SKKN "Một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học ở trường Mầm non Sơn Ca"

 Một số biện pháp giúp trẻ 4 - 5 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học ở trường Mầm Non Sơn Ca
 I. Phần mở đầu: 
 1. Lý do chọn đề tài 
Bậc học mầm non trong những năm qua có những chuyển biến về chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ không những ở các thành phố lớn, thị xã, thị trấn mà còn được nhân dân ở các vùng ven, miền núi, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số cũng đang từng bước được củng cố. Để thực hiện được vấn đề này một cách có hiệu quả, để trẻ học tốt môn làm quen văn học. Qua hoạt động làm quen văn học này người giáo viên trước hết phải tạo ra cho trẻ sự hứng thú, ham thích đi học và tạo cho trẻ hứng thú học môn làm quen văn học, cần tạo được mọi cơ hội khuyến khích trẻ bộc lộ khả năng sáng tạo của cá nhân mình. Cần có những bài thơ, câu chuyện, tranh minh họa, hình ảnh trình chiếu qua các phương tiện như: Máy chiếu, vi tính, cát sét, 
 Những truyện kể và những bài thơ hiện thực là một trong những hình thức giúp trẻ nhận thức thế giới. Nó giúp trẻ củng cố những biểu tượng về cuộc sống xã hội xung quanh, từng bước cung cấp khái niệm mới mở rộng vốn kinh nghiệm sống cho trẻ, đem lại những kiến thức về lịch sử, địa lý, văn hóa, ngôn ngữ, phong tục tập quán.
Qua việc phản ánh cuộc sống và mối quan hệ giữa con người văn học, bước đầu giúp trẻ nhận thức được thế giới tình cảm và tâm lý của con người, bước đầu thể hiện được tâm hồn bên trong con người.
Những tác phẩm viết về thiên nhiên thì dẫn các em đi vào làm quen với đời sống của thế giới động vật và thực vật dạy các em quan sát tỉ mỉ những hiện tượng thiên nhiên và biết bao điều kỳ diệu về chúng. Giúp các em nhìn rõ thế giới xung quanh và giúp các em hình thành vũ trụ quan và nhân sinh quanh chúng.
Ví dụ: Những tác phẩm về thiên nhiên: Hoa kết trái (Thu Hà). Đàn gà con, Nước, Rong và cá. (Phạm hổ). Mưa và bé (Mai Ngọc Yến). Gió (Xuân Quỳnh)
Mỗi con người chúng ta đều có ý thức thẩm mỹ riêng của mình, gắn với tinh thần và tình yêu văn học của mình giúp cho học sinh cảm nhận được văn học một cách khác nhau dựa trên một tác phẩm nghệ thuật.
Thông qua việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức ban đầu tốt đẹp, kính yêu Bác Hồ, thật thà, ngoan ngoãn, lễ phép với mọi người xung quanh và còn là phương tiện hình thành các phẩm chất đạo đức trong sáng ở trẻ, những cảm xúc thẩm mỹ, phát triển trí tưởng tượng phong phú, giáo dục trẻ lòng yêu đất nước, yêu thiên nhiên cỏ, cây, hoa, lá, lòng kính trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em.
Qua hoạt động giúp trẻ tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên hay trẻ cũng có thể tự đặt tên khác cho câu chuyện mà trẻ cho là hay, phù hợp với nội dung của tác phẩm. Thông qua sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ. Đồng thời trẻ đọc thuộc thơ, kể lại được câu chuyện một cách hồn nhiên ngây thơ. Chính vì thế để đạt được mục đích của môn học “Làm quen với văn học” bản thân tôi đã nghiên cứu suy nghĩ, để tìm ra một số biện pháp để giảng dạy tốt môn làm quen văn học.
Trong năm học vừa qua tôi đã trực tiếp đứng lớp vì thế nên tôi đã thấy được điều mà trẻ đều cảm nhận được cái hay cái đẹp trong mỗi tác phẩm văn học, bởi vì lứa tuổi này nhận thức của trẻ chưa cao. Do đó trong quá trình giảng dạy cũng như việc truyền thụ những kiến thức kỹ năng cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học tôi nhận thấy khả năng cảm thụ văn học của lớp tôi còn nhiều hạn chế, hình thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học đã chú trọng nhiều đến việc đọc, kể diễn cảm và dạy trẻ kể lại chuyện, kể sáng tạo dưới nhiều hình thức nhưng còn chưa đa dạng và phong phú, việc dạy trẻ đóng kịch còn có nhiều hạn chế. Chưa có sáng tạo trong việc chuyển thể từ chuyện kể sang đóng kịch không tạo ra được tính kịch, tính sự kiện, lời thoại còn dài dòng khó hiểu, giáo viên còn nặng nề trong việc dẫn dắt chuyện làm cho kịch bản câu chuyện trở nên rời rạc, kém hấp dẫn. Đó là lý do mà tôi chọn đề tà : “ Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt qua hoạt động làm quen văn học”.
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
* Mục tiêu:
Đưa ra một số phương pháp giảng dạy Làm quen văn học đạt hiệu quả, trẻ phát triển về mặt thẩm mỹ, thông qua những từ ngữ, hình ảnh đẹp trong tác phẩm văn học giúp cho trẻ cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong cuộc sống xung quanh mình. Trẻ biết kể chuyện, đọc thơ một cách tự nhiên, kích thích sự hứng thú và ham học của trẻ, hiện nay đòi hỏi trong tiết học trẻ phải được trải nghiệm và hoạt động một cách tích cực sáng tạo của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm hướng đến giúp trẻ phát triển một cách toàn diện nhất. Giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ. Từ đó tìm ra biện pháp nâng cao chất lượng làm quen văn học.
* Nhiệm vụ:
 Quan sát hoạt động Làm quen văn học. Nhằm giúp trẻ nhận ra tính liên tục của cốt truyện trong các mối liên quan đến nhân vật trung tâm của tác phẩm. Nói năng lưu loát, diễn đạt gãy gọn biết sử dụng từ đúng lúc, đúng chỗ.
 Khi cho trẻ làm quan với tác phẩm văn học góp phần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ, phát triển ngôn ngữ, phát triển ở trẻ hứng thú khi kể chuyện, đọc thơ.
 Nhằm giúp trẻ nhận ra tính liên tục của cốt truyện trong các mối liên quan đến nhân vật trung tâm của tác phẩm.
 3. Đối tượng nghiên cứu. 
 Nghiên cứu Các phương pháp Làm quen văn học, đồ dùng trực quan hỗ trợ dạy học môn Làm quen văn học cho trẻ Mầm non. Thông qua hoạt động Làm quen văn học.
 4. Giới hạn của đề tài. 
 Lớp Chồi 1 Trường Mầm non Sơn Ca. – Thôn Dray Sáp - Xã Đray Sáp – Huyện Krông Ana. Năm học 2016 - 2017 
5. Phương pháp nghiên cứu.
a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phương pháp phân tích - tổng hợp tài liệu;
b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra;
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp dự giờ
- Phương pháp đàm thoại (phối hợp với gia đình trẻ)
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục;
- Phương pháp thực nghiệm khảo nghiệm
c) phương pháp thống kê toán học
 II. Phần nội dung 
 1. Cơ sở lí luận 
 Văn học có tầm quan trọng rất lớn đối với con người nhất là tuổi mầm non khi đến trường, đòi hỏi nhà giáo dục trẻ phải có đạo đức, mẫu mực, có trình độ, yêu nghề, mến trẻ.
 Muốn làm quen văn văn học là hoạt động vô cùng quan trọng với trẻ mầm non. Bằng những con đường cảm thụ văn học, giúp trẻ mở rộng và củng cố những hiểu biết về tự nhiên xã hội về mối quan hệ giữa người và người. Từ đó hình thành những phẩm chất cao đẹp và những tình cảm thẩm mỹ cho trẻ.
 Tạo môi trường là điều kiện để trẻ hoạt động tích cực và chủ động nhằm tiếp nhận trọn vẹn tác phẩm: Giúp trẻ từ nhận biết đến nhận xét đánh giá và cao hơn là nhận ra cái hay cái đẹp của tác phẩm văn học.
 Tạo cơ hội để trẻ thể hiện được ý kiến và cảm xúc của mình đối với tác phẩm, được nghe ý kiến của cô, của bạn để hiểu biết của trẻ phong phú hơn giúp trẻ nhận thức về bản thân và thế giới xung quanh tốt hơn.
 Bằng sự nhập tâm tác phẩm văn học vừa tiếp nhận, giáo viên cần khuyến khích sự sáng tạo của trẻ ở mọi lúc mọi nơi để những hiểu biết về cuộc sống ở trẻ sẽ hòa quyện với việc cảm thụ tác phẩm văn học ở trẻ.
 Làm quen với văn học cô giáo tổ chức để trẻ hứng thú bước vào hoạt động văn học một cách tự nhiên như đọc thơ diễn cảm, kể lại chuyện sáng tạo, hóa thân vào các nhân vật trong các vai diễn trò chơi đóng kịch Từ đó trẻ chủ động tham gia các hoạt động văn học tích cực sáng tạo. Dưới sự đổi mới như hiện nay. Hoạt động làm quen văn học không phải là hoạt động độc lập, không theo quy trình phân chia thành nhiều tiết như trước đây, không gò theo cấu trúc trong khi tổ chức hoạt động.
 Từ đó tôi nhận thấy rằng bộ môn làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể chuyện làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm thơ chuyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thuật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá nhân - tự tin - độc lập - sáng tạo - hình thành tư duy - khả năng ghi nhớ có chủ định, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo.
 Qua các tác phẩm văn học còn giúp trẻ phát triển về mặt thẩm mỹ, thông qua những từ ngữ, hình ảnh đẹp trong tác phẩm văn học giúp cho trẻ cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong cuộc sống xung quanh mình.
 2.Thực trạng vấn đề nghiên cứu.
 *Ưu điểm:
 Khi tiến hành các biện pháp nhằm giúp trẻ hứng thú hơn trong giờ học làm quen với văn học đã giúp trẻ có khả năng cảm nhận cái hay, cái đẹp trong bài thơ câu chuyện và biết thể hiện nó bằng chính năng lực sư phạm của mình với giọng đọc thơ truyền cảm đầy sáng tạo, đã tạo ra những cảm xúc cho trẻ hứng thú khi tiếp xúc với các tác phẩm thơ truyện Mầm non.
Được sự quan tâm tạo điều kiện của lãnh đạo các cấp, của lãnh đạo nhà trường, đầu tư về cơ sở vật chất tương đối đầy đủ. Đồ dùng đồ chơi sạch sẽ bảo đảm an toàn cho trẻ.
 Được sự hướng dẫn dìu dắt, giúp đỡ của các đồng nghiệp đi trước có kinh nghiệm trong giảng dạy chuyên ngành mầm non. Cô có trình độ chuẩn về chuyên môn, thường xuyên được lãnh đạo nhà trường tạo điều kiện cho đi tham gia các lớp tập huấn về chuyên đề mầm non. Dự giờ các tiết mẫu về hoạt động làm quen văn học cũng như các môn học khác trong chương trình do Phòng giáo dục và đào tạo huyện tổ chức. Thường xuyên tìm tòi học hỏi sáng tạo thêm một số đồ dùng đồ chơi đẹp mắt để thu hút trẻ tham gia vào hoạt động.
Bản thân tôi 4 năm liên tiếp đều phụ trách lớp chồi, tham gia các buổi thao giảng, sinh hoạt chuyên môn do phòng giáo dục và nhà trường tổ chức, từ đó bản thân tích lũy được một số kinh nghiệm. Một số phụ huynh nhận thức đúng đắn về sự cần thiết phải rèn luyện kỹ năng đọc thơ, truyện làm nền tảng vững chắc cho hoạt động nhận thức sau này.
 * Hạn chế : 
 Trong quá trình dạy trẻ làm quen văn học tôi cảm thấy khả năng cảm thụ văn học lớp tôi còn nhiều hạn chế, cứng nhắc. Mặt khác với việc tiếp cận chương trình mầm non mới như hiện nay đòi hỏi trong tiết học trẻ phải được trải nghiệm và hoạt động một cách tích cực sáng tạo của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm hướng đến giúp trẻ phát triển một cách toàn diện nhất.
 Khả năng cảm nhận các tác phẩm văn thơ chuyện của trẻ còn hạn chế giọng đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ cảm xúc, phương pháp lồng ghép tích hợp chưa linh hoạt sáng tạo kết quả trên trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng.
 Kỹ năng đọc diễn cảm còn hạn chế nhất là trẻ nam còn rụt rè ít tham gia. Trẻ chưa thật sự mạnh dạn tự tin khi đọc diễn cảm Bên cạnh đó nhận thức của một số phụ huynh về tầm quan trọng của việc rèn luyện các kỹ năng cần thiết để rèn cho trẻ chưa cao. 
 Chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động đóng kịch cho trẻ, nếu có thì chủ yếu là trong tiết học. Còn trong các giờ chơi, các buổi sinh hoạt thì hầu như chưa có.
 Không đủ đồ dùng dụng cụ phục vụ cho tiết dạy kể chuyện hay đóng kịch. 
 Đồ dùng như tranh ảnh, rối còn đơn điệu, chưa được đẹp nên không cuốn hút trẻ trong tiết học 
 Sử dụng đồ dùng dạy học chưa có khoa học, dẫn đến giờ học trẻ ít tập trung chú ý hiệu quả trên tiết học chưa cao
 Hầu hết các vở kịch còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: Âm thanh, cảnh trí, trang phục làm cho hoạt động đóng kịch không thu hút đượ sự chú ý của trẻ. 
 Đứng trước thực trạng đó, tôi đã suy nghĩ, xây dựng và áp dụng. “Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt qua hoạt động làm quen văn học” ở trường Mầm non Sơn Ca, để góp phần nhỏ bé vào sự phát triển toàn diện nhân cách của trẻ và phát triển thêm khả năng đọc diễn cảm của trẻ
 *Bảng khảo sát Thống kê 
Vào đầu năm học, tôi đã chủ động kiểm tra, khảo sát, thống kê về hoạt động làm quen văn học để nắm bắt khả năng nhận thức của từng cá nhân trẻ. Cụ thể :
Nội dung
Tổng số cháu
Khảo sát đầu năm
SL
Tỉ lệ %
Đọc diễn cảm
42
15/42
35,7%
Thuộc nhiều, nhanh
42
17/42
40,5%
Phát triển ngôn ngữ diễn đạt tốt
42
19/42
45,2%
* Dự giờ : 
Tôi luôn luôn học hỏi đồng nghiệp thông qua các buổi dự giờ, thao giảng, dự giờ chuyên đề...tìm ra các biện pháp để áp dụng phù hợp với lớp mình.
*Nguyên nhân chủ quan 
Ngôn ngữ là công cụ giao tiếp quan trọng nhất của con người, không có một phương tiện giao tiếp nào có thể sánh được với ngôn ngữ. Trong giao tiếp nhờ có ngôn ngữ mà con người có khả năng hiểu biết lẫn nhau. Ở trẻ, nhu cầu giao tiếp rất lớn, khi giao tiếp trẻ sử dụng ngôn ngữ của mình để trình bày ý nghĩ, tình cảm, hiểu biết của mình với bạn bè và mọi người xung quanh. 
 Qua thời gian nghiên cứu tài liệu và áp dụng vào thực tế, tôi thấy việc “Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt qua hoạt động làm quen văn học” là một việc làm thiết thực và là một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng mà giáo viên mầm non trong thời đại công nghệ phát triển như hiện nay. 
 *Nguyên nhân khách quan 
 Trong sự phát triển của xã hội trẻ cũng bị các yếu tố xã hội tác động nhất là sự phát triển của cộng nghệ thông tin trẻ dễ bị các trang mạng xã hội tác động như internet, các trò chơi điện tử, các loại tranh ảnh khác làm cho trẻ không thích các tác phẩm văn học.
 Trong nền kinh tế thị trường cha mẹ trẻ mải lo công việc, lo cơm áo gạo tiền không có thời gian dành cho trẻ, không có thời gian kể chuyện, tâm sự trao đổi với trẻ về thơ văn.....Nhiều cha mẹ còn cho trẻ thoải mái chơi điện thoại để trẻ không quấy vô tình đã để trẻ tiếp xúc với văn hóa không lành mạnh, trẻ lại có thói quen chỉ thích dùng điện thoại để chơi gêm, để xem phim....
 3. Nội dung và cách thức của giải pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp
 Thông qua hoạt động làm quen văn học sẽ giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học, từ đó sẽ thúc đẩy khả năng phát triển ngôn ngữ của trẻ. 
 Để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học. 
 Giúp trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động. Gây hứng thú giúp trẻ nhanh chóng hiểu nội dung chuyện, nhớ chuyện, thuộc thơ và đọc kể diễn cảm 
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp 
* Biện pháp 1: Chuẩn bị đồ dùng đầy đủ, đẹp mắt:
 Để hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, dù thơ hay truyện muốn đạt kết quả cao thì việc đầu tiên giáo viên phải làm là chuẩn bị chu đáo các đồ dùng dạy học, đồ dùng đẹp hấp dẫn sẽ thu hút dược sự chú ý của trẻ. Trước đây giáo viên thường sử dụng tranh minh họa làm đồ dùng chính trong hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Song với hình thức đổi mới hiện nay, giáo viên sử dụng tranh minh họa vào tiết học ít gây được sự chú ý, tò mò cho trẻ. Vì vậy tôi đã sử dụng mô hình trong các tiết dạy.
 * Biện pháp 2: Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học:
 Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học thì việc tạo cơ hội cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học tôi đã sưu tầm các sách văn học, các họa báo, tạp chí, lịch cũ, nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dưng một góc “ Góc thư viện ’’mang nội dung văn học , tại “Góc thư viện ” trẻ được xem các tranh truyện, thơ... Vào các giờ hoạt động góc tôi thường tham gia “Đọc sách cùng trẻ” tôi hướng dẫn trẻ cầm sách đúng hướng, cách mở sách, lật trang xem sách. Hướng dẫn trẻ việc đọc của một trang sách: Đọc ...  có thể đọc hay hơn bạn được không, cháu đọc cho cả lớp cùng nghe nào? Cô thấy bạn đọc rất hay rồi đấy, lại sáng tạo nữa”(tôi thể hiện lại, nhấn vào biểu cảm, chỉ ra sự sáng tạo trong việc thể hiện nghệ thuật của trẻ).
 Thông qua việc tự học tự bồi dưỡng kiến thức văn học, giúp tôi hiểu rõ và truyền thụ tác phẩm văn học đến trẻ có hiệu quả hơn. Hoặc cuối tiết học có bài thơ nào đã phổ nhạc tôi sẽ hát cho trẻ nghe còn nếu chưa phổ nhạc tôi sẽ ngâm thơ cho trẻ nghe để trẻ dễ cảm nhận được cái hay, cái đẹp trong bài thơ đó.
 + Ngoài tiết học :
 Giáo viên cần chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi lên lớp phân tích kỹ nội dung tư tưởng của tác phẩm, tính cách nhân vật, xác định đúng các nhiệm vụ giáo dục, tìm tòi các hình thức tổ chức hoạt động thích hợp. Ví dụ : Truyện “Cáo, thỏ và gà trống” tập cho trẻ thể hiện lời thoại theo vai...
 Việc cho trẻ làm quen văn học có thể tiến hành ở mọi lúc mọi nơi khi đi dạo, khi thăm quan ...Chẳng hạn như :
 Vào những giờ hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ quan sát hoa hồng lồng vào cho trẻ đọc bài thơ “Hoa dại” của Hà Thiên Sơn. Vào mùa hè cho trẻ quan sát bầu trời. Cô có thể cho trẻ đọc bài thơ “ Ông mặt trời”, “ Nắng mùa hè”
 Giờ hoạt động vui chơi tôi cho một số trẻ về góc xem tranh truyện, cho trẻ đọc thơ kết hợp từ và hình ảnh...
 Trong lúc chờ bàn ăn tôi có thể cho trẻ ôn lại hoặc làm quen một số bài thơ đã học, tôi sưu tầm một số bài thơ ngoài chương trình đưa vào cho trẻ đọc nhằm giáo dục về ăn uống để lồng vào cho trẻ.
 Như vậy, bằng cách tổ chức các hoạt động một cách linh hoạt khéo léo tôi đã giúp cho trẻ được sống trong môi trường văn học.
 * Biện pháp 4: Cho trẻ làm quen văn học thông qua các môn học khác :
 Ví dụ : Môn MTXQ : Tìm hiểu về “ một số loại rau” tôi lồng vào cho trẻ đọc bài thơ “ Họ nhà rau”, “Cây cải nhỏ”
 Tìm hiểu về một số động vật sống dưới nước lồng vào cho trẻ đọc bài thơ “Rong và cá”
 Tìm hiểu về một số con vật sống trong gia đình có hai chân, 2 cánh, có mỏ, lồng vào cho trẻ đọc bài thơ “Con gà”
 Nhân nhịp 8/3 tôi đưa vào cho trẻ đọc một số bài thơ, câu truyện có ý nghĩa về bà, mẹ, cô giáo, chị như bài thơ “ Quà 8/3”, “ Cô và mẹ”...
 + Môn Giáo dục âm Nhạc
 Trong giờ Giáo dục âm Nhạc giáo viên cho trẻ đọc thơ vào đầu hoạt động để giáo viên dẫn dắt trẻ vào bài dạy hay giữa những lúc giáo viên chuyển tiết dạy, trẻ vẫn cảm thụ được bài thơ thông qua việc cho trẻ đọc diễn cảmđể truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng nói dân tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người việt nam.
 Thông qua việc cho trẻ đọc bài thơ “ Em yêu nhà em” của Phan Thị Thanh Nhàn giúp trẻ biết yêu mến về ngôi nhà của mình, hay là bài thơ “ Cô giáo em” sau khi cho trẻ đọc thơ xong cô kết hợp giới thiệu cho trẻ bài hát “Cô giáo” để biết được tình cảm của các cháu nhỏ dành cho cô giáo.
 Trẻ đọc bài thơ “bàn tay cô giáo” của Định Hải 
Bàn tay cô giáo
Tết tóc cho em 
Về nhà mẹ khen
Tay cô đến khéo
Bàn tay cô giáo 
Vá áo cho em
Như tay chị cả
Như tay mẹ hiền
 Qua được đọc bài thơ trẻ biết được công việc và tình cảm của cô giáo đối với các cháu nhỏ. Thì dẫn dắt vào bài hát “Mẹ của em ở trường” hay khi cho trẻ đọc bài thơ “Bác Hồ của em” dẫn dắt vào hát bài “Nhớ ơn Bác” của Phan Huỳnh Điểu; Thơ “ Chú bộ đội hành quân trong mưa” dẫn dắt vào bài “cháu thương chú bộ đội”
 Đây là một king nghiệm làm cho các tiết Âm nhạc, hấp dẫn đồng thời giúp trẻ cảm thụ nội dung của bài thơ đó.
 Ví dụ : Môn thể dục : Khi chơi trò chơi tôi thường cho trẻ đọc các bài đồng dao hoặc ca dao sao cho có nhịp điệu nhanh, dí dỏm giúp trẻ thực hiện tốt các động tác của bài thể dục. Như vậy, việc cho trẻ làm quen với văn học thông qua các môn học khác giúp trẻ cảm nhận được tác phẩm văn học một cách sâu sắc hơn.
 * Biện pháp 5: Hướng dẫn trẻ 4-5 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học ở góc Nghệ thuật.
 Theo chương trình giáo dục Mầm non mới hiện nay, hoạt động góc đi đôi với hoạt động học có chủ đích. Ở hoạt động học có chủ đích, mỗi tuần chỉ có một giờ hoạt động, vì vậy việc hướng dẫn trẻ vào hoạt động thông qua các giờ hoạt động cũng là biện pháp rất cần thiết. Phương pháp này nhằm phát triển ở trẻ cảm giác, nhịp điệu của bài thơ, qua đó giúp trẻ thể hiện bài thơ, câu chuyện bằng chính khả năng của mình. Trẻ có thể cảm nhận và tự diễn xuất theo ý thích của mình. Tôi hướng dẫn và khuyến khích trẻ đóng kịch dưới nhiều hình thức: 
 Việc cho trẻ đọc thơ, kể chuyện ở hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết hưởng ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của trẻ sao cho phù hợp với nhịp điệu bài thơ, không nhất thiết yêu cầu trẻ phải đọc, kể giống như cô.
 * Biện pháp 6: Giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt hoạt động làm quen văn học qua hoạt động biểu diển văn nghệ vào lúc nêu gương cuối tuần
 Ở Hoạt động biểu diễn văn nghệ nêu gương cuối tuần, mỗi tuần chỉ có một giờ hoạt động, vì vậy việc hướng dẫn trẻ hoạt động biểu diễn thông qua giờ hoạt động nêu gương cũng là biện pháp rất cần thiết. Phương pháp này nhằm phát triển ở trẻ tính tự lập mạnh dạn biểu diễn trước đám đông, giáo viên lập kế hoạch và tập duyệt nghiêm túc như sẽ biểu diễn thực sự trước khán giả. qua đó giúp trẻ thể hiện nhịp điệu bài thơ bằng chính hoạt động của mình. Trẻ có thể cảm nhận và tự diễn xuất theo ý thích của mình. Trẻ hứng thú khi tham gia hoạt động vì được biểu diễn như là một diễn viên biểu diễn, trẻ thích thể hiện mình cho mọi người xem. 
 Tôi hướng dẫn khuyến khích trẻ dưới nhiều hình thức:
 Ví dụ : Cho trẻ biểu diễn theo nhóm, theo từng cá nhân trẻ, giúp trẻ mạnh dạn hơn, tự tin hơn, ngôn ngữ của trẻ trở nên mạch. Trẻ làm MC người dẫn dắt giới thiệu chương trình biểu diễn văn nghệ cuối tuần, trẻ được đọc thơ, kể chuyện 
 * Biện pháp 7: Phối kết hợp với phụ huynh :
 Công tác phối kết hợp phụ huynh và nhà trường là một vấn đề rất quan trọng, nó góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Ở bảng tuyên truyền trước lớp tôi thường dán những nội dung mà trong tuần sẽ học để phụ huynh tiện theo dõi để cùng phối hợp với cô trong việc giáo dục trẻ. Tôi 
thường dán nội dung các bài thơ, bài hát, câu chuyện để phụ huynh biết và về nhà kể, đọc, hát cho trẻ nghe hoặc khi trẻ đọc, hát thì phụ huynh biết sai ở chỗ nào mà sửa kịp thời cho trẻ.
 Khi đón và trẻ tôi cũng trao đổi về tình hình sức khỏe, học tập của trẻ. Đặc biệt là những trẻ khả năng ngôn ngữ còn yếu tôi nhắc nhở phụ huynh về nhà chú ý sửa, thường xuyên trò chuyện để trẻ với trẻ, đọc thơ để ngôn ngữ của trẻ được phát triển tốt hơn. Vì thế tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh giúp phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của bộ môn làm quen văn học từ đó để đưa ra biện pháp cụ thể.
 Trên các tiết học tôi đều theo dõi để tìm ra những cái sai của trẻ rồi tìm cách gặp phụ huynh trao đổi, động viên phụ huynh giúp đỡ thêm cho trẻ ở nhà. Đối với trẻ tiếp thu bài tốt, đọc thơ kể chuyện hay, diễn cảm tôi cũng gặp và trao đổi với phụ huynh để về nhà bố mẹ động viên khen ngợi kịp thời.
 Trên đây là một vài giải pháp thực hiện để mang lại chất lượng Một số giải pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt qua hoạt động làm quen văn học ở trường Mầm non Sơn Ca, để thực hiện các giải pháp tôi cần có các điều kiện.
Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 
 Các giải pháp, biện pháp khi thực hiện đề tài có mối quan hệ mật thiết với nhau, biện pháp này nó sẽ hỗ trợ cho biện pháp kia nhằm hòa quyện các nội dung lại với nhau để đi đến một thể thống nhất là tìm ra các giải pháp tối ưu nhất nhưng vẫn đảm bảo được tính chính xác, khoa học và lô gíc giữa các giải pháp và biện pháp.
Để cho trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học thì cần phối hợp nhiều giải pháp, biện pháp với nhau. Song những giải pháp, biện pháp được nêu trong đề tài có mối quan hệ khăng khít và hỗ trợ cho nhau. Biện pháp cho trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học ở mọi lúc, mọi nơi, trong các hoạt động hằng ngày của trẻ và biện pháp phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội sẽ hỗ trợ cho các biện pháp khác. Từ các biện pháp trên đã hỗ trợ giúp cho biện pháp tổ chức tiết học của trẻ đạt hiệu quả cao hơn. 
Bởi lẽ khi làm quen với văn học mọi lúc, mọi nơi, trong các hoạt động hàng ngày tốt, thông qua các hoạt động ngoài tiết học và trò chơi. Như vậy khi tham gia vào tiết học trẻ sẽ mạnh dạn, tự tin và phát âm chuẩn hơn, đáng khả quan hơn, trẻ tự tin hơn và trẻ sử dụng ngôn ngữ phong phú hơn, đầy sức diễn cảm từ đó giúp trẻ cảm thụ được văn học tốt hơn.
 d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng 
 Sau một thời gian thực hiện, là một giáo viên trực tiếp đứng lớp tôi rất phấn khởi khi kết quả đạt được rất cao 
 * Đối với trẻ : Trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động, ngôn ngữ của trẻ trở nên mạch hơn so với những năm trước đây. Trẻ biết cảm thụ được cái hay, cái đẹp trong cuộc sống có thái độ đúng mực với cái thiện, cái ác, biết yêu quê hương, đất nước, yêu ông bà cha mẹ, yêu quý thầy cô, bạn bè...Cụ thể : 
* Thống kê 
 Vào giữa năm học, tôi đã kiểm tra, khảo sát, thống kê về hoạt động làm quen văn học để nắm bắt khả năng nhận thức của từng cá nhân trẻ. Cụ thể :
Nội dung
Tổng số cháu
 Khảo sát giữa năm
SL
 %
Đọc diễn cảm
42
25/42
59,5
Thuộc nhiều, nhanh
42
30/42
71,4
Phát triển ngôn ngữ, diễn đạt tốt
42
34/42
80,9
 Vào gần cuối năm học, tôi đã kiểm tra, khảo sát, thống kê về hoạt động làm quen văn học để nắm bắt khả năng nhận thức của từng cá nhân trẻ. Cụ thể :
Nội dung
Tổng số cháu
 Khảo sát giữa năm
SL
 %
Đọc diễn cảm
42
28/42
66,6
Thuộc nhiều, nhanh
42
35/42
83,3
Phát triển ngôn ngữ, diễn đạt tốt
42
37/42
88,0
 Qua quá trình thực hiện đề tài và áp dụng một số giải pháp, biện pháp cho trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học đã cho thấy :
+ Các cháu hứng thú khi học và nắm vững kiến thức hơn, cũng như nhớ nội dung bài lâu hơn, sâu hơn, qua đó cô giáo đã nhận ra được sự nhanh nhẹn thông minh của từng cá nhân trẻ và phát huy được thêm tính sáng tạo cho trẻ.
 + Trẻ lớp tôi thông minh sáng tạo hơn khi học các tiết văn học.
 + Trẻ thích được đóng kịch.
 + Trẻ thích được đọc thơ, kể chuyện.
 + Trẻ ghi nhớ thuộc thơ truyện lâu hơn.
 + Trẻ có khả năng tự sáng tạo và thể hiện tính cách, nhập vai một cách linh hoạt.
 + Biết kể chuyện sáng tạo, kể theo trí tưởng tượng một cách phong phú và đa dạng hơn. 
 * Đối với giáo viên : 
 +Dự giờ :
 Tôi luôn luôn học hỏi đồng nghiệp thông qua các buổi dự giờ, thao giảng, dự giờ chuyên đề tìm ra các biện pháp để áp dụng phù hợp với lớp mình.
 Tôi đã vững vàng hơn trong việc tổ chức hoạt động cho trẻ 4 - 5 tuổi làm quen văn học, linh hoạt hơn trong các tiết dạy, đúc rút được nhiều kinh nghiệm cho bản thân.
 Qua bản SKKN này bản thân tôi ngày càng nắm vững kiến thức nội dung các hoạt động, rút được nhiều kinh nghiệm, trau dồi thêm kiến thức, qua các giờ hoạt động, các giờ vui chơi để rèn luyện cho trẻ.
 Mỗi khi tiến hành các hoạt động tôi cảm thấy tự tin, thoải mái, tiết học trở nên sinh động và hấp dẫn hơn. Nhờ đó việc làm quen văn học cho trẻ cũng thuận lợi hơn và không gò bó, rập khuôn.
 Từ chỗ SKKN tôi đã thành công trong các hội thi, thao giảng ở trường được Ban giám hiệu và đồng nghiệp đánh giá cao.
 * Đối với phụ huynh : Phụ huynh ngày càng tin tưởng, chăm lo hơn đến phương pháp giáo dục trẻ, có ý thức trong việc dạy trẻ làm quen với các tác phẩm văn học thêm ở nhà ...Giữa phụ huynh và giáo viên đã có sự hợp tác tích cực.
 III. Phần kết luận kiến nghị 
Kết luận 
Bậc giáo dục mầm non là một bậc học đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp đào tạo con người mới, là cơ sở hình thành và phát triển con người. Chính vì vậy là một giáo viên mầm non luôn cần có phẩm chất đạo đức, lối sống, tư tưởng, lập trường vững vàng . Luôn bồi dưỡng trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng nhận biết, phát âm chuẩn cho trẻ ngay từ những ngày đầu học đọc, vì kỹ năng này đóng một vị trí rất quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của trẻ giúp trẻ có thêm nhiều vốn từ mới làm giàu cho kho tàng tiếng Việt.
 Cho trẻ làm quen với một số lượng tác phẩm văn học đáng kể trẻ nhận biết được sự khác nhau về nội dung và hình thức giữa các thể loại thơ, truyện, phân biệt được hình tượng nghệ thuật với hiện thực, hình thành một số khái niệm văn học như: Thơ, truyện, nhân vật, hình ảnh. Nhận biết các mối quan hệ biểu hiện giữa hoàn cảnh, trạng thái tình huống và nhân vật. Giữa lời kể, lời thuật, lời bạch chữ tình và ngôn ngữ nhân vật. Giữa không khí âm sắc giọng điệu của tác phẩm văn học và hành động văn học. Qua tác phẩm văn học trẻ quen dần tính chất nhiều nghĩa và tinh luyện của ngôn ngữ văn học dần dần tiến tới hiểu được nghĩa thực đến nghĩa bóng, từ nghĩa văn cảnh đến ý tưởng nhà văn muốn truyền đạt.
 Việc cho trẻ làm quen văn học ngay từ lứa tuổi mầm non là một cơ sở để giúp trẻ hình thành và phát triển nhân cách con người. 
 Đối với trẻ thơ một trong những nhiệm vụ cơ bản của việc giáo dục nhân cách cho trẻ là hình thành ở trẻ tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống con người, qua đó trẻ biết kính yêu ông bà, cha mẹ, anh chị tình cảm thương yêu quan tâm tới bạn bè em nhỏ, luôn có thái độ chăm sóc và bảo vệ vật nuôi cây trồng....
Kiến nghị 
Theo tôi việc cho trẻ mầm non 4 – 5 học tốt hoạt động làm quen văn học số hiện nay còn gặp rất nhiều hạn chế về mọi mặt. Do vậy bản thân tôi có một số kiến nghị như sau:
 Để trẻ tiếp thu văn học ngày càng tốt hơn, hứng thú hơn nữa. Rất mong muốn lãnh đạo cấp trên quan tâm nhiều hơn nữa trong việc bổ sung thêm thiết bị, đồ dùng cho môn văn học nói riêng để trẻ có thêm nhiều đồ dùng để phục vụ cho tiết dạy. 
 Bản thân giáo viên chúng tôi sẽ luôn cố gắng và cố gắng hơn nữa làm thêm đồ dùng đồ chơi, tạo mọi điều kiện để trẻ tiếp thu bài được tốt hơn.
 Trên đây là một số biện pháp hữu ích nhằm giúp “ Trẻ 4 - 5 tuổi học tốt. Qua hoạt động làm quen văn học”. Tôi rất mong được sự ủng hộ của các đồng nghiệp và của các cấp lãnh đạo. 
 Dray sáp, ngày 10 tháng 01 năm 2017 	 Người viết sáng kiến 
 H’ Ruôi Niê Kdăm 
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG
 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN 
 ( Ký tên, đóng dấu)
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN
.
 CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN 
 ( Ký tên, đóng dấu)
MỤC LỤC
TT
Nội dung
Trang
I
PHẦN MỞ ĐẦU
1
Lý do chọn đề tài
1 - 2
2
Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài
3 
3
Đối tượng nghiên cứu
3
4
Giới hạn của đề tài
3 – 4
5
Phương pháp nghiên cứu
4
II
PHẦN NỘI DUNG
1
Cơ sở lí luận
4 – 5
2
Thực trạng
5 – 8
3
Nội dung và hình thức của giải pháp
8
a
Mục tiêu của giải pháp
8
b
Nội dung và cách thức của giải pháp
9 – 17
c
Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
17 – 18
d
Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu.
18 – 20
III
PHẦN KẾT LUẬN KIẾN NGHỊ
1
Kết luận
20 – 21
2
Kiến nghị
21
 Mục lục
23
Danh mục tài liệu tham khảo
24
TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
Tên tài liệu
Tác giả
1
Phương pháp tổ chức hoạt động làm quen với tác phẩm văn học.
2
Phương pháp dạy trẻ học nói như thế nào
 Nhiều tác giả NXBGD 
3
Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ từ 4 - 5 tuổi.
4
Phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ qua bộ môn LQVH.
5
Dạy học tác phẩm văn học dành cho thiếu nhi
Hoàng Văn Cần ( NXBGD)
6
Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non
Nguyễn Thị Ánh Tuyết
7
Giáo dục học
Trần Thị Tuyết Oanh
8
Qua các trang mạng internet