Phát triển du lịch theo hướng bền vững ở tỉnh Ninh Bình

Phát triển du lịch theo hướng bền vững ở tỉnh 
Ninh Bình 
Lâm Thị Hồng Loan 
Trung tâm đào tạo, bồi dưỡng giảng viên lý luận chính trị 
Luận văn Thạc sĩ ngành: Kinh tế chính trị; Mã số: 60 31 01 
Người hướng dẫn: TS Vũ Đức Thanh 
Năm bảo vệ: 2012 
Abstract: Hệ thống hoá cơ sở lý luận cơ bản về du lịch và phát triển du lịch bền vững. 
Nghiên cứu khái quát một số kinh nghiệm phát triển du lịch theo hướng bền vững ở 
một số địa phương trong nước và ở Việt Nam. Khảo sát, nghiên cứu các nguồn tài 
nguyên, nguồn lực và điều kiện phát triển du lịch bền vững, trên cơ sở đó làm rõ 
những lợi thế và khó khăn đối với việc phát triển du lịch của Ninh Bình. Phân tích 
thực trạng, đánh giá những thành công và hạn chế, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm 
phát triển du lịch bền vững ở tỉnh Ninh Bình trong giai đoạn 2012 - 2020. 
 Keywords: Phát triển bền vững; Ninh Bình; Kinh tế chính trị; Du lịch 
Content 
MỞ ĐẦU 
1. Tính cấp thiết của đề tài: 
 Ngày nay cùng với xu hướng toàn cầu hoá, DL đã trở thành một ngành kinh tế phổ 
biến không chỉ ở các nước phát triển mà còn ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt 
Nam. DL đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế xã hội, DL góp phần thúc đẩy các 
ngành kinh tế khác phát triển, tăng thu ngoại tệ, cân bằng cán cân thanh toán, cải thiện kết cấu 
hạ tầng, tạo việc làm và nâng cao mức sống cho người dân. Nhận thức được tầm quan trọng 
của DL đối với sự phát triển kinh tế - xã hội Đảng và Nhà nước ta đã nêu rõ quan điểm về 
phát triển DL là: Huy động mọi nguồn lực, khai thác tiềm năng cả nước và của từng địa 
phương, tăng đầu tư phát triển DL để đảm bảo DL là ngành kinh tế mũi nhọn. Ninh Bình là 
một tỉnh nằm ở cực Nam của vùng Đồng bằng sông Hồng, cách trung tâm thủ đô Hà Nội hơn 
90 km về phía Nam. Ninh Bình có tiềm năng DL, nhiều danh lam, thắng cảnh và di tích lịch 
sử văn hoá nổi tiếng, Ninh Bình được xác định là một trong 16khu DL trọng điểm toàn quốc, 
là trung tâm DL của vùng duyên hải Bắc Bộ. Năm 2011 lượt khách DL đến Ninh Bình là 
3.600.000 lượt, trong đó khách quốc tế 667.440 lượt. 
Tuy nhiên, trong thực tế phát triển du lịch Ninh Bình những năm qua còn nhiều hạn 
chế, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của tỉnh. Nhận rõ tình hình đó, Nghị quyết Đại 
hội Đảng tỉnh lần thứ XX nhấn mạnh trong những năm tới phấn đấu Ninh Bình trở thành một 
trong những trung tâm du lịch trọng điểm của cả nước. Xuất phát từ tình hình nói trên, đề tài 
 2 
“Phát triển du lịch theo hướng bền vững ở tỉnh Ninh Bình” được lựa chọn làm đề tài 
nghiên cứu của luận văn thạc sỹ chuyên ngành kinh tế chính trị. 
2. Tình hình nghiên cứu: 
Từ thập niên 90 trở lại đây, đề tài về Du lịch bắt đầu được quan tâm nghiên cứu ở Việt 
Nam. Kể từ đó đã xuất hiện nhiều công trình khoa học, luận án, luận văn, nghiên cứu vấn đề 
du lịch ở các khía cạnh khác nhau, gồm: Một số công trình khởi đầu và cũng là nền tảng cho 
nghiên cứu và phát triển du lịch như: Dự án VIE/ 89/ 003 về Kế hoạch chỉ đạo phát triển du 
lịch Việt Nam do tổ chức Du Lịch Thế Giới (OMT) thực hiện;nhóm các giáo trình, sách 
chuyên khảo, Luận văn, nhóm các bài viết về du lịch của tỉnh Ninh Bình như: Đánh giá một 
số tác động của du lịch đến sự phát triển kinh tế ở Ninh Bình; Du lịch Ninh Bình hướng tầm 
nhìn 2020;... 
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu: 
* Mục đích nghiên cứu:Đề xuất các giải pháp phát triển du lịch theo hướng bền vững 
ở tỉnh Ninh Bình. 
* Nhiệm vụ nghiên cứu: Phân tích thực trạng, đánh giá những thành công và hạn chế, 
từ đó đề xuất các giải pháp nhằm phát triển du lịch bền vững ở tỉnh Ninh Bình trong giai đoạn 
2012 - 2020. 
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: 
Đối tượng nghiên cứu: Phát triển DL theo hướng bền vững. 
Phạm vi nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu thực trạng phát triển du lịch Ninh Bình 
trong giai đoạn 2000 - 2011, và đề xuất các giải pháp phát triển bền vững du lịch trong giai 
đoạn 2012 - 2020. 
5. Phương pháp nghiên cứu: 
Duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp trừu tượng hoá khoa học, phân tích, 
tổng hợp, so sánh, dự báo xu thế tổng hợp... 
6. Những đóng góp của luận văn: Đánh giá thực trạng phát triển DL ở Ninh Bình 
trong giai đoạn 2000-2011 và đề xuất một số giải pháp phát triển DLBV ở tỉnh Ninh Bình 
trong giai đoạn tới. 
7. Bố cục của luận văn: 
Ngoài Lời mở đầu, Kết luận, Danh mục Tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được 
cấu trúc thành 3 chương: 
CHƯƠNG 1 
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ SỰ PHÁT TRIỂN DU LỊCH 
THEO HƯỚNG BỀN VỮNG 
1.1. Những vấn đề lý luâṇ về phát triển Du lịch bền vững. 
1.1.1. Khái niệm du lịch và các loại hình du lịch 
* Khái niệm du lịch 
Định nghĩa đầu tiên về du lịch xuất hiện năm 1811 tại Anh: “DL là sự phối hợp nhịp 
nhàng giữa lý thuyết và thực hành của các cuộc hành trình và mục đích giải trí. Ở đây giải trí 
là động cơ chính” 
 3 
 Định nghĩa của Michael Coltman (Mỹ):” Du lịch là sự kết hợp và tương tác của 4 nhóm 
nhân tố trong quá trình phục vụ du khách bao gồm: Du khách, nhà cung ứng, dịch vụ du lịch, 
cư dân sở tại và chính quyền nơi đón khách du lịch”. 
 Như vậy du lịch không chỉ liên quan đến khách du lịch mà còn đề cập đến các hoạt 
động sản xuất kinh doanh của các cơ sở và cá nhân phục vụ cho các nhu cầu tại nơi mà khách 
đi qua và ở lại. 
1.1.2. Những yếu tố ảnh hưởng tới phát triển du lịch 
1.1.2.1. Yếu tố kinh tế: DL là hoạt động liên ngành, liên vùng, do vậy yếu tố kinh tế ảnh 
hưởng rất lớn tới sự phát triển của du lịch, sự phát triển của DL lệ thuộc vào hiệu qủa của các 
ngành kinh tế khác. 
1.1.2.2. Yếu tố văn hoá – xã hội: Yếu tố VH-XH đảm bảo sẽ giúp du khách cảm thấy an 
toàn, yên tâm gặp gỡ dân bản xứ, giao thiệp, làm quen với phong tục, tập quán của địa 
phương và ngược lại. 
1.1.2.3. Yếu tố chính trị: DL phát triển được là nhờ điều kiện chính trị hoà bình ổn định và 
ngược lại 
1.1.2.4. Các yếu tố khác: chính sách phát triển DL, nhu cầu DL, tiềm năng DL (điều kiện 
tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên nhân văn, điều kiện tổ chức, điều kiện cơ sở vật 
chất kỹ thuật). 
1.1.3. Vai trò của du lịch: Phát triển du lịch có ý nghĩa trên nhiều mặt: chính trị, văn hoá, 
môi trường sinh thái... là hướng chiến lược quan trọng trong mục tiêu làm cho dân giàu, nước 
mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh. 
1.1.4. Kinh nghiệm phát triển du lịch của một số nước Đông Nam Á và một số tỉnh 
thành ở Việt Nam 
1.1.4.1. Kinh nghiệm của TP Chiang Mai - Thái Lan 
1.1.4.2. Kinh nghiệm phát triển du lịch SINGAPORE 
1.1.4.3. Kinh nghiệm phát triển du lịch Huế 
- Thừa Thiên - Huế là nơi hội tụ và giao thoa các yếu tố văn hóa phương Đông và sau 
này là văn hóa phương Tây, tạo ra “vùng văn hóa Huế” độc đáo trong đa dạng và phong phú, 
góp phần làm nên bản sắc văn hóa Việt Nam. Cố đô Huế là nơi đang lưu giữ một kho tàng di 
tích, cổ vật, trong đó quần thể di tích Cố đô đã được UNESCO xếp hạng Di sản văn hóa thế 
giới với những công trình kiến trúc Cung đình và danh lam thắng cảnh nổi tiếng. 
Huế là một Cố đô, từ thực tiễn phát triển du lịch của Thừa Thiên - Huế đã cho Ninh Bình 
một số bài học kinh nghiệm: 
+ Biết phát huy nội lực, đồng thời tranh thủ sự hỗ trợ của Chính phủ, các Bộ, Ngành 
+ Nhận thức rõ nhiệm vụ khai thác, phát huy thế mạnh của ngành du lịch là nhiệm vụ của 
Đảng, Nhà nước và toàn dân. 
+ Giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa bảo tồn,phát triển BV. 
+ Xây dựng cơ chế, chính sách phát triển DL-DV phù hợp. 
1.1.4.4. Kinh nghiệm phát triển du lịch Quảng Ninh 
Quảng Ninh là “Hạ Long trên biển”, còn Ninh Bình được mệnh danh là “Hạ Long cạn”. 
Những bài học kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn của Quảng Ninh cho Ninh Bình ở vấn đề sau: 
 4 
+ Những ngành CN khai thác phát triển có thể gây ô nhiễm môi trường, cần có sự quy 
hoạch hợp lý, đồng bộ. 
+ Để đảm bảo một sự phát triển bền vững trong tương lai, cần có chiến lược quy hoạch 
tổng thể có cơ sở khoa học và đồng bộ. 
+ Đẩy mạnh công tác quảng bá du lịch, xúc tiến du lịch. 
1.2. Phát triển du lịch và phát triển du lịch bền vững 
1.2.1. Phát triển du lịch 
* Phát triển du lịch là một tất yếu khách quan 
Phát triển DL là 1 tất yếu khách quan, gắn liền với quá trình phát triển của đời sống KT-
XH và con người bởi vì khi con người đã thoả mãn nhất định về nhu cầu ăn, mặc, ở họ có thời 
gian rỗi, và họ có điều kiện đi đây đi đó hưởng thụ những sản phẩm văn hoá DV. 
* Điều kiện đặc trưng để phát triển du lịch 
- Điều kiện về tài nguyên du lịch: được chia làm 2 nhóm: tài nguyên thiên nhiên và tài 
nguyên nhân văn. 
- Cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch, và cơ sở hạ tầng xã hội 
- Điều kiện về kinh tế 
- Một số tình hình và sự kiện đặc biệt 
1.2.2. Phát triển du lịch bền vững 
1.2.2.1. Khái niệm phát triển DLBV: là sự đáp ứng đầy đủ nhất, tiện nghi nhất các nhu cầu 
của khách DL tạo sức hút du khách đến với các vùng, điểm du lịch, đồng thời bảo vệ và nâng 
cao chất lượng của ngành cho tương lai. Hơn thế nữa, đó còn là hoạt động khai thác có quản 
lý các giá trị tự nhiên và nhân văn nhằm thoả mãn các nhu cầu đa dạng của khách DL, có 
quan tâm đến các lợi ích kinh tế dài hạn trong khi vẫn đảm bảo sự đóng góp cho bảo tồn và 
tôn tạo các nguồn tài nguyên, duy trì được sự toàn vẹn về văn hoá để phát triển hoạt động DL 
trong tương lai, cho công tác bảo vệ môi trường và góp phần nâng cao mức sống của cộng 
đồng địa phương. 
1.2.2.2. Nguyên tắc phát triển du lịch bền vững 
1.2.2.2.1.Phát triển DL phải phù hợp với quy hoạch tổng thể KT-XH 
1.2.2.2.2. Phát triển du lịch gắn liền với việc bảo vệ sự sống và bảo tồn tính đa dạng 
1.2.2.2.3.Tôn trọng và cải thiện chất lượng cuộc sống cộng đồng. 
1.2.2.2.4. Khuyến khích sự tham gia của các tầng lớp dân cư 
1.2.2.2.5Tranh thủ ý kiến cộng đồng địa phương trong hoạt động DL 
1.2.2.2.6. Hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch phải được thực hiện nghiêm túc, tự giác. 
1.2.2.2.7. Các cộng đồng địa phương tự quản lý môi trường 
1.2.2.3. Các tiêu chuẩn phát triển du lịch bền vững toàn cầu 
* Quản lý hiệu quả và bền vững 
* Gia tăng lợi ích kinh tế xã hội và giảm thiểu tác động tiêu cực đến cộng đồng địa 
phương 
* Gia tăng lợi ích đối với các di sản văn hóa và giảm nhẹ các tác động tiêu cực 
* Gia tăng lợi ích môi trường và giảm nhẹ tác động tiêu cực 
 5 
CHƯƠNG 2: TIỀM NĂNG VÀ THỰC TRAṆG PHÁT TRIỂN DU LỊCH THEO 
HƯỚNG BỀN VỮNG Ở TỈNH NINH BÌNH TRONG GIAI ĐOẠN 2000-2011 
2.1. Tiềm năng phát triển du lịch Ninh Bình 
2.1.1. Vị trí địa lý, địa hình, tài nguyên thiên nhiên, khí hậu... 
- Vị trí địa lý: Ninh Bình là tỉnh nằm ở cực nam Đồng bằng bắc Bộ, cách Hà Hội 93km về 
phía Nam, có toạ độ dịa lý từ 19050’ đến 20027’ vĩ độ Bắc và 105032’ đến 106033 kinh độ 
Đông. Về phía Bắc, Ninh Bình giáp Hà Nam, phía Nam giáp Thanh Hoá, phía Tây giáp Hoà 
Bình, phía Đông giáp tỉnh Nam Định và phía Đông nam giáp Biển Đông. Ninh Bình có 8 đơn 
vị hành chính bao gồm: Thành phố Ninh Bình (trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội 
của tỉnh), thị xã Tam Điệp và 6 huyện: Yên Mô, Yên Khánh, Kim Sơn, Gia Viễn, Hoa Lư và 
Nho Quan. 
- Địa hình: Nằm trong vùng tiếp giáp giữa vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng và dải đá 
trầm tích ở phía Tây, lại nằm trong vùng trũng tiếp giáp biển Đông nên về địa hình phân thành 
3 vùng khá rõ: Vùng đồi núi, vùng đồng bằng, vùng ven biển. Tổng diện tích đất tự nhiên là 
1.390 km
2, đất đai tương đối mầu mỡ, thuận lợi cho phát triển nông nghiệp, nuôi trồng thuỷ 
sản, trồng cây công nghiệp, phát triển kinh tế trang trại và lâm nghiệp. Dân số của Ninh Bình 
là 100,7 vạn người, trong đó dân số trong độ tuổi lao động chiếm 61,03%, mật độ dân số 674 
người/km2. Dân tộc Kinh chiếm đa số, dân tộc Mường là dân tộc thiểu số (chiếm 1,7% dân số). 
- Về khoáng sản: có hệ thống suối nước khoáng có vị mặn, thành phần magiêbicarbonat 
cao, trữ lượng lớn, nhiệt độ 53 - 540C, có thể đưa vào khai thác để sản xuất nước giải khát và 
tắm ngâm chữa bệnh kết hợp với du lịch (Suối khoáng nóng Kênh Gà và Cúc Phương)... 
- Về khí hậu: NB có khí hậu nhiệt đới gió mùa. Thời tiết hàng năm chia làm 4 mùa khá rõ. 
Nhiệt độ trung bình khoảng 230C. 
2.1.2. Cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội: 
- Cấp điện:Nhà máy điện NB công suất hiện tại 1100MW cộng với hệ thống lưới điện 
quốc gia (cao thế và hạ thế) khá hoản chỉnh. 
- Cấp nước: Toàn tỉnh đã xây dựng nhà máy nước có công suất đảm bảo nhu cầu cung 
ứng nước sạch cho sinh hoạt và sản xuất. 
- Thông tin liên lạc: Mạng lưới điện thoại, viễn thông đã phủ kín toàn tỉnh và trực tiếp liên 
lạc với các tỉnh trong nước và quốc tế. 
- Hệ thống giao thông: Ninh Bình là điểm nút giao lưu giữa miền Bắc - niền Nam, giữa 
đồng bằng duyên hải Bắc Bộ với vùng núi tây Bắc. Ninh Bình có mạng lưới giao thông đường 
thuỷ, đường bộ đa dạng, phong phú và rất thuận tiện. Đường sắt Nam Bắc, Quốc lộ 1A, 
đường cao tốc, Quốc lộ 10 đi qua trung tâm thành phố Ninh Bình; đường Hồ Chí Minh chạy 
qua địa phận phía tây Bắc tỉnh; 
- Đào tạo - dạy nghề: Tỉnh có một trường ĐH đào tạo đa ngành (Đại học Hoa Lư), 
Trường TH Kinh tế - Kỹ thuật và Tại chức, 4 trường CĐ dạy nghề, 4 trường trung cấp nghề, 5 
trung tâm đào tạo nghề của địa phương và nhiều cơ sở của các tổ chức, cá nhân; chất lượng 
đào tạo đáp ứng cơ bản nhu cầu xã hội. 
 6 
- Y tế: Tuyến tỉnh có Bệnh viện đa khoa 700 giường, các bệnh viện chuyên khoa và trung 
tâm y tế dự phòng. Tuyến huyện, thị xã, thành phố mỗi đơn vị có một bệnh viện đa khoa quy 
mô từ 120 - 200 giường và các phòng khám khu vực quy mô 20 giường 
- Tài nguyên du lịch: Quần thể núi non hang động đẹp được ví như “Hạ Long cạn”, vườn 
quốc gia Cúc Phương, khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long, suối nước nóng Kênh 
Gà... Cố Đô Hoa Lư, Nhà thờ đá Phát Diệm, phòng tuyến Tam Điệp-Biện Sơn... 
- Cơ sở dịch vụ du lịch: Những năm gần đây Trung ương và địa phương đã tập trung đầu 
tư khá lớn cho việc nâng cấp và mở rộng cơ sở hạ tầng và tạo môi trường thuận lợi cho phát 
triển du lịch. 
2.1.3. Truyền thống văn hoá - lịch sử của vùng đất cố đô Hoa Lư 
- Di tích lịch sử - văn hoá cố đô Hoa Lư: 
Cố đô Hoa Lư cách Hà Nội khoảng 90km, thuộc địa phận xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, 
rộng 300 ha. Hoa Lư là Kinh đô đầu tiên của nền văn minh Đại Cồ Việt trong suốt 42 năm 
(968-1010) của ba triều đại phong kiến tập quyền: Triều Đinh - Tiền Lê và mở đầu triều Lý. 
Hoa Lư ngàn năm sáng mãi với tên tuổi vua Đinh Tiên Hoàng, vua Lê Đại Hành, vua Lý Thái 
Tổ. Ba con người, ba cuộc đời kiệt xuất, tiêu biểu cho ba triều đại huy hoàng, sáng chói. Đến 
với Ninh Bình du khách sẽ được chiêm ngưỡng những công trình có giá trị như lăng Vua 
Đinh, Vua Lê, nhà bia tưởng niệm Vua Lý Thái Tổ, chùa Nhất Trụ... hang động Thiên Tôn, 
động An Tiêm, động Liên Hoa, hang Muối, Địa linh...Trong số 577 loài thực vật thống kê 
được, có 311 loài có thể dùng làm thuốc. Tài nguyên cây cảnh ghi nhận được 76 loài. Giá trị 
nhất là hai loài Tuế và các loại thuộc họ Lan. Động vật thuỷ sinh trong vùng ngập nước Hoa 
lư gồm 30 loài động vật nổi, 47 loài động vật đáy. Đặc biệt là loài Rùa cổ sọc, khỉ, sơn dương, 
tê tê, tắc kè, trăn, rắn và các loài chim như: phượng hoàng đất, vẹt, cò... 
- Lễ hội truyền thống: duy trì được 74 lễ hội lớn nhỏ, trò chơi dân gian: đấu vật, bắn nỏ, 
bắn cung, cờ người... Các hoạt động văn hoá như: diễn tích” cờ lau tập trận”, tích “Đinh Bộ 
Lĩnh lên ng ... hai thác các giá trị của hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới ở Cúc Phương, hệ sinh thái đất ngập 
nước Vân Long, quan sát Voọc quần đùi trắng, DL làng nghề, tham quan nhà thờ đá Phát 
Diệm, DL mạo hiểm của Cúc Phương... vẫn chưa được quan tâm thỏa đáng. 
Hoạt động marketing xúc tiến quảng bá DL trong thời gian qua chỉ mang tính “tình thế” 
và dựa vào nguồn ngân sách vốn rất hạn hẹp của địa phương, và hỗ trợ của Chương trình 
Hành động QG về DL. 
- Tính mùa vụ trong hoạt động DL: mang tính “mùa vụ” rất rõ rệt, do chịu ảnh hưởng của 
đặc điểm khí hậu nhiệt đới, “mùa” lễ hội, “mùa” nghỉ hè của học sinh, sinh viên, “mùa” DL 
của khách DL quốc tế... trong mùa DL cao điểm lượng khách DL đến Ninh Bình chiếm 67% 
tổng lượng khách trong năm, công suất sử dụng phòng trung bình 58%. Tính mùa vụ trong 
DL Ninh Bình cần phải được hạn chế để nâng cao hiệu quả của nguồn vốn đầu tư vào du lịch. 
CHƯƠNG 3: QUAN ĐIỂM, PHƯƠNG HƯỚNG MỤC TIÊU, MỘT SỐ GIẢI PHÁP 
PHÁT TRIỂN DU LỊCH THEO HƯỚNG BỀN VỮNG Ở TỈNH NINH BÌNH TRONG 
GIAI ĐOẠN 2012-2020 
3.1. Quan điểm , phương hướng và mục tiêu phát triển du lịch ở tỉnh Ninh Bình đến 
năm 2020. 
3.1.1. Quan điểm phát triển du lịch ở Ninh Bình 
- Phát triển du lịch là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và của mỗi người dân. 
 12 
- Từng bước đưa du lịch sớm trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, góp phần chuyển 
dịch cơ cấu kinh tế. 
- Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, gắn với an ninh, quốc phòng và giải quyết 
hài hòa các mối quan hệ. 
- Đẩy mạnh xã hội hoá hoạt động du lịch. 
3.1.2. Phương hướng, mục tiêu. 
 * Phương hướng: Huy động các nguồn lực, tập trung khai thác hợp lý tài nguyên tự 
nhiên, đưa du lịch từng bước thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh. 
 * Mục tiêu: 
- Phấn đấu đến năm 2015 đón 4.000.000 lượt khách du lịch trở lên. Từ năm 2015 trở đi, 
tốc độ tăng trưởng khách du lịch bình quân 10%/năm. 
- Phấn đấu đến năm 2015, tổng số khách sạn, khách sạn nghỉ dưỡng từ 3-5 sao tăng thêm 
so với năm 2011 là 10 khách sạn với 1.000 phòng. 
- Đến năm 2015 hoàn chỉnh khu Tràng An, chùa Bái Đính, Cố đô Hoa Lư và sông Sào 
Khê, Kênh Gà-Vân Trình, khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long, sân golf, khu du 
lịch hồ Đồng Thái, Tam Cốc-Bích Động, Thung Nắng, Hang Bụt 
- Phấn đấu năm 2015, lao động trực tiếp trong ngành du lịch là 8.000-10.000 người (năm 
2009 là 1.000 lao động), lao động gián tiếp là 20.000 người (năm 2009 là 5.350 lao động). 
- Thu nhập từ du lịch đến năm 2015 đạt 1.500 tỷ đồng, các năm tiếp theo tăng trưởng bình 
quân 15%/năm. 
3.2. Một số giải pháp phát triển du lịch theo hướng bền vững ở tỉnh Ninh Bình trong 
thời gian tới. 
3.2.1.Hoàn chỉnh công tác quy hoạch, đồng thời tổ chức, quản lý và thực hiện quy 
hoạch 
* Xây dựng các quy hoạch chi tiết phát triển du lịch 
- Hoàn thiện quy hoạch các khu du lịch lớn của tỉnh như: Tràng An, Tam Cốc - Bích 
Động, Vân Long, Kênh Gà - Vân Trình, Hồ Đồng Chương, Cố đô Hoa Lư, Thung Nắng, 
Hang Bụt. 
- Quy hoạch vùng núi đá vôi phục vụ du lịch 
- Quy hoạch hệ thống giao thông phục vụ du lịch. 
- Quy hoạch hệ thống làng nghề phục vụ du lịch 
- Quy hoạch các vùng chuyên sản xuất chế biến rau an toàn, hoa quả và thực phẩm phục 
vụ du lịch. 
* Công tác tổ chức, quản lý quy hoạch 
- Thực hiện cải cách hành chính, hoàn thiện và nâng cao hiệu lực của bộ máy quản lý Nhà 
nước về du lịch, các cơ quan chuyên môn. 
- Nâng cao vai trò hoạt động của Ban chỉ đạo về phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình. 
- Thành lập Hiệp hội DL hoặc các hội nghề chuyên ngành DL như Hiệp hội các cơ sở lưu 
trú, lữ hành, hiệp hội đầu bếp... 
- Thành lập các văn phòng đại diện về du lịch Ninh Bình ở các thành phố trọng điểm trong 
nước và ở nước ngoài. 
 13 
* Công tác thực hiện quy hoạch 
- Xác định ranh giới quy hoạch du lịch cụ thể trên địa bàn các trọng điểm (Khu/Cụm) du 
lịch đã được xác định, quản lý. 
+ Tiếp tục có chính sách thu hút các nguồn nhân lực trẻ có trình độ chuyên ngành về du 
lịch. 
+ Cần làm tốt công tác liên kết trong đào tạo, tập trung vào các lĩnh vực: Lễ tân, buồng, 
bar, kỹ thuật chế biến món ăn, thuyết minh viên, bán hàng, chụp ảnh, vận chuyển hành khách. 
+ Tài nguyên du lịch Ninh Bình thường gắn liền với đời sống của cộng đồng dân cư địa 
phương. 
3.2.2. Quan tâm đến cơ chế chính sách khuyến khích đầu tư DL. 
* Cơ chế chính sách về thị trường: 
- Thị trường trong nước: Có chính sách phù hợp để khai thác hiệu quả thị trường khách ở 
các đô thị, khu công nghiệp tập trung nơi dân cư có thu nhập cao hơn và có thời gian nhàn rỗi 
nhiều hơn. 
- Thị trường nước ngoài: Cần có sự nghiên cứu trình Chính phủ ban hành các cơ chế chính 
sách cải tiến thủ tục xuất nhập cảnh, thủ tục hải quan đối với các thị trường tiềm năng như: 
Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Trung Quốc và các nước ASEAN ... 
* Chính sách thuế đặc thù của địa phương: ưu tiên, miễn giảm thuế, không thu thuế có 
giới hạn nhằm thay đổi cơ cấu đầu tư. Đặc biệt dịch vụ du lịch tại huyện Kim Sơn và thị xã 
Tam Điệp. 
* Chính sách đầu tư: Để thu hút các nguồn vốn đầu tư cần đơn giản hoá các thủ tục hành 
chính, có chính sách khuyến khích đảm bảo an toàn cho các nguồn vốn đầu tư. 
3.2.3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền quảng bá du lịch 
- Thiết lập hệ thống các trung tâm hướng dẫn, cung cấp thông tin cho khách DL ở mối giao 
thông quan trọng; thị trường trọng điểm. 
- Phối hợp các thông tin cơ quan đại chúng như: Internet, báo chí, đài phát thanh, truyền 
hình, kể cả các kênh truyền hình quốc tế... 
- Thực hiện các chương trình thông tin tuyên truyền, công bố các sự kiện thể thao, văn 
hoá, lễ hội lớn của tỉnh trên phạm vi toàn quốc. 
- Cách tiếp thị, quảng bá tốt nhất là từ chính các du khách sau khi đi DL về tuyên truyền, 
cho người thân, bạn bè về các điểm DL. 
3.2.4. Bảo vệ tài nguyên, môi trường du lịch: 
* Đối với môi trường tự nhiên 
- Đẩy mạnh triển khai thực hiện Luật bảo vệ môi trường, thực hiện nghiêm túc việc đánh 
giá tác động môi trường trong công tác quy hoạch phát triển du lịch và thẩm định các dự án 
đầu tư. 
- Khuyến khích phát triển loại hình DL thân thiện với môi trường. Tổ chức hướng dẫn, 
giáo dục, nâng cao nhận thức về môi trường, có thể đưa nội dung giáo dục môi trường DL vào 
trường phổ thông. 
- Để thực thi có hiệu quả các quy định có tính pháp lý cần xây dựng các quy định cụ thể 
đối với mọi hành vi vi phạm pháp luật, ảnh hưởng xấu đến môi trường đều phải bị xử lý. 
 14 
* Đối với môi trường xã hội và nhân văn 
- Thường xuyên tuyên truyền quảng cáo,giáo dục dân trí: về vai trò, trách nhiệm và sự cần 
thiết phải phát triển DL cũng như các tác động, đóng góp tích cực của ngành DL đối với sự 
phát triển KT-XH. 
- Đào tạo bồi dưỡng để có một đội ngũ cán bộ quản lý, khoa học kỹ thuật và nghiệp vụ có 
trình độ và hiểu biết cao về các vấn đề môi trường, về mối quan hệ môi trường và phát triển 
kinh tế - xã hội. 
- Đảm bảo công tác an ninh trật tự. Tổ chức đường dây nóng để khách du lịch cung cấp 
thông tin kịp thời khi gặp các vấn đề khó khăn để kịp thời giải quyết, đảm bảo an toàn cho 
khách du lịch. 
3.2.5. Phát triển cơ sở hạ tầng 
* Mạng lưới và phương tiện giao thông vận tải: 
- Tranh thủ hỗ trợ nguồn vốn của Trung ương và nguồn vốn ngoài ngân sách để tiếp tục 
hoàn thiện hạ tầng giao thông. 
- Nâng cấp hệ thống giao thông, hệ thống đường vành đai nhằm đáp ứng nhu cầu dân sinh, 
và tạo điều kiện khai thác, phát triển DL. 
* Thông tin liên lạc: Cần xây dựng hệ thống thông tin tại các điểm DL cung cấp những 
thông tin hữu ích, kịp thời tới du khách. 
* Các công trình cơ sở hạ tầng khác:Du khách còn có những nhu cầu về dịch vụ khác 
như: tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, điện, nước... vì vậy, cần huy động các nguồn vốn xây 
dựng, tôn tạo cơ sở hạ tầng đáp ứng tốt nhất nhu cầu của du khách. 
3.2.6. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu ứng dụng khoa học và công nghệ phục vụ phát 
triển du lịch: ứng dụng internet, phát triển phần mềm trong quản lý và kinh doanh du lịch, 
thúc đẩy cung cấp thông tin và bán sản phẩm du lịch qua mạng. 
Thiết lập hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành du lịch đáp ứng được yêu cầu sự nghiệp 
phát triển kinh tế. Tăng cường hợp tác với các tổ chức khoa học trong và ngoài nước để tranh 
thủ sự hỗ trợ kỹ thuật, kinh nghiệm, tiếp cận với những thành tựu mới, tiên tiến về KH-CN du 
lịch quốc tế, áp dụng cho du lịch Việt Nam. 
KẾT LUẬN 
Ninh Bình là vùng đất có nhiều di tích lịch sử, là "địa linh" độc đáo. Toàn tỉnh có 975 di 
tích, trong đó có 80 di tích đã được xếp hạng quốc gia. Là nơi có nhiều lễ hội truyền thống 
mang đậm đà bản sắc văn hoá làng quê vùng đồng bằng Bắc Bộ. Với những di tích lịch sử, 
danh lam thắng cảnh nổi tiếng và những tiềm năng được thiên nhiên ban tặng, Ninh Bình 
đang khẳng định là điểm đến hấp dẫn, an toàn, thân thiện, mời gọi du khách muôn phương. 
Trong thời gian qua DL Ninh Bình đã đạt được những thành tựu nhất định. DL Ninh Bình 
đang đứng trước những cơ hội và thách thức, trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Nhận 
thức được sự phát triển DL tỉnh Ninh Bình trong thời gian qua chưa thực sự tương ứng với 
tiềm năng, nên tác giả mạnh dạn nghiên cứu thực trạng DL Ninh Bình trong giai đoạn 2000-
2011 để đề ra mục tiêu, phương hướng, giải pháp phát triển DL theo hướng BV ở tỉnh Ninh 
Bình trong thời gian tới. 
 15 
Trong khuôn khổ một Luận văn Thạc sỹ thì khả năng bao quát toàn diện các vấn đề lớn 
liên quan đến lĩnh vực phát triển DLBV không thể tránh khỏi khiếm khuyết. Hy vọng rằng 
Luận văn này sẽ có đóng góp nhất định vào việc phát triển DLBV tại Ninh Bình. 
Tác giả xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành tới các thầy giáo, cô giáo của Trung tâm 
BD&ĐT giảng viên Lý luận chính trị-ĐH Quốc gia Hà Nội, Ban giám hiệu trường ĐH Hoa 
Lư, các Cơ quan, đơn vị của tỉnh Ninh Bình và đặc biệt là Thầy giáo TS. Vũ Đức Thanh đã 
tận tình giúp đỡ trong hơn một năm qua. Tác giả rất mong nhận được những góp ý quý báu 
của các thầy, cô giáo, các nhà khoa học và những người quan tâm đến đề tài này. Hy vọng 
rằng tác giả sẽ tiếp tục nhận được sự giúp đỡ, tạo điều kiện có hiệu quả để có cơ hội tiếp tục 
nghiên cứu sâu hơn về lĩnh vực này./. 
References 
1. Lã Đăng Bật (2002), Di tích, danh thắng Ninh Bình. Văn phòng HĐND & UBND 
tỉnh Ninh Bình 
2. Bộ Chính trị (1998), Thông báo số 197/TW ngày 11/11/1998, kết luận của Bộ Chính 
trị về phát triển du lịch trong tình hình mới, Hà Nội 
3. Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch (2007), Văn kiện Hội nghị toàn quốc sơ kết sau 2 
năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 05/2005/NQ-CP của Chính phủ về đẩy mạnh xã hội 
hoá trong lĩnh vực Văn hoá, thể thao và du lịch, Hà Nội 
4. Cục Thống kê Ninh Bình (từ 2005 đến 2010), Niêm giám Thống kê tỉnh Ninh Bình, 
Ninh Bình 
5. Cục Thống kê Ninh Bình (2005), Ninh Bình 50 năm xây dựng và phát triển 1955 - 
2004, Ninh Bình 
6. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc, Đảng Cộng 
sản Việt Nam. NXB Chính trị quốc gia - Hà Nội 
7. Đoàn Hiền (2008), Phát triển du lịch Quảng Ninh: cần quy hoạch kết cấu hạ tầng 
hợp lý. Tạp chí Cộng sản, số 13 (1/2008), trang 47 
8. Nguyễn Trọng Hoàng (2008), Một số giải pháp phát triển ngành du lịch ở Đà Lạt - 
Lâm Đồng. Tạp chí Cộng sản, số 13 (1/2008), trang 39 
9. Nguyễn Đình Hoè, Vũ Văn Hiếu (2001), Du lịch bền vững, NXB Đại học Quốc gia 
Hà Nội 
10. Đinh Trung Kiên (2003), Nhgiệp vụ hướng dẫn du lịch, NXB Đại học Quốc gia Hà 
Nội 
11. Hồ Văn Mãn (2008), Phát triển du lịch - ngành du lịch không khói của Thừa Thiên 
- Huế. Tạp chí Cộng sản, số 13 (1/2008), trang 19 
 16 
11. Trần Thị Mai (2007), Giáo trình tổng quan du lịch, NXB Lao động Xã hội Hà Nội 
12. Michael El.Porter, Giáo trình” Chiến lược cạnh tranh”Nhà xuất bản Khoa học kỹ 
thuật 1996, Hà Nội 
13. Phạm Đình Nhân (2001), Di tích và danh thắng Ninh Bình. Trung tâm UNECO 
thông tin tư liệu lịch sử và văn hoá Việt Nam, Hà Nội 
14. Trần Nhoãn (2005), Tổng quan du lịch, NXB Trường Đại học Văn hoá Hà Nội 
15. Bùi Tiến Quý (2001), Giao tiếp ứng xử trong hoạt động kinh doanh, NXB Khoa 
học và Kỹ thuật, Hà Nội 
16. Nguyễn Ngọc Quỳnh (2006), Những vấn đề môi trường trong phát triển bền vững 
ở Ninh Bình. Báo nhân dân số ra ngày 5/02/2006 
17. Trần Đức Thanh (2003), Nhập môn khoa học du lịch, NXB Đại học Quốc gia Hà 
Nội 
18. Nguyễn Xuân Thảo, Lã Đăng Bật (2004), Xây dựng thành phố Hoa Lư. NXB Văn 
hoá Dân tộc, Hà Nội 
19. Thủ tướng Chính phủ (2003), Quyết định số 82/2003/QĐ-TTg ngày 29/04/2003 về 
việc phê duyệt quy hoạch bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị khu di tích lịch sử - văn hoá Cố 
đô Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, Hà Nội 
20. Nguyễn Trọng Tín (2008), Du lịch Bà Rịa - Vũng Tàu với chiến lược khai thác tiềm 
năng, phát triển kinh tế. Tạp chí Cộng Sản, số 13 (1/2008), trang 43. 
21. Tỉnh uỷ Ninh Bình (2001), Nghị quyết 03/NQ-TU ngày 18/12/2001 của Ban 
Thường vụ TU (khoá XIV) và phát triển du lịch đến năm 2010, Ninh Bình 
22. Tỉnh uỷ Ninh Bình (2006), Thông báo số 192/TB-TU ngày 28/7/2006 của Ban 
Thường vụ Tỉnh uỷ về tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết 03/NQ-TU của Ban Thường vụ 
Tỉnh uỷ, Ninh Bình 
23. Tỉnh uỷ Ninh Bình (2006), Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ XIX - 
01/2006, Ninh Bình 
24. Tổng cục Du lịch Việt Nam (2001), Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam giai 
đoạn 2001 - 2010, Hà Nội 
25. Nguyễn Văn Trò (2004), Ninh Bình theo dòng lịch sử, văn hoá. NXB Văn hoá dân 
tộc, Hà Nội 
26. Trường ĐHKTQD Hà Nội (2008), Giáo trình kinh tế du lịch - NXB Đại học KTQD 
Hà Nội. 
 17 
27. Trường ĐHKTQD Hà Nội (2001), Giáo trình Quản lý Nhà nước về kinh tế - NXB 
Giáo dục, Hà Nội 
28. Phạm Từ (2008), Phát triển du lịch - Nhìn từ góc độ kinh tế và văn hoá, Tạp chí 
Cộng sản - số 13 (1/2008), trang 15 
29. UBND tỉnh Ninh Bình (từ 2005 đến 2010), Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội tỉnh 
Ninh Bình, Ninh Bình 
30. UBND tỉnh Ninh Bình (2009), Báo cáo tổng hợp Quy hoạch Tổng thể phát triển 
kinh tế - xã hội tỉnh Ninh Bình đến năm 2020, Ninh Bình 
31. UBND tỉnh Ninh Bình (2006), Định hướng chiến lược Phát triển bền vững tỉnh 
Ninh Bình, giai đoạn 2006 - 2010 về đến năm 2020 (Văn kiện Chương trình Nghị sự 21), 
Ninh Bình 
32. UBND tỉnh Ninh Bình (2007), Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch từ năm 2007 
đến năm 1015, tầm nhìn đến năm 2020, Ninh Bình 
33. UBND tỉnh Ninh Bình (2006), Quyết định 1556/2006/QĐ-UB ngày 31/07/2006 v/v 
ban hành ưu đãi, khuyến khích đầu tư vào các khu công nghiệp, khu du lịch trên địa bàn tỉnh 
Ninh Bình, Ninh Bình 
34. UBND tỉnh Ninh Bình, Trung tâm Khoa học xã hội và nhân văn quốc gia (2004). 
Đề cương chi tiết Địa chí Ninh Bình, Ninh Bình 
35. Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam (2005), Luật đầu tư. NXB Chính trị Quốc gia, 
Hà Nội 
36. Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam (2005), Luật Doanh nghiệp. NXB Chính trị 
Quốc gia, Hà Nội 
37. Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam (2005), Luật Du lịch. Nxb Chính trị Quốc gia, 
Hà Nội 
Các trang Web: 
38. Bộ công thương: www.mot.gov.vn 
39. Bộ kế hoạch và đầu tư: www.mpi.gov.vn 
40. Đảng cộng sản Việt Nam: www.cpv.org.vn 
41. Tổng cục du lịch Việt Nam: www.vietnamtouris.gov.vn 
42. Tổng cục thống kê: www.gso.gov.vn 
43. www.doanhnghiep24g.com.vn 
44. www.thongtindubao.gov.vn 
45. www.tiasang.com.vn 
46. www.baoninhbinh. org.vn 
 18 
47. www.ninhbinhtourism.com.vn