Điều khiển vách nhằm tăng cường hiệu quả duy trì các đường lò dọc vỉa, được bảo vệ bằng dải trụ linh hoạt

Hiện nay, một trong những vấn đề được quan

tâm bởi các mỏ than hầm lò là vừa thúc đẩy năng

suất của các lò chợ đạt tối đa, vừa đảm bảo hiệu

quả của các giải pháp về công tác an toàn mỏ.

Từ góc độ điều khiển trạng thái khối đá mỏ, các

đường lò có đầy đủ mọi đặc điểm của công trình

ngầm dưới lòng đất, như mức độ kiên cố, bền

vững dưới tác động của các ứng suất nội sinh

và ngoại sinh [1].

Các quy chuẩn, hướng dẫn và yêu cầu kỹ

thuật hiện hành về vấn đề điều khiển áp lực mỏ

[2] khó có thể phù hợp với những công nghệ khai

thác mới, có cường độ, năng suất và tốc độ khai

thác lớn. Ngoài ra, cùng với sự gia tăng chiều dài

treo vách (phía sau lò chợ), sự thay đổi trạng thái

ứng suất - biến dạng trong khối than và đá tại

vùng áp lực tựa có thể đạt tới giá trị tới hạn, dẫn

đến sự phá hủy bên trong gương than, các sự cố

biến dạng giàn chống cơ giới hóa và vì chống lò

dọc vỉa, bùng nền, cú đấm mỏ và các hiện tượng

khí động học [3,4,5,6].

pdf 7 trang kimcuc 7240
Bạn đang xem tài liệu "Điều khiển vách nhằm tăng cường hiệu quả duy trì các đường lò dọc vỉa, được bảo vệ bằng dải trụ linh hoạt", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Điều khiển vách nhằm tăng cường hiệu quả duy trì các đường lò dọc vỉa, được bảo vệ bằng dải trụ linh hoạt

Điều khiển vách nhằm tăng cường hiệu quả duy trì các đường lò dọc vỉa, được bảo vệ bằng dải trụ linh hoạt
 KHCNM SỐ 1/2020 * CÔNG NGHỆ KHAI THÁC HẦM LÒ 13
 THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ
Tóm tắt: 
Bài báo giới thiệu kinh nghiệm tại mỏ “Chertynskaya-Koksovaya” (LB Nga) về áp dụng giải 
pháp phá hủy đá vách bằng thủy lực có định hướng, nhằm phân bố lại áp lực mỏ trong khối đá bao 
quanh đường lò, được bảo vệ bởi trụ linh hoạt. Mục tiêu của giải pháp là giảm sự biến dạng của 
đường lò dọc vỉa trong vùng gia tăng áp lực do ảnh hưởng của gương khai thác. 
ĐIỀU KHIỂN VÁCH NHẰM TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ DUY TRÌ CÁC 
ĐƯỜNG LÒ DỌC VỈA, ĐƯỢC BẢO VỆ BẰNG DẢI TRỤ LINH HOẠT 
Tác giả: PTS. Grechishkin P.V.
Chi nhánh Kemerovo Công ty CP VNIMI
Rozonov E.YU., KS. Sherbakov V.N.
Công ty TNHH “MMK-UGOL”
GS. TS. KH., VSTT VHL Nga Klishin V.Y., 
TS. Opruk G.YU.
Viện than thuộc VHL Nga
Người dịch: KS. Đào Anh Tuấn
Viện Khoa học Công nghệ Mỏ - Vinacomin
Biên tập: TS. Lê Đức Nguyên
Mở đầu
Hiện nay, một trong những vấn đề được quan 
tâm bởi các mỏ than hầm lò là vừa thúc đẩy năng 
suất của các lò chợ đạt tối đa, vừa đảm bảo hiệu 
quả của các giải pháp về công tác an toàn mỏ. 
Từ góc độ điều khiển trạng thái khối đá mỏ, các 
đường lò có đầy đủ mọi đặc điểm của công trình 
ngầm dưới lòng đất, như mức độ kiên cố, bền 
vững dưới tác động của các ứng suất nội sinh 
và ngoại sinh [1].
Các quy chuẩn, hướng dẫn và yêu cầu kỹ 
thuật hiện hành về vấn đề điều khiển áp lực mỏ 
[2] khó có thể phù hợp với những công nghệ khai 
thác mới, có cường độ, năng suất và tốc độ khai 
thác lớn. Ngoài ra, cùng với sự gia tăng chiều dài 
treo vách (phía sau lò chợ), sự thay đổi trạng thái 
ứng suất - biến dạng trong khối than và đá tại 
vùng áp lực tựa có thể đạt tới giá trị tới hạn, dẫn 
đến sự phá hủy bên trong gương than, các sự cố 
biến dạng giàn chống cơ giới hóa và vì chống lò 
dọc vỉa, bùng nền, cú đấm mỏ và các hiện tượng 
khí động học [3,4,5,6].
Áp dụng giải pháp phá hủy đá vách bằng 
thủy lực có định hướng để phân bố lại áp lực 
mỏ
Lò chợ số 555 vỉa 5, mỏ “Chertynskaya-
Koksovaya” có điều kiện địa chất mỏ tương đối 
phức tạp. Chiều sâu khai thác lò chợ đạt tới 
620m. Từ độ sâu 300m trở xuống, vỉa 5 được 
xếp loại nguy hiểm về phụt than và khí bất ngờ 
và có nguy cơ cú đấm mỏ cao. Đặc điểm đá 
vách, đá trụ và vỉa than theo kết quả thăm dò 
địa chất tại khu vực lò chợ 555, thể hiện trong 
bảng 1.
Kết quả cập nhật thành lò chuẩn bị khu vực lò 
chợ 555 cho thấy, chiều dày vỉa than thay đổi từ 
1,39m đến 2,56m, trung bình 2,08m
Do trụ vỉa số 5 có xu hướng bùng nền, nên 
mỏ đã áp dụng giải pháp dải trụ linh hoạt với 
chiều rộng 4 - 6m để bảo vệ các đường lò [Biên 
tập: Dải trụ linh hoạt là giải pháp khoan các lỗ 
khoan giảm áp trong trụ than bảo vệ đường lò 
dọc vỉa, kết hợp chống lò bằng neo, trong đó có 
neo cáp, hoặc chống lò bằng vì chống linh hoạt]. 
Theo tính toán, chiều rộng của vùng áp lực tựa 
(£) là 68m. Tuy nhiên, thực tế tại khoảng cách 
đến 100m phía trước gương khai thác đã quan 
sát được sự gia tăng mạnh mẽ áp lực mỏ, biểu 
hiện dưới dạng bùng nền, dịch chuyển đá vách, 
đứt neo, biến dạng và phá hủy các thành phần 
khác của vì chống lò, sự phá hủy thành lò. Hiện 
tượng nén bẹp, thay đổi kích thước đường lò 
không đảm bảo khả năng thông qua của thiết bị, 
mỏ đã phải thường xuyên chống xén, củng cố lò 
dọc vỉa vận tải, gây gián đoạn sản xuất.
Từ các tài liệu thăm dò địa chất không cho 
phép sáng tỏ nguyên nhân của hiện tượng nói 
trên. Do đó, mỏ đã tiến hành các nghiên cứu bổ 
sung, như: lấy mẫu thí nghiệm tính chất cơ lý đá, 
nội soi các lỗ khoan, dò điện từ khối than và đá 
14 KHCNM SỐ 1/2020 * CÔNG NGHỆ KHAI THÁC HẦM LÒ
THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ
bao quanh đường lò.
Kết quả nghiên cứu bổ sung cho thấy, điều 
kiện địa chất mỏ thực tế có sự khác biệt đáng kể 
so với dự kiến: Đá vách trực tiếp của vỉa số 5 là 
bột kết yếu, chiều dày khoảng 2,5m; Phía trên là 
đá vách cơ bản rất bền vững, có thể đã không 
sập đổ (treo vách) trong khu vực phá hỏa của 
lò chợ số 555 và cả trong khu vực đã khai thác 
của lò chợ số 561 bên cạnh. Do đó, lớp đá vách 
trực tiếp bị nén ép và “đùn” vào khoảng không 
gian của đường lò băng tải số 555, dẫn đến hiện 
tượng bùng nền mạnh, phá hủy thành lò.
Toàn bộ những biểu hiện tiêu cực của áp lực 
mỏ nêu trên có thể tránh được bằng cách kịp thời 
làm yếu vách. Tuy nhiên các phương pháp làm 
yếu đá vách hiện nay (khoan nổ mìn tiến trước 
trong lỗ khoan dài, nổ bằng thủy lực trong các lỗ 
khoan dài,v.v) mặc dù đã được kiểm chứng 
bằng kinh nghiệm trong một thời gian dài, nhưng 
không phải lúc nào cũng hiệu quả [7,8,9,10,11].
Để làm yếu đá vách, mỏ đã được đề xuất 
phương pháp mới là phá hủy bằng thủy lực có 
định hướng (NGR), mà về nguyên tắc, phương 
pháp này có sự khác biệt về chất lượng so với 
các phương pháp tác động thủy lực lên khối đá 
mỏ đã được biết. Theo phương pháp phá hủy 
bằng thủy lực có định hướng, để mở rộng vết 
nứt một cách ổn định theo hướng đã định, trước 
đó cần tạo ra điểm tập trung ứng suất dưới dạng 
khe rãnh nhân tạo với đáy nhọn và chiều dài đủ 
lớn. Dưới áp lực đẩy dòng nước - dung dịch lỏng 
vào khe hở, năng lượng đàn hồi của nó được 
“chuyền” vào khối đá và tạo ra ứng suất kéo 
giãn. Bằng cách đó diễn ra việc phá hủy khối đá 
bằng thủy lực theo hướng cần thiết và tạo ra vết 
nứt kéo dài [12].
Kết quả của việc làm yếu là đá vách cơ bản 
khó sập đổ bị phân chia thành các khối kích 
thước nhỏ [13]. Nhờ đó, diện tích vách treo trong 
khoảng không gian đã khai thác giảm xuống 
nhiều lần, giảm mạnh cường độ và tần suất gia 
tăng áp lực mỏ do sập đổ ban đầu và sập đổ 
thường kỳ đá vách cơ bản, giảm tải trọng tác 
động lên vì chống lò chợ và dỡ tải ở khu vực lân 
cận [14,15].
Công tác khoan các lỗ khoan và tạo các 
rãnh cắt được tiến hành bằng máy khoan một 
choòng. Để khoan các lỗ khoan sử dụng các mũi 
khoan đá đường kính 46mm. Việc tạo các rãnh 
cắt được thực hiện nhờ các thiết bị tạo rãnh cơ 
giới hóa ЩМ-45/1 hoặc ЩГ-45, lắp trên choòng 
khoan thay vào vị trí mũi khoan (hình 1) [16]. Các 
thành phần cơ bản của thiết bị tạo rãnh là: bộ 
phận cắt; cơ cấu đẩy bộ phận cắt; chốt vị trí thiết 
bị trong lỗ khoan; kênh dẫn dung dịch vào các bộ 
phận cắt; cụm liên kết thiết bị với trục quay.
Một thành phần quan trọng khác là đầu bịt 
(packer), dùng để bịt đoạn lỗ khoan ở phía ngoài 
và bơm dung dịch vào đáy lỗ khoan, tại vị trí có 
rãnh cắt. Sử dụng đầu bịt bằng chốt hãm thủy 
lực dạng “Taurus” hoặc “GAS-42” (Hình 2).
Trong điều kiện phức tạp, để dỡ tải dải trụ 
than bảo vệ và giảm áp lực mỏ tác động lên vì 
chống lò dọc vỉa băng tải lò chợ số 555, bộ phận 
kỹ thuật mỏ hầm lò cùng với các viện nghiên 
cứu chuyên ngành đã căn cứ theo các tài liệu 
Mô tả các loại đất đá (theo chiều từ trên xuống) Cường độ kháng nén, MPa
Cát kết hạt mịn, chiều dày đến 13,5m 60 - 70
Bột kết hạt mịn, chiều dày 7,6m 30 - 40
Cát kết hạt mịn, chiều dày 16,6m. Tại phần trung tâm lò chợ có lẫn bột 
kết hạt to chiều dày đến 10,8m 40 - 70
Bột kết hạt mịn, chiều dày 11m 30 - 40
Vỉa số 5, chiều dày 2m 14
Bột kết hạt mịn, chiều dày 11m 30 - 40
Bảng 1: Đặc điểm địa chất của khu vực lò chợ 555
Hình 1. Thiết bị tạo rãnh cắt trong lỗ khoan
 KHCNM SỐ 1/2020 * CÔNG NGHỆ KHAI THÁC HẦM LÒ 15
 THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ
quy chuẩn [17] để đưa ra quyết định lập các biện 
pháp dỡ tải khối đá và than bao quanh đường 
lò. Bản chất của biện pháp là: Để giảm mức độ 
ảnh hưởng của hiện tượng vách treo lên trụ than 
bảo vệ lò dọc vỉa băng tải, ở phạm vi ngoài vùng 
áp lực tựa tại đường lò trực tiếp thực hiện công 
tác làm yếu đá vách bằng phương pháp phá hủy 
bằng thủy lực có định hướng (hình 3) [18,19].
Ngay từ khi bắt đầu hỗ trợ kỹ thuật để khai 
thác lò chợ số 555 trong điều kiện phức tạp, Viện 
VNIMI đã xây dựng một hệ thống quan trắc tự 
động liên tục. Sau khi tiến hành NGR tại lò dọc 
vỉa băng tải theo tốc độ tiến gương của lò chợ 
số 555, việc quan trắc dịch động của nóc, nền 
và hông lò tại khu vực thử nghiệm đã được thực 
hiện. Sơ đồ lỗ khoan phục vụ quan trắc được mô 
tả trong hình 4.
Sau một năm duy trì lò dọc vỉa băng tải, mức 
độ bùng nền ở vị trí ngoài vùng ảnh hưởng của 
gương lò chợ 555 là 0,4 - 0,6m, còn tại những 
khu vực chịu ảnh hưởng của các đứt gãy địa 
chất - đạt tới 1,3m. Trạm đo đạc thứ nhất được 
đặt trước khu vực tiến hành NGR và là cơ sở 
để so sánh mức độ dịch chuyển của biên lò ở 
trong và ngoài khu vực thực hiện giải pháp NGR. 
Hình 2. Đầu bịt (packer) dạng “Taurus”
Hình 3. Sơ đồ phá hủy đá vách bằng thủy lực có định hướng, thực hiện từ lò dọc vỉa băng tải số 555:
a - Sơ đồ bố trí các lỗ khoan; b - Mặt cắt bố trí các lỗ khoan quanh đường lò
16 KHCNM SỐ 1/2020 * CÔNG NGHỆ KHAI THÁC HẦM LÒ
THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ
Chiều cao thiết kế của đường lò là 3m, chiều 
rộng là 4,9m. Tại thời điểm lắp đặt trạm quan 
trắc thứ nhất, khoảng cách (từ trạm) tới gương 
khai thác là 43m, giá trị bùng nền đã khoảng 
0,75m, dịch chuyển của nóc lò gần 0,2m. Kết 
quả quan trắc sau khi thực hiện giải pháp cho 
thấy, dưới ảnh hưởng của áp lực tựa hình thành 
bởi gương lò chợ 555, dịch chuyển của nóc lò 
đạt gần 0,2m, bùng nền khoảng 0,25m. Các kết 
quả quan trắc được trình bày trong các biểu đồ 
hình 5, 6, 7, 8 và 9.
 Như vậy, do ảnh hưởng của áp lực tựa khi 
tiến gương lò chợ đến khoảng cách 100m cách 
trạm đo đạc số 1 (ngoài vùng thực hiện NGR), 
giá trị bùng nền là 503mm, nóc lò hạ thấp - 
607mm, giảm chiều rộng lò (dịch chuyển hông 
lò) - 245mm.
Khi gương lò chợ tiến gần đến trạm quan trắc 
số 2, mức độ bùng nền là 28mm, nóc lò hạ thấp 
- 5mm. Sau khi xúc dọn hạ nền lò, mốc quan trắc Hình 4. Sơ đồ trạm quan trắc
Hình 5. Kích thước lò dọc vỉa băng tải lò chợ số 555 tại trạm đo đạc số 1 
(ngoài vùng phá hủy bằng thủy lực có định hướng)
Hình 6. Kích thước lò dọc vỉa băng tải lò chợ số 555 tại trạm đo đạc số 2 
(trong vùng phá hủy bằng thủy lực có định hướng)
 KHCNM SỐ 1/2020 * CÔNG NGHỆ KHAI THÁC HẦM LÒ 17
 THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ
mới đã được lắp đặt trên nền (xem hình 5). Khi 
gương lò chợ tiếp tục tiến gần đến trạm số 2, giá 
trị dịch chuyển chung tại nền lò đạt tới 225mm, 
nóc lò hạ thấp - 55mm (xem hình 6), giảm chiều 
rộng lò - 245mm.
Tại thời điểm bắt đầu quan trắc tại trạm số 3, 
kích thước đường lò là cao x rộng = 4800mm 
x 2850mm (xem hình 7). Khi gương lò chợ tiến 
gần, giá trị bùng nền là 72mm, nóc lò hạ thấp - 
27mm (xem hình 8), giảm chiều rộng lò - 30mm. 
Sau đó, công tác đo đạc đã không thể tiếp tục 
do vướng các thiết bị. Tuy nhiên, không nhận 
thấy biểu hiện rõ rệt của áp lực mỏ khi gương lò 
chợ đi qua khu vực trạm quan trắc, kích thước 
đường lò được giữ đảm bảo cho tổ hợp cơ giới 
hóa hoạt động hiệu quả.
Theo tiến độ tiến gương lò chợ trong vùng 
NGR, đã cho thấy sự ổn định của các quá trình 
cơ học khối đá mỏ, sự phân bố lại áp lực mỏ 
theo hướng từ khu vực bảo vệ đường lò vào sâu 
trong khối đá, giảm sự xuất hiện áp lực mỏ tại lò 
dọc vỉa băng tải. Điều này là do:
- Giảm kích thước vách treo trong khoảng 
không gian đã khai thác của lò chợ số 561 nhờ 
có các lỗ khoan NGR nghiêng về bên trái (xem 
hình 3,b);
- Giảm ảnh hưởng áp lực tựa từ lò chợ số 555 
bằng cách làm yếu đá vách bằng các lỗ khoan 
NGR nghiêng về bên phải (xem hình 3,b); trong 
đó vùng tập trung ứng suất đã dịch chuyển từ 
Hình 7. Chỉ số độ sâu mốc quan trắc trạm số 2
Hình 8. Kích thước lò dọc vỉa băng tải lò chợ số 555 tại trạm đo đạc số 3 
(trong vùng phá hủy bằng thủy lực có định hướng)
Hình 9. Chỉ số độ sâu mốc quan trắc trạm số 3
18 KHCNM SỐ 1/2020 * CÔNG NGHỆ KHAI THÁC HẦM LÒ
THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ
biên giới của lò dọc vỉa băng tải về hướng lò 
song song chân (xem hình 3,a).
Giá trị trung bình dịch chuyển nóc, nền và 
hông lò dọc vỉa băng tải do ảnh hưởng của áp 
lực tựa gây ra bởi lò chợ số 555, bên ngoài và 
trong vùng thực hiện NGR được so sánh thể 
hiện trong hình 10.
Từ hình 10 cho thấy, áp dụng công nghệ đã 
mô tả để điều khiển đá vách cho phép loại trừ 
hoàn toàn việc hư hại vì chống neo tại lò dọc 
vỉa, giảm hơn ba lần mức độ bùng nền do ảnh 
hưởng của áp lực tựa khi gương lò chợ hoạt 
động và giảm đáng kể biến dạng hông lò.
Kết luận
1. Kết quả nghiên cứu cho thấy, điều kiện địa 
chất khu vực (lò chợ số 555) thực tế khác xa so 
với dự kiến từ các tài liệu thăm dò. Cụ thể: vách 
trực tiếp là lớp bột kết nứt nẻ mạnh (f = 2,5 ÷ 4) 
dày 2,5m, phía trên là vách cơ bản bền vững, 
có thể treo với diện tích lớn trong khoảng không 
gian đã khai thác. 
2. Chiều dày lớp đá vách trực tiếp không đủ 
để lấp đầy (khoảng không gian đã khai thác) và 
tạo thành “gối đỡ” vách cơ bản [Biên tập: Theo 
ngôn ngữ chuyên ngành được gọi là trường hợp 
vách nặng]. Do đó đã xuất hiện sự gia tăng ứng 
suất trong khối đá bao quanh lò dọc vỉa băng tải 
của lò chợ số 555, gây “biến dạng” đá vách trực 
tiếp, bùng nền, biến dạng hông lò, hư hỏng vì 
chống lò, trong phạm vi lớn. 
3. Giải pháp phá hủy đá vách bằng thủy lực 
có định hướng theo sơ đồ đề xuất cho phép:
- Giảm các kích thước vách treo trong khoảng 
không gian đã khai thác;
- Đảm bảo việc chống đỡ vách cơ bản bằng 
đất đá phá hỏa;
- Phân bố lại sự tập trung ứng suất từ biên lò 
dọc vỉa băng tải vào sâu trong khối đá mỏ;
- Giảm ảnh hưởng của áp lực tựa do gương 
lò chợ hoạt động.
4. Thực hiện giải pháp này đã cho phép giảm 
sự dịch chuyển của đá vách về các giá trị yêu 
cầu theo Hướng dẫn [20], loại trừ sự hư hại vì 
chống neo, giảm hơn ba lần mức độ bùng nền 
do ảnh hưởng của áp lực tựa khi gương lò chợ 
hoạt động, đảm bảo duy trì đường lò ở tình trạng 
tốt mà không phải sửa chữa.
Tài liệu tham khảo:
1. Федеральные нормы и правила в 
области промышленной безопасности 
«Правила безопасности в угольных 
шахтах». Серия 05. Выпуск 40. М.: ЗАО «НТЦ 
«Промышленная безопасность», 2014. 200 с.
2. Инструкция по безопасному ведению 
горных работ на шахтах, разрабатывающих 
угольные пласты, склонные к горным ударам 
(РД 05-328-99). В сб.: Предупреждение 
газодинамичеких явлений в угольных шахтах 
(Сборник документов) / Колл. Авт. М.: ГУП 
«НТЦ «Промышленная безопасность», 2000. 
119 с.
3. Оганесян С.А., Авария в 
Филиале «Шахта Тайжина» ОАО ОУК 
«Южкузбассуголь» - хроника, причины, 
выводы // Уголь. 2004. № 6. С. 25-28.
4. Цивка Ю.В., Петров А.Н. 
Гидродинамические явления на руднике 
Баренцбург архепилага Шпицберген // Уголь. 
2005. № 7. С. 49-50.
5. Охрана подготовительных 
выработок целиками на угольных шахтах: 
монография / В.Б. Артемьев, Г.И. Кор¬шунов, 
А.К. Логинов и др. С.-Пб: Наука, 2009. 231 с.
6. Численное моделирование 
геомеханического со-стояния неоднородных 
угольных целиков методом конечных 
элементов. Наукоемкие технологии 
разработки и использования минеральных 
ресурсов: Сб. научных статей / С.В. Раб, 
В.В. Басов, А.М. Никитина, Д.М. Борзых, под 
общей ред. В.Н. Фрянова. Новокузнецк: Сиб- 
ГИУ, 2014. С.123-128.
7. Джевецки Я. Новые методы 
предотвращения опасности горных ударов 
// Глюкауф. 2002. № 2. С 18-21.
8. Якоби О., Практика управления 
горным давлением: Пер. с нем. М.: Недра, 
1987. 566 с.
9. Sikora W., Kidybinski А., Saltysek K. 
Hình 10. Giá trị trung bình dịch chuyển biên lò dọc 
vỉa băng tải lò chợ số 555
 KHCNM SỐ 1/2020 * CÔNG NGHỆ KHAI THÁC HẦM LÒ 19
 THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ MỎ
Designing of hard roof-rock destressing Systems 
for Safe Warning of rock Burst Prone Coal 
Seams. Central Mining Institute report. Poland: 
1978. 26 p.
10. Бенявски З., Управление горным 
давлением: Пер. с анг. М.: Мир, 1990. 254 с.
11. Динамические формы проявлений 
горного давления / В.Б. Артемьев, Г.И. 
Коршунов, А.К. Логинов, В.М. Шик. С-Пб.: 
Наука, 2009. 347 с.
12. Проблемы безопасности и новые 
технологии под-земной разработки 
угольных месторождений: монография / 
В.И. Клишин, Л.В. Зворыгин, А.В. Лебедев, 
А.В. Сав¬ченко // Новосибирск: Издательский 
дом «Новосибирский писатель», 2011. 524 с.
13. The effect of natural fractures on 
hydraulic fracturing propagation in coal seams / 
tao Wanga, Wanrui hua , derek Elsworthc et al. // 
Journal of Petroleum Science and Engineering. 
2017. № 150. Р. 180-190.
14. Directional hydraulic fracturing to control 
hard-roof rockburst in coal mines / fan Jun, dou 
linming, he hu et al. // International Journal of 
Mining Science and technology. 2012. № 22. Р. 
177-181.
15. Near Wellbore hydraulic fracture 
Propagation from Perforations in tight rocks: the 
roles of fracturing fluid Viscosity and Injection rate 
/ S.h. fallahzadeh, M.M. hossain, a.J. Cornwell, 
V. rasouli // Energies. 2017. № 10. 359 р.
16. Курленя М.В., Клишин В.И., Кокоулин 
Д.И. Щелеобразователь: пат. № 129148 Рос. 
Федерация. Бюл. № 17. 2013.
17. Инструкция по выбору способа и 
параметров раз-упрочнения кровли на 
выемочных участках. Л.: ВНИМИ, 1991. 102 с.
18. Клишин В.И., Опрук Г.Ю., Черепов 
А.А. Комплексный метод снижения 
удароопасности на угольных шахтах // 
Уголь. 2018. № 9. С. 56-63. url: 
ugolinfo. ru/free/092018.pdf (дата обращения 
15.09.2019).
19. Опыт применения технологии 
направленного ги-дроразрыва (НГР) пород 
кровли с целью обеспечения устойчивого 
состояния сохраняемой выработки в 
усло¬виях шахты «Есаульская» / В.И. 
Клишин, Г.Ю. Опрук, А.С. Телегуз и др. 
под общ. ред. В.Н. Фрянова // Наукоемкие 
технологии разработки и использование 
минеральных ресурсов: сб. науч. статей 
Междунар. научн.-практ. конф. Новокузнецк: 
СибГИУ, 2017. № 3. С. 177-181.
20. Федеральные нормы и правила в 
области промыш-ленной безопасности 
«Инструкция по расчету и приме-нению 
анкерной крепи на угольных шахтах». Серия 
05. Выпуск 42. М.: ЗАО «НТЦ «Промышленная 
безопасность», 2015. 186 с 
Wall control to increase the efficiency of maintaining the drifts which 
protected by flexible pillars
Author: Ph.D. Grechishkin P.V., Kemerovo Branch of VNIMI Joint Stock Company
Rozonov E.YU., KS. Sherbakov V.N., “MMK-UGOL” Company Limited
Prof., Dr.Sc., Academic of Russian Academy Klishin V.Y., Ph.D. Opruk G.YU.,
Coal Institute of Russian Academy
Translator: Eng. Dao Anh Tuan, Vinacomin – Institute of Mining Science and Technology
Abstract: 
The article introduces experiences at the “Chertynskaya-Koksovaya” mine (Russia) on application 
of the wall rock destruction solution by the directed hydraulic method, in order to redistribute the 
mine pressure in the rock surrounding the roadway which protected by flexible pillars. The goal of the 
solution is to reduce the deformation of drifts in the area of increased pressure due to the influence 
of the mining face. 

File đính kèm:

  • pdfdieu_khien_vach_nham_tang_cuong_hieu_qua_duy_tri_cac_duong_l.pdf