Giáo trình Thực tập hệ thống cung cấp nhiên liệu động cơ 1

 1 
Hƣng Yên 2015
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT HƢNG YÊN 
KHOA CƠ KHÍ ĐỘNG LỰC 
ĐỀ CƢƠNG BÀI GIẢNG 
(Tài liệu lƣu hành nội bộ) 
HỌC PHẦN: THỰC TẬP HỆ THỐNG CUNG CẤP 
 NHIÊN LIỆU ĐỘNG CƠ 1 
CHUYÊN NGÀNH: CÔNG NGHỆ KỸ THUẬT Ô TÔ 
TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO: CAO ĐẲNG 
 2 
H×nh 1.1: Th¸o c¸p ¾c quy. 
H×nh 1.2: Nh÷ng chó ý khi th¸o c¸c gi¾c nèi ®iÖn. 
H×nh 1.3: Th¸o ®Çu èng nèi x¨ng. 
TÍN CHỈ 1: THỰC TẬP HỆ THỐNG PHUN XĂNG ĐIỆN TỬ 
a. Quy tr×nh th¸o hÖ thèng phun x¨ng ®iÖn tö ra khái xe. 
 Chó ý: Tr-íc khi th¸o c¸c ®Çu nèi cña hÖ thèng EFI, c¸c thiÕt bÞ ®Çu ra, v v.. ®Çu tiªn 
ta cho ®éng c¬ ngõng lµm viÖc hay t¾t hÖ thèng ®¸nh löa hoÆc th¸o rêi c¸c cùc ¾c 
quy. 
 Th¸o d©y c¸p ra khái c¸c cùc cña ¾c quy (h×nh 
1.1): Th¸o c¸p ra khái cùc (+) tr-íc sau ®ã 
míi th¸o c¸p khái cùc (-). 
 Chó ý: Kh«ng bao giê ®-îc th¸o c¸p ¸c quy 
trªn xe cã chøc n¨ng tù chÈn ®o¸n . NÕu th¸o 
c¸p ¸c quy tÊt c¶ m· chÈn ®o¸n l-u trong bé 
nhí sÏ bÞ xãa s¹ch. 
 Th¸o c¸c gi¾c nèi tõ ECU tíi c¸c c¶m biÕn vµ c¸c thiÕt bÞ ®-îc ®iÒu khiÓn. 
 Chó ý: nh¶ kho¸ h·m tr-íc khi kÐo gi¾c ra sau ®ã kÐo th©n gi¾c ,kh«ng kÐo d©y. 
(h×nh 1.2) 
 Th¸o ®Çu èng nèi x¨ng: Dïng 2 clª, 1 
chiÕc ®Ó gi÷ 1 chiÕc ®Ó vÆn. (h×nh 1.3) 
- §Æt mét khay chøa xuèng d-íi vÞ trÝ th¸o . 
- §Æt mét miÕng giÎ lªn trªn cót nèi ®Ó 
tr¸nh phun x¨ng. 
- Níi láng dÇn chç nèi. 
- Th¸o chç nèi. 
 * Chó ý: M«men xiÕt kho¶ng 30 N.m 
 Th¸o c¸c èng dÉn. 
- Th¸o èng ch©n kh«ng ra khái bé ®iÒu ¸p x¨ng. 
- Th¸o èng dÉn khÝ ra khái häng hót. 
 Th¸o c¶m biÕn vÞ trÝ b-ím ga: Th¸o côm b-ím ga sau ®ã th¸o c¶m biÕn vÞ trÝ b-ím 
ga. 
 3 
H×nh 1.5: Th¸o vßi phun khëi 
®éng l¹nh. 
H×nh 1.6: Th¸o dµn ph©n phèi. 
- Dïng khÈu th¸o côm b-ím ga. (h×nh 1.4.a) 
- Dïng tuèc n¬ vÝt th¸o c¶m biÕn vÞ trÝ b-ím 
ga. (h×nh 1.4.b) 
- T-¬ng tù nh- vËy ta th¸o c¸c c¶m biÕn cßn 
l¹i trong hÖ thèng. 
 Th¸o bÇu läc x¨ng. 
 Th¸o vßi phun khëi ®éng l¹nh. (h×nh 1.5) 
- Dïng clª choßng ®Ó th¸o bu l«ng b¾t vßi 
phun khëi ®éng l¹nh. 
 Th¸o dµn ph©n phèi. 
- Dïng choßng ®Ó th¸o c¸c bu l«ng b¨t giµn 
phun víi th©n m¸y. (h×nh 1.6) 
- Sau ®ã th¸o lÇn l-ît c¸c vßi phun chÝnh. 
- Th¸o bé ®iÒu chØnh ¸p suÊt x¨ng. 
 Chó ý: Khi th¸o c¸c vßi phun ra khái dµn 
èng ph©n phèi ph¸i cÈn thËn ®Ó tr¸nh lµm 
háng gi¾c nèi hay ®Çu kim phun. 
b. Quy tr×nh l¾p hÖ thèng phun x¨ng ®iÖn tö lªn xe. 
 Quy tr×nh l¾p hÖ thèng lªn xe ®-îc thùc hiÖn theo c¸c b-íc ng-îc l¹i cña quy tr×nh 
th¸o.Víi mét sè chó ý sau: 
- Lu«n dïng c¸c gio¨ng ®Öm míi . 
a b 
H×nh 1.4: Th¸o c¶m biÕn vÞ trÝ b-ím ga. 
 4 
- Khi l¾p vßi phun chÝnh: kh«ng dïng l¹i c¸c vong ®Öm ch÷ O tr-íc khi l¾p b«i tr¬n 
®Öm ch÷ O b»ng dÇu chuyªn dïng, giãng th¼ng vßi phun vµ giµn èng ph©n phèi råi Ên 
th¼ng vµo – kh«ng Ên nghiªng. 
- Khi l¾p c¸c gi¨c nèi chó ý nghe tiÕng kªu nhá cho biÕt gi¾c ®· ®-îc h·m. 
1.1. Thực tập khối cấp gió 
1.1.1. Cổ họng gió. 
Cổ họng gió bao gồm bướm ga, nó điều khiển lượng khí nạp trong quá trình động cơ 
hoạt động bình thường, và một khoang khí phụ, cho phép một lượng không khí nhỏ đi qua 
trong khi chạy không tải. Một cảm biến vị trí bướm ga cũng được lắp trên trục của bướm ga. 
Một số loại cổ họng gió cũng được lắp một van khí phụ loại nhiệt hay một bộ đệm bướm ga 
để làm cho bướm ga không đóng đột ngột. Nước làm mát được dẫn qua cổ họng gió để ngăn 
không cho nó bị đóng băng tại thời tiết lạnh. 
Hình 1.7. Kết cấu cổ họng gió. 
1.1.2. Vít chỉnh hỗn hợp không tải. 
 Bướm ga đóng hoàn toàn khi chạy không tải. Kết quả là, dòng khí nạp vào sẽ đi qua 
khoang khí phụ vào trong khoang nạp khí. 
 Tốc độ không tải của động cơ có thể được điều chỉnh bằng việc điều chỉnh lượng khí 
nạp đi qua khoang khí phụ: xoay vít chỉnh tốc độ không tải (theo chiều kim đồng hồ) sẽ làm 
giảm dòng khí phụ và giảm tốc độ không tải của động cơ, nới lỏng vít chỉnh (xoay nó ngược 
chiều kim đồng hồ) sẽ làm tăng lượng khí qua khoang khí phụ và tăng tốc độ không tải của 
động cơ. 
1.1.3. Van khí phụ. 
 Động cơ TOYOTA 5A – FE. Dùng van khí phụ loại sáp nhiệt, van khí phụ loại sáp 
được chế tạo liền trong cổ họng gió. 
 5 
H×nh 1.8: §iÒu chØnh tèc ®é kh«ng t¶i. 
 Van khí phụ loại sáp được tạo nên bởi một van nhiệt, một van chắn, lò xo trong & 
một lò xo ngoài. Van nhiệt được điền đầy bởi sáp giãn nở nhiệt, sáp này giãn nở & co lại 
phụ thuộc vào sự thay đổi của nhiệt độ nước làm mát. Cấu tạo van khí phụ như ở hình 1.3.1. 
 Khi nhiệt độ nước làm mát thấp, van nhiệt co lại và van chắn được mở bằng lò xo. 
 Nó cho phép không khí đi qua van khí phụ, bỏ qua bướm ga, vào trong khoang nạp 
khí. 
 Khi nhiệt độ nước làm mát tăng lên, van nhiệt giãn nở làm cho lò xo đóng van chắn 
lại. Do lò xo trong khoẻ hơn, van chắn đóng dần lại, hạ thấp tốc độ của động cơ cho đến khi 
nó đóng hẳn lại 
 Theo phương pháp này, tại thời điểm nhiệt độ nước làm mát động cơ đạt 800C, van 
chắn sẽ đóng lại và tốc độ không tải của động cơ trở lại bình thường. Nếu nhiệt độ nước làm 
mát tăng cao hơn, van nhiệt sẽ giãn nở nhiều hơn. Nó nén lò xo lại, làm tăng lực lò xo giữ 
cho van chắn đóng chặt. 
1.1.4. Khoang nạp khí & Đƣờng ống nạp. 
 Do không khí hút vào trong các xylanh bị ngắt quãng nên sẽ xảy ra dung động trong 
khí nạp. Rung động này sẽ làm cho tấm đo gió của cảm biến đo áp suất chân không dung 
động. Do vậy, một khoang nạp khí có thể tích lớn được dùng để giảm rung động không khí 
này. 
 Có hai loại ống nối khoang nạp khí và đườn ống nạp, một loại liền và, một loại rời. 
* §iÒu chØnh kh«ng t¶i. 
 §iÒu kiÖn tr-íc khi ®iÒu chØnh. 
- Läc giã ®· ®-îc l¾p. 
- NhiÖt ®é ®éng c¬ ë gi¸ trÞ ®Þnh 
møc. 
- C¸c èng cña hÖ thèng n¹p khÝ 
kh«ng bÞ hë. 
- TÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ phô t¶i t¾t. 
- Thêi ®iÓm ®¸nh löa chÝnh x¸c. 
- Hép sè ë vÞ trÝ ’N’ (sè tù ®éng); 
sè ’0’ (sè th­êng). 
- §ång hå CO ho¹t ®éng b×nh 
th-êng. 
 C¸c b-íc tiÕn hµnh. (h×nh 1.8) 
- Tra gi¸ trÞ sè vßng quay chuÈn cña 
®éng c¬ ®iÒu chØnh. 
- L¾p c¶m biÕn ®o sè vßng quay vµo ®éng c¬. 
 6 
1.1.5. Cảm biến áp suất đƣờng nạp. ( Cảm biến chân không ). 
Xe COROLA – TOYOTA . Với động cơ thế hệ 5A – FE, hệ thống cung cấp gió dùng 
cảm biến áp suất đường nạp để tạo tín hiệu cơ bản gửi cho ECU, qua đó xác định được 
lượng gió nạp vào xylanh động cơ. Gọi là loại D – EFI. 
 Cảm biến này thực hiện việc đo áp suất đường nạp, qua đó xác định lượng khí nạp 
vào động cơ. 
 Cảm biến chân không chuyển sự thay đổi áp suất trong đường ống nạp thành sự thay 
đổi về điện áp và được nối qua một ống cao su đến buồng chứa chân không. 
Hình 1.9. Sơ đồ đấu dây của cảm biến áp suất và quan hệ giữa áp suất đường nạp và tín 
hiệu điện áp. 
 Cảm biến chân không bao gồm một phần tử chuyển áp suất và một IC dùng để 
khuếch đại tín hiệu ra của phần tử chuyển đổi. Phần tử chuyển đổi áp suất là một màng 
silicon dùng hiệu ứng điện trở áp điện của chất bán dẫn. 
 Khi áp suất trong đường ống nạp thay đổi thì điện áp phát ra của cảm biến thay đổi 
từ đó tạo tín hiệu đo lượng gió trong đường ống nạp. Tín hiệu được gửi về ECU. Qua tín 
hiệu này ECU điều chỉnh đánh lửa sớm hay trễ. 
 Cảm biến áp suất đường ống nạp được sử dụng trong loại D – EFI để cảm nhận áp 
suất đường ống nạp. Đây là một cảm biến quan trọng nhất của EFI. 
 Cảm biến áp suất đường ống nạp dùng độ chân không được tạo ra trong buồng chân 
không. Độ chân không trong buồng này gần như tuyệt đối và nó không bị ảnh hưởng bởi sự 
dao động của áp suất khí quyển xảy ra do sự thay đổi độ cao. 
 Cảm biến áp suất đường ống nạp so sánh áp suất đường ống nạp với độ chân không 
này và phát ra tín hiệu PIM, nên tín hiệu này cũng không bị dao động theo sự thay đổi của 
áp suất khí quyển. 
 7 
 Điều đó cho phép ECU giữ được tỷ lệ khí – nhiên liệu ở mức tối ưu tại bất kỳ độ cao 
nào. 
1.2. Thực tập mạch điều khiển phun xăng 
1.2.1. Sơ đồ nguyên lý. 
Hình 1.10. Các bộ phận trong hệ thống cung cấp nhiên liệu. 
 1. Thùng xăng. 5. Bộ điều áp xăng. 
 2. Bơm xăng. 6. Vòi phun chính. 
 3. Lọc xăng. 7. Vòi phun khởi động lạnh. 
4. Dàn phân phối. 
Nhiên liệu được hút ra từ thùng chứa bằng bơm nhiên liệu và phân phối dưới áp suất 
đến từ ống phân phối nhiên liệu. Sự phân phối áp suất và thể tích của bơm nhiên liệu được 
thiết kế vượt quá yêu cầu tối đa cho động cơ. 
Bộ điều hoà áp suất cho phép một số nhiên liệu trở về thùng chứa khi cần thiết để 
điều chỉnh áp suất nhiên liệu tại kim phun theo chế độ làm việc của động cơ. 
1.2.2. Bơm xăng. 
 Điều khiển bơm nhiên liệu. 
 8 
H×nh 1.12: C¸c chi tiÕt th¸o rêi cña b¬m x¨ng. 
Rơle mở mạch
Transistor công 
suất bơm xăng
Bơm xăng
Khóa điện
Rơle EFI chính
Giắc kiểm tra
Accu 
Hình 1.11. Sơ đồ mạch điện bơm xăng. 
a. B¶o d-ìng, söa ch÷a b¬m x¨ng. 
* B¬m x¨ng ta chñ yÕu kiÓm tra sù ho¹t ®éng cña nã. 
 BËt kho¸ ®iÖn vÒ vÞ trÝ 0N: 
 Chó ý: Kh«ng ®-îc khëi ®éng ®éng c¬. 
 Dïng d©y chuyªn dïng lèi cùc FP vµ +B cña gi¾c kiÓm tra. (h×nh 1.13) 
 9 
H×nh 1.13. kiÓm tra ho¹t ®éng cña b¬m x¨ng. 
 Chó ý: Gi¾c kiÓm tra ®-îc bè trÝ gÇn b×nh ®iÖn. (h×nh 14.a) 
 KiÓm tra xem cã ¸p suÊt trªn ®-êng èng hót kh«ng b»ng c¸ch n¾n èng, khi n¾n èng 
cã thÓ nghe thÊy tiÕng ®éng trªn ®-êng èng bëi ¸p suÊt x¨ng (H×nh 14.b). 
 Th¸o d©y nèi chuyªn dïng ra khái gi¾c kiÓm tra. 
 T¾t kho¸ ®iÖn. NÕu kh«ng cã ¸p suÊt trªn ®-êng èng, kiÓm tra c¸c phÇn sau: D©y ch× 
nèi, r¬le chÝnh cña hÖ thèng EFI, cÇu ch×, r¬le më m¹ch, b¬m x¨ng, d©y ®iÖn. 
 NÕu b¬m x¨ng kh«ng ho¹t ®éng ta thay b¬m x¨ng míi. 
 b. KiÓm tra ¸p suÊt nhiªn liÖu. 
 KiÓm tra ®iÖn ¸p ¾c quy lµ lín h¬n 12V. 
 Th¸o c¸p ra khái cùc ©m vµ d-¬ng cña ¾c quy. 
a 
b 
H×nh 1.14: VÞ trÝ ®Ó gi¾c kiÓm tra vµ kiÓm tra ¸p suÊt x¨ng trªn èng dÉn. 
 10 
H×nh 1.15: KiÓm tra ¸p suÊt nhiªn liÖu. 
a b 
 Th¸o gi¾c nèi cña vßi phun khëi ®éng l¹nh. 
 §Æt khay chøa phï hîp hoÆc dÎ mÒm xuèng d-íi chç th¸o cña vßi phun khëi ®éng 
l¹nh. 
 Chó ý: Nghiªm cÊm hót thuèc, tia löa vµ sö dônglöa xung quanh n¬i lµm viÖc. 
 Th¸o èng dÉn nhiªn liÖu vßi phun khëi ®éng l¹nh. 
 X¶ nhiªn liÖu trong èng ph©n phèi ra. (h×nh 1.15.a) 
 L¾p ®ång hå ®o ¸p suÊt vµo èng ph©n phèi. (h×nh 1.15.b) 
 Chó ý: M«men xiÕt 180 kg.cm. 
 VÖ sinh s¹ch x¨ng b¾n ra ngoµi. 
 L¾p d©y c¸p ¾c quy vµo, dïng d©y chÈn ®o¸n, nèi hai cùc +B vµ FP cña gi¾c kiÓm 
tra l¹i víi nhau. (h×nh 1.15.a) 
 BËt khãa ®iÖn lªn vÞ trÝ ON. 
 §o ¸p suÊt nhiªn liÖu ¸p suÊt nhiªn liÖu: 2,73,1kg/cm2. (h×nh 1.15.b) 
 Th¸o d©y chÈn ®o¸n khái gi¾c kiÓm tra. 
 Cho ®éng c¬ ch¹y kh«ng t¶i. 
 Th¸o èng ch©n kh«ng cña bé ®iÒu ¸p x¨ng ra vµ nót l¹i. 
 §o ¸p suÊt nhiªn liÖu khi ®éng c¬ ch¹y kh«ng t¶i. 
¸p suÊt nhiªn liÖu: 2,7  3,1kg/cm2. 
 NÕu ¸p suÊt nhiªn liÖu v-ît qu¸ tiªu chuÈn khi th¸o èng ch©n kh«ng cña bé æn ®Þnh 
¸p suÊt ra, bãp èng håi nhiªn liÖu xem cã gi·n ra kh«ng. 
 NÕu c¨ng m¹nh: §-êng nhiªn liÖu håi bÞ t¾c. 
 NÕu c¨ng yÕu: Bé æn ®Þnh ¸p suÊt háng. NÕu ¸p suÊt nhiªn liÖu thÊp h¬n tiªu chuÈn 
khi th¸o èng ch©n kh«ng cña bé æn ®Þnh ¸p suÊt ra, bãp m¹nh vµo èng håi nhiªn liÖu 
vµ kiÓm tra thay ®æi ¸p suÊt. 
 ¸p suÊt t¨ng lªn: Bé æn ®Þnh ¸p suÊt háng. 
 11 
H×nh 1.17: KiÓm tra ¸p suÊt nhiªn liÖu khi 
nèi èng ch©n kh«ng vµo bé æn ®Þnh ¸p suÊt. 
H×nh 1.16: Nèi gi¾c kiÓm tra vµ ®o ¸p suÊt nhiªn liÖu b»ng ®ång hå ®o ¸p suÊt. 
èng 
nèi 
Th¸o 
ra 
a 
b 
 ¸p suÊt dao ®éng: B¬m x¨ng bÞ háng, nhiªn liÖu dß rØ hay m¹ch ®iÖn bÞ háng. 
 Nèi l¹i èng ch©n kh«ng vµo bé æn ®Þnh ¸p suÊt. 
 Cho ®éng c¬ ch¹y kh«ng t¶i, ®o ¸p suÊt nhiªn liÖu. 
¸p suÊt nhiªn liÖu: 2,3 2,6kg/cm2 
(h×nh 1.17) 
 NÕu ¸p suÊt thÊp h¬n møc tiªu 
chuÈn, nguyªn nh©n cã thÓ bé æn 
®Þnh ¸p suÊt bÞ háng. 
 T¾t m¸y. KiÓm tra ¸p suÊt nhiªn 
liÖu gi÷ trong kho¶ng trªn 
1,5kg/cm2 trong 5 phót sau khi t¾t 
m¸y. 
 NÕu ¸p suÊt nhiªn liÖu gi¶m 
xuèng nhanh chãng sau khi t¾t 
m¸y, nguyªn nh©n cã thÓ do ®é 
kÝn cña van mét chiÒu duy tr× ¸p suÊt ë b¬m x¨ng kh«ng kÝn, van bé æn ®Þnh ¸p suÊt 
háng, vßi phun háng. 
 Sau khi kiÓm tra ¸p suÊt nhiªn liÖu, th¸o c¸p nèi m¸t cña ¾c quy vµ cÈn thËn th¸o 
®ång hå ®o ¸p suÊt ra. 
 Nèi l¹i ®-êng èng cÊp nhiªn liÖu cho vßi phun khëi ®éng l¹nh, dïng ®Öm míi vµ bu 
l«ng nèi. 
 C¾m gi¾c nèi vµo vßi phun khëi ®éng l¹nh, kiÓm tra dß rØ nhiªn liÖu. 
1.2.3. Lọc xăng. 
 Lọc xăng có tác dụng lọc sạch cặn bẩn, tạp chất bảo đảm xăng sạch cung cấp cho vòi 
phun hoạt động tránh hiện tượng tắc, kẹt, đóng không kín của vòi phun. 
 Lọc xăng được lắp với đường ra của bơm. Thường được sử dụng bằng màng giấy, có 
cỡ lọc khoảng 10  m. 
 12 
Lọc xăng có cấu tạo cho 
xăng đi theo một chiều nên khi lắp 
phải theo đúng chiều, nếu không sẽ 
làm cản trở lượng xăng qua lọc. 
Phần tử lọc thường được làm bằng 
giấy, vỏ bằng thép hoặc nhựa. Sau 
một khoảng thời gian làm việc thì 
phải thay lọc mới. Thường xe chạy 
được từ 33.000 đến 40.000 km thì 
phải thay lọc mới. 
1.2.4. Dàn phân phối xăng. 
 Dàn phân phối có kết cấu là một ống rỗng, là nơi lắp và cấp xăng cho các vòi phun làm 
việc, một đầu nối với lọc xăng, đầu còn lại lắp với bộ điều áp xăng. 
Hình 1.19. Dàn phân phối. 
 Trên phần thân của dàn phân phối có những cửa để lắp các vòi phun chính. 
 Trong dàn luôn giữ một lượng xăng với áp lực xác đinh để vòi phun làm việc ổn 
định. 
1.2.5. Bộ điều áp xăng. 
- Kiểm tra: + Kiểm tra bên ngoài. 
 + Sự rò rỉ nhiên liệu. 
 + Sự điều tiết áp suất. 
- Bảo dưỡng: Thay mới bộ điều áp khi bị hư hỏng 
1.2.6. Vòi phun xăng chính. 
Hình 1.18. Cấu tạo lọc xăng. 
1. Phần tử lọc. 2. Vỏ. 3. Lưới đồng. 
 13 
Hình 1.20. Mạch điện vòi phun chính loại điện trở thấp. 
Hình 1.21. Mạch điện vòi phun điện trở cao. 
c. KiÓm tra vßi phun chÝnh. 
 KiÓm tra ho¹t ®éng cña vßi phun. 
- KiÓm tra ©m thanh ph¸t ra khi vßi phun ho¹t ®éng. 
- KiÓm tra ®iÖn trë vßi phun. 
 Cho ®éng c¬ ch¹y dïng èng nghe ®Ó kiÓm tra, tiÕng ®éng b×nh th-êng tØ lÖ víi tèc ®é 
®éng c¬. (h×nh 1.22.a) 
 14 
 NÕu kh«ng cã èng nghe b¹n cã thÓ kiÓm tra ho¹t ®éng cña vßi phun b»ng tay. 
 NÕu kh«ng nghe thÊy tiÕng kªu hay tiÕng kªu kh«ng b×nh th-êng ta kiÓm tra gi¾c nèi 
d©y, vßi phun hoÆc tÝn hiÖu tõ ECU. 
 Chó ý: NÕu mét vßi phun kh«ng ho¹t ®éng b×nh th-êng th× tiÕng ån cña c¸c vßi phun 
kh¸c lµm chóng ta khã x¸c ®Þnh. §iªn trë vßi phun xÊp xØ 13,8 V. 
 KiÓm tra l-u l-îng phun. 
 Chó ý: 
 Do x¨ng cã kh¶ n¨ng ch¸y cao, nghiªm cÊm hót thuèc, tia löa vµ sö dông löa xung 
quanh. 
 C¸c tia löa cã thÓ x¶y ra khi nèi ®Çu dß vµo ¾c quy, do vËy gi÷ c¸c vßi phun cµng xa 
¾c quy cµng tèt. 
- Th¸o c¸p ©m cña ¾c quy. 
- Th¸o èng nhiªn liÖu khái ®Çu ra cña läc nhiªn liÖu. 
- Nèi cót nèi vµ èng kiÓm tra vµo bÇu läc nhiªn liÖu b»ng ®Öm míi vµ bu l«ng cót nèi 
(dïng bÇu läc cña xe). 
- Th¸o bé æn ®Þnh ¸p suÊt. (h×nh 1.23.a) 
- Nèi ®-êng èng håi vµo bé æn ®Þnh ¸p suÊt, nèi èng cao su cña thiÕt bÞ kiÓm tra vµo bé 
æn ®Þnh ¸p suÊt ë phÇn cót nèi. 
a b 
c 
H×nh 1.22: KiÓm tra ho¹t ®éng cña vßi phun. 
 15 
- Nèi phÇn cót nèi vµ èng cao su vµo vßi phun, l¾p khãa kÑp vµo. L¾p mét èng nhùa 
phï hîp vµo ®Çu vßi phun ®Ó tr¸nh x¨ng b¾n ra ngoµi. 
- Nèi l¹i c¸p ©m ¾c quy. 
- BËt khãa ®iÖn lªn vÞ trÝ ON (kh«ng khëi ®éng ®éng c¬). 
- C¾m d©y chÈn ®o¸n nèi cùc +B vµ FP ®Ó b¬m x¨ng ho¹t ®éng. (h×nh 6.38.a) 
- Nèi d©y nèi vµo vßi phun vµ ¾c quy, trong vßng 15gi©y, vµ ®o l-îng phun b¨ng èng 
®o chia ®é. KiÓm tra mçi vßi phun 2  3 lÇn. NÕu l-îng phun kh«ng nh- tiªu ch ...  
Hình 2.28:Quy tr nh tháo bộ lọc nhiên liệu 
Phương pháp thay thế bộ lọc nhiên liệu là: 
Sau khi tháo/lắp động cơ hoặc xả nhiên liệu (nếu nhiên liệu hoàn toàn không còn trong 
ống nhiên liệu) 
1) Lau sạch xung quanh lỗ thông hơi của bộ lọc nhiên liệu và nắp quy lát. 
2) Nơi bu-lông lỗ thông hơi trên đầu bộ lọc nhiên liệu ra một ít. 
3) Thực hiện thao tác bơm bằng bơm mồi trên bộ lọc nhiên liệu cho đén khi nhiên liệu cho 
đén khi nhiên liệu bắt đầu rút khỏi vòi lỗ thông hơi. 
4) Vặn bu lông khi khong khí đã rút hết khỏi nhiên liệu mà được xả đến lỗ thông hơi bộ lọc 
nhiên liệu. 
5) Xả bu lông lỗ thông hơi ở mặt trước nắp quy lát. 
6) Đóng vai trò sau khi bơm cho đến khi không khí ra khỏi nhiên liệu theo cùng cách đã 
được miêu tả trong mục 2. 
7) Thực hiện các thao tác quay tay tay khi đã làm những công việc trên. 
Quay tay vừa đủ (10-15 giây) và khoảng vài lần cho đến khi động cơ khởi động (khoảng 3 
đến 5 lần, đặc biệt, nếu nhiên liệu trong kim phun đã ra hết triệt để thì nên quay đầy đủ từ 
lúc xả khí để khởi động động cơ). 
Thời gian quay tay không vượt quá 15 giây vì quay tay trong thời gian dài sẽ tác động xấu 
đến bộ đề của động cơ. Giữ giá trị hai lần quay khoảng 30 giây để tránh bộ đề khỏi quá 
nóng. 
8) Khi khởi động, phải chờ cho đến khi động cơ ổn định lúc đó hay tăng ga (xấy xỉ 1000 
vòng/phút). 
* Khi thay thế thành phần bộ lọc (lõi lọc) (Nếu nhiên liệu có đầy trong quy lát) 
- Làm sạch bộ lọc. 
- Tháo bu-lông lỗ thông hơi trong bộ lọc và bỏ áp suất khỏi ống nhiên liệu. 
- Thay thế lõi lọc. 
LƢU Ý: 
Kiểm tra liệu nên thay miếng đệm (roăng) khi thay thành phần hay không. 
Tra đầu vào đệm nót và xiết chặt vừa đủ bằng tay. 
Lực xiết: 32-34 Nm(2.3- 3.4kgf.m) 
2.2.9. Thay bơm mồi 
1. Tháo bu lông lỗ thông hơi để loại bỏ áp suất còn lại trong bộ lọc nhiên liệu. 
2. Làm sạch bơm mồi 
 87 
Hình 2.29: Thay bơm mồi 
3. Tháo bu lông bơm mồi. 
4. Chèn long đen đệm kín vòa bơm mồi mớ và lắp vào. Lực xiết của bu lông bơm mồi: 28 
đến 29 Nm( 2.8 tới 3.0 kg.m). 
5. Thực hiện việc nạp nhiên liệu và xả không khí theo cùng cách với việc thay thế bộ lọc 
nhiên liệu.k 
6. Khởi động động cơ và để nổ ga răng ti để tống hết khí dư ra khỏi hệ thống. 
2.2.10. Thay bơm nhiên liệu 
1. Tháo bu lông lỗ thông hơi để xả áp suât dư trong bơm nhiên liệu. 
2. Làm sạch bơm nhiên liệu. 
3. Tách rời ống nhiên liệu. 
4. Nới lỏng bu lông bơm nhiên liệu và tách rời bơm nhiên liệu. 
5. Tra dầu vào trong đệm chứ O của bơm nhiên liệu mới và lắp nó. 
Lực xiết của bu lông bơm nhiên liệu: 10 to 12 Nm (1.0 to 1.2kg.m) 
6. Lắp ống nhiên liệu. 
7. Nạp nhiên liệu và xả không khí (phụ thuộc vào bộ lọc nhiên liệu). 
8. Khởi động động cơ và cho chạy ở ga răng ti để tống hết khí dư còn lại trong hệ thống 
bơm nhiên liệu. 
Hình 2.30: Thay bơm nhiên liệu 
2.2.11. Thay thế van hồi dầu 
1. Làm sạch van hồi dầu 
 88 
Hình 2.31: Làm sạch van hồi dầu 
3. Đặt thùng chứa dưới vòi của lỗ thông hơi tại đầu bộ lọc và nới lỏng bu lông thông hơi. 
Hình 2.32: Xả nhiên liệu 
3. Tách ống nhiên liệu từ van hồi dầu. 
Hình 2.33: Tách ống nhiên liệu 
4.Tháo van hồi dầu. 
5. Làm sạch các điểm tiếp xúc của quy lát và khung của van hồi dầu mới. 
Lực xiết của van dòng dư: 34~39Nm (3.4 to 4.0 kgf.m) 
 89 
6.Gắn ống nhiên liệu vào xem nhiên liệu chảy và không khí bị loại bỏ (Tham khảo phương 
pháp nhiên liệu hoàn toàn được rút ra từ ông nhiên liệu). 
7.Khởi động động cơ và nổ ga răng ti trong vòng 10 phút để tống khi hồi ra khỏi hệ thống. 
2.2.12. Tự chẩn đoán lỗi hệ thống. 
 ECM theo dõi tín hiệu vào/ra (một số tin hiệu ở cùng một thời điểm và một số thì ở 
dưới những điều kiện cụ thể nào đó). Khi ECM dò thấy một điều bất thường thì nó sẽ thu 
nhận tín hiệu sự cố chuẩn đoán và phát ra tín hiệu đến đầu nối liên kết dữ liệu. Các kết quả 
chuẩn đoán có thể được đọc bằng công cụ quét hoặc mã chớp (flash). Mã sự cố chuẩn đoán 
(DTC) sẽ duy trì trong ECM bao lâu khi còn nguồn từ ắc quy cung cấp. 
LƯU Ý: 
Công cụ quét chỉ có thể xóa các mã sự cố chuẩn đoán trong bộ nhớ mà thôi. 
Thao tác kiểm tra 
2.2.13. Kiểm tra khi không có thiết bị bằng đèn “ CHECK ENG” 
 Kiểm tra bởi đèn “CHECK ENG” trên bảng thiết bị. Hệ thông động cơ cung cấp các 
mã lỗi thông báo lỗi động cơ một cáh trực tiếp không cần công cụ quét. 
Kiểm tra các sự cố của mã lỗi như sau: 
1.Tắt động cơ. 
2. Bật bộ đề sang vị trí ON. 
3. Kiểm tra liệu đèn “CHEKK ENG” trên bảng thiết bị nhập nháy. 
4. Mã lỗi lần lượt hiển thị như sau bất cứ khi nào công tắc DEC bật lên. 
5. Những mã sai trước đó hiển thị khi công tắc INC bật. 
6. Tham khảo bảng mã lỗi và kiểm tra sự cố nguyên nhân sự cố. 
2.2.14. Kiểm tra chẩn đoán bằng thiết bị GSCAN. 
LƯU Ý: 
1. Khi ắc quy nguồn yếu, không thể đọc mã sự cố chuẩn doán. Phải kiểm tra ký thế ắc quy 
và những điều kiện khác trước khi bắt đầu việc kiểm tra. 
2. Bộ nhớ chuẩn đoán sẽ bị xóa nếu ắc quy hay đầu nối ECM không được nối. Không ngắt 
ắc quy nguồn trước khi mã chuẩn đoán lỗi được xong. 
Tiến trình xem xét 
1. Tắt công tắc khởi động. 
2. Nối công cụ quét vào đầu liên kết dữ liệu. 
3. Bât công tắc khởi động. 
4. Sử dụng công cụ quét để kiểm tra mã sự cố chuẩn đoán. 
5. Sửa những bộ phạn bị hỏng từ biểu đồ chuẩn doán. 
6. Xóa mã sự cố chuẩn doán. 
7. Ngắt công cụ quét. 
 90 
Hình 2.34. Rắc kết nối DLC3 
Tùy theo loại dộng cơ và phụ thuộc vào thời điểm sản xuất mà các nhà sản xuất đưa ra số 
lượng và hình thức cuả các cổng chẩn đoán khác nhau. Xác định chân DLC3 trên xe để kết 
nối với thiết bị 
 Chức năng: 
- Đọc xóa lỗi. 
- Hiển thị các thông số hiện hành của xe bằng dạng số hoặc đồ thị (áp suất dầu trên 
đường ống, áp suất khí nạp.) 
Công cụ quét chỉ có thể xóa mã sự cố chuẩn đoán trong bộ nhớ mà thôi. 
 91 
2.3.Thực tập hệ thống cung cấp nhiên liệu động cơ Diesel Common - Rail 
2.3.1. Thực tập các cảm biến 
 a ) Cảm biến bàn đạp ga. 
b) Cảm biến tốc độ động cơ. 
c) Cảm biến vị trí trục cam. 
d ) Cảm biến áp suất tăng áp tua – bin. 
e) Cảm biến nhiệt độ nước làm mát. 
Cảm biến vị trí bàn đạp ga, nó tạo thành 
một cụm cùng với bàn đạp ga. Cảm biến này 
là loại có một phần tử Hall nó phát hiện góc 
mở của bàn đạp ga. Khi bàn đạp ga mở một 
điện áp tương ứng với góc mở của bàn đạp ga 
có thể phát hiện tại cực tín hiệu và tín hiệu này 
sẽ được gửi tới ECU của động cơ. 
 Cảm biến tốc độ động cơ của hệ thống 
nhiên liệu common rail dùng cảm biến vị trí 
trục khuỷu để phát hiện tốc độ động cơ tương 
tự như động cơ phun xăng điện tử. Cảm biến 
vị trí trục khuỷu phát ra tín hiệu NE của động 
cơ và gửi đến ECU của động cơ. 
 Cảm biến vị trí trục cam sẽ phát hiện vị 
trí của trục cam bằng việc phát ra một tín hiệu 
với hai vòng quay của trục khuỷu (tín hiệu G). 
 Cảm biến áp suất tăng áp tua bin được 
nối với đường ống nạp qua một ống mền dẫn 
khí và một VSV, và phát hiện áp suất đường 
ống nạp. Cảm biến áp suất tăng áp tua bin 
hoạt động phù hợp với các tín hiệu từ ECU và 
đóng ngắt áp suất tác động lên bộ chấp hành 
giữa khí quyển và chân không . 
 92 
f) Cảm biến nhiệt độ khí nạp. 
g) Cảm biến nhiệt độ nhiên liệu. 
h) Cảm biến lưu lượng khí nạp. 
 Cảm biến nhiệt độ nước làm mát được 
nắp trên thân máy dùng để phát hiện nhiệt độ 
của nước làm mát động cơ 
 Cảm biến nhiệt độ khí nạp được nắp 
trên đường khí nạp của động cơ dùng để phát 
hiện nhiệt độ của không khí nạp vào. 
 Cảm biến nhiệt độ nhiên liệu được lắp 
lên bơm áp cao và phát hiện nhiệt độ của 
nhiên liệu. 
 Cảm biến lưu lượng khí nạp kiểu dây 
sấy được sử dụng để phát hiện lượng không 
khí nạp vào. . 
 93 
3.3.3. Thực tập mạch điện điều khiển hệ thống 
 94 
 Cách đọc mạch và khắc phục hƣ hỏng 
Bƣớc 1:xác định đƣợc các phần tử có trong mạch 
Bƣớc 2: lƣợc qua cách đi dây của sơ đồ 
a. Phải nắm chắc nguyên ly hoạt động của hệ thống 
b. Quan sát mầu dây và đọc từ trái qua. 
 Bƣớc 3: Phân tích triệu chứng hƣ hỏng của mạch 
a. Dựa trên các triệu chứng có liên quan, ta xác định rằng: 
 Loại hư hỏng: 
 Vị trí xảy ra hư hỏng 
Bƣớc 4: Cách ly hƣ hỏng 
a. Khoanh tròn những khu vực có thể hư hỏng trên sơ đồ mạch điện. 
b. Liệt kê ít nhất hai bộ phận nghi ngờ. Chọn hình thức kiểm tra (bằng mắt, vôn kế, ôm 
kế hay dây nối tắt). 
c. Liệt kê các thông số kỹ thuật, kết quả đo được và chẩn đoán hư hỏng vào cột bên 
dưới. 
Bƣớc 5: Sửa chữa hƣ hỏng 
Kiểm tra lại mạch và đấu mạch hoàn chỉnh. 
Bƣớc 6: Kiểm tra lại hoạt động của hệ thống lần cuối 
 95 
3.3.4. Thực tập chẩn đoán hệ thống 
2.3.4.1. Kiểm tra bằng cách sử dụng máy chẩn đoán. 
Sau đó vận hành động cơ ở chế độ không tải để kiểm tra rò rỉ của nhiên liệu. cuối 
cùnh thực hiện thử kích hoạt. Để thực hiện thử kích hoạt hãy chọn thử Fuel leak test (kiểm 
tra rò rỉ nhiên liệu) trong chế độ thử kích hoạt trong máy chẩn đoán. Nếu không có sẵn máy 
chẩn đoán. Thì ấn nhanh bàn đạp ga hết mức để tăng tốc độ cực đại của động cơ, và giữ tốc 
độ đó khoảng 2 giây, lặp đi lặp lại hoạt động này nhiều lần. 
Thông qua việc sử dụng một máy 
chẩn đoán, các tình trạng của ECU và cảm 
biến được giám sát qua máy chẩn đoán này. 
Trong chế độ kiểm tra máy chẩn đoán có 
thể kích hoạt các bộ chấp hành để mô 
phỏng các điều kiện vận hành của xe. 
Nối thiết bị vào giắc kiểm tra trên 
xe các mã chẩn đoán được thể hiện trên 
màn hình của thiết bị. 
Kiểm tra sự rò rỉ nhiên liệu sau khi 
đã xiết chặt đầu nối. Hãy sử dụng chế độ 
kích hoạt của máy chẩn đoán để tăng áp 
xuất nhiên liệu và kiểm tra rò rỉ nhiên liệu. 
Trước khi khởi động động cơ trước hết cần 
kiểm tra tình trạng lắp ráp. 
 96 
2.3.4.2. Kiểm tra bằng cách dùng dụng cụ thử mạch. 
1. Kiểm tra ECU. 
 2. Kiểm tra van điều khiển hút. 
3. Kiểm tra rơle và cảm biến. 
2.3.4.3. Thử kích hoạt bằng máy chẩn đoán. 
của các bộ chấp hành hoặc bằng việc đọc các giữ liệu của ECU của động cơ. 
Tiến hành kiểm tra ECU bằng 
cách đo điện áp và điện trở. Tiến hành 
kiểm tra đối với mỗi mã chẩn đoán hư 
hỏng như đối với động cơ Phun xăng 
điện tử. 
Kiểm tra van điều khiển hút như sau. 
- Ngắt các giắc nối SCV1 và SCV2. 
- Dùng một ôm kế đo điện trở giữa các 
cực như mô tả trên hình vẽ. 
- Điện trở quy định 1,5 – 1,7 Ω ở nhiệt 
độ 200 C. 
- Nếu điện trở không bằng điện trở quy 
định nên trên thì thay cả bơm. 
Kiểm tra bằng cách đo điện áp, 
điện trở giữa các cực của rơle và cảm 
biến 
Trong quá trình thử kích hoạt, thiết 
bị chẩn đoán được sử dụng để đưa ra các 
lệnh cho ECU để vận hành các bộ phận 
chấp hành. Việc thử kích hoạt này xác 
định sự nhất thể của hệ thống hoặc của 
các bộ phận bằng việc giám sát hoạt động 
 97 
* Quy tr nh thử cân bằng công suất 
giờ được khởi động động cơ với các đầu nối ống bị lỏng. Nhiên liệu được phun ở áp suất 
cao thông qua các vòi phun được điều khiển điện tử. Do đó việc kiểm tra áp suất hoặc kiểm 
tra mẫu phun đối với các vòi phun của động cơ Diesel thông thường không thể áp dụng 
được đối với các vòi phun này. 
2.3.4. Cách xoá mã chẩn đoán. 
Thông qua việc sử dụng chế độ thử kích 
hoạt của máy chẩn đoán có thể thực hiện được 
việc thử cân bằng công suất bằng cách làm 
mất khả năng hoạt động của vòi phun và một 
xylanh ở một thời điểm. Do nhiên liệu trong 
ống được nén dưới áp suất cao nên không bao 
Các hư hỏng sau khi sửa chữa phải xoá mã 
chẩn đoán hư hỏng đó khỏi bộ nhớ của ECU 
động cơ. Chỉ thực hiện xoá mã trên máy chẩn 
đoán, hoặc ta có thể tháo cầu chì đặc biệt là cực 
dương (+) của ắc quy. 
 98 
3.3.5. Thí nghiệm đo kiểm hệ thống 
Víi hÖ thèng phun diessel ®iÖn tö b¹n cã thÓ thÝ nghiÖm vÒ lîng nhiªn liÖu ®îc phun ra 
theo c¸c tèc ®é kh¸c nhau vµ sö ly ®îc c¸c th«ng sè kh«ng phï hîp. 
Mét sè chó y vÒ vßi phun : 
Vßi phun cña h·ng Siemens víi thÕ hÖ míi nhÊt gÇn ®©y lµ kiÓu ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn ¸p. 
§iÖn trë cña vßi phun xÊp xØ 200 Kiloohm 
C¸c lo¹i vßi phun kh¸c nh Bosch, Delphi, Nippondenso lµ kiÓu cuén d©y víi ®iÖn trë 
kh«ng qu¸ 0.5 ohm vµ v× thÕ, ta kiÓm tra nã trong ch¬ng tr×nh kiÓm tra dµnh cho vßi phun 
Bosch. 
Qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm vßi phun diÔn ra qua 3 giai ®o¹n: 
- thÝ nghiÖm ë tèc ®é tèi thiÓu. 
- thÝ nghiÖm ë tèc ®é trung b×nh. 
- thÝ nghiÖm ë tèc ®é tèi ®a. 
B¹n cã thÓ ®o lîng dÇu phun ®îc vµ lîng dÇu håi trªn 4 vßi phun trong cïng mét thêi 
®iÓm tøc thêi cña chóng. 
 ThÝ nghiÖm ë d¶i tèc ®é thÊp nhÊt 
- ThiÕt bÞ sÏ cho phÐp lµm ë tèc ®é 500 rpm vµ ¸p suÊt 300 bar cïng víi xung 
phun cña vßi phun lµ 1ms. Trong trêng hîp nµy, mét vßi phun ho¹t ®éng tèt th× tØ lÖ 
gi÷a lîng phun vµ lîng dÇu håi ph¶i lµ 100/>100. 
- ThÝ nghiÖm ë d¶i tèc ®é trung b×nh: 
KiÓm tra ë 1500 rpm víi ¸p suÊt 300 bar víi xung phun lµ 2ms. Khi ®ã, mét vßi phun 
tèt th× tØ lÖ gi÷a lîng phun vµ lîng håi vµo khaáng 100/50-60 
- ThÝ nghiÖm ë d¶i tèc ®é tèi ®a: 
KiÓm tra ë 2500 rpm víi ¸p suÊt trªn ®êng èng lµ 900 bar. Khi ®ã, mét vßi phun tèt 
ph¶i cã tØ lÖ gi÷a lîng phun vµ lîng håi lµ 100/ 30- 40. 
A. mµn h×nh hiÓn thÞ c¶ sè vµ ch÷ 
1. KiÓu vßi phun kiÓm tra (INJ). 
2. KiÓu b¬m kiÓm tra (PUMP). 
3. Khai b¸o sù hiÖn diÖn cña van c¾t nhiªn liÖu hay kh«ng cã. 
4. KiÓm tra ¸p suÊt (PRESSURE). 
5. RPM. 
6. Thêi gian phun ( 1- 3ms). 
7. Thêi gian kiÓm tra ( TEST TIME) 
C¸c phÝm bÊm ®iÒu khiÓn 
 99 
8. C«ng t¾c bËt- t¾t (ON- OFF). 
9. PhÝm khëi ®éng qu¸ tr×nh kiÓm tra( START). 
10. PhÝm dõng qu¸ tr×nh kiÓm tra (STOP). 
11. PhÝm bËt èng buret ( DRAIN). 
12. C¸c dÇu nèi víi vßi phun ( OUT). 
13. Cæng kÕt nèi víi vßi phun ngoµi(OUT 5) (cæng song song víi vßi phun 
4). 
Bµn phÝm 
B. C¸c tham sè: 
14. Cµi ®Æt RPM ( tõ 200- 3000). 
15. Cµi ®Æt thêi gian phun. 
C. Khai b¸o kiÓu vßi phun 
16. Chän vßi phun kiÓu B ( Bosch, Denso, vµ Siemens laäi cuén d©y). 
17. chän vßi phun kiÓu D ( Delphi). 
18. chän vßi phun kiÓu S ( Siemens Piezo). 
D. Thêi gian kiÓm tra 
19. PhÝm “+” v¯ “-“ ®Ó ®iÒu chØnh thêi gian kiÓm tra. 
E. Khai b¸o kiÓu b¬m 
20. Chän b¬m kiwur B ( víi b¬m Bosch CP1/CP3 vµ b¬m Siemens ®iÒu 
khiÓn tÝn hiÖu digital). 
21. Chän b¬m kiÓu D ( b¬m Delphi dïng tÝn hiÖu analog). 
F. Van ON/ OFF 
22. tÝn hiÖu analog cña van c¾t nhiªn liÖu ( chØ cã trªn b¬m CP 3 vµ mét vµi 
lo¹i b¬m Siemens). 
G. §iÒu chØnh ¸p suÊt 
23. PhÝm “+” v¯ “-“ ®Ó ®iÒu chØnh ¸p suÊt b¬m. 
B¶ng ®iÖn ®iÒu khiÓn: 
24. §Ìn b¸o pha. 
25. §Ìn b¸o lçi (khi më hép ®iÖn vµ 
bÊm phÝm mµu xanh trªn c«ng t¾c). 
26. æ kho¸ më hép ®iÖn. 
27. C«ng t¾c nguån chung cho m« t¬ vµ 
biÕn tÇn. 
 100 
C¸c èng buret cã chia v¹ch ®Ó ®o thÓ tÝch lîng dÇu phun vµ dÇu håi ( 8 èng) 
C¬ cÊu dÉn ®éng b¬m vµ khíp nèi (Víi b¬m CP1). 
 101 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] Tài liệu đào tạo “TCCS” giai đoạn 3 - Hãng TOYOTA tháng 7 năm 1998 
[2] Tài liệu đào tạo “EFI” giai đoạn 2 - Hãng TOYOTA tháng 7 năm 1998 
[3] Cẩm nang sửa chữa TOYOTA COROLLA Xeri NZE12, ZZE12 - Hãng 
TOYOTA – tháng 8 – 2000 
[5] Toyota Yaris 2007 Repair Manuals – TOYOTA motor Corproration, 2007 
[6] Kỹ thuật sửa chữa hệ thống điện trên xe ôtô – Châu Ngọc Thạch, Nguyễn Thanh 
Trí – NXB Trẻ tháng 7 - 2006 
[7] 1NZ-FE ENGINE CONTROL SYSTEM - TOYOTA motor Corproration, 2003 
[8] PGS. TS Đỗ Văn Dũng. Hệ thống điện và điện tử trên ôtô hiện đại. NXB Đại 
học quốc gia. 2003. 
[9] Trần Thế San – Đỗ Văn Dũng. Thực hành sửa chữa và bảo trì động cơ xăng. 
NXB Đà Nẵng. 2001. 
- Tài liệu tham khảo từ các website: 
 www.camrystuff.com 
 www.dientu.com