Giáo trình Phay bánh răng côn răng thẳng

1 
LỜI MỞ ĐẦU 
 Hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo nghề, nhằm đáp ứng yêu cầu của 
thị trường lao động kỹ thuật và hội nhập. 
 Bộ Lao Động thương Binh và Xã Hội đã ban hành chương trình khung Cao Đẳng 
Nghề, Trung Cấp Nghề Cắt gọt kim loại. 
 Là một Trường đào tạo nghề đã có bề dày hơn 40 năm của Tỉnh Đăk Lăk, khu vực 
Miền trung và Tây nguyên; với quy mô trang thiết bị luôn được đầu tư mới, năng lực đội 
ngũ giáo viên ngày càng được tăng cường. Việc biên soạn giáo trình phục vụ công tác 
đào tạo của nhà Trường, đáp ứng yêu cầu mục tiêu của chương trình khung do Bộ LĐTB 
và XH ban hành cũng nhằm đáp ứng các yêu cầu sau đây: 
 Yêu cầu của người học. 
 Nhu cầu về chất lượng nguồn nhân lực. 
 Cung cấp lao động kỹ thuật cho Doanh nghiệp và xuất khẩu lao động. 
Dưới sự chỉ đạo của Ban Giám Hiệu nhà trường trong thời gian qua các giáo viên 
trong khoa Cơ khí đã dành thời gian tập trung biên soạn giáo trình, cải tiến phương pháp 
giảng dạy nhằm tạo điều kiện cho học sinh hiểu biết kiến thức và rèn luyện kỹ năng nghề. 
 Nhóm biên soạn đã vận dụng sáng tạo vào việc biên soạn giáo trình các mô đun 
chuyên môn cắt gọt kim loại. Nội dung giáo trình có thể đáp ứng để đào tạo cho từng cấp 
trình độ và có tính liên thông cho 3 cấp trình độ ( Sơ cấp nghề, Trung cấp nghề, Cao 
đẳng nghề). 
 Mặt khác nội dung của mô đun phải đạt được các tiêu chí quan trọng theo mục 
tiêu, hướng tới đạt chuẩn quốc tế cho ngành Cắt gọt kim loại. Vì thế giáo trình mô đun đã 
bao gồm các nội dung như sau: 
 Trình độ kiến thức 
 Kỹ năng thực hành 
 Tính quy trình trong công nghiệp 
 Năng lực người học và tư duy về mô đun được đào tạo ứng dụng trong thực 
tiễn. 
 Phẩm chất văn hóa nghề được đào tạo. 
 Trong quá trình biên soạn giáo trình Khoa đã tham khảo ý kiến từ các Doanh 
nghệp trong nước, giáo trình của các trường Đại học, học viện... Nhóm biên soạn đã hết 
sức cố gắng để giáo trình đạt được chất lượng tốt nhất. Do trình độ còn nhiều hàn chế 
nên không thể tránh khỏi thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ các đồng 
nghiệp, các bạn đọc để giáo trình được hoàn thiện hơn. 
 Trân trọng cảm ơn! 
2 
MỤC LỤC 
LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 
MỤC LỤC .......................................................................................................................... 2 
CHƯƠNG TRÌNH MÔ-ĐUN ĐÀO TẠO .......................................................................... 3 
PHAY BÁNH RĂNG CÔN RĂNG THẲNG .................................................................... 4 
1. Nguyên tắc hình thành bánh răng côn răng thẳng ....................................................... 4 
2. Yêu cầu kỹ thuật khi phay bánh răng côn răng thẳng. ................................................. 4 
3. Các thông số hình học chủ yếu của bánh răng côn răng thẳng. ................................... 5 
4. Tính toán và chọn dao phay đĩa mô-đun. .................................................................... 7 
5. Tính toán và điều chỉnh đầu phân độ........................................................................... 9 
6. Phương pháp phay bánh răng côn răng thẳng bằng máy phay vạn năng ................... 11 
7. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng. ................................................ 13 
8. Trình tự gia công. ...................................................................................................... 14 
9. Kiểm tra. ................................................................................................................... 15 
10. Vệ sinh công nghiệp ................................................................................................ 17 
Tài liệu cần tham khảo:..................................................................................................... 17 
3 
CHƯƠNG TRÌNH MÔ-ĐUN ĐÀO TẠO 
PHAY BÁNH RĂNG CÔN RĂNG THẲNG 
Mã số của mô-đun: MĐ 48 
Thời gian của mô-đun: 75 giờ. (LT: 8 giờ; TH: 66 giờ; KT: 1 giờ) 
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT MÔ-ĐUN 
- Vị trí: 
 + Mô-đun phay bánh răng côn răng thẳng được bố trí sau khi SV đã học xong 
MH07; MH08; MH09; MH10; MH11; MH15; MĐ26: MĐ34; MĐ35. 
- Tính chất: 
 + Là mô-đun chuyên môn nghề thuộc các môn học, mô-đun đào tạo nghề tự chọn. 
II. MỤC TIÊU MÔ-ĐUN: 
 - Trình bày được nguyên tắc hình thành bánh răng côn răng thẳng. 
 - Xác định được các thông số chủ yếu của bánh răng côn răng thẳng. 
 - Phân tích được yêu cầu kỹ thuật khi phay bánh răng côn răng thẳng. 
 - Tính toán và chọn được dao phay mô-đun. 
- Tính toán và điều chỉnh được đầu chia độ. 
- Vận hành, điều chỉnh được máy phay đúng quy trình, quy phạm để gia công bánh 
răng côn răng thẳng đạt cấp chính xác 6- 7, độ nhám cấp 4-5, đạt yêu cầu kỹ thuật, đúng 
thời gian và an toàn. 
- Giải thích được các dạng sai hỏng, nguyên nhân và cách khắc phục. 
- Rèn luyện tính kỷ luật, kiên trì, cẩn thận, nghiêm túc, chủ động và tích cực sáng 
tạo trong học tập. 
III. NỘI DUNG MÔ-ĐUN: 
1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian: 
Số 
TT 
Tên các bài trong mô đun 
Thời gian 
Tổng số 
Lý 
thuyết 
Thực 
hành 
Kiểm 
tra* 
1 Phay bánh răng côn răng thẳng 75 8 66 1 
 Cộng 75 8 66 1 
Ghi chú: Thời gian kiểm tra được tích hợp giữa lý thuyết với thực hành được tính bằng 
giờ thực hành. 
4 
PHAY BÁNH RĂNG CÔN RĂNG THẲNG 
1. Nguyên tắc hình thành bánh răng côn răng thẳng 
Bánh răng côn răng thẳng dùng trong các hệ thống truyền động giữa hai trục vuông 
góc với nhau. Đặc điểm chung có: Mặt đỉnh, mặt chân, mặt sườn răng đổng quy tại một 
điểm chung 0. Điểm đó gọi là tâm của bánh răng (tùng chiếc cũng như của cả cặp ăn 
khớp với nhau). Trên mỗi răng, kích thước ở vị trí so với tâm không giống nhau (càng 
gần tâm càng nhỏ). Như vây, đầu lớn có môđun lớn và đầu nhỏ có môđun nhỏ. Môđun 
đầu lớn thường được chọn làm căn cứ, nhưng khi tính sức bền của răng thì lại lấy trị số 
trung bình của môđun hai đầu. 
Nguyên tắc hình thành bánh răng côn răng thẳng dựa vào phương pháp chép hình 
của dao phay mô đun và chi tiết gia công nhờ đầu phân độ quay đi một góc nâng α. 
Hình 1: Nguyên tắc hình thành bánh răng côn răng thẳng 
2. Yêu cầu kỹ thuật khi phay bánh răng côn răng thẳng. 
2.1 Các yêu cẩu kỹ thuật 
- Răng có độ bền mỏi tốt 
- Răng có độ cứng cao, chống mòn tốt 
- Tính truuyền động ổn định, không gây ổn. 
- Hiệu suất truyền động lớn, năng suất cao. 
2.2 Các điểu kiện kỹ thuật khi phay bánh răng côn răng thẳng. 
- Kích thước các thần phần cơ bản của một bánh răng côn, hoặc hai bánh côn 
răng thẳng ăn khớp. 
- Số' răng đúng, đều, cân, cân tâm 
- Độ nhám đạt cấp 8, đến cấp 11 tức là Ra = 0,63 - 0.08 µm. 
- Khả năng ăn khớp của bánh răng có cùng một môđun, và hợp thành góc 900 
5 
3. Các thông số hình học chủ yếu của bánh răng côn răng thẳng. 
Hình 2. Các thông số hình hoc cơ bản của bánh răng côn răng thắng 
3.1 Môđun xét ở hai đẩu (m) : 
(trong đó, m là đầu lớn úng với Dp1, ở đầu lớn, m ở đầu nhỏ úng với Dp2 ở đầu nhỏ). 
6 
7 
4. Tính toán và chọn dao phay đĩa mô-đun. 
Chọn dao có nhiều chiều dày bằng rãnh đầu nhỏ, nhưng dạng răng (tức là môđun và số 
hiệu răng) phải theo đầu lớn của răng. Như vây, không thể dùng loại dao phay môđun 
thông thường như khi phay bánh trụ răng thẳng để phay hoàn chỉnh. Khi chọn dao, cũng 
căn cứ môđun, góc ăn khớp, số răng cần phay và mỗi môđun cũng có ba bộ dao (8 con, 
15con và 26 con) như khi phay bánh răng trụ. Những điều khác biệt là số hiệu của dao 
không căn cứ số răng thực mà phải theo số răng giả của bánh răng: 
Vì vây khi cần phay bánh răng côn răng thẳng ta phải chọn z giả theo bảng. Cho 
phép ta chọn số hiệu dao phay tổng đó số thuân dùng khi phay bánh răng có z nhỏ và số 
nghịch lớn dùng khi z lớn. 
Bảng 1: Chọn số hiệu dao phay theo số răng giả 
8 
Bảng 1: Chọn số hiệu dao phay theo số răng giả 
Số răng giả Z' Số hiệu dao phay môđun 
Số thuận Số nghịch 
Bô 26 dao Bô 15 dao Bô 8 dao 
12 1 1 1 8 
13 1.5 1.5 
14 2 2 2 7 
15 2.25 2.5 
16 2.5 
17 3 3 3 6 
18 3.25 
19 3.5 3.5 
20 3.75 
21 4 4 4 5 
22 4.25 
23 4.5 4.5 
24-25 4.75 
26-27 5 5 5 4 
28-29 5.25 
30-31 5.5 5.5 
32-34 5.75 
35-37 6 6 6 3 
38-41 6.25 
42-46 65 
47-54 6.75 
55-65 7 
66-79 7.25 
80-102 7.5 
103-134 7.75 
>134 và thanh răng 8 
9 
5. Tính toán và điều chỉnh đầu phân độ. 
Phôi lắp trên trục gá, trục gá có chuôi côn cắm vào lỗ của đầu chia (hoặc cặp trên 
mâm cặp của đầu chia. Đầu chia được lắp trên một mâm xoay 3600. Quay đầu trục 
chính lên một góc a so với mặt nằm ngang. Góc quay đã được xác định bằng 
Hình 3. Sử dụng phương pháp phay nghịch để phay phá răng. 
(Toàn bộ đầu chia được gá được gá lên mâm cặp quay để có thể quay được trên mặt 
phẳng khi mở rãnh răng). Chú ý rà đạt hai yêu cầu sau: Độ đổng tâm và độ dốc của phôi. 
5.1 Lắp dao phay 
Đối với dao phay môđun dùng để phay bánh côn răng thẳng, ta lấy tâm dao bằng 
cách lấy một loại bột màu xoa lên mặt của lưỡi dao dùng mũi vạch lấy dấu một đường 
bổ dọc chia bề dày dao ra làm hai phần đều nhau. Lắp dao lên trục gá dao, lót thêm các 
vòng đệm sao cho dao càng gần thân máy càng cứng vững miễn là không bị vướng 
hoặc ảnh hưởng đến công việc khi phay. 
5.2. Chọn chế độ cắt 
Tính và chọn dao theo cách thức như khi xác định chế' độ cắt để phay bánh trụ. Với 
dao phay dạng đĩa bằng thép gió có thể lấy theo bảng sau. 
10 
Yếu tô' 
cắt gọt 
Công việc phay và 
môđun 
Vật liệu gia công 
Thép 
45 
Thép 
40X 
Thép 
20X 
Gang xám HB 
= 150 – 180 
và đồng thanh 
Đồng thanh và 
đong thau 
 32 30 22 25 40 
v Công 
việc 
Phá láng 40 37,5 27 31 50 
 1 268 183 107 400 565 
 1.5 200 150 88 328 463 
 2 190 130 76 284 401 
 2.5 170 110 68 253 358 
 3 155 106 62 231 327 
 3.5 143 98 57 214 302 
 4 134 92 54 200 283 
Sp Môđun 4.5 126 86 51 189 267 
 5 120 82 48 170 252 
 6 109 75 44 163 231 
 7 101 69 41 151 213 
 8 95 65 38 141 200 
 9 90 61 36 133 188 
 10 85 58 34 127 179 
 12 78 53 31 116 163 
 15 70 47 28 103 146 
5.3. Chia vi sai bằng 2 đẩu chia. 
Trong sản xuất đơn chiếc, có thể dùng hai đầu chia có N (N là đặc trưng của đầu phân 
độ) như nhau. Đầu chia thứ nhất (I) gá phôi; quay trục của đầu chia này dóc lên một góca. 
Đầu chia thứ hai (II) đặt nối tiếp phía sau và trục vẫn nằm ngang (hình 5) mâm cặp kẹp 
trục gá của bánh răng a khớp với bánh răng b lắp ở trục phụ ở đầu chia thứ nhất (I) không 
nhất thiết phải có bánh răng trung gian hoặc 4 bánh răng: a, b c, d. Nếu xê dịch được đầu 
chia thứ hai cho hai bánh răng ăn khớp trục tiếp. Việc chia độ gổm hai bước: Chia phần 
chẵn bằng đầu chia thứ nhất (I), chia phần lẻ ở đầu thứ hai (II). 
5.4. Chia bằng cách chia phúc tạp. 
Nếu không có đầu chia vi sai, có thể áp dụng phương pháp chia độ phức tạp. 
5.5. Nâng góc dốc bằng đồ gá. 
Trong sản xuất hàng loạt, ta có thể đặt toàn bộ đầu chia lên một bàn đế có mặt dốc 
Bảng 2. Chọn che đô cắt khi phay răng bằng dao thép gió 
11 
đúng dốc bằng góc (a). Nhờ vây, mặc dù trục đầu chia không quay ngược lên được, ta 
cần chia độ vi sai vẫn sử dụng như trường hợp thường. 
Hình 3. Xoay đầu chia 2 góc e để phay mở rộng chân răng 
6. Phương pháp phay bánh răng côn răng thẳng bằng máy phay vạn năng 
6.1. Phay phá răng 
Thực hiên phay phá sử dụng dao phay môđun đầu nhỏ. Nâng bàn máy cho dao bắt đầu 
tiếp xúc với mặt phôi. Lùi dao theo chiều dọc một khoảng ngắn (nhưng phải ra khỏi bề 
mặt phôi). Nâng bàn máy một lượng phù hợp đối với chiều cao của của môđun đầu nhỏ, 
(chiều sâu cắt). Để chống rung động ta nên khóa bàn máy lên xuống và bàn ngang lại. 
Cho dao quay, vặn bàn dao dọc bằng tay từ từ, tới khi dao bắt đầu cắt thì cho chạy tự 
động. Rãnh răng thứ nhất hình thành với chiều sâu đúng, nhưng chiều rộng mới bằng 
chiều rộng ở đầu nhỏ của rãnh răng. Chế' độ cắt được xác định như khi phay bánh răng 
trụ răng thẳng. 
6.2. Chia độ 
Sau khi phay phá xong mỗi rãnh răng, phải chia độ để phay tiếp răng khác. Căn cứ số 
răng thực (Z), để chọn đĩa chia và chọn số lỗ cần thiết. Nếu gặp những bánh răng có số lẻ 
mà phương pháp chia thông thường không chia hết, thì ta phải thực hiên chia theo các 
phương pháp chia vi sai hoặc bằng phương pháp chia phức tạp. 
Đối với công việc phay bánh răng trụ răng côn thẳng mà phải sử dụng phương pháp 
chia vi sai thì lúc này trục chính đã được xoay xiên không thể chia độ vi sai được (vì trục 
chính và trục phụ tay quay không song song với nhau thì không thể truyền động bằng bộ 
bánh răng thay thế được). Vây để thực hiện điều này cần được khắc phục theo một trong 
ba biện pháp sau: 
12 
6.3. Phay mỏ rông rãnh đẩu lớn 
Trong bước phay phá, ta mới phay răng thành rãnh rộng bằng đầu nhỏ trên suốt chiều 
dài. Như vây, ở đầu lớn phải tiến hành mở rộng rãnh răng. Nhờ đầu chia (gá phôi) được 
đặt trên mâm gá quay, cho xoay một góc e theo hướng xoay sang hướng trái để phay mở 
nối sườn răng (hình 6). Góc e được xác định theo công thức: 
Sau khi phay rãnh trái trước ta xoay phôi lại với góc 2e theo hướng ngược lại. Kiểm 
tra lại rãnh đã phay, nếu chưa đạt phải điều chỉnh lại (cần xoay góc cho đúng). 
Chú ý Trong khi mở răng nên kiểm tra cả chiểu sâu răng lẫn chiểu dày và chiểu rộng 
răng theo tính toán. 
6.4. Kiểm tra chiểu dày răng S 
Sau khi phay đúng xong hai rãnh liên tiếp (tức là tạo thành một răng), cần kiểm tra 
kích thước S, h’ và h” bằng thước cặp đo răng , hoặc bằng dưỡng tôn có chiều rộng 
tương ứng hai đầu răng và góc dốc. 
6.5. Sửa răng 
Khi phay mở rộng rãnh thì chiều dày răng phía đầu nhỏ vẫn còn lớn hơn kích thước 
yêu cầu bởi vì khi phay chiều sâu thường lấy kích thước mặt đáy rãnh làm chuẩn. Vây 
muốn răng ăn khớp tốt, sau khi phay xong phải sửa lại sườn răng bằng giũa cho đến khi 
khít với dưỡng, hay với một bánh răng chuẩn cho trước mới đạt. 
6.6. Vê góc 
Quá trình phay ở đầu lớn của răng thường bị nhọn góc. Để cho mất góc nhọn này đi 
để mặt đỉnh răng song song với đường tâm lỗ trục ta phải vê góc. (Việc này có thể làm 
trên máy tiện). 
13 
7. Dạng sai hỏng, nguyên nhân và biện pháp đề phòng. 
Các dạng 
sai hỏng 
Nguyên nhân Cách phòng ngừa và khắc phục 
11. Dạng răng 
không đúng. 
- Do chọn dao sai thông số' 
hoặc sai số hiệu sai bởi khi 
phay bánh côn răng thẳng phải 
chọn số hiệu dao theo số răng 
giả đã được tính toán. 
- Cũng có thể do sửa răng 
chưa đúng, hoặc do dao mòn, 
dao đảo. 
- Răng xiên: Có thể do rà dao 
chưa trúng tâm phôi hoặc bàn 
máy ở vị trí lệch. 
- Tính toán sai hoặc mở góc 
không đúng 
- Cần kiểm tra lại số hiệu dao, nếu 
không đúng phải thay thế. 
- Nếu số lượng dư (răng còn lớn và 
rãnh chưa đủ sâu), có thể khắc phục 
nguyên nhân rồi phay đúng bằng dao tốt 
và giũa cẩn thân. 
- Điều chỉnh lại tâm của bánh răng nếu 
chiều sâu rãnh chưa đủ. 
- Kiểm tra lại góc mở có thể điều chỉnh 
cho đúng. 
2. 2. Độ côn 
không đúng 
- Đường kính phôi sai, góc 
côn sai, lỗ không đổng tâm với 
đường kính ngoài. 
- Tính toán góc nâng của phôi 
không chính xác. 
- Không khoá chặt các vít hãm 
đầu chia, đầu nâng, bàn máy 
khi phay. 
- Trước khi phay, phải kiểm tra phôi để 
phát hiện các dạng sai hỏng từ nguyên 
nhân trước. 
- Kiểm tra góc nâng của phôi trong quá 
trình gá. 
- Luôn thực hiện tốt độ cứng vững công 
nghệ: dao, đổ gá, thiết bị. 
 3. Răng 
không đều, 
prôfin răng 
sai, lệch tâm
- Răng to, răng nhỏ hoặc chiều 
dày các răng đều sai, có thể do 
chia sai số lỗ hoặc khi chia độ 
không triệt tiêu khoảng rơ lỏng 
trong đầu chia 
- Cũng có thể do khi mở rộng 
rãnh đã cho dao cắt quá mức. 
- Chọn dao sai mô đun hoặc sai 
số' hiệu, xác định độ sâu của 
rãnh răng không đúng. 
- Sai số tích lũy nghĩa là: Toàn 
bộ bánh răng chỉ có một răng 
phay cuối cùng bị to hoặc nhỏ 
hơn, đó là do sai số của nhiều 
lần chia độ dổn lại, cũng có thể 
ta thực hiện các bước rà phôi 
không tròn. 
Răng bị lệch, có thể do không 
lấy tâm chính xác, hoặc là lấy 
tâm đúng rổi mà không xác 
- Nếu phay chưa sâu mà kịp phát hiện 
thì có thể sửa được 
- Trong trường hợp rãnh răng bị lệch 
tâm, độ không cân tâm, ta nên kiểm tra 
trước khi phay chưa hết chiều sâu của 
rãnh, nếu phát hiện được bằng quan sát 
hoặc bằng một phương pháp đo bằng 
dưỡng biên dạng của từng rãnh, ta có 
thể thực hiện lại cách xác định tâm bằng 
phương pháp lấy tâm lại. Nếu đã đủ 
chiều sâu, không sửa được. 
- Tính toán chính xác và mở rộng góc 
đúng kỹ thuật. 
- Triệt tiêu khoảng rơ trong quá trình 
phay bằng cách khi xoay răng tiếp theo 
ta nên xoay ngược tay quay một khoảng 
vượt quá khoảng rơ cần thiết và xác 
định xoay rãnh tiếp theo. 
- Chú ý các bước tiến hành phay 
- Rà lại và phay thêm phía rãnh còn 
14 
định được vị trí giữa tâm dao 
và tâm của chi tiết cần phay, 
hoặc do bàn máy bị xê dịch vị 
trí trong quá trình phay, hoặc 
do đầu chia và ụ động không 
được thẳng so với trục máy. 
- Răng phía to phía nhỏ, do khi 
phay không điều chỉnh chính 
xác vị trí cắt của dao. 
- Nhầm lẫn hoặc bỏ qua một số 
công đoạn nào đó trong tiến 
trình phay. 
chưa đủ chiều sâu, (nếu đã đủ chiều sâu, 
không sửa được). 
8. Trình tự gia công. 
TT Bước công việc Chỉ dẫn thực hiện 
1. Nghiên cứu bản vẽ - Đọc hiểu chính xác bản vẽ 
- Xác định được: Số răng (z), chiều cao răng (h), 
đường kính đỉnh răng (Di) của đầu nhỏ và đầu to, 
chiều dày răng, môđun đầu nhỏ và môđun đầu lớn. 
- Góc côn, góc mở của bánh răng côn răng thẳng, 
(bánh răng thay thế nếu có). 
- Vât liệu của chi tiết gia công 
Chuyển hoá các ký hiệu thành các kích thước 
2 Lâp quy trình công 
nghệ 
- Nêu rõ thứ tự các bước gia công, gá đặt, dụng cụ 
cắt, dụng cụ đo, chế đô cắt và tiến trình kiểm tra 
- Tính toán chính xác các thông số hình học cần thiết 
cho môt bánh răng, hoặc hai bánh răng côn răng 
thẳng ăn khớp với nhau. 
- Chọn số hiệu dao theo răng giả và (tính toán bánh 
răng thay thế nếu có) 
- Tính toán chính xác số vòng lỗ và số lỗ cần quay 
tương úng với số răng. 
3. Chuẩn bi vât tư, thiết 
bi, dụng cụ 
- Chuẩn bi đầy đủ: Máy, dụng cụ cắt, dụng cụ gá, 
dụng cụ đo kiểm 
- Kiểm tra phôi đường kính phôi và các yêu cầu kỹ 
thuât khác. 
- Chọn đúng số hiệu dao phù hợp với số răng giả. 
- Dầu bôi trơn ngang mức quy đinh 
- Tình trạng máy, thiết bi làm việc tốt, an toàn. 
4. Gá lắp dao - Gá dao chính xác trên trục nằm 
15 
- Đường tâm dao vuông góc với đường tâm phôi 
- Đô đảo mặt đầu cho phép ± 0,1 mm 
5. Gá phôi, lấy tâm, tạo 
góc dốc. 
- Xác đinh đúng chuẩn gá 
- Lấy đường tâm phôi chính xác bằng cách chia 
đường tròn ra hai phần bằng nhau, hoặc bằng êke và 
thước cặp 
- Đảm bảo đô đổng tâm 
- Điều chỉnh đúng góc dốc 
6. Phay phá - Chọn chế độ cắt hợp lý và sử dụng đúng phương 
pháp phay 
- Thực hiện đúng trình tự phay 
- Đúng số răng, răng đều 
- Để lượng dư cho bước phay tinh. 
7. Mở răng - Xoay phôi sang bên trái và bên phải đúng góc mở 
đã được tính toán. 
- Tiến hành phay 
8. Sửa, vê đầu răng răng - Kiểm tra lại biên dạng răng sau khi phay mở rộng 
rãnh. 
- Tiến hành sửa, vê đầu răng đúng biên dạng và các 
yêu cầu kỹ thuật ăn khớp. 
- Sửa lại sườn răng bằng giũa cho đến khi khít với 
dưỡng, hay với một bánh răng chuẩn cho trước. 
9. Kiểm tra hoàn thiện - Kiểm tra tổng thể chính xác 
- Ghi phiếu theo dõi đầy đủ 
- Thực hiện công tác vệ sinh công nghiệp 
- Giao nộp thành phẩm đầy đủ 
9. Kiểm tra. 
9.1. Kiểm tra độ chính xác động học 
• Kiểm tra sai số động học 
• Kiểm tra sai số tích lũy bước răng 
• Kiểm tra độ đảo hướng kính 
• Kiểm tra sai lệch chiều dài pháp tuyến chung 
• Kiểm tra sai lệch khoảng cách tâm 
9.2. Kiểm tra độ ổn định ở tốc độ cao 
• Kiểm tra sai số biên dạng răng 
• Kiểm tra sai số bước vòng 
• Kiểm tra sai lệch bước cơ sở 
9.3. Kiểm tra độ CX tiếp xúc tải trọng lớn, kiểm tra chỉ số khe hở mặt răng 
• Kiểm tra độ CX tiếp xúc tải trọng lớn 
– Xác định vết tiếp xúc 
– Đo sai số hướng răng 
• Kiểm tra chỉ số khe hở mặt răng 
– Kiểm tra sai lệch khe hở cạnh bên 
– Kiểm tra sai lệch chiều dày răng 
9.4. Kiểm tra bề dầy răng 
16 
9.5. Kiểm tra pháp tuyến chung 
Kích thöôùc W ñöôïc xaùc ñònh nhu sau: 
(Vôùi raêng coù goùc aên khôùp a= 20o) 
W= m (1,476065k + 0,013996Z) 
Trong ñoù: 
W- Kích thöôùc phaùp tuyeán chung 
m- Module cuûa raêng 
k- Heä soá tra baûng (ÔÛ ñoù n laø soá raêng ño) 
Z- Soá raêng cuûa baùnh raêng 
Bề 
dầy 
răng 
Dây 
cung 
 E 
Thước đo răng 
Z n k Z n k 
12 – 18 
19 – 27 
28 – 36 
37 – 45 
2 
3 
4 
5 
3 
5 
7 
9 
46 – 54 
55 – 63 
64 – 72 
73 – 81 
6 
7 
8 
9 
11 
13 
15 
17 
Baûng tra heä soá k (n = soá raêng ño) 
17 
10. Vệ sinh công nghiệp 
- Vệ sinh máy móc thiết bị và dụng cụ. 
- Vệ sinh phòng học. 
- Vệ sinh xưởng thực hành. 
Tài liệu cần tham khảo: 
[1] GS.TS. Nguyễn Đắc Lộc, PGS.TS. Lê Văn Tiến, PGS.TS. Ninh Đức Tốn, 
PGS.TS. Trần Xuân Việt. Sổ tay Công nghệ chế tạo máy (tập 1, 2, 3). NXB Khoa 
học kỹ thuật – 2005. 
18 
[2] Phạm Quang Lê. Kỹ thuật phay. NXB Công nhân kỹ thuật – 1980. 
[3] A.Barơbasốp. Kỹ thuật phay. NXB Mir – 1995.