Giáo dục đạo đức cho học sinh Tiểu học: Nghiên cứu điển hình tại trường Tiểu học Nguyễn Văn Triết, Quận Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh

TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Phan Nguyễn Diệu Huyền 
111 
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC: NGHIÊN CỨU 
ĐIỂN HÌNH TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN VĂN TRIẾT, 
QUẬN THỦ ĐỨC, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 
ETHICS EDUCATION FOR PRIMARY SCHOOL STUDENTS - CASE STUDY AT 
NGUYEN VAN TRIET PRIMARY SCHOOL, THU DUC DISTRICT, HO CHI MINH CITY 
PHAN NGUYỄN DIỆU HUYỀN 
 CV. Tạp chí Khoa học Đại học Văn Lang, Email: phannguyendieuhuyen@vanlanguni.edu.vn 
TÓM TẮT: Giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học có tầm quan trọng đặc biệt. Song song 
với việc trang bị những kiến thức khoa học cho học sinh cần chú trọng rèn luyện cho học 
sinh những phẩm chất đạo đức tốt đẹp. Tuy nhiên, hoạt động giáo dục đạo đức cho học 
sinh chưa được đầu tư đúng mức, giáo viên chưa mạnh dạn thay đổi nội dung, phương 
pháp và hình thức giáo dục phù hợp. Do đó, việc nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức 
cho học sinh là một yêu cầu tất yếu. Trong bài viết này, tác giả trình bày biện pháp nâng 
cao chất lượng giáo dục đạo đức thông qua phương thức tích hợp vào các môn học cho 
học sinh tiểu học nói chung và học sinh Trường Tiểu học Nguyễn Văn Triết nói riêng. 
Từ khóa: đạo đức, tích hợp, giáo dục đạo đức, học sinh tiểu học. 
ABSTRACT: Ethics education for elementary students has extraordinary importance. 
Along with equipping students with scientific knowledge, schools should pay attention to 
train students with good moral qualities. However, ethics education for students have not 
been invested properly, teachers have not confidently changed the content, method and 
format of teaching. Therefore, improving the quality of ethics education for students is a 
critical requirement. In this article, the author presents measures to improve the quality of 
ethics education through the approach to integrate ethics education into academic subjects 
for elementary students in general and students of Nguyen Van Triet Primary School in 
particular. 
Key words: ethics, integration, ethics education, elementary students. 
1. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh 
được nhiều nhà nghiên cứu, nhà giáo dục 
trong và ngoài nước quan tâm. Giáo dục 
Nhật Bản từ năm 1945 vận hành theo 
nguyên lý: “Mỗi người học sẽ trở thành 
một cá nhân hoàn thiện đạo đức” [60] và 
giáo dục đạo đức ở Nhật Bản được thực 
hiện qua tất cả các môn học, qua các hoạt 
động đặc biệt và sinh hoạt hằng ngày. Bên 
cạnh đó, giáo dục đạo đức ở Nhật Bản cũng 
rất chú trọng đến việc kết hợp chặt chẽ giữa 
gia đình, trường học và xã hội. Vào năm 
2014, chương trình Giáo dục nhân cách và 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 04/2017 
112 
giáo dục công dân (CCE: Character and 
Citizenship Education) trở thành trọng tâm 
của hệ thống giáo dục của Singapore với 
mục tiêu bồi dưỡng học sinh trở thành một 
công dân có nhân cách tốt và là một người 
công dân có ích [59]. 
Trong quá trình toàn cầu hoá, với các 
chính sách mở cửa, hội nhập với thế giới 
cũng có những tác động nhất định cả về 
mặt tích cực và tiêu cực đến lối sống, nhân 
cách của một bộ phận nhỏ giới trẻ hiện nay. 
Học sinh tiểu học rất nhạy cảm, dễ tiếp 
nhận các hiện tượng tiêu cực ngoài xã hội. 
Bên cạnh đó, nhiều học sinh không biết áp 
dụng kiến thức đã học vào thực tiễn. Mặt 
khác, do thời khóa biểu hạn chế, nội dung 
kiến thức cần truyền tải lại nhiều, sĩ số lớp 
đông nên giáo viên phần lớn chỉ tập trung 
truyền thụ kiến thức mà ít để ý đến tâm 
sinh lý, nhu cầu của các em để quan tâm và 
định hướng hành vi đạo đức kịp thời. 
Từ những thực tiễn trên, bài viết trình 
bày kết quả nghiên cứu thực trạng giáo dục 
đạo đức cho học sinh tiểu học: nghiên cứu 
điển hình tại Trường Tiểu học Nguyễn Văn 
Triết và đề xuất biện pháp nhằm nâng cao 
chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh. 
2. CÁC HÌNH THỨC GIÁO DỤC ĐẠO 
ĐỨC 
2.1. Hình thức tổ chức hoạt động giáo 
dục trong và ngoài trường 
Giáo dục đạo đức cho học sinh thông 
qua hình thức tổ chức hoạt động giáo dục 
trong và ngoài nhà trường thực chất là hình 
thức giáo dục thông qua các hoạt động 
ngoài giờ lên lớp (với ba hình thức cơ bản 
là tiết chào cờ, tiết hoạt động tập thể và chủ 
điểm giáo dục), tổ chức thực hiện nội quy, 
quy chế dành cho học sinh, điều lệ Đội 
thiếu niên, Sao nhi đồng, vv 
2.2. Hình thức lên lớp 
Giáo dục đạo đức cho học sinh qua 
hình thức lên lớp thực chất là hình thức 
giáo dục thông qua các môn học chính 
khóa cho các em ở trường. Giáo dục đạo 
đức thông qua các môn học hiện nay đang 
được các giáo viên sử dụng là phương thức 
tích hợp. Bao gồm các hình thức như sau: 
(1) Tích hợp theo chiều dọc: là tích hợp ở 
một đơn vị kiến thức và kĩ năng với đơn vị 
kiến thức và kĩ năng đã học trước đó theo 
nguyên tắc đồng tâm (còn gọi là đồng trục 
hay vòng tròn trôn ốc) [8, tr.6]; (2) Tích 
hợp theo chiều ngang: là tích hợp mảng 
kiến thức, kĩ năng của môn học này với 
kiến thức, kĩ năng của môn học khác theo 
nguyên tắc đồng quy. 
Trong bài viết này, tác giả sẽ tập trung 
tìm hiểu về hình thức lên lớp, cụ thể là giáo 
dục đạo đức thông qua phương thức tích 
hợp vào các môn học được áp dụng tại 
Trường Tiểu học Nguyễn Văn Triết. 
3. THỰC TRẠNG GIÁO DỤC ĐẠO 
ĐỨC CHO HỌC SINH TRƯỜNG TIỂU 
HỌC NGUYỄN VĂN TRIẾT, QUẬN 
THỦ ĐỨC, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ 
MINH 
Tác giả tiến hành khảo sát trên 135 học 
sinh, 38 giáo viên và 3 cán bộ quản lý tại 
Trường Tiểu học Nguyễn Văn Triết. 
3.1. Thực trạng hoạt động rèn luyện đạo 
đức của học sinh 
3.1.1. Nhận thức của học sinh về hoạt 
động rèn luyện đạo đức 
Để có thái độ và hành vi ứng xử đúng, 
học sinh cần nhận thức đúng và đầy đủ về 
các hoạt động rèn luyện đạo đức. 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Phan Nguyễn Diệu Huyền 
113 
Bảng 1. Nhận thức của học sinh về hoạt động rèn 
luyện đạo đức 
STT 
Vai trò đạo đức 
trong học sinh 
Số ý 
kiến 
Tỷ lệ % 
1 Rất cần thiết 92 68,15 
2 Cần thiết 36 26,67 
3 
Có cũng được, 
không có cũng được 
7 5,18 
4 Không cần thiết 0 0 
Mặc dù chỉ mới ở lứa tuổi bắt đầu hình 
thành nhận thức nhưng các em học sinh 
cũng đã ý thức được tầm quan trọng của 
việc được giáo dục đạo đức ở nhà trường. 
Đại đa số học sinh đều có nhu cầu được 
giáo dục đạo đức trong nhà trường. Điều đó 
chứng tỏ các em mong muốn được giáo dục 
đạo đức để hoàn thiện nhân cách của mình. 
3.1.2. Thực trạng về ý thức hành vi và thái 
độ đối với hoạt động rèn luyện đạo đức 
của học sinh 
Hình 1. Biểu đồ thể hiện thái độ của học sinh đối 
với môn Đạo đức 
Phần lớn học sinh ý thức được sự cần 
thiết phải được giáo dục đạo đức nhưng vẫn 
chưa thật sự yêu thích môn. Thực trạng này 
cũng không thể trách học sinh, vì ở trường 
để học sinh yêu thích môn học hay hoạt 
động nào đó thì người tác động vào cảm 
xúc học sinh nhiều nhất chính là giáo viên. 
Đây cũng là phần lớn do giáo viên chưa có 
sự đầu tư vào hoạt động, môn học, chưa 
thật sự tạo hứng thú khi dạy học hoặc giáo 
dục đạo đức cho học sinh. 
Ý thức hành vi đạo đức của học sinh 
Hình 2. Biểu đồ thể hiện ý thức hành vi đạo 
đức của học sinh 
Các kiến thức đạo đức học sinh được 
học trên lớp chưa trở thành thái độ, kĩ năng 
ứng xử của học sinh; các em chưa thật sự 
chú tâm đến nội dung giáo dục đạo đức mà 
thầy cô đã dạy dẫn đến tỉ lệ học sinh quên 
thực hiện chiếm đa số, cụ thể là 37,8%. 
Bên cạnh đó, qua quan sát một số lớp 
học, tác giả nhận thấy vẫn còn một số em 
chưa ý thức được hành vi của mình. Chẳng 
hạn như, khi không có giáo viên đứng lớp, 
một số em gây mất trật tự trong lớp học, 
làm ảnh hưởng đến các bạn xung quanh và 
những lớp học khác. Một số em chạy nhảy, 
nô đùa trên bàn học, ý thức tự giác của các 
em chưa cao. Như vậy, các em vẫn chưa ý 
thức được hành vi của mình. Đây cũng là 
một vấn đề mà các nhà giáo dục cần đặc 
biệt lưu tâm để giúp các em hoàn thiện 
nhân cách. 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 04/2017 
114 
Thái độ của học sinh đối với việc thực 
hiện hành vi đạo đức của bạn. Đây là kết 
quả của quá trình giáo dục đạo đức. Học 
sinh được giáo dục đạo đức khác nhau sẽ 
có thái độ trước hành vi của bạn khác nhau. 
Bảng 2. Thái độ của học sinh đối với việc thực hiện 
hành vi đạo đức của bạn 
STT 
Thái độ của 
học sinh 
Số 
lượng 
Tỉ lệ 
(%) 
1 
Xem như không 
thấy gì 
69 51,1 
2 
Không dám nhắc 
nhở bạn mặc dù 
không đồng tình vì 
sợ bạn nghỉ chơi 
43 31,9 
3 
Nhắc nhở bạn làm 
theo lời dạy của 
Thầy (Cô) 
23 17 
Qua kết quả khảo sát, đa số học sinh đã 
xem như không thấy gì khi chứng kiến 
hành vi đạo đức không đúng của bạn. Chỉ 
có 17% đã mạnh dạn nhắc nhở các bạn thực 
hiện các hành vi đạo đức đúng theo lời dạy 
của giáo viên. Như vậy, giáo dục đạo đức 
cho học sinh tiểu học không thể dừng lại ở 
việc cung cấp cho học sinh kiến thức mà 
còn là quá trình biến các kiến thức đạo đức 
thành thái độ, kĩ năng cho học sinh, và đây 
mới là mục tiêu cuối cùng của quá trình 
giáo dục. Giáo dục đạo đức là nền tảng 
vững chắc giúp học sinh định hướng đúng 
hành vi đạo đức sau này. Nếu giáo viên tiểu 
học không làm tốt thì hậu quả sẽ kéo dài và 
ngày càng trầm trọng hơn ở những cấp tiếp 
theo. 
3.2. Thực trạng công tác giáo dục đạo 
đức cho học sinh 
Phần lớn ở trường đều là giáo viên trẻ, 
đây cũng là mặt mạnh của trường trong quá 
trình đổi mới quan điểm giáo dục. Qua tìm 
hiểu, tất cả cán bộ quản lý và giáo viên đều 
nhận thức được tầm quan trọng của việc 
giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học. 
3.2.1. Nhận thức về mục tiêu giáo dục đạo 
đức cho học sinh 
Qua kết quả khảo sát nhận thức về mục 
tiêu giáo dục đạo đức cho học sinh, phần 
lớn các giáo viên và cán bộ quản lý cho 
rằng mục tiêu của giáo dục đạo đức cho 
học sinh là nhằm phát triển và hoàn thiện 
nhân cách cho các em, cụ thể chiếm 
75,61%. Bên cạnh đó, cũng có 21,95% ý 
kiến cho rằng mục tiêu của giáo dục đạo 
đức cho học sinh là giáo dục toàn diện. Và 
có 2,44% ý kiến cho rằng giáo dục lòng 
nhân ái, khoan dung độ lượng, biết quan 
tâm đến người khác là mục tiêu cần phải 
giáo dục cho học sinh. 
Như vậy, các giáo viên và các cán bộ 
quản lý của trường có sự nhận thức cao về 
mục tiêu giáo dục đạo đức cho học sinh 
nhằm phát triển và hoàn thiện nhân cách 
cho các em. 
3.2.2. Thời lượng giáo dục đạo đức cho 
học sinh tiểu học Trường Nguyễn Văn 
Triết 
Thời lượng dành cho tiết học đạo đức 
ở tiểu học hiện nay. Tại Việt Nam, thời 
lượng chương trình dành cho tiết học đạo 
đức do Bộ Giáo dục quy định là 1 tiết/1 
tuần. Tuy nhiên, khi tìm hiểu thực trạng 
thực tế ở trường, có 78% ý kiến cho rằng 
thời lượng như vậy là đủ, 22% ý kiến cho 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Phan Nguyễn Diệu Huyền 
115 
rằng thời lượng như thế là chưa đủ và 
không có ý kiến cho rằng thừa. 
Khi trao đổi với một số cán bộ và giáo 
viên trường, tác giả nhận thấy đa số những 
giáo viên có thâm niên lâu năm luôn trăn 
trở với tình hình đạo đức của học sinh hiện 
tại và rất mong có thêm thời gian để giáo 
dục đạo đức cho học sinh. 
Thời gian thực tế trên lớp mà giáo viên 
dành cho giờ học đạo đức, vẫn còn một số 
tình trạng giáo viên dạy chưa đủ một tiết 
trong một tuần như quy định, cụ thể 
19,51% ý kiến và chỉ có 14,63% ý kiến đã 
dạy đạo đức cho học sinh hơn 1 tiết/tuần. 
Sự chênh lệch này được thể hiện như ở biểu 
đồ 5. 
Hình 3. Biểu đồ thể hiện thời gian giáo viên dành 
cho hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh 
Mặc dù từ năm 2006, Bộ Giáo dục và 
Đào tạo đã bắt đầu phát động phong trào 
“Hai không” – Nói không với tiêu cực 
trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo 
dục, nhưng vấn đề học sinh ở lại lớp vẫn là 
một áp lực rất lớn đối với giáo viên chủ 
nhiệm. Do đó, phần lớn các giáo viên chưa 
có sự đầu tư đúng mức cho việc giáo dục 
đạo đức. 
Mong đợi của giáo viên về thời lượng 
cần thiết để dạy học môn đạo đức 
Bảng 3: Sự mong đợi của giáo viên về thời lượng 
cần thiết để dạy học môn đạo đức 
STT 
Ý kiến của 
giáo viên 
Số 
lượng 
Tỉ lệ 
(%) 
1 1 tiết/tuần 22 53,66 
2 2 tiết/tuần 9 21,95 
3 Càng nhiều càng tốt 10 24,39 
Như vậy, có 46,34% giáo viên cần thời 
gian giáo dục đạo đức cho học sinh nhiều 
hơn 1 tiết. Hay nói cách khác, giáo viên 
mong đợi Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tăng 
thời lượng hơn nữa cho môn đạo đức. Điều 
này có nghĩa rằng hiện nay, có nhiều giáo 
viên nhận ra được tầm quan trọng của việc 
giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học. 
Tuy nhiên, các giáo viên này chưa tìm ra 
được hướng giải quyết tốt nhất ngoài việc 
mong thời lượng giáo dục tăng. Trên thực 
tế, số môn học ở tiểu học hiện nay 35 tiết 
trên tuần được phân bố đều vào 5 ngày đối 
với học sinh hai buổi và 25 tiết trên 5 ngày 
đối với học sinh một buổi. Do đó, việc chờ 
đợi Bộ Giáo dục và Đào tạo tăng giờ cho 
tiết học Đạo đức là một biện pháp không 
khả thi. 
3.2.3. Thực trạng các hình thức tổ chức 
giáo dục đạo đức cho học sinh 
Kết quả khảo sát Bảng 4, ngoài giáo 
dục đạo đức cho học sinh thông qua môn 
Đạo đức, phần lớn giáo viên sử dụng hình 
thức thông qua các tiết sinh hoạt chủ điểm 
và sinh hoạt dưới cờ để giáo dục đạo đức 
cho học sinh. Tuy nhiên, có 60,97% ý kiến 
đồng ý “không bao giờ” sử dụng hình thức 
thông qua các môn học khác. 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 04/2017 
116 
Bảng 4. Hình thức tổ chức giáo dục đạo đức cho học sinh 
STT Các hình thức 
Mức độ 
Thường xuyên Thỉnh thoảng Ít khi Không bao giờ 
Số 
lượng 
Tỷ lệ 
(%) 
Số 
lượng 
Tỷ lệ 
(%) 
Số 
lượng 
Tỷ lệ 
(%) 
Số 
lượng 
Tỷ lệ 
(%) 
1 
Thông qua các môn 
học khác 
6 14,63 5 12,2 8 19,51 22 53,66 
2 
Thông qua các buổi 
tham quan ngoại 
khóa 
15 36,59 9 21,95 10 24,39 7 17,07 
3 
Thông qua các tiết 
sinh hoạt chủ điểm 
22 53,77 8 19,51 6 14,63 5 12,2 
4 
Thông qua sinh 
hoạt dưới cờ. 
21 51,22 9 21,95 5 12,2 6 14,63 
5 
Thông qua các hoạt 
động của Đội Thiếu 
niên Tiền Phong 
Hồ Chí Minh. 
10 24,39 12 29,27 8 19,51 11 26,83 
6 
Thông qua hoạt 
động thể dục, thể 
thao. 
7 17,07 5 12,2 14 34,15 15 36,58 
7 
Thông qua các buổi 
lao động, vệ sinh 
trong lớp. 
11 26,83 15 36,58 11 26,83 4 9,76 
Thông qua tiết sinh hoạt theo chủ điểm 
mỗi tuần tại trường, phần lớn giáo viên sẽ 
lồng ghép giáo dục đạo đức cho học sinh. 
Đây là khoảng thời gian để học sinh làm 
quen với nhiều loại hình hoạt động khác 
nhau, từ đây các em lĩnh hội nhiều kiến 
thức, góp phần phát triển nhân cách của 
bản thân. Nhưng vẫn còn một số giáo viên 
vì một số lý do chủ quan và khách quan, 
căng thẳng vì cả tuần làm việc đã thực hiện 
tiết sinh hoạt này qua loa, đại khái; do đó 
không quan tâm đến việc giáo dục đạo đức 
cho học sinh cũng là điều không thể tránh 
khỏi. 
Qua quan sát trong những buổi sinh 
hoạt dưới cờ đầu tuần, phần lớn giáo viên 
thường xuyên quan tâm đến các biểu hiện 
hành vi đạo đức của học sinh, nếu có những 
hành vi chưa đúng trong giờ sinh hoạt thì 
được giáo viên chủ nhiệm nhắc nhở. Bên 
cạnh đó, nhà trường cũng thường tổ chức, 
phát động phong trào thi đua liên quan đến 
các hoạt động giáo dục đạo đức như: nêu 
gương những học sinh vượt khó học giỏi, 
gương tốt việc tốt, đặc biệt những học sinh 
có tiến bộ về học tập và rèn luyện đạo đức 
trong thời gian qua. Như vậy, nhà trường 
vẫn thường xuyên tạo điều kiện thuận lợi 
để cho các giáo viên có thể giáo dục đạo 
đức cho học sinh một cách tốt nhất. 
Hình thức giáo dục đạo đức thông qua 
các môn học khác chưa được cán bộ quản 
lý và giáo viên đặc biệt quan tâm. Để tìm 
hiểu nguyên nhân, thông qua câu hỏi: 
“Theo quý Thầy/ Cô, việc tích hợp giáo dục 
đạo đức vào các môn học khác có cần thiết 
hay không?” cho thấy phần lớn các giáo 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Phan Nguyễn Diệu Huyền 
117 
viên đều nhận thức cao về sự cần thiết 
trong việc tích hợp giáo dục đạo đức. 
Đội ngũ giáo viên của trường đa số đều 
là những người trẻ. Điều này chính là lợi 
thế trong công tác tiếp cận, học hỏi và đổi 
mới cách thức dạy học theo định hướng 
tích cực. Tuy nhiên, trên thực tế, số lượng 
giáo viên thường xuyên lồng ghép nội dung 
giáo dục đạo đức vào các môn học khác 
khá ít, chênh lệch rất lớn so với số lượng 
giáo viên không lồng ghép. 
Vào năm 2000, Bộ giáo dục và Đào tạo 
đã thay sách giáo khoa mới, giáo viên bắt 
đầu làm quen với khái niệm “tích hợp”. 
Nhưng cho đến năm 2006, phương thức 
tích hợp mới được chỉ đạo thực hiện rộng 
rãi trong nhà trường tiểu học. Nội dung tích 
hợp được phổ biến cho nhiều môn khác 
nhau. Các nội dung được tích hợp vào các 
môn học đều do giáo viên tự đưa ra và 
không có bất cứ sự thống nhất nào giữa các 
lớp. Do đó, mỗi giáo viên dạy mỗi kiểu và 
tích hợp những nội dung vào các môn học 
khác nhau. 
Khi quan sát giờ học các môn học khác 
của một số giáo viên trong trường, giáo 
viên tiểu học hiện nay có tiến hành tích hợp 
trong quá trình giảng dạy trên lớp. Tuy 
nhiên, nội dung tích hợp bao gồm nhiều 
vấn đề như: kỹ năng sống, giáo dục biển 
đảo, biến đổi khí hậu, giáo dục sử dụng 
năng lượng tiết kiệm và có hiệu quả, giáo 
dục giới tính, vv Có quá nhiều kiến thức 
phát sinh cần đưa vào giáo dục cho học 
sinh nên việc giáo viên ít tích hợp giáo dục 
đạo đức cũng là điều dễ hiểu. 
Giáo viên tiểu học hiện nay có biết đến 
định hướng tích hợp trong dạy học nhưng 
do nhiều yếu tố chủ quan, khách quan khác 
nhau, giáo viên vẫn chưa vận dụng định 
hướng tích hợp vào dạy học, giáo dục đạo 
đức một cách hệ thống nhằm nâng cao chất 
lượng giáo dục đạo đức cho học sinh. Đây 
cũng là một cơ sở để bài viết lựa chọn và 
đề xuất các phương án tích hợp giáo dục 
đạo đức phù hợp, nhằm đạt được mục tiêu 
giáo dục đạo đức. 
3.2.4. Thực trạng phương pháp giáo dục 
đạo đức cho học sinh 
Nhà trường thường xuyên sử dụng 
phương pháp thuyết trình, phương pháp 
đàm thoại, phương pháp rèn luyện và 
phương pháp khen thưởng để giáo dục đạo 
đức cho học sinh. Trong khi đó, phương 
pháp tạo tình huống là một trong những 
phương pháp nhằm khơi dậy hứng thú, lòng 
ham học tập, tìm tòi, kích thích tư duy sáng 
tạo cho học sinh thì nhà trường ít chú trọng 
đến. 
Cần phải có sự đổi mới về phương 
pháp giáo dục đạo đức cho học sinh, tránh 
sử dụng thường xuyên phương pháp thuyết 
trình. Bởi vì khi sử dụng một phương pháp 
thường xuyên dễ gây nhàm chán đối với 
các em, làm các em bị động trong việc tiếp 
thu tri thức. Bên cạnh đó, nhà trường cần 
tăng cường một số phương pháp dạy học 
theo hướng tích cực như phương pháp tạo 
tình huống trong giáo dục đạo đức nhằm 
tạo cảm hứng, kích thích tinh thần sáng tạo, 
tiếp thu kiến thức của học sinh. 
3.3. Tổ chức giáo dục đạo đức thông qua 
phương thức tích hợp vào các môn học 
khác 
3.3.1. Nguyên tắc giáo dục đạo đức theo 
định hướng tích hợp 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 04/2017 
118 
Thứ nhất, chú ý đến đặc điểm tâm sinh 
lí, lứa tuổi, năng lực của học sinh để chọn 
lựa nội dung đạo đức tích hợp phù hợp. 
Thứ hai, phải đảm bảo phát huy cao độ 
các hoạt động tích cực về mặt nhận thức 
cho học sinh và kinh nghiệm thực tế mà 
học sinh đã có trong quá trình tích hợp. 
Thứ ba, nội dung giáo dục đạo đức cần 
tích hợp phải có sự tương đồng với nội 
dung bộ môn. Bên cạnh đó, cần phải chọn 
lọc, tập trung vào mục tiêu cơ bản cần giáo 
dục đạo đức cho học sinh, tránh tràn lan. 
Thứ tư, trong quá trình tích hợp giáo 
dục đạo đức phải đảm bảo tính hệ thống, 
liên tục của các mạch kiến thức. 
Thứ năm, không làm thay đổi đặc 
trưng của môn học được tích hợp, không 
biến bài học của môn học đó thành bài học 
giáo dục riêng về đạo đức, hoặc quá sa đà 
vào giáo dục đạo đức. 
Giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học 
phải thường xuyên được lặp đi lặp lại nhiều 
lần, như vậy mới hình thành được thói quen 
đạo đức lâu dài, từ thói quen sẽ giúp các 
em hình thành ý thức. Do đó, việc giáo dục 
đạo đức không thể tiến hành riêng lẻ, cũng 
không thể dùng quá nhiều thời gian vào 
giáo dục đạo đức mà bỏ quên các môn học 
khác. Giáo dục đạo đức phải được tích hợp 
vào tất cả các phân môn, các hoạt động 
giáo dục trong nhà trường từ chính khóa 
cho đến ngoại khóa nhằm đảm bảo mục 
tiêu đề ra. 
3.3.2. Quy trình tổ chức giáo dục đạo đức 
theo định hướng tích hợp 
Tổ chức giáo dục đạo đức theo định 
hướng tích hợp là một hình thức tổ chức 
nhằm tăng cường hiệu quả giáo dục cho 
học sinh và hạn chế được thời gian lặp lại 
giữa các nội dung bị trùng lặp. Đây là một 
hình thức tổ chức giáo dục đạo đức rất hữu 
ích, giúp học sinh không nhàm chán, có 
được sự hiểu biết tổng quát cũng như khả 
năng ứng dụng của kiến thức tổng hợp vào 
thực tiễn. 
Hình 4. Sơ đồ quy trình tổ chức giáo dục đạo đức 
theo định hướng tích hợp cho học sinh 
Bước 1: Tìm hiểu mục tiêu và nội dung 
giáo dục đạo đức. Căn cứ vào nội dung 
giáo dục đạo đức trong nhà trường, những 
yêu cầu chung về giáo dục đạo đức và mục 
tiêu giáo dục đạo đức trong hệ thống giáo 
dục quốc dân Việt Nam nhằm xác định cụ 
thể nội dung và mục tiêu giáo dục đạo đức 
thông qua bộ môn. 
Bước 2: Xác định mục tiêu cần tích 
hợp. Tìm sự tượng đồng giữa nội dung, kỹ 
năng môn cần tích hợp và mục tiêu giáo 
dục đạo đức cần đạt. Thông qua đó, giáo 
viên xây dựng và chọn lựa mục tiêu cần 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Phan Nguyễn Diệu Huyền 
119 
giáo dục đạo đức cho học sinh để tích hợp 
vào môn học cụ thể. 
Bước 3: Xây dựng nội dung cần tích 
hợp. Căn cứ vào mục tiêu tích hợp đã xây 
dựng, tiến hành xác định nội dung cần tích 
hợp, hình thức và mức độ tích hợp cũng 
như những phương tiện hỗ trợ để đạt được 
mục tiêu tích hợp đề ra nhưng vẫn phải 
đảm bảo được mục tiêu môn học chính. 
Bước 4: Lập kế hoạch dạy học. Tiến 
hành lập kế hoạch dạy học mà cụ thể là xây 
dựng giáo án cho bộ môn có tích hợp giáo 
dục đạo đức. Trong giáo án, giáo viên sẽ 
xác định nội dung, phương tiện hỗ trợ cũng 
như mức độ tích hợp được thể hiện phần 
nào thì phù hợp với nội dung bài của bộ 
môn sao cho có sự thống nhất giữa giáo 
dục đạo đức với kiến thức bộ môn. Lưu ý, 
cần tránh để cho giáo dục đạo đức tách 
khỏi, rời rạc với kiến thức bộ môn. 
Bước 5: Tổ chức dạy học. Căn cứ vào 
giáo án đã soạn, giáo viên tiến hành dạy 
học thực nghiệm trên lớp đã chọn. 
Bước 6: Đánh giá kết quả. Để đánh giá 
mức độ tiếp thu bài của học sinh, căn cứ 
vào: (1) Quan sát thái độ tham gia tiết học 
của học sinh; (2) Căn cứ vào các chứng cứ 
đánh giá môn Đạo đức dành cho học sinh 
tiểu học theo Thông tư 30/2014/TT-
BGDĐT (28/08/2014) [6]; (3) Căn cứ vào 
kết quả quan sát hành vi, thái độ của học 
sinh trong giờ học, giờ chơi và giờ sinh 
hoạt tập thể. 
Từ những căn cứ đánh giá trên, giáo 
viên đánh giá được mức độ tiếp nhận kiến 
thức đạo đức của học sinh, sự chuyển biến 
trong hành vi, thái độ của học sinh và tính 
khả thi của việc tổ chức giáo dục đạo đức 
cho học sinh theo định hướng tích hợp. 
Bước 7: Hiệu chỉnh. Từ kết quả thu 
được, đối chiếu với mục tiêu giáo dục đạo 
đức đã đề ra. Nếu hành vi, thái độ học sinh 
có sự chuyển biến theo hướng tích cực, 
giáo viên tiếp tục phát huy. Nếu kết quả 
không có sự thay đổi thì điều chỉnh mục 
tiêu giáo dục đạo đức ban đầu cho phù hợp, 
cũng như thay đổi hình tổ chức dạy học 
theo định hướng tích hợp khác. 
Nhìn chung, quy trình tổ chức giáo dục 
đạo đức theo định hướng tích hợp cho học 
sinh tiểu học là một tiến trình đơn giản, dễ 
thực hiện. Tuy nhiên, mỗi bước trong quy 
trình đều có một tầm quan trọng riêng nên 
giáo viên cần xem xét cẩn thận trước khi 
tiến hành tổ chức giáo dục đạo đức theo 
định hướng tích hợp cho học sinh tiểu học. 
4. KẾT LUẬN 
Trước thực trạng giáo dục đạo đức tại 
trường, công tác giáo dục đạo đức cho học 
sinh chưa hiệu quả cao; dẫn đến học sinh 
chưa ý thức được đầy đủ hành vi của mình, 
kiến thức đạo đức được học chưa biến 
thành kỹ năng, hành vi đạo đức. Bên cạnh 
đó, giáo viên cũng được tiếp cận định 
hướng tích hợp nhưng do nhiều yếu tố chủ 
quan, khách quan khác nhau như đã nêu 
nên vẫn chưa vận dụng có hiệu quả trong 
việc định hướng tích hợp vào dạy học, giáo 
dục đạo đức một cách hệ thống nhằm nâng 
cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học 
sinh. Do đó, việc tổ chức giáo dục đạo đức 
thông qua phương thức tích hợp vào các 
môn học tiến hành theo quy trình 7 bước 
như trên có thể được xem là một trong 
những biện pháp gợi ý nhằm cải thiện tình 
hình thực tế tại trường, cũng như nâng cao 
chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh. 
Biện pháp này giải quyết vấn đề mong đợi 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 04/2017 
120 
về thời lượng giáo dục đạo đức cho học 
sinh; học sinh được tiếp xúc nhiều hơn với 
tình huống đạo đức thực; đưa nội dung giáo 
dục trong sách giáo khoa gần gũi với cuộc 
sống của học sinh hơn. Như vậy, học sinh 
sẽ có điều kiện được rèn luyện đạo đức 
thường xuyên góp phần biến kiến thức 
thành kỹ năng, thái độ và hành vi đạo đức 
đúng đắn. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2014), Thông tư 30/2014/TT-BGDĐT - Thông tư Ban hành quy 
định đánh giá học sinh tiểu học, Hà Nội. 
2. Bộ giáo dục và Đào tạo, Tài liệu bồi dưỡng giáo viên dạy các môn học lớp 5 (tập 1), 
Nxb. Giáo dục. 
3. Character and Citizenship Education Syllabus Primary, Implementation starting from 
2014,https://www.moe.gov.sg/docs/default-source/document/education/syllabuses 
/character-citizenship-education/files/character-and-citizenship-education-(primary)-
syllabus-(english).pdf. 
4. Japan: “Moral education” Is the core, 
education-is-the-core.aspx. 
Ngày nhận bài: 01/7/2017. Ngày biên tập xong: 14/7/2017. Duyệt đăng: 17/7/2017