Sự cần thiết phải nâng cao trình độ thẩm mỹ cho xã hội và thực trạng của công tác thiết kế mỹ thuật ở Việt Nam

Để nhận diện một xã hội phát triển phải thông qua đánh giá nhiều mặt, một

trong những yếu tố rõ nét nhất đó là những sản phẩm vật chất mà xã hội đang sản sinh và

đang sử dụng. Nhận định về giá trị thẩm mỹ của xã hội phải thông qua thị hiếu thẩm mỹ

của số đông tầng lớp những cá thể đại diện cho xã hội đó. Chính vì vậy, sản phẩm design

ứng dụng bên cạnh giá trị công năng còn có giá trị thẩm mỹ. Đầu tư cho sự phát triển

thẩm mỹ của sản phẩm là đầu tư cho chất lượng cuộc sống. Vì vậy, việc nâng cao trình độ

thẩm mỹ cho công chúng là điều cần thiết và trách nhiệm của công tác thiết kế mỹ thuật

ứng dụng và sản phẩm design.

pdf 7 trang kimcuc 4100
Bạn đang xem tài liệu "Sự cần thiết phải nâng cao trình độ thẩm mỹ cho xã hội và thực trạng của công tác thiết kế mỹ thuật ở Việt Nam", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Sự cần thiết phải nâng cao trình độ thẩm mỹ cho xã hội và thực trạng của công tác thiết kế mỹ thuật ở Việt Nam

Sự cần thiết phải nâng cao trình độ thẩm mỹ cho xã hội và thực trạng của công tác thiết kế mỹ thuật ở Việt Nam
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Nguyễn Đắc Thái 
50 
SỰ CẦN THIẾT PHẢI NÂNG CAO TRÌNH ĐỘ THẨM MỸ 
CHO XÃ HỘI VÀ THỰC TRẠNG CỦA CÔNG TÁC 
THIẾT KẾ MỸ THUẬT Ở VIỆT NAM 
THE NEED TO IMPROVE THE AESTHETIC QUALITIES 
OF SOCIETY AND THE REALITY OF ART DESIGN IN VIETNAM 
NGUYỄN ĐẮC THÁI 
 ThS. Trường Đại học Văn Lang, Email:nguyendacthai@vanlanguni.edu.vn 
TÓM TẮT: Để nhận diện một xã hội phát triển phải thông qua đánh giá nhiều mặt, một 
trong những yếu tố rõ nét nhất đó là những sản phẩm vật chất mà xã hội đang sản sinh và 
đang sử dụng. Nhận định về giá trị thẩm mỹ của xã hội phải thông qua thị hiếu thẩm mỹ 
của số đông tầng lớp những cá thể đại diện cho xã hội đó. Chính vì vậy, sản phẩm design 
ứng dụng bên cạnh giá trị công năng còn có giá trị thẩm mỹ. Đầu tư cho sự phát triển 
thẩm mỹ của sản phẩm là đầu tư cho chất lượng cuộc sống. Vì vậy, việc nâng cao trình độ 
thẩm mỹ cho công chúng là điều cần thiết và trách nhiệm của công tác thiết kế mỹ thuật 
ứng dụng và sản phẩm design. 
Từ khóa: thị hiếu thẩm mỹ, quan hệ thẩm mỹ, quan điểm thẩm mỹ, công năng, thiết kế, 
ABSTRACT: To identify a development society must be through a multi-faceted 
assessment, one of the most obvious of which is the physical product that society is 
producing and using. The aesthetic value of society must be judged by the aesthetic taste of 
the majority of individuals representing the society. Therefore, in product design 
application there are not only the value of the function is significant but the aesthetic value 
must be counted. Investing in the aesthetic development of the product is an investment in 
the quality of life. Therefore, improving the aesthetic qualities of the public is essential and 
responsible for the design art for application and design products. 
Key words: aesthetic taste, aesthetic relations, aesthetic view, power, design,... 
1. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Giáo dục văn hóa thẩm mỹ nhằm hình 
thành ở con người một quan hệ thẩm mỹ 
nhất định đối với hiện thực. Quan hệ thẩm 
mỹ là quan hệ đặc biệt của con người với 
hiện thực, trong đó con người (với tư cách 
chủ thể) khám phá biểu hiện định giá mức 
độ toàn diện, hài hoà, hoàn thiện bằng 
năng lực nhận thức chủ động, tích cực sáng 
tạo tự do [1, tr.81]. Trong quan hệ thẩm 
mỹ, con người không chỉ nắm bắt tiếp thu, 
cảm nhận một cách đầy đủ, tinh tế phẩm 
chất thẩm mỹ của thực tại, biến nó thành 
giá trị thẩm mỹ thực sự cho mình, làm giàu 
cho đời sống tinh thần của mình, mà còn 
tham gia vào sáng tạo các giá trị thẩm mỹ, 
tạo ra cái đẹp trong mọi lĩnh vực của cuộc 
sống. Từ đó, đưa cái đẹp thấm sâu vào mọi 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 08/2018 
51 
khía cạnh của cuộc sống cá nhân và cộng 
đồng vào mối quan hệ của con người làm 
cho cuộc sống của con người ngày một hài 
hòa tốt đẹp hơn. 
2. NỘI DUNG 
Nhà phê bình văn học nổi tiếng của 
Pháp là R. Barthles đã khẳng định: 
“Thưởng thức và phê bình tác phẩm bao 
giờ cũng thông qua lăng kính bối cảnh xã 
hội và tâm lý cá nhân,” [2, tr.64]. Với 
quan hệ thẩm mỹ được hình thành và phát 
triển, con người không chỉ khẳng định 
mình với tư cách chủ thể hưởng thụ các giá 
trị thẩm mỹ mà còn nâng mình lên chủ thể 
sáng tạo trong quá trình tiếp nhận thẩm mỹ. 
Quan hệ thẩm mỹ là một quan hệ xã hội 
trong “tổng hòa những quan hệ xã hội”, 
góp phần cùng các quan hệ sáng tạo theo 
những quy luật của cái đẹp. Để hướng tới 
hình thành và phát triển các quan niệm 
thẩm mỹ theo định hướng và giáo dục thẩm 
mỹ, sản phẩm design cần đạt được hai chức 
năng cơ bản sau: 
(1) Chức năng tạo hình mỹ thuật phải 
đẹp và luôn đưa ra các giá trị, hình thức 
gắn liền với công năng, xu hướng thiết kế 
phải tiên phong dẫn đường cho sản phẩm 
phát triển; 
(2) Chức năng tiện ích và mang lại cho 
người tiêu dùng một cảm nhận hứng khởi 
khi tương tác từ nhiều giá trị hữu hình và 
giá trị vô hình. 
Để thực hiện được chức năng cơ bản 
đó, sản phẩm thiết kế cần phải có nhiệm vụ 
giáo dục văn hóa thẩm mỹ, nâng cao trình 
độ nhận thức thẩm mỹ của xã hội, cụ thể: 
(1) Giáo dục tư tưởng, quan điểm 
chuẩn mực thẩm mỹ; 
(2) Giáo dục cảm xúc, tình cảm, thị 
hiếu, lý tưởng thẩm mỹ; 
(3) Giáo dục tri thức văn hóa thẩm mỹ, 
trang bị và ngày càng làm giàu thêm vốn 
hiểu biết con người về thế giới các giá trị 
thẩm mỹ trong đời sống văn hóa; 
(4) Bồi dưỡng và phát triển năng lực 
sáng tạo cho con người thông qua sự tương 
tác thông minh của sản phẩm thiết kế với 
người sử dụng. 
Việc giáo dục những tư tưởng, quan 
điểm thẩm mỹ nghệ thuật tiến bộ cho mỗi 
cá nhân, cho mọi tầng lớp nhân dân, đặc 
biệt cho thế hệ trẻ là một nhiệm vụ quan 
trọng của những người làm công tác thiết 
kế, đưa ra những sản phẩm thiết kế, tương 
tác hằng ngày với mọi tầng lớp trong xã 
hội. Đồng thời, cũng là một yếu tố góp 
phần hoàn thiện hình thành quan niệm thẩm 
mỹ cho cộng đồng. Những quan niệm đúng 
đắn, thấm nhuần tinh thần nhân văn, nhân 
đạo, kết tinh những nét đẹp truyền thống 
của dân tộc và phù hợp với tinh thần thời 
đại sẽ là cơ sở lý luận nền tảng định hướng 
cho mọi nhu cầu hoạt động, thưởng thức, 
đánh giá, sáng tạo các giá trị thẩm mỹ của 
sản phẩm design. Giáo dục tư tưởng, quan 
niệm thẩm mỹ không thể tách rời với giáo 
dục ý thức chính trị, tư tưởng triết học, đạo 
đức, khoa học, pháp luật, Sự phối hợp tất 
cả các nội dung giáo dục sẽ hợp thành hệ 
thống thế giới quan của con người. 
Trên cơ sở bồi dưỡng, hình thành 
những cảm xúc những tình cảm thẩm mỹ, 
việc xây dựng một thị hiếu thẩm mỹ tốt là 
bước tiến sâu hơn của giáo dục văn hóa 
thẩm mỹ. Trong cấu trúc văn hóa thẩm mỹ, 
thị hiếu thẩm mỹ có vị trí, ý nghĩa đặc biệt 
quan trọng. Thị hiếu thẩm mỹ là cơ sở, là 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Nguyễn Đắc Thái 
52 
nhân tố thường trực bảo đảm tính bền vững 
của năng lực thẩm mỹ. Nhờ thị hiếu thẩm 
mỹ phát triển mà con người có được thái độ 
lựa chọn nhanh chóng, phản ứng tức thời, 
nhận xét và thẩm định sắc bén đối với các 
hiện tượng thẩm mỹ, các thuộc tính đa dạng 
trong cuộc sống thực tại. Thị hiếu thẩm mỹ 
có các thuộc tính đa dạng trong cuộc sống 
thực tại và luôn có sự thống nhất trong mặt 
cảm tính và lý tính, tính hiện thực và tính lý 
tưởng. Chính vì thế, việc xây dựng, hình 
thành, phát triển thị hiếu thẩm mỹ có vai 
trò hết sức quan trọng đối với việc giáo dục 
các chuẩn mực đánh giá thẩm mỹ. Một khi 
đã hình thành được thị hiếu thẩm mỹ tốt 
đẹp, tiến bộ, các quan niệm về thẩm mỹ 
không còn là sự cảm nhận tư tưởng, mà 
thực sự được con người tiếp nhận, lựa chọn 
bằng tâm hồn, tình cảm, trở thành sự “tự 
định hướng” nhu cầu thôi thúc từ nội tâm 
thúc đẩy các hoạt động tiếp nhận và sáng 
tạo giá trị thẩm mỹ. “Từ mục tiêu “định 
hướng” trở thành sự tự định hướng, đó là 
cả một quá trình giáo dục hình thành một 
hệ thống quan niệm thẩm mỹ chính thống. 
Giáo dục thẩm mỹ góp phần nhằm thúc đẩy 
quá trình hoàn thiện hệ thống quan niệm 
văn hóa thẩm mỹ” [3, tr. 136]. Lý tưởng 
thẩm mỹ là sự hoàn thiện các trạng thái của 
tình cảm thẩm mỹ, hệ thống các tâm tư 
nguyện vọng lôi cuốn con người về cái đẹp 
hoàn thiện nhất trong mục tiêu vươn tới của 
mỗi con người và của toàn xã hội. Tuy 
nhiên, muốn giáo dục con người có được 
khả năng cảm xúc thẩm mỹ tinh tế, thị hiếu 
thẩm mỹ lành mạnh, tốt đẹp, lý tưởng thẩm 
mỹ tiến bộ, thấm nhuần tinh thần nhân văn 
thì nhất thiết phải trang bị cho con người 
vốn tri thức văn hóa thẩm mỹ đối với nhân 
cách, mà quan trọng hơn là trình độ thẩm 
mỹ của nhân cách. 
Ngày nay, các sản phẩm của mỹ thuật, 
đặc biệt là sản phẩm thiết kế ứng dụng của 
chúng ta đóng vai trò hết sức quan trọng 
trong quá trình xây dựng và phát triển đất 
nước, từ sau Nghị quyết Trung ương 5 
Khóa VIII, Đảng ta đã đề ra phương châm 
xây dựng một nền văn hóa Việt Nam tiên 
tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Những năm 
qua, hoạt động thiết kế ứng dụng đã phát 
triển nhanh và quy mô, bắt kịp được xu 
hướng thiết kế của thế giới. Giá trị thiết kế 
đã góp phần rất lớn trong quá trình lưu 
thông và sản xuất hàng hóa. Công tác thiết 
kế ở Việt Nam đã nhanh chóng định hình 
cho mình một con đường để tiếp cận và hòa 
nhập với môi trường thương mại toàn cầu. 
Các sản phẩm thiết kế ứng dụng đóng vai 
trò cực kỳ quan trọng và thiết thực trong 
việc đưa cái đẹp ứng dụng vào trong cuộc 
sống xã hội, có vai trò hướng dẫn và phát 
triển cảm thụ thẩm mỹ cho xã hội. Hoạt 
động thiết kế ứng dụng đi vào cuộc sống 
thường nhật trên mọi lĩnh vực, mọi môi 
trường sinh hoạt, thương mại hàng hóa tiêu 
dùng xuất khẩu và trở thành động lực góp 
phần phát triển kinh tế, văn hóa, chính 
trị, nhất là trong nền kinh tế thị trường 
sôi nổi và cạnh tranh khốc liệt như hiện 
nay. Đời sống càng đi lên, con người có 
nhu cầu đòi hỏi càng cao hơn, không chỉ ăn 
no, mặc ấm mà còn ăn ngon, mặc đẹp, sinh 
hoạt ngày càng tiện nghi, hiện đại, có nếp 
sống văn minh, văn hóa. Cuộc sống đang 
và sẽ cần có chất lượng, sự tinh tế, vì thế 
hàng hóa cũ lỗi thời, kiểu dáng cũ và kém 
thẩm mỹ, thiếu khoa học sẽ bị tẩy chay. 
Chính vì thế, ngành mỹ thuật nói chung và 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 08/2018 
53 
ngành mỹ thuật ứng dụng nói riêng phải 
luôn tiên phong định hướng thẩm mỹ cho 
xã hội và là động lực quan trọng trong việc 
thúc đẩy một nền kinh tế tiến nhanh, tiến 
mạnh theo kịp các nước tiên tiến khác. Các 
chính sách của Nhà nước đang kêu gọi thực 
hiện thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa 
và xây dựng phát triển nền văn hóa Việt 
Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, có 
giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao nhằm xây 
dựng con người mới, xã hội văn minh. Mỹ 
thuật từ lâu được coi là vũ khí tinh thần có 
chức năng giáo dục thẩm mỹ nhân sinh 
quan cho xã hội và phục vụ rộng rãi quần 
chúng lao động. Chính vì vậy, mỹ thuật 
phải mang tính định hướng thẩm mỹ cho sự 
phát triển, định hướng thẩm mỹ phát huy 
vai trò tiên phong trong nền kinh tế thị 
trường, nâng cao chất lượng thẩm mỹ của 
môi trường sống và nâng cao tầm vóc của 
xã hội trong lĩnh vực nghệ thuật, có trách 
nhiệm sáng tạo, thiết kế sáng tác, nâng cao 
chất lượng thẩm mỹ hàng hóa phục vụ cho 
nền kinh tế linh động và nhiều biến chuyển 
như hiện nay. Bên cạnh đó, mỹ thuật cần 
phát huy vai trò giáo dục con người về mặt 
thẩm mỹ nâng cao đời sống văn hóa tinh 
thần, văn minh hiện đại trong xã hội, 
Thực tế, lợi ích kinh tế mà mỹ thuật 
mang lại hết sức to lớn, nó không tùy thuộc 
vào số lượng hoạ sĩ, số lượng tác phẩm, số 
lượng các cuộc triển lãm, mà phụ thuộc 
vào năng lực sáng tạo, định hình trong một 
dòng chảy riêng với những điển phạm, quy 
phạm được phổ cập hóa và không ngừng tự 
phủ định. Nói cách khác, một nền mỹ thuật 
thực sự tồn tại, là tồn tại như một chỉnh thể 
văn hóa mỹ thuật. 
Giáo dục, định hướng thẩm mỹ nghệ 
thuật cho xã hội góp phần định hình một 
nền “văn minh thị giác riêng biệt” [4, tr.97] 
tạo nên cá tính cho xã hội và nét đặc thù 
của một nền văn hóa tiêu biểu. Trong bối 
cảnh xã hội ngày nay, khi nền kinh tế hàng 
hóa, thông tin và du lịch phát triển, khi mà 
con người đều hiểu được tính chất tượng 
trưng trong các quan hệ xã hội và tính chất 
ẩn dụ trong hành vi mỗi con người,... sự 
đóng góp của mỹ thuật đối với kinh tế càng 
cụ thể và rộng lớn. Sự đóng góp này không 
phải trang điểm, làm đẹp hiểu theo nghĩa 
cân bằng thị giác chung chung, mà là sự 
hiển thị tượng trưng các giá trị thẩm mỹ 
biểu hiện cho một trình độ văn minh, một 
bản sắc văn hóa. Nói cách khác, nó thực sự 
là cách để giao tiếp điều chỉnh các quan 
điểm thẩm mỹ trong xã hội phát triển. 
Mỹ thuật ứng dụng Việt Nam hiện tại 
chưa định hình nền văn hóa thị giác đặc 
trưng Việt Nam. Chỉ cần nhìn qua thị 
trường hàng lưu niệm, vật phẩm trang trí, 
bao bì hàng hóa, mẫu mã quảng cáo, mọi 
người đều có thể nhận thấy - nghèo nàn về 
chủng loại, ít sản phẩm đẹp, trong những 
sản phẩm được cho là đẹp thường lại lai 
căng, thiếu cái riêng như những quy định 
thể chế, những quy ước văn hóa trong ngôn 
ngữ tạo hình. Nguyên nhân sâu xa dường 
như chính nó hiện nay cũng không thực sự 
tồn tại, công chúng không biết nhiều về nó. 
Còn các nhà thiết kế trong các lĩnh vực mỹ 
thuật ứng dụng, khi đi tìm những chất liệu 
mới, những kỹ thuật mới và cả những tiêu 
chuẩn thẩm mỹ mới cũng chẳng thấy khi 
nhắm vào nó. Để có vẻ dân tộc, họ tìm về 
nguồn nghệ thuật dân gian, để có vẻ hiện 
đại, họ lật ngay sách vở nước ngoài, điều 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Nguyễn Đắc Thái 
54 
này hết sức nguy hiểm trong sáng tác, nó 
tạo thành sự gượng ép, bắt chước. Sản 
phẩm mỹ thuật ứng dụng Việt Nam hiện 
đại, cho đến nay, hoặc vẫn lặp đi lặp lại, 
luẩn quẩn trong sự tùng phục ý niệm, chưa 
khẳng định được vị thế của cái nhìn, hoặc 
có ý thức về vị thế của cái nhìn, về đặc thù 
tư duy của cái nhìn, về đặc thù tư duy thị 
giác nhưng lại thiếu khả năng độc lập sáng 
tạo nên vẫn cứ mãi lặp đi lặp lại người 
khác, “Nói chung, nó vẫn còn lơ lửng 
giữa nghệ thuật dân gian và nghệ thuật 
hiện đại phương Tây chứ chưa thực sự cắm 
rễ trong bản thể văn hóa của mình, và trở 
lại làm giàu cho cái bản thể đó. Và do đó, 
chỉ sinh ra được những sản phẩm chiết 
trung, tồn tại trên bề mặt - nhưng những ảo 
ảnh - ít có những hình tượng sống lâu bền, 
những hình ảnh tiêu biểu đi sâu vào công 
chúng, những sáng tạo về hình thức làm 
thay đổi cái nhìn sự vật,” [3, tr.168 ]. 
Lợi ích kinh tế đi liền sau lợi ích văn 
hóa của mỹ thuật. Vấn đề của mỹ thuật 
Việt Nam hiện đại là phải nhìn nhận lại 
cách nhìn, cách nghĩ của cả người sáng tác 
lẫn người thưởng thức. Nếu giáo dục thẩm 
mỹ mỹ thuật chỉ quan tâm đến ý nghĩa đề 
tài, không quan tâm đến giá trị thực tiễn thì 
việc thưởng thức nghệ thuật sẽ rất khô khan 
và rất khó cho công chúng cảm nhận 
Ngày nay, phải trả thẩm mỹ mỹ thuật về 
đúng với vị trí của nó là tìm tòi, sáng tạo 
những hình thức nghệ thuật mới, những giá 
trị thẩm mỹ mới. Nói chung, cần phải có 
phê bình thực sự - biện biệt các giá trị, 
nhắm đến sự quy phạm hóa thông qua các 
điển phạm - và tiến tới là mở rộng, nâng 
cao các hoạt động phổ cập, 
Đứng trước tình hình hiện nay, về 
mặt quản lý, Nhà nước cần vạch ra một 
phương hướng mới, phù hợp với một nền 
kinh tế thị trường hết sức năng động và 
các chính sách phải rất phù hợp với đặc 
điểm riêng trong nền kinh tế mở như hiện 
nay. Cơ chế thị trường và sự hội nhập 
quốc tế, bên cạnh những tích cực to lớn 
cũng đã bộc lộ rõ mặt trái của nó, ảnh 
hưởng tiêu cực đến tư tưởng, đạo đức, lối 
sống của nhân dân, và sức sáng tác của 
tầng lớp nghệ sĩ nói chung và hoạ sĩ nói 
riêng từ những tác động không tốt, vô 
tình phân luồng dòng tư tưởng sáng tác 
trên bước đường phát triển theo nhiều ngã 
rẽ khác nhau. Kinh tế thị trường với sức 
mạnh tự phát ghê gớm đã làm sinh sôi 
chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng, 
coi trọng giá trị vật chất coi nhẹ giá trị 
tinh thần, chỉ chú ý đến lợi ích cá nhân 
mà coi nhẹ lợi ích cộng đồng, chú ý lợi 
ích trước mắt mà coi nhẹ giá trị cơ bản 
lâu dài. Ở một góc độ khác, mặt trái của 
cơ chế thị trường là sự cạnh tranh không 
lành mạnh, nạn thất nhiệp, sự phân hóa 
giàu nghèo, tệ nạn xã hội, những điều 
đó tác động tiêu cực đến đời sống con 
người, là một nguyên nhân của những 
tiêu cực trong nhận thức tư tưởng, tình 
cảm đạo đức lối sống. 
Đối với việc mở rộng giao lưu, hội 
nhập quốc tế, bên cạnh mặt tác dụng tích 
cực có mặt tác động tiêu cực. Qua tiếp xúc 
với các giá trị văn hóa, các lối sống khác 
nhau, trong những giá trị đó có những giá 
trị không phù hợp với truyền thống dân tộc 
nhưng được một bộ phận xã hội chấp nhận 
vì nhận thức chưa cao, bên cạnh đó có 
những kẻ lợi dụng để xuyên tạc gây rối 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Số 08/2018 
55 
loạn nền văn hóa nước nhà, làm cho môi 
trường văn hóa thẩm mỹ của xã hội có 
những xáo động, phức tạp theo hướng bất 
lợi. Loại hình thiết kế ứng dụng cũng 
không tránh khỏi, nhiều trường phái mới du 
nhập vào, nhiều phong cách hơn nhưng 
chưa phải là tất cả chúng đều được thị 
trường chấp nhận vì những lý do nêu trên 
mà sẽ có một số vẫn còn phải cân nhắc và 
thận trọng. 
3. KẾT LUẬN 
Tóm lại, công tác thiết kế mỹ thuật ứng 
dụng và sản phẩm của nó đóng vai trò quan 
trọng, hình thành một nền tảng tư tưởng 
trong công chúng phải mang tính chiến 
lược và định hướng cho xã hội. Xây dựng 
được một tầng lớp có trình độ thẩm mỹ 
nhất định và bản lĩnh về tư tưởng và nội 
dung của tác phẩm. Xây dựng một hệ thống 
tiêu chuẩn các quan niệm về thẩm mỹ rộng 
rãi trong công chúng để nâng cao ý thức và 
quan niệm thẩm mỹ của mọi tầng lớp xã 
hội lên một tầm cao mới, phù hợp với một 
xã hội năng động trong cơ chế thị trường 
như hiện nay. 
Xác định được vai trò và giá trị của 
yếu tố thẩm mỹ trong sản phẩm thiết kế 
không chỉ đơn thuần phục vụ mang lại giá 
trị cộng thêm cho sản phẩm mà còn góp 
phần định hình thẩm mỹ cho người tiêu 
dùng và cho xã hội. Muốn có được một sản 
phẩm thiết kế ứng dụng tốt, phải hiểu được 
hành vi, cảm nhận thẩm mỹ của người tiêu 
dùng với sản phẩm đó để định được giá trị 
đúng cho sản phẩm. Điều này góp phần 
nâng cao ý thức cho toàn xã hội về ý thức 
thẩm mỹ cho cả nhà sản xuất và người tiêu 
dùng hiện đại. Để đạt được như mong 
muốn, cần phải có lộ trình ở cấp Nhà nước 
và thay đổi hành vi nhận thức từng bước 
qua nhiều thế hệ, không nóng vội và áp đặt 
yếu tố cảm nhận, bởi vì mỗi một cá thể 
trong xã hội bị chi phối bởi một định kiến 
xã hội nhất định. 
Bài học từ chính phủ Hàn Quốc [5, 
tr.6] chính vì nhận thức được tầm quan 
trọng của thiết kế mà chính phủ Hàn Quốc 
đã phát triển dịch vụ thiết kế thành công 
nghiệp thiết kế và thực hiện hành động như 
là một chính sách quốc gia một cách tổng 
thể và có sự chỉ đạo định hướng từ cấp nhà 
nước với chiến lược và quốc sách rõ ràng, 
nâng tầm chất lượng thiết kế của sản phẩm 
lên hàng đầu thế giới. Họ có những chính 
sách ưu đãi và ràng buộc nhất định trong 
lĩnh vực thiết kế, xây dựng nên thể chế 
riêng trong việc nhận biết thị giác cho các 
sản phẩm thiết kế của họ. Giáo dục và định 
hình thẩm mỹ được quan tâm từ những cái 
nhỏ nhất trong cuộc sống hằng ngày như 
món ăn, sản phẩm gia dụng, đều được 
nhất quán một tinh thần chung là giá trị tự 
hào dân tộc, giá trị quốc gia được ưu tiên, 
chính vì thế mà lĩnh vực thiết kế của Hàn 
Quốc ngày càng vượt trội và mang tính 
định hướng. Sản phẩm thiết kế của Hàn 
Quốc luôn tạo được trào lưu, xu hướng ở 
các nước trong khu vực và trên thế giới. Để 
xây dựng chính sách và chiến lược giáo dục 
nghệ thuật đúng đắn, trước hết chính phủ 
phải nhận thức đầy đủ về vai trò, ý nghĩa và 
tính cấp thiết của giáo dục văn hóa nghệ 
thuật trong đời sống quốc gia. Trên cơ sở 
nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn, chính 
phủ Hàn Quốc hiểu sâu sắc đặc điểm, nhu 
cầu của nền kinh tế tri thức, xu hướng toàn 
cầu hóa và điều kiện cụ thể của đất nước. 
“Từ đó, Chính phủ đã nhận diện được vai 
TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC VĂN LANG Nguyễn Đắc Thái 
56 
trò đặc biệt quan trọng của giáo dục nghệ 
thuật đối với sự phát triển kinh tế - xã hội 
Hàn Quốc trong thời gian tới và quyết định 
đầu tư cho lĩnh vực này” [5, tr.9]. Đây là 
điều mà Việt Nam cần xem xét và thay đổi 
một cách nghiêm túc, khẩn trương và thiết 
thực. Để các thế hệ sau của Việt Nam có tư 
duy, trình độ thẩm mỹ nhất định bắt kịp với 
các nước trên thế giới. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. T.SecnưSepxki (1962), Quan hệ thẩm mỹ của nghệ thuật đối với hiện thực, Nxb. Va n 
hóa nghệ thuật, Hà Nội. 
2. Phương Lựu (1994), Mười trường phái lý luận phê bình văn học phương Tây đương đại, 
Nxb. Giáo dục, Hà Nội. 
3. Nguyễn Văn Huyên (Chủ biên, 2001), Văn hóa thẩm mỹ và sự phát triển con ngu ời Việt 
Nam trong thế k mới, Nxb. Văn hóa Thông tin, Hà Nội. 
4. Mikel Dufrenne (Chủ biên, 2002), Sự nghiên cứu hiện nay về các vấn đề chủ yếu trong 
mỹ học và các ngành nghệ thuật, t.4, Thư viện Viện Triết học. 
5. Phạm Bích Huyền, Giáo dục văn hóa và nghệ thuật ở Hàn Quốc - Nâng cao nhận thức 
của chính phủ về tính cấp thiết của giáo dục nghệ thuật. 
Ngày nhận bài: 06/11/2017. Ngày biên tập xong: 12/01/2018. Duyệt đăng: 17/3/2018. 

File đính kèm:

  • pdfsu_can_thiet_phai_nang_cao_trinh_do_tham_my_cho_xa_hoi_va_th.pdf