Giáo trình Mô đun 04: Vận hành máy gặt đập liên hợp - Bảo dưỡng bộ phận đập, làm sạch và thu lúa

 BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN 
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN 
BẢO DƢỠNG BỘ PHẬN ĐẬP, 
LÀM SẠCH VÀ THU LÚA 
MÃ SỐ: MĐ04 
NGHỀ: VẬN HÀNH MÁY GẶT ĐẬP LIÊN HỢP 
Trình độ: Sơ cấp nghề 
 1 
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN 
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được 
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. 
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh 
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 
MÃ TÀI LIỆU: MĐ04 
 2 
LỜI GIỚI THIỆU 
 “Vận hành máy gặt đập liên hợp” là nghề chuyên thực hiện các công việc vận 
hành và bảo dưỡng để liên hợp máy hoạt động an toàn, chính xác, đảm bảo năng 
suất và chất lượng. Môi trường làm việc của nghề “Vận hành máy gặt đập liên hợp” 
là nắng nóng, bụi, mưa gió, tiếng ồn và rung động lớn; ngoài ra còn tiềm ẩn nguy 
cơ tai nạn, cháy và các mối nguy hiểm khác cho người và máy. Vì vậy, người làm 
nghề này cần phải có kiến thức về chuyên môn, có những kỹ năng cần thiết, có tinh 
thần trách nhiệm và ý thức tổ chức kỷ luật cao, có tác phong công nghiệp và sức 
khỏe tốt để có thể làm việc lâu dài. 
 “Bảo dưỡng bộ phận đập, làm sạch và thu lúa” là mô đun chuyên môn nghề 
bắt buộc nằm trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp của nghề “Vận hành 
máy gặt đập liên hợp”, được giảng dạy sau mô đun “Bảo dưỡng bộ phận thu, cắt và 
chuyển lúa”. Mô đun này cũng có thể giảng dạy độc lập theo yêu cầu của người 
học, đào tạo theo hình thức tích hợp cả lý thuyết và thực hành, được áp dụng cho 
các khoá đào tạo nghề trình độ sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng, trước hết là các 
khoá đào tạo nghề phục vụ cho Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến 
năm 2020. 
Trong quá trình biên soạn giáo trình mô đun “Bảo dưỡng bộ phận đập, làm 
sạch và thu lúa”, chúng tôi đã tham khảo nhiều tài liệu về máy gặt đập liên hợp, 
giáo trình cơ khí nông nghiệp, tài liệu về động cơ đốt trong, các thông tin trên báo, 
trên mạng internet kết hợp với kinh nghiệm trong thực tế sản xuất. 
Giáo trình mô đun “Bảo dưỡng bộ phận đập, làm sạch và thu lúa” đề cập về 
quy trình và các bước tiến hành kiểm tra, bảo dưỡng, điều chỉnh bộ phận đập và 
làm sạch, thu lúa hạt của máy gặt đập liên hợp. Nội dung của giáo trình bao gồm 6 
bài: 
Bài 1: Bảo dưỡng nắp trống và máng trống 
Bài 2: Bảo dưỡng trống đập 
Bài 3: Bảo dưỡng sàng làm sạch 
Bài 4: Bảo dưỡng quạt gió 
Bài 5: Bảo dưỡng trục xoắn tải lúa 
Bài 6: Bảo dưỡng cơ cấu truyền động 
Giáo trình này là cơ sở cho các giáo viên soạn bài giảng để giảng dạy, là tài 
liệu nghiên cứu và học tập của học viên học nghề “Vận hành máy gặt đập liên 
hợp”. Các thông tin trong giáo trình có giá trị hướng dẫn giáo viên thiết kế và tổ 
chức giảng dạy môđun một cách hợp lý. Giáo viên có thể vận dụng cho phù hợp 
với điều kiện và bối cảnh thực tế trong quá trình dạy học. 
 3 
Mặc dù đã rất cố gắng, song việc biên soạn giáo trình này khó tránh khỏi 
những sai sót. Chúng tôi rất mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp của bạn đọc để 
giáo trình được hoàn thiện hơn. 
Chúng tôi chân thành cảm ơn sự quan tâm của BGH trường Cao đẳng Cơ điện 
và Nông nghiệp Nam Bộ. Xin cảm ơn Th.S Phạm Tố Như, Th.S Phạm Văn Úc 
cùng các thành viên trong hội đồng nghiệm thu về những ý kiến đóng góp quý báu 
cho giáo trình này. 
Tham gia biên soạn: 
Chủ biên: Lê Bá Dần 
 4 
MỤC LỤC 
TT ĐỀ MỤC TRANG 
1. Lời giới thiệu 2 
2. Mục lục 4 
3. Các thuật ngữ chuyên môn, chữ viết tắt 6 
4. Môđun Bảo dưỡng bộ phận đập, làm sạch và thu lúa 7 
5. Bài 1: Bảo dƣỡng nắp trống và máng trống 9 
1. Bảo dưỡng nắp trống 
2. Bảo dưỡng máng trống 
6. Bài 2: Bảo dƣỡng trồng đập 17 
1. Làm sạch 
2. Kiểm tra tình trạng kỹ thuật và hóan đổi vị trí răng đập 
3. Kiểm tra xiết chặt các răng đập và cánh gạt rơm 
4. Kiểm tra điều chỉnh trống đập 
5. Qui trình tháo trống đập 
6. Bôi trơn cho gối đỡ trục trống đập 
7. Bài 3: Bảo dƣỡng sàng làm sạch 26 
1. Làm sạch 
2. Kiểm tra tình trạng kỹ thuật các lỗ sàng 
3. Kiểm tra thay thế sàng 
4. Bôi trơn cho gối đỡ của sàng 
8. Bài 4: Bảo dƣỡng quạt gió 42 
1. Làm sạch 
 5 
2. Kiểm tra tình trạng kỹ thuật các cánh quạt, vỏ quạt 
3. Kiểm tra điều chỉnh quạt gió 
4. Bôi trơn cho gối đỡ của trục quạt 
9. Bài 5: Bảo dƣỡng trục xoắn tải lúa 49 
1. Làm sạch 
2. Kiểm tra tình trạng kỹ thuật cánh xoắn 
3. Kiểm tra xiết chặt các vị trí liên kết của trục xoắn tải lúa 
4. Bôi trơn cho gối đỡ của trục xoắn tải lúa 
10. Bài 6: Bảo dƣỡng cơ cấu truyền động 62 
1. Bảo dưỡng cơ cấu truyền đai 
2. Bảo dưỡng truyền động cho trống đập 
3. Dẫn động cho bộ phận thải rơm, hạt lép 
 10. Phụ lục 73 
11. Hướng dẫn giảng dạy mô đun Bảo dưỡng bộ phận đập, 
làm sạch và thu lúa. 
78 
12. Danh sách Ban chủ nhiệm xây dựng chương trình, biên 
soạn giáo trình dạy nghề trình độ sơ cấp 
86 
13. Danh sách Hội đồng nghiệm thu chương trình, giáo trình 
dạy nghề trình độ sơ cấp 
87 
 6 
CÁC THUẬT NGỮ CHUYÊN MÔN, CHƢ̃ VIẾT TẮT 
- LHM: Liên hợp máy, một tổ hợp bao gồm máy động lực và máy công tác 
được kết hợp với nhau nhằm thực hiện một công việc nào đó trong sản xuất, 
liên hợp máy được dùng nhiều trong nông nghiệp. 
- MGĐLH : Máy gặt đập liên hợp, một loại máy tổ hợp được dùng để thực 
hiện liên hoàn nhiều công đoạn trong khâu thu hoạch lúa như gặt bông lúa, 
đập rụng hạt, làm sạch và thu hồi sản phẩm. 
 7 
MÔ ĐUN 
BẢO DƢỠNG BỘ PHẬN ĐẬP, LÀM SẠCH VÀ THU LÚA 
Mã mô đun: MĐ04 
Giới thiệu mô đun: 
“Bảo dưỡng bộ phận đập, làm sạch và thu lúa” là mô đun chuyên môn nghề 
trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp của nghề “Vận hành máy gặt đập liên 
hợp”, nhằm trang bị cho học viên kiến thức về kiểm tra bảo dưỡng bộ phận đập, 
làm sạch và thu lúa; rèn luyện cho học viên kỹ năng tháo lắp, kiểm tra bảo dưỡng, 
điều chỉnh bộ phận đập, làm sạch và thu lúa của máy gặt đập liên hợp đảm bảo 
đúng qui trình, đúng yêu cầu kỹ thuật và an toàn. 
- Sau khi học xong mô đun này, học viên có khả năng: 
+ Trình bày được nội dung bảo dưỡng bộ phận đập, làm sạch và thu lúa. 
+ Sử dụng thành thaọ các dụng cụ, thiết bị tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng bộ 
phận đập, làm sạch và thu lúa; 
+ Thực hiện việc bảo dưỡng bộ phận đập, làm sạch và thu lúa đúng qui trình, 
đúng yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo an toàn. 
+ Có suy nghĩ tích cực và trách nhiệm với công việc; 
+ Tuân thủ nội quy an toàn cho người và máy. 
- Mô đun này thực hiện trong 60 giờ (trong đó: 12 giờ lý thuyết, 44 giờ thực 
hành và 04 giờ kiểm tra kết thúc mô đun) gồm 6 bài: 
+ Bài 1: Bảo dưỡng nắp trống và máng trống 
+ Bài 2: Bảo dưỡng trống đập 
+ Bài 3: Bảo dưỡng sàng làm sạch 
+ Bài 4: Bảo dưỡng quạt gió 
+ Bài 5: Bảo dưỡng trục xoắn tải lúa 
+ Bài 6: Bảo dưỡng cơ cấu truyền động 
- Để giảng dạy mô đun này: 
+ Giáo viên cần được tập huấn về phương pháp giảng dạy theo mô đun, cần có 
kỹ năng thực hành nghề nghiệp tốt. Trước khi giảng dạy, giáo viên cần căn cứ vào 
nội dung của từng bài học để chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cần thiết nhằm đảm bảo 
chất lượng giảng dạy. 
 8 
+ Khi giảng dạy, giáo viên cần kết hợp các phương pháp thuyết trình có trực 
quan, đàm thoại, thảo luận, làm mẫu và hoạt động thực hành trên hiện trường dạy 
học. Khi giáo viên làm mẫu, tập trung cả lớp quan sát. Khi học viên thực hành, chia 
số lượng học viên mỗi nhóm tối đa là 3 học sinh, giáo viên quan sát từng nhóm và 
sửa sai tại chỗ (nếu có) nhằm giúp cho học viên thực hiện các thao tác, tư thế của 
từng kỹ năng chính xác. 
+ Sau mỗi buổi thực tập, Giáo viên tập trung cả lớp để rút kinh nghiệm; cho 
học viên nêu lên những vướng mắc trong khi thực tập và đưa ra biện pháp khắc 
phục 
- Phương pháp đánh giá: 
+ Viết: Tự luận, trắc nghiệm 
+ Quan sát: Thực hành 
+ Vấn đáp 
 9 
Bài 1: Bảo dƣỡng nắp trống và máng trống 
Mã bài: MĐ04-01 
Mục tiêu: 
- Trình bày được nội dung bảo dưỡng nắp trống và máng trống; 
- Làm được các công việc bảo dưỡng nắp trống và máng trống đúng qui trình, 
đúng yêu cầu kỹ thuật; 
- Đảm bảo an toàn. 
A. Giới thiệu quy trình bảo dƣỡng nắp trống và máng trống: 
1. Bảo dưỡng nắp trống: 
1.1. Làm sạch 
1.2. Kiểm tra xiết chặt 
1.3. Kiểm tra các móc khóa nắp trống 
2. Bảo dưỡng máng trống: 
2.1. Qui trình tháo và lắp máng trống 
2.2. Làm sạch 
2.3. Kiểm tra máng đập 
B. Các bƣớc tiến hành: 
1. Bảo dƣỡng nắp trống: 
1.1. Làm sạch: 
a. Làm sạch bên ngoài: 
Làm sạch rác bẩn bám ở 
toàn bộ bên ngoài bộ phận đập 
bao gồm nắp đập bên trên (nắp 
trống đập), nắp đậy bên trái, 
nắp đậy bên phải, nắp đậy phía 
trước, phía sau. 
 1. Nắp trên trống đập; 2. Nắp sau bộ phận đập; 
 3. Nắp che bụi; 4, 5. Nắp bên phải bộ phận đập; 
 6, 7. Cửa chắn hạt 
Hình 1. Vị trí các nắp đậy bên phải và phía sau của bộ phận đập 
máy gặt đập liên hợp Kubota DC- 60 
 10 
 1. Nắp trước bộ phận đập; 2. Nắp trên trống đập; 
4. Nắp bên trái của trống đập; 3, 5, 6. Nắp bên trái bộ phận đập; 
Hình 2: Vị trí các nắp đậy bên trái và phía trước của bộ phận đập 
máy gặt đập liên hợp Kubota DC- 60 
b. Làm sạch bên trong: 
* Mở nắp trống đập trên: 
Khi trống đập đã ngừng quay, trèo lên phần 
trên trống đập từ có ghế ngồi của người điều 
khiển. 
1- Tháo bu lông bắt nắp của trống đập. 
2- Nâng nắp trống đập lên, làm sạch rác 
bẩn còn rách bám ở mặt trong của nắp trống 
đập. 
1. Nắp trống đập; 
2. Bu lông bắt nắp trống; 
3. Tay cầm; 
4. Nắp trống đập; 
5. Trống đập; 
 Hình 3. Mở nắp trên trống đập MGĐLH Kubota DC- 60 
 11 
Chú ý an toàn: 
- Sau khi tắt động cơ, rút chìa khóa và chờ cho trống đập dừng lại hoàn toàn 
 mới được mở nâng nắp trống đập lên để đảm bảo an tòan. 
- Chọn vị trí và tư thế đứng chắc chắn, tránh bị ngã trong lúc làm việc. 
- Mở nắp trống đập từ từ, tránh bị kéo ngã vào trống. 
* Tháo nắp bên phải bộ phận đập và làm sạch (hình 4) 
1- Tháo sàn phụ 
2- Tháo các bu lông (2) và vít 
(3) bắt nắp bên phải trống đập, tháo 
lấy nắp ra. 
3- Làm sạch rác bẩn bám bên 
trong nắp và khoang bộ phận đập. 
Qui trình lắp ngược lại với qui trình 
tháo. 
 1. Nắp bên phải; 2. Bu lông; 
 3. Vít hãm; 4. Sàn phụ 
Hình 4: Tháo nắp bên phải bộ phận đập MGĐLH Kubota DC – 60 
 Tháo nắp bên trái bộ phận đập và làm sạch (hình 5) 
1- Kéo tay cầm và tháo các nắp bên 
trái của bộ phận đập (1), (2), (3). 
2- Làm sạch rác bẩn bám bên trong 
nắp và khoang bộ phận đập. 
Qui trình lắp ngược lại với qui trình 
tháo. 
1. Nắp bên trái (1); 2. Nắp bên trái (2); 
3. Nắp bên trái (3); 4. Tay cầm; 
Hình 5: Tháo nắp bên trái bộ phận đập MGĐLH Kubota DC – 60 
 12 
* Tháo nắp trước bộ phận đập và làm sạch (hình 6) 
1- Hạ thấp bộ phận gặt tới khi 
 chạm đất và dừng động cơ. 
2- Tháo bu lông liên kết đai 
 bên phải nắp trước bộ phận 
 đập và tháo đai ra ngoài. 
1. Nắp trước; 
2. Bu lông liên kết; 
3. Cửa sổ kiểm tra; 
 Hình 6: Tháo nắp trước bộ phận đập MGĐLH Kubota DC – 60 
 3- Tháo nắp bên trái bộ phận đập (1) (xem hình 5). 
4- Kéo dây điện của đèn làm việc bên phải lên trên và tháo đầu nối. 
5- Tháo bu lông bên trái khỏi nắp trước bộ phận đập và tháo nắp trước của bộ 
phận đập ra. 
1. Nắp trước của bộ phận đập; 
2. Đèn làm việc; 
3. Đầu nối dây điện; 
4. Dây điện; 
5. Bu lông liên kết; 
A. Hướng kéo đầu gim 
Qui trình lắp ngược lại với qui trình tháo. 
 Hình 7: Tháo nắp trước bộ phận đập MGĐLH Kubota DC – 60 
 13 
1.2. Kiểm tra xiết chặt: 
Hàng ngày, trước khi cho máy ra đồng làm việc phải tiến hành kiểm tra xiết 
chặt các bu lông và vít liên kết các nắp đậy bộ phận đập. 
1.3. Kiểm tra các móc khóa nắp trống. 
Hàng ngày, trước khi cho máy ra đồng làm việc phải tiến hành kiểm tra các vị 
trí liên kết bằng móc khóa của nắp trống nhằm đảm bảo tình trạng hãm cứng của 
móc khóa khi ta thôi tác động. 
2. Bảo dƣỡng máng trống: 
2.1. Quy trình tháo và lắp máng trống: 
a. Qui trình tháo: 
1- Mở nắp bên trái của nắp trống đập theo 
trình ở hình 7. Kéo tay cầm và kéo nắp bên của 
trống đập về phía sau để mở. 
1. Tay cầm; 
2. Nắp bên trống đập; 
3. Cần cố định; 
4. Đĩa khóa; 
A. Kéo và mở; 
B. Nâng; 
C. Cài vào đĩa khóa 
2- Mở hoàn toàn nắp bên trái của trống đập 
và cài cố định trên đĩa khóa. 
1. Nắp bên trái trống đập 
A. Mở hòan tòan; 
 Hình 8: Cách tháo nắp bên trái trống đập máy GĐLH Kubota DC- 60 
 14 
3- Mở nắp trên của trống đập 
1. Nắp trống đập; 
2. Bu lông bắt nắp trống; 
3. Tay cầm; 
4. Nắp trống đập; 
5. Trống đập; 
 Hình 9: Mở nắp trên trống đập MGĐLH Kubota DC – 60 
4- Tháo bu lông liên kết và kéo 
máng đập lên phía trên để tháo. 
1. Máng đập; 
2. Bu lông liên kết; 
3. Nắp trống đập; 
A. Kéo lên 
 Hình 10: Tháo máng đập MGĐLH Kubota DC – 60 
 15 
b. Qui trình lắp: 
Ngược lại của qui trình tháo 
- Tất cả 4 miếng máng đập 
có cấu tạo giống nhau. 
- Cài từng chốt vào lỗ ngàm 
khi lắp ráp các miếng máng đập 
bên dưới vào với nhau. (hình 10) 
1. Thanh xương máng 
2. Chốt ngàm 
3. Lỗ ngàm 
Hình 11: Lắp các miếng máng đập vào với nhau 
Chú ý an toàn: 
- Chọn vị trí và tư thế đứng chắc chắn, tránh bị ngã trong quá trình làm việc 
gây nguy hiểm. 
- Tháo máng đập từ từ, tránh bị kéo ngã vào máng đập gây thương tích. 
2.2. Làm sạch: 
Sau khi tháo máng đập ra khỏi bộ phận đập, tiến hành làm sạch hết rác bẩn 
bám vào các thanh đập và xương máng. 
2.3. Kiểm tra máng đập: 
Quan sát kiểm tra toàn bộ các thanh đập và xương máng yêu cầu phải còn 
nguyên vẹn không gãy, sứt mẻ, cong nếu có phải tìm cách khắc phục. 
- Kiểm tra độ mòn của các thanh đập và xương máng bằng thước cặp nếu quá 
giới hạn qui định của nhà chế tạo phải sửa chữa lại hoặc thay mới. 
 16 
- Sau 750h làm việc thay máng đập. 
C. Bài tập và sản phẩm thực hành của học viên: 
1. Chuẩn bị những dụng cụ cần thiết để thực hiện bảo dưỡng nắp và máng đập. 
2. Trình bày qui trình tháo và lắp các nắp đậy bộ phận đập và làm sạch bên 
trong khoang đập. 
3. Thực hiện công việc tháo các nắp đậy bộ phận đập và làm sạch bên trong. 
4. Tiến hành thực hiện công việc kiểm tra máng đập và lắp máng đập. 
D. Ghi nhớ: 
- Chú ý an toàn khi làm việc. 
- Qui trình tháo và lắp các nắp đậy của bộ phận đập. 
- Cách kiểm tra máng đập, thời gian thay máng sau 750h làm việc. 
 17 
Bài 2: Bảo dƣỡng trống đập 
Mã bài: MĐ 04-02 
Mục tiêu: 
- Trình bày được nội dung bảo dưỡng trống đập; 
- Làm được các công việc bảo dưỡng trống đập đúng qui trình, đúng yêu cầu 
kỹ thuật; 
- Đảm bảo an toàn. 
A. Giới thiệu quy trình bảo dƣỡng trống đập: 
1. Làm sạch 
2. Kiểm tra tình trạng kỹ thuật và hoán đổi vị trí răng đập 
3. Kiểm tra xiết chặt các răng đập và cánh gạt rơm 
4. Kiểm tra điều chỉnh trống đập 
5. Qui trình tháo trống đập 
6. Bôi trơn cho gối đỡ trục trống đập 
B. Các bƣớc tiến hành: 
1. Làm sạch: 
Mở nắp trên của trống đập làm sạch rác bẩn bám trên các thanh và các răng 
trống đập sau đó quay trống đập cho phần dưới lên trên làm sạch cho đến hết chu vi 
trống. 
1, 2. Tay cầm; 
3. Nắp trên trống đập; 
4. Trống đập; 
 Hình 12. Mở nắp trống đập MGĐLH Kubota DC – 60 
 18 
2. Kiểm tra tình trạng kỹ thuật và hoán đổi vị trí răng đập: 
2.1. Chú ý an toàn: 
- Không mở nắp trên trống đập ngay sau khi dừng động cơ vì trống đập có thể 
còn quay theo quán tính gây nguy hiểm. 
- Chọn vị trí và tư thế đứng chắc chắn, tránh bị ngã trong quá trình làm việc 
gây nguy hiểm. 
- Mở và đóng nắp trên máng đập từ từ để không bị mất đà ngã vào trống đập 
gây thương tích ... ó hay không 
những yếu tố đập không rõ 
ràng 
Thóc văng quá 
mạnh 
- Tốc độ trống đập quá 
nhanh 
- Khoảng trống từ mặt lõm 
đến trống sàng quá gần. 
- Xích nâng lỏng 
- Liên quan đến các chi tiết 
nâng bị hỏng. 
- Quá nhiều cặn bẩn của 
thóc gạo, nguyên nhân là 
do có những tiếng kêu 
trong quá trình đập. 
- Vỏ trục vít chuyền bị mẻ, 
nứt hay trục vít chuyền bi 
cong, vênh. Tiếng ồn lúa ở 
giữa lưỡi cắt và vỏ. 
- Không đủ lúa bông đưa 
vào máy đập. 
- Giảm tốc độ trống đập từ từ 
cho đến khi không còn tiếng 
kêu. 
- Tăng lên cho đến khi hết 
tiếng kêu 
- Căng xích theo như trong 
hướng dẫn sử dụng. 
- Kiểm tra lại những chi tiết 
hỏng hay những chi tiết bị 
mất. 
- Mở sàng ra để làm sạch cặn 
bẩn. 
- Hàn lại những vết nứt mẻ ở 
vỏ trục vít chuyền và nắn 
thẳng trục vít bị cong. 
- Tăng tốc độ di chuyển của 
máy đập. 
Tổn thất cao 
Tổn thất cao do trống đập 
- Điều chỉnh tốc độ trống đập 
cao hơn và hạn chế khoảng 
 75 
trống giữa mặt lõm và trống 
đập để đập tốt hơn. 
- Giảm tốc độ di chuyển của 
máy đập chậm lại để giảm bớt 
nguyên liệu cắt. Kiểm tra 
phần “công suất và hiệu quả”. 
Hầu như không 
có hạt lép trong 
phần cặn thùng 
chứa lúa hạt. 
Tốc độ quạt quá nhanh và 
góc thoát mở nhỏ. 
Giảm tốc độ quạt và tăng mở 
góc thoát. 
Có hạt lép trong 
cặn thùng chứa 
lúa hạt. 
Các sàng được đóng rất kín Tăng độ mở sàng 
Có hạt lép trong 
cặn thùng chứa 
lúa hạt chuyển từ 
tốt sang bẩn. 
Sàng được đóng rất kín và 
tốc độ quạt quá chậm 
Tăng độ mở của sàng và tốc 
độ quạt. 
Quá nhiều đầu 
rơm trong cặn 
- Góc mở quá xa. 
- Khe hở giữa trống đập và 
sàng không đúng. 
- Đóng góc thoát 
- Giảm tốc độ trống đập và 
tăng khe hở. 
Thùng chứa hạt 
lúa hạt có nhiều 
ré lúa (không đập 
hết) 
- Các sàng mở quá rộng 
- Trống đập không đập đủ 
tốc độ. 
- Đóng bớt sàng lại 
- Tăng tốc độ trống đập và 
tăng khoảng trống từ mặt lõm 
đến trống sàng. 
Thùng chứa lúa 
hạt có nhiều hạt 
lép. 
Tốc độ quạt quá chậm Tăng tốc độ quạt 
Hạt bị rơi vãi,thất 
thoát 
- Góc thoát hay sàng bị 
đóng 
- Tốc độ quạt không đúng 
- Hiệu quả làm sạch . 
- Tốc độ quạt quá nhanh 
hay quá chậm. 
- Góc thoát và sàng không 
mở ra đủ. 
- Mở ra 
- Điều chỉnh tốc độ quạt 
- Kiểm tra hư hỏng bên trong 
hệ thống làm sạch. 
- Điều chỉnh tốc độ quạt 
- Mở ra 
- Kiểm tra phần “công suất và 
hiệu quả” 
 76 
BẢNG 02: HƯỚNG DẪN KIỂM TRA, BẢO DƯỠNG ĐỊNH KỲ 
ĐỐI VỚI BỘ PHẬN ĐẬP, LÀM SẠCH VÀ THU LÚA 
TT Tên bộ phận kiểm tra 
Kiểm tra/ 
xử lý 
Chu kỳ kiểm tra và thay mới 
(chỉ báo trên đồng hố máy) 
1 Đai đầu vào bộ phận đập 
Điều chỉnh 
- Sử dụng lần đầu hoặc sau khi 
thay mới: 20 giờ 
- Sau điều chỉnh lần đầu: Mỗi 
100 giờ sau đó 
Thay mới Sau mỗi 300 giờ 
2 
Đai truyền động cho trống 
đập 
Điều chỉnh 
- Sử dụng lần đầu hoặc sau khi 
thay mới: 20 giờ 
- Sau điều chỉnh lần đầu: Mỗi 
100 giờ sau đó 
Thay mới Sau mỗi 300 giờ 
3 
Đai truyền động cho trục vít 
xoắn tải hạt 
Điều chỉnh 
- Sử dụng lần đầu hoặc sau khi 
thay mới: 20 giờ 
- Sau điều chỉnh lần đầu: Mỗi 
100 giờ sau đó 
Thay mới Sau mỗi 300 giờ 
4 
Đai truyền động cho sàng 
lắc 
Điều chỉnh 
- Sử dụng lần đầu hoặc sau khi 
thay mới: 20 giờ 
- Sau điều chỉnh lần đầu: Mỗi 
100 giờ sau đó 
Thay mới Sau mỗi 300 giờ 
5 
Bánh căng đai truyền động 
cho trục vít xoắn tải hạt 
Thay mới 
Sau mỗi 300 giờ 
6 
Bánh căng đai truyền động 
cho sàng lắc 
Thay mới 
Sau mỗi 300 giờ 
7 
Dây xích truyền động cho 
trục vít xoắn tải hạt lép 
Thay mới 
Sau 500 giờ 
8 Răng, thanh răng đập 
Hóan đổi Sau mỗi 250 giờ 
Điều chỉnh Sau mỗi 250 giờ 
Thay mới Sau mỗi 500 giờ 
9 Lưới máng đập Thay mới Sau mỗi 750 giờ 
10 
Trục của trục vít xoắn tải lúa 
hạt ngang và đứng 
Thay mới 
Sau mỗi 500 giờ 
11 
Trục của trục vít xoắn tải hạt 
lép ngang và đứng 
Thay mới 
Sau mỗi 500 giờ 
12 Cánh các vít xoắn tải hạt Thay mới Sau mỗi 500 giờ 
13 Các bàng đĩa Thay mới Sau mỗi 500 giờ 
 77 
14 Lớp lót Thay mới Sau mỗi 500 giờ 
15 Tấm che, miếng thấm nước Thay mới Sau mỗi 300 giờ 
16 Vòng đệm, phớt Thay mới Sau mỗi 300 giờ 
17 Ổ bi Thay mới Sau mỗi 500 giờ 
18 Ống lót trục Thay mới Sau mỗi 500 giờ 
19 Phễu hứng hạt Thay mới Sau mỗi 500 giờ 
20 Chốt thanh chắn an toàn Thay mới Sau mỗi 500 giờ 
21 
Trục bản lề tay đòn căng đai 
vào đầu bộ phận đập 
Bôi trơn 
Sau mỗi 50 giờ 
22 
Trục bản lề tay đòn căng đai 
truyền động cho trống đập 
Bôi trơn 
Sau mỗi 50 giờ 
23 
Trục bản lề tay đòn căng đai 
truyền động cho các trục vít 
xoắn 
Bôi trơn 
Sau mỗi 50 giờ 
24 
Trục bản lề tay đòn căng đai 
truyền động cho sàng lắc 
Bôi trơn 
Sau mỗi 50 giờ 
25 
Hộp bánh răng truyền động 
cho trống đập 
Thay nhớt 
Sau mỗi 100 giờ 
 78 
HƢỚNG DẪN GIẢNG DẠY MÔ ĐUN 
BẢO DƢỠNG BỘ PHẬN ĐẬP, LÀM SẠCH VÀ THU LÚA 
I. Vị trí, tính chất của mô đun : 
1. Vị trí: “Bảo dưỡng bộ phận đập, làm sạch và thu lúa” là một mô đun 
chuyên môn nghề bắt buộc nằm trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp của 
nghề “Vận hành máy gặt đập liên hợp” được giảng dạy sau mô đun “Bảo dưỡng bộ 
phận thu, cắt và chuyển lúa”. Mô đun này cũng có thể giảng dạy độc lập theo yêu 
cầu của người học. 
2. Tính chất: Mô đun chuyên môn nghề bắt buộc. 
II. Mục tiêu: 
1. Kiến thức: 
+ Trình bày được nội dung bảo dưỡng bộ phận đập, làm sạch và thu lúa. 
2. Kỹ năng: 
+ Sử dụng thành thaọ các dụng cụ, thiết bị tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng bộ 
phận đập, làm sạch và thu lúa; 
+ Thực hiện việc bảo dưỡng bộ phận đập, làm sạch và thu lúa đúng qui trình, 
đúng yêu cầu kỹ thuật, đảm bảo an toàn. 
3. Thái độ: 
+ Có suy nghĩ tích cực và trách nhiệm với công việc; 
+ Tuân thủ nội quy an toàn cho người và máy. 
III. Nội dung chính của mô đun: 
Mã bài Tên bài 
Loại bài 
dạy 
Địa 
điểm 
Thời gian 
Tổng 
số 
Lý 
thuyết 
Thực 
hành 
Kiểm 
tra* 
MĐ 
04-01 
Bảo dưỡng 
nắp trống và 
máng trống 
Tích hợp 
Phòng 
chuyên 
môn/ 
thực địa 
04 01 03 
MĐ 
04-02 
Bảo dưỡng 
trống đập 
Tích hợp 
Phòng 
chuyên 
môn/ 
thực địa 
12 03 08 1 
MĐ Bảo dưỡng Tích hợp Phòng 12 02 10 
 79 
Mã bài Tên bài 
Loại bài 
dạy 
Địa 
điểm 
Thời gian 
Tổng 
số 
Lý 
thuyết 
Thực 
hành 
Kiểm 
tra* 
04-03 sàng làm 
sạch 
chuyên 
môn/ 
thực địa 
MĐ 
04-04 
Bảo dưỡng 
quạt gió 
Tích hợp 
Phòng 
chuyên 
môn/ 
thực địa 
08 02 06 
MĐ 
04-05 
Bảo dưỡng 
trục xoắn tải 
lúa 
Tích hợp 
Phòng 
chuyên 
môn/ 
thực địa 
12 02 9 1 
MĐ 
04-06 
Bảo dưỡng 
cơ cấu 
truyền động 
Tích hợp 
Phòng 
chuyên 
môn/ 
thực địa 
08 02 06 
 Kiểm tra hết mô đun 04 04 
 Cộng 60 12 44 6 
* Ghi chú: Thời gian kiểm tra định kỳ được tính vào giờ thực hành. 
IV. Hƣớng dẫn thực hiện bài tập, bài thực hành 
1. Nguồn lực: 
1. Tài liệu giảng dạy: Giáo trình dạy nghề mô đun ”Bảo dưỡng bộ phận đập, 
làm sạch và thu lúa” trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề của nghề 
Vận hành máy gặt đập liên hợp. 
2. Điều kiện về thiết bị dạy học và phụ trợ: máy tính, máy chiếu, phim tài liệu, 
tranh ảnh ..... 
3. Điều kiện về cơ sở vật chất: 
- Phòng học, sân bãi, ruộng lúa cần thu hoạch 
- Máy gặt đập liên hợp 
- Dụng cụ kiểm tra: Thước cặp, pan me, thước lá ..... 
- Dụng cụ tháo lắp: Cà lê miệng, cà lê hoa dâu, tuýp, tuốc lơ vít, kìm, búa .... 
- Nguyên vật liệu: Xăng, dầu, mỡ, giẻ lau ..... 
 80 
4. Điều kiện khác: Bảo hộ lao động ...... 
2. Cách tổ chức thực hiện: 
Giảng dạy theo phương pháp tích hợp trong phòng học chuyên môn. Tập trung 
lớp học lý thuyết, hướng dẫn ban đầu, sau đó chia thành từng nhóm 2 - 3 học viên 
học thực hành và thảo luận. 
Sau mỗi buổi thực tập, Giáo viên tập trung cả lớp để rút kinh nghiệm; cho học 
viên nêu lên những vướng mắc trong khi thực tập và đưa ra biện pháp khắc phục. 
V. Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập 
5.1. Bài 1: Bảo dƣỡng nắp trống và máng trống 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
* Làm sạch: 
- Sạch bên ngoài, không dính tạp chất 
- Sạch bên trong, không dính tạp chất 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
-Theo dõi quá trình thực hiện công 
việc 
* Kiểm tra xiết chặt: 
- Bu lông liên kết chặt chắc chắn 
- Các khóa móc đủ độ găng an toàn 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công 
việc 
* Bảo dưỡng máng trống: 
- Sạch, chắc chắn 
- Khe hở đúng quy định 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công 
việc 
* Kiểm tra máng đập: 
- Các bu lông liên kết chắc chắn đúng 
lực 
- Khe hở đúng quy định 
- Xương và răng đập nguyên vẹn, mòn 
trong giới hạn. 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công 
việc 
 81 
5.2. Bài 2: Bảo dƣỡng trống đập 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
* Làm sạch: 
- Sạch bên trong không dính rơm 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Kiểm tra tình trạng kỹ thuật các 
răng đập: 
- Không biến dạng mòn trong giới 
hạn cho phép. 
- Số lượng đủ 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Kiểm tra xiết chặt các răng đập và 
cánh gạt rơm: 
- Chắc chắn đúng lực 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Kiểm tra điều chỉnh trống đập: 
- Khe hở gữa đầu răng và máng 16-
19mm 
- Hoán đổi vị trí răng sau 250 h 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Bôi trơn cho gối đỡ trục trống 
đập: 
- Đúng loại dầu mỡ, đúng phương 
pháp, đủ số lượng. 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
5.3. Bài 3: Bảo dƣỡng sàng làm sạch 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
* Làm sạch: 
- Sạch bên trong không dính tạp chất 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Kiểm tra tình trạng kỹ thuật các lỗ 
sàng: 
- Không biến dạng mòn trong giới 
 82 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
hạn cho phép. 
- Đúng kích thươc 15mm hoặc 
17mm 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Kiểm tra thay thế sàng: 
- Thực hiện đúng qui trình 
- Chất lượng làm việc tốt 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Bôi trơn cho gối đỡ của sàng 
- Đúng lọai dầu mỡ, đúng phương 
pháp, đủ số lượng. 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
5.4. Bài 4: Bảo dƣỡng quạt gió 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
* Làm sạch: 
- Bên ngoài sạch không dính tạp 
chất - - Bên trong sạch không dính 
tạp chất 
- Cánh quạt sạch không dính tạp 
chất 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Kiểm tra tình trạng kỹ thuật các 
cánh quạt, vỏ quạt: 
- Vỏ không bị rách thủng, biến dạng. 
- Cánh không bị mẻ, biến dạng. 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Kiểm tra điều chỉnh quạt gió: 
 - Thực hiện đúng qui trình 
- Điều chỉnh đúng điều kiện làm 
việc 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Bôi trơn cho gối đỡ của trục quạt: 
- Đúng loại dầu mỡ, đúng phương 
pháp, đủ số lượng. 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
 83 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
5.5. Bài 5: Bảo dƣỡng trục xoắn tải lúa 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
* Làm sạch: 
- Bên ngoài sạch không dính tạp 
chất 
- Bên trong sạch không dính tạp chất 
- Cánh xoắn sạch không dính tạp 
chất 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Kiểm tra tình trạng kỹ thuật cánh 
xoắn: 
- Cánh không bị mẻ, biến dạng. 
- Độ mòn không quá giới hạn 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Kiểm tra xiết chặt các vị trí liên 
kết của trục xoắn tải lúa: 
 - Các bu lông liên kết chắc chắn 
đúng lực xiết 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Bôi trơn cho gối đỡ của trục 
xoắn tải lúa: 
- Đúng loại dầu mỡ, đúng phương 
pháp, đủ số lượng. 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
5.6. Bài 6: Bảo dƣỡng cơ cấu truyền động 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
* Làm sạch: 
- Sạch không dính tạp chất 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
 84 
Tiêu chí đánh giá Cách thức đánh giá 
* Kiểm tra tình trạng kỹ thuật dây 
đai và puly: 
- Dây đai không tưa, nút, cháy 
mòng không quá giới hạn. 
- Puly mòn không quá giới hạn 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Bôi trơn cho gối đỡ và trục bản lề 
tay đòn căng đai: 
 - Đúng loại dầu mỡ, đúng phương 
pháp, đủ số lượng 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Kiểm tra điều chỉnh độ căng 
dây đai: 
- Thực hiện đúng qui trình. 
- Dây đai, xích đúng độ chùng theo 
qui định. 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
* Bôi trơn truyền động cho trống 
đập 
- Đúng loại dầu, đúng phương pháp, 
đủ số lượng 
- Kiểm tra bằng cách đặt câu hỏi 
- Theo dõi quá trình thực hiện công việc 
VI. Tài liệu tham khảo 
1. Cù Xuân Bắc (chủ biên), Giáo trình cơ khí nông nghiệp, NXB Nông nghiệp, 
Hà nội, 2008. 
2. Hội Cơ khí nông nghiệp Việt Nam, Sổ tay Cơ điện nông nghiệp, bảo quản 
và chế biến nông – lâm sản cho chủ trang trại; tập II ( Máy – Thiết bị dùng trong 
trồng trọt và vận chuyển nông thôn), NXB Nông nghiệp, Hà Nội, 2006. 
3. Tài liệu tập huấn về máy gặt đập liên hợp KUBOTA (DC-60). 
4. Tài liệu tập huấn về máy gặt đập liên hợp JOHNDEER (R- 40). 
5. Bùi Đình Khuyết, Giáo trình cơ khí hóa nông nghiệp, Đại học Nông nghiệp 
3, 1994. 
6. Phạm Xuân Vượng, Máy thu hoạch nông nghiệp, NXB Giáo dục, Hà nội, 
1999. 
 85 
BAN CHỦ NHIỆM XÂY DỰNG 
CHƢƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP 
(Theo Quyết định số 1415/QĐ-BNN-TCCB, ngày 27 tháng 6 năm 2011 
của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) 
1. Chủ nhiệm: Ông Lê Thái Dương - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Cơ điện và 
Nông nghiệp Nam Bộ 
2. Phó chủ nhiệm: Ông Phùng Hữu Cần - Chuyên viên chính Vụ Tổ chức cán bộ, 
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 
3. Thƣ ký: Ông Phạm Ngọc Tuấn, Trưởng phòng Trường Cao đẳng Cơ điện và 
Nông nghiệp Nam Bộ 
4. Các ủy viên: 
 - Ông Đoàn Duy Đồng, Giảng viên Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông 
nghiệp Nam Bộ 
 - Ông Trịnh Đình Bật , Giảng viên Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông nghiệp 
Nam Bộ 
 - Ông Phạm Ngọc Linh, Trưởng khoa Trường Cao đẳng Công nghệ và Kinh 
tế Bảo Lộc 
 - Ông Huỳnh Văn Phương , Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn xuất 
nhâp̣ khẩu Tấn Khoa , Cần Thơ./. 
DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU 
(Theo Quyết định số 1785 /QĐ-BNN-TCCB ngày 05 tháng 8 năm 2011 
của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) 
1. Chủ tịch: Ông Phạm Tố Như, Phó hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Cơ khí 
Nông nghiệp 
2. Thƣ ký: Ông Hoàng Ngọc Thịnh, Chuyên viên chính Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ 
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn 
3. Các ủy viên: 
 - Ông Phạm Văn Úc, Trưởng khoa Trường Cao đẳng nghề Cơ khí Nông 
nghiệp 
 - Ông Hoàng Bắc Quốc , Trưởng khoa Trường Cao đẳng Cơ điện và Nông 
nghiệp Nam Bộ 
- Ông Đỗ Đức Thành, Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư xây dựng - thương 
mại Sông Hậu./.