Biện pháp quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh

Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI đã nêu rõ: “Chuyển mạnh quá

trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kĩ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc” [1]. Thực hiện nghị quyết này, ngày 27/12/2018, Bộ GD-ĐT chính thức ban hành Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể [2], trong đó thể hiện rõ sự thay đổi chương trình theo tiếp cận hình thành, phát triển phẩm chất và năng lực học sinh (HS). Theo đó, phương pháp dạy học (PPDH) cũng được đổi mới theo hướng tiếp cận phát triển năng lực (PTNL) HS. Như vậy, mọi hoạt động dạy học ở trường thông nói chung và trường tiểu học nói riêng đều phải thay đổi so với chương trình hiện hành.

Đây là một khó khăn, trở ngại với không ít giáo viên (GV) và HS khi họ đã quen dạy chương trình hiện hành

(tiếp cận nội dung). Để đáp ứng được yêu cầu của chương trình mới, Bộ GD-ĐT đã triển khai nhiều giải

pháp để tăng cường chất lượng nguồn lực chuẩn bị cho việc triển khai chương trình, mà một trong số đó là đào tạo lại, bồi dưỡng đội ngũ GV phổ thông để họ tiếp cận với những PPDH mới.

pdf 7 trang thom 04/01/2024 3460
Bạn đang xem tài liệu "Biện pháp quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Biện pháp quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh

Biện pháp quản lí hoạt động đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 46-51; 78 
46 
BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC 
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH 
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN 2, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 
Phạm Thị Thùy Trang - Trường Tiểu học An Bình, Quận 2, Thành phố Hồ Chí Minh 
Ngày nhận bài: 02/03/2019; ngày sửa chữa: 27/03/2019; ngày duyệt đăng: 17/04/2019. 
Abstract: The new general school education curriculum approaches in the direction of developing 
students’ competencies, so all teaching activities turn to this approach. In which, the innovation of 
teaching methods in the direction of developing students’ competencies needs to be thoroughly 
applied to each primary teacher, and the principal must be the one who directly manage teaching 
activities in this orientation. The article presents a number of measures to manage innovation 
activities of teaching method in the direction of developing students’ competencies at primary 
schools in District 2, Ho Chi Minh City. Research results can be applied into practice of some other 
localities with similar conditions. 
Keywords: Measures, innovation of teaching methods, developing students’ competencies, 
primary school. 
1. Mở đầu 
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị 
Trung ương 8 khóa XI đã nêu rõ: “Chuyển mạnh quá 
trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát 
triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học... Tiếp 
tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo 
hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng 
tạo và vận dụng kiến thức, kĩ năng của người học; khắc 
phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc” 
[1]. Thực hiện nghị quyết này, ngày 27/12/2018, Bộ GD-
ĐT chính thức ban hành Chương trình giáo dục phổ 
thông tổng thể [2], trong đó thể hiện rõ sự thay đổi 
chương trình theo tiếp cận hình thành, phát triển phẩm 
chất và năng lực học sinh (HS). Theo đó, phương pháp 
dạy học (PPDH) cũng được đổi mới theo hướng tiếp cận 
phát triển năng lực (PTNL) HS. Như vậy, mọi hoạt động 
dạy học ở trường thông nói chung và trường tiểu học nói 
riêng đều phải thay đổi so với chương trình hiện hành. 
Đây là một khó khăn, trở ngại với không ít giáo viên 
(GV) và HS khi họ đã quen dạy chương trình hiện hành 
(tiếp cận nội dung). Để đáp ứng được yêu cầu của 
chương trình mới, Bộ GD-ĐT đã triển khai nhiều giải 
pháp để tăng cường chất lượng nguồn lực chuẩn bị cho 
việc triển khai chương trình, mà một trong số đó là đào 
tạo lại, bồi dưỡng đội ngũ GV phổ thông để họ tiếp cận 
với những PPDH mới. 
Tiểu học là cấp học đầu tiên của hệ thống giáo dục 
phổ thông, do đó, việc đổi mới PPDH ngay từ cấp học 
này là rất quan trọng. Tuy nhiên, để làm tốt công tác này, 
hiệu trưởng các trường tiểu học phải là người trực tiếp 
tác động đến từng GV để họ thay đổi nhận thức và hành 
động trong việc đổi mới PPDH theo định hướng PTNL 
HS. Bài viết trình bày một số biện pháp quản lí hoạt động 
đổi mới PPDH theo định hướng PTNL HS ở các trường 
tiểu học quận 2, TP. Hồ Chí Minh. 
2. Nội dung nghiên cứu 
2.1. Căn cứ đề xuất biện pháp 
- Cơ sở pháp lí: Hoạt động giáo dục của của các 
trường đều phải tuân thủ theo các loại văn bản pháp quy 
của nhà nước và Bộ GD-ĐT. Những văn bản này là cơ 
sở pháp lí để chúng tôi đề xuất các biện pháp nhằm nâng 
cao hiệu quả công tác quản lí hoạt động đổi mới PPDH 
theo hướng PTNL của HS. Cụ thể: 
+ Luật Giáo dục ngày 14/6/2005; Luật sửa đổi, bổ 
sung một số điều của Luật Giáo dục ngày 25/11/2009. 
+ Nghị định số 75/2006/NĐ-CP ngày 02/8/2006 của 
Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một 
số điều của Luật Giáo dục. 
+ Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 về đổi 
mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. 
+ Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 của 
Quốc hội về Đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo 
dục phổ thông. 
+ Nghị quyết số 51/2017/QH14 ngày 21/11/2017 của 
Quốc hội điều chỉnh lộ trình thực hiện chương trình, sách 
giáo khoa giáo dục phổ thông mới theo Nghị quyết số 
88/2014/QH13 ngày 28/11/2014 của Quốc hội về đổi 
mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. 
+ Chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020 (Ban 
hành kèm theo Quyết định số 711/QĐ-TTg ngày 
13/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ). 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 46-51; 78 
47 
+ Quyết định số 404/QĐ-TTg ngày 27/3/2015 của 
Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt Đề án đổi mới 
chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. 
+ Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 
26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT về Ban hành 
Chương trình giáo dục phổ thông. 
- Cơ sở thực tiễn: Trong những năm qua, bên cạnh 
những kết quả đã đạt được, công tác quản lí hoạt động 
đổi mới PPDH theo định hướng PTNL HS ở các trường 
tiểu học quận 2, TP. Hồ Chí Minh vẫn còn nhiều hạn chế. 
Cụ thể như sau: + Nhận thức của một số ít bộ phận chưa 
triệt để về vai trò và ý nghĩa của hoạt động đổi mới PPDH 
nên dẫn đến đôi khi thực hiện mang tính hình thức; + Xây 
dựng kế hoạch đổi mới PPDH giữa các bộ môn chưa 
đồng bộ nên gây không ít khó khăn trong việc kết nối 
kiến thức giữa các chuyên môn với nhau; + Công tác 
quản lí thực hiện đổi mới PPDH theo định hướng PTNL 
HS của cán bộ quản lí vể mức độ và cường độ đổi mới 
của GV có lúc còn lơ là; + Mục tiêu “cá nhân hóa” trong 
dạy học chưa đạt được về bản chất, sự tiếp cận năng lực 
HS của GV nhiều khi chưa phù hợp để triển khai các nội 
dung dạy học; + Công tác quản lí đánh giá từng công 
đoạn xây dựng kế hoạch cũng như triển khai kế hoạch 
của đội ngũ quản lí chưa sát thực tế nên nhiều nội dung 
GV triển khai thực hiện chưa phù hợp với mục đích yêu 
cầu; + Hoạt động dự giờ, thăm lớp nhằm đóng góp ý kiến 
rút kinh nghiệm được thực hiện chưa thật sự hiệu quả; 
+ Cơ sở vật chất phục vụ dạy học 2 buổi/ngày ở một số 
trường còn thiếu thốn, thiết bị dạy học ở từng bộ môn còn 
sơ sài, thiết bị dạy học hiện đại ở các trường chưa đủ đáp 
ứng yêu cầu ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học; 
môi trường tổ chức hoạt động học tập trải nghiệm chưa 
chuyên nghiệp. 
2.2. Một số biện pháp quản lí hoạt động đổi mới 
phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng 
lực học sinh ở các trường tiểu học Quận 2, Thành phố 
Hồ Chí Minh 
2.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lí và giáo 
viên về đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát 
triển năng lực cho học sinh 
- Mục tiêu của biện pháp: 
+ Nhằm gắn liền trách nhiệm và sự chỉ đạo của cá 
nhân với kết quả của hoạt động dạy học theo năng lực. 
Ngoài ra, còn giúp nhà quản lí thấy được những tác động 
của cá nhân vào tất cả các khâu của quản lí đều có ảnh 
hưởng nhất định đến toàn bộ quá trình dạy học của GV. 
+ Đảm bảo các bộ phận có liên quan nhận thức đúng 
đắn vị trí, vai trò của mình trong hoạt động đổi mới 
PPDH của nhà trường; từ đó, có những hỗ trợ kịp thời và 
tích cực cho GV. 
- Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp: 
Thời điểm thực hiện: Việc bồi dưỡng nhận thức phải 
được tiến hành ngay từ thời điểm xây dựng kế hoạch và 
triển khai kế hoạch thực hiện đổi mới PPDH của nhà 
trường và trong suốt quá trình thực hiện của tập thể. 
Hình thức thực hiện: Lồng ghép nội dung bồi dưỡng 
nhận thức với nội dung công việc trong các buổi hội nghị 
cán bộ công chức - viên chức, cuộc họp trực tiếp với tập 
thể hội đồng sư phạm; các cuộc họp với tổ chuyên môn. 
Nội dung bồi dưỡng nhận thức cũng có thể thể hiện trong 
các văn bản triển khai công việc, trên bảng tin, website 
của nhà trường. 
Hiệu trưởng giải thích rõ các yêu cầu thực hiện giáo 
dục, đổi mới PPDH theo hướng PTNL HS, kiểm tra, 
đánh giá kết quả học tập của HS; động viên đội ngũ thử 
nghiệm các cách vận dụng các PPDH mới vào bài giảng, 
làm cho GV hiểu rằng bất kì một sự đổi mới nào cũng 
gặp khó khăn và phải cùng nhau tìm cách khắc phục; 
khen ngợi GV khi họ có cố gắng thử nghiệm những cái 
mới, khen thưởng kịp thời để động viên khích lệ. 
Ngoài ra, hiệu trưởng cần phối hợp tốt với các tổ chức 
chính trị xã hội trong nhà trường (Công đoàn, Đoàn 
Thanh niên, Đội Thiếu niên) để tuyên truyền và phát 
động phong trào thi đua thực hiện đổi mới PPDH qua các 
hội thi GV dạy giỏi, thi GV ứng dụng tốt công nghệ 
thông tin, thi tiết dạy tốt, thi làm đồ dùng dạy học, thiết 
kế bài giảng Elearning,... các hoạt động giáo dục ngoài 
giờ lên lớp nhân dịp chào mừng các sự kiện, các ngày lễ 
lớn, ngày truyền thống nhà trường. 
Phát huy vai trò của tổ trưởng chuyên môn trong việc 
tuyên truyền, bồi dưỡng nhận thức, ý thức trách nhiệm 
cho GV trong việc thực hiện nhiệm vụ dạy học đáp ứng 
yêu cầu của giai đoạn mới. Đội ngũ tổ trưởng chuyên 
môn - lực lượng nòng cốt của nhà trường là cấp quản lí 
thấp nhất trực tiếp quản lí hoạt động đổi mới PPDH trong 
tổ chuyên môn sẽ trợ giúp đắc lực cho hiệu trưởng trong 
việc tuyên truyền và thuyết phục GV trong từng tổ, nhóm 
chuyên môn. 
- Điều kiện thực hiện biện pháp: 
+ Hiệu trưởng phải bám sát các văn bản hướng dẫn 
về đổi mới PPDH theo định hướng PTNL HS của các 
cấp. 
+ Bản thân hiệu trưởng phải nhận thức thấu đáo về 
tầm quan trọng của việc đổi mới giáo dục nói chung và 
đổi mới PPDH nói riêng. 
+ Hiệu trưởng phải có uy tín đối với tập thể sư phạm, 
am hiểu về giáo dục tiểu học, nắm vững các văn bản chỉ 
đạo của các cấp quản lí về đổi mới giáo dục, không 
ngừng cập nhật kiến thức đổi mới PPDH. 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 46-51; 78 
48 
2.2.2. Đổi mới xây dựng kế hoạch dạy học các môn học 
theo hướng đổi mới phương pháp dạy học theo định 
hướng phát triển năng lực của học sinh 
- Mục tiêu của biện pháp: 
+ Giúp cho hiệu trưởng định hướng công việc và 
chủ động trong việc quản lí đổi mới PPDH theo đúng 
định hướng PTNL HS; là cơ sở để giám sát, kiểm tra, 
đánh giá tiến độ thực hiện nhiệm vụ đổi mới nhằm góp 
ý nhắc nhở và điều chỉnh kịp thời những sai lệch trong 
quá trình thực hiện. 
+ Giúp cho GV xác định quan điểm đổi mới PPDH 
trong từng nội dung kế hoạch giảng dạy nhằm cụ thể hóa 
các hoạt động giáo dục phù hợp với chủ trương đổi mới 
phương pháp; đổi mới cách thức tiếp cận bằng nhiều 
phương pháp khác nhau, nhằm tìm ra đặc điểm nhận thức 
chủ đạo của HS để có PPDH phù hợp với đặc điểm chung 
của lớp và chú trọng đặc điểm nhận thức khác biệt của 
từng cá nhân. 
- Nội dung và cách thức thực hiện: 
Đổi mới PPDH phải bắt đầu từ khâu xây dựng kế 
hoạch dạy học. Vì vậy, hiệu trưởng cần chỉ đạo, hướng 
dẫn tổ chuyên môn và GV nghiên cứu đánh giá đúng thực 
trạng hoạt động dạy học hiện nay của GV cả về hình thức 
lẫn phương pháp tiến hành; lập kế hoạch thống nhất về 
mục tiêu, nội dung, phương pháp tổ chức đổi mới PPDH 
theo định hướng PTNL HS. 
Chỉ đạo họp tổ chuyên môn thảo luận tìm ra những 
nguyên nhân của các tồn tại của kế hoạch dạy học, từ đó 
đưa ra các giải pháp thích hợp nhằm cải tiến PPDH theo 
chủ trương đổi mới, phân công GV có kinh nghiệm, có 
năng lực chuyên môn chủ trì soạn thảo mẫu các kế hoạch 
đổi mới phương pháp. 
Phân công phó hiệu trưởng chuyên môn hướng dẫn 
giúp đỡ những GV chưa có kinh nghiệm trong soạn thảo 
các kế hoạch giảng dạy phù hợp với năng lực học tập 
của HS theo từng khối lớp được phân công. Đánh giá 
kế hoạch trên cở sở dự giờ thăm lớp. Sau đó có những 
điều chỉnh khắc phục những tồn tại của những tiết dạy 
trước đó. 
Quá trình soạn thảo kế hoạch dạy học cần đưa ra 
nhiều biện pháp khác nhau cho nội dung bài học để GV 
dễ dàng áp dụng đa dạng các phương pháp khi tính hiệu 
quả của phương pháp trước đó không cao. Xác định hình 
thức trọng tâm, phương pháp chủ đạo trong đổi mới 
PPDH. Thông qua quá trình giảng dạy, GV đúc kết từ 
thực tế việc giảng dạy phương pháp của mình, từ đó có 
phương án sử dụng lâu dài cho những lớp tiếp theo trên 
cùng một nội dung chuyển tải. Chú trọng đưa các PPDH 
phù hợp với nội dung bài học đã được đúc kết qua thực 
tế giảng dạy vào nội dung kế hoạch thực hiện giảng dạy 
cho toàn khối. Tại mỗi lớp học, GV có thể căn cứ vào 
năng lực của từng nhóm HS mà có sự cải biến cho phù 
hợp với nhận thức của các em. 
Tổ chức hướng dẫn cho GV cách thức thiết kế các 
PPDH theo hướng PTNL HS cho từng nội dung cụ thể 
của bài học, thống nhất giữa các hoạt động dạy của GV 
và hoạt động học của HS. Chú ý vận dụng sáng tạo các 
phương pháp vào hình thức luyện tập và củng cố kiến 
thức cho HS. Đồng thời, kiểm tra quá trình thực hiện các 
hướng dẫn của GV đối với từng em HS để rồi từ đó có 
phương án chỉnh sửa, hoàn thiện nội dung đổi mới PPDH 
trong giáo án của mình. 
Trong quá trình thiết kế kế hoạch đổi mới phương 
pháp, hiệu phó chuyên môn cùng với tổ trưởng chuyên 
môn, những GV có chuyên môn sâu về đổi mới PPDH 
hướng dẫn GV thiết kế PPDH theo hướng đổi mới nhưng 
thống nhất mục tiêu, nội dung với phương pháp thành 
một chỉnh thể thống nhất có sự tương hỗ lẫn nhau trong 
quá trình thực hiện. Phương pháp phải phù hợp với nội 
dung và hình thức phải đảm bảo thực hiện có hiệu quả 
phương pháp. 
Kế hoạch dạy học mới theo hướng PTNL của HS 
phải đảm bảo thống nhất giữa dạy và học. Khi thực hiện 
các phương pháp, GV đóng vai trò chủ đạo trong việc 
chuyển tải, hướng dẫn, HS đóng vai trò chủ động trong 
việc tiếp thu lĩnh hội và rèn luyện các kĩ năng. 
Trong quá trình thực hiện lập kế hoạch đổi mới 
PPDH, tổ trưởng cần phải chỉ đạo GV ứng dụng các thiết 
bị dạy học vào hỗ trợ quá trình giảng dạy, đặc biệt quan 
tâm đến các phương pháp có sử dụng công nghệ thông 
tin như phần mềm trò chơi học tập, phần mềm trắc 
nghiệm khách quan, trực quan sinh động qua video clip, 
phóng sự, sơ đồ động... trong quá trình giúp HS lĩnh hội 
tri thức. 
- Điều kiện thực hiện biện pháp: 
+ Hiệu trưởng phải thường xuyên kiểm tra, giám sát 
công tác lập kế hoạch của tổ chuyên môn. 
+ Hiệu trưởng phải xây dựng được chuẩn đánh giá 
một bài soạn theo hướng đổi mới thành quy định nội bộ 
để mọi người thực hiện. 
+ Kế hoạch bài dạy của GV phải được tổ trưởng, phó 
hiệu trưởng chuyên môn duyệt hàng tuần, hàng tháng để 
giúp GV rút kinh nghiệm trong việc thực hiện kế hoạch 
dạy học đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH. 
2.2.3. Chỉ đạo đổi mới hoạt động của tổ chuyên môn phù 
hợp với chủ trương đổi mới phương pháp dạy học theo 
định hướng phát triển năng lực học sinh 
- Mục tiêu của biện pháp: + Nhằm định hướng cho 
GV về chủ trương đổi mới các nội dung giáo dục, trong 
đó chú trọng đổi mới PPDH; + Nhằm khẳng định vai 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 46-51; 78 
49 
trò của nhà quản lí và sự định hướng các hoạt động giáo 
dục đối với cán bộ, GV trong toàn trường; + Đôn đốc, 
kết nối các thành viên lại với nhau nhằm hỗ trợ, giúp đỡ 
lẫn nhau về mặt chuyên môi giữa các GV với nhau để 
hoàn thành mục tiêu đổi mới thành công PPDH theo 
hướng PTNL của HS; + Hỗ trợ tổ chuyên môn đổi mới 
các hoạt động sinh hoạt nhằm phù hợp hơn với chủ 
trương đổi mới toàn diện giáo dục của nhà trường nói 
chung và PPDH nói riêng. 
- Nội dung và cách thức thực hiện: 
Hiệu trưởng hướng dẫn tổ chuyên môn lập kế hoạch 
sinh hoạt chuyên môn theo chuyên đề đổi mới PPDH và 
tổ trưởng chuyên môn tổ chức cho GV tham gia ý kiến 
đóng góp cách thức tiến hành đổi mới nội dung sinh hoạt 
tổ; thống nhất ý kiến, xây dựng kế hoạch thực hiện; tổ 
chức, ch ... g kế hoạch bồi dưỡng 
năng lực đổi mới PPDH cho GV; cung cấp các loại tài 
liệu có liên quan đến hoạt động đổi mới PPDH nhằm 
giúp GV lựa chọn mô hình đổi mới phương pháp phù 
hợp với điều kiện và năng lực của bản thân. Hiệu trưởng 
cần có kế hoạch bồi dưỡng cho đội ngũ tổ trưởng chuyên 
môn: cử đi học khóa bồi dưỡng tổ trưởng chuyên môn do 
các trường sư phạm tổ chức để nâng cao năng lực quản 
lí tổ chuyên môn. 
Đa dạng hóa các hình thức bồi dưỡng năng lực đổi 
mới phương pháp cho GV: Thường xuyên tổ chức hội 
thảo với các chủ đề về đổi mới PPDH theo định hướng 
PTNL HS, qua đó có thảo luận, góp ý, từ đó đánh giá 
được năng lực dạy học của GV; lồng ghép các kiến thức 
này vào các bài khảo sát năng lực GV dạy giỏi cấp 
trường; tăng cường đổi mới viết sáng kiến kinh nghiệm, 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 46-51; 78 
50 
đề tài nghiên cứu khoa học về dạy học đổi mới PPDH 
theo hướng PTNL HS. 
Bồi dưỡng và rèn luyện các kĩ năng tin học, kĩ năng 
sử dụng các thiết bị dạy học hiện đại (bảng tương tác, 
máy chiếu, phần mềm soạn giảng...) để có thể ứng dụng 
tốt công nghệ thông tin trong dạy học bằng cách mời các 
chuyên gia để tập huấn phương pháp khai thác, sử dụng 
công nghệ dạy học vào tổ chức lớp học cho GV. 
Phát hiện những nhân tố tích cực đi đầu trong thực 
hiện đổi mới PPDH, xây dựng đội ngũ GV cốt cán để 
thúc đẩy hoạt động dạy học trong nhà trường. Phân công 
GV đã thực hiện tốt đổi mới PPDH theo tiếp cận năng 
lực hỗ trợ GV chưa thực hiện tốt. 
Ban Giám hiệu cử những GV có kinh nghiệm và 
chuyên môn tham gia học tập các lớp do Bộ và Sở 
GD-ĐT tổ chức. Những GV này sẽ lĩnh hội và tập huấn 
lại cho GV toàn trường. Mở các lớp bồi dưỡng và tổ chức 
trao đổi thảo luận giữa các tổ chuyên môn về đổi mới 
PPDH tạo liên kết giữa các tổ khi phối hợp sử dụng kiến 
thức chung. Tổ chức giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm về đổi 
mới PPDH. 
Nhà trường có cơ chế khuyến khích GV tự bồi dưỡng 
nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm. Tạo 
điều kiện về thời gian cho GV khi họ tham gia các lớp 
học tập trung dài hạn ở các trường đại học có uy tín. Đồng 
thời, có các cơ chế hỗ trợ tài chính nhằm chia sẻ và giảm 
bớt gánh nặng học hành cho họ. 
Cần bố trí sắp xếp hợp lí vị trí công tác cho những 
GV tích cực tham gia các lớp học bồi dưỡng nhằm 
khuyến khích động viên cũng như ghi nhận thành quả nỗ 
lực của việc học tập. 
Có cơ chế rõ ràng đối với những GV chưa thực sự 
cầu tiến trong học tập để nâng cao trình độ cũng như năng 
lực chuyên môn. Cần gắn trách nhiệm của bản thân với 
thi đua của tập thể. Từ đó, mỗi người tự ý thức vai trò, vị 
trí của mình trong tập thể mà có hướng rèn luyện, phấn 
đấu phù hợp. 
Ban Giám hiệu cần thường xuyên kiểm tra, đánh giá 
năng lực vận dụng PPDH của GV áp dụng trong các giờ 
lên lớp sau khi được cử đi bồi dưỡng chuyên môn. Đây 
là cơ sở để Ban Giám hiệu kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt 
động bồi dưỡng để có kế hoạch bồi dưỡng năng lực cho 
GV trong toàn trường thời gian tiếp theo. 
- Điều kiện thực hiện biện pháp: 
+ Hiệu trưởng phải luôn động viên, khích lệ GV tham 
gia học tập, bồi dưỡng kiến thức, nâng cao năng lực về 
đổi mới PPDH theo tiếp cận năng lực. Tạo các điều kiện 
thuận lợi cho GV trong quá trình GV tham gia học tập, 
bồi dưỡng để tiếp tục thực hiện đổi mới PPDH một cách 
có chiều sâu. 
+ Phải có sự chuẩn bị đầy đủ về cơ sở vật chất và 
trang thiết bị dạy học để hỗ trợ GV trong quá trình thực 
hiện đổi mới PPDH. 
+ Hiệu trưởng phải là một tấm gương tự học, tự nâng 
cao trình độ chuyên môn, năng lực quản lí và là người đi 
tiên phong về đổi mới PPDH, kiên trì tổ chức hướng dẫn 
GV thực hiện đổi mới PPDH. 
2.2.5. Chỉ đạo giáo viên bồi dưỡng cách thức học tập cho 
học sinh theo hướng phát triển năng lực 
- Mục tiêu của biện pháp: 
+ Hình thành nền nếp học tập tích cực, tự giác, nâng 
cao kĩ năng tự học để củng cố và khắc sâu kiến thức; hình 
thành năng lực tự học cho HS. 
+ Gắn liền kiến thức học tập trên lớp với các tình 
huống của cuộc sống nhằm giúp HS tiếp cận dần các 
nhiệm vụ mà các em sẽ giải quyết sau này. 
- Nội dung và cách thực thực hiện: 
Ban Giám hiệu triển khai nội dung bồi dưỡng về năng 
lực tự học cho HS đến các tổ chuyên môn và GV chủ 
nhiệm. 
Chỉ đạo tổ chuyên môn soạn thảo kế hoạch bồi dưỡng 
phương pháp học cho HS. Trong đó, chú trọng đến sự 
linh hoạt khi áp dụng nhằm phù hợp với đại đa số HS 
nhưng cũng đồng thời tiếp cận được với năng lực của 
những HS có sự khác biệt tương đối. 
Hiệu trưởng tạo điệu kiện cho GV thường xuyên tổ 
chức HS thực hành, trải nghiệm thực tế. Mỗi nội dung 
bài học nên lồng ghép các tình huống của cuộc sống gần 
gũi với đời sống hàng ngày của HS. Một mặt, giúp các 
em dễ hình dung; mặt khác GV có thể nhận biết được 
tâm tư tình cảm và hiểu biết của các em để rồi từ đó có 
phương pháp tác động thích hợp. 
Phối hợp với GV bộ môn cùng hợp tác giúp các em 
nắm được nội dung bài học và tạo điều kiện cho các em 
có cơ hội thực hành ở trong lớp, trong trường dưới sự 
giám sát, điều khiển và hướng dẫn cùa các bộ phận tham 
gia. 
Chỉ đạo xây dựng đội ngũ HS nòng cốt (gọi là Ban 
học tập). Lựa chọn HS có năng lực nổi trội để tham gia 
vào tổ chức các hoạt động học tập và hỗ trợ các HS khác 
trong quá trình học tập. 
Chỉ đạo GV chủ nhiệm thường xuyên thông tin về 
tình hình học tập của HS đến gia đình kịp thời. Phối hợp 
với cha mẹ HS trong việc hướng dẫn các em tự học và 
chuẩn bị bài ở nhà. 
Ban Giám hiệu tập huấn cho GV cách kiểm tra, đánh 
giá kết quả học tập của HS theo tiếp cận năng lực bằng 
cách phối hợp các biện pháp kiểm tra, đánh giá, chú ý 
đảm bảo đánh giá theo quy định hiện hành kết hợp đổi 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 46-51; 78 
51 
mới đánh giá theo PTNL, có đánh giá quá trình, đánh giá 
sản phẩm lao động sáng tạo của HS, sử dụng tốt công 
nghệ thông tin trong đổi mới đánh giá. 
- Điều kiện thực hiện biện pháp: 
+ GV phải duy trì thường xuyên việc rèn luyện cách 
học cho HS để tạo thành nền nếp học tập tích cực của 
HS. 
+ GV chủ nhiệm, GV bộ môn phải gần gũi, tìm hiểu 
hoàn cảnh HS, thông cảm, chia sẻ và giúp đỡ HS cả trong 
học tập và trong cuộc sống. 
2.2.6. Tăng cường chỉ đạo kiểm tra, đánh giá hoạt động 
đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên theo định 
hướng phát triển năng lực học sinh 
- Mục tiêu của biện pháp: 
+ Giúp hiệu trưởng phát hiện ra những sai lệch trong 
đổi mới PPDH (nếu có) của GV; giúp GV khắc phục, 
sửa chữa, đảm bảo thực hiện đúng tình thần đổi mới 
theo định hướng PTNL; đồng thời khuyến khích sự cố 
gắng của GV. 
+ Giúp hiệu trưởng có thể điều chỉnh các biện pháp 
quản lí của mình sao cho hoạt động đổi mới PPDH luôn 
theo định hướng PTNL HS. 
- Nội dung và cách thức thực hiện: 
Tổ chức xây dựng chuẩn đánh giá, xếp loại giờ dạy 
theo hướng đổi mới PPDH thành quy định nội bộ để thực 
hiện. 
Hiệu trưởng cần có kế hoạch dự giờ đối với mỗi GV 
trong từng học kì, việc tổ chức dự giờ cần có mục đích, 
yêu cầu rõ ràng về nội dung và phương pháp. Tăng 
cường việc dự giờ theo chuyên đề đổi mới PPDH. Tổ 
chức tốt lực lượng tham gia dự giờ, khai thác được cao 
nhất năng lực của từng người và tạo điều kiện để giúp đỡ 
nhau về chuyên môn. 
Đồng thời với việc kiểm tra giờ dạy của GV, hiệu 
trưởng cần kiểm tra chất lượng giáo án, yêu cầu soạn 
đúng, soạn đủ, chú ý đổi mới PPDH theo hướng phát huy 
tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS; kiểm tra việc 
thực hiện tiến độ chương trình, đối chiếu với kế hoạch cá 
nhân để tránh hiện tượng GV giảng dạy tùy tiện, cắt xén 
chương trình. 
Kiểm tra việc sử dụng hiệu quả các đồ dùng dạy học 
tối thiểu; việc khai thác các phần mềm dạy học; việc 
xây dựng bài giảng theo hướng tích hợp giáo dục, có 
vận dụng công nghệ thông tin đến việc vận dụng linh 
hoạt, phù hợp các PPDH trong một tiết lên lớp, mức độ 
tham gia xây dựng bài của HS, mức độ vận dụng ngôn 
ngữ tự nhiên, sự sáng tạo của HS... đều là những yêu 
cầu cần xem xét trong kiểm tra, đánh giá hoạt động 
giảng dạy của GV. 
Bên cạnh đó, hiệu trưởng cần phải tổ chức tốt công 
tác thi đua khen thưởng, làm thế nào để GV chuyển biến 
từ ý chí thành tình cảm trong quá trình đổi mới PPDH, 
phải có chính sách tôn vinh xứng đáng đối với những 
GV mạnh dạn áp dụng đổi mới PPDH, phát hiện kịp 
thời những nhân tố mới, phải cụ thể hóa việc thực hiện 
đổi mới PPDH vào tiêu chuẩn đánh giá thi đua xếp loại 
GV; được sự thống nhất cao trong toàn thể Hội đồng 
nhà trường và trở thành quy định chung để thực hiện. 
Quy định mức khen thưởng một cách phù hợp, vừa 
động viên khuyến khích được người có thành tích vừa 
là động lực thúc đẩy sự phấn đấu cho mọi thành viên 
trong nhà trường. 
Đi đôi với công tác khen thưởng, hiệu trưởng cần chú 
ý đề ra những biện pháp thích đáng đối với các GV thiếu 
tinh thần trách nhiệm, không tích cực đổi mới PPDH, 
không phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ năm học mà lẽ ra 
họ có khả năng hoàn thành; tìm ra biện pháp lôi kéo họ 
thực hiện theo đúng mục tiêu của người quản lí. 
Khi thực hiện kiểm tra, đánh giá năng lực đổi mới các 
PPDH nhằm PTNL của HS cần tìm hiểu các điều kiện áp 
dụng cả về cơ sở vật chất lẫn mặt bằng chung về nhận 
thức của HS. Tránh trường hợp đánh giá năng lực HS 
theo cách đồng đều sẽ gây mất công bằng cho những GV 
phụ trách các lớp có nhiều HS cá biệt. 
- Điều kiện thực hiện biện pháp: 
+ Hiệu trưởng phải xây dựng được Chuẩn kiểm tra, 
đánh giá thì mới có căn cứ để thực hiện. 
+ Quá trình kiểm tra, đánh giá cần công khai, minh 
bạch và công bằng, nhằm khuyến khích động viên GV 
có động lực phấn đấu trong việc đổi mới toàn diện giáo 
dục theo chủ trương hiện nay. 
3. Kết luận 
Các biện pháp được đề xuất có mối liên quan chặt chẽ 
với nhau, tác động qua lại lẫn nhau, tạo thành hệ thống 
biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lí hoạt 
động đổi mới PPDH theo định hướng PTNL HS ở các 
trường tiểu học quận 2, TP. Hồ Chí Minh. Mỗi biện pháp 
có khả năng tác động và tầm quan trọng nhất định, thực 
hiện hiệu quả biện pháp này là điều kiện để thực hiện thành 
công biện pháp khác. Chính vì vậy, để quản lí tốt hoạt động 
này, các trường tiểu học quận 2, TP. Hồ Chí Minh cần thực 
hiện đồng bộ hệ thống các biện pháp và căn cứ vào điều 
kiện, thời gian cụ thể để xem xét, lựa chọn cần tập trung 
ưu tiên thực hiện từng biện pháp cho phù hợp và đem lại 
hiệu quả cao. Những biện pháp này có thể được vận dụng 
vào các trường tiểu học khác trong cả nước, tùy theo đặc 
thù của địa phương đó sao cho hiệu quả. 
(Xem tiếp trang 78) 
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 4/2019, tr 75-78 
78 
Xác định những nguồn lực cần thiết cho việc thực 
hiện kế hoạch: Số lượng, chất lượng đội ngũ tham gia bồi 
dưỡng có đảm bảo cho việc tổ chức hay không? Điều 
kiện cơ sở vật chất có đáp ứng không? Kinh phí như thế 
nào?... (đóng vai trò quan trọng). 
2.2.6. Tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện kế 
hoạch bồi dưỡng thường xuyên 
Phân công nhiệm cụ thể và có quy định thống nhất 
trong việc khen thưởng kịp thời để động viên đội ngũ 
tham gia hoạt động bồi dưỡng tốt; tổ chức rút kinh 
nghiệm trong tập thể sư phạm nhà trường cũng như bản 
thân tổ trưởng chuyên môn, các cá nhân GV nhìn nhận, 
sửa chữa, học tập. Có như thế, hoạt động BDTX của GV 
GDTC mới mang lại sự thiết thực, hiệu quả. 
3. Kết luận 
Căn cứ vào kết quả nghiên cứu, thực trạng việc quản 
lí BDTX cho đội ngũ GV GDTC các trường THPT quận 
Cầu Giầy, TP. Hà Nội nhằm nâng cao chất lượng dạy học 
bộ môn, chúng tôi đề xuất 6 biện pháp quản lí việc BDTX 
cho GV GDTC các trường THPT trên địa bàn Quận. 
Thực tế cho thấy, không có biện pháp nào chiếm ưu thế 
hơn cả, việc phối hợp các biện pháp là rất cần thiết và 
mang lại hiệu quả trong công tác quản lí hoạt động 
BDTX chuyên môn GDTC cho các trường THPT trên 
địa bàn Quận. Các biện pháp trên đều đã được khảo 
nghiệm, khẳng định tính cần thiết và tính khả thi. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Bộ GD-ĐT (2000). Điều lệ trường phổ thông. NXB 
Giáo dục Việt Nam. 
[2] Bộ GD-ĐT (2017). Tài liệu bồi dưỡng giáo viên 
thực hiện chương trình thay sách giáo khoa. 
[3] Bộ GD-ĐT (2007). Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên 
cho giáo viên phổ thông chu kì III. NXB Giáo dục. 
[4] Bộ GD-ĐT (2010). Tài liệu tập huấn giáo viên dạy 
học, kiểm tra, đánh giá theo chuẩn kiến thức, kĩ năng 
trong chương trình giáo dục phổ thông môn Thể dục. 
[5] Bộ GD-ĐT (2005). Chỉ thị 12-CT/BGD&ĐT ngày 
07/04/2005 về việc tăng cường công tác giáo dục thể 
chất và hoạt động thể thao nhằm hưởng ứng “Năm 
Quốc tế về Thể thao và Giáo dục thể chất - 2005” 
của Liên hiệp quốc. 
[6] Đặng Quốc Bảo (2003). Đội ngũ nhân lực chất 
lượng cao cho ngành Giáo dục - Đào tạo: Vấn đề và 
giải pháp. Kỉ yếu Hội thảo ‘‘Đào tạo nhân lực phục 
vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, Trường Đại học 
Sư phạm Hà Nội, tr 79-85. 
[7] Phạm Ngọc Viễn (1991). Tâm lí học thể dục thể 
thao. NXB Thể dục thể thao. 
[8] Nguyễn Toán - Phạm Danh Tốn (2000). Lí luận và 
phương pháp thể dục thể thao. NXB Thể dục thể thao. 
[9] Đồng Văn Triệu - Lê Anh Thơ (2000). Lí luận và 
phương pháp giáo dục thể chất trong trường học. 
NXB Thể dục thể thao. 
[10] Lê Văn Lẫm (1996). Đo lường thể dục thể thao. 
NXB Thể dục thể thao. 
[11] Đồng Hương Lan (2016). Nghiên cứu phát triển thể 
chất của học sinh trung học phổ thông chuyên các 
tỉnh Bắc miền Trung. Luận án tiến sĩ Khoa học giáo 
dục, Trường Đại học Thể dục thể thao Bắc Ninh. 
[12] Nguyễn Thị Kim Thục - Hồ Đắc Sơn (2006). Định 
hướng đổi mới phương pháp thực hiện chương trình 
môn học thể dục nhằm tích cực hóa người học ở các 
trường trung học cơ sở quận Cầu Giấy, Hà Nội 
(Tuyển tập Nghiên cứu khoa học Giáo dục thể chất 
- Y tế trường học. NXB Thể dục thể thao. 
BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI... 
(Tiếp theo trang 51) 
Tài liệu tham khảo 
[1] Ban Chấp hành Trung ương (2013). Nghị quyết số 
29-NQ/TW ngày 04/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn 
diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp 
hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường 
định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. 
[2] Bộ GD-ĐT (2018). Chương trình giáo dục phổ 
thông - Chương trình tổng thể. 
[3] Tạ Thị Huyền - Phan Vũ Quỳnh - Ngô Thị Yến 
(2016). Đổi mới phương pháp dạy học theo định 
hướng phát triển năng lực học sinh - sinh viên ngành 
Mầm non Trường Cao đẳng Sư phạm Điện Biên. 
Tạp chí Giáo dục, số đặc biệt kì 1 tháng 7, tr 10-13. 
[4] Nguyễn Văn Huy (2017). Quản lí hoạt động dạy học 
theo định hướng phát triển năng lực học sinh tại 
Trường Trung học phổ thông Nguyễn Trãi - Ba Đình, 
Hà Nội. Tạp chí Quản lí Giáo dục, số 2, tr 50-55. 
[5] Trần Trung Dũng (2016). Quản lí hoạt động dạy học 
ở trường trung học phổ thông theo định hướng phát 
triển năng lực học sinh. Luận án tiến sĩ Khoa học 
Giáo dục, Trường Đại học Vinh. 
[6] Đỗ Thị Thanh Thuỷ (chủ biên) - Nguyễn Thành 
Vinh - Hà Thế Truyền - Nguyễn Thị Tuyết Hạnh 
(2017). Quản lí hoạt động dạy học trong trường phổ 
thông. NXB Giáo dục Việt Nam. 
[7] Dương Trần Bình (2016). Quản lí hoạt động dạy học 
ở trường tiểu học tại thành phố Hồ Chí Minh trong 
bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục. 
Luận án tiến sĩ Khoa học Giáo dục, Viện Khoa học 
Giáo dục Việt Nam.

File đính kèm:

  • pdfbien_phap_quan_li_hoat_dong_doi_moi_phuong_phap_day_hoc_theo.pdf