Đánh giá tiềm năng và hiện trạng nhằm đề xuất định hướng phát triển du lịch bền vững huyện đảo Vân Đồn - tỉnh Quảng Ninh

 Ph ạm Th ị H ồng Nhung và Đtg Tạp chí KHOA H ỌC & CÔNG NGH Ệ 96(08): 255 - 260 
ĐÁNH GIÁ TI ỀM NĂNG VÀ HI ỆN TR ẠNG NH ẰM ĐỀ XU ẤT 
ĐỊNH H ƯỚNG PHÁT TRI ỂN DU L ỊCH B ỀN V ỮNG 
HUY ỆN ĐẢ O VÂN ĐỒ N - TỈNH QU ẢNG NINH 
 Ph ạm Th ị H ồng Nhung *, 
 Nguy ễn Th ị Bích H ạnh, D ươ ng Kim Giao 
 Tr ường Đạ i h ọc Khoa h ọc – ĐH Thái Nguyên 
TÓM T ẮT 
 Vân Đồn là huy ện đả o có vai trò quan tr ọng trong phát tri ển kinh t ế và đảm b ảo an ninh qu ốc 
 phòng. Huy ện đả o có nhi ều ti ềm n ăng phát tri ển du l ịch. Tài nguyên du l ịch t ự nhiên phong phú 
 gồm h ệ th ống đả o n ằm trong v ịnh Bái T ử Long, các bãi bi ển hoang s ơ, v ườn qu ốc gia Ngoài ra, 
 tài nguyên du l ịch nhân v ăn c ũng r ất đa d ạng. Nh ững n ăm g ần đây, ngành du l ịch có s ự phát tri ển 
 nhanh chóng, đảm b ảo s ự b ền v ững về kinh t ế, xã h ội và môi tr ường. S ố l ượng khách du l ịch ngày 
 càng t ăng. Doanh thu du l ịch t ăng nhanh và t ăng liên t ục. C ơ s ở v ật ch ất được cải thi ện, đặ c bi ệt là 
 cơ s ở l ưu trú. M ột s ố tuy ến, điểm du l ịch th ực s ự h ấp d ẫn du khách. Tuy nhiên, s ự phát tri ển này 
 vẫn b ộc l ộ các d ấu hi ệu ch ưa b ền v ững. Do đó, để đả m b ảo s ự phát tri ển b ền v ững du l ịch Vân 
 Đồn h ướng phát tri ển l ựa ch ọn là du l ịch sinh thái- cộng đồ ng . 
 Từ khóa: du l ịch b ền v ững, huy ện đả o, ti ềm n ăng, hi ện tr ạng, Vân Đồ n, Qu ảng Ninh. 
ĐẶ T V ẤN ĐỀ * của mình trên b ản đồ du l ịch c ả n ước. Tuy 
Lý lu ận và th ực ti ễn đã ch ứng minh đánh giá nhiên, đánh giá m ột cách toàn di ện thì s ự phát 
tổng h ợp khu v ực lãnh th ổ ven bi ển và các đảo tri ển du l ịch c ủa Vân Đồ n v ẫn ch ưa t ươ ng 
là m ột h ướng nghiên c ứu l ớn c ả v ề không gian xứng v ới ti ềm n ăng và có nh ững bi ểu hi ện 
lãnh th ổ c ũng nh ư n ội dung nghiên cứu. Vi ệc của s ự thi ếu b ền v ững. Do đó, vi ệc phân tích, 
đánh giá t ổng h ợp s ẽ xây d ựng c ơ s ở khoa h ọc đánh giá m ột cách toàn di ện ti ềm n ăng, hi ện 
ph ục v ụ cho ho ạch đị nh chi ến l ược và quy tr ạng phát tri ển du l ịch huy ện đả o Vân Đồ n 
ho ạch s ử d ụng h ợp lý tài nguyên, phát tri ển theo h ướng b ền v ững là r ất c ấp thi ết. K ết qu ả 
kinh t ế- xã h ội (KT-XH) b ền v ững cho các khu đó sẽ t ạo l ập m ột ph ần c ơ s ở khoa h ọc xây 
vực ven bi ển và các đảo ven b ờ tr ọng điểm, dựng đị nh h ướng phát tri ển du l ịch b ền v ững 
đảm b ảo an ninh qu ốc phòng c ủa đấ t n ước. cho huy ện đả o ngay t ừ “nh ững b ước đi đầ u 
 tiên” trên c ơ s ở kh ắc ph ục nh ững t ồn t ại c ủa 
Là m ột trong 12 huy ện đả o c ủa Vi ệt Nam, 
 các khu du l ịch bi ển đả o hi ện nay ở n ước ta. 
Vân Đồn không ch ỉ có v ị trí đặ c bi ệt quan 
tr ọng trong chi ến l ược phát tri ển kinh t ế bi ển Để th ực hi ện các n ội dung nghiên c ứu, tác gi ả 
và là khu v ực ti ền tiêu trong b ảo v ệ an ninh đã s ử d ụng các ph ươ ng pháp truy ền th ống c ủa 
ch ủ quy ền c ủa đấ t n ước. Huy ện đả o có tài địa lý h ọc nh ư thu th ập, x ử lý s ố li ệu; th ực 
nguyên thiên nhiên phong phú, đặc bi ệt là tài địa; phân tích, t ổng h ợp; b ản đồ và h ệ thông 
nguyên bi ển là ti ền đề để phát tri ển m ột c ơ tin địa lý. Ngoài ra, đề tài còn s ử d ụng 
cấu kinh t ế đa d ạng. Trong đó, du l ịch được ph ươ ng pháp phân tích chi phí- lợi ích, 
coi là l ĩnh v ực t ạo b ước phát tri ển có tính “ độ t ph ươ ng pháp điều tra xã h ội h ọc. Trong đó, 
phá” trong chi ến l ược phát tri ển kinh t ế c ủa phân tích chi phí- lợi ích nh ằm đánh giá hi ệu 
huy ện đả o nói chung và Khu kinh t ế Vân Đồ n qu ả kinh t ế c ủa ngành du l ịch trên c ơ s ở tính 
nói riêng. toán chi phí, t ổn th ất và so sánh v ới doanh 
Mặc dù m ới phát tri ển kho ảng ch ục n ăm g ần thu, l ợi ích thu được. Ph ươ ng pháp điều tra xã 
đây, song ngành du l ịch c ủa Vân Đồ n đã có hội h ọc s ử d ụng b ảng h ỏi nh ằm thu th ập các 
nh ững b ước ti ến r ất nhanh kh ẳng đị nh v ị th ế thông tin v ề ti ềm n ăng, hi ện tr ạng ngành du 
 lịch c ủa huy ện đả o, m ức đầ u t ư, m ức độ hài 
* Tel: 01229 227768, Email: phnhung83tn@gmail.com lòng c ủa ng ười dân đị a ph ươ ng và khách du 
 255
 Ph ạm Th ị H ồng Nhung và Đtg Tạp chí KHOA H ỌC & CÔNG NGH Ệ 96(08): 255 - 260 
lịch đố i v ới ho ạt độ ng du l ịch, thu nh ập và đánh giá cho th ấy khí h ậu ở đây khá thu ận l ợi 
hi ệu qu ả kinh t ế, đóng góp c ủa ngành du l ịch cho phát tri ển ho ạt độ ng du lịch, trong đó có 
vào phát tri ển KT-XH c ủa đị a ph ươ ng. du l ịch bi ển. Tuy nhiên, tác động c ủa gió mùa 
KẾT QU Ả NGHIÊN C ỨU Đông B ắc và các hi ện t ượng th ời ti ết đặ c bi ệt 
 (bão, s ươ ng mu ối) c ũng h ạn ch ế th ời gian 
Ti ềm năng phát tri ển du l ịch huy ện đả o 
 ho ạt độ ng du l ịch. 
Vân Đồn 
 - Tài nguyên n ước: Do đặ c thù c ủa huy ện đả o 
Vân Đồn là m ột trong hai huy ện đảo n ằm ở 
 nên sông su ối không nhi ều nên n ước ng ầm là 
phía Đông Nam t ỉnh Qu ảng Ninh, có t ổng 
 ngu ồn n ước s ạch ch ủ y ếu cho sinh ho ạt c ũng 
di ện tích kho ảng 2.171,33km 2. Huy ện đảo 
 nh ư ho ạt độ ng du l ịch. D ựa vào ngu ồn n ước 
được h ợp thành ch ủ yếu b ởi đảo Cái B ầu 
 sạch này s ẽ tính s ức ch ứa du l ịch. Theo đó 
(chi ếm 56,1%) và qu ần đảo Vân H ải (chi ếm 
 sức ch ứa du l ịch t ối đa được tính bằng t ổng 
43,9%) v ới 600 hòn đảo, ở tọa độ địa lý 
 lượng n ước s ạch trên các đảo chia cho nhu 
20 040’ - 21 016’ v ĩ độ Bắc và 107 015’ - 108 00’ 
 cầu c ủa m ỗi du khách sau khi đã tr ừ đi tổng 
kinh độ Đông. Phía B ắc và Đông B ắc giáp 
 nhu c ầu s ử d ụng n ước c ủa các đố i t ượng s ử 
huy ện Tiên Yên, huy ện Đầm Hà; phía Đông 
 dụng n ước trên m ỗi đả o [2]. Ch ỉ tiêu v ề nhu 
giáp bi ển Đông; phía Đông Nam giáp huy ện 
 cầu n ước s ạch c ủa T ổ ch ức Du l ịch th ế gi ới 
Cô Tô; phía Tây giáp th ị xã C ẩm Ph ả và 
 (WTO) đối v ới khách du l ịch vùng nóng b ức 
thành ph ố Hạ Long [4]. Đây là m ột vùng bi ển 
 là 500- 1.000 lít/ng ười/ ngày. N ếu l ấy m ức 
rộng l ớn có nhi ều ti ềm n ăng nên Vân Đồn có 
 th ấp nh ất 500 lít/ng ười/ngày thì s ức ch ứa t ối 
th ể phát tri ển thành m ột trung tâm du l ịch 
 đa trung bình c ủa huy ện đả o là 10.967 
bi ển- đảo ch ất l ượng cao. 
 ng ười/ngày, ở m ức thu ận l ợi (>5.000 
* Tài nguyên du l ịch t ự nhiên ng ười/ngày) [6]. 
- Tài nguyên địa hình, địa m ạo: V ới s ự hi ện Đối v ới du l ịch bi ển, các y ếu t ố h ải v ăn có vai 
di ện c ủa kho ảng 600 hòn đảo l ớn nh ỏ có hình trò quan tr ọng để xác đị nh các lo ại hình du 
thù đa d ạng t ạo nên qu ần th ể v ịnh Bái T ử lịch. Theo đánh giá c ủa Vi ện Nghiên c ứu và 
Long hùng v ĩ, nên th ơ không thua kém v ịnh Phát tri ển du l ịch thì nhi ệt độ n ước bi ển, độ 
Hạ Long. Trong qu ần th ể đó có th ể chia thành cao sóng, độ m ặn, dòng ch ảy ở m ức độ khá 
hai nhóm địa hình: Th ứ nh ất là các đảo đá vôi thu ận l ợi cho t ắm bi ển, du thuy ền, l ướt ván, 
vách d ựng đứ ng, nhi ều hình, nhi ều v ẻ nh ư lặn bi ển [4] 
hòn Đũa, hòn Thiên Nga, Hòn Ba Sao... Ẩn - Tài nguyên sinh v ật: Bên c ạnh đó, Vân Đồ n 
mình trong h ệ th ống các đả o đá là r ất nhi ều còn được thiên nhiên ban t ặng m ột ngu ồn tài 
các hang động đẹ p, mang giá tr ị th ẩm m ỹ và nguyên sinh v ật vô giá. Ngu ồn h ải s ản phong 
nhân v ăn nh ư Đông Trong, Nhà Trò, Soi phú, đặc bi ệt là các loài nhuy ễn th ể nh ư tu 
Nh ụ... rất thích h ợp cho phát tri ển lo ại hình hài, m ực ống, sá sùng... đã t ạo nên th ươ ng 
du l ịch tham quan, ng ắm c ảnh, th ể thao m ạo hi ệu h ải s ản Vân Đồ n được du khách r ất ưa 
hi ểm. Th ứ hai là h ệ th ống đả o đấ t là các đồi chu ộng. Ngoài ra, V ườn qu ốc gia Bái T ử 
núi th ấp được bao b ọc b ởi các bãi bi ển tr ải Long, n ơi có độ đa d ạng sinh h ọc cao v ới 
dải, b ằng ph ẳng, n ước trong v ắt nh ư Bãi nhi ều h ệ sinh thái (HST) điển hình nh ư r ừng 
Dài, Minh Châu, S ơn Hào 1, Cô Tiên... ng ập m ặn, r ừng th ường xanh, san hô... được 
thích h ợp cho lo ại hình t ắm bi ển, tham ch ọn là m ột trong nh ững khu v ực đạ i di ện v ề 
quan, ngh ỉ d ưỡng. bảo t ồn bi ển Vi ệt Nam [1]. Đây chính là ti ềm 
 năng to l ớn để Vân Đồ n phát tri ển du l ịch 
- Tài nguyên khí h ậu: Trên n ền khí h ậu nhi ệt 
 sinh thái. 
đới ẩm gió mùa, khí h ậu Vân Đồ n mang tính 
ch ất h ải d ươ ng mát m ẻ vào mùa hè. Nhi ệt độ * Tài nguyên du l ịch nhân v ăn 
trung bình n ăm 23 0C, biên độ dao độ ng nhi ệt Với b ề dày l ịch s ử đã t ạo cho huy ện đả o Vân 
độ n ăm không quá 4 0C, l ượng m ưa trung bình Đồn tài nguyên du l ịch nhân v ăn phong phú, 
năm kho ảng 2.200 mm [1]. Các ch ỉ tiêu được gồm c ả v ăn hóa v ật th ể và phi v ật th ể. V ăn 
256 
 Ph ạm Th ị H ồng Nhung và Đtg Tạp chí KHOA H ỌC & CÔNG NGH Ệ 96(08): 255 - 260 
hoá v ật th ể: V ốn là m ột trong nh ững cái nôi trong đầu t ư, qu ảng bá và đa d ạng hóa các 
của ng ười Vi ệt C ổ nên Vân Đồn có nhi ều di lo ại hình, s ản ph ẩm du l ịch. 
ch ỉ kh ảo c ổ nh ư Soi Nh ụ, Hà Gi ắt, Ng ọc Vai trò c ủa ngành du l ịch trong c ơ c ấu ngành 
Vừng; di tích l ịch s ử nh ư Th ươ ng c ảng c ổ kinh t ế ngày càng nâng cao. T ỷ tr ọng c ủa 
Vân Đồn, c ụm di tích l ịch s ử – ki ến trúc ngh ệ ngành du l ịch chi ếm 35,4%- năm 2011 (so v ới 
thu ật Quan L ạn (di tích c ấp qu ốc gia), di tích năm 2007 t ăng 19,4%) [5]. Du l ịch đã th ực s ự 
lưu ni ệm H ồ Ch ủ t ịch trên đảo Ng ọc V ừng tr ở thành động l ực thúc đẩ y các ngành kinh t ế 
Ngoài ra, giá tr ị v ăn hoá phi v ật th ể còn th ể khác nh ư xây d ựng, d ịch v ụ, th ủy s ản...cùng 
hi ện đa d ạng qua các l ễ h ội truy ền th ống phát tri ển. 
nh ư: l ễ h ội Vân Đồ n, l ễ h ội Đề n C ặp Tiên 
 Du l ịch t ạo c ơ h ội vi ệc làm, tr ực ti ếp trong 
với các trò ch ơi, bi ểu di ễn ngh ệ thu ật đặ c 
 ngành du l ịch (kho ảng 1.400 ng ười n ăm 
tr ưng vùng bi ển. 
 2011), gián ti ếp trong các ngành h ỗ tr ợ khác 
Nh ư v ậy, với các điều ki ện thu ận l ợi v ề KT- và c ả trong l ĩnh v ực qu ản lý tài nguyên. L ực 
XH cùng v ới s ự tr ầm tích c ủa b ề dày v ăn hóa lượng lao độ ng trong ngành du l ịch đã t ăng 
lịch s ử, s ự h ội t ụ c ủa tài nguyên thiên nhiên 280% so v ới n ăm 2005. Thu nh ập ng ười dân 
đã t ạo nên m ột n ền t ảng v ững ch ắc để du l ịch khá cao, song mang tính mùa v ụ, t ừ kho ảng 
Vân Đồn phát tri ển và kh ởi s ắc. dưới 2 tri ệu đồ ng/tháng/ng ười đế n trên 8 tri ệu 
Hi ện tr ạng phát tri ển du l ịch huy ện Vân Đồ n đồng/tháng/ng ười. 
Vi ệc phân tích, đánh giá hi ện tr ạng phát tri ển Đồng th ời, khi tham gia vào ho ạt độ ng du 
du l ịch được xem xét d ưới góc độ phát tri ển lịch, ng ười dân đị a ph ươ ng còn được h ọc t ập, 
bền v ững (v ề kinh t ế, xã h ội và môi tr ường). nâng cao nghi ệp v ụ và trình độ chuyên môn. 
* Th ị tr ường khách du l ịch Qua kh ảo sát cho th ấy có 28% s ố lao độ ng đị a 
Trong nh ững n ăm g ần đây, l ượng khách du ph ươ ng được h ỏi đã được đào t ạo ngh ề 
lịch đế n Vân Đồ n ngày càng t ăng nhanh. Giai nghi ệp. Qua các l ớp t ập hu ấn này ng ười lao 
đoạn 2007- 2010, l ượng khách t ăng m ạnh động, đơn v ị kinh doanh đã có nh ững chuy ển 
(t ăng 16,1 l ần). Năm 2011, Vân Đồn đón bi ến tích c ực nh ư làm t ốt công tác đă ng ký 
hơn 44 v ạn l ượt khách, t ăng 6% so v ới n ăm kinh doanh, trang b ị ph ươ ng ti ện phòng ch ống 
2010. [5]. cháy n ổ... Tuy có nhi ều c ố g ắng, song công tác 
Cơ c ấu khách có đặ c điểm và t ồn t ại sau: đào t ạo, b ồi d ưỡng lao độ ng du l ịch c ủa đị a 
Khách Tây Âu s ố l ượng không nhiều, ch ủ y ếu ph ươ ng v ẫn ch ưa được quan tâm đúng m ức. 
là khách balô, thích tìm đến nh ững điểm du * Hi ện tr ạng c ơ s ở v ật ch ất k ỹ thu ật 
lịch hoang s ơ. Khách Trung Qu ốc th ường đi (CSVCKT), đầu t ư và qu ản lý du l ịch 
theo các đoàn l ớn, thu ộc lu ồng khách t ừ Hệ th ống c ơ s ở v ật ch ất ph ục v ụ du l ịch t ại 
Móng Cái. Khách du l ịch n ội đị a là khách t ự Vân Đồn còn r ất h ạn ch ế. 
do, nh ỏ l ẻ đi th ăm ng ười thân, đi l ễ h ội. Nhìn - Cơ s ở l ưu trú: có 96 c ơ s ở v ới 1.210 phòng, 
chung, lu ồng khách du l ịch đến Vân Đồ n có công su ất s ử d ụng trung bình đạt 38%. Số 
th ời gian l ưu trú ng ắn (1- 2 ngày), m ức chi tr ả phòng đạt tiêu chu ẩn t ừ 1 đế n 2 sao ch ỉ chi ếm 
th ấp và mang tính mùa v ụ. 30% [5]. Các c ơ s ở l ưu trú này đã có nh ững 
* Hi ệu qu ả kinh t ế c ủa ngành du l ịch chuy ển bi ến rõ r ệt, được quan tâm và chuyên 
Tuy m ới phát tri ển, song ngành du l ịch c ủa môn hoá h ơn. M ặc dù v ậy, ch ất l ượng d ịch v ụ 
huy ện đả o Vân Đồ n đã đạt được nh ững thành còn th ấp, ch ưa đáp ứng được nhu c ầu c ủa du 
tựu đáng k ể: khách, đặc bi ệt ở các xã đảo ch ưa có điện l ưới 
Doanh thu du l ịch c ủa huy ện Vân Đồn t ăng qu ốc gia và không đủ n ước ng ọt để ph ục v ụ 
nhanh, t ăng liên t ục (giai đoạn 2007- 2011, du khách. 
tăng trên 70 l ần), đạ t m ức khá cao (n ăm 2011 - Cơ s ở ăn u ống kho ảng 30 đơn v ị nh ư nhà 
đạt 120 t ỷ đồ ng) [5]. Tuy nhiên t ừ n ăm 2009 hàng, quán c ơm và 300 nhà bè song ch ủ y ếu 
tr ở l ại đây, m ức t ăng tuy có gi ảm do h ạn ch ế tập trung t ại th ị tr ấn Cái R ồng. Các đả o khác 
 257
 Ph ạm Th ị H ồng Nhung và Đtg Tạp chí KHOA H ỌC & CÔNG NGH Ệ 96(08): 255 - 260 
ch ỉ có vài h ộ gia đình t ổ ch ức n ấu ăn t ự phát. Sơn Hào, Cô Tiên, bãi bi ển Minh Châu; h ệ 
Tuy nhiên, đa s ố các c ơ s ở có qui mô nh ỏ, sinh thái r ừng nguyên sinh; khu di tích t ưởng 
ch ất l ượng d ịch v ụ ch ưa cao, thi ếu tính ni ệm Bác Hồ; khu nuôi trai l ấy ng ọc; c ụm di 
chuyên nghi ệp, giá thành quá cao. tích l ịch s ử xã Quan L ạn các l ễ h ội; th ươ ng 
- Dịch v ụ vui ch ơi gi ải trí duy nh ất hi ện nay là cảng Vân Đồ n đã phát tri ển lo ại hình du l ịch 
một s ố quán karaoke nh ỏ t ại trung tâm th ị tr ấn ngh ỉ d ưỡng, t ắm bi ển, tham quan các di tích 
Cái R ồng, trung tâm xã Quan L ạn. và l ễ h ội, mô hình trang tr ại, làng chài, du l ịch 
 sinh thái, c ắm tr ại. 
- Công tác v ận chuy ển hành khách: Các 
ph ươ ng ti ện v ận chuy ển được đầ u t ư nâng - Các tuy ến du lịch đị a ph ươ ng g ồm 3 tuy ến 
cấp, t ăng c ả v ề s ố l ượng, ch ất l ượng và m ở du l ịch đường b ộ, th ời gian t ừ 1 đế n 2 ngày 
rộng tuy ến. Vân Đồ n hi ện có 09 tàu cao t ốc, và 3 tuy ến du l ịch đường thu ỷ, v ới th ời gian 
20 tàu ch ở khách đi các đả o, 100 xe lam t ại 2- 3 ngày. 
các đảo [5]. Tuy nhiên vào th ời điểm đông - Các tuy ến du l ịch ngoài huy ện: Vân Đồ n - 
khách, đặc bi ệt vào các ngày ngh ỉ, ngày l ễ các vịnh H ạ Long - Hạ Long - Móng Cái - Cô Tô 
tàu v ận chuy ển khách ch ưa th ực hi ện nghiêm (3- 4 ngày). 
các quy định c ủa Nhà n ước: ch ở quá s ố ng ười Nh ư v ậy, các điểm du l ịch c ủa Vân Đồn còn 
quy định, giá vé nâng tu ỳ ti ện không theo hoang s ơ, ch ưa được đầ u t ư, xây d ựng. Các 
giá niêm y ết. Công tác v ệ sinh môi tr ường tour, tuy ến ch ưa được m ở r ộng khai thác nên 
ch ưa được làm t ốt, ch ất th ải x ả tr ực ti ếp còn đơ n điệu; thi ếu các d ịch v ụ vui ch ơi gi ải trí. 
xu ống bi ển. 
 * Tác động c ủa ho ạt độ ng du l ịch đế n môi 
Trên địa bàn huy ện có nhi ều d ự án đầ u tư v ề tr ường t ự nhiên 
du l ịch c ủa các doanh nghi ệp t ư nhân. Hi ện 
 Kết qu ả quan tr ắc và phân tích ch ất l ượng môi 
nay, Vân Đồn có 17 d ự án v ề du l ịch đang 
tri ển khai, trong đó tiêu bi ểu nh ư khu du l ịch trường n ước (n ước m ặt, n ước ng ầm, n ước 
sinh thái ngh ỉ d ưỡng, t ắm bi ển trên các đảo bi ển ven b ờ) và môi tr ường không khí m ột s ố 
Quan L ạn, Ng ọc V ừng, Minh Châu song t ốc điểm trong khu v ực huy ện đả o Vân Đồ n có 
độ r ất ch ậm. [5] th ể th ấy r ằng: h ầu h ết các thông s ố môi 
Về công tác qu ản lý đã th ực hi ện t ốt công tác tr ường đề u n ằm trong gi ới h ạn cho phép được 
th ẩm đị nh điều ki ện kinh doanh c ơ s ở l ưu trú quy định trong TCVN, tr ừ m ột s ố điểm nh ư 
trên địa bàn; tri ển khai làm t ốt công tác qu ản khu v ực c ảng Cái R ồng có d ấu hi ệu ô nhi ễm 
lý, h ướng d ẫn, đôn đố c, ki ểm tra th ực hi ện an cục b ộ (ch ỉ tiêu TSS, BOD 5 vượt TCVN 
toàn phòng ch ống cháy n ổ, v ệ sinh an toàn 5943-1995) [5]. Điều đó cho th ấy môi tr ường 
th ực ph ẩm... Điều b ất c ập là công tác qu ản lý huy ện đả o còn khá trong lành nên thích h ợp 
các bãi t ắm t ự do còn b ị buông l ỏng nên ảnh cho phát tri ển du l ịch. 
hưởng x ấu đế n môi tr ường và tr ật t ự an ninh. Nhìn chung, qua phân tích, đánh giá cho th ấy 
* Hi ện tr ạng các tuy ến, điểm và lo ại hình du l ịch c ủa Vân Đồn đã phát triển và phát huy 
du l ịch khá hi ệu qu ả ti ềm n ăng của địa ph ươ ng. Hi ện 
- Các điểm du l ịch : tr ạng phát tri ển du l ịch huy ện đảo đã th ể hi ện 
 Trên đảo Cái B ầu: có khu du l ịch Bãi Dài sự bền v ững trên 3 khía c ạnh kinh t ế, xã h ội, 
với 2 phân khu Mai Quy ền và Vi ệt M ỹ, Thi ền môi tr ường theo các nguyên t ắc c ủa du l ịch 
Vi ện Trúc Lâm Giác Tâm, Di ch ỉ Hà Gi ắt, bền v ững. Tuy nhiên, s ự phát tri ển du l ịch 
cảng Cái R ồng, trung tâm th ị tr ấn Cái R ồng. Vân Đồn v ẫn ti ềm ẩn m ột s ố nguy c ơ ch ưa 
Lo ại hình, s ản ph ẩm du l ịch ch ủ y ếu là t ắm bền v ững nh ư doanh thu du l ịch ch ưa ổn định, 
bi ển, nghỉ d ưỡng, du l ịch sinh thái khám phá lo ại hình và s ản ph ẩm du l ịch còn nghèo nàn, 
rừng t ự nhiên, du l ịch tâm linh, tham quan. công tác qu ảng bá h ạn ch ế, các d ự án đầu t ư 
Ngoài ra , trên đảo Ng ọc V ừng, đả o Quan bị bỏ dở, CSVCKT ch ưa đồng b ộ và thi ếu 
Lạn, đả o Ba Mùn : v ới bãi t ắm Ng ọc V ừng, th ốn, nh ất là các đảo phía ngoài 
258 
 Ph ạm Th ị H ồng Nhung và Đtg Tạp chí KHOA H ỌC & CÔNG NGH Ệ 96(08): 255 - 260 
Định h ướng phát tri ển du l ịch b ền v ững lịch tham quan r ừng ng ập m ặn, tham quan 
huy ện đả o Vân Đồ n sinh v ật biển, du l ịch tham quan sinh ho ạt 
Dựa vào đặc điểm v ề tài nguyên du l ịch và cộng đồ ng, làng chài, làng bi ển, khu nuôi 
điều ki ện KT-XH, du l ịch Vân Đồ n nên phát tr ồng h ải s ản... 
tri ển theo h ướng du l ịch sinh thái - cộng đồ ng * Du l ịch nghiên c ứu khoa h ọc và du l ịch 
nh ằm phát tri ển du l ịch th ực s ự b ền v ững. trekking: v ới l ợi th ế v ề s ự đa d ạng sinh v ật c ả 
Theo h ướng này, Vân Đồn có th ể phát tri ển trên c ạn và d ưới bi ển cùng v ới s ự phát tri ển 
các lo ại hình du l ịch sau: của làng nuôi tr ồng thu ỷ s ản du l ịch nghiên 
* Du l ịch t ắm bi ển k ết h ợp v ới ngh ỉ d ưỡng: cứu khoa h ọc và du l ịch trekking r ất có ti ềm 
huy ện đả o Vân Đồ n r ất có l ợi th ế v ề lo ại hình năng phát tri ển trên huy ện đả o. 
du l ịch này. V ới hàng lo ạt các bãi t ắm đẹ p, Ngoài ra, để du l ịch phát tri ển th ực s ự b ền 
không khí trong lành và các resort cao c ấp vững c ần xúc ti ến thu hút đầ u t ư, đẩy nhanh 
trên các đảo nh ư Cái B ầu, Quan L ạn, Minh ti ến độ các d ự án; c ải thi ện giao thông (nh ất là 
Châu, s ản ph ẩm du l ịch t ắm bi ển k ết h ợp v ới ph ươ ng ti ện ra các đả o) và hệ th ống khách 
ngh ỉ d ưỡng đang được du khách bi ết đế n nh ư sạn, nhà ngh ỉ; t ăng c ường công tác qu ảng bá, 
một s ản ph ẩm n ổi b ật c ủa huy ện đả o. ti ếp th ị, các ch ươ ng trình xúc ti ến phát tri ển 
* Du l ịch th ể thao, l ặn bi ển: v ới qu ần th ể san du l ịch. Ngoài ra, công tác đào t ạo, nâng cao 
hô phân b ố r ộng rãi ở phía đông đả o Ba Mùn ch ất l ượng ngu ồn lao độ ng c ần được đặ c bi ệt 
là điều ki ện thu ận l ợi để t ổ ch ức l ặn bi ển chú tr ọng, nh ất là trình độ ngo ại ng ữ và k ỹ 
ng ắm san hô. Tuy nhiên, điều ki ện đả m b ảo năng, nghi ệp v ụ. Không nh ững th ế, đố i v ới 
nh ất để th ưởng th ức s ản ph ẩm du l ịch này ch ỉ một huy ện đả o v ấn đề b ảo v ệ tài nguyên môi 
có ở 2 điểm là Mang Kh ơi và Đầu Cào. Bãi tr ường có ý ngh ĩa s ống còn nên c ần tuyên 
Đầu Cào v ới các r ạn san hô nhi ều màu s ắc r ất truy ền, giáo d ục trách nhi ệm b ảo v ệ tài 
đẹp, hi ện hình th ức l ặn bi ển đã được t ổ ch ức nguyên, môi tr ường; k ịp th ời ng ăn ch ặn và x ử 
tại đây. Bên c ạnh đó, nh ững bãi bi ển v ới cát lý nh ững s ự c ố ô nhi ễm môi tr ường 
tr ắng m ịn, ch ắc, tho ải là điều ki ện lý t ưởng để KẾT LU ẬN 
tổ ch ức m ột s ố môn th ể thao bãi bi ển nh ư Trên b ản đồ du l ịch Vi ệt Nam, Vân Đồ n đã 
bóng chuy ền, bóng đá hay th ể thao trên bi ển kh ẳng đị nh được v ị trí c ủa m ột khu du l ịch 
nh ư b ơi, đua mô tô n ước bi ển- đảo. M ặc dù m ới phát tri ển, song du l ịch 
* Du l ịch v ăn hoá - di s ản: huy ện Vân Đồ n có huy ện đả o đã d ần tr ở thành ngành kinh t ế m ũi 
3 - 4 tháng mùa đông không thích h ợp cho nh ọn v ới nhi ều b ước “ độ t phá”. V ị trí đó có 
các lo ại hình du l ịch t ắm bi ển, ngh ỉ mát...V ới được nh ờ bi ết khai thác và phát huy ti ềm 
nền v ăn hoá H ạ Long lâu đờ i còn để l ại d ấu năng du l ịch vô cùng phong phú (t ự nhiên và 
ấn ở trên các di tích kh ảo c ổ, hình thành s ản nhân văn). Đó là s ự hi ện di ện c ủa h ơn 600 
ph ẩm du l ịch tham quan các di ch ỉ kh ảo c ổ đảo đá vôi trong v ịnh Bái T ử Long, hang 
học nh ư di ch ỉ Soi Nh ụ, di ch ỉ Hà Gi ắt, di ch ỉ động, bãi t ắm đẹ p, có nh ững di tích l ịch s ử - 
Ng ọc V ừng, th ươ ng c ảng Vân Đồ n, di tích văn hoá đặc s ắc, đa d ạng sinh h ọc cao, l ại 
lưu ni ệm H ồ Ch ủ Tịch trên đảo Ng ọc V ừng..., nằm g ần trung tâm phát tri ển công nghi ệp và 
tham gia các l ễ h ội truy ền th ống s ẽ được t ổ đô th ị c ủa t ỉnh nên h ội đủ các l ợi th ế cho phát 
ch ức hàng n ăm cho du khách s ẽ t ạo cho Vân tri ển du l ịch, thu ận l ợi cho phát tri ển các 
Đồn có s ức h ấp d ẫn độ c đáo và lo ại b ỏ tính mùa ngành d ịch v ụ, tham quan, ngh ỉ d ưỡng...thu 
vụ so v ới các khu du l ịch bi ển khác. hút khách trong và ngoài n ước, t ạo ra vành 
* Du l ịch tham quan: v ới l ợi th ế là vùng đảo đai xanh cho th ị xã C ẩm Ph ả và khu công 
còn nguyên s ơ, trong lành, ch ưa b ị ô nhi ễm nghi ệp than. 
Vân Đồn có th ể phát tri ển các s ản ph ẩm du Với các k ết qu ả phân tích, đánh giá hi ện tr ạng 
lịch ở các khu v ực thân thi ện v ới môi tr ường của ngành cho th ấy, du l ịch Vân Đồ n b ước 
gắn v ới các lo ại hình du l ịch tham quan HST đầu đã phát tri ển đúng h ướng, s ố l ượng khách 
trên núi đá, núi đất, các HST vùng tri ều; du du l ịch t ăng nhanh, doanh thu không ng ừng 
 259
 Ph ạm Th ị H ồng Nhung và Đtg Tạp chí KHOA H ỌC & CÔNG NGH Ệ 96(08): 255 - 260 
cải thi ện. Ngành du l ịch đã có nhi ều đóng góp [2]. Nguy ễn Đình Hòe (2005), Du l ịch b ền v ững , 
quan tr ọng làm thay đổi b ộ m ặt KT-XH c ủa Nxb Đại h ọc Qu ốc gia Hà N ội. 
huy ện đả o. S ự phát tri ển c ủa ngành du l ịch đã [3]. Nguy ễn Thu Nhung (2009), Đánh giá t ổng 
đảm b ảo s ự b ền v ững trên các khía c ạnh kinh hợp điều ki ện t ự nhiên, kinh t ế- xã h ội ph ục v ụ 
tế, xã h ội và môi tr ường. Tuy nhiên, các d ấu phát tri ển du l ịch b ền v ững huy ện đảo Vân Đồn và 
hi ệu không b ền v ững trong phát tri ển du l ịch Cô Tô, t ỉnh Qu ảng Ninh , Lu ận v ăn Th ạc s ỹ khoa 
cũng b ộc l ộ rõ. Do đó, để đả m b ảo s ự phát học Địa lý, Tr ường Đại h ọc Khoa h ọc T ự Nhiên, 
tri ển b ền v ững nói chung và b ền v ững du l ịch Đại h ọc Qu ốc Gia Hà N ội. 
nói riêng thì h ướng phát tri ển l ựa ch ọn cho [4]. Ph ạm Th ị Hồng Nhung (2008), Nghiên c ứu 
huy ện đả o Vân Đồ n là du l ịch sinh thái- xác lập c ơ s ở địa lý h ọc ph ục v ụ phát tri ển du l ịch 
cộng đồ ng. bền v ững huy ện đảo Cô Tô, t ỉnh Qu ảng Ninh , 
 Lu ận v ăn Th ạc s ỹ khoa h ọc Địa lý, Tr ường Đại h ọc 
 Khoa h ọc T ự Nhiên, Đại h ọc Qu ốc Gia Hà N ội. 
 TÀI LI ỆU THAM KH ẢO 
 [5]. UBND huy ện Vân Đồn (2011), Số li ệu th ống 
[1]. Ph ạm Hoàng H ải và nnk (2006), Đánh giá kê du l ịch huy ện Vân Đồn giai đoạn 2007- 2011, 
tổng h ợp ti ềm n ăng t ự nhiên, KT- XH; Thi ết l ập Qu ảng Ninh. 
một s ố cơ s ở khoa h ọc và các gi ải pháp phát tri ển 
 [6]. Vi ện nghiên c ứu và phát tri ển du l ịch (2002), 
KT - XH b ền v ững cho m ột s ố huy ện đảo, Báo cáo 
tổng h ợp đề tài, Đề tài KC.09.20, Vi ện Địa Lý, Cơ s ở khoa h ọc xây d ựng h ệ th ống ch ỉ th ị môi 
Trung tâm Khoa h ọc T ự nhiên và Công ngh ệ tr ường cho các ho ạt động du l ịch bi ển Viêt Nam , 
Qu ốc gia. Hà N ội. 
 SUMMARY 
 EVALUATING POTENTIALS AND STATUS FOR THE PURPOSE OF 
 TOURISM IN VAN DON DISTRICT, QUANG NINH PROVINCE 
 Pham Thi Hong Nhung *, 
 Nguyen Thi Bich Hanh, D ươ ng Kim Giao 
 College of Sciences - TNU 
 Van Don Island district is an important region of national economy and defense. It has great 
 potential for tourism development. Natural tourism resources include the system of islands located 
 in Bai Tu Long Bay, pristine beaches, national parks ... In addition, artificial tourism resources are 
 abundant. In recent years, the tourism industry has experienced a rapid growth, ensuring 
 sustainable economic, social and environmental development. The number of tourists has been 
 increasing. Revenue from tourism has gone up rapidly and continuously. Infrastructure, 
 particularly accommodation establishments have been improved. Some tour routes and 
 destinations are really attractive to tourists. However, this development has revealed some signs of 
 instability. Therefore, to ensure the sustainable tourism development in Van Don eco-community 
 based tourism is the best choice. 
 Key words: sustainable tourism, the island district, potential, status, Van Don, Quang Ninh. 
* Tel: 01229 227768, Email: phnhung83tn@gmail.com 
260