Các biểu hiện kĩ năng sống của học sinh Tiểu học

Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 54 năm 2014 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
 190
CÁC BIỂU HIỆN KĨ NĂNG SỐNG CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC 
HUỲNH LÂM ANH CHƯƠNG* 
TÓM TẮT 
Bài viết trình bày các biểu hiện kĩ năng sống (KNS) của học sinh (HS) tiểu học; từ 
đó, giáo viên và cha mẹ HS có thể dựa vào để tổ chức quá trình giáo dục KNS và đánh giá 
sự tiến bộ về KNS của HS tiểu học. Ngoài ra, việc làm này còn có ý nghĩa định hướng cho 
các nhà nghiên cứu khi xây dựng tiêu chí đánh giá KNS cho HS tiểu học. 
Từ khóa: biểu hiện, kĩ năng sống, học sinh tiểu học. 
ABSTRACT 
Manifestations of life skills for primary school students 
Exploring manifestations of life skills for primary school students provides scientific 
basics for teachers and parents in conducting and evaluating life skills for primary school 
students. In addition, the study also supports researchers in designing a system of 
evaluation criterion of life skills for primary school students. 
Keywords: manifestations, life skills, primary school students. 
1. Đặt vấn đề 
Kĩ năng sống là khả năng để có 
hành vi thích ứng và tích cực, giúp các cá 
nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các 
nhu cầu và thách thức của cuộc sống 
hàng ngày. Giáo dục KNS cho HS là một 
trong những nội dung giáo dục quan 
trọng của nhà trường từ mầm non đến đại 
học. Với những KNS được rèn luyện, HS 
có khả năng tự lập, thích ứng và ứng xử 
tích cực trước các tình huống trong cuộc 
sống. Vì vậy, việc chỉ ra các biểu hiện 
KNS của HS tiểu học để giáo viên và cha 
mẹ HS dựa vào đó tổ chức quá trình giáo 
dục KNS và đánh giá sự tiến bộ về KNS 
của HS tiểu học là cần thiết. 
2. Hệ thống kĩ năng sống của học 
sinh tiểu học và các tiêu chí đánh giá 
Theo UNESCO, KNS gắn với 4 trụ 
cột của giáo dục, đó là: Học để biết gồm 
các kĩ năng tư duy như: tư duy phê phán, 
* ThS, Trường Đại học Sư phạm TPHCM 
tư duy sáng tạo, ra quyết định, giải quyết 
vấn đề, nhận thức được hậu quả; Học làm 
người gồm các kĩ năng cá nhân như: ứng 
phó với căng thẳng, kiểm soát cảm xúc, 
tự nhận thức, tự tin; Học để sống với 
người khác gồm các kĩ năng xã hội như: 
giao tiếp, thương lượng, tự khẳng định, 
hợp tác, làm việc theo nhóm, thể hiện sự 
cảm thông; Học để làm gồm các kĩ năng 
thực hiện công việc và nhiệm vụ như: kĩ 
năng đặt mục tiêu, kĩ năng đảm nhận 
trách nhiệm [1]. 
2.1. Các kĩ năng tư duy (nhằm thực 
hiện mục tiêu: Học để biết) 
2.1.1. Kĩ năng tư duy phê phán 
Kĩ năng tư duy phê phán là khả 
năng phân tích và đánh giá một cách 
khách quan và toàn diện một vấn đề nào 
đó. 
Kĩ năng tư duy phê phán giúp con 
người phân tích đầy đủ các khía cạnh của 
vấn đề và đánh giá chính xác vấn đề, từ 
đó đưa ra những quyết định và hành động 
Tư liệu tham khảo Huỳnh Lâm Anh Chương 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
 191 
hợp lí. 
Các biểu hiện của kĩ năng tư duy 
phê phán ở HS tiểu học: nhận biết và 
bước đầu biết đánh giá vấn đề ở nhiều 
khía cạnh và góc độ khác nhau; bước đầu 
biết phân tích và so sánh các nội dung và 
khía cạnh của những vấn đề đơn giản; 
biết xác định bản chất của những vấn đề 
gần gũi với cuộc sống hàng ngày của các 
em; xác định được mặt tốt và tích cực 
cũng như mặt chưa tốt và tiêu cực của 
các vấn đề đơn giản và gần gũi trong 
cuộc sống của các em; bước đầu nhìn 
nhận các vấn đề trong trường học và 
trong gia đình một cách toàn diện và có 
hệ thống. 
2.1.2. Kĩ năng tư duy sáng tạo 
Kĩ năng tư duy sáng tạo là khả năng 
giải quyết vấn đề theo một cách mới. 
Kĩ năng tư duy sáng tạo giúp con 
người khẳng định giá trị bản thân trong 
các mối quan hệ xã hội, giải quyết công 
việc hiệu quả hơn, nâng cao hiểu biết của 
con người về bản chất và quy luật của thế 
giới. 
Các biểu hiện của kĩ năng tư duy 
sáng tạo ở HS tiểu học: đưa ra những ý 
tưởng và cách giải mới để giải quyết các 
nhiệm vụ học tập; có sáng kiến khi thực 
hiện những nhiệm vụ do cha mẹ và giáo 
viên yêu cầu; đưa ra những cách sắp xếp 
mới và những trật tự mới một cách thuyết 
phục đối với các vấn đề học tập và sinh 
hoạt; sáng tác những tác phẩm vừa sức và 
làm sản phẩm đơn giản phục vụ cho nhu 
cầu bản thân. 
2.1.3. Kĩ năng ra quyết định 
Kĩ năng ra quyết định là khả năng 
lựa chọn phương án tối ưu để giải quyết 
vấn đề hay tình huống cá nhân gặp phải 
trong cuộc sống. 
Kĩ năng ra quyết định giúp con 
người có được sự lựa chọn phù hợp nhất, 
hiệu quả nhất. Nó là điều kiện của sự 
thành công trong cuộc sống. 
Các biểu hiện của kĩ năng ra quyết 
định ở HS tiểu học: biết nhiều thông tin 
về vấn đề hay tình huống phải giải quyết; 
xác định được bản chất của các vấn đề 
đơn giản và gần gũi với cuộc sống hàng 
ngày của các em; biết nhiều cách giải 
quyết vấn đề; hình dung được kết quả của 
từng cách giải quyết; biết được suy nghĩ 
và cảm xúc của bản thân đối với từng 
cách giải quyết; biết so sánh và chọn cách 
giải quyết tối ưu khi giải quyết các vấn 
đề hay tình huống trong học tập và sinh 
hoạt hàng ngày của bản thân. 
2.1.4. Kĩ năng giải quyết vấn đề 
Kĩ năng giải quyết vấn đề là khả 
năng lựa chọn phương án tối ưu và hành 
động theo phương án đó để giải quyết 
vấn đề cá nhân gặp phải trong cuộc sống. 
Kĩ năng giải quyết vấn đề giúp con 
người ứng phó tích cực và hiệu quả đối 
với những vấn đề hay tình huống trong 
học tập, làm việc và sinh hoạt ở gia đình, 
cơ quan, trường học và ngoài xã hội. 
Các biểu hiện của kĩ năng giải 
quyết vấn đề ở HS tiểu học: biết nhiều 
thông tin về vấn đề hay tình huống phải 
giải quyết; xác định được bản chất của 
các vấn đề đơn giản và gần gũi với cuộc 
sống hàng ngày của các em; biết nhiều 
cách giải quyết vấn đề; hình dung được 
kết quả của từng cách giải quyết; biết 
được suy nghĩ và cảm xúc của bản thân 
đối với từng cách giải quyết; biết so sánh 
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 54 năm 2014 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
 192
và chọn cách giải quyết tối ưu khi giải 
quyết các vấn đề hay tình huống trong 
học tập và sinh hoạt hàng ngày của bản 
thân; hành động theo quyết định đã lựa 
chọn; bước đầu biết chỉ ra bài học kinh 
nghiệm khi giải quyết vấn đề. 
2.2. Các kĩ năng cá nhân (nhằm thực 
hiện mục tiêu: Học để làm người) 
2.2.1. Kĩ năng ứng phó với căng thẳng 
Kĩ năng ứng phó với căng thẳng là 
khả năng con người bình tĩnh, sẵn sàng 
đón nhận những tình huống căng thẳng 
như một phần tất yếu của cuộc sống; là 
khả năng nhận biết sự căng thẳng, hiểu 
được nguyên nhân và hậu quả của sự 
căng thẳng, biết cách ứng phó một cách 
tích cực khi bị căng thẳng. 
Kĩ năng ứng phó với căng thẳng 
giúp con người biết suy nghĩ và ứng phó 
tích cực khi gặp căng thẳng, duy trì được 
trạng thái cân bằng về sức khỏe và tâm lí 
của mình, không làm ảnh hưởng đến 
người xung quanh, giải quyết vấn đề hiệu 
quả, giao tiếp hài hòa, có cuộc sống dễ 
chịu và thoải mái. 
Các biểu hiện của kĩ năng ứng phó 
với căng thẳng ở HS tiểu học: nhận biết 
căng thẳng của mình trong học tập và 
sinh hoạt với cha mẹ và thầy cô ở trường, 
hiểu được nguyên nhân gây ra căng 
thẳng, xác định được hậu quả do căng 
thẳng gây ra cho mình về sức khỏe và 
việc học, biết sử dụng cách ứng xử phù 
hợp do người lớn hướng dẫn khi gặp 
căng thẳng. 
2.2.2. Kĩ năng kiểm soát cảm xúc 
Kĩ năng kiểm soát cảm xúc là khả 
năng con người nhận thức rõ cảm xúc của 
mình trong một tình huống nào đó và 
hiểu được ảnh hưởng của cảm xúc đó đối 
với bản thân và người khác, đồng thời 
biết điều chỉnh và thể hiện cảm xúc của 
mình một cách phù hợp. 
Kĩ năng kiểm soát cảm xúc giúp 
con người giải quyết các vấn đề một cách 
hài hòa và mang tính xây dựng, đưa ra 
các quyết định sáng suốt và giao tiếp hiệu 
quả. 
Các biểu hiện của kĩ năng kiểm soát 
cảm xúc ở HS tiểu học: biết những cảm 
xúc cơ bản của mình như: vui, buồn, tức 
giận, lo lắng, sợ hãi, tự hào; biết 
nguyên nhân gây ra cảm xúc của mình, 
biết cảm xúc của mình có ảnh hưởng gì 
đến mình và người thân: cha mẹ, anh chị 
em, giáo viên, bạn học; biết cách thể hiện 
cảm xúc phù hợp trong học tập, sinh hoạt 
ở nhà và ở trường tiểu học. 
2.2.3. Kĩ năng tự nhận thức 
Kĩ năng tự nhận thức là khả năng 
con người hiểu đúng về chính bản thân 
mình, biết nhìn nhận và đánh giá đúng về 
điểm mạnh và điểm yếu của bản thân. 
Kĩ năng tự nhận thức là KNS cơ 
bản và nền tảng, giúp con người giao tiếp 
và ứng xử hiệu quả các tình huống trong 
cuộc sống hàng ngày. Hiểu đúng về mình 
là điều kiện cần thiết để có những lựa 
chọn và quyết định đúng trong học tập, 
làm việc và là điều kiện không thể thiếu 
của thành công và hạnh phúc. 
Các biểu hiện của kĩ năng tự nhận 
thức ở HS tiểu học: biết được tình trạng 
sức khỏe và giới tính của mình; hiểu 
đúng vị trí của bản thân trong gia đình và 
trường học; biết được những điểm cơ bản 
về khả năng và trình độ học tập của 
mình; biết được những phẩm chất dễ 
Tư liệu tham khảo Huỳnh Lâm Anh Chương 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
 193 
nhận thấy về đạo đức, ý chí của bản thân; 
biết được những tình cảm gần gũi và sở 
thích dễ nhận thấy của bản thân; bước 
đầu biết được những điểm mạnh, điểm 
yếu của bản thân. 
2.2.4. Kĩ năng thể hiện sự tự tin 
Kĩ năng thể hiện sự tự tin là khả 
năng con người tin rằng mình là người có 
ích, có thể thực hiện được mục tiêu vừa 
sức với mình và hài lòng với chính mình. 
Kĩ năng thể hiện sự tự tin giúp con 
người có suy nghĩ tích cực, thái độ lạc 
quan, ý chí kiên định và quyết đoán, có 
hành vi mạnh mẽ; giúp con người dễ 
dàng thành công trong cuộc sống. 
Các biểu hiện của kĩ năng thể hiện 
sự tự tin ở HS tiểu học: nhận thức được 
điểm mạnh của bản thân về ngoại hình, 
học tập, đạo đức; hài lòng với bản thân; 
không coi thường và ghét bỏ bản thân; 
không cảm thấy mình thua kém bạn hoàn 
toàn; cảm thấy mình có thể thực hiện 
được những yêu cầu chung của người lớn 
dành cho lứa tuổi; không e ngại khi tiếp 
xúc với người lạ và đám đông; trình bày 
suy nghĩ của mình một cách tự nhiên. 
2.3. Các kĩ năng xã hội (nhằm thực 
hiện mục tiêu: Học để sống) 
2.3.1. Kĩ năng lắng nghe 
Kĩ năng lắng nghe là khả năng thể 
hiện sự tập trung chú ý và sự quan tâm 
đến sự trình bày của người khác một cách 
có phản hồi. 
Kĩ năng lắng nghe giúp con người 
nhận thức đầy đủ và chính xác những 
thông tin quan trọng từ người khác để 
thực hiện tốt công việc và giao tiếp hiệu 
quả; nó thể hiện sự tôn trọng của mỗi cá 
nhân đối với người khác. 
Các biểu hiện của kĩ năng thể hiện 
sự tự tin ở HS tiểu học: tập trung sự chú 
ý và nhận biết những dấu hiệu quan trọng 
của những bài học ở trường cũng như ở 
nhà; biết phản hồi hợp lí khi nghe người 
khác nói (thầy cô, ông bà, cha mẹ, bạn 
bè, các em nhỏ) 
2.3.2. Kĩ năng giao tiếp 
Kĩ năng giao tiếp là khả năng bày tỏ 
suy nghĩ và thái độ của bản thân một 
cách phù hợp với hoàn cảnh và đối tượng 
giao tiếp. 
Kĩ năng giao tiếp giúp con người 
đánh giá đúng tình huống và đối tượng 
giao tiếp, biết xây dựng và giữ gìn các 
mối quan hệ, từ đó đạt được mục đích 
giao tiếp của mình. Kĩ năng giao tiếp là 
điều kiện cần thiết cho sự thành công và 
hạnh phúc của mỗi cá nhân. 
Các biểu hiện của kĩ năng giao tiếp 
ở HS tiểu học: có hiểu biết về vị trí, vai 
trò của bản thân, cha mẹ, anh chị em, ông 
bà và những người thân trong gia đình; 
có hiểu biết về các mối quan hệ của mình 
trong trường tiểu học như: quan hệ thầy - 
trò, quan hệ bạn bè, quan hệ giữa mình 
với các cô bảo mẫu và nhân viên của 
trường; ý thức được mục đích giao tiếp 
của mình trong các tình huống thường 
gặp ở nhà và ở trường tiểu học; biết cách 
xây dựng tình cảm với những người thân 
trong gia đình và trường tiểu học; biết 
trình bày suy nghĩ, nguyện vọng, tình 
cảm của mình với người lớn; biết sử dụng 
một số phương tiện giao tiếp như: quà 
tặng, lời chúc để xây dựng và phát 
triển các mối quan hệ của bản thân. 
2.3.3. Kĩ năng thuyết phục 
Kĩ năng thuyết phục là khả năng 
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 54 năm 2014 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
 194
trình bày suy nghĩ của bản thân và thảo 
luận với đối tượng để đạt được mục đích 
Kĩ năng thuyết phục giúp con người 
giải quyết vấn đề một cách hiệu quả, giải 
quyết các mâu thuẫn một cách tích cực và 
có lợi cho nhiều phía. 
Các biểu hiện của kĩ năng thuyết 
phục ở HS tiểu học: biết trình bày suy 
nghĩ của bản thân với người thân khi cần 
thay đổi một điều gì trong sinh hoạt hàng 
ngày; biết chỉ ra những cơ sở đáng tin và 
hợp lí trong các đề nghị của mình để đạt 
được điều mình mong muốn. 
2.3.4. Kĩ năng hợp tác 
Kĩ năng hợp tác là khả năng cùng 
với người khác thực hiện công việc 
chung có kết quả. 
Kĩ năng hợp tác giúp con người bổ 
sung sức mạnh cho nhau và tập hợp sức 
mạnh của nhau nhằm thực hiện công việc 
chung một cách hiệu quả; giúp cá nhân 
sống hài hòa và tránh xung đột trong các 
mối quan hệ; giúp cá nhân đạt được 
nhiều mục tiêu mà bản thân cá nhân 
không thể tự mình làm được. 
Các biểu hiện của kĩ năng hợp tác ở 
HS tiểu học: nhận biết vị trí và vai trò của 
mình trong lớp, trong nhóm học tập của 
mình ở lớp học; tôn trọng vị trí và vai trò 
của các bạn; bước đầu tham gia góp ý 
kiến xây dựng mục tiêu chung và hoạt 
động chung của nhóm mình, lớp mình; 
ghi nhớ và làm theo những điều đã cam 
kết trong các hoạt động tại lớp, tại 
trường; biết phối hợp với các thành viên 
khác để thực hiện các bài tập và các công 
việc giáo viên và cha mẹ phân công; nỗ 
lực hết khả năng bản thân cho mục tiêu 
chung; giúp đỡ và hỗ trợ các thành viên 
khác ở trường và ở nhà để cùng nhau 
thực hiện công việc chung; có trách 
nhiệm với những thành công hay thất bại 
của nhóm mà mình là thành viên. 
2.3.5. Kĩ năng cảm thông 
Kĩ năng cảm thông là khả năng đặt 
mình trong hoàn cảnh của người khác để 
hiểu, thông cảm và chấp nhận người 
khác. 
Kĩ năng cảm thông giúp con người 
giao tiếp và ứng xử hợp lí và hiệu quả 
hơn; nó khuyến khích sự quan tâm và 
hợp tác lẫn nhau giữa con người với con 
người dù là họ khác biệt. 
Các biểu hiện của kĩ năng cảm 
thông ở HS tiểu học: biết được tâm trạng 
của những người thân trong giao tiếp 
hàng ngày ở nhà và ở trường, biết thể 
hiện thái độ và hành động phù hợp với 
tâm trạng của những người thân; biết thể 
hiện tình yêu thương đối với những 
người kém may mắn hơn mình trong xã 
hội. 
2.3.6. Kĩ năng xác định giá trị bản thân 
Kĩ năng xác định giá trị bản thân là 
khả năng con người ý thức được những 
giá trị mà bản thân mình lựa chọn trong 
cuộc sống. 
Kĩ năng xác định giá trị bản thân 
giúp con người hiểu rõ hơn về bản thân, 
biết tôn trọng và chấp nhận người khác 
với những giá trị riêng của họ. 
Các biểu hiện của kĩ năng xác định 
giá trị bản thân ở HS tiểu học: biết được 
những mặt mạnh của bản thân về ngoại 
hình, học tập, đạo đức; bước đầu biết 
được ý nghĩa của những giá trị bản thân 
hiện có; biết những giá trị dễ nhận biết 
mà bản thân đang theo đuổi; tôn trọng giá 
Tư liệu tham khảo Huỳnh Lâm Anh Chương 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
 195 
trị bản thân của bạn bè, anh chị em và 
những người xung quanh; tích cực học 
tập và rèn luyện để đạt được và phát huy 
những giá trị của bản thân. 
2.3.7. Kĩ năng tìm kiếm sự hỗ trợ 
Kĩ năng tìm kiếm sự hỗ trợ là khả 
năng con người tìm được sự giúp đỡ, sự 
hỗ trợ từ những cá nhân khác hay các tổ 
chức nhằm thực hiện những mục đích của 
mình. 
Kĩ năng tìm kiếm sự hỗ trợ giúp 
con người nhận được không chỉ những 
của cải vật chất mà còn những lời 
khuyên, những lời động viên, những kinh 
nghiệm sống; giúp cá nhân thực hiện 
được những mong muốn của mình và làm 
cho cuộc sống của mỗi cá nhân có ý 
nghĩa hơn. 
Các biểu hiện của kĩ năng tìm kiếm 
sự hỗ trợ ở HS tiểu học là: biết được vấn 
đề cần hỗ trợ; biết địa chỉ hỗ trợ; biết bày 
tỏ nhu cầu nhận được sự hỗ trợ; biết tìm 
nhiều phương án hỗ trợ để đạt được mục 
đích của mình. 
2.3.8. Kĩ năng giải quyết mâu thuẫn 
Kĩ năng giải quyết mâu thuẫn là 
khả năng con người nhận biết được 
nguyên nhân làm nảy sinh mâu thuẫn và 
hành động tích cực nhằm thỏa mãn nhu 
cầu của các bên. 
Kĩ năng giải quyết mâu thuẫn giúp 
con người ứng xử một cách có ý thức đối 
với các mâu thuẫn nảy sinh trong cuộc 
sống, tránh bạo lực và những xung đột 
trong các mối quan hệ của cá nhân, hạn 
chế những đáng tiếc xảy ra trong cuộc 
sống của mỗi cá nhân. 
Các biểu hiện của kĩ năng giải 
quyết mâu thuẫn ở HS tiểu học: nhận 
thức được mâu thuẫn giữa mình và người 
khác, chủ yếu là bạn bè và các em nhỏ 
hơn; nhận thức được nguyên nhân gây ra 
mâu thuẫn; biết chọn cách giải quyết 
không mang tính bạo lực; biết nhờ người 
lớn hỗ trợ khi cần thiết. 
2.4. Các kĩ năng thực hiện công việc 
và nhiệm vụ (nhằm thực hiện mục tiêu: 
Học để làm) 
2.4.1. Kĩ năng đặt mục tiêu 
Kĩ năng đặt mục tiêu là khả năng 
con người biết đề ra và thực hiện được 
mục tiêu của bản thân trong cuộc sống. 
Kĩ năng đặt mục tiêu giúp con 
người sống có mục đích, có kế hoạch và 
có khả năng thực hiện được mục tiêu của 
mình; nó là điều kiện quan trọng cho sự 
thành công và hạnh phúc của mỗi người. 
Các biểu hiện của kĩ năng đặt mục 
tiêu ở HS tiểu học: biết được mục tiêu 
trong học tập và rèn luyện đạo đức ở 
trường và ở nhà; biết dành thời gian để 
thực hiện mục tiêu; biết tìm sự hỗ trợ khi 
cần thiết; biết được biện pháp để đạt 
được mục tiêu; biết được những thuận lợi 
và khó khăn khi thực hiện mục tiêu; nỗ 
lực thực hiện các hành động hướng đích 
và đạt được mục tiêu đã đề ra. 
2.4.2. Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm 
Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm là 
khả năng con người cùng chia sẻ công 
việc với các thành viên khác trong nhóm 
hay tổ chức. 
Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm giúp 
con người thể hiện ý thức trách nhiệm 
của mình đối với nhóm và khẳng định giá 
trị bản thân trước người khác; tạo ra một 
sự hợp tác tích cực giữa các thành viên 
và làm gia tăng sức mạnh của nhóm hay 
Tạp chí KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Số 54 năm 2014 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
 196
tổ chức. 
Các biểu hiện của kĩ năng đảm 
nhận trách nhiệm ở HS tiểu học: nhận 
biết những điểm mạnh của bản thân trong 
nhóm học tập, trong lớp học và gia đình; 
có hiểu biết về cấu trúc, vai trò, nhiệm vụ 
của các thành viên trong gia đình và lớp 
học; đảm nhận một phần công việc của 
nhóm học tập, lớp học và gia đình; có 
biện pháp thực hiện và biết tìm kiếm sự 
hỗ trợ khi cần thiết để hoàn thành nhiệm 
vụ đã đảm nhận. 
2.4.3. Kĩ năng kiên định 
Kĩ năng kiên định là khả năng con 
người thực hiện được mục đích của mình 
trong mối quan hệ hài hòa giữa lợi ích 
của mình với người khác. 
Kĩ năng kiên định giúp con người 
bảo vệ chính kiến và thái độ của bản thân 
trước những dư luận, áp lực tiêu cực của 
những người xung quanh; giúp con người 
tự chủ, tự tin trong cuộc sống và đạt được 
những mục tiêu chân chính của mình. 
Các biểu hiện của kĩ năng kiên định 
ở HS tiểu học: nhận thức được nhu cầu, 
mục đích của mình trong gia đình và 
trường học; nhận thức được sự hài hòa về 
lợi ích của mình và giáo viên, người thân 
trong gia đình khi xây dựng mục tiêu hay 
đặt ra nhu cầu; bước đầu biết lập kế 
hoạch và tìm biện pháp để thực hiện mục 
đích; hành động một cách tích cực, linh 
hoạt và tự tin để đạt mục đích. 
2.4.4. Kĩ năng quản lí thời gian 
Kĩ năng quản lí thời gian là khả 
năng con người biết sử dụng thời gian 
hợp lí cho các hoạt động của mình theo 
thứ tự ưu tiên và thực hiện công việc 
đúng thời hạn. 
Kĩ năng quản lí thời gian là điều 
kiện cần thiết cho việc lập kế hoạch hoạt 
động, giúp cá nhân tránh được những 
căng thẳng do áp lực của cuộc sống đem 
lại và góp phần quan trọng vào sự thành 
công của con người. 
Các biểu hiện của kĩ năng quản lí 
thời gian ở HS tiểu học: biết những 
nhiệm vụ học tập và sinh hoạt của mình, 
biết tính chất và tầm quan trọng của các 
việc đó, bước đầu biết phân phối thời 
gian cho các công việc phải thực hiện 
theo thứ tự ưu tiên một cách hợp lí; thực 
hiện đúng tiến độ các nhiệm vụ. 
2.4.5. Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin 
Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin 
là khả năng con người thu thập và hệ 
thống hóa những thông tin cần thiết để 
thực hiện mục đích hoạt động của mình. 
Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin 
giúp con người có được những thông tin 
cần thiết một cách đầy đủ, chính xác, 
đáng tin và kịp thời; là điều kiện cần thiết 
để con người thực hiện các hoạt động 
sống một cách hiệu quả. 
Các biểu hiện của kĩ năng tìm kiếm 
và xử lí thông tin ở HS tiểu học: biết chủ 
đề, thể loại thông tin cần tìm kiếm trong 
học tập và sinh hoạt; biết các nguồn 
thông tin để tìm kiếm; bước đầu biết lập 
kế hoạch và chuẩn bị các phương tiện để 
thu thập thông tin; thực hiện việc thu thập 
thông tin; bước đầu biết phân tích, so 
sánh các thông tin thu thập được và sắp 
xếp thông tin theo hệ thống. 
3. Kết luận 
Việc chỉ ra các biểu hiện KNS của 
HS tiểu học là việc làm cần thiết. Dựa 
vào các biểu hiện này, giáo viên và cha 
Tư liệu tham khảo Huỳnh Lâm Anh Chương 
_____________________________________________________________________________________________________________ 
 197 
mẹ HS có thể tổ chức quá trình giáo dục 
KNS và đánh giá sự tiến bộ về KNS của 
HS tiểu học. Bên cạnh đó, các nhà biên 
soạn chương trình giáo dục cũng có thể 
dựa vào các biểu hiện này để thiết kế các 
hoạt động giáo dục KNS cho HS một 
cách khoa học. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Hoàng Hòa Bình (chủ biên) và tgk (2010), Giáo dục kĩ năng sống trong các môn học 
ở Tiểu học, Nxb Giáo dục. 
2. Nguyễn Thị Bích Hạnh, Trần Thị Thu Mai (2009), Tâm lí học tiểu học và tâm lí học 
sư phạm tiểu học, Nxb Giáo dục Việt Nam. 
3. Trần Thị Hương (chủ biên) và tgk (2011), Giáo dục học phổ thông, Nxb Đại học Sư 
phạm TPHCM. 
4. K. B. Everard, Geoffrey Morris, Ian Wilson (2010), Quản trị hiệu quả trường học, 
Dự án SREM. 
5. Huỳnh Văn Sơn (chủ biên) và tgk (2012), Phát triển kĩ năng mềm cho sinh viên đại 
học sư phạm, Nxb Giáo dục Việt Nam. 
6. Huỳnh Văn Sơn (2009), Nhập môn kĩ năng sống, Nxb Giáo dục. 
7. UNICEF (1995), Chương trình giáo dục: Những giá trị sống dành cho trẻ em 3-18 
tuổi. 
(Ngày Tòa soạn nhận được bài: 20-3-2013; ngày phản biện đánh giá: 15-4-2013; 
ngày chấp nhận đăng: 06-5-2013) 
PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG TRÒ CHƠI... 
(Tiếp theo trang 178) 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Đặng Vũ Hoạt, Hà Thị Đức (2009), Lí luận dạy học đại học, Nxb Đại học Sư phạm 
Hà Nội. 
2. Nguyễn Ngọc Lâm (1996), Sinh hoạt trò chơi khi dạy và học, Đại học Mở TPHCM. 
3. Lê Nguyên Long (1999), Thử đi tìm phương pháp dạy học hiệu quả, Nxb Giáo dục. 
4. Phan Thị Hồng Vinh (2008), Phương pháp dạy học Giáo dục học, Nxb Đại học Sư 
phạm Hà Nội. 
(Ngày Tòa soạn nhận được bài: 29-7-2013; ngày phản biện đánh giá: 02-8-2013; 
ngày chấp nhận đăng: 18-9-2013)