Giáo trình Mô đun 04: Vận hành máy gặt đập liên hợp - Bảo dưỡng động cơ và hệ thống truyền động

 BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN 
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN 
BẢO DƢỠNG ĐỘNG CƠ VÀ HỆ 
THỐNG TRUYỀN ĐÔṆG 
MÃ SỐ: MĐ05 
NGHỀ: VẬN HÀNH MÁY GĂṬ ĐÂP̣ LIÊN HƠP̣ 
Trình độ: Sơ cấp nghề 
 1 
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN: 
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được 
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. 
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh 
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 
MÃ TÀI LIỆU: MĐ05 
 2 
LỜI GIỚI THIỆU 
 “Vận hành máy gặt đập liên hợp” là nghề chuyên thực hiện các công việc vận 
hành và bảo dưỡng để liên hợp máy hoạt động an toàn, chính xác, đảm bảo năng 
suất và chất lượng. Môi trường làm việc của nghề “Vận hành máy gặt đập liên hợp” 
là nắng nóng, bụi, mưa gió, tiếng ồn và rung động lớn; ngoài ra còn tiềm ẩn nguy 
cơ tai nạn, cháy và các mối nguy hiểm khác cho người và máy. Vì vậy, người làm 
nghề này cần phải có kiến thức về chuyên môn, có những kỹ năng cần thiết, có tinh 
thần trách nhiệm và ý thức tổ chức kỷ luật cao, có tác phong công nghiệp và sức 
khoẻ tốt để có thể làm việc lâu dài. 
 “Bảo dưỡng đôṇg cơ và hê ̣thống truyền đôṇg ” là một mô đun chuyên môn 
nghề bắt buộc nằm trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp của nghề “Vận 
hành máy gặt đập liên hợp” và được giảng dạy sau các mô đun: “Kiểm tra máy găṭ 
đâp̣ liên hơp̣ ” và “Vận hành máy gặt đập liên hợp”. Mô đun này cũng có thể giảng 
dạy độc lập theo yêu cầu của người học, đào tạo theo hình thức tích hợp cả lý 
thuyết và thực hành, được áp dụng cho các khoá đào tạo nghề trình độ sơ cấp và 
dạy nghề dưới 3 tháng, trước hết là các khoá đào tạo nghề phục vụ cho Đề án đào 
tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020. 
Trong quá trình biên soạn giáo trình mô đun “ Bảo dưỡng đôṇg cơ và hê ̣ thống 
truyền đôṇg ”, chúng tôi đã tham khảo nhiều tài liệu về máy gặt đập liên hợp, giáo 
trình cơ khí nông nghiệp, các thông tin trên báo, trên mạng internet kết hợp với 
kinh nghiệm trong thực tế sản xuất. 
Giáo trình mô đun “ Bảo dưỡng đôṇg cơ và hê ̣t hống truyền đôṇg ” đề cập về 
quy trình, các bước tiến hành việc bảo dưỡng đôṇg cơ và hê ̣thống truyền đôṇg , bao 
gồm các công việc: Làm sạch, bôi trơn, kiểm tra, điều chỉnh và thay thế. Nội dung 
của giáo trình bao gồm 5 bài: 
Bài 1: Bảo dưỡng hê ̣thống cung cấp 
Bài 2: Bảo dưỡng hê ̣thống bôi trơn 
Bài 3: Bảo dưỡng hê ̣thống làm mát 
Bài 4: Bảo dưỡng bô ̣ly hơp̣ 
Bài 5: Bảo dưỡng hôp̣ số 
Giáo trình này là cơ sở cho các giáo viên soạn bài giảng để giảng dạy, là tài 
liệu nghiên cứu và học tập của học viên học nghề “Vận hành máy gặt đập liên 
hợp”. Các thông tin trong giáo trình có giá trị hướng dẫn giáo viên thiết kế và tổ 
chức giảng dạy mô đun một cách hợp lý. Giáo viên có thể vận dụng cho phù hợp 
với điều kiện và bối cảnh thực tế trong quá trình dạy học. 
 3 
Mặc dù đã rất cố gắng, song việc biên soạn giáo trình này khó tránh khỏi sót. 
Chúng tôi rất mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp của bạn đọc để giáo trình 
được hoàn thiện hơn. 
Chúng tôi chân thành cảm ơn sự quan tâm của BGH trường Cao đẳng Cơ điện 
và Nông nghiệp Nam Bộ. Xin cảm ơn Th.S Phạm Tố Như và Th.S Phạm Văn Úc 
cùng các thành viên trong hội đồng nghiệm thu về những ý kiến đóng góp quý báu 
cho giáo trình này. 
Tham gia biên soạn: 
Chủ biên: Trần Văn Điển 
 4 
MỤC LUC̣ 
TT ĐỀ MỤC TRANG 
1. Lời giới thiệu 2 
2. Mục lục 4 
3. Mô đun Bảo dưỡng đôṇg cơ và hê ̣thống truyền đôṇg 6 
4. Bài 1: Bảo dƣỡng hệ thống cung cấp 
1. Làm sạch bên ngoài 
2. Xả cặn 
3. Thay các bộ phận lọc 
4. Làm sạch bình lọc không khí 
5. Bài 2: Bảo dƣỡng hệ thống bôi trơn 
1. Làm sạch bên ngoài 
2. Kiểm tra mức nhớt động cơ 
3. Thay nhớt đôṇg cơ 
4. Thay loc̣ nhớt đôṇg cơ 
6. Bài 3: Bảo dƣỡng hệ thống làm mát 
1. Làm sạch bên ngoài 
2. Kiểm tra mức nước làm mát 
3. Thay nước 
4. Điều chỉnh độ chùng của dây đai bơm nước 
7. Bài 4: Bảo dƣỡng bộ li hợp 
1. Kiểm tra xiết chặt 
2. Điều chỉnh độ cao các đầu cần bẩy 
3. Điều chỉnh hành trình tự do của bàn đạp li hợp 
8. Bài 5: Bảo dƣỡng hôp̣ số 
 5 
1. Kiểm tra xiết chặt 
2. Kiểm tra sự rò rỉ dầu 
3. Kiểm tra mức dầu hộp số 
4. Thay dầu hộp số 
9. Phụ lục 
10. Hướng dẫn giảng dạy mô đun Bảo dưỡng đôṇg cơ và hê ̣
thống truyền đôṇg 
11. Danh sách Ban chủ nhiệm xây dựng chương trình, biên 
soạn giáo trình dạy nghề trình độ sơ cấp 
12. Danh sách Hội đồng nghiệm thu chương trình, giáo trình 
dạy nghề trình độ sơ cấp 
 6 
MÔ ĐUN 
BẢO DƢỠNG ĐỘNG CƠ VÀ HỆ THỐNG TRUYỀN ĐỘNG 
Mã mô đun: MĐ05 
Giới thiệu mô đun: 
- “ Bảo dưỡng đôṇg cơ và hê ̣t hống truyền đôṇg ” là một mô đun chuyên môn 
nghề trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp của nghề “Vận hành máy gặt đập 
liên hợp”, nhằm Trang bị cho học viên kiến thức về qui trình, phương pháp kiểm 
tra, bảo dưỡng đôṇg cơ và hê ̣thống truyền đôṇ g; rèn luyện cho học viên kỹ năng 
bảo dưỡng đôṇg cơ và hê ̣thống truyền đôṇg đúng qui trình, đúng yêu cầu kỹ thuật 
và an toàn. 
- Sau khi học xong mô đun này, học viên có khả năng: 
+ Trình bày được nội dung bảo dưỡng đôṇg cơ và hệ thống truyền động trên 
máy gặt đập liên hợp ; 
+ Sử dụng thành thaọ các các dụng cụ, thiết bị tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng 
đôṇg cơ và hệ thống truyền động trên máy găṭ đâp̣ liên hơp̣ ; 
+ Thực hiện việc bảo dưỡng đôṇg cơ và hệ thống truyền động trên máy găṭ 
đâp̣ liên hơp̣ đúng qui trình, đúng yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo an toàn; 
+ Có suy nghĩ tích cực và trách nhiệm với công việc; 
+ Tuân thủ nội quy an toàn cho người và máy. 
- Mô đun này thực hiện trong 60 giờ (trong đó: 12 giờ lý thuyết, 44 giờ thực 
hành và 04 giờ kiểm tra kết thúc mô đun) gồm 5 bài: 
Bài 1: Bảo dưỡng hê ̣thống cung cấp 
Bài 2: Bảo dưỡng hê ̣thống bôi trơn 
Bài 3: Bảo dưỡng hê ̣thống làm mát 
Bài 4: Bảo dưỡng bô ̣ly hơp̣ 
Bài 5: Bảo dưỡng hôp̣ số 
- Để giảng dạy mô đun này: 
+ Giáo viên cần được tập huấn về phương pháp giảng dạy theo mô đun, cần có 
kỹ năng thực hành nghề nghiệp tốt. Trước khi giảng dạy, giáo viên cần căn cứ vào 
nội dung của từng bài học để chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cần thiết nhằm đảm bảo 
chất lượng giảng dạy. 
+ Khi giảng dạy, giáo viên cần kết hợp các phương pháp thuyết trình có trực 
quan, đàm thoại, thảo luận, làm mẫu và hoạt động thực hành trên hiện trường dạy 
 7 
học. Khi giáo viên làm mẫu, tập trung cả lớp quan sát. Khi học viên thực hành, chia 
số lượng học viên mỗi nhóm tối đa là 3 học sinh, giáo viên quan sát từng nhóm và 
sửa sai tại chỗ (nếu có) nhằm giúp cho học viên thực hiện các thao tác, tư thế của 
từng kỹ năng chính xác. 
+ Sau mỗi buổi thực tập, giáo viên tập trung cả lớp để rút kinh nghiệm; cho 
học viên nêu lên những vướng mắc trong khi thực tập và đưa ra biện pháp khắc 
phục 
- Phương pháp đánh giá: 
+ Viết: Tự luận, trắc nghiệm 
+ Quan sát: Thực hành 
+ Vấn đáp 
 8 
Bài 1: Bảo dƣỡng hệ thống cung cấp 
Mã bài: MĐ05-01 
Mục tiêu: 
- Trình bày được nội dung bảo dưỡng hệ thống cung cấp không khí, nhiên 
liệu; 
- Làm được các công việc bảo dưỡng hệ thống cung cấp không khí, nhiên liệu 
đúng qui trình, đúng yêu cầu kỹ thuật; 
- Đảm bảo an toàn. 
A. Giới thiệu quy trình bảo dƣỡng hệ thống cung cấp: 
1. Làm sạch bên ngoài 
2. Xả cặn 
3. Thay các bộ phận lọc 
4. Làm sạch bình lọc không khí 
B. Các bƣớc tiến hành: 
Hình 1. Một số dụng cụ bảo dƣỡng 
 9 
1. Làm sạch bên ngoài: 
 - Làm sạch bên ngoài hệ thống bằng giẻ l au sạch, đăc̣ biêṭ chú ý các vi ̣ trí 
thước thăm nhiên liêụ và nắp đâỵ thùng nhiên liêụ và các vi ̣ trí tháo lắp các bô ̣phâṇ 
của hệ thống . 
2. Xả cặn: 
Sau mỗi ca làm viêc̣ cần tiến hành xả căṇ cho hê ̣thống bao gồm : 
- Xả cặn bình chứa nhiên liệu cách làm như sau : 
+ Lau sac̣h đai ốc xả căṇ 
+ Dùng tròng 17 tháo ốc xả cặn 
Hình 2. Cà lê tròng 
+ Theo dõi khi nào hết nước và căṇ bẩn trong thùng là đươc̣ (Nhiên liêụ 
sạch chảy ra) 
- Xả cặn bình lọc nhi ên liêụ cách làm như sau : 
+ Lau sac̣h đai ốc xả căṇ 
+ Dùng tròng 17 tháo ốc xả cặn 
+ Theo dõi khi nào hết nước và căṇ bẩn trong thùng là đươc̣ (Nhiên liêụ 
sạch chảy ra) 
3. Thay các bộ phận lọc: 
Thay loc̣ nhiên liêụ sau 100 giờ làm viêc̣ của máy tiến hành như sau : 
- Tắt máy 
- Đóng khóa nhiên liêụ từ thùng chứa 
 10 
- Xả sạch nhiên liệu trong bộ lọc 
- Sử duṇg duṇg cu ̣chuyên dùng để tháo cuôṇ loc̣ theo chiều kim đồng hồ 
- Thay cuôṇ loc̣ mới 
Chú ý: Trước khi lắp cuôṇ loc̣ mới cần ngâm trong nhiên liêụ Diesel sac̣h 5-10 
phút để tạo khả năng lọc ban đầu . 
- Lắp cuôṇ loc̣ mới vào vi ̣ trí cần lưu ý làm sac̣h bề măṭ lắp ghép 
- Văṇ cuôṇ lọc theo chiều lắp (ngươc̣ với chiều tháo ) đủ chăṭ đúng lưc̣ 
- Mở khóa thùng nhiên liêụ 
- Sử duṇg bơm tay bơm nhiên liêụ xả hết không khí trong đường ống và cuôṇ 
lọc ra ngoài khi nào không có bọt , nhiên liêụ ra trong là đươc̣ 
4. Làm sạch bình lọc không khí: 
Do điều kiêṇ là m viêc̣ của máy găṭ đâp̣ liên hơp̣ là thường xuyên tiếp xúc 
với buị bẩn của rơm ra ̣bùn đất từ lúa đươc̣ làm sac̣h trong quá trình đâp̣ . Để 
tăng tuổi tho ̣và đảm bảo các yêu cầu kỹ thuâṭ của đôṇg cơ thì cứ sau 4 giờ 
làm việc phải tiến hành làm sac̣h bình loc̣ không khí 
4.1. Làm sạch vỏ bao bình lọc: 
 Vỏ bao bình lọc dùng để ngăn các bụi bẩn có kích thước lớn như lá lúa , các 
cọng rơm rạ sử dụng các dụng cụ tháo vỏ bao làm sạch thườ ng xuyên bằng chổi 
mềm. 
 4.2. Làm sạch lõi lọc không khí: 
- Tháo lõi lọc không khí 
 + Tắt máy 
 + Tháo lắp bình lọc không khí 
 + Tháo đai ốc bắt cuộn lọc 
 + Lấy các cuôṇ loc̣ ra ngoài 
 Hình 3. Tháo lõi lọc không khí 
 11 
Hình 4. Các chi tiết sau khi tháo 
- Làm sạch các lõi lọc không khí 
Hình 5. Làm sạch bên ngoài lõi lọc không khí 
 12 
Mỗi bình loc̣ không khí thườ ng có hai lõi loc̣ , thô và tinh sau khi đa ̃tháo các 
lõi lọc ta tiến hành làm sạch bằng cách : Sử duṇg khí nén có áp suất 600Kpa để làm 
sạch bằng cách thổi khí từ trong ra ngoài đến khi nào sạch cặn bẩn là được . 
- Kiểm tra lõi loc̣ 
Hình 6. Làm sạch bên trong lõi lọc không khí 
Sau khi đa ̃làm sac̣h các lõi loc̣ ta tiến hành kiểm tra tình traṇg kỹ thuâṭ của 
các lõi lọc bằng cách đưa đèn kiểm tra vào các lõi lọc . Nếu thấy ánh s áng xuyên 
qua các khe hở thì thay đêṃ làm kín . 
- Lắp lõi loc̣ không khí : 
+ Lắp lõi loc̣ tinh 
 + Lắp lõi loc̣ thô 
 + Lắp bình loc̣ 
 Hình 7. Lắp biǹh loc̣ không khí 
 13 
- Kiểm tra làm sac̣h đường ống nap̣ khí : 
Đường ống hút gồm ống thép được nối với ống dẫn cao su bằng một đai kẹp 
sau thời vu ̣làm viêc̣ tiến hành kiểm tra sư ̣kín khít của ống cao su và ống thép nếu 
không đảm bảo thì s iết chăṭ đai kep̣ hoăc̣ thay ống cao su khi cần thiết . 
C. Câu hỏi và bài tập thực hành: 
1. Kể tên các loaị duṇg cu ̣cần thiết phuc̣ v ụ cho công viêc̣ bảo dưỡng hê ̣thống 
cung cấp? 
2. Lâp̣ quy trình làm sac̣h bên n goài và các bộ phận lọc của hệ thống cung 
cấp? 
3. Thưc̣ hiêṇ tháo lắp và làm sac̣h bình loc̣ nhiên liêụ và bình loc̣ không khí . 
D. Ghi nhớ: 
- Hê ̣thống cung cấp nhiên liêụ phải sac̣h không có căn bẩn nước lâñ trong hê ̣
thống, lắp ráp phải đảm bảo kín sát không rò rỉ . 
- Bình lọc không khí phải sạch , tuyêṭ đối không để hở các vi ̣ trí lắp ghép giữa 
bô ̣phâṇ loc̣ và ông hút ... 
 14 
Bài 2: Bảo dƣỡng hệ thống bôi trơn 
Mã bài: MĐ05-02 
Mục tiêu: 
- Trình bày được nội dung bảo dưỡng hệ thống bôi trơn; 
- Làm được các công việc bảo dưỡng hệ thống bôi trơn đúng qui trình, đúng 
yêu cầu kỹ thuật; 
- Đảm bảo an toàn. 
A. Giới thiệu quy trình bảo dƣỡng hệ thống bôi trơn: 
1. Làm sạch bên ngoài 
2. Kiểm tra mức nhớt động cơ 
3. Thay nhớt đôṇg cơ 
4. Thay loc̣ nhớt đôṇg cơ 
B. Các bƣớc tiến hành: 
1. Làm sạch bên ngoài: 
- Làm sạch bên ngoài hệ thống bằng giẻ l au sạch, đăc̣ biêṭ chú ý các vi ̣ trí 
thước thăm dầu, cho dầu và các vị trí tháo lắp các bộ phận của hệ thống . 
2. Kiểm tra mức nhớt động cơ: 
Hình 8. Vị trí thƣớc thăm nhớt 
 15 
Để tránh viêc̣ bôi 
trơn gián đoaṇ khi đôṇg 
cơ làm viêc̣ ở v ị trí 
nghiêng do vâỵ nhớt 
đôṇg cơ phải thường 
xuyên đầy đủ ; cụ thể là 
mức nhớt đôṇg cơ phả i 
nằm giữa mức tối thiểu 
và tối đa trên thước 
thăm khi kiểm tra . Cứ 
sau mỗi kíp làm viêc̣ (8-
10 giờ) tiến hành kiểm 
tra mức nhớt cá ch làm 
như sau: 
 Hình 9. Quan sát mƣ́c nhớt 
- Đặt máy ở vị trí bằn phẳng 
- Tắt máy 
- Sau 10 -15 phút tiến hành kiêm tra bằng cách tháo thước thăm nhớt , lau sac̣h 
- Đưa thước thăm nhớt trở laị vi ̣ trí s au đó rút ra và quan sát mức nhớt nêu 
không đảm bảo theo yêu cầu thì cho thêm nhớt mới đúng loaị và theo quy 
điṇh. 
3. Thay nhớt đôṇg cơ : 
Sau 100 giờ làm viêc̣ đầu tiên và sau đó thay nhớt sau 250 giờ hoăc̣ sau mùa 
thu hoac̣h tiến hành thay nhớt cho động cơ cách làm như sau : 
- Đưa máy vào vi ̣ trí bằng phẳng 
- Xả nhớt cũ khi máy còn nóng 
- Xiết chăṭ đai ốc xả nhớt 
- Cho nhớt mới vào đôṇg cơ đúng loaị và đúng mức quy điṇh 
Sử duṇg nhớt chính hiêụ củ a hañg máy quy điṇh 
Với hañg KUBUTA sử duṇg các loa ̣i nhớt của các nhà sản xuấ t như sau: 
 16 
Bảng 2.1: Các loại nhớt động cơ dùng cho máy gặt KUBUTA 
TT Nhà sản xuất Tên thương maị 
1 Shell Donax TD 
2 Callex TDH Fluid KBX 
3 Mobil Mobil Fluid 423 hoăc̣ 424 
4 Castrol Castrol Agri TDF 
 Bảng 2.2: Các loại nhớt động cơ dùng cho máy gặt JOHN DEERE 
TT Loại nhớt Sử duṇg cho loaị đôṇg cơ 
1 L-EDC-415W/40 Động cơ Trung Quốc 
2 Johdeers PLUS-50
MM
II Động cơ Ấn Độ 
4. Thay lõi lọc nhớt động cơ : 
Hình 10. Vị trí lọc nhớt 
Thông thường công viêc̣ thay lõi loc̣ đươc̣ tiến hành đồng thời với thay nhớt , 
cứ sau 100 giờ làm viêc̣ đầu tiên và sau đó thay lõi loc̣ sau 250 giờ hoăc̣ sau 
mùa thu hoạch tiế n hành thay lõi lọc cho đôṇg cơ cách làm như sau : 
- Đưa máy vào vi ̣ trí bằng phẳng 
- Xả nhớt cũ 
 17 
- Tháo bỏ lõi lọc cũ bằng đai tháo 
chuyên dùng 
- Chuẩn bi ̣ lõi loc̣ mới đúng chủng 
loại 
- Làm sạch bề mặt lắp ghép của lõi 
lọc và thân bình lọc 
 - Ấn lõi lọc vào đế và gắn bó vào 
thân bình loc̣ 
- Sử duṇg duṇg cu ̣đai tháo chuyên 
dùng xiết chặt lõi lọc vào thân bình 
lọc 
 Hình 11. Thao tác tháo loc̣ nhớt 
- Cho nhớt mới 
- Khởi đôṇg đôṇg cơ kiểm tra sư ̣rò rỉ yêu câu sau khi thay lõi lọc tại các vị trí 
lắp ghép không đươc̣ rò rỉ nhớt đôṇg cơ hoa ̣t đôṇg bình thường 
C. Câu hỏi và bài tập thực hành: 
1. Kể tên các loaị duṇg cu ̣cần thiết phuc̣ v ụ cho công viêc̣ bảo dưỡng hê ̣thống 
bôi trơn? 
2. Lâp̣ quy trình làm sac̣h bên ngoài và các bô ̣phâṇ loc̣ của hê ̣thống bôi trơn ? 
3. Thưc̣ hiêṇ tháo lắp và làm sac̣h bình loc̣ dầu của hê ̣thống bôi trơn ? 
4. Thưc̣ hiêṇ các công viêc̣ thay nhớt và thay cuôn loc̣ nhớt ? 
D. Ghi nhớ: 
- Hê ̣thống bôi trơn phải sac̣h không có căn bẩn nước lâñ trong hê ̣thống , lắp 
ráp phải đảm bảo kín sát ... 
Mã bài: MĐ05-05 
Mục tiêu: 
- Trình bày được nội dung bảo dưỡng hộp số; 
- Làm được các công việc bảo dưỡng hộp số đúng qui trình, đúng yêu cầu kỹ 
thuật; 
- Đảm bảo an toàn. 
A. Giới thiệu quy trình bảo dƣỡng hộp số: 
1. Kiểm tra xiết chặt 
2. Kiểm tra sự rò rỉ dầu 
3. Kiểm tra mức dầu hộp số 
4. Thay dầu hộp số 
B. Các bƣớc tiến hành: 
1. Kiểm tra xiết chặt: 
Sau môṭ kíp làm viêc̣ (10 giờ) phải kiểm tra xiết chặt các bu lông liên kết hộp 
số với các bô ̣phâṇ liên quan như truyền lưc̣ trung gian cầu sau .... đảm bảo đúng 
moomen quy điṇh 
2. Kiểm tra sự rò rỉ dầu: 
Sau môṭ kíp làm viêc̣ (10 giờ) kiểm tra sư ̣rò rỉ dầu ở các vi ̣ trí lắp nghép nếu 
cần thì xiết chăṭ hoăc̣ thay các đêṃ làm kín 
 3. Kiểm tra mức dầu hộp số: 
Đặt máy ở vị tr í bằng phẳng , nâng guồng găṭ khóa LOCK để ngăn guồng găṭ 
không đi xuống. 
Kiểm tra mức nhớt bằng cách tháo đai ốc thăm nhớt nếu không thấy nhớt chảy 
ra chứng tỏ thiếu nhớt thì cho nhớt thêm qua cửa nap̣ nhớt . 
4. Thay dầu hôp̣ số: 
Đặt máy ở vị trí bằng phẳng , nâng guồng găṭ khóa LOCK để ngăn guồng găṭ 
không đi xuống. 
 27 
Hình 19. Các vị trí Châm, thăm, xả nhớt hôp̣ số 
1.Vỏ hộp số 3. Thăm nhớt 
2. Châm nhớt 4. Xả nhớt 
- Xả dầu 
+ Tháo nắp nạp nhớt 
+ Tháo đai ốc xả nhớt phía dưới hộp số 
+ Dùng khí nén thổi qua lỗ nạp nhớt tạo áp suất để xả sạch nhớt trong hộp số 
- Nạp nhớt mới 
+ Văṇ chăṭ đai ốc xả nhớt 
+ Thêm nhớt mới qua của na p̣ đến khi nhớt chảy qua lỗ kiểm tra là đươc̣ 
+ Vặn chăṭ đai ốc kiểm tra , lắp nắp nap̣ nhớt laị 
C. Câu hỏi và bài tập thực hành: 
1. Kể tên các loaị duṇg cu ̣cần thiết phuc̣ vu ̣cho công viêc̣ bảo dưỡng bô ̣hôp̣ 
số máy găṭ đâp̣ liên hơp̣? 
2. Thưc̣ hiêṇ công viêc̣ thay dấ u súc rủa hộp số máy gặt đập liên hợp ? 
 D. Ghi nhớ: 
- Hôp̣ số máy găṭ đâp̣ liên hơp̣ phải thường xuyên làm sac̣h bên ngoài kiểm tra 
xiêṭ chăṭ các bu lông trước khi cho làm viêc̣ . 
- Tuyêṭ đối không cho máy làm viêc̣ khi hôp̣ số thiếu dầu bôi trơn hoăc̣ dầu 
không đảm bảo chất lươṇg . 
 28 
PHỤ LỤC 
BẢNG 1. DANH SÁCH KIỂM TRA ĐIṆH KỲ 
THƢ́ 
TƢ ̣
DANH MUC̣ KIỂM 
TRA 
GIAN CÁCH LÀM VIÊC̣ PHƢƠNG 
PHÁP 
KHẮC 
PHỤC 
PHẦN ĐÔṆG CƠ 
1 Đai truyên đôṇg quaṭ gió Sau 50 giờ hoaṭ đôṇg 
và 100 giờ sau đó 
Điều chỉnh 
Sau 500 giờ thay thế 
2 Lọc gió Sau 50 giờ làm sạch 
Sau 300 giờ Thay thế 
3 Ống Lọc gió Sau 150 giờ hoăc̣ 6 
tháng 
Xiết chăṭ 
Sau 300 giờ Thay thể 
4 Vỏ bộ lọc nhiên liệu Sau 400 giờ Thay thế 
5 Ống lọc bộ lọc nhớt Sau 200 giờ Thay thế 
6 Thiết bi ̣ khử nước Sau 50 giờ Làm sạch 
7 Ống dẫn nhiên liệu Sau 150 giờ hoăc̣ 1 
tháng 
Xiết chăṭ 
Sau 300 giờ hoăc̣ 2 năm Thay thế 
7 Lọc nhiên liệu Sau 100 giờ Làm sạch 
8 Ống xả nhớt Sau 150 giờ Xiết chăṭ 
Sau 300 giờ Thay thế 
9 Ống mềm bộ tản nhiệt Sau 150 giờ Xiết chăṭ 
Sau 300 giờ Thay thế 
 29 
10 Ống xả nước Sau 150 giờ Xiết chăṭ 
Sau 400 giờ Thay thế 
11 Lưới chống buị cánh tản nhiêṭ bô ̣
làm mát nhớt 
Sau 50 giờ Làm sạch 
12 Dây tăng tốc Sau 300 giờ Thay thế 
13 Dây dừng đôṇg cơ Sau 300 giờ Thay thế 
14 Cáp đồng hồ đo giờ Sau 300 giờ Thay thế 
PHẦN LY HƠP̣, HÔP̣ SỐ 
15 Đai truyền đôṇg Sau 100 giờ Điều chỉnh 
Sau 300 giờ Thay thế 
16 Pu ly căng đai truyền đôṇg Sau 800 giờ Thay thế 
17 Ốn lọc nhớt hộp truyền động Sau 300 giờ Thay thế 
 30 
BẢNG 2. HIÊṆ TƢƠṆG NGUYÊN NHÂN HƢ HỎNG VÀ CÁCH 
KHẮC PHUC̣ 
HIÊṆ TƢƠṆG NGUYÊN NHÂN CÁCH KHẮC PHỤC 
1. Động cơ khó 
khởi động hay 
không khởi động 
được 
Hết nhiên liệu Thêm vào 
Lọc nhiên liệu dơ Thay thế 
Nước, bụi bẩn hay không khí 
có trong hệ thống nhiên liệu 
Xả, làm sạch, rồi thêm đầy 
Lọc nhiên liệu bị dơ Thay thế 
Loại nhiên liệu không đúng Sử dụng đúng cho điều kiện 
hoạt động 
Tồn tại điện trở trong mạch 
khởi động 
Làm sạch các đầu nối vào 
acquy, rơle 
Nhớt quá đặc, không đúng tiêu 
chuẩn về độ nhờn theo quy 
định 
Xả ra và châm vào nhớt 
đúng độ nhờn và số lượng 
Kim phun dơ hay không tốt Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
Bên trong động cơ có vấn đề Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
Lỗi bơm nhiên liệu Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
2. Có tiếng gõ 
phát ra từ động cơ 
Thiếu nhớt Thêm dầu đúng dộ nhờn 
Có khí trong hê thống nhiên 
liệu 
Xả khí 
Kim phun hư Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
Đầu kim phun bị nghẹt Than khảo ý kiến chuyên gia 
để sửa chữa 
 31 
Bên trong động cơ có vấn đề Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
3. Động cơ quay 
không đều hay bị 
chết máy 
Nhiệt độ làm mát thấp Chạy động cơ đến khi ấm 
lên 
Lọc nước làm mát bị dơ Thay thế 
Lọc nhiên liệu dơ Thay thế 
Nước, bui bẩn hay không khí 
có trong hệ thống nhiên liệu 
Xả, làm sạch, rồi thêm đầy 
Kim phun dơ hay không tốt Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
Kim phun hư Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
Cong đũa đẩy hay nghẹt lỗ 
thông nhớt 
Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
4. Giảm công suất Thiếu nhiên liệu Kiểm tra 
Khí nạp bị hạn chế Làm sạch không khí 
Lọc nước bi dơ Thay thế 
Động cơ bị quá nhiệt Xem phần “ động cơ bị quá 
nhiệt” 
Lọc nhiên liệu bị nghẹt Thay lọc và xả gió 
Động cơ vận hành ở độ cao lớn 
so với mực nước biển 
Sử dụng nhiên liệu phù hợp 
để vận hành ở điều kiện độ 
cao lớn. 
Kim phun bị tắc hay bị bẩn 
Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
Bơm cao áp có vấn đề 
Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
Khí nạp bị rò rỉ Kiểm tra để xác định vị trí 
 32 
khí nạp bị rò rỉ và sửa chữa 
5. Động cơ bị quá 
nhiệt 
Nước làm mát bị hụt 
Kiểm tra mực nuớc làm mát, 
kiểm tra các ống nối cao su 
và két nước xem nước làm 
mát có bị rò rỉ hay không 
Lưới tản nhiệt bị bẩn Làm vệ sinh két nước 
Dây đai cánh quạt bị lỏng hoặc 
bị hỏng 
Thay thế trong trường hợp 
dây đai bị hỏng 
Két nước bị gỉ sét 
Xả nuớc làm mát, làm vệ 
sinh két nước và châm lại 
nước làm mát mới 
Ống dẫn chân không bị nghẹt Làm vệ sinh ống dẫn 
Tốc độ quạt làm mát thấp 
Kiểm tra độ căng của dây 
curoa cánh quạt. 
6. Áp suất nhớt 
giảm Thiếu nhớt 
Kiểm tra mực nhớt bằng que 
thăm và châm thêm nếu bị 
hụt nhớt 
Sử dụng loại nhớt không phù 
hợp ( độ nhớt không phù hợp 
theo quy định). 
Xả hết lượng nhớt không 
phù hợp và thay thế bằng 
loại nhớt phù hợp 
Két nước làm mát nhớt bị bịt, 
nghẹt khiến nhiệt độ nhớt tăng 
cao dẫn đến giảm áp suất. 
Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
7. Hao nhớt 
Nhớt bị rỉ ở đâu đó 
Kiểm tra các đường ống và 
seal nhớt 
Độ nhớt của nhớt không đảm 
bảo 
Xả nhớt trong cácte ra và 
thay thế loại phù hợp 
Bộ phận làm mát nhớt bị nghẹt Làm vệ sinh 
Piston có thể bị xước 
Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
 33 
8. Hao dầu Lọc gió bị bẩn hay bị nghẹt Làm vệ sinh 
Chất lượng nhiên liệu (dầu) 
không đảm bảo 
Sử dụng đúng loại dầu phù 
hợp 
Kim phun bị nghẹt hay bị bẩn 
Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
Động cơ đã chạy lâu 
Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
9. Động cơ chạy ra 
khói đen 
Lọc gió bị nghẹt hay bẩn Làm vệ sinh hoặc thay thế 
Nhiên liệu không phù hợp Thay thế loại phù hhợp 
Kim phun bị nghẹt 
Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
Có gió trong nhiên liệu Xả gió 
Ống xả giảm thanh có lỗi 
Kiểm tra ống xả, ống xả có 
thể là nguyên nhân gây áp 
suất ngược 
Động cơ đã chạy lâu 
Tham khảo ý kiến chuyên 
gia để sửa chữa 
10. Động cơ chạy 
ra khói trắng 
Khởi động lúc lạnh Sưởi trước khi khởi động 
Nhiên liệu không phù hợp 
Sử dụng nhiên liệu phù hợp 
(lưu ý độ cetan) 
Van hằng nhiệt có vấn đề 
Tháo ra kiểm tra, có thể thay 
thế 
 34 
HƢỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN 
I. Vị trí, tính chất của mô đun /môn học: 
1.Vị trí: Mô đun Bảo dưỡng động cơ và hệ thống truyền động là một mô đun 
chuyên môn nghề trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp của nghề Vận hành 
máy gặt đập liên hợp; được giảng dạy sau mô đun Vận hành máy gặt đập liên hợp. 
Mô đun này cũng có thể giảng dạy độc lập theo yêu cầu của người học. 
2.Tính chất: Mô đun chuyên môn nghề bắt buộc. 
II. Mục tiêu: 
1. Kiến thức: 
+ Trình bày được nội dung bảo dưỡng đôṇg cơ và hệ thống truyền động trên 
máy gặt đập liên hợp . 
2. Kỹ năng: 
+ Sử dụng thành thaọ các các dụng cụ, thiết bị tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng 
đôṇg cơ và hệ thống truyền động trên máy găṭ đâp̣ liên hơp̣ ; 
+ Thực hiện việc bảo dưỡng đôṇg cơ và hệ thống truyền động trên máy găṭ 
đâp̣ liên hơp̣ đúng qui trình, đúng yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo an toàn. 
3. Thái độ: 
+ Có suy nghĩ tích cực và trách nhiệm với công việc; 
+ Tuân thủ nội quy an toàn cho người và máy. 
III. Nội dung chính của mô đun: 
Mã bài Tên bài 
Loại 
bài dạy 
Địa 
điểm 
Thời gian 
Tổng 
số 
Lý 
thuyết 
Thực 
hành 
Kiểm 
tra* 
MĐ 
05-01 
Bảo dưỡng hệ 
thống cung cấp 
Tích 
hơp̣ 
Phòng 
chuyên 
môn, 
sân bãi 
16 04 11 1 
MĐ 
05-02 
Bảo dưỡng hệ 
thống bôi trơn 
Tích 
hơp̣ 
Phòng 
chuyên 
môn, 
sân bãi 
12 02 10 
MĐ Bảo dưỡng hệ Tích Phòng 12 02 10 
 35 
Mã bài Tên bài 
Loại 
bài dạy 
Địa 
điểm 
Thời gian 
Tổng 
số 
Lý 
thuyết 
Thực 
hành 
Kiểm 
tra* 
05-03 thống làm mát 
hơp̣ chuyên 
môn, 
sân bãi 
MĐ 
05-04 
Bảo dưỡng bộ 
li hợp 
Tích 
hơp̣ 
Phòng 
chuyên 
môn, 
sân bãi 
12 03 08 1 
MĐ 
05-05 
Bảo dưỡng hộp 
số 
Tích 
hơp̣ 
Phòng 
chuyên 
môn, 
sân bãi 
04 01 03 
 Kiểm tra hết mô đun 04 04 
 Cộng 60 12 42 6 
IV. Hƣớng dẫn thực hiện bài tập, bài thực hành 
1. Nguồn lực cần thiết: 
- Giáo trình dạy nghề mô đun Bảo dưỡng đôṇg cơ và hê ̣ thống truyền đôṇg 
trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề của nghề Vận hành máy gặt đập 
liên hợp. 
- Phòng học chuyên môn, sân bãi 
- Máy gặt đập liên hợp 
- Dụng cụ kiểm tra: Thước cặp, pan me, thước lá ..... 
- Dụng cụ tháo lắp : Cờ lê miệng, cờ lê tròng, tuýp, tuốc lơ vít, kìm, búa .... 
- Dụng cụ chuyên dùng cho tháo lắp và làm sạch như đai tháo cuộn lọc , vòi 
thổ khí nén ... 
- Nguyên vật liệu: Xăng, dầu, mỡ, giẻ lau ..... 
- Bảo hộ lao động ...... 
2. Tổ chức thực hiện: 
 36 
- Trước khi giảng dạy, giáo viên cần căn cứ vào nội dung của từng bài học để 
chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cần thiết nhằm đảm bảo chất lượng giảng dạy. 
- Khi giảng dạy, giáo viên cần kết hợp các phương pháp thuyết trình có trực 
quan, đàm thoại, thảo luận, làm mẫu và hoạt động thực hành trên hiện trường dạy 
học. Khi giáo viên làm mẫu, tập trung cả lớp quan sát. Khi học viên thực hành, chia 
số lượng học viên mỗi nhóm tối đa là 3 học sinh, giáo viên quan sát từng nhóm và 
sửa sai tại chỗ (nếu có) nhằm giúp cho học viên thực hiện các thao tác, tư thế của 
từng kỹ năng chính xác. 
- Sau mỗi buổi thực tập, giáo viên tập trung cả lớp để rút kinh nghiệm; cho 
học viên nêu lên những vướng mắc trong khi thực tập và đưa ra biện pháp khắc 
phục. 
V. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập 
5.1. Bài 1: Bảo dƣỡng hê ̣thống cung cấp 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
- Bên ngoài hệ thống sạch , chắc 
chắn, không rò rỉ nhiên liệu 
- Thùng và bình lọc nhiên liệu 
không chứa cặn, nước 
- Bình lọc không khí và bình lọc 
nhiên liệu hoạt động tốt sau khi thay 
bộ phận lọc 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá thực hiện công việc 
- Kiểm tra chất lươṇg sản phẩm sau bảo 
dưỡng 
5.2. Bài 2: Bảo dƣỡng hê ̣thống bôi trơn 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
- Bên ngoài hệ thống sạch , chắc 
chắn, không rò rỉ dầu bôi trơn 
- Dầu bôi trơn đủ, đúng chủng loại, 
đảm bảo chất lượng 
- Bình lọc hoạt động tốt sau khi thay 
bộ phận lọc 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá thực hiện công việc 
- Kiểm tra chất lươṇg sản phẩm sau bảo 
dưỡng 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá thực hiện công việc 
- Kiểm tra chất lươṇg sản phẩm sau bảo 
 37 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
dưỡng 
5.3. Bài 3: Bảo dƣỡng hê ̣thống làm mát 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
- Bên ngoài hệ thống sạch , chắc 
chắn, không rò rỉ nước làm mát 
- Nước làm mát đủ, sạch 
- Độ căng dây đai bơm nước, quạt 
gió đúng quy định 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá thực hiện công việc 
- Kiểm tra chất lươṇg sản phẩm sau bảo 
dưỡng 
5.4. Bài 4: Bảo dƣỡng bô ̣ly hơp̣ 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
 - Bên ngoài ly hợp sạch , chắc chắn 
- Các đầu cần bẩy phải nằm trên mặt 
phẳng 
- Hành trình tự do của bàn đạp li 
hợp đúng qui định 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá thực hiện công việc 
- Kiểm tra chất l ượng sản phẩm sau bảo 
dưỡng 
5.5. Bài 5: Bảo dƣỡng hôp̣ số 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
- Bên ngoài hộp số sạch , chắc chắn, 
không rò rỉ dầu 
- Dầu bôi trơn đủ, đúng chủng loại, 
đảm bảo chất lượng 
- Tay số ra vào số dễ dàng, không 
hóc số, nhảy số 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá thực hiện công việc 
- Kiểm tra chất lươṇg sản phẩm sau bảo 
dưỡng 
VI. Tài liệu tham khảo 
 38 
1. Cù Xuân Bắc (chủ biên), Giáo trình cơ khí nông nghiệp, NXB Nông nghiệp, 
Hà nội, 2008. 
2. Hội Cơ khí nông nghiệp Việt Nam, Sổ tay Cơ điện nông nghiệp, bảo quản 
và chế biến nông – lâm sản cho chủ trang trại; tập II ( Máy – Thiết bị dùng trong 
trồng trọt và vận chuyển nông thôn), NXB Nông nghiệp, Hà Nội, 2006. 
3. Tài liệu tập huấn về máy gặt đập liên hợp KUBOTA (DC-60). 
4. Tài liệu tập huấn về máy gặt đập liên hợp JOHNDEER (R40). 
5. Bùi Đình Khuyết, Giáo trình cơ khí hóa nông nghiệp, Đại học Nông nghiệp 
3, 1994. 
6. Phạm Xuân Vượng, Máy thu hoạch nông nghiệp, NXB Giáo dục, Hà nội, 
1999. 
7. Thông tin trên báo, trên mạng Internet. 
 39 
BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG 
CHƢƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP 
(Theo Quyết định số 1415/QĐ-BNN-TCCB, ngày 27 tháng 6 năm 2011 
của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) 
1. Chủ nhiệm: Ông Lê Thái Dương - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện và 
Nông nghiệp Nam Bộ 
2. Phó chủ nhiệm: Ông Phùng Hữu Cần - Chuyên viên chính Vụ Tổ chức cán bộ, 
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 
3. Thƣ ký: Ông Phạm Ngọc Tuấn, Trưởng phòng Trường Cao đẳng Cơ điện và 
Nông nghiệp Nam Bộ 
4. Các ủy viên: 
 - Ông Đoàn Duy Đồng, Giảng viên Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp 
Nam Bộ 
 - Ông Trịnh Đình Bật , Giảng viên Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp 
Nam Bộ 
 - Ông Phạm Ngọc Linh, Trưởng khoa Trường Cao đẳng Công nghệ và Kinh tế 
Bảo Lộc 
 - Ông Huỳnh Văn Phương , Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn xuất nhâp̣ 
khẩu Tấn Khoa , Cần Thơ./. 
DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU 
(Theo Quyết định số 1785 /QĐ-BNN-TCCB ngày 05 tháng 8 năm 2011 
của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) 
1. Chủ tịch: Ông Phạm Tố Như, Phó hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Cơ khí 
Nông nghiệp 
2. Thƣ ký: Ông Hoàng Ngọc Thịnh, Chuyên viên chính Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ 
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 
3. Các ủy viên: 
 - Ông Phạm Văn Úc, Trưởng khoa Trường Cao đẳng nghề Cơ khí Nông nghiệp 
 - Ông Hoàng Bắc Quốc , Trưởng khoa Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông 
nghiệp Nam Bộ 
- Ông Đỗ Đức Thành, Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư xây dựng - thương 
mại Sông Hậu./.