trong các hoạt động học tập và vui chơi chưa linh hoạt sáng tạo, tổ chức hoạt động nhóm còn mang tính hình thức nên kết quả trên trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng, sử dụng đồ dùng dạy học chưa có khoa học, dẫn đến giờ học trẻ ít tập trung chú ý, chính vì thế mà hiệu quả trên tiết học chưa cao.
Chưa có sáng tạo trong việc chuyển thể từ chuyện kể sang kịch bản sân khấu, không tạo ra được kịch tính, sự kiện, diễn biến, lời thoại còn dài dòng khó hiểu, ngoài ra còn một số trẻ chưa có năng khiếu đọc, kể và thể hiện các tác phẩm văn học. 
Hầu hết khi biểu diễn các tác phẩm văn học còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: Âm thanh, cảnh trí, trang phục làm cho hoạt động đóng kịch, biểu diễn không thu hút được sự chú ý của trẻ.
Từ những nguyên nhân và thực trạng trên, những mặt làm được và chưa làm được. Bằng vốn hiểu biết của mình tôi luôn tự học hỏi kinh nghiệm để tìm những sáng kiến hay, nhằm khắc phục khó khăn đó cho lớp lá 4 của tôi nói riêng và cho khối lá nói chung. Bản thân đã tham mưu với nhà trường, thường xuyên trò chuyện, quan tâm đến các trẻ mới đi học năm đầu để trẻ dễ dàng hòa đồng với các bạn, vận động phụ huynh học sinh ủng hộ cơ sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc giảng dạy và học tập cho môn học tốt hơn.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
Những biện pháp giải pháp áp dụng cho đề tài:
Xây dựng kế hoạch phù hợp với độ tuổi
Tạo môi trường và diều kiện để trẻ hoạt động tích cực và chủ động nhằm tiếp nhận trọn vẹn tác phẩm.
Tổ chức tiết học đảm bảo tính vừa sức đối với trẻ; tạo ra các đồ dùng đồ chơi đảm bảo tính thẫm mỹ để gây hứng thú cho trẻ trong giờ học.
Hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi
Các biện pháp tuyên truyền với cha mẹ học sinh và cộng đồng.
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Qua áp dụng thực hiện giáo viên hiểu rõ hơn mình phải làm gì và như thế nào khi thực hiện hoạt động làm quen văn học. Khi thực hiện chuyên đề này giáo viên cần nghiên cứu kỹ tài liệu chuyên đề bồi dưỡng thường xuyên tham gia dự giờ các tiết dạy thơ, truyện để đúc rút kinh nghiệm cho bản thân. Sưu tầm các bài thơ câu chuyện phù hợp với từng chủ đề nhằm giúp trẻ hiểu hơn về nội dung và nắm bắt một cách tốt nhất. 
Từ đó bản thân nhận thấy rằng bộ môn Làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể chuyện làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện cho trẻ khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm thơ truyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá nhân, tự tin, độc lập, sáng tạo, hình thành tư duy và khả năng ghi nhớ có chủ đích, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo cao.
Nếu thành công sẽ thay đổi được cách nhìn nhận của phụ huynh đối với ngành học mầm non và sẽ đón nhận được sự quan tâm nhiều hơn hữa của các bậc phụ huynh cũng như các ngành các cấp khác.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
Thường xuyên nghiên cứu kỹ các bài soạn, soạn bài trước khi giảng dạy. Sử dụng công nghệ thông tin vào bài dạy như: Tìm hình ảnh, phim, hoạt hình, truyện trên Internet
Làm mới đồ dùng đồ chơi tự tạo; mua sắm, sưu tầm đủ đồ dùng, đồ chơi một cách đa dạng, phong phú hấp dẫn với trẻ và đảm bảo tính khoa học như: tranh ánh, con rối, mô hình...
Để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học tôi lựa chọn các hình thức tổ chức phù hợp, hấp dẫn như qua tổ chức Hội thi: “Bé với văn học”, “Câu đố” và đặc biệt là chọn những hình ảnh thật, đẹp và những nhân vật ngộ nghĩnh sáng tạo đưa vào công nghệ thông tin để trẻ hòa nhập, hóa thân vào các nhân vật trong tác phẩm mà tôi lồng ghép được. Nhằm mục đích trẻ chú ý xem, lắng nghe cô giới thiệu từ đó trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động.
Với từng bài dạy, thể loại tôi đưa ra hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị có tính lôgic, để đàm thoại với trẻ một cách sôi nổi theo phương châm: “Lấy trẻ làm trung tâm” để phát huy trí tưởng tượng, những cảm xúc của trẻ, tính liên hệ thực tiễn, sáng tạo phù hợp với từng nội dung của bài mà trẻ không bị áp đặt một cách gò bó. Cùng với từng bài dạy, tôi dùng các thủ thuật khác nhau để dẫn dắt vào bài chuyển hoạt động một cách linh hoạt.
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch phù hợp với độ tuổi.
Ngay từ đầu năm học dựa trên kế hoạch của tổ khối tôi xây dựng k ... văn học 
Ví dụ: Trò chơi vẽ con mèo trong truyện chú chuột nhắt cà cây bút chì. Trò chơi
Trò chơi: Bạn là ai, tặng quà cho bạn: dán hình nhân vật vào sau lưng trẻ, cho trẻ khác mô tả và trẻ mang hình sau lưng sẽ đoán tên nhân vật (thỏ ăn gì?)
Dùng hoạt động âm nhạc có cùng chủ đề với tác phẩm để giúp trẻ khắc sâu những ấn tượng nghệ thuật trong tác phẩm văn học ví dụ: trong câu truyện “Bác gấu đen và hai chú thỏ” ta có thể sử dụng nhạc “Ta đi vào rừng xanh” làm nhạc nền để trẻ hứng thú kể cũng như đóng kịch. Khi trẻ đóng kịch cô giáo đóng vai trò người dẫn truyện. Lời dẫn truyện của cô lúc trầm, lúc bổng, chú ý đến nhịp độ, ngắt giọng tạo sức hút đối với trẻ. 
Phần sáng tạo của trẻ cũng không kém phần quan trọng, có thể trẻ sáng tạo lời kể từ tranh ảnh minh họa cho tác phẩm, sáng tạo chi tiết tiếp theo hoặc sáng tạo đoạn kết của câu chuyện. Ví dụ: đoạn kết của câu chuyện “Tấm cám” trẻ có thể đổi cho đoạn kết có hậu hơn như: mẹ con cám đã nhận ra lỗi lầm và vô cùng hối hận trước việc làm sai trái của mình, Tấm đã tha thứ và đón về cùng sống bên nhau vui vẻ. Trẻ cũng có thể thay đổi tên nhân vật dựa vào tính cách. Ví dụ: Gà trống: Chàng hiệp sĩ. Hay trẻ có thể sáng tạo gắn với hình tượng trung tâm. Ví dụ: Hạt gạo làng ta gắn với hình ảnh hạt lúa, cây mạ, gặt lúa, tưới nước
Đóng kịch là một trò chơi được trẻ em ở trường mầm non rất thích thú, để hoạt động này đạt được hiệu quả trong quá trình cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, hướng dẫn trẻ nhập vai chơi một cách sáng tạo là một trong những vấn đề cần đặt ra cho cô giáo. Cô giáo cho trẻ làm quen với kịch bản, cô đọc diễn cảm kịch bản và trò chuyện với trẻ về các nhân vật trong kịch bản để các em đưa ra nhận xét của mình, hình dung đúng đắn những hình tượng trong tác phẩm, xác định thái độ của mình với nhân vật. Cho trẻ tự nhận vai diễn và trẻ thường từ chối vai phản diện, cô giáo phải giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của tất cả các vai trong vỡ kịch để trẻ thoải mái nhận vai. Để hỗ trợ trẻ vào vai, cô có thể cho trẻ xem lại tranh minh họa và có thể làm mẫu cho trẻ bắt trước hoặc trẻ khá thể hiện cho trẻ yếu hơn quan sát. Cô động viên trẻ tự nhận xét bạn và mình, khích lệ những cố gắng của trẻ, dạy trẻ phối hợp trong vở diễn, sắp xếp đội hình, chuyển cảnhĐể vở kịch được tiếp nối liền mạch. Cô cho trẻ luyện tập trong các thời điểm thích hợp, cũng có thể cho trẻ xem vở kịch để cũng cố và làm cho trẻ say mê thêm cách diễn.
Dạy trẻ nói đủ câu, cô nói trước và cho trẻ nhắc lại nhiều lần hoặc cho trẻ khác giúp đỡ các bạn.
Trong giờ học cô luôn chú ý bao quát chung để tìm hiểu đặc điểm của từng trẻ để gần gũi động viên trẻ giúp đỡ những trẻ còn yếu kém, đưa trẻ vào hoạt động với các bạn có nề nếp hơn, hứng thú hơn.
Ngoài những hoạt động chung của tiết học Làm quen văn học giáo viên luôn tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc và cũng cố tích lũy những biểu tượng mà cô đã cung cấp cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi như dạo chơi ngoài trời, trong các môn học khác, trong vui chơi đồng thời đặt nền móng cho giờ học sau đặt kết quả cao.
Biện pháp 4: Sử dụng các loại đồ dùng gây hứng thú cho trẻ
Nên sử dụng các nguyên vật liệu mở như: Hộp xốp, bìa cứng, hột hạt để làm những con vật xinh xắn, ngộ nghĩnh, đa dạng màu sắc để thu hút sự chú ý của trẻ và trẻ có thể sử dụng để kể chuyện theo ý thích. Có thể làm them các loại rối bằng bóng, rối tay. 
Ví dụ: Kể chuyện “Chú dê đen” để gây hứng thú cho trẻ tôi chuẩn bị sân khấu rối, các con vật làm bằng vải vụn với nhiều màu tuỳ chọn. Các nhân vật được miêu tả cụ thể về tính cách qua khuôn mặt của từng nhân vật như chó sói phải hung dữ, dê trắng khuôn mặt hiền nhút nhát, dê đen mạnh dạn, dũng cảm. cần trang trí môi trường xung quanh lớp học với ý tưởng một khu rừng nhiều cây xanh, suối nước, cỏ non bên cạnh đó có thể làm thêm mặt nạ các nhân vật để trẻ thể hiện vai và đóng kịch.
Tranh ảnh trong sách, trên tường, sản phẩm tạo hình, các mẫu vật, các kí hiệu tượng trưng để kích thích trẻ, phát triển thêm về ngôn ngữ cho trẻ
Ví dụ: Chủ đề giao thông
Tranh ảnh có thẻ từ tương ứng, đồ chơi: Tàu thủy, thuyền buồm, ca nô, các loại phi có, các loại xe hơi, xe 2 bánh, các loại đường sá, càu bắc qua sông, cầu vượt, các sản phẩm tạo hình khác
Mô hình: Phi trường, bến xe, bến cảng, nhà ga, trạm xe buýt, cầu vượt, ngã tư đường phốQua sự chuẩn bị cô có thể sử dụng các đồ dung cũng như nguyên vật liệu đã chuẩn bị áp dụng vào câu chuyện, bài thơ trong chủ đề như “Kiến thi an toàn giao thông” “Cô dạy con” “Chuyện qua đường”
Mặt bằng cho trẻ thoáng rộng tạo điều kiện cho trẻ hoạt động
Khi cho trẻ hoạt động cô cần xây dựng kỹ năng trao đổi, thỏa thuận, hợp tác, chia sẻ, thái độ tôn trọng và chấp nhận sự khác biệt giữa mình và bạn.
Hình thành bầu không khí tình cảm thân thiết làm cho trẻ cảm thấy tin cậy ở người bạn bè và bản thân mình.
Cho trẻ biết các quy tắc ứng xử: Chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi, vẫy tay chào nhau
Chú ý rèn nề nếp, rèn kỹ năng và khích thích sáng tạo của trẻ: Biết chia nhóm kể chuyện và biểu diễn đóng kịch trẻ có thể tự phân vai cho nhau tạo sự linh hoạt, mạnh dạn tự tin khi tham gia hoạt động và cần chú ý, trẻ tự sáng tạo và thể hiện được vai diễn của mình. Vì thế cô cần động viên khuyến khích trẻ kịp thời, đúng lúc 
Biện pháp 5: Tổ chức ôn luyện mọi lúc mọi nơi
Làm thế nào để trẻ có thể tái tạo tốt tác phẩm văn học? Ở đây giáo viên cần đặt câu hỏi gợi ý trẻ nhớ lại, hành động nhân vật, hình ảnh hoặc trạng thái cảm xúc được thể hiện trong tác phẩm. sử dụng các phương tiện trực quan lô tô, tranh, ảnh, nghe đĩa thu giọng đọc, sử dụng trò chơi. Để củng cố mở rộng và hệ thống hoá tri thức, kỹ năng kỹ xảo thông qua cho hoạt động khác ngoài tiết học như: Dạo chơi, thăm quan, hoạt động góc, sinh hoạt chiều các hoạt động khác trong chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Thực hiện hình thức này, trẻ được chọn hoạt động của mình, cô chỉ là người hướng dẫn gợi ý giúp đỡ đảm bảo cho trẻ được hoạt động theo nhu cầu hứng thú, tri thức kĩ năng kĩ xảo, chủ yếu là củng cố, chính xác hoá kiến thức mở rộng tri thức kỹ năng kỹ xảo đã có cho trẻ.
Trẻ có thể tham gia biểu diễn các chương trình văn nghệ do trường tổ chức như kể chuyện, đóng kịch nhằm giúp trẻ hứng thú hơn với môn làm quen văn học. Ngoài ra còn có thể lồng ghép với các môn học khác để giúp các môn học khác trở nên sinh động hơn. Sau mỗi chủ đề giáo viên chủ nhiệm đánh giá chủ đề đó để rút ra những điều làm được và chưa làm được nhằm phát huy và có hướng khắc phục những tồn tại đó để chủ đề sau thực hiện có kết quả tốt hơn.
Biện pháp 6: Công tác tuyên truyền với phụ huynh
Tổ chức lễ hội như: “Bé yêu văn học”có thể chia nhiều phần hội khác nhau, trẻ có thể biểu diễn kịch, biểu diễn rối, đọc thơ, kể chuyện và có thể tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ thông qua các bài hò, vè, đồng dao, ca dao qua đọc thơ, trẻ có thể hiểu biết hơn về thế giới xung quanh, yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp, khi kể chuyện thông qua nhân vật trẻ có nhận thức đúng đắn về chuẩn mực xã hội, cái đúng cái sai, cái thiện cái ác, tình cảm giữa con người với con người. Ví dụ trong chuyện “Tấm Cám” trẻ thấy được sự độc ác của mẹ con Cám, yêu quý cô Tấm vì những đức tính hiền lành, chịu khó.
Tổ chức các hội thi như “Bé với văn học” “Rung chuông vàng” “diễn kịch”các hội thi có thể tổ chức theo lớp hay theo khối lớp để trẻ cùng nhau thi đua thể hiện. Trong mỗi hội thi giáo viên sẽ kết hợp cùng với phụ huynh chuẩn bị trang phục, bồi dưỡng về kiến thức cách thể hiện diễn đạt giúp trẻ thể hiện tốt nhất phần thi của mình. Thông qua các hội thi nhằm tuyên truyền đến các bậc phụ huynh thấy được tầm quan trọng trong giáo dục mầm non, những gì trẻ học được ở trường mầm non nói chung và hoạt động văn học nói riêng. Giúp các bậc phụ huynh mở rộng tầm nhìn với giáo dục mầm non gắn kết giữa nhà trường với phụ huynh. Đồng thời cũng tuyên truyền sâu rộng đến các địa phương lân cận cùng các ban ngành đoàn thể để nhận được sự quan tâm hơn nữa đối với trường.
Tổ chức các buổi dạy chuyên đề mời sự có mặt của phụ huynh nhằm tạo sự tin tưởng và thu hút dự tham gia của phụ huynh vào hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ của lớp cũng như của trường. 
Thường xuyên liên lạc và thông tin kịp thời về tình hình của trẻ cho gia đình trẻ, những thay đổi nếu có để kịp thời có biện pháp giáo dục trẻ cho phù hợp.
Làm bảng tin về chương trình dạy theo chủ đề để phụ huynh biết và phối hợp với cô giáo rèn thêm cho trẻ ở nhà.
Vận động phụ huynh hỗ trợ nguyên vật liệu như: quần áo cũ, vải vụn, lọ nhựa, sách, giấyTrao đổi và vận động phụ huynh cố gắng dành thời gian để lắng nghe và tâm sự với trẻ, khi trò chuyện với trẻ phải nói rõ ràng mạch lạc, tốc độ vừa phải và cố gắng phát âm đúng cho trẻ bắt chước.
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, không thể tách rời và thiếu một trong những các biện pháp trên vì các biện pháp bổ trợ cho nhau để môn làm quen văn học được diễn ra linh hoạt và thu hút sự chú ý của trẻ và trẻ có thể thể hiện được vai của các nhân vật. Góp phần giúp trẻ hiểu về cuộc sống trong xã hội và chuẩn bị tâm thế cho trẻ bước vào lớp 1 một cách tốt nhất.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu.
Qua điều tra và thăm dò ý kiến khi áp dụng biện pháp đã đạt được một số kết quả khảo nghiệm như sau:
Nội dung
Sau khi áp dụng biện pháp
Tăng so với đầu năm
Về học sinh
33/35 trẻ chiếm 94,2% trẻ hứng thú
30,2% Trẻ hứng thú
Phối hợp với phụ huynh giúp trẻ phát triển vốn từ tại nhà.
32/35 trẻ chiếm 91,4% Phát triển vốn từ
51,4% Phát triển vốn từ
Trẻ nói rõ ràng mạch lạc, nói nhiều câu có nghĩa đầy đủ.
34/35trẻ chiếm 97%
34%
Phát triển tình cảm xã hội
30/35 trẻ chiếm 85,7%
31,4%
Trẻ tham gia kể chuyện và đóng kịch, thể hiện được vai diễn của mình
31/35 trẻ chiếm 88,5%
45,5%
Kết quả thu được sau khi khảo nghiệm rất đáng kể. 
Đối với giáo viên
Làm tốt hơn công tác chăm sóc và giáo dục trẻ qua môn làm quen văn học, nhằm giúp cho giáo viên có kỹ năng tổ chức hoạt động một cách tự tin, linh hoạt hơn, giúp trẻ phát triển các kỹ năng cần thiết và hứng thú, say mê hơn với những tác phẩm văn học. Đặc biệt là giáo viên nâng cao được trình độ chuyên môn nghiệp vụ của bản thân.
Đối với trẻ:
Trẻ tích cực và hứng thú tham gia vào hoạt động, qua thơ truyện và đóng kịch vốn từ của trẻ phát triển rõ rệt, trẻ nói rõ ràng mạch lạc hơn, nói nhiều câu có nghĩa đầy đủ, trẻ phân biệt được ý nghĩa một số từ. Trẻ tự tin mạnh dạn thể hiện giọng đọc, giọng kể, thể hiện được tính cách của các nhân vật trong truyện.
Kinh nghiệm của trẻ đã được phong phú, trẻ hứng thú, chú ý tham gia hoạt động, phát biểu và thể hiện được một số tính cách của nhân vật khi kể chuyện, đóng kịch, trẻ tham gia kể chuyện và đóng kịch thể hiện được vai diễn của mình đặc biệt trẻ phát triển tình cảm xã hội qua đó kỹ năng sống của trẻ ngày càng tiến bộ, trẻ phân biệt và tỏ rõ thái độ, tình cảm của minh qua các bài thơ, câu chuyện.
Phát triển ngôn ngữ rõ rệt và chú ý hứng thú tham gia vào hoạt động hơn.
Trẻ tự tin manh dạn thể hiện giọng đọc, giọng kể, thể hiện được tính cách của các nhân vật trong truyện qua hoạt động đóng kịch hoặc kể chuyện sáng tạo. Qua đó kỹ năng sống của trẻ ngày càng tiến bộ.
Trẻ phân biệt và thể hiện rõ thái độ, tình cảm của mình qua các bài thơ, câu chuyện qua từng chủ đề.
Đối với phụ huynh:
Phụ huynh quan tâm ủng hộ các nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ như: sách, báo, lịch cũ, tranh ảnhgóp phần phát triển ngôn ngữ và nâng cao được chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ qua môn làm quen văn học.
 Phụ huynh biết được tầm quan trọng của bậc học mầm non. Nhận thức đúng đắn trong sự phối hợp nuôi day trẻ giữa gia đình với nhà trường.
III. Phần kết luận, kiến nghị
1 Kết luận:
Hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học phong phú, đa dạng sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt: Nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm xã hội qua những bài thơ, câu chuyện, qua đó trẻ biết yêu cái đẹp của tự nhiên và con người, biết phân biệt cái thiện và cái ác, đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về cuộc sống xung quanh. trẻ cảm nhận những giá trị nội dung, nghệ thuật phong phú trong tác phẩm văn học, khơi gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú đối với văn học, có ấn tượng về những hình tượng nghệ thuật, cái hay cái đẹp của tác phẩm và thể hiện sự cảm nhận đó qua các hoạt động mang tính chất văn học nghệ thuật như đọc thơ, kể chuyện, chơi trò chơi đóng kịch, cao hơn nữa là tiến tới sáng tạo ra những vần thơ, câu chuyện theo trí tưởng tượng của mình, góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ.
 Đồng thời trẻ biết nhập vai với những nhân vật trong câu chuyện, bài thơ. Ngoài ra văn học còn giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng sáng tạo nghệ thuật, qua tác phẩm văn học, trẻ bắt đầu nhận ra có sự ràng buộc con người với nhau trong lịch sử đấu tranh cách mạng, trong tình làng nghĩa xóm.	
 Qua đó giáo viên luôn trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng phát âm chuẩn cho trẻ, giúp trẻ có thêm nhiều vốn từ mới làm giàu cho kho tàng kiến thức của trẻ, mang tri thức thắp sáng thế hệ mầm non.
2. Kiến nghị
Đối với nhà trường: Tiếp tục đầu tư thêm thiết bị, đồ dung đồ chơi cho các môn học nói chung và cho môn văn học nói riêng để có thêm nhiều đồ dùng để phục vụ cho tiết dạy. Tạo môi trường văn học ở ngoài sân trường để cho trẻ có không gian hoạt động. Hàng năm tổ chức các Lễ hội cũng như những cuộc thi Bé với văn học nhằm giúp trẻ phát triển một cách toàn diện nhất, cảm thụ văn học một cách tốt nhất có thể. 
Đối với giáo viên: Thường xuyên thay đổi hình thức và sử dụng các thủ thật lên lớp Giúp trẻ hứng thú tích cực. Làm đồ dùng tự tạo để môn học này được tổ chức cho trẻ ngày một hoàn thiện và có hiệu quả hơn.
Trên đây là một vài biện pháp tôi đưa ra nhằm giúp trẻ học tốt hơn môn làm quen Văn học, đề tài đã được nhân rộng trong toàn trường nhưng do kinh nghiệm bản thân còn hạn chế nên không tránh khỏi những thiếu sót, rất mong sự đóng góp ý kiến của các cấp lãnh đạo và các bạn đồng nghiệp để sáng kiến ngày càng tốt hơn.
 Buôn Trấp, ngày 26 tháng 2 năm 2017
 Người viết 
 Trần Thị Thủy
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
Tài liệu tham khảo
1. Giáo dục mầm non ( Bộ GD&ĐT )
2. Tâm lý học mầm non (Đại học sư phạm Hà Nội xuất bản)
3. Phương pháp phát triển ngôn ngữ
4. Văn học trẻ em
5. Phương pháp tổ chức hoạt động làm quen với tác phẩm văn học
6. Chương trình khung của trẻ 5- 6 tuổi
7. Tham khảo trên mạng
MỤC LỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU	1
1. Lý do chọn đề tài	1
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.	2
3. Đối tượng nghiên cứu.....................................	2
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:	2
5. Phương pháp nghiên cứu	2
II. PHẦN NỘI DUNG:	3
1. Cơ sở lý luận :	3
2. Thực trạng:	4
3. Nội dung và hình thức của giải pháp:	5
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp .	6
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp	6
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.	12
c. Kết khảo nghiệm, giá trị khoa học của đối tượng nghiên cứu.	13
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ	14
1. Kết luận:	14
2. Kiến nghị: 	14
PHÒNG GD& ĐT HUYỆN KRÔNG ANA
TRƯỜNG MẦM NON KRÔNG ANA
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 ĐỀ TÀI
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG MÔN LÀM QUEN VĂN HỌC CHO TRẺ 5-6 TUỔI
TRƯỜNG MẦM NON KRÔNG ANA
Họ và tên: Trần Thị Thủy
Đơn vị công tác: Mầm non Krông Ana
Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm
Môn đào tạo: Giáo dục mầm non
 Krông Ana, tháng 2 năm 2017