Hiện trạng và giải pháp kiến trúc chung cư xanh tại Hà Nội

 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  | 102 
HIỆN TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP KIẾN TRÚC CHUNG CƯ XANH TẠI HÀ NỘI 
 Nguyễn Tiến Đức* 
Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp - ĐH Thái Nguyên 
TÓM TẮT 
Bài báo trình bày hiện trạng và giải pháp kiến trúc chung cư xanh tại Hà Nội. Trong bối cảnh biến 
đổi khí hậu và khái niệm kiến trúc xanh hiện nay, tiến hành đánh giá hiện trạng kiến trúc chung cư 
tại Hà nội. Từ đó đưa ra nguyên tắc thiết kế và các giải pháp kiến trúc xanh còn thiếu cần được sử 
dụng cho kiến trúc chung cư tại Hà Nội hiện nay. 
Từ khóa: Kiến trúc xanh, chung cư, chung cư xanh, giải pháp kiến trúc xanh. 
 ĐẶT VẤN ĐỀ 
Biến đổi khí hậu đặt trái đất trước một đại 
hiểm họa, đòi hỏi con người phải hành động 
tích cực, kịp thời để giảm nhẹ các tác động và 
thích ứng với biến đổi khí hậu. Theo Đánh giá 
Hệ sinh thái Thiên niên kỷ 2005 (2005 
Millenium Ecosystem Assessment), sức khỏe 
của hệ sinh thái toàn cầu đang suy giảm đáng 
kể. Con người đã sử dụng vượt quá khả năng 
sinh thái của trái đất, và chúng ta đã sống quá 
khả năng của mình kể từ năm 1987 [5]. 
Trong bối cảnh đó lĩnh vực xây dựng – kiến 
trúc thế giới đang mở rộng thực hành “Kiến 
trúc xanh” để thay đổi phương thức xây dựng 
truyền thống theo hướng giảm tiêu thụ năng 
lượng từ nhiên liệu hóa thạch, bảo tồn hệ sinh 
thái tự nhiên, bảo tồn tài nguyên, giảm sức ép 
lên môi trường và tạo ra môi trường sống 
trong sạch, lành mạnh cho con người trong 
các đô thị. 
Kiến trúc xanh là kiến trúc tổng hợp, bao hàm 
được các xu hướng kiến trúc xuất hiện trước 
đó, như Kiến trúc (sinh) khí hậu ((Bio) 
climatic Architecture), Kiến trúc sinh thái 
(Ecologic Architecture), Kiến trúc môi trường 
(Environmental Architecture), Kiến trúc có 
hiệu quả về năng lượng (Energy - Efficient 
Architecture), Kiến trúc thích ứng (Adaptable 
Architecture) hướng tới sự bền vững [3]. 
 Tel: 0982 947666 
Kiến trúc chung cư đang chở thành một xu 
thế tất yếu của quá trình đô thị hóa trên thế 
giới và chiếm một tỷ trọng lớn các công trình 
trong đô thị. Do đó giải pháp kiến trúc chung 
cư xanh cho Hà nội là rất cần thiết để góp 
phần bảo vệ môi trường sinh thái. 
HIỆN TRẠNG CHUNG CƯ XANH TẠI 
HÀ NỘI 
Qua khảo sát, các chung cư tại Hà Nội đa số 
là chung cư cao tầng với đặc điểm diện tích 
tường bên gấp vài chục lần diện tích mái, lại 
quay về mọi hướng, là nguồn chủ yếu thu 
nhận bức xạ và nung nóng phòng. Ở những 
phòng thông gió tự nhiên tốt, một phần nhiệt 
bức xạ sẽ được thải ra ngoài, nhưng vẫn nóng 
bức do cơ thể chúng ta phải trao đổi nhiệt bức 
xạ với các bề mặt có nhiệt độ cao. Ngược lại, 
nếu phòng đóng kín cửa để điều hòa không 
khí, lượng nhiệt của bức xạ vào nhà bị nhốt 
lại trong phòng, do đó làm tải trọng lạnh tăng 
lên gây lãng phí năng lượng [4]. 
Qua đánh giá hiện trạng , hầu hết các công 
trình chung cư tại Hà Nội có đặc điểm [1]: 
- Hướng: các công trình đã tận dụng được các 
ưu điểm về gió, ánh sáng tự nhiên ở các 
hướng tốt, tránh được bức xạ mặt trời ở các 
hướng xấu. 
- Vỏ nhà: Các căn hộ hướng xấu và hướng 
tốt đa số có kiến trúc giống nhau, chưa có 
giải pháp để giảm bức xạ mặt trời và lấy 
gió tự nhiên. 
Nguyễn Tiến Đức Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 74(12): 102 - 106 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  | 103 
 - Cấu trúc mặt bằng: Đa số các phòng chính 
có khả năng thông thoáng tốt, các phòng phụ 
có khả năng thông thoáng tốt và có lôgia kỹ 
thuật 
- Vật liệu: Sử dụng vật liệu thông thường, 
chưa sử dụng vật liệu thân thiện với môi 
trường. 
 - Cây xanh: Không kết hợp cây xanh với 
kiến trúc 
- Nước: Chưa có giải pháp tái sử dụng nước 
- Năng lượng: SD 100% năng lượng từ bên 
ngoài. 
Trong khi đó, chung cư nước ta phát triển 
muộn so với thế giới, đa số học lối kiến trúc 
của các nước Âu, Mỹ thường xẩy ra vấn đề là 
phải dùng rất nhiều năng lượng để làm mát và 
không phù hợp tập quán, lối sống và tâm lý 
người Việt Nam [4]. 
Như vậy, tại Hà Nội kiến trúc chung cư chưa 
quan tâm tới kiến trúc xanh nhằm hướng tới 
phương pháp xây dựng thân thiện với môi 
trường và phát triển bền vững. 
Một số công trình chung cư tại Hà Nội 
Hình 1. Công trình CT5A Thạch Bàn [1] 
Hình 2. NOCT Trung Hòa Nhân Chính – Cầu 
Giấy [1] 
Nguyễn Tiến Đức Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 74(12): 102 - 106 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  | 104 
Hình 3. Chung cư khu ĐTM Cầu DiễnTừ Liêm – 
Hà Nội [1] 
Giải pháp kiến trúc chung cư xanh tại 
Hà Nội 
a) Nguyên tắc giải quyết 
- Ưu tiên sử dụng các giải pháp kiến trúc: 
Lựa chọn địa điểm, hình khối công trình, tổ 
chức không gian mặt bằng, tổ chức căn hộ 
và vỏ nhà để giảm thiểu các tác động bất lợi 
và tận dụng các ưu điểm của môi trường 
xung quanh. 
- Thứ hai, bảo vệ và nâng cao chất lượng sinh 
thái bằng cách sử dụng các vật liệu thân thiện 
với môi trường, sử dụng cây xanh kết hợp với 
kiến trúc, tiết kiệm nước và tái sử dụng nước. 
- Thứ ba, thiết kế sử dụng các năng lượng tái 
tạo thay thế cho năng lượng hóa thạch như 
năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng 
lượng địa nhiệt và năng lượng sinh học [1]. 
Mục tiêu 
- Nâng cao chất lượng môi trường trong nhà 
- Tiết kiệm nước 
- Tiết kiệm năng lượng và sử dụng nguồn 
năng lượng tái tạo. 
- Tiết kiệm vật liệu và sử dụng vật liệu thân 
thiện với môi trường 
- Giảm tác động có hại đến hệ môi trường 
sinh thái, giảm phát thải CO 2 
Hình 4. Quan điểm kiến trúc chung cư xanh [1] 
b) Các giải pháp kiến trúc chung cư xanh 
Theo đánh giá các chung cư hiện nay tại Hà 
Nội đã giải quyết được phần lớn các vấn đề 
thông gió tự nhiên, sử dụng ánh sáng tự nhiên 
và chống bức xạ mặt trời cho các hướng bất 
lợi. Để nâng cao hiệu quả sinh thái và bảo vệ 
môi trường cần quan tâm sử dụng các giải 
pháp kiến trúc sau: 
- Giải pháp sử dụng cây xanh: Chung cư tại 
Hà Nội cần kết hợp cây xanh với kiến trúc 
công trình nhằm tạo ra các khoảng không gian 
công cộng cho người sử dụng, nâng cao chất 
lượng vi khí hậu và góp phần giảm bức xạ 
cho vỏ công trình. 
Hình 5. Ví dụ sử dụng cây xanh cho công trình 
- Giải pháp tái sử dụng nước: Cần thiết kế thu 
hồi nước mưa trên mái và xung quanh công 
trình để tái sử dụng. Cần thu hồi nước đã qua 
sử dụng, phân loại nước xám và nước đen đưa 
qua hệ thống xử lý nước thải để sử dụng lại 
Nguyễn Tiến Đức Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 74(12): 102 - 106 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  | 105 
với nhiều mục đích như tưới cây xanh, rửa xe, 
lau sàn nhà hoặc làm nước uống. 
Hình 6. Ví dụ sử dụng pin năng lượng mặt trời [2] 
Hình 7. Ví dụ sử dụng năng lượng gió trong công 
trình [2] 
- Sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường: 
Vật liệu là một nguyên nhân chính gây ra thấp 
khí thải có hại như CO 2 , SO 2  Để giảm 
bớt ô nhiễm môi trường cần sử dụng các loại 
thép cường độ cao, bê tông tính năng cao để 
giảm thiểu một lượng lớn vật liệu thép và 
vữa. Sử dụng những loại vật liệu kiến trúc 
mới như bê tông trộn khí cắt khối, bột than 
phẩn cắt khối, tấm bản tường chất liệu nhẹ 
rỗng tâm, tấm bản tường phức hợp giảm 
nhẹ trọng lượng riêng của kết cấu, tiết kiệm 
tài nguyên đất, đồng thời cũng giúp tái sử 
dụng vật liệu công nghiệp đã qua sử dụng. 
- Sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo: Kết 
hợp với các giải pháp kiến trúc đề giảm sử 
dụng các nguồn nguyên liệu hóa thạch như 
bình đun nước nóng mặt trời, pin mặt trời, 
năng lượng gió, năng lượng sinh học (biogas), 
năng lượng địa nhiệt. 
Tùy theo mức đầu tư, công trình có thể kết 
hợp sử dụng toàn bộ các giải pháp theo quan 
điểm trong hình 4 hay sử dụng một số giải 
pháp tuân theo các mức độ ưu tiên trong nêu 
trong mục 3. 
KẾT LUẬN 
Với tình hình biến đổi khí hậu hiện nay kiến 
trúc xanh là xu hướng tất yếu để giảm ô 
nhiễm do các công trình xây dựng nhằm bảo 
vệ môi trường sinh thái. Chung cư tại Hà 
Nội vẫn chưa quan tâm đến vấn đề về môi 
trường toàn cầu. Để bảo vệ môi trường tốt 
hơn kiến trúc chung cư tại Hà Nội cần sử 
dụng các giải pháp về sử dụng cây xanh, vật 
liệu, tái sử dụng nước và sử dụng các nguồn 
năng lượng tái tạo để thay thế nguồn năng 
lượng hóa thạch. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1]. Nguyễn Tiến Đức (2010), Kiến trúc chung cư 
cao tầng theo hướng kiến trúc xanh tại Hà nội, LV 
Thạc sỹ kiến trúc, trường ĐH xây dựng, Hà Nội. 
[2]. Hiệp hội kỹ sư tư vấn Đức – VBI (2010), Phát 
triển bền vững trong kiến trúc và xây dựng những 
giải pháp thiết kế tiết kiệm năng lượng, ứng dụng 
năng lượng mới và kiến trúc xanh, Hà nội. 
[3]. PGS.TS. Phạm Đức Nguyên (2008), “Xây 
dựng chương trình phát triển công trình xanh Việt 
Nam từ kinh nghiệm của thế giới”, Hội thảo KH – 
Nghiên cứu mô hình kiến trúc xanh tại Việt Nam 
nhằm sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, 
Hà Nội. 
[4]. Viện kiến trúc quy hoạch đô thị và nông thôn 
– VIAP (2009), Nghiên cứu ứng dụng kiến trúc 
xanh cho nhà ở Việt Nam , Hà Nội. 
[5]. Osman Attmann (2010), Green Architecture: 
advanced technologies and materials, McGraw-
Hill, New York. 
Nguyễn Tiến Đức Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 74(12): 102 - 106 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  | 106 
SUMMARY 
REALITY AND SOLUTION GREEN ARCHITECTURE APARTMENT 
IN HANOI 
Nguyen Tien Duc 
Thai Nguyen University of Technology 
This paper presents the current situation and solutions for residential green architecture in Hanoi. From 
the context of climate change and green architecture concept at present, carried out the current status 
of residential architecture in Hanoi. Then finding out the design principles and solutions for green 
architecture is missing should be used for residential architecture in Hanoi today. 
Keyword: Green architecture, Apartment, green apartments, Architecture green solution. 
 Tel: 0982 947666