Về kết hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh trong thời kỳ hội nhập quốc tế ở Việt Nam

1. Kết hợp kinh tế với quốc phòng, an
ninh là yêu cầu khách quan của sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Theo quan
điểm của chủ nghĩa Marx - Lenin, giữa kinh
tế, chính trị, quân sự, quốc phòng, an ninh
và đối ngoại có mối quan hệ biện chứng, tác
động qua lại, gắn bó hữu cơ với nhau, trong
đó, kinh tế bao giờ cũng giữ vai trò quyết
định (Nhiều tác giả, 2008: 53). Phát triển
kinh tế nhằm tạo ra của cải cho xã hội, tạo
tiền đề vật chất kỹ thuật để tăng cường sức
mạnh quốc phòng, an ninh. Nhiệm vụ chủ
yếu của quốc phòng, an ninh là bảo vệ chủ
quyền, giữ gìn an ninh đất nước, bảo vệ
thành quả cách mạng, bảo vệ chính quyền
và chế độ xã hội, tạo môi trường thuận lợi
cho phát triển kinh tế - xã hội và hoạt động
đối ngoại. Mối quan hệ biện chứng giữa các
mặt này là vấn đề có tính quy luật trong
quan điểm “độc lập dân tộc gắn liền với chủ
nghĩa xã hội”, vì mục tiêu “dân giàu, nước
mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” trong
thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại
hóa và hội nhập quốc tế. Điều này tiếp tục
được khẳng định, bổ sung, hoàn thiện trong
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ
quá độ lên CNXH (bổ sung, phát triển năm
2011), đó là: “Sự ổn định và phát triển bền
vững mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội là
nền tảng vững chắc của quốc phòng - an
ninh. Phát triển kinh tế - xã hội đi đôi với
tăng cường sức mạnh quốc phòng - an ninh”
(Đảng Cộng sản Việt Nam, 2011: 82). Qua
đó, một lần nữa khẳng định, tính phụ thuộc
và tác động trở lại của quốc phòng, an ninh
đối với việc tạo ra môi trường thuận lợi cho
kinh tế - xã hội phát triển nhanh, bền vững.
Sự kết hợp này vừa là nội dung cơ bản của
Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình
Về kết hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh 
trong thời kỳ hội nhập quốc tế ở Việt Nam
Hồ Sỹ Hoàng(*)
Tóm tắt: Kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường quốc phòng, an ninh không
chỉ thể hiện tư duy lý luận của Đảng Cộng sản Việt Nam trong các nghị quyết Đại hội mà
còn trở thành một trong những nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, lâu dài đối với toàn
Đảng, toàn quân, toàn dân và cả hệ thống chính trị. Bài viết trình bày tính tất yếu, khách
quan phải kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với tăng cường quốc phòng, an ninh;
sự vận dụng và phát triển tư duy lý luận của Đảng về kết hợp kinh tế với quốc phòng, an
ninh; đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ này trong
thời kỳ hội nhập quốc tế.
Từ khóa: Kinh tế, Quốc phòng, An ninh, Kết hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh
(*) Học viên Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng;
Email: hoangvnht@gmail.com
mới, vừa là nhân tố trọng yếu để thực hiện
mục tiêu phát triển kinh tế nhanh, bền vững
ở nước ta hiện nay. 
Trong tư duy, lý luận của Đảng Cộng
sản Việt Nam, vấn đề kết hợp kinh tế với
quốc phòng và an ninh luôn giữ một vị trí
đặc biệt quan trọng, được xác định là nhiệm
vụ “trọng yếu, thường xuyên” của Đảng và
của nhân dân ta. Đồng thời, đó cũng là một
chủ trương lớn, nhất quán, lâu dài của Đảng,
Nhà nước; là đòi hỏi khách quan của công
cuộc xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc
Việt Nam XHCN; là sự kế thừa và phát triển
lên tầm cao mới truyền thống dựng nước
phải đi đôi với giữ nước của dân tộc ta trong
thời kỳ mới.
Tư duy, lý luận của Đảng về việc gắn kết
chặt chẽ giữa nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã
hội với củng cố quốc phòng, an ninh luôn
được bổ sung, phát triển, hoàn thiện, được
đưa vào các văn kiện quan trọng qua các kỳ
đại hội. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII
đã xác định: “Kết hợp chặt chẽ kinh tế, văn
hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh và quốc
phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội
trong từng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch
phát triển kinh tế - xã hội, chú trọng vùng
sâu, vùng xa, biên giới, biển, đảo. Khắc phục
triệt để những sơ hở, thiếu sót trong việc kết
hợp kinh tế và quốc phòng, an ninh tại các
địa bàn, nhất là địa bàn chiến lược” (Đảng
Cộng sản Việt Nam, 2016: 149). 
Tư tưởng Hồ Chí Minh về kết hợp chặt
chẽ giữa kinh tế với quốc phòng, quốc
phòng với kinh tế đã khẳng định: “...kháng
chiến phải đi đôi với kiến quốc. Kháng
chiến có thắng lợi thì kiến quốc mới thành
công. Kiến quốc có chắc thành công,
kháng chiến mới mau thắng lợi. “Điều này
đã trở thành phương châm xuyên suốt, góp
phần làm nên thắng lợi của cách mạng
nước ta trong hai cuộc kháng chiến chống
thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược.
Theo Người, mỗi người dân phải là “một
người lao động hăng hái”, đồng thời “là
một chiến sĩ dũng cảm”; bộ đội phải tăng
gia sản xuất, “thực túc, binh cường”, “chia
phiên nhau, lớp đánh giặc, lớp làm ruộng,
làm vườn, để tự cấp tự túc, không phiền đến
dân” (Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 4, tập 5,
2000: 99, 103).
Kết hợp kinh tế với quốc phòng, an
ninh là sự gắn kết trong một thể thống nhất
nhằm bổ sung, tạo điều kiện, thúc đẩy cùng
nhau nhịp nhàng phát triển với hiệu quả
kinh tế - xã hội cao, kinh tế phát triển, quốc
phòng, an ninh vững mạnh góp phần quan
trọng tạo nên sức mạnh tổng hợp của đất
nước, bảo vệ độc lập chủ quyền toàn vẹn
lãnh thổ, an ninh quốc gia và trật tự an toàn
xã hội, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh. Tuy
nhiên, không phải kinh tế mạnh là quốc
phòng, an ninh mạnh, mà phải trên cơ sở kết
hợp chặt chẽ một cách hợp lý, hài hòa giữa
kinh tế với quốc phòng, an ninh, sao cho các
hoạt động kinh tế gắn kết hữu cơ với các
hoạt động quốc phòng, an ninh. 
Để xây dựng quốc phòng, an ninh vững
mạnh phải xây dựng, phát triển kinh tế mạnh.
Kinh tế quyết định đến việc cung cấp số
lượng, chất lượng nguồn nhân lực, vật lực
cho quốc phòng, an ninh, qua đó quyết định
đến tổ chức biên chế của lực lượng vũ trang;
quyết định đến đường lối chiến lược quốc
phòng, an ninh. Theo Friedrich Engels,
“Không có gì phụ thuộc vào kinh tế tiên
quyết hơn là chính quân đội và hạm đội”;
“Thắng lợi hay thất bại của chiến tranh đều
phụ thuộc vào điều kiện kinh tế...” (C. Mác
và Ph. Ăngghen Toàn tập, tập 20, 1994: 242).
Xây dựng chiến lược quốc phòng, an ninh
quốc gia của mỗi nước phải căn cứ vào nhiều
14 Th“ng tin Khoa học xž hội, số 9.2017
Về kết hợp kinh tế với§ 15
yếu tố, trong đó tổ chức biên chế của lực
lượng vũ trang và trang bị binh khí kỹ thuật
hiện có là những yếu tố đặc biệt quan trọng.
Quốc phòng, an ninh không chỉ phụ
thuộc vào kinh tế mà còn tác động trở lại
với kinh tế trên cả góc độ tích cực và tiêu
cực. Quốc phòng, an ninh vững mạnh sẽ tạo
môi trường hòa bình, ổn định lâu dài, tạo
điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế.
Quá trình thực hiện nhiệm vụ quốc phòng,
an ninh trong thời bình, ở mức độ nhất định
cũng có tác dụng kích thích kinh tế phát
triển. Đầu tư cho hoạt động quốc phòng, an
ninh, một mặt, đặt ra cho nền kinh tế phải
sản xuất, hoặc thông qua mở rộng quan hệ
kinh tế đối ngoại để đáp ứng nhu cầu tiêu
dùng của nó; mặt khác, sẽ tạo ra thị trường
tiêu thụ sản phẩm của nền kinh tế.
Tuy nhiên, hoạt động quốc phòng, an
ninh cũng tiêu tốn một phần đáng kể nguồn
nhân lực, vật lực, tài chính của xã hội.
Những tiêu dùng này, theo V.I. Lenin, là tiêu
dùng “mất đi”, không quay vào tái sản xuất
xã hội (V.I. Lênin Toàn tập, tập 9, 1979:
192). Do đó, hoạt động quốc phòng, an ninh
sẽ ảnh hưởng đến tiêu dùng của xã hội, ảnh
hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế.
Hoạt động quốc phòng, an ninh còn ảnh
hưởng đến đường lối phát triển kinh tế, cơ
cấu kinh tế. Hoạt động này cũng có thể dẫn
đến hủy hoại môi trường sinh thái, để lại
hậu quả nặng nề cho kinh tế, nhất là khi xảy
ra chiến tranh. Để hạn chế những tác động
tiêu cực, phải kết hợp tốt tăng cường củng
cố quốc phòng, an ninh với phát triển kinh
tế - xã hội vào một chỉnh thể thống nhất.
Có thể nói, kết hợp phát triển kinh tế
với củng cố quốc phòng, an ninh là một tất
yếu khách quan. Mỗi lĩnh vực hoạt động
đều có nội dung, phương thức riêng song
chúng có sự thống nhất ở mục đích chung,
cái này là điều kiện tồn tại của cái kia và
ngược lại. Tuy nhiên, cần phải nhận thức rõ
mỗi lĩnh vực có quy luật phát triển đặc thù,
do đó, việc kết hợp phải được thực hiện một
cách khoa học, hợp lý, cân đối và hài hòa.
2. Ở Việt Nam, kết hợp kinh tế với quốc
phòng, an ninh là sự tiếp nối truyền thống
lịch sử dân tộc: dựng nước đi đôi với giữ
nước. Lịch sử dân tộc Việt Nam luôn luôn
gắn liền với những cuộc chiến tranh giành
và giữ độc lập. Đứng trước nguy cơ thường
xuyên bị đe dọa, xâm lược và thôn tính của
các thế lực thù địch, để xây dựng và phát
triển đất nước, ông cha ta đã có những chủ
trương, kế sách kết hợp phát triển kinh tế
với tăng cường củng cố quốc phòng, an ninh
trong quá trình dựng nước và giữ nước. Các
triều đại phong kiến Việt Nam luôn lấy lợi
ích quốc gia dân tộc làm trọng, đề ra kế sách
giữ nước với tư tưởng: “nước lấy dân làm
gốc”, “dân giàu, nước mạnh”, “quốc phú
binh cường”; thực hiện “khoan thư sức dân
làm kế sâu rễ bền gốc”, chăm lo xây dựng
khối đại đoàn kết dân tộc để “yên dân” mà
“vẹn đất”. Thực hiện kế sách “ngụ binh ư
nông”, “động vi binh, tĩnh vi dân”, “bách
tính gia binh” để vừa phát triển kinh tế, vừa
tăng cường sức mạnh quốc phòng bảo vệ Tổ
quốc (Nhiều tác giả, 2008: 53).
Trong xây dựng, phát triển kinh tế,
Đảng đã sử dụng nhiều chính sách như khai
hoang lập ấp ở những nơi xung yếu để
“phục binh sẵn, phá thế giặc dữ” từ xa; phát
triển nghề thủ công để vừa sản xuất các
công cụ phục vụ cho sinh hoạt, vừa sản xuất
các vũ khí, phương tiện phục vụ cho toàn
dân đánh giặc; chăm lo mở mang đường sá,
đào sông ngòi, kênh rạch, xây đắp đê điều
để vừa phát triển kinh tế, vừa tạo thế trận
đánh giặc, cơ động lực lượng trong chiến
tranh bảo vệ Tổ quốc.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp xâm lược (1945-1954), Đảng đề ra chủ
trương “vừa kháng chiến, vừa kiến quốc”,
“vừa chiến đấu, vừa tăng gia sản xuất, thực
hành tiết kiệm”; “vừa thực hiện phát triển
kinh tế ở địa phương, vừa tiến hành chiến
tranh nhân dân rộng khắp”; “xây dựng làng
kháng chiến”, địch đến thì đánh, địch lui ta
lại tăng gia sản xuất. Bên cạnh đó, Đảng
cũng đã chỉ đạo thực hiện kết hợp phát triển
kinh tế với tăng cường củng cố quốc phòng,
an ninh ở mỗi miền với nội dung và hình
thức thích hợp trong cuộc kháng chiến
chống Mỹ, cứu nước (1954-1975).
Ở miền Bắc, để bảo vệ chế độ XHCN
và xây dựng hậu phương lớn cho miền Nam
đánh đuổi quân xâm lược, Đại hội lần thứ
III của Đảng đã đề ra chủ trương: “Trong
xây dựng kinh tế, phải thấu suốt nhiệm vụ
phục vụ quốc phòng, cũng như trong củng
cố quốc phòng phải khéo sắp xếp cho ăn
khớp với công cuộc xây dựng kinh tế”
(Nhiều tác giả, 2008: 52). Theo đó, miền
Bắc đã xây dựng, phát triển chế độ xã hội
mới, nền kinh tế, văn hóa mới, nâng cao đời
sống mọi mặt của nhân dân; đồng thời kết
hợp chặt chẽ giữa đánh địch với củng cố
quốc phòng, an ninh vững mạnh, bảo vệ
vững chắc miền Bắc XHCN và chi viện sức
người, sức của cho tiền tuyến lớn miền Nam
đánh thắng giặc Mỹ.
Thời kỳ cả nước độc lập, thống nhất và
đi lên CNXH (từ năm 1975 đến nay), Đảng
khẳng định kết hợp phát triển kinh tế - xã
hội với tăng cường củng cố quốc phòng, an
ninh là một nội dung quan trọng trong
đường lối xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt
Nam XHCN và được triển khai trên quy mô
rộng lớn, toàn diện hơn. Từ năm 1986 đến
nay, với tư duy mới về kinh tế và quốc
phòng, an ninh, việc kết hợp phát triển kinh
tế với tăng cường củng cố quốc phòng, an
ninh trên phạm vi cả nước cũng như từng
địa phương, bộ, ban ngành có bước chuyển
biến cả trong nhận thức và tổ chức thực
hiện, đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Việc kết hợp này được thể hiện rõ ở
Quân đội Nhân dân Việt Nam. Từ một lực
lượng nhỏ bé ban đầu là Ðội Việt Nam
tuyên truyền Giải phóng quân, lực lượng vũ
trang của Việt Nam không ngừng lớn mạnh,
ngày càng thực hiện tốt hơn nhiệm vụ đội
quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân
sản xuất.
Quân đội đã phát huy tốt vai trò nòng
cốt xây dựng hệ thống các khu kinh tế -
quốc phòng ở những vị trí chiến lược dọc
tuyến biên giới đất liền, ven biển. Ðến nay,
Bộ Quốc phòng đang triển khai xây dựng
22 khu kinh tế - quốc phòng, ba dự án lấn
biển và hai điểm dân cư mới. Mô hình khu
kinh tế - quốc phòng do quân đội triển khai
được Ðảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền
và nhân dân các địa phương đánh giá cao.
Các khu kinh tế - quốc phòng từng bước
phát huy hiệu quả, góp phần phát triển kinh
tế - xã hội gắn với tăng cường tiềm lực, thế
trận quốc phòng - an ninh ở những vị trí
trọng yếu trên tuyến biên giới, biển đảo của
Tổ quốc. 
Bên cạnh đó, quân đội ta cũng đã tích
cực tham gia phát triển một số loại hình
kinh tế biển, gắn với tăng cường quốc
phòng - an ninh trên biển, đảo, như: khai
thác, chế biến, nuôi trồng, xuất khẩu thủy
sản, hải sản, đầu tư xây dựng các đội tàu
công ích làm dịch vụ hậu cần nghề cá cho
ngư dân; tham gia xây dựng và phát triển
ngành đóng tàu biển (sửa chữa, đóng mới
tàu quân sự và tàu dân sự, các loại tàu biển
chuyên dụng); dịch vụ biển (dịch vụ thăm
dò khai thác dầu khí trên biển, dịch vụ bay
16 Th“ng tin Khoa học xž hội, số 9.2017
Về kết hợp kinh tế với§ 17
dầu khí biển); dịch vụ cảng biển (xếp dỡ
hàng hóa, trung chuyển container...), trồng
rừng trên đảo... Các lực lượng quân đội
tham gia phát triển kinh tế biển, nhất là các
đội tàu đánh bắt cá xa bờ đã kết hợp tốt giữa
sản xuất kinh tế với bảo đảm quốc phòng,
an ninh trên các vùng biển và làm chỗ dựa
tin cậy cho ngư dân và các lực lượng khác
của đất nước phát triển kinh tế biển, đặc biệt
là ở các vùng biển, đảo xa bờ. 
Hiện nay, trong điều kiện cạnh tranh gay
gắt của kinh tế thị trường và diễn biến phức
tạp của kinh tế quốc tế, các doanh nghiệp
quân đội Việt Nam thực hiện nhiệm vụ kinh
tế kết hợp với quốc phòng, an ninh đã khẳng
định sự tăng trưởng vững chắc và định
hướng rõ chiến lược phát triển ở các lĩnh vực:
bưu chính - viễn thông (Viettel); bay dịch vụ
(SFC); dịch vụ ngân hàng (MB); dịch vụ
cảng biển (SNP); đóng tàu biển; xăng dầu
(MP); khai thác khoáng sản, sản xuất nông,
lâm nghiệp trên địa bàn chiến lược... Chỉ tính
riêng năm 2016, tổng doanh thu của các
doanh nghiệp quân đội đạt gần 350 nghìn tỷ
đồng; lợi nhuận trước thuế đạt hơn 43 nghìn
tỷ đồng; nộp ngân sách nhà nước hơn 40
nghìn tỷ đồng (Theo: Trần Sơn, 2017). Các
doanh nghiệp quân đội đã và đang khẳng
định rõ vị thế trong nền kinh tế, đóng góp
tích cực vào sự ổn định, phát triển kinh tế vĩ
mô, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
và bảo đảm an sinh xã hội.
Bên cạnh đó, các đơn vị bộ đội thường
trực đẩy mạnh tăng gia sản xuất quanh bếp,
quanh vườn, tổ chức sản xuất tập trung (mô
hình tăng gia ba cấp), vừa tạo nguồn thực
phẩm tươi sống tại chỗ với giá thành hợp lý
để giữ ổn định bữa ăn hàng ngày của bộ đội,
vừa tạo nguồn thu bổ sung cho các hoạt
động của đơn vị. Các đơn vị sự nghiệp công
lập (cơ sở nghiên cứu khoa học, bệnh viện,
nhà trường, đoàn nghệ thuật, cơ sở dạy
nghề...) tổ chức tốt hoạt động dịch vụ gắn
với kỹ thuật, chuyên môn, vừa tham gia
phát triển kinh tế - xã hội, vừa tạo nguồn thu
góp phần tái đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng,
duy trì, nâng cao năng lực chuyên môn cho
cán bộ; hỗ trợ cải thiện đời sống cán bộ,
chiến sĩ, công nhân viên của đơn vị; đóng
góp một phần cho ngân sách quốc phòng
(
trien-kinh-te-bien/item/18610602-.html).
Có thể nói, từ khi Đảng Cộng sản Việt
Nam ra đời và lãnh đạo cách mạng, do nắm
vững quy luật và biết kế thừa kinh nghiệm
của lịch sử nên Đảng đã thực hiện kết hợp
phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường
củng cố quốc phòng, an ninh một cách nhất
quán bằng những chủ trương sáng tạo, phù
hợp với từng thời kỳ của cách mạng. Qua
đó, phát huy được mọi tiềm năng cho xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc. Như vậy, kết hợp
chặt chẽ kinh tế, xã hội với quốc phòng, an
ninh là chủ trương chiến lược hết sức quan
trọng, được thể hiện nhất quán và xuyên
suốt trong các văn kiện của Đảng. Cương
lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ
lên CNXH (bổ sung, phát triển năm 2011)
đã xác định: “Kết hợp chặt chẽ kinh tế với
quốc phòng, an ninh, quốc phòng, an ninh
với kinh tế trong từng chiến lược, quy
hoạch, kế hoạch, chính sách phát triển kinh
tế - xã hội và trên từng địa bàn” (Đảng Cộng
sản Việt Nam, 2011: 82). Tiếp đó, Chiến
lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm
(2011-2020) cũng chỉ rõ: “Kết hợp chặt chẽ
quốc phòng, an ninh với phát triển kinh tế -
xã hội trên từng địa bàn lãnh thổ, trong công
tác quy hoạch, kế hoạch và các chương
trình, dự án” (Đảng Cộng sản Việt Nam,
2011: 138). Vận dụng lý luận và kinh
nghiệm thực tiễn về lãnh đạo, chỉ đạo kết
hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh thời
gian qua, Nghị quyết Đại hội XI nhấn
mạnh: “phải luôn chủ động thích ứng với
những thay đổi của tình hình, bảo đảm hiệu
quả và lợi ích quốc gia. Đó là điểm phát
triển mới về kết hợp kinh tế với quốc phòng,
an ninh ở nước ta trong thời gian tới” (Đảng
Cộng sản Việt Nam, 2011: 102). 
3. Nhằm tiếp tục quán triệt và thực hiện
tốt đường lối, chủ trương của Đảng về kết
hợp kinh tế với quốc phòng, an ninh, chúng
tôi đưa ra một số giải pháp sau:
Một là, cần nhận thức đầy đủ, sâu rộng
hơn về mối quan hệ giữa độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội trong bối cảnh đất nước đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tăng
cường hội nhập quốc tế. Trên cơ sở nhận
thức đúng đắn, cấp ủy, chính quyền các cấp
cần có biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo kết hợp
chặt chẽ việc thực hiện hai nhiệm vụ chiến
lược xây dựng và bảo vệ tổ quốc, đó là tập
trung phát triển kinh tế - xã hội và chăm lo,
củng cố quốc phòng, an ninh. Trong thời gian
tới, cần tăng cường quản lý nhà nước đối với
công tác quốc phòng, an ninh; coi trọng sự
tham mưu, chỉ đạo về quốc phòng, an ninh
của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an đối với
các ngành, các địa phương; chú trọng tính
lưỡng dụng trong quy hoạch, kế hoạch xây
dựng các công trình công nghiệp và các
ngành trọng điểm phục vụ mục đích dân
sinh, bảo đảm sẵn sàng đáp ứng yêu cầu
chiến tranh khi cần thiết. Đối với các dự án
liên doanh, liên kết với nước ngoài, cần thực
hiện tốt các quy trình thẩm định, phê duyệt,
không để xảy ra mất an toàn về quốc phòng
- an ninh của đất nước.
Hai là, nhận rõ những điểm phát triển
mới về kết hợp kinh tế với quốc phòng, an
ninh trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Trước
hết, mục tiêu kết hợp kinh tế với quốc
phòng, an ninh trong thời gian tới phải bảo
đảm thực hiện được mục tiêu của Chiến
lược phát triển kinh tế - xã hội (2011-2020)
gắn với thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ quốc
phòng, an ninh “bảo vệ vững chắc độc lập,
chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ
của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân
dân và chế độ xã hội chủ nghĩa” (Đảng
Cộng sản Việt Nam, 2011: 81). 
Trên cơ sở nắm vững đặc điểm tình
hình của thời kỳ hội nhập quốc tế, cần nhận
rõ những yếu tố tác động mới đối với quá
trình thực hiện kết hợp kinh tế với quốc
phòng, an ninh, đó là: tác động của toàn cầu
hóa; mối quan hệ giữa cạnh tranh với hợp
tác và phát triển trong quá trình hội nhập
kinh tế quốc tế; tốc độ gia tăng đầu tư kinh
tế, xâm nhập thị trường của nước ngoài vào
nước ta; tính chất đa dạng, đan xen của
nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, đối ngoại
trong mối quan hệ kết hợp Những yếu tố
mới nảy sinh trong thời kỳ hội nhập quốc tế
sẽ tác động trực tiếp đến thực hiện hai
nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc nói chung, tổ chức kết hợp kinh tế
với quốc phòng, an ninh ở nước ta nói riêng.
Trong thời kỳ mới, việc quán triệt các
quan điểm cơ bản của Đảng về kết hợp
kinh tế với quốc phòng, an ninh cần coi
trọng tư tưởng kết hợp chặt chẽ giữa tự bảo
vệ với được bảo vệ và tham gia bảo vệ trong
quá trình xây dựng, phát triển kinh tế - xã
hội. Nội dung kết hợp kinh tế với quốc
phòng, an ninh trong thời kỳ hội nhập quốc
tế cần được tiến hành đồng bộ, đi vào chiều
sâu, đạt hiệu quả thiết thực. 
Ba là, chú trọng nâng cao chất lượng
công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức
quốc phòng, an ninh cho các đối tượng. Đối
với đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán
bộ lãnh đạo các cấp, cần tập trung nâng cao
18 Th“ng tin Khoa học xž hội, số 9.2017
Về kết hợp kinh tế với§ 19
trách nhiệm chính trị trong lãnh đạo, chỉ đạo
thực hiện công tác quốc phòng, an ninh đối
với địa phương, đơn vị mình,... Đối với
nhân dân, chú trọng nâng cao nhận thức, ý
thức, trách nhiệm công dân trong việc thực
hiện các nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc; đẩy
mạnh tuyên truyền, giáo dục trong thanh
niên, học sinh, sinh viên và nhân dân các
vùng có đông đồng bào theo đạo, đồng bào
dân tộc thiểu số; phát huy mạnh mẽ vai trò
của các tổ chức trong hệ thống chính trị, các
chức sắc tôn giáo, già làng, trưởng bản,...
tạo sự đồng thuận xã hội trong việc thực
hiện đường lối, chính sách của Đảng, Nhà
nước nói chung và nhiệm vụ quốc phòng -
an ninh nói riêng.
Bốn là, kết hợp chặt chẽ giữa xây
dựng lực lượng, thế trận quốc phòng toàn
dân với lực lượng và thế trận an ninh nhân
dân ở cả tầm vĩ mô và vi mô, dựa trên nền
tảng vững chắc của “thế trận lòng dân” và
chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc.
Theo đó, Đảng cần tập trung lãnh đạo, chỉ
đạo, tạo bước chuyển biến cơ bản, toàn
diện, có chiều sâu trong xây dựng khu vực
phòng thủ tỉnh (thành phố), tạo nền tảng
vững chắc cho thế trận quốc phòng toàn
dân và thế trận an ninh nhân dân; cần hết
sức coi trọng nâng cao chất lượng tổng
hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội
nhân dân và Công an nhân dân, bảo đảm
để các lực lượng này thực sự là nòng cốt
tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân
trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc
và giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn
xã hội. Đối với quân đội, cần tập trung bồi
dưỡng, nâng cao trình độ tác chiến, phối
hợp, hiệp đồng, khả năng cơ động phòng
tránh, đánh trả,...; chú trọng chăm lo đời
sống, sức khỏe của bộ đội; tăng cường
công tác giáo dục, quản lý kỷ luật; có biện
pháp lãnh đạo, chỉ đạo bảo đảm tốt về vũ
khí, trang bị kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ trong thời kỳ mới. Quân đội
nhân dân và Công an nhân dân cần quán
triệt và triển khai thực hiện tốt cơ chế phối
hợp giữa hai lực lượng, bảo đảm cho thế
trận quốc phòng toàn dân và thế trận an
ninh nhân dân đều được phát huy một cách
đầy đủ nhất q
Tài liệu tham khảo
1. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn
kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XI, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn
kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XII, Văn phòng Trung ương Đảng.
3. Kết hợp kinh tế với quốc phòng, xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc, 
nhandan.com.vn/tshs/phat-trien-kinh-
te-bien/item/18610602-.html
4. C. Mác và Ph. Ăng-ghen Toàn tập
(1994), tập 20, Nxb. Chính trị quốc gia,
Hà Nội. 
5. Nhiều tác giả (2008), Giáo trình giáo
dục quốc phòng - an ninh, Nxb. Giáo
dục, Hà Nội.
6. Trần Sơn (2017), Quân đội thực hiện
tốt nhiệm vụ tham gia sản xuất, xây
dựng kinh tế, góp phần phát triển kinh
tế - xã hội, tăng cường tiềm lực, thế trận
quốc phòng, 
quan-doi-thuc-hien-tot-nhiem-vu-tham-
gia-san-xuat-xay-dung-kinh-te-gop-
phan-phat-trien-kinh-te-xa-hoi-tang-
cuong-tiem-luc-the-tran-quoc-phong/c/
22669763.epi
7. V.I. Lênin Toàn tập (2000), tập 4, tập 5,
Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.
8. V.I. Lênin Toàn tập (2005), tập 32, Nxb.
Chính trị quốc gia, Hà Nội.