Cách mạng công nghiệp 4.0 và những thách thức đặt ra đối với kiểm toán nhà nước

14
CAÙCH MAÏNG COÂNG NGHIEÄP 4.0 VAØ NHÖÕNG TAÙC ÑOÄNG TÔÙI NGAØNH NGHEÀ KEÁ TOAÙN - KIEÅM TOAÙN
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁNSố 121 - tháng 11/2017
CAÙCH MAÏNG COÂNG NGHIEäp 4.0
VAØ NHÖÕNG THAÙCH THÖÙC ÑAËT RA 
ÑOÁI VÔÙI KIEÅM TOAÙN NHAØ NÖÔÙC
ThS. HOÀNG KHắC NHâN*
ThS. Đỗ ĐĂNG ĐOÀI*
ThS. NGUYỄN THị THùY LINH*
*Vụ Chế độ và Kiểm soát chất lượng kiểm toán, Kiểm toán nhà nước
Cách mạng công nghiệp 4.0 (Industrie 4.0) là thuật ngữ nổi lên một báo cáo của Chính phủ Đức năm 2013 trong đó đề cập đến cụm từ này nhằm nói tới chiến lược công nghệ cao, điện toán hóa ngành sản xuất mà không cần sự tham gia của con người. Cách mạng Công nghiệp (CMCN) 4.0 sẽ diễn ra trên 3 lĩnh vực chính gồm Công nghệ sinh học, Kỹ thuật số 
và Vật lý. Tuy nhiên, cuộc CMCN này đã, đang và sẽ có mặt trong nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống 
xã hội. Và Kiểm toán nhà nước (KTNN) cũng không đứng ngoài vòng ảnh hưởng khi mà nó làm thay đổi 
căn bản cách thức mà Kiểm toán viên nhà nước tiếp cận và xử lý thông tin. Trong phạm vi bài viết này sẽ 
chỉ tập trung chỉ ra những thách thức mà KTNN phải đối mặt trong CMCN 4.0.
Từ khóa: Cách mạng công nghiệp 4.0, kTNN, thách thức.
 Industry 4.0 and challenges to State Audit Office of Vietnam
Industrial Revolution 4.0 (Industry 4.0) is a term that emerged from a report by the German government 
in 2013 which refers to this phrase as a strategic high-tech computerized manufacturing industry without 
human participation. Industry 4.0 will take place on 3 main areas including Biotechnology, Technology 
and Physics. However, this Industry 4.0 has been and will be present in many different areas of social life. 
And the State Audit Office of Vietnam is not out of touch as it fundamentally changes the way SAV’s state 
auditors’ approach and process information. This paper focuses only on the challenges facing the SAV in the 
Industry 4.0.
keywords: Industrial Revolution 4.0, SAV, challenges.
1. Hiểu biết cơ bản về cuộc cách mạng công 
nghiệp 4.0
Theo wikipedia, công nghiệp 4.0 là xu hướng 
hiện thời trong việc tự động hóa và trao đổi dữ 
liệu trong công nghệ sản xuất. Nó bao gồm các hệ 
thống kết nối các thực thể và “phiên bản số” của 
chúng được gọi là các hệ kết nối không gian số - 
thực thể (cyber-physical system), Internet vạn vật 
(IoT) và điện toán đám mây (Cloud computing) và 
điện toán nhận thức (cognitive computing). Công 
nghiệp 4.0 tạo ra những “nhà máy thông minh” 
(smart factory). Trong các nhà máy thông minh 
với cấu trúc kiểu mô-đun, hệ thống thực-ảo giám 
sát các quy trình thực tế, tạo ra một bản sao ảo của 
thế giới thực và đưa ra các quyết định phân tán. 
Qua Internet vạn vật, các hệ thống thực - ảo giao 
tiếp và cộng tác với nhau và với con người trong 
thời gian thực.
Thuật ngữ “Công nghiệp 4.0” khởi nguồn từ 
một dự án trong chiến lược công nghệ cao của 
chính phủ Đức, nó thúc đẩy việc sản xuất điện toán 
hóa sản xuất. Khái niệm này được nhắc lại vào năm 
2011 tại Hội chợ Hannover, giới thiệu các dự kiến 
của chương trình công nghiệp 4.0 của nước Đức, 
nhằm nâng cao nền công nghiệp cơ khí truyền 
thống của Đức.
15NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 121 - tháng 11/2017
Một khái niệm khác khá tương đồng và có liên 
quan đến khái niệm “Công nghiệp 4.0”, đó là “cách 
mạng công nghiệp lần thứ tư”, về bản chất, đều dựa 
trên những thành tựu của khoa học kỹ thuật như 
Trí tuệ nhân tạo, với máy móc tự động và thông 
minh như ô-tô tự lái, in ấn 3 chiều, kết nối vạn vật 
(IoT), công nghệ sinh học và công nghệ nano, số 
hóa dữ liệu, hiện thực ảo Một cách dễ hiểu, chúng 
ta có thể hiểu tương đối đồng nhất hai khái niệm 
này, tuy nhiên cần lưu ý khái niệm “công nghiệp 
4.0” hàm ý một sự chuyển đổi có tính hệ thống bao 
gồm tác động lên xã hội dân sự, cơ cấu quản trị và 
bản sắc con người, không chỉ là tác động lên các hệ 
thống sản xuất kinh doanh.
Nhìn lại các cuộc cách mạng Công nghiệp 
mà loài người đã trải và thực hiện, từ cuộc Cách 
mạng lần thứ nhất bắt đầu vào khoảng năm 1784 
là cách mạng Cơ khí hóa sản xuất dựa vào động cơ 
hơi nước, xuất phát từ nước Anh sau đó lan tỏa ra 
toàn thế giới. Trong thời kỳ này, sản xuất giản đơn, 
quy mô nhỏ, dựa trên lao động chân tay được thay 
thế bằng sản xuất quy mô lớn dựa trên các máy 
hơi nước đã đưa đến gia tăng năng suất lao động 
đột biến. Cách mạng công nghiệp lần thứ hai vào 
khoảng giai đoạn 1871-1914 là cách mạng Điện 
khí hóa sản xuất hàng loạt dựa vào năng lượng 
điện, động cơ đốt trong. Cách mạng lần thứ ba vào 
khoảng giai đoạn 1969-1997 là cách mạng Tự động 
hóa với các tiến bộ về hạ tầng điện tử, máy tính và 
số hoá, cho phép sản xuất theo quy trình tự động, 
điều khiển bằng hệ thống máy tính, giúp tiết kiệm 
lao động, tiết kiệm năng lượng, tiết kiệm nguyên 
vật liệu, hiệu suất và độ chính xác caoVà hiện 
nay, cả thế giới chúng ta đang ở trong giai đoạn đầu 
của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (bắt đầu 
vào cuối những năm 2000) là cuộc cách mạng Số 
hóa và kết nối hệ thống thực và ảo, với những công 
nghệ mới như in 3D, robot, trí tuệ nhân tạo, IoT, 
S.M.A.C, công nghệ nano, sinh học, vật liệu mới... 
Cuộc cách mạng công nghiệp lần này đang tạo ra 
những xu hướng mới, hứa hẹn mở ra bước ngoặt 
mới cho sự phát triển của con người.
Đặc trưng khác biệt của cuộc Cách mạng công 
nghiệp lần thứ 4 đó là các giá trị được tạo ra gắn 
liền với nhà máy, thiết bị hữu hình (ở thế giới thực) 
càng ngày càng giảm, ngược lại các giá trị được tạo 
ra trên không gian mạng (thế giới ảo) có tỷ trọng 
ngày càng tăng. Dựa trên nền tảng công nghệ số, 
tất cả các công nghệ thông minh được tích hợp với 
nhau để tối ưu hóa quy trình và phương thức sản 
xuất. Sự phát triển của hạ tầng công nghệ thông tin, 
viễn thông và internet mà đỉnh cao là mạng lưới 
vạn vật kết nối IoT cho phép các chủ thể kinh tế 
và các chu trình kinh tế kết nối với nhau, xóa nhòa 
khoảng cách. Sự kết nối này đang tạo ra một xu 
hướng mới thường được gọi với khái niệm “kinh 
tế chia sẻ”. Theo đó, các mô hình chia sẻ nguồn lực 
trực tiếp giữa cá nhân với cá nhân, hướng tới mục 
16
CAÙCH MAÏNG COÂNG NGHIEÄP 4.0 VAØ NHÖÕNG TAÙC ÑOÄNG TÔÙI NGAØNH NGHEÀ KEÁ TOAÙN - KIEÅM TOAÙN
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁNSố 121 - tháng 11/2017
tiêu tối ưu hóa nguồn lực toàn xã hội. Quy mô của 
cuộc cách mạng là sự đột phá công nghệ đồng thời 
diễn ra trong nhiều lĩnh vực, tương tác thúc đẩy 
lẫn nhau. Đặc biệt là, mức độ ảnh hưởng, sự lan tỏa 
của cuộc cách mạng này diễn ra trên quy mô toàn 
cầu, với tốc độ phát triển chưa có trong tiền lệ của 
lịch sử loài người (tốc độ phát triển tăng theo cấp 
số nhân), và được dự báo sẽ làm thay đổi toàn bộ 
hệ thống sản xuất, quản lý và quản trị trên toàn thế 
giới. Những công nghệ mới của cuộc Cách mạng sẽ 
tác động to lớn lên mọi luật lệ, mọi nền kinh tế, mọi 
nền công nghiệp, đồng thời thách thức chúng ta về 
vai trò thực sự của con người, chúng có khả năng 
kết nối hàng tỷ người trên thế giới, gia tăng đáng kể 
hiệu quả hoạt động của các tổ chức, doanh nghiệp, 
tái tạo các nguồn tài nguyên thiên nhiên hay thậm 
chí là khôi phục lại những tổn thất mà các cuộc 
cách mạng công nghiệp trước gây ra.
2. Cơ hội và thách thức đặt ra
Như đã biết, các nước phát triển, đặc biệt là 
các nước phương Tây đã có những bước phát triển 
nhảy vọt sau khi trải qua các cuộc cách mạng công 
nghiệp trước đó. Chẳng hạn như với nước Anh, 
cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất đã làm 
thay đổi vị thế của nước Anh, trở thành cường 
quốc kinh tế đứng đầu thế giới, là công xưởng của 
thế giới (năm 1848 sản lượng công nghiệp Anh 
chiếm 45% tổng sản lượng công nghiệp thế giới), 
nước Anh trở thành trung tâm thương mại và tài 
chính quốc tế (năm 1870 khoảng 38% mức lưu 
chuyển hàng hoá qua nước Anh). Tiếp đó, nhiều 
cường quốc công nghiệp khác nổi lên sau kết quả 
của cách mạng công nghiệp lần thứ 2, tiêu biểu là 
Đức và Hoa Kỳ. Thời kỳ này, nước Đức thay thế 
nước Anh trở thành quốc gia dẫn đầu Châu âu về 
công nghiệp. Hoa Kỳ cũng đã vượt nước Anh trở 
thành quốc gia công nghiệp số một thế giới.
Nếu như vì nhiều lý do khách quan lẫn chủ 
quan, Việt Nam đều lỡ nhịp, không có điều kiện 
tham gia ba cuộc cách mạng công nghiệp về cơ khí, 
điện khí hóa và tự động hóa trước đó thì nay, cuộc 
cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang được đánh 
giá đem lại cơ hội lớn cho nước ta. Việc lần đầu 
tiên được tham gia một “sân chơi” không biên giới, 
không khoảng cách, sẽ là thời cơ “ngàn vàng” để 
chúng ta “đi tắt đón đầu”, có thể giúp đưa nước ta 
bứt phá , vươn lên sánh vai với các cường quốc năm 
châu như mong muốn của Chủ tịch Hồ Chí Minh 
lúc sinh thời. Bởi, Việt Nam hiện nay đã có những 
yếu tố quan trọng là nền tảng cho cuộc cách mạng 
4.0 này. Đó là việc chúng ta là quốc gia đang trong 
quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập 
quốc tế sâu rộng; lực lượng lao động trẻ, đông đảo, 
năng động, nhanh nhạy, ham hiểu biết và tìm tòi; 
đó là tỷ lệ dân số và doanh nghiệp sử dụng Internet 
cao (khoảng 54% dân số vào năm 2016, đứng thứ 
5 ở khu vực châu á-Thái Bình Dương); tỉ lệ dân 
số sử dụng điện thoại thông minh đạt 55%; ngành 
công nghệ thông tin đang có sự phát triển mạnh 
mẽ với tốc độ tăng trưởng lên đến 16%; Việt Nam 
cũng đứng trong top 5 nước tăng trưởng công nghệ 
thông tin nhanh nhất thế giới Như vậy, các tiền 
đề quan trọng cho cuộc cách mạng đã không còn 
quá thua thiệt nếu so với các quốc gia khác, thậm 
chí có thể nói, dường như cả thế giới đều bước vào 
cuộc cách mạng 4.0 ở cùng một vạch xuất phát, 
cạnh tranh một cách công bằng và sòng phẳng. Cơ 
hội chia đều cho mọi quốc gia và điều Việt Nam 
chúng ta nên làm là cần phải nhanh chân.
Ở chiều ngược lại, thách thức là không nhỏ khi 
chúng ta chưa trải qua các cuộc cách mạng trước 
đó, chưa tích lũy đầy đủ khoa học kỹ thuật, nguồn 
nhân lực chất lượng cao, năng lực quản lý, cả về 
lượng lẫn về chất. Tuy nhiên, đây vẫn là cuộc cách 
mạng tất yếu mà Việt Nam chỉ có thể chọn cách 
tham gia hoặc bị loại khỏi “cuộc chơi”. Không tận 
dụng được cơ hội này, nước ta sẽ chỉ có một kết quả 
là tụt hậu càng tụt hậu hơn, nước ta vẫn sẽ là “bãi 
rác công nghệ” của thế giới, là nơi bán tài nguyên 
giá rẻ, bán sức lao động giá rẻ Trong bối cảnh 
nguồn lực còn hạn hẹp, chúng ta cần tìm cho mình 
bước đi phù hợp, tầm nhìn bao quát và dài hạn, 
nhất là cần có những giải pháp hết sức cụ thể, căn 
cơ, đúng và trúng mới nâng cao hiệu quả, tăng khả 
năng thích ứng của quốc gia với “làn sóng” công 
nghệ mới, tận dụng tốt thời cơ để phát triển đột 
phá. Thực tế cho thấy Việt Nam đang có sự tiếp cận 
khá nhanh chóng về công nghiệp 4.0 khi hàng loạt 
các cuộc thảo luận, nghiên cứu cho nội dung này đã 
được thực hiện. Chính phủ cũng cho thấy sự tích 
cực, chủ động với quyết tâm cao. Cụ thể, trước xu 
hướng phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 
17NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 121 - tháng 11/2017
4.0, ngày 4/5/2017 Thủ tướng Chính phủ Nguyễn 
Xuân Phúc đã ban hành Chỉ thị số 16/CT-TTg về 
tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công 
nghiệp lần thứ tư.
Đối với việc thực hiện nhiệm vụ tại Kiểm toán 
nhà nước, vì vậy cũng đang đặt ra nhiều thách 
thức. Trước hết là thách thức về mặt làm chủ “công 
nghệ kiểm toán”. Như đã đề cập, cuộc cách mạng 
công nghiệp 4.0 được dự báo sẽ làm thay đổi toàn 
bộ hệ thống sản xuất, quản lý và quản trị trên toàn 
thế giới. Do đó, yêu cầu tất yếu đặt ra là việc kiểm 
tra, kiểm soát cũng phải thay đổi theo bởi chỉ sử 
dụng các quy trình, thủ tục, phương pháp, kỹ thuật 
cũ mà không có sửa đổi, bổ sung, cải tiến để kiểm 
tra những hệ thống mới hoặc những hệ thống đã 
được làm mới là không đảm bảo hiệu quả, hiệu lực. 
Chẳng hạn như:
- Sự phát triển của hệ thống thực ảo (Cyber 
Physical System - CPS) và Internet vạn vật đã và 
đang tạo ra ngày càng nhiều mô hình, cách thức 
tổ chức và kinh doanh mới. Các loại hình doanh 
nghiệp dựa trên nền tảng công nghệ xuất hiện ngày 
càng nhiều như Uber, Grab, Bitcoin, Facebook, 
Google ngày càng nhiều đặt ra các vấn đề quản 
lý hóc búa. Các giao dịch trên không gian mạng 
(thế giới ảo) có tỷ trọng ngày càng tăng nhanh và 
rất khó kiểm soát theo cách thông thường. Lấy ví 
dụ như, đến nay cơ quan chức năng vẫn loay hoay 
vấn đề quản lý thông tin trên mạng xã hội; vấn đề 
quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh của 
Facebook; quản lý thuế các hoạt động bán hàng 
online trên mạng xã hội facebook
- Xuất hiện ngày càng nhiều các hệ thống cơ sở 
dữ liệu quản lý lớn, phức tạp, thách thức cho việc 
thu thập thông tin, đánh giá tổng thể cũng như bao 
quát đầy đủ tình hình hoạt động và tài chính của 
tổ chức, có thể gây khó khăn cho công tác chọn 
mẫu kiểm toán. Hiện nay, nhiều cơ quan, đơn vị 
đã tăng cường ứng dụng CNTT vào quản lý, đưa 
vào sử dụng các hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý tập 
trung, tuy nhiên KTNN gần như vẫn chưa hiểu và 
nắm bắt rõ để vận dụng trong hoạt động kiểm toán. 
Đơn cử như hệ thống Hệ thống thông tin quản lý 
ngân sách và kho bạc Tabmis mặc dù đã được đưa 
vào vận hành chính thức trên toàn quốc được 05 
năm kể từ năm 2012, tuy nhiên đến nay khi thực 
hiện kiểm toán ngân sách, KTNN vẫn chủ yếu dựa 
vào các hồ sơ, tài liệu, báo cáo bằng giấy của các 
đơn vị được kiểm toán mà chưa tiếp cận với các dữ 
liệu số trên hệ thống.
Việc gia tăng sử dụng hệ sinh thái Internet Vạn 
vật IoT, việc chia sẻ thông tin nhanh chóng và dễ 
dàng hơn bao giờ hết mặc dù là cơ hội thuận lợi để 
chia sẻ kiến thức, học hỏi kinh nghiệm, tuy nhiên 
cũng sẽ làm tăng nguy cơ mất an toàn thông tin, 
nguy cơ mất kiểm soát việc phát tán thông tin tài 
liệu. Đây thực sự là thách thức lớn về vấn đề bảo 
mật, yếu tố đặc biệt quan trọng trong kiểm toán vốn 
là hoạt động có yêu cầu bảo mật thông tin rất cao.
Ngoài ra, thách thức về nhân lực chất lượng cao 
cũng là vấn đề rất quan trọng. Cách mạng 4.0 sẽ 
triệt tiêu lao động giản đơn và lao động chất lượng 
thấp. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cán 
bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Công việc thành 
công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Khi 
các hệ thống sản xuất và quản trị ngày càng đồ sộ 
và phức tạp thì các sai phạm cũng vì thế mà tinh vi 
hơn, người kiểm toán viên với công việc kiểm tra 
kiểm soát do đó càng phải giỏi hơn. KTNN muốn 
ứng dụng được những “công nghệ kiểm toán” hiện 
đại hơn cần phải chuẩn bị được một đội ngũ kiểm 
toán viên chất lượng cao hơn. Trong kỷ nguyên 
số hiện nay, các kiểm toán viên cần nhận thức rõ 
xu hướng thời đại để nắm bắt cơ hội và thích ứng, 
trang bị cho mình nhiều kỹ năng như quản lý, kỹ 
thuật số và cả những kỹ năng mềm.
3. Định hướng phát triển của kTNN trong 
thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0
Với vai trò là cơ quan có chức năng kiểm toán 
việc quản lý sử dụng tài chính công, tài sản công, 
ngay từ bây giờ Kiểm toán nhà nước cần có những 
định hướng, bước đi phù hợp để đảm bảo hoàn 
thành tốt chức năng, nhiệm vụ trong tương lai khi 
mà cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 được dự báo sẽ 
có tác động lớn, toàn diện đến mọi đối tượng, mọi 
ngành hay lĩnh vực kinh tế, sẽ kéo theo thay đổi toàn 
bộ cơ cấu xã hội, phương thức quản lý. Theo tác giả, 
KTNN cần đảm bảo một số yêu cầu như:
- Tăng cường công tác đào tạo nguồn nhân lực: 
phải thay đổi rõ nét về mục tiêu, nội dung và cách 
thức đào tạo để tương thích với thời đại mới, chú 
18
CAÙCH MAÏNG COÂNG NGHIEÄP 4.0 VAØ NHÖÕNG TAÙC ÑOÄNG TÔÙI NGAØNH NGHEÀ KEÁ TOAÙN - KIEÅM TOAÙN
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁNSố 121 - tháng 11/2017
trọng phát triển kỹ năng mềm, kỹ năng kiểm toán 
trong môi trường số hóa, môi trường ảo. Tuyên 
truyền nâng cao nhận thức về xu hướng tác động 
của cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại để mỗi 
kiểm toán viên thấy rõ cần làm gì để kịp thích ứng.
- Chủ động nghiên cứu các hệ thống dữ liệu số 
hóa đã và đang được sử dụng rộng rãi thời gian gần 
đây cũng như các hệ thống sẽ được ứng dụng ở các 
ngành, lĩnh vực cần kiểm toán, chẳng hạn như Hệ 
thống Thông tin Quản lý Ngân sách và Kho bạc 
Tabmis, hệ Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm do 
Bảo hiểm Xã hội Việt Nam chủ quản, hệ Cơ sở 
dữ liệu Đất đai quốc gia do Bộ Tài nguyên và Môi 
trường chủ quản, hệ thống quản lý thuế tập trung 
TMS để nâng cao kỹ năng làm việc với các hệ 
thống cơ sở dữ liệu cho các kiểm toán viên, chủ 
động sử dụng cho việc kiểm tra, đối chiếu trong 
quá trình kiểm toán; Nghiên cứu dự báo các vấn đề 
mới, các lỗ hổng trong công tác quản lý các mô hình 
tổ chức, mô hình kinh doanh mới để có phương 
thức kiểm tra phù hợp và tư vấn chính sách quản lý 
cho các cơ quan có thẩm quyền.
- Nghiên cứu cải tiến hình thức tổ chức kiểm 
toán phù hợp với xu hướng phát triển của hệ thống 
thực ảo và chia sẻ dữ liệu của kỷ nguyên số, khai 
thác tối đa thông tin, thu thập hồ sơ, tài liệu từ xa 
trên hệ thống dữ liệu số liên thông, tiến tới giảm 
dần hình thức kiểm toán hậu kiểm còn nhiều bất 
cập thay bằng việc tiền kiểm hoặc giám sát thường 
xuyên, giảm dần việc kiểm toán trực tiếp tại đơn 
vị được kiểm toán mà chỉ kiểm tra trực tiếp trong 
những trường hợp thực sự cần thiết, ví dụ như như 
cần kiểm tra hiện trường hoặc có nghi vấn gian lận 
sau khi kiểm tra, theo dõi, giám sát từ xa qua hệ 
thống thông tin, đảm bảo vừa nâng cao hiệu quả 
công tác kiểm toán, vừa hạn chế phiền toái cho đơn 
vị được kiểm toán và phòng ngừa tiêu cực.
- Tăng cường ứng dụng các thành tựu khoa học 
kỹ thuật vào công tác kiểm toán, đặc biệt ứng dụng 
CNTT, chẳng hạn ứng dụng công nghệ hiện thực 
ảo để giả lập môi trường kiểm soát nhằm tìm ra 
lỗ hổng trong môi trường kiểm soát nội bộ, ứng 
dụng công nghệ chia sẻ dữ liệu số đảm bảo thu 
thập thông tin nhanh chóng, tin cậy, ứng dụng 
công nghệ phần mềm để phần mềm hóa toàn bộ 
quy trình kiểm toán đối với các lĩnh vực kiểm toán 
quen thuộc, nhiều kinh nghiệm giúp thuận lợi cho 
kiểm toán và kiểm soát chất lượng kiểm toán, hỗ 
trợ chọn mẫu, giúp kiểm tra được khối lượng lớn 
dữ liệu trong thời gian ngắn, đồng thời cho phép 
phân cấp, phân quyền rõ ràng, đảm bảo kiểm soát 
được tốt vấn đề bảo mật và gắn trách nhiệm từng 
cá nhân.
- Nghiên cứu xây dựng cơ chế thu thập thông 
tin tự động về các đơn vị được kiểm toán, các vấn 
đề quan trọng, các vấn đề dư luận quan tâm để bổ 
sung vào cơ sở dữ liệu; Thực hiện đa dạng nguồn 
thông tin bao gồm thông tin từ mạng internet, 
không chỉ bó hẹp ở kênh thông tin do Đoàn kiểm 
toán thu thập được trong quá trình kiểm toán; chú 
trọng phát triển cơ sở dữ liệu thông tin đầu mối 
các đơn vị được kiểm toán để theo dõi, giám sát 
chặt chẽ.
- Xây dựng các bộ tiêu chí cụ thể, lượng hóa sâu 
các giai đoạn của cuộc kiểm toán kết hợp với phần 
mềm kiểm toán để nâng cao hiệu quả kiểm soát 
chất lượng kiểm toán, đánh giá được chính xác chất 
lượng đầu ra của cuộc kiểm toán.
- Tăng cường học hỏi hợp tác quốc tế sâu rộng 
hơn nữa để bạn bè quốc tế chia sẻ bài học thực tiễn, 
kế thừa kinh nghiệm quốc tế, trong đó lưu ý việc 
học hỏi kinh nghiệm quốc tế yêu cầu phải có chiến 
lược và kế hoạch rõ ràng, phân công đầu mối cụ thể 
từ đầu tới cuối, có đầu ra lượng hóa ngày từ đầu cụ 
thể mới đảm bảo hiệu quả.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.(https://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%B4ng_
nghi%E1%BB%87p_4.0);
2. nhandan.com.vn;
3. vnexpress.net;
4. 
tin-tuc/4613-cach-mang-cong-nghiep-40--co-
hoi-va-thach-thuc-voi-su-phat-trien-khoa-
hoc-cong-nghe;
5. 
ep-4-0-tac-dong-den-moi-linh-vuc-kinh-te-
xa-hoi/53124.html;
6. Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất - Thành 
quả - hạn chế và bài học kinh nghiệm (http://
luanvan.net.vn/luan-van/cach-mang-cong-
nghiep-lan-thu-nhat-thanh-qua-han-che-
va-bai-hoc-kinh-nghiem-5947/).