Sáng kiến kinh nghiệm "Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện các phương pháp dạy học tích cực cho trẻ tại trường Mầm non Sao Mai"

2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.

Khi thực hiện đề tài Tôi đưa ra các mục tiêu sau:

+ Về giáo viên:

 Giáo viên thực hiện được các phương pháp dạy học tích cực nhằm nâng cao chất lượng dạy học.

 Giáo viên có cái nhìn tổng quát hơn, giáo viên chủ động hơn trong việc tổ chức một tiết học. Mỗi giáo viên có thói quen tìm hiểu, luôn mạnh dạn áp dụng những điều mới mẻ trong dạy học.

+ Về học sinh:

 Học sinh luôn là trung tâm và được tác động việc học bởi sự sáng tạo của giáo viên.

 Giúp trẻ phát triển cách học của mình, đặc bệt là cách học tự học, tự tìm tòi, khám phá sự vật hiện tượng xung quanh trẻ.

 Phát huy tính thích cực, tự giác, sáng tạo của trẻ. Phát huy được tinh thần hợp tác, tương trợ và hỗ trợ lẫn nhau tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động, được phát triển các kỹ năng vận dụng những hiểu biết của trẻ vào thực tiễn.

doc 21 trang thom 09/01/2024 2460
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm "Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện các phương pháp dạy học tích cực cho trẻ tại trường Mầm non Sao Mai"", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm "Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện các phương pháp dạy học tích cực cho trẻ tại trường Mầm non Sao Mai"

Sáng kiến kinh nghiệm "Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện các phương pháp dạy học tích cực cho trẻ tại trường Mầm non Sao Mai"
Phần mở đầu.
	1. Lý do chọn đề tài.
Như chúng ta đã biết, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nói: “Nghề dạy học là nghề sáng tạo bậc nhất vì nó sáng tạo ra những con người sáng tạo”. Chính vì vậy, xã hội ngày một phát triển thì sự nghiệp giáo dục cũng phải chuyển mình đáp ứng nhu cầu cần thiết của xã hội.
	Song hành với sự phát triển của xã hội thì vấn đề đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề được đề cập nhiều nhất trong những năm học gần đây. Dạy học phát huy tính tích cực lấy trẻ làm trung tâm đã là một trong các phương hướng cải cách, nhằm đào tạo những người giáo viên luôn sáng tạo, làm chủ đất nước. Có rất nhiều phương pháp dạy học, kỹ thuật dạy học hay, mới, sáng tạo được triển khai, tập huấn đến người dạy, yêu cầu một phương pháp dạy học hiệu quả được đặt ra với người giáo viên. Người dạy lúc này có nhiều cơ hội nhưng cũng gặp không ít khó khăn. Làm thế nào để có một cách dạy hay nhất, nhẹ nhàng nhất, hiệu quả nhất. Làm sao để phát huy tính tích cực học tập của trẻ đã được đặt ra trong tất cả các nhà trường. Từ đó, trong nhà trường xuất hiện ngày càng nhiều tiết dạy tốt của các giáo viên giỏi, theo hướng tổ chức cho trẻ hoạt động, tự lực chiếm lĩnh tri thức mới. Theo bản chất nhất định thì phương pháp dạy học tích cực luôn hướng tới việc hoạt động hóa, tích cực hóa hoạt động nhận thức của người học, tức là tập trung vào phát huy tính tích cực của người học chứ không phải là tập trung vào phát huy tính tích cực của người dạy, tuy nhiên để dạy học theo phương pháp tích cực thì giáo viên phải nỗ lực nhiều so với dạy theo phương pháp thụ động cũ kỹ.
Ở các trường, việc đổi mới phương pháp dạy học tích cực được trang bị đến từng người dạy, tác động tích cực đến nhận thức và hoạt động dạy của từng giáo viên, đến hoạt động học của mỗi trẻ. Với quyết tâm đổi mới của mỗi giáo viên cùng với sự hỗ trợ tích cực của công nghệ thông tin, đã có rất nhiều phương pháp dạy học mới hay, sáng tạo mau chóng được phổ biến rộng rãi, được đông đảo giáo viên vận dụng trong dạy học. Thế nhưng, không phải tất cả giáo viên đều có thể cập nhật, học hỏi mau chóng và vận dụng có hiệu quả các phương pháp dạy học mới. Trong thực tế, việc vận dụng phương pháp dạy học và kỹ năng sư phạm của đội ngũ giáo viên dù đã có nhiều đổi mới so với những năm học trước song nhìn chung việc tổ chức dạy học vẫn còn nặng thói quen thuyết giảng, giáo viên vẫn còn làm việc nhiều, nói nhiều,... Đặc biệt, đa số giáo viên vẫn chưa quan tâm đúng mức đến đối tượng trẻ tại lớp mình dạy nên lựa chọn phương pháp, hình thức chưa phù hợp đối tượng trẻ, nghĩa là hình thức và phương pháp dạy học vẫn chưa phát huy được tính năng động, sáng tạo, chưa phát huy được tính tích cực chủ động của trẻ.
Trong nhiều năm trực tiếp phụ trách chuyên môn, tôi cũng đã có nhiều lần thực hiện đề tài về phương pháp dạy học tích cực này “đề tài dạy học phát huy tính tích cực của trẻ và lấy trẻ làm trung tâm”. Đây là các vấn đề mà bản thân tôi rất tâm huyết, trăn trở. Nhưng, thực tế không phải tất cả giáo viên đều có thể nắm bắt và thực hiện được như mình mong muốn, vấn đề dạy học thế nào để hiệu quả nhất vẫn luôn là vấn đề hàng đầu. Xuất phát từ thực tế đội ngũ giáo viên trong trường, tôi luôn đặt ra cho đơn vị mình tiêu chí dạy học hiệu quả nhất, chất lượng nhất và phát huy tốt nhất khả năng tự học, tự khám phá của trẻ. Các phương pháp dạy học tích cực là các đề tài sinh hoạt chuyên môn, là các nội dung thảo luận trong các cuộc họp, là các chuyên đề để mọi người tự học tập, bồi dưỡng thường xuyên và nghiên cứu. Trên cả, các phương pháp dạy học tích cực đã, đang được tất cả giáo viên trong trường áp dụng hằng ngày để có những tiết học hay, hiệu quả đến với trẻ. Chính vì thế, lần này tôi tiếp tục chọn đề tài về phương pháp dạy học đó là “Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện các phương pháp dạy học tích cực cho trẻ”.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
Khi thực hiện đề tài Tôi đưa ra các mục tiêu sau:
+ Về giáo viên:
	Giáo viên thực hiện được các phương pháp dạy học tích cực nhằm nâng cao chất lượng dạy học. 
	Giáo viên có cái nhìn tổng quát hơn, giáo viên chủ động hơn trong việc tổ chức một tiết học. Mỗi giáo viên có thói quen tìm hiểu, luôn mạnh dạn áp dụng những điều mới mẻ trong dạy học.
+ Về học sinh: 
	Học sinh luôn là trung tâm và được tác động việc học bởi sự sáng tạo của giáo viên.
	Giúp trẻ phát triển cách học của mình, đặc bệt là cách học tự học, tự tìm tòi, khám phá sự vật hiện tượng xung quanh trẻ.
	Phát huy tính thích cực, tự giác, sáng tạo của trẻ. Phát huy được tinh thần hợp tác, tương trợ và hỗ trợ lẫn nhau tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động, được phát triển các kỹ năng vận dụng những hiểu biết của trẻ vào thực tiễn.
	Nhiệm vụ để thực hiện tốt các mục tiêu là: 
	Nghiên cứu kỹ những văn bản quy định chương trình mầm non, xây dựng kế hoạch phù hợp dựa trên điều kiện thực tế tại trường.
	Tham mưu cấp trên và đưa ra những định hướng mang tính chiến lược nhằm thúc đẩy sự phát triển của nhà trường trong cả năm học.
	Động viên khuyến khích tất cả giáo viên tham gia một cách phấn khởi, tự do sáng tạo, nêu cao tinh thần đoàn kết, trách nhiệm với công việc.
	Kiểm tra, rà soát việc thực hiện các phương pháp dạy học tích cực hàng ngày của giáo viên, kiểm tra trên trẻ thông qua các chủ đề và kỹ năng sống của trẻ.	
	3. Đối tượng nghiên cứu.
	 Đề tài xác định đối tượng nghiên cứu là: Một số biện pháp chỉ đạo thực hiện các phương pháp dạy học tích cực cho trẻ tại trường mầm non Sao Mai.
4. Giới hạn nghiên cứu.
Do đặc thù bản thân đang phụ trách quản lý chuyên môn nên đã xác định giới hạn phạm vi nghiên cứu sau:
- Giáo viên trường Mầm non Sao Mai; 
- Học sinh trường Mầm non Sao Mai; 
- Nghiên cứu từ năm học 2014 - 2015 đến năm học 2015 - 2016.
5. Phương pháp nghiên cứu.
Khi nghiên cứu đề tài Tôi đã lựa chọn một số phương pháp làm phương tiện nhằm giải quyết các vấn đề và mục tiêu đề ra đó là:
a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp phân tích - tổng hợp tài liệu;
Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập.
Nhóm phương pháp này giúp Tôi có kiến thức sâu rộng và linh hoạt hơn khi trình bày quan điểm lý luận và đây cũng là những cơ sở khoa học đầy uy tín để Tôi đưa vào đề tài.
b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
	Phương pháp điều tra: Với phương pháp này đã giúp Tôi xác định được đối tượng và giới hạn phạm vi nghiên cứu, qua đó đánh giá được vấn đề bức thiết cần được ưu tiên trong nhà trường.
	Phương pháp trải nghiệm thực tế: giúp Tôi đưa ra những mục tiêu cần đạt khi thực hiện đề tài sát thực hơn, phù hợp với trình độ từng giáo viên cũng như khả năng của trẻ tại trường.
	Phương pháp thực hành: Là một trong những phương pháp quan trọng nhất khi thực hiện đề tài, nhờ có phương pháp này mà Tôi kiểm tra được mức độ cũng như năng lực của từng giáo viên cũng như khả năng của trẻ khi thực hiện các phương pháp dạy học tích cực.
II. Phần nội dung:
Cơ sở lí luận:
A.Kômenski đã viết “Giáo dục có mục đích đánh thức năng lực nhạy cảm, phán đoán đúng đắn, phát triển nhân cách...hãy tìm ra phương pháp cho giáo viên dạy ít hơn, học sinh hiểu nhiều hơn”. Gần đây nhất là năm học 2016 – 2017 Bộ GD&ĐT cũng đã triển khai “Dự án tăng cường khả năng sẵn sàng đi học cho trẻ Mầm non”, ở đây cán bộ quản lý và giáo viên được bồi dưỡng 10 nội dung kiến thức trực tuyến nói về phương pháp dạy học tích cực lấy trẻ làm trung tâm. Điều đó cho thấy rằng các quan điểm, đường lối và chính sách của nhà nước và toàn xã hội đang đặc biệt quan tâm và chú trọng đến chất lượng giáo dục nhất là chất lượng mà trẻ có được khi ngồi trên ghế nhà trường. Trong xã hội hiện đại, với sự bùng nổ thông tin, sự phát triển như vũ bão của khoa học, kĩ thuật, công nghệ, thời gian trên lớp học không đủ để trang bị cho người học mọi tri thức và không thể nhồi nhét vào đầu óc người học quá nhiều kiến thức. Vì vậy cần phải dạy phương pháp học ngay từ bậc mầm non và càng lên bậc học cao hơn thì càng phải được chú trọng.
	Thực tế cho chúng ta thấy rằng các phương pháp dạy học tích cực đã được dùng ở nhiều nước để chỉ những phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Các phương pháp dạy học tích cực là sự kết hợp linh hoạt nhiều phương pháp dạy học phù hợp với nội dung, trình độ nhận thức của học sinh và điều kiện thực tế để đạt được mục tiêu của bài học. Trong đó có những phương pháp dạy học quen thuộc như: dùng lời, trực quan, minh hoạ, vấn đáp, thảo luận nhóm, trò chơi, thí nghiệm, Định hướng đổi mới phương pháp dạy học ở nước ta cũng được thể chế hoá trong luật giáo dục “Phương pháp giáo dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tế; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh.”	
	Cốt lõi của việc đổi mới phương pháp hiện nay là làm thế nào để phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập, chống lại thói quen học tập thụ động đang tồn tại phổ biến hiện nay. Nói cách khác là phải tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh. Cơ sở pháp chế của định hướng trên là dựa vào mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo; yêu cầu về nội dung, phương pháp giáo dục trong Nghị quyết 29-NQ/TW đối với giáo dục mầm non, giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, hiểu biết, thẩm mỹ, hình thành các yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị tốt cho trẻ bước vào lớp 1, hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi vào năm 2015, nâng cao chất lượng phổ cập trong những năm tiếp theo và miễn học phí trước năm 2020. Từng bước chuẩn hóa hệ thống các trường mầm non. Phát triển giáo dục mầm non dưới 5 tuổi có chất lượng phù hợp với điều kiện của từng địa phương và cơ sở giáo dục. Dựa vào những cơ sở trên một lần nữa khẳng định xu hướng giáo dục phát huy tích tích cực của người học bằng các phương pháp dạy học tích cực và nội dung dạy học phong phú. 
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu.
Trường có diện tích 1.379m gồm 3 phân hiệu cách nhau từ 3 - 5km đóng tại xã Bình Hòa. Trải qua 29 năm hình thành và phát triển, cho đến nay trường có 6 phòng học, hàng năm trường phải mượn xã 2 phòng để làm lớp học.
Về học sinh: Độ tuổi học tại trường từ 3 -5 tuổi, 
Trường có 8 lớp học: 1 lớp 3 tuổi; 2 lớp 4 tuổi; 5 lớp 5 tuổi (trong đó có 1 lớp ghép 2 độ tuổi (4-5 tuổi)).
Về CBGVNV:
Tổng số
Trong đó
2013 - 2014
2015 - 2016
Chuẩn
Trên chuẩn
Chuẩn
Trên chuẩn
Quản lý
Giáo viên
Nhân viên
23
2
16
5
21
13
21
17
Thực tế các phương pháp dạy học tích cực đã được tập huấn đến tất cả giáo viên. Hầu hết giáo viên đã và đang áp dụng trong dạy học. Việc dạy học phát huy tính tích cực của học sinh cũng đã được áp dụng từ nhiều năm nay. Từ khi có chương trình giáo dục mầm non mới cùng với việc tập huấn nội dung, phương pháp dạy học mới, toàn thể giáo viên trường mầm non Sao Mai đã có những kỹ năng cơ bản về việc tổ chức các hoạt động dạy học như thế nào để phát huy được tính tích cực của trẻ. Phương pháp dạy học tích cực đã và đang được giáo viên hưởng ứng và áp dụng thường xuyên trong dạy học. Coi đây là chìa khóa thành công trong mỗi tiết dạy của mình. Các phương pháp dạy học tích cực phù hợp với xu thế tự nhiên. Hiệu quả mang lại nhìn thấy được. Với những giáo viên áp dụng thành thạo, thường xuyên, giáo viên sẽ cảm thấy nhẹ nhàng, hứng thú hơn. Học sinh tích cực, chủ động hơn và chất lượng dạy học cao hơn.
Đánh giá chất lượng giảng dạy đầu năm:
Các nội dung khảo sát đầu năm
Số giáo viên thực hiện tốt
Năm học
2014-2015
Năm học 2015-2016
1. Tạo môi trường học tập thân thiện
5
8
2. Dạy học phân hóa đối tượng và theo khả năng của trẻ
6
10
3. Tổ chức cho trẻ thực hành, tìm tòi khám phá để lĩnh hội kiến thức mới
10
12
4. Tạo tình huống và khuyến khích trẻ phối hợp nhau
10
11
5. Hỗ trợ tích cực trẻ trong học tập 
12
13
7. Sử dụng hiệu quả đồ dùng hỗ trợ trong việc dạy học
9
10
Bên cạch đó, trong quá trình dạy học, từ khâu thiết kế đến lên lớp, một số giáo viên vẫn còn dựa hoàn toàn vào chương trình khung, rập khuôn mà chưa có sáng tạo, chưa tính đến việc lựa chọn phương pháp dạy học thế nào để phù hợp với các đối tượng học sinh lớp mình có. Phần lớn giáo viên cứ dạy đại trà, dạy cho hết nội dung trong tiết học, chưa kích thích, tạo nên một “xung đột nhận thức” cho đối tượng học sinh hay tạo được một thử thách vừa sức về mặt trí tuệ cho các đối tượng học sinh khác trong lớp (Nhất là thực hiện tại lớp ghép, lớp có học sinh dân tộc). 
	 Một số giáo viên lạm dụng hoạt động dạy học theo nhóm, hoạt động góc, không chú ý đối tượng học sinh yếu, không quan tâm đến việc tìm ra những biện pháp tác động đến quá trình nhận thức của trẻ. Chưa nhận thức đầy đủ về đổi mới phương pháp dạy học nên việc thực hiện còn rập khuôn, hình thức, đối phó; Giáo viên không chú ý đến việc lựa chọn phương pháp dạy học thế nào để phù hợp và hiệu quả nhất, không chú ý thiết kế tiết dạy theo đối tượng người học. Trình độ của giáo viên trong việc vận dụng các phương pháp dạy học mới còn hạn chế nên hiệu quả tổ chức hoạt động nhận thức của học sinh còn thấp; . Việc ứng dụng các kỹ thuật thông tin dạy học chưa thực sự đúng lúc, đúng chỗ, nhiều khi còn rơi vào tình trạng lạm dụng gây hậu quả trái ngược; Việc sử dụng đồ dùng dạy học và tài liệu bổ trợ chưa thường xuyên, chưa hiệu quả. Các phương pháp dạy học tích cực phải được lựa chọn phù hợp nội dung, đối tượng học sinh và cơ sở vật chất phục vụ dạy học. nếu không biết lựa chọn, tích hợp nhuần nhuyễn các phương pháp thì việc dạy học sẽ không đạt kết quả như mong muốn.
	Giáo viên phải nắm bắt, làm chủ các kỹ thuật dạy học tích cực. Đây là kỹ năng sư phạm cần được bỗi dưỡng thường xuyên.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp.
	a. Mục tiêu của giải pháp.
	Muốn có một tiết dạy tích cực, hiệu quả, thành công thì người giáo viên phải thiết kế và tổ chức dạy học tốt dựa trên đặc điểm, nhu cầu của trẻ. Vậy, để thiết kế được một hoạt động, người dạy phải hiểu biết nhiều vấn đề, phải lường trước được các tình huống sẽ xảy ra. Phải biết học sinh lớp mình đã có gì, cần cung cấp thêm nội dung nào và lựa chọn cách dạy học nào tốt nhất. Giáo viên có thể chỉ cung cấp lượng kiến thức cần thiết cho trẻ, yêu cầu trẻ diễn đạt theo sự sáng tạo của trẻ. Với cách mà giáo viên là trung gian tổ chức cho trẻ tự tìm hiểu vấn đề, các em sẽ học được nhiều điều, nhiều kỹ năng hơn nữa thì chúng ta không ai có thể phủ nhận. 
	Vậy vấn đề là làm sao để giáo viên có thói quen nghiên cứu, suy nghĩ, cân nhắc trước mỗi tiết dạy về việc sẽ lựa chọn phương pháp dạy học nào, cách thức tổ chức ra sao, trong quá trình tổ chức cần phải sử dụng những kỹ thuật gì và cần những phương tiện hỗ trợ nào cho mình. Đó là mục tiêu mà đề tài đem lại.
b. Nội dung và cách thức thực hiện của giải pháp.
	Biện pháp 1: Tích cực tổ chức nội dung các chuyên đề về các phương pháp dạy học tích cực.
	Hàng năm, Phòng GD&ĐT và nhà trường thường tổ chức các chuyên đề về các phương pháp dạy học mới, cách lựa chọn và sử dụng các phương pháp dạy học tích cực phù hợp cho các đối tượng, nội dung. Các phương pháp dạy học tích cực cũng được lồng ghép vào các tiết chuyên đề, hội giảng, thao giảng qua các chủ đề của cụm chuyên môn để mổ xẻ, thảo luận.Việc tổ chức chuyên đề được thực hiện nghiêm túc, bài bản. 
Đầu năm học, Tôi tham mưu với Hiệu trưởng tổ chức các đợt chuyên đề nhằm chỉ đ ... c điểm của con gà. Nhưng sau một tuần, một tháng sẽ chỉ còn khoảng trên 50% số học sinh đó hiểu, nhớ con gà khác con vịt ở chỗ nào. Còn lại đa số các em sẽ quên đi. Vậy trong trường hợp này, nếu giáo viên biết để trẻ khám phá kiến thức thì các em sẽ hiểu và nhớ rất lâu. Như cho trẻ tự chuẩn bị đồ dùng học tập (tạo thói quen chủ động, tích cực trong việc chuẩn bị đồ dùng học tập) mỗi em sẽ quan sát trước con gà – con vịt, tự mình tìm hiểu sự giống và khác nhau giữa con gà và con vịt....Giáo viên phải thiết kế bài học thật phong phú bằng những hình ảnh hoặc vật thật, mô hình,... Sau đó, tổ chức cho trẻ khám phá, tìm hiểu. Chắc chắn, bằng những gợi ý và tổ chức của cô, trẻ sẽ tự tìm hiểu được con gà và con vịt. Qua tiết học này, trẻ sẽ được rèn luyện nhiều kỹ năng bao gồm cả quan sát, phối hợp (với bạn để tìm hiểu) kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng đặt câu hỏi,..Nếu điều kiện cơ sở vật chất tốt, giáo viên sẽ tổ chức thêm được nhiều hoạt động mà trẻ sẽ rất thích như trò chơi quan sát, thí nghiệm,... Như vậy trẻ sẽ hứng thú vô cùng và ghi nhớ tất cả các kiến thức một cách tự nhiên và lâu dài.
	 Thứ tư: Giáo viên biết tạo tình huống và khuyến khích trẻ phối hợp nhau
	Giáo viên phải chú ý tổ chức các hoạt động xem có khai thác được khả năng học tập của mỗi cá nhân hay không. Hiệu quả tiết dạy đối với từng cá nhân thế nào. Trẻ có được kích thích tư duy, đào sâu kiến thức có được hay không, đối tượng học sinh yếu kém có được giúp đỡ để có cơ hội vươn lên hay không. 
	Giáo viên có thể hiện được các kỹ năng như: Khuyến khích trẻ tự diễn đạt và phản ánh quá trình nhận thức của mình qua bài học. Khen thưởng nhằm động viên khuyến khích kịp thời sự cố gắng của trẻ. Đặt câu hỏi và trả lời những câu hỏi của trẻ. Kích thích sự tư duy và sự hứng thú của trẻ (với các vật thật, tranh ảnh, hành động, chuyện kể, câu hỏi). 
Thứ năm: Hỗ trợ trẻ trong học tập
	Đây là việc làm hết sức quan trọng trong hoạt động dạy của mỗi người. Vì mỗi trẻ có một điểm khởi đầu khác nhau, mỗi trẻ có khả năng nhận thức khác nhau và điều kiện gia đình cùng các tác động khác không giống nhau nên ở lớp, để mỗi trẻ đều được học thì giáo viên phải là người tích cực hỗ trợ các em trong học tập. Với trẻ nhanh nhẹn, giáo viên hỗ trợ trong việc phát huy, bồi dưỡng năng khiếu sẵn có để trẻ có điều kiện tốt nhất phát triển khả năng của mình.
	Còn đối với trẻ chậm, giáo viên cần phải quan tâm nhiều hơn, hỗ trợ nhiều hơn trong các hoạt động học tập để trẻ có được cơ hội học tốt hơn. Phải chú ý để trẻ được thực hành nhiều, rèn luyện nhiều để tiến bộ trong học tập. Không nên vì là học sinh khuyết tật, yếu kém, học sinh cá biệt mà bỏ mặc trẻ.
 	Ngoài ra giáo viên còn các kỹ năng như tổ chức các trò chơi học tập. Tổ chức thảo luận. Giải thích nội dung chính và để học sinh tự khám phá, khai thác các nội dung khác trong hoạt động. Giáo viên phải khuyến khích sự tham gia của trẻ vào các nhóm nhỏ hay từng cá nhân (ví dụ: trong các vai trong hoạt động làm quen văn học, phân vai chơi trong hoạt động góc,... )
Hỗ trợ học sinh thực hành bằng cách hướng dẫn, mở rộng suy nghĩ và giúp trẻ giải quyết các vướng mắc ( đặt thêm câu hỏi cho trẻ, giải thích, chứng minh, dùng thêm đồ dùng dạy học hỗ trợ cho học sinh thông qua hướng dẫn hay minh họa).
	Thứ Sáu: Sử dụng đồ dùng hỗ trợ trong việc dạy học. 
	Việc sử dụng đồ dùng dạy học cần phải nhuần nhuyễn và phát huy được tác dụng của mỗi đồ dùng. Ví dụ máy chiếu nên sử dụng cho những dạng bài nào, những môn học nào. Các loại tranh ảnh nên đưa ra lúc nào để hợp lý và phát huy hết hiệu quả. Ngoài đồ dùng dạy học thì phải tập cho trẻ thói quen sử dụng đồ dùng học tập hiệu quả. Hiện nay, đa số giáo viên lạm dụng các thiết bị dạy học công nghệ mà không cho trẻ tự thực hiện theo khả năng để kiểm tra kiến thức của trẻ (ví dụ: Giáo viên yêu cầu trẻ lên chọn chữ cái đã học có trong cụm từ cô cho, thay vì trẻ lên rút chữ cái đã học thì giáo viên cho trẻ cầm chuột và nhấp trên máy tình, lúc đó những chữ cái giáo viên cài sẵn sẽ được rút ra mà trẻ không cần phải chọn hay sợ sai). Vì vậy việc sử dụng đồ dùng hỗ trợ cũng ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng tiết học.
	Biện pháp 3: Khuyến khích áp dụng các phương pháp dạy học tích cực thường xuyên trong hoạt động hàng ngày.
	Các phương pháp dạy học tích cực cũng đã được phần lớn giáo viên thực hiện. Thế nhưng, đa số giáo viên vẫn còn thiếu các kỹ năng và các yêu cầu cần thiết để thiết kế một tiết dạy theo yêu cầu nên hiệu quả chưa cao, chưa toàn diện. Hơn nữa, dù đã nhiều năm áp dụng các phương pháp dạy học tích cực nhưng một số giáo viên vẫn không chịu khó thiết kế, cứ dạy theo thói quen cũ như hướng dẫn trẻ tìm hiểu bài qua loa băng các câu hỏi hết sức đơn điệu, đa số là các câu hỏi đúng/sai rồi cô cung cấp thông tin. Điều này gây ra sự nhàm chán tồi tệ chung cho cả lớp và làm cho trẻ mất dần hứng thú học tập. Các kiến thức trở nên nặng nề, khó nhớ đối với trẻ.
	Năm học này, tôi cụ thể hóa lại các nội dung và đưa vào yêu cầu trong mỗi tiết dạy. Hướng dẫn, triển khai trong toàn thể giáo viên và yêu cầu thực hiện trong hoạt động dạy học của mình. Mỗi khối trưởng sẽ chịu trách nhiệm đôn đốc, nhắc nhở và giám sát việc thực hiện của giáo viên trong khối mình. 
	Khuyến khích các khối trưởng chú trọng nhiều đến việc dự giờ đánh giá lấy trẻ làm trung tâm (dự giờ cắt lát). Với mỗi hoạt động dạy học, góp ý cho người dạy về hình thức tổ chức thế nào để phù hợp hơn, sử dụng phương pháp dạy học nào để học sinh được làm việc nhiều hơn và ghi nhớ lâu hơn. Cách tổ chức thế nào để các em chủ động lĩnh hội kiến thức là yếu tố được phân tích, đánh giá cao nhất.
	Vào các đợt thao giảng, chuyên đề, hội giảng theo từng chủ đề và các ngày lễ hội, tôi phát động cho giáo viên đăng ký các tiết dạy tốt bằng các phương pháp dạy học tích cực. Đây cũng là phong trào được xây dựng và phát triển mạnh. Mỗi giáo viên đăng ký dạy sẽ được tính điểm thi đua chuyên môn theo tháng. Các tiết dạy cũng yêu cầu giáo viên phải chuẩn bị đồ dùng hỗ trợ cho việc dạy học mang tính sáng tạo, phù hợp. 
	Biện pháp 4: Tổng kết, biểu dương những nhân tố tích cực trong dạy học.
	Sau khi hoàn thành chương trình học kỳ 1, tôi tổng kết nhằm đánh giá lại những việc đã làm được, chưa làm được và xem xét lại những điểm tích cực hay hạn chế của việc dạy học. Phân tích các mặt mạnh của phương pháp dạy học mới. Qua đó, nhằm biểu dương những cá nhân tích cực trong việc thực hiện tốt các kỹ năng dạy học cũng như giúp đỡ những giáo viên chưa thực hiện tốt.
	Sau mỗi đợt thao giảng, thi giáo viên dạy giỏi cấp trường, nhà trường cũng tổ chức việc tổng kết, rút kinh nghiệm. Đưa ra phân tích, tuyên dương những tiết học hay, những tiết giáo viên có kỹ năng sư phạm tốt, áp dụng nhuần nhuyễn, hiệu quả nhất các kỹ thuật dạy học phát huy được năng lực tự học của trẻ. Phân tích, nhân rộng những hình thức tổ chức tốt cho trẻ trong các hoạt động. Từ đó, tuyên dương, khen thưởng kịp thời để khích lệ giáo viên. 
	c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp.
	Các giải pháp, biện pháp được nêu trên có quan hệ khăng khít không thể tách rời, không thể coi trọng hay xem nhẹ một giải pháp nào. Nếu đã chuyên đề, phổ biến và hướng dẫn trẻ thực hiện mà không có công tác kiểm tra, đánh giá, theo dõi để kịp thời điều chỉnh, giúp giáo viên ngày một trau dồi hơn các kỹ năng dạy học thì kết quả sẽ không cao. Việc thường xuyên theo dõi kiểm tra còn giúp mọi người kịp thời chấn chỉnh những sai sót, hạn chế và khuyến khích người dạy luôn sáng tạo trong dạy học.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng. 
Đề tài không phải là vấn đề hoàn toàn mới mà đã đưa ra các cách làm phù hợp thực tế, hiệu quả thiết thực hơn. Qua nhiều năm thực hiện, đã có một số lần đúc kết kinh nghiệm và kết quả năm học này đã thu lượm được nhiều kinh nghiệm quý báu hơn, tôi thấy phù hợp với thực tế đối tượng giáo viên và học sinh trường mình hơn. Từ đây, các phương pháp dạy học được lựa chọn, phát huy hơn nữa. 
Kiểu dạy học lấy giáo viên làm trung tâm, rập khuôn, đơn điệu đã dần dần được giáo viên loại bỏ. Cách dạy học tích cực được phát huy trong mỗi người. Chính hiệu quả của phương pháp dạy học tích cực là yếu tố thúc đẩy người dạy sáng tạo, tạo cơ hội học hỏi, rèn luyện chuyên môn và tiết kiệm tiền bạc, thời gian.
	Kết quả khảo nghiệm: Từ việc chỉ đạo xuyên suốt, có kiểm tra, theo dõi đã ngày một nâng dần các kỹ năng dạy học cho giáo viên. Giáo viên đã có thói quen tốt trong dạy học. Phần lớn giáo viên đã có thói quen coi trọng khâu thiết kế bài dạy, chuẩn bị bài dạy kỹ lưỡng từ việc lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức đến chuẩn bị dụng cụ, đồ dùng nào phù hợp cho các hoạt động của mình và tổ chức hiệu quả tiết dạy. 
	So với những năm học trước, năm học này hầu như tất cả giáo viên đã vận dụng tốt các phương pháp dạy học tích cực. Số giáo viên đã soạn bài, đã tổ chức có hiệu quả và truyền tải tốt nội dung dạy học được tăng lên. Cách thức tổ chức các hoạt động cho học sinh phong phú hơn. Giảm rõ rệt kiểu dạy chay, nói nhiều. Chất lượng các tiết dạy hiệu quả hơn, giáo viên chăm lo hơn trong việc thiết kế và chuẩn bị đồ dùng phục vụ dạy học. 
Tôi đã tổng kết và so sánh với các năm học trước được như sau:
Các kết quả đạt được
Số giáo viên thực hiện tốt
Năm học
2014-2015
Năm học 
2015-2016
1. Tạo môi trường học tập thân thiện
14
16
2. Dạy học phân hóa đối tượng và theo khả năng của trẻ
14
16
3. Tổ chức cho trẻ thực hành, tìm tòi khám phá để lĩnh hội kiến thức mới
12
16
4. Tạo tình huống và khuyến khích trẻ phối hợp nhau
14
16
5. Hỗ trợ tích cực trẻ trong học tập
14
16
7. Sử dụng hiệu quả đồ dùng hỗ trợ trong việc dạy học
16
16
	Với trẻ, việc được tự mình khám phá, tìm hiểu đã tác động tốt đến mọi đối tượng trong trường. Hầu hết trẻ đều được khuyến khích, tư vấn trong học tập nên việc duy trì sĩ số được đảm bảo. Trẻ có được thói quen tự học tốt hơn, các em mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp trong và ngoài nhà trường. Chất lượng toàn diện được nâng cao rõ rệt. Từ việc dạy học phân hóa đối tượng học sinh, việc bồi dưỡng học sinh có năng khiếu trong các môn dễ dàng và hiệu quả hơn trong toàn trường. Các em không còn thụ động trong việc nắm kiến thức mới. 
	Giá trị khoa học: Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực là quan điểm xuyên suốt trong quá trình dạy học. Giáo viên ghi nhận những ưu điểm của các phương pháp dạy học tích cực vì chính hiệu quả của nó đối với học sinh của mình. Thói quen tìm tòi, sáng tạo trong mỗi người dạy được hình thành và phát huy. Mỗi giáo viên tìm thấy niềm vui trong từng giờ học, từ đó cố gắng hơn trong việc học hỏi, trau dồi và trang bị cho mình các kỹ năng dạy học cần thiết, trẻ luôn là trung tâm, là người khám phá nên luôn đầy hứng thú trong mỗi tiết học. 
	Kết quả thu được sau khi khảo nghiệm: Sau khảo nghiệm, bản thân tôi rút ra được kết quả đáng khích lệ trong công tác chỉ đạo dạy học. Giáo viên có thói quen khi chuẩn bị bài và trong tổ chức dạy học luôn hướng đến việc khai thác đối tượng học tập, kích thích hứng thú để trẻ có nhiều cơ hội nhất trong việc tự khai thác, lĩnh hội kiến thức.
	Giá trị khoa học mang lại khi thực hiện đề tài. Đề tài không phải là vấn đề hoàn toàn mới nhưng cách áp dụng thực hiện trong nhà trường đem lại kết quả hết sức khả quan đối với tất cả các giáo viên. Thói quen dạy học vì nhu cầu của người học được hình thành, bồi dưỡng trong mỗi giáo viên. Mọi giáo viên đều hiểu rằng, hoạt động dạy học phải là hoạt động của trò để trò tìm tòi, khám phá tìm ra kiến thức mới. Các hình thức, phương pháp tổ chức của giáo viên phải phụ thuộc vào đối tượng người học. 
III. Phần kết luận, kiến nghị.
1. Kết luận.
Đề tài về phương pháp dạy học là đề tài mà bản thân tôi đã đề cập trong một số năm học. Thực tế áp dụng có hiệu quả nhưng chưa triệt để. Vẫn có một số vấn đề mà tôi thấy cần điều chỉnh, bổ sung. Vẫn trăn trở nhất là làm sao để tất cả giáo viên đều hưởng ứng và áp dụng có hiệu quả. Trong năm học này, để nâng cao hơn từng tiết dạy, tôi càng chú trọng vấn đề lựa chọn phượng pháp dạy học và các phương pháp dạy học mới, hay, tích cực luôn được quán triệt thực hiện trong nhà trường. 
Việc dạy học theo các phương pháp tích cực là một yêu cầu bắt buộc cho mỗi giáo viên trong dạy học hiện nay. Muốn có chất lượng dạy học tốt nhất cho trẻ thì việc dạy học phải chú trọng đến từng cá nhân trẻ nên đây là một yêu cầu thiết thực và mỗi giáo viên ngày một trau dồi để bồi dưỡng cho mình các kỹ năng dạy học thiết thực, hiệu quả nhất.
Phát huy các phương pháp dạy học tích cực còn tạo ra một thế hệ trẻ biết tư duy độc lập, có khả năng giao tiếp tốt và các em sẽ là những con người năng động, sáng tạo và tự tin trong mọi hoạt động sau này.
Với mỗi học sinh, muốn hằng ngày các em đến lớp với một tâm thế thoải mái, hào hứng thì việc quan trọng đó là hoạt động học ở trường phải là hoạt động hứng thú đối với trẻ. Hoạt động học nếu luôn nặng nề, gây áp lực, khó khăn cho trẻ thì các cháu sẽ dễ chán nản, thụ động, muốn nghỉ học và điều này không chỉ là nguy hại cho các cháu bây giờ mà còn ảnh hưởng nặng nề đến tương lai của mỗi em cũng như ảnh hưởng không tốt đến gia đình các em và toàn xã hội. Nếu mỗi người giáo viên đều áp dụng tốt các kỹ năng dạy học tích cực, mỗi học sinh đều được chú ý phát triển, được có cơ hội tốt nhất để học tập vươn lên thì thế hệ chúng ta đang bồi dưỡng sẽ là những nhân tố tích cực trong tương lai.
	2. Kiến nghị.
	Đối với Phòng Giáo dục và đào tạo: Tạo điều kiện hỗ trợ cho nhà trường hơn nữa về cơ sở vật chất để có điều kiện tổ chức các tiết dạy theo hướng tích cực hóa bộ môn.
	Đối với nhà trường: Tham mưu các cấp đầu tư về cơ sở vật chất. 
	Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm mà tôi đã triển khai và được áp dụng trong trường đạt kết quả tốt. Tuy nhiên không tránh khỏi thiếu sót do năng lực còn hạn chế. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các cấp, của đồng nghiệp để tôi học hỏi và hoàn thiện đề tài hơn.
	 Người viết
 (Đã ký)
 Đỗ Phương Chi
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG
.....................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................................................................................
	CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
 HIỆU TRƯỞNG
 (Đã ký)
 Nguyễn Văn Nhẫn
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN
.....................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................................................................................
	CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TT
Tên tài liệu
Tác giả 
Nhà xuất bản
1
Tạp chí khoa học giáo dục số 133
Sưu tầm
Nhà xuất bản Giáo dục
2
Những bài SKKN hay bậc học Mầm non
Sưu tầm
Nhà xuất bản Giáo dục
3
Tổ chức các hoạt động theo hướng tích cực cho trẻ mầm non
Viện chiến lược và chương trình giáo dục
 Nhà xuất bản Giáo dục
4
Giáo dục học Mầm non
Phan Thị Châu - Nguyễn Thị Hoa – Trần Thị Sinh
Đại học Quốc gia Hà Nội
MỤC LỤC

File đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_chi_dao_thuc_hien_cac.doc