Điểm đến du lịch thông minh: Khái niệm và các xu hướng nghiên cứu hiện nay
Điểm đến du lịch thông minh là một khái niệm mới nổi trong bối cảnh phát triển và ứng dụng
của công nghệ thông tin và truyền thông ngày càng gia tăng ở các điểm đến du lịch, khái niệm này đang
dần tạo ra một cách tiếp cận mới về quản lý điểm đến. Bài viết này sử dụng phương pháp phân tích nội
dung nhằm mục đích hệ thống hóa các công bố bằng tiếng Anh về điểm đến thông minh đã được đăng
trên các tạp chí uy tín. Kết quả phân tích cho thấy cho thấy đa số các nghiên cứu tập trung vào thực
nghiệm, quan sát các điểm đến du lịch thông minh mới nổi ở Châu Âu. Cả phương pháp định tính và định
lượng đều được sử dụng rộng rãi trong các nghiên cứu, một số nghiên cứu sử dụng kết hợp cả định tính
và định lượng. Các nội dung nghiên cứu có liên quan bao gồm: (1) Khái niệm nền tảng liên quan đến điểm
đến du lịch thông minh; (2) Công nghệ thông tin và truyền thông; (3) Du khách thông minh; và (4) Quản
lý điểm đến thông minh.
Tóm tắt nội dung tài liệu: Điểm đến du lịch thông minh: Khái niệm và các xu hướng nghiên cứu hiện nay
Tạp chí Khoa học Đại học Huế: Kinh tế và Phát triển; ISSN 2588–1205 Tập 128, Số 5A, 2019, Tr. 129–146; DOI: 10.26459/hueuni-jed.v128i5A.5122 * Liên hệ: minhnghia1802@gmail.com Nhận bài: 22–02–2019; Hoàn thành phản biện: 14–3–2019; Ngày nhận đăng: 07–5–2019 ĐIỂM ĐẾN DU LỊCH THÔNG MINH: KHÁI NIỆM VÀ CÁC XU HƯỚNG NGHIÊN CỨU HIỆN NAY Nguyễn Thị Minh Nghĩa*, Nguyễn Thị Thúy Vân, Lê Văn Hòa Khoa Du lịch, Đại học Huế, 22 Lâm Hoằng, Huế, Việt Nam Tóm tắt: Điểm đến du lịch thông minh là một khái niệm mới nổi trong bối cảnh phát triển và ứng dụng của công nghệ thông tin và truyền thông ngày càng gia tăng ở các điểm đến du lịch, khái niệm này đang dần tạo ra một cách tiếp cận mới về quản lý điểm đến. Bài viết này sử dụng phương pháp phân tích nội dung nhằm mục đích hệ thống hóa các công bố bằng tiếng Anh về điểm đến thông minh đã được đăng trên các tạp chí uy tín. Kết quả phân tích cho thấy cho thấy đa số các nghiên cứu tập trung vào thực nghiệm, quan sát các điểm đến du lịch thông minh mới nổi ở Châu Âu. Cả phương pháp định tính và định lượng đều được sử dụng rộng rãi trong các nghiên cứu, một số nghiên cứu sử dụng kết hợp cả định tính và định lượng. Các nội dung nghiên cứu có liên quan bao gồm: (1) Khái niệm nền tảng liên quan đến điểm đến du lịch thông minh; (2) Công nghệ thông tin và truyền thông; (3) Du khách thông minh; và (4) Quản lý điểm đến thông minh. Từ khóa: điểm đến du lịch thông minh; du lịch thông minh; phân tích nội dung; thông minh; công nghệ 1 Đặt vấn đề Cuộc cánh mạng 4.0 đang tác động mạnh mẽ đến tất cả các khía cạnh của đời sống xã hội và các ngành kinh tế, điều này cũng ảnh hưởng đến các điểm đến du lịch. Sự gia tăng cạnh tranh theo hướng toàn cầu hoá, sự gia tăng dân số, sự thay đổi nơi làm việc và sự đổi mới trong công nghệ đang gây sức ép lên các điểm đến du lịch. Để nâng cao khả năng cạnh tranh trong bối cảnh toàn cầu như vậy, các điểm đến trên thế giới ngày càng trở nên “thông minh” hơn. Khái niệm điểm đến du lịch thông minh đang dần tạo ra một cách tiếp cận quản lý mới cho các điểm đến được định hình bởi công nghệ và các yếu tố khác như quan điểm quản lý và quản trị mới [17] và một mạng lưới phát triển hoàn toàn các doanh nghiệp kỹ thuật số [14]. Một số quốc gia như Tây Ban Nha, Hàn Quốc hay Trung Quốc đã chấp nhận phương pháp tiếp cận mới này và đang có những nỗ lực to lớn về nguồn lực công cộng để phát triển và áp dụng ý tưởng này [14; 31]. Sự phổ biến ngày càng tăng của điểm đến du lịch thông minh kèm theo sự gia tăng của các nghiên cứu có liên quan, tuy nhiên do đây vẫn là một khía cạnh mới nên vẫn còn nhiều hạn chế [3], nhưng lại có sự kỳ vọng to lớn của chính phủ, truyền thông và các công ty tư nhân. Điều này làm cho khái niệm Điểm đến thông minh trở nên thông dụng và được sử dụng bởi nhiều tác nhân quan tâm [14]. Bài viết này nhằm mục đích hệ thống hóa và phân tích nội dung các bài báo bằng tiếng Anh là các nghiên cứu về điểm đến du lịch thông minh đã được công bố Nguyễn Thị Minh Nghĩa và CS. Tập 128, Số 5A, 2019 130 trên các tạp chí uy tín, từ đó hệ thống hóa khái niệm về điểm đến du lịch thông minh và củng cố nền tảng lý thuyết của vấn đề. 2 Khái niệm Điểm đến du lịch thông minh Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và truyền thông (CNTT&TT) và đổi mới sáng tạo trong du lịch làm thay đổi cấu trúc phát triển du lịch truyền thống, mang thuật ngữ “thông minh” vào các điểm đến du lịch. Điểm đến du lịch thông minh là một thành phần của du lịch thông minh và là một trường hợp đặc biệt của thành phố thông minh [6], do đó điểm đến du lịch thông minh cũng ứng dụng các quy tắc của thành phố thông minh [14]. Bên cạnh đó, các điểm đến du lịch thông minh được lấy cảm hứng từ các điểm đến điện tử (eDestinations), trong khi các điểm đến điện tử nhấn mạnh việc sử dụng CNTT&TT để cung cấp thông tin và trở thành một phần công cụ của tất cả các giao dịch [5], thì ở các điểm đến thông minh CNTT&TT là trung tâm được nhúng vào tất cả các thành phần nhờ vào các phát triển mới, chẳng hạn như Internet vạn vật (Internet of Things) [21]. Công nghệ trong điểm đến thông minh trở thành không gian, nơi tất cả các mối liên kết giữa các bên liên quan xảy ra [14]. Cho đến nay, không có thỏa thuận chung nào về định nghĩa Điểm đến du lịch thông minh, nhưng một trong những định nghĩa được sử dụng phổ biến nhất và là tiền đề của các nghiên cứu liên quan đến điểm đến thông minh được cung cấp bởi Viện Phát triển Đổi mới của Tây Ban Nha (SEGITTUR) cùng với Cơ quan Tiêu chuẩn hóa quốc gia AENOR. Theo tổ chức này, điểm đến thông minh là “Một khu vực du lịch đổi mới sáng tạo, dễ tiếp cận với mọi người và được xây dựng dựa trên cơ sở hạ tầng công nghệ hiện đại, đảm bảo sự phát triển bền vững của lãnh thổ, tạo điều kiện cho sự tương tác của du khách và sự tích hợp của họ với môi trường xung quanh và nâng cao chất lượng trải nghiệm của họ tại các điểm đến và chất lượng cuộc sống của người dân” [29, tr.32]. Từ năm 2014 đến nay, nhiều định nghĩa khác về điểm đến du lịch thông minh cũng đã được các nhà nghiên cứu tìm hiểu và xác định [11; 22; 19; ] (Bảng 1). Tóm lại, hầu hết các nhà nghiên cứu đều đồng ý rằng điểm đến du lịch thông minh có thể được xác định bằng không gian du lịch với sự hỗ trợ của các ứng dụng CNTT&TT và các công nghệ nâng cao khác (Internet vạn vât, điện toán đám mây và các hệ thống dịch vụ Internet người dùng cuối ) nhằm cố gắng cải thiện trải nghiệm của du khách khi tiếp cận điểm đến đó, đồng thời cung cấp chất lượng cuộc sống tốt hơn cho người dân. Đồng thời, đối với quản lý điểm đến, tạo ra sự đổi mới và các nguyên tắc về tính bền vững, khả năng tiếp cận thông tin và tạo ra kiến thức và quản trị. Các điểm đến du lịch thông minh hoạt động dựa trên việc ra quyết định hợp tác, thông minh và tương tác liên tục giữa các bên liên quan khác nhau và tất cả điều này được thực hiện thông qua việc tận dụng các khả năng được cung cấp bởi các công nghệ mới. Jos.hueuni.edu.vn Tập 128, Số 5A, 2019 131 Bảng 1. Các khái niệm về điểm đến du lịch thông minh Tác giả Năm Khái niệm Buhalis & Amaranggana [6] 2014 Mang sự thông minh vào các điểm đến du lịch có nghĩa rằng các điểm đến cần kết nối các bên liên quan thông qua nền tảng trung gian CNTT&TT để hỗ trợ trao đổi thông tin liên quan đến các hoạt động du lịch thông qua các thuật toán của máy tính để nâng cao quá trình ra quyết định. Gretzel & cộng sự [14] 2015 Du lịch được hỗ trợ bằng cách tích hợp các nỗ lực tại điểm đến để thu thập và tập hợp/khai thác dữ liệu nhận được từ cơ sở hạ tầng vật lý, các kết nối xã hội, các nguồn từ chính phủ/tổ chức và con người kết hợp với việc sử dụng các công nghệ nâng cao để chuyển đổi dữ liệu vào trải nghiệm tại điểm đến và tuyên bố giá trị của doanh nghiệp rõ ràng tập trung vào hiệu quả, bền vững và giàu trải nghiệm. Boes & cộng sự [4] 2015 Các điểm đến sử dụng các phương pháp và công cụ kỹ thuật có sẵn kích hoạt cung và cầu để đồng sáng tạo giá trị, niềm vui và trải nghiệm cho du khách và mang lại sự thịnh vượng, lợi nhuận và các lợi ích cho các tổ chức và điểm đến Lamsfus & cộng sự [22] 2015 Một điểm đến du lịch được xem là thông minh khi nó tận dụng các cơ sở hạ tầng công nghệ được cung cấp bởi thành phố thông minh để: (1) nâng cao trải nghiệm du lịch của du khách bằng việc cá nhân hóa và khiến cho họ nhận thức được sự sẵn có của các dịch vụ và sản phẩm của cả du lịch và địa phương tại các điểm đến; và (2) bằng cách trao quyền cho các tổ chức quản lý điểm đến, các tổ chức địa phương và các công ty du lịch trong việc ra quyết định và hành động dựa vào dữ liệu được tạo ra trong phạm vi điểm đến, được thu thập, được quản lý và được xử lý bởi cơ sở hạ tầng công nghệ. Del Chiappa & Baggio [11] 2015 Điểm du lịch thông minh có thể được coi là điểm đến dựa trên tri thức, trong đó CNTT&TT, Internet vạn vật, điện toán đám mây và hệ thống dịch vụ Internet người dùng cuối được sử dụng để cung cấp các công cụ, nền tảng và hệ thống để tạo ra kiến thức và khả năng truy cập thông tin cho tất cả các bên liên quan một cách có hệ thống và hiệu quả và tạo các cơ chế sẵn có cho phép các bên liên quan tham gia càng nhiều càng tốt trong quá trình đổi mới sáng tạo. Jovicic [19] 2017 Điểm đến du lịch thông minh là một không gian địa lý nơi có sự đan xen giữa thực tế và kỹ thuật số trong đó tất cả các bên liên quan đều có thể tiếp cận kiến thức và thông tin, tạo điều kiện để thực hiện việc đổi mới liên tục về hiệu suất và hoạt động; cho phép cộng tác tốt hơn giữa các công ty du lịch và khách du lịch những người có thể trao đổi thông tin/kiến thức với trình độ hiểu biết và xã hội hóa cao hơn làm tăng nhu cầu du lịch và tìm kiếm trải nghiệm cá nhân hóa. Nguồn: tổng hợp của các tác giả 3 Phương pháp nghiên cứu và dữ liệu Để hệ thống hóa các bài báo nghiên cứu về điểm đến du lịch thông minh, bài viết sử dụng cách tiếp cận nghiên cứu định tính với phương pháp phân tích nội dung. Phân tích nội Nguyễn Thị Minh Nghĩa và CS. Tập 128, Số 5A, 2019 132 dung là một phương pháp làm việc tốt có thể xử lý khối lượng lớn dữ liệu trong khi chi phí bị hạn chế. Phân tích nội dung có hệ thống là phương pháp dựa trên lý thuyết, dựa trên kiến thức về chủ đề nghiên cứu, đây là phương pháp lý tưởng khi mục tiêu là đánh giá các nghiên cứu hiện có [30]. Phương pháp này cũng đã được sử dụng thường xuyên trong các nghiên cứu du lịch, thực hiện nhằm đánh giá các nghiên cứu một cách hệ thống từ đó hiểu được mức độ phát triển lý thuyết của CNTT&TT trong du lịch hoặc để nắm bắt sự nổi lên của truyền thông xã hội trong du lịch và khách sạn [7]. Do đó, phân tích nội dung được chọn là phương pháp phù hợp cho bài viết này để phân tích hệ thống dữ liệu thứ cấp là các nghiên cứu đã công bố nhằm kiểm tra các khái niệm và chủ đề chính về điểm đến du lịch thông minh. 3.1 Thiết kế nghiên cứu Nghiên cứu này nhằm đánh giá tổng quan tình hình nghiên cứu về điểm đến du lịch thông minh dựa trên việc tổng hợp các bài báo cùng chủ đề bằng tiếng Anh đã được công bố. Tiến trình này được thực hiện với một số bước theo hình 1: 1. Lựa chọn đơn vị phân tích: Đối với nghiên cứu này, các bài báo tiếng Anh được xác định là đơn vị phân tích phù hợp để trích xuất các yếu tố chi tiết của nghiên cứu về điểm đến du lịch thông minh. 2. Xác định các nguồn thu thập dữ liệu: Xác định các bài báo có liên quan thảo luận về các chủ đề của điểm đến du lịch thông minh. Với sự hạn chế trong việc tiếp cận các cơ sở dữ liệu khoa học, nghiên cứu tiến hành tiếp cận các bài báo tiếng Anh về chủ đề điểm đến du lịch thông minh được đăng trên tạp chí uy tín được tìm kiếm từ công cụ tìm kiếm học thuật Google Scholar, đây có thể được coi là một công cụ tìm kiếm các tài liệu nghiên cứu phổ biến, miễn phí và được sử dụng thành công cho một số nghiên cứu phân tích nội dung trước đó [7; 24]. 3. Tìm kiếm và thu thập các bài báo: Các từ khóa liên quan đến điểm đến du lịch thông minh cũng được xác định nhằm thực hiện việc tìm kiếm và thu thập các bài báo có liên quan. Tất cả các bài viết với các từ khóa “Smart Tourism Destination/Smart Destination” trong tiêu đề đã được lựa chọn và đọc kỹ bởi nhà nghiên cứu để xác định xem chủ đề trung tâm của các bài báo liên quan đến điểm đến du lịch thông minh. Tương tự các nghiên cứu gần đây về phân tích nội dung các bài báo [7; 24; 25; 27], nghiên cứu này chỉ tập trung phân tích các bài báo đầy đủ được xuất bản trong các tạp chí chuyên ngành được nghiên cứu, đối với các bài báo cáo hội thảo, đánh giá sách, hội thảo hoặc ghi chú biên tập và các bài trình bày đã bị loại trừ. 4. Tóm tắt các bài báo thu thập được: Các bài báo sẽ được tóm tắt theo các chủ đề như tác giả, tên bài báo, năm xuất bản, tên tạp chí, địa điểm nghiên cứu, loại điểm đến, các nội dung/khái niệm khác được nghiên cứu cùng với Điểm đến du lịch thông minh, mục tiêu Jos.hueuni.edu.vn Tập 128, Số 5A, 2019 133 nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, đối tượng nghiên cứu và kết quả/kết luận nghiên cứu chính. 5. Phân tích dữ liệu: Phần tóm tắt của các bài báo sẽ được tổng hợp và phân tích dựa trên phương pháp phân tích nội dung. Sau đó, các chủ đề/nội dung quan trọng sẽ được bàn luận và báo cáo dựa trên việc liên hệ với các bài báo gốc. Hình 1. Quy trình nghiên cứu 3.2 Phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu Nghiên cứu này sử dụng phân tích nội dung dựa vào dữ liệu thứ cấp, cụ thể là các bài báo bằng tiếng Anh nghiên cứu về Điểm đến du lịch thông minh đã được đăng trên các tạp chí uy tín. Việc tìm kiếm và thu thập các bài báo được tiến hành trên công cụ tìm kiếm học thuật Google Scholar. Quá trình thu thập dữ liệu bắt đầu với việc tìm kiếm từ khóa “Smart Destination” và “Smart Tourism Destination”. Kết quả có 46 bài báo được xác định với các từ khóa tìm kiếm “Smart Tourism Destination” và trong tiêu đề bài báo tìm kiếm. Sau đó, nghiên cứu tiến hành xác định các bài báo phù hợp, trong đó loại bỏ một số ấn phẩm không hợp lệ bao gồm các báo cáo trong các hội thảo, đánh giá sách, hội thảo hoặc ghi chú biên tập và các bài trình bày, kết quả tổng cộng có 14 bài báo là các bài báo tiếng Anh đầy đủ được công bố bởi các tạp chí chuyên ngành uy tín phù hợp đã được đưa vào để xem xét và phân tích tiếp theo (Bảng 2). Phân tích dữ liệu thu thập được bằng cách sử dụng công cụ phân tích Microsoft Excel, cho phép thu thập có hệ thống các dữ liệu, hiển thị có cấu trúc và các tùy chọn lọc dữ liệu để sắp xếp nội dung trong phân tích. Trong quá trình này, dữ liệu được trích xuất được phân tích theo thứ tự của từng loại để hệ thống kiến thức và phát triển lý thuyết. Để bổ sung độ tin cậy cho các kết quả định tính, phép phân tích thống kê được sử dụng cho từng chủ đề cụ thể [15]. Đối với nghiên cứu này, các dữ liệu dạng chữ trong bảng tóm tắt sẽ được phân loại và phân tích tần số để tìm ra được các nội dung quan trọng nhất. Các nội dung đó sẽ được mô tả và bàn luận dựa vào việc liên hệ, đối chiếu với các bài báo gốc. Nguyễn Thị Minh Nghĩa và CS. Tập 128, Số 5A, 2019 134 Bảng 2. Danh sách các bài báo về điểm đến du lịch thông minh đã được thu thập từ Google Scholar STT Tác giả Năm Tên bài báo Tạp chí 1 Del Chiappa, G., & Baggio, R. [11] 2015 Knowledge transfer in smart tourism destinations: Analyzing the effects of a network structure Journal of Destination Marketing & Management 2 Boes, K., Buhalis, D., Inversini, A., [3] 2016 Smart tourism destinations: ecosystems for tourism destination competitiveness International Journal of Tourism Cities 3 Buonincontri, P., & Micera, R. [9] 2016 The experience co-creation in smart tourism destinations: a multiple case analysis of European destinations Information Technology & Tourism 4 Ivars-Baidal, J. A., Celdrán- Bernabeu, M. A., Mazón, J.-N., & Perles-Ivars, Á. F., [17] 2017 Smart destinations and the evolution of ICTs: a new scenario for destination management? Current Issues in Tourism 5 Hernández-Martín, R., Rodríguez-Rodríguez, Y., Gahr, D., [16] 2017 Functional Zoning for Smart Destination Management European Journal of Tourism Research: Volume ... ra, diễn giải hoặc làm tăng cường dữ liệu, đây là yếu tố tạo thành cơ sở của trải nghiệm. Tăng cường trải nghiệm du lịch thông qua việc sử dụng các dịch vụ CNTT&TT và thông minh mới nhất là mục tiêu cốt lõi của điểm đến du lịch thông minh [3]. Điều này có thể đạt được, về mặt lý thuyết, thông qua một nền tảng công nghệ trung tâm có thể kết nối tất cả các bên liên quan, tích hợp dữ liệu đầu vào từ các nguồn khác nhau và cho phép chia sẻ thông tin thời gian thực một cách năng động. Gần đây, khái niệm trải nghiệm du lịch ngày càng được thay thế bằng khái niệm đồng sáng tạo trải nghiệm du lịch. Đồng sáng tạo trải nghiệm du lịch có thể được mô tả như một quá trình bao gồm khách du lịch và các bên liên quan khác trong việc xác định các trải nghiệm cá nhân và độc đáo, với mục tiêu cuối cùng là tạo ra giá trị [9]. Các điểm đến và các công ty du lịch đã nhận ra những thay đổi trong ngành du lịch, vai trò tích cực mới của khách du lịch, và do đó, tầm quan trọng ngày càng tăng của đồng sáng tạo trải nghiệm như là một yếu tố quan trọng để đạt được thành công. Để khuyến khích đồng sáng tạo trải nghiệm, các điểm đến đã bắt đầu xây dựng và quản lý môi trường trải nghiệm cạnh tranh trong đó khách du lịch có thể chủ động can thiệp, góp phần tăng khả năng cạnh tranh của điểm đến, đặc biệt là nhờ sự hỗ trợ của CNTT&TT [9]. Jos.hueuni.edu.vn Tập 128, Số 5A, 2019 141 Quản lý điểm đến thông minh Từ góc độ quản lý, quản lý điểm đến du lịch thông minh đã trở nên phức tạp hơn khi những phát triển trong công nghệ trao quyền cho sự tích hợp các nguồn lực để đồng sáng tạo giá trị bởi tất cả các tác nhân trong hệ sinh thái điểm đến du lịch thông minh. Nghiên cứu của Boes & cộng sự chỉ ra rằng các yếu tố bao gồm CNTT&TT, lãnh đạo, đổi mới sáng tạo và vốn xã hội được hỗ trợ bởi nguồn nhân lực là những thành phần cốt lõi của sự thông minh của một điểm đến thông minh [3]. Mặc dù CNTT&TT là một yếu tố quyết định quan trọng đối với các điểm đến du lịch thông minh, nhưng sự tích hợp công nghệ duy nhất trong một điểm đến du lịch sẽ không đủ để trở thành một điểm đến du lịch thông minh. Các nhà quản lý điểm đến du lịch thông minh cần phải thừa nhận cấu trúc thông minh nhiều mặt, trong đó sự kết hợp giữa các thành phần thông minh cứng và mềm trong cấu trúc hệ sinh thái điểm đến du lịch thông minh lại có tiềm năng mang lại các lợi thế cạnh tranh bền vững và nâng cao chất lượng cuộc sống của cả người dân và khách du lịch tại các điểm đến du lịch thông minh [3]. Các mô hình quản lý điểm đến du lịch thông minh tập trung vào việc nâng cao khả năng cạnh tranh của điểm đến du lịch thông minh bao gồm việc tận dụng tối đa các khả năng hiện tại được cung cấp bởi sự thông minh, các nhà quản lý điểm đến phải tích hợp toàn bộ phạm vi của các thành phần thông minh và đảm bảo khả năng tương tác và kết nối của cả hai thành phần thông minh mềm và thông minh cứng [3]. Điểm đến du lịch thông minh cần thực hiện sự thông minh bằng cách triển khai các ứng dụng du lịch phù hợp, trong đó các ứng dụng này xuất hiện như là nền tảng cho sự đổi mới sáng tạo và khả năng cạnh tranh điểm đến du lịch thông minh. Thị trường du lịch hiện đang gặp phải thế hệ người tiêu dùng am hiểu công nghệ, những người ngày càng có nhiều kinh nghiệm đối với các CNTT&TT [13], do đó tăng khả năng cạnh tranh giữa các điểm du lịch mang đến một nhiệm vụ cho các tổ chức quản lý điểm đến đòi hỏi liên tục cung cấp các sản phẩm và dịch vụ độc đáo cho khách du lịch thông minh tiếp cận các điểm đến. Cách tiếp cận cạnh tranh để quản lý điểm đến du lịch ngày càng dựa trên cách tiếp cận bền vững và tiềm năng của các công nghệ thông minh đóng góp để cải thiện trải nghiệm du lịch. Mục tiêu của điểm đến du lịch thông minh cạnh tranh là sử dụng tài nguyên thông minh hơn để cải thiện chất lượng cuộc sống một cách bền vững, không chỉ cho người dân, mà còn cho khách du lịch [10]. Kết quả khám phá các vấn đề/khái niệm liên quan đến điểm đến du lịch thông minh cho thấy khái niệm điểm đến du lịch thông minh hoàn toàn khác so với khái niệm điểm đến du lịch truyền thống. Trong khi theo UNWTO (2007) các điểm đến du lịch truyền thống được xem “là vùng không gian địa lý mà khách du lịch ở lại ít nhất một đêm, bao gồm các sản phẩm du lịch, các dịch vụ cung cấp, các tài nguyên du lịch thu hút khách, có ranh giới hành chính để quản lý và có sự nhận diện về hình ảnh để xác định khả năng cạnh tranh trên thị trường”, thì một điểm đến du lịch được xem là thông minh khi có sự tích hợp các công nghệ thông minh làm nền tảng Nguyễn Thị Minh Nghĩa và CS. Tập 128, Số 5A, 2019 142 cơ bản nhằm phục vụ các đối tượng khách du lịch mới - du khách thông minh những người có khả năng và trải nghiệm gia tăng đối với CNTT&TT, tăng cường các trải nghiệm du lịch của họ tại các điểm đến; khuyến khích đồng sáng tạo trải nghiệm du lịch giữa các bên liên quan trong một điểm đến du lịch dựa vào tính năng động và dữ liệu được chia sẻ thời gian thực; sử dụng nguồn tài nguyên điểm đến thông minh hơn và nâng cao đời sống của người dân địa phương. Các điểm đến du lịch thông minh như vậy sẽ có nhiều tiềm năng hơn để đạt được các lợi thế cạnh tranh bền vững trong tương lai. 5 Kết luận và đề xuất một số hướng nghiên cứu cho điểm đến du lịch thông minh tại Việt Nam Điểm đến du lịch thông minh là một vấn đề nghiên cứu còn khá mới [3] thu hút rất nhiều sự chú ý của các nhà nghiên cứu về điểm đến trong thời gian gần đây. Ở Việt Nam, đây là một chủ đề còn khá mới và hầu như chưa có nghiên cứu nào bàn luận về vấn đề này. Nghiên cứu này với phương pháp phân tích nội dung 14 bài báo bằng tiếng Anh là các công trình nghiên cứu đã được công bố trên các tạp chí có uy tín trên thế giới đã phần nào làm rõ các nghiên cứu liên quan đến Điểm đến du lịch thông minh từ năm 2014 đến nay. Kết quả phân tích cho thấy, mặc dù điểm đến du lịch thông minh là một vấn đề mới nhưng được sự quan tâm rất lớn bởi các nhà nghiên cứu. Bằng phương pháp định lượng, định tính hoặc kết hợp cả hai phương pháp trên, các nhà nghiên cứu đã phần nào làm rõ khái niệm và các vấn đề liên quan đến điểm đến du lịch thông minh. Điểm đến du lịch thông minh không chỉ là sự ứng dụng các CNTT&TT vào điểm đến, mà nó bao gồm nhiều lớp thông minh bao gồm các công nghệ thông minh, du khách thông minh và quản lý điểm đến thông minh. Tổng quan nghiên cứu về điểm đến du lịch thông minh cung cấp cho các nhà nghiên cứu và quản lý điểm đến du lịch những kiến thức quan trọng trong việc vận hành và quản lý một điểm đến du lịch thông minh, đồng thời cung cấp những hiểu biết sâu hơn về cách sử dụng CNTT&TT để đổi mới chiến lược, nâng cao trải nghiệm du lịch và đồng sáng tạo trải nghiệm du lịch. Trong tương lai, các công nghệ mới nổi cùng với sự chuyển đổi năng động các quy trình trong xã hội sẽ cho phép những cơ hội mới trong chiến lược phát triển điểm đến du lịch thông minh. Do đó, một số hướng nghiên cứu chính đề xuất cho các điểm đến du lịch thông minh tại Việt Nam bao gồm: (1) Nghiên cứu ứng dụng CNTT&TT đối với các điểm đến du lịch thông minh; (2) Nghiên cứu hành vi khách du lịch thông minh đối với các điểm đến du lịch thông minh; (3) Nghiên cứu mô hình tổng thể quản lý điểm đến du lịch thông minh Jos.hueuni.edu.vn Tập 128, Số 5A, 2019 143 Tài liệu tham khảo 1. Almobaideen, W., Krayshan, R., Allan, M., Saadeh, M. (2017), Internet of Things: Geographical Routing based on healthcare centers vicinity for mobile smart tourism destination, Technological Forecasting and Social Change, 123, 342–350. 2. Benbasat, I., Goldstein, D. and Mead, M. (1987), The case research strategy in studies of information systems, MIS Quarterly, 11(3), 369–86. 3. Boes, K,. Buhalis, D., Inversini, A. (2016), Smart tourism destinations: ecosystems for tourism destination competitiveness, International Journal of Tourism Cities, 2(2), 108–124. 4. Boes, K., Buhalis, D., & Inversini, A. (2015), Conceptualising smart tourism destination dimensions. In I. Tussyadiah, & A. Inversini (Eds.), Information and communication technologies in tourism 2015, 391–403, Cham: Springer. doi:10.1016/S0160-7383(01)00012-3. 5. Buhalis, D. (2003), Etourism: Information technology for strategic tourism management. Harlow: Pearson Education. 6. Buhalis, D., & Amaranggana, A. (2014), Smart tourism destinations. In Z. Xiang, & I. Tussyadiah (Eds.), Information and communication technologies in tourism 2014, 553–564. Cham: Springer. doi:10.1007/978-3-319-03973-2. 7. Buhalis, D., & Law, R. (2008), Progress in information technology and tourism management: 20 years on and 10 years after the internet – The state of eTourism research. Tourism Management, 29(4), 609–623. doi:10.1016/j.tourman.2008.01.005. 8. Buhalis, D., & Matloka, J. (2013), Technology-enabled tourism destination management and marketing. In C. Costa, E. Panyik, D. Buhalis (Eds.), Trends in European tourism planning and organisation, 339–350, Buffalo, NY: Channel View Publications. 9. Buonincontri, P., & Micera, R. (2016), The experience co-creation in smart tourism destinations: a multiple case analysis of European destinations, Information Technology & Tourism, 16(3), 285–315. 10. Cimbaljević, M., Stankov, U., Pavluković, V. (2018), Going beyond the traditional destination competitiveness–reflections on a smart destination in the current research, Current Issues in Tourism, 1-Jun Taylor & Francis. 11. Del Chiappa, G., & Baggio, R. (2015), Knowledge transfer in smart tourism destinations: Analyzing the effects of a network structure, Journal of Destination Marketing & Management, 4(3), 145–150. doi:10.1016/j.jdmm.2015.02.001. 12. Del Vecchio, P. (2017), Creating value from Social Big Data: Implications for Smart Tourism Destinations, Information Processing and Management (2017), Nguyễn Thị Minh Nghĩa và CS. Tập 128, Số 5A, 2019 144 13. Femenia-Serra, F., Neuhofer, B., & Ivars-Baidal, J. A. (2019), Towards a conceptualisation of smart tourists and their role within the smart destination scenario, The Service Industries Journal, DOI: 10.1080/02642069.2018.1508458. 14. Gretzel, U., Sigala, M., Xiang, Z., & Koo, C. (2015), Smart tourism: Foundations and developments, Electronic Markets, 25(3), 179–188. doi:10.1007/s12525-015-0196-8. 15. Guthrie, J., Petty, R., Yongvanich, K. and Ricceri, F. (2004), Using content analysis as a research method to inquire into intellectual capital reporting, Journal of Intellectual Capital, 5(2), 282–93. 16. Hernández-Martín, R., Rodríguez-Rodríguez, Y., Gahr, D. (2017), Functional Zoning for Smart Destination Management, European Journal of Tourism Research, Year of publication, 17, 43–58. 17. Ivars-Baidal, J. A., Celdrán-Bernabeu, M. A., Mazón, J.-N., & Perles-Ivars, ÁF. (2017), Smart destinations and the evolution of ICTs: A new scenario for destination management? Current Issues in Tourism, 5, 1–20. doi:10.1080/13683500.2017.1388771. 18. Jiang, Q., Ke, G.(2019), Information sharing and bullwhip effect in smart destination network system, Ad Hoc Networks, 87, 17–25. 19. Jovicic, D. Z. (2019), From the traditional understanding of tourism destination to the smart tourism destination. Current Issues in Tourism, 22(3), 276–282. 20. Kim, K., Park, O., Yun, S., Yun, H., (2017), What makes tourists feel negatively about tourism destinations? Application of hybrid text mining methodology to smart destination management, Technological Forecasting and Social Change, 123, 362–369. 21. Koo, C., Yoo, K.-H., Lee, J.-N., & Zanker, M. (2016), Special section on generative smart tourism systems and management: Man-machine interaction, International Journal of Information Management, 36(6), 1301–1305. doi:10.1016/j.ijinfomgt.2016.05.015. 22. Lamsfus, C., Martín, D., Alzua-Sorzabal, A., & Torres-Manzanera, E. (2015), Smart tourism destinations: An extended conception of smart cities focusing on human mobility. In I. Tussyadiah, & A. Inversini (Eds.), Information and communication technologies in tourism 2015, 363–375. Cham: Springer. 23. Law, R., Buhalis, D., & Cobanoglu, C. (2014), Progress on information and communication technologies in hospitality and tourism, International Journal of Contemporary Hospitality Management, 26(5), 727–750. doi:10.1108/IJCHM-08-2013-0367. 24. Leung, D., Law, R., van Hoof, H. and Buhalis, D. 2013, Social media in tourism and hospitality: A literature review, Journal of Travel & Tourism Marketing, 30(1–2), 3–22. Jos.hueuni.edu.vn Tập 128, Số 5A, 2019 145 25. Leung, R. and Law, R. (2010), A review of personality research in the tourism and hospitality context, Journal of Travel & Tourism Marketing, 27(5), 439–459. 26. Liberato, P., Alen, E., Liberato, D. (2018), Smart tourism destination triggers consumer experience: the case of Porto, European Journal of Management and Business Economics, 27(1). 27. Liu, W., Zhong, L., Ip, C. and Leung, D. (2011), An analysis of research on tourism information technology: The case of ENTER proceedings, In: Law, R., Fuchs, M. and Ricci, F. (eds.) Information and communication technologies in tourism 2011, Vienna: Springer, 294–304. 28. Pedro Manuel da Costa Liberato, Elisa Alén-González & Dália Filipa Veloso de Azevedo Liberato (2018): Digital Technology in a Smart Tourist Destination: The Case of Porto, Journal of Urban Technology, DOI: 10.1080/10630732.2017.1413228. 29. SEGITTUR. (2015), Informe destinos turísticos inteligentes: construyendo el futuro [Report on smart tourism destinations: building the future]. Retrieved from Libro-Blanco-Destinos-Tursticos-Inteligentes-construyendo-el-futuro.pdf. 30. Spens, K. M. and Kovács, G. (2006), A content analysis of research approaches in logistics research, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 36(5), 374–390. 31. Wang, D., Li, X., Li, Y. (2013), China's “smart tourism destination” initiative: A taste of the service-dominant logic, Journal of Destination Marketing & Management, 2(2), 59–61. Nguyễn Thị Minh Nghĩa và CS. Tập 128, Số 5A, 2019 146 SMART TOURISM DESTINATION: CONCEPT AND THE RECENT STUDY TRENDS Nguyen Thi Minh Nghia*, Nguyen Thi Thuy Van, Le Van Hoa School of Hospitality and Tourism, Hue University Abstract: Smart tourism destination is an emerging concept in the context of the increase of development and application information and communication technologies in destinations. This article uses a content analysis method that aims to explore papers published in reputable journals. The results show that the majority of studies focused on experimental research that explores emerging smart tourism destinations, particularly in Europe. Both qualitative and quantitative methods are widely used in recent studies, some using both qualitative and quantitative method combinations. The concepts/contents of relevant research including (1) The concept related to smart tourism destinations; (2) Information and communication technologies; (3) Smart tourists; and (4) Smart destination management. Keywords: smart tourism destination; smart tourism; content analysis; smart; technologies
File đính kèm:
- diem_den_du_lich_thong_minh_khai_niem_va_cac_xu_huong_nghien.pdf