Các yếu tố ảnh hưởng đến khó khăn tâm lý trong hoạt động học ngoại ngữ của sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ nhất Trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội

Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Nước ngoài, Tập 32, Số 1 (2016) 9-16 
 9 
Các yếu tố ảnh hưởng đến khó khăn tâm lý trong hoạt động 
học ngoại ngữ của sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
Trường Đại học Ngoại ngữ-Đại học Quốc gia Hà Nội 
Đặng Thị Lan* 
Bộ môn Tâm lý-Giáo dục, Trường Đại học Ngoại ngữ, ĐHQGHN, 
Phạm Văn Đồng, Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam 
Nhận bài ngày 30 tháng 10 năm 2015 
Chỉnh sửa ngày 16 tháng 01 năm 2016; Chấp nhận đăng ngày18 tháng 02 năm 2016 
Tóm tắt: Bài viết đã trình bày một số vấn đề lý luận có liên quan tới các yếu tố ảnh hưởng đến 
khó khăn tâm lí (KKTL) trong hoạt động học ngoại ngữ và thực trạng ảnh hưởng của các yếu tố 
đến KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ của sinh viên (SV) dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
Trường Đại học Ngoại Ngữ-Đại học Quốc Gia Hà Nội (ĐHNN-ĐHQGHN). Kết quả nghiên cứu 
thực trạng cho thấy: nhóm các yếu tố chủ quan có ảnh hưởng đến KKTL nhiều hơn so với nhóm 
các yếu tố khách quan, trong đó vấn đề chưa có phương pháp học ngoại ngữ phù hợp là yếu tố chủ 
quan và những biến động lớn về môi trường học tập là yếu tố khách quan có ảnh hưởng nhiều nhất 
đến KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ của SV dân tộc thiểu số năm thứ nhất. Kết quả này là cơ 
sở thực tiễn để tác giả đưa ra một số biện pháp tâm lý sư phạm nhằm giúp SV dân tộc thiểu số năm 
thứ nhất giảm thiểu KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ. 
Từ khóa: Yếu tố ảnh hưởng, khó khăn tâm lý, hoạt động học ngoại ngữ, sinh viên dân tộc thiểu số. 
1. Đặt vấn đề∗ 
Những năm gần đây, việc học tập của con 
em dân tộc thiểu số đặc biệt được Đảng và Nhà 
nước quan tâm để tạo ra sự phát triển mạnh mẽ, 
toàn diện cho nền giáo dục trên toàn quốc. Đây 
cũng là một trong những mối quan tâm của các 
trường đại học nói chung và Trường ĐHNN-
ĐHQGHN nói riêng. Hiện nay ở Trường 
ĐHNN-ĐHQGHN có con em của nhiều dân tộc 
thiểu số đang theo học. Thực tiễn nghiên cứu 
cho thấy: thời gian đầu học ngoại ngữ ở Trường 
ĐHNN, SV dân tộc thiểu số còn gặp khá nhiều 
_______ 
∗
 ĐT.: 84-985310261 
 Email: dangthilan65@gmail.com 
khó khăn cả về nhận thức, thái độ và kỹ năng, 
trong đó các em gặp khó khăn nhiều hơn về mặt 
kỹ năng. Điều này đặt ra cho nhà trường và các 
cán bộ giảng viên một vấn đề là phải nắm được 
những KKTL này và các yếu tố ảnh hưởng đến 
KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ của SV 
dân tộc thiểu số năm thứ nhất để có biện pháp 
giúp các em giảm thiểu KKTL trong học tập, từ 
đó góp phần nâng cao kết quả học ngoại ngữ. 
2. Một số vấn đề lý luận 
2.1. Hoạt động học ngoại ngữ của sinh viên dân 
tộc thiểu số năm thứ nhất 
Đ.T. Lan/ Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Nước ngoài, Tập 32, Số 1 (2016) 9-16 
10 
- Sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
Theo X.L. Rubinstein: “Sinh viên là đại 
biểu của một nhóm xã hội đặc biệt được đào tạo 
trong các trường đại học, cao đẳng để chuẩn bị 
cho hoạt động lao động và sản xuất vật chất hay 
tinh thần cho xã hội. Nhóm sinh viên rất cơ 
động được tổ chức theo mục đích xã hội nhất 
định nhằm chuẩn bị cho việc thực hiện vai trò 
xã hội với trình độ nghề nghiệp cao trong các lĩnh 
vực kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục. Sinh viên 
là nguồn lực bổ sung cho đội ngũ tri thức được 
đào tạo để trở thành người lao động trí óc, với 
nghiệp vụ cao và tham gia tích cực vào các hoạt 
động đa dạng có ích cho xã hội” [Dẫn theo 1]. 
Từ cách hiểu thuật ngữ SV như trên, theo 
chúng tôi: Sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ 
nhất là những người đang học tập, rèn luyện để 
trau dồi tri thức, hình thành phẩm chất đạo đức, 
lối sống và phát triển nhân cách toàn diện để 
trở thành người chuyên gia tương lai. 
Sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ nhất có 
đặc điểm đặc trưng là: 
+ Sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
vừa rời ghế trường phổ thông bước vào ngưỡng 
cửa trường đại học với đầy sức trẻ, hoài bão và 
ý chí vươn lên. Nhân cách của họ đã và đang 
phát triển mạnh; chưa có phẩm chất nghề 
nghiệp chuyên biệt thuộc một ngành nhất định; 
thường có va chạm mạnh trong tập thể do tính 
độc đáo của nhân cách con người trẻ; thường có 
hành vi bắt chước lẫn nhau thể hiện bước đầu 
sự đồng nhất xã hội 
+ Phần lớn SV dân tộc thiểu số năm thứ 
nhất đều xuất thân từ các gia đình sống ở vùng 
sâu, vùng xa, có điều kiện kinh tế-xã hội khó 
khăn, ít có điều kiện tiếp xúc với các phương 
tiện kỹ thuật hiện đại, giao thông không thuận 
tiện, trình độ dân trí thấp... nên nhìn chung mặt 
bằng kiến thức đầu vào đại học của SV dân tộc 
thiểu số thấp hơn so với SV các dân tộc khác. 
Vì vậy, trong quá trình học tập ở đại học, đặc 
biệt là năm thứ nhất, họ khó làm quen ngay với 
phương pháp học ở đại học và cũng gặp nhiều 
vấn đề trong ngôn ngữ. 
+ Đa số SV dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
chú ý có chủ định kém phát triển, khả năng duy 
trì chú ý không bền, đặc biệt trong hoạt động 
học. Tư duy trừu tượng của SV dân tộc thiểu số 
còn hạn chế nên trong hoạt động học các em 
thường không hay lật đi lật lại vấn đề để phát 
hiện sai sót hoặc đưa ra những thắc mắc, ngại 
quan tâm đến các vấn đề phức tạp. Tính tích 
cực giao tiếp của SV dân tộc thiểu số chưa cao, 
trong giao tiếp các em thường thể hiện thái độ 
thờ ơ, lãnh đạm, không biết phối hợp ngôn ngữ 
với cử chỉ, không biết biểu cảm thái độ đúng 
lúc, đúng chỗ. Tính tự ti là nét tính cách thường 
gặp ở SV dân tộc thiểu số. Các em thường mặc 
cảm mình yếu, kém, lạc hậu không thể học giỏi 
được... 
Tuy vậy, do từ nhỏ sống trong không gian 
rộng, tiếp xúc nhiều với thiên nhiên nên nhận 
thức cảm tính của SV dân tộc thiểu số năm thứ 
nhất phát triển khá tốt, độ nhạy cảm về thính 
giác và thị giác giúp các em thuận lợi hơn trong 
tri giác. Tính trung thực, thẳng thắn, mộc mạc, 
dũng cảm, yêu ghét rõ ràng là những đặc điểm 
nổi bật trong đời sống tình cảm của SV dân tộc 
thiểu số. Tình cảm của các em thầm kín, ít biểu 
hiện ra ngoài một cách mạnh mẽ, tình bạn bền 
vững...[2]. 
Nắm được đặc điểm tâm lý SV dân tộc 
thiểu số năm thứ nhất có ý nghĩa quan trọng 
trong việc xác định nội dung, hình thức, 
phương pháp tác động đến các em theo hướng 
hình thành nhân cách người chuyên gia tương 
lai ở đại học. 
- Hoạt động học ngoại ngữ của sinh viên 
dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
Hoạt động học ngoại ngữ của sinh viên dân 
tộc thiểu số năm thứ nhất là hoạt động diễn ra 
theo phương thức xã hội đặc thù, có mục đích, 
nội dung, chương trình, kế hoạch, phương pháp 
và hình thức tổ chức học; được sinh viên nhận 
thức đầy đủ rõ ràng nhằm chiếm lĩnh tri thức 
ngôn ngữ, hình thành kỹ năng, kỹ xảo lời nói 
ngoại ngữ và nghiệp vụ chuyên môn theo 
chuyên ngành đào tạo [3]. 
2.2. Khó khăn tâm lý trong hoạt động học ngoại 
ngữ của sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
Đ.T. Lan / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Nước ngoài, Tập 32, Số 1 (2016) 9-16 
11 
Khó khăn tâm lý trong hoạt động học ngoại 
ngữ của sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
là toàn bộ các yếu tố tâm lí mà sinh viên gặp 
trong quá trình tiến hành hoạt động học ngoại 
ngữ, những yếu tố này tác động tiêu cực, ảnh 
hưởng xấu đến tiến trình và kết quả của hoạt 
động đó [4]. 
Khó khăn tâm lý trong hoạt động học ngoại 
ngữ của SV dân tộc thiểu số năm thứ nhất được 
biểu hiện ở ba mặt: 
- Mặt nhận thức: Kiến thức ngoại ngữ ở 
phổ thông hạn chế, ít hiểu biết về văn hóa nước 
ngoài, chưa quen suy nghĩ trực tiếp bằng tiếng 
nước ngoài, chưa nhận ra bản thân học ngoại 
ngữ là để làm giáo viên hay làm một công việc 
khác, chưa nhận thức đúng về bản chất, tác 
dụng của các hành động học ngoại ngữ... 
- Mặt thái độ: Thiếu tự tin trong học ngoại 
ngữ, chưa quyết tâm học tốt ngoại ngữ, thụ 
động trong việc tiếp thu kiến thức ngoại ngữ, 
ngại nói bằng tiếng nước ngoài, chưa tận dụng 
hết thời gian để học ngoại ngữ... 
- Mặt kỹ năng học ngoại ngữ: Khó khăn 
trong việc lập kế hoạch học ngoại ngữ, chưa 
biết chuẩn bị bài học trước khi lên lớp học môn 
ngoại ngữ, chưa biết lựa chọn, đọc giáo trình và 
tài liệu tham khảo phù hợp cho học ngoại ngữ, 
chưa biết chuẩn bị xêmina trong học ngoại ngữ, 
chưa biết sử dụng các phương tiện kỹ thuật hiện 
đại hỗ trợ cho học ngoại ngữ, chưa biết liên hệ 
kiến thức ngoại ngữ học được trên lớp với thực 
tiễn, chưa biết học nhóm để trao đổi kiến thức 
ngoại ngữ và cách học ngoại ngữ... 
Trong hoạt động học ngoại ngữ của SV dân 
tộc thiểu số năm thứ nhất, ba mặt biểu hiện của 
KKTL có quan hệ mật thiết và tác động qua lại. 
Nếu SV có nhận thức đúng thì sẽ có thái độ học 
tập đúng và thực hành tốt các kỹ năng trong quá 
trình học ngoại ngữ. 
2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến khó khăn tâm lý 
trong hoạt động học ngoại ngữ của sinh viên 
dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
Khi vào đại học, SV dân tộc thiểu số năm 
thứ nhất gặp rất nhiều KKTL trong hoạt động 
học nói chung và hoạt động học ngoại ngữ nói 
riêng. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến KKTL 
trong hoạt động học ngoại ngữ, có thể sắp xếp 
các yếu tố ảnh hưởng theo hai nhóm sau: 
- Nhóm các yếu tố khách quan 
+ Môi trường học tập mới ở trường đại học: 
Trường đại học là cơ sở đào tạo bậc cao trong 
hệ thống giáo dục. Môi trường này được tạo 
nên trong sự tương tác giữa nhiều yếu tố có 
quan hệ chặt chẽ, chi phối lẫn nhau. Môi trường 
học tập ở đại học khác với môi trường học tập ở 
phổ thông; cơ cấu tổ chức, các qui chế, nội qui, 
thủ tục qui định có nhiều điểm mới; mục tiêu 
đào tạo, chương trình, kế hoạch học tập khác 
với phổ thông; 
+ Nội dung, tính chất học tập ở trường đại 
học: Học ở đại học, SV dân tộc thiểu số năm 
thứ nhất phải học nhiều nội dung khác nhau 
trong một học kì, một năm học; học nhiều môn 
có từ 3-4 đơn vị học trình đến 5-6 đơn vị học 
trình; kiến thức khoa học khá trừu tượng; tri 
thức mới mẻ, rộng hơn nhiều so với phổ thông; 
+ Phương pháp giảng dạy của giảng viên đa 
dạng, giảng viên giảng nhanh và nói chủ yếu 
bằng ngoại ngữ; giảng viên yêu cầu cao trong 
tự học, tự nghiên cứu ngoại ngữ; 
+ Phương pháp học ngoại ngữ ở đại học đòi 
hỏi SV dân tộc thiểu số năm thứ nhất không chỉ 
tiếp thu hệ thống tri thức ngôn ngữ, mà còn 
phải hình thành kỹ năng, kỹ xảo lời nói ngoại 
ngữ (tức là phải hình thành được các kỹ năng: 
nói, nghe hiểu, viết và đọc hiểu). Sinh viên dân 
tộc thiểu số năm thứ nhất muốn đạt kết quả tốt 
trong học ngoại ngữ phải biết cách lĩnh hội 
những qui tắc ngữ pháp (qui tắc ngữ âm, qui tắc 
từ vựng, qui tắc đặt câu...) và đặc biệt phải tích 
cực, chủ động, sáng tạo trong việc tự học, tự rèn 
luyện để hình thành các hành động lời nói ngoại 
ngữ; 
+ Giáo trình và tài liệu tham khảo bằng 
ngoại ngữ còn thiếu, ít tài liệu song ngữ...; 
+ Điều kiện vật chất liên quan đến hoạt 
động học ngoại ngữ: không có nhiều phòng 
chuyên dùng cho học ngoại ngữ, phòng tự học 
Đ.T. Lan/ Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Nước ngoài, Tập 32, Số 1 (2016) 9-16 
12 
ngoại ngữ ít, chất lượng băng đài kém, kinh tế 
gia đình khó khăn... 
- Nhóm các yếu tố chủ quan 
+ Năng lực học ngoại ngữ của SV dân 
tộc thiểu số năm thứ nhất còn hạn chế; 
+ Sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
chưa thích ứng với môi trường học tập mới, 
chưa quen với phương pháp giảng dạy mới ở 
đại học; 
+ Sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
chưa có phương pháp học ngoại ngữ phù hợp; 
+ Sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
chưa tích cực, chủ động trong học ngoại ngữ; 
+ Lượng kiến thức ngoại ngữ và kinh 
nghiệm sống của SV dân tộc thiểu số năm thứ 
nhất còn hạn chế; 
+ Sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
chưa tự tin vào bản thân, hay rụt rè, nhút nhát 
khi học ngoại ngữ [5]. 
Nhóm các yếu tố khách quan và nhóm các 
yếu tố chủ quan nêu trên có mức độ ảnh hưởng 
khác nhau đến KKTL trong hoạt động học 
ngoại ngữ của SV dân tộc thiểu số năm thứ 
nhất. Vì vậy, cần nhận thức đầy đủ các nhóm 
yếu tố này để có biện pháp giúp SV giảm thiểu 
những KKTL và đạt kết quả cao trong hoạt 
động học ngoại ngữ. 
3. Phương pháp nghiên cứu 
Chúng tôi sử dụng phối hợp các phương 
pháp nghiên cứu như: phương pháp điều tra 
viết, phương pháp quan sát, phương pháp 
phỏng vấn Trong đó, phương pháp điều tra 
viết là phương pháp chính nhằm thu thập thông 
tin về các yếu tố ảnh hưởng đến KKTL trong hoạt 
động học ngoại ngữ của SV dân tộc thiểu số năm 
thứ nhất Trường ĐHNN-ĐHQGHN. 
Câu hỏi chúng tôi xây dựng để điều tra SV 
dân tộc thiểu số năm thứ nhất về nhóm các yếu 
tố khách quan và nhóm các yếu tố chủ quan ảnh 
hưởng đến KKTL trong hoạt động học ngoại 
ngữ với mẫu như sau: “Bạn hãy sắp xếp các yếu 
tố ảnh hưởng đến khó khăn tâm lí trong hoạt 
động học ngoại ngữ của bạn? (đánh số thứ tự từ 
1 đến hết theo thứ tự tăng dần từ mức độ ảnh 
hưởng ít nhất đến mức độ ảnh hưởng nhiều 
nhất)”. 
Sinh viên dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
được điều tra sẽ đánh số thứ tự từ 1 đến 8 (mỗi 
nhóm có 8 yếu tố) theo mức độ ảnh hưởng tăng 
dần trong từng nhóm các yếu tố khách quan và 
nhóm các yếu tố chủ quan. 
Cách cho điểm và tính điểm: 
Để tính điểm cho mức độ ảnh hưởng của 
từng yếu tố khách quan và yếu tố chủ quan đến 
KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ của SV 
dân tộc thiểu số năm thứ nhất, chúng tôi qui 
ước cho điểm như sau: điểm số được tính tăng 
dần từ 1 đến 8 tương ứng với mức độ ảnh 
hưởng tăng dần của các yếu tố. Như vậy, điểm 
trung bình về mức độ ảnh hưởng của mỗi yếu tố 
khách quan và yếu tố chủ quan đến KKTL 
trong hoạt động học ngoại ngữ của SV dân tộc 
thiểu số năm thứ nhất ở trong khoảng 1 ≤ X ≤ 8. 
Điểm trung bình càng cao thì mức độ ảnh 
hưởng của các yếu tố càng lớn. 
X mỗi yếu tố = [(số ý kiến ảnh hưởng nhiều 
nhất x 8) + ... + (số ý kiến ảnh hưởng ít nhất 
nhất x 1)]/ số SV điều tra 
4. Một vài kết quả nghiên cứu về các yếu tố 
ảnh hưởng đến khó khăn tâm lý trong hoạt 
động học ngoại ngữ của sinh viên dân tộc 
thiểu số năm thứ nhất Trường Đại học Ngoại 
ngữ-Đại học Quốc gia Hà Nội 
4.1. Nhóm các yếu tố khách quan 
Đ.T. Lan / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Nước ngoài, Tập 32, Số 1 (2016) 9-16 
13 
Bảng 1. Yếu tố khách quan ảnh hưởng đến KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ của SV dân tộc thiểu số năm 
thứ nhất Trường ĐHNN-ĐHQGHN 
TT Yếu tố khách quan X Thứ bậc 
1 Phương pháp giảng dạy ngoại ngữ ở đại học khác với phương pháp giảng dạy ngoại ngữ ở phổ thông 5.95 2 
2 Nội dung học tập ngoại ngữ nhiều, lượng kiến thức lớn 5.70 3 
3 Tri thức ngôn ngữ mới mẻ và khá trừu tượng 5.24 4 
4 Ít được hướng dẫn về phương pháp học ngoại ngữ 4.90 5 
5 Thiếu giáo trình và tài liệu tham khảo bằng ngoại ngữ 4.03 8 
6 Điều kiện cơ sở vật chất còn hạn chế 4.10 7 
7 Không có sự động viên kịp thời của gia đình 4.65 6 
8 Những biến động lớn về môi trường học tập 6.31 1 
X chung 5.11 
Bảng 1 cho thấy: Nhóm các yếu tố khách 
quan có ảnh hưởng tương đối nhiều đến KKTL 
trong hoạt động học ngoại ngữ của SV dân tộc 
thiểu số năm thứ nhất ( X về mức độ ảnh 
hưởng là 5.11). Trong đó, những biến động lớn 
về môi trường học tập là yếu tố khách quan có 
ảnh hưởng nhiều nhất ( X về mức độ ảnh 
hưởng là 6.31); yếu tố khách quan có ảnh 
hưởng nhiều thứ hai là phương pháp giảng dạy 
ngoại ngữ ở đại học khác với phương pháp 
giảng dạy ngoại ngữ ở phổ thông ( X về mức 
độ ảnh hưởng là 5.95); nội dung học tập ngoại 
ngữ nhiều, lượng kiến thức lớn là yếu tố khách 
quan có ảnh hưởng nhiều thứ ba ( X về mức độ 
ảnh hưởng là 5.70). Kết quả này có thể lý giải: 
Từ môi trường miền núi với điều kiện kinh tế-
xã hội-văn hóa còn nhiều khó khăn, khi về Hà 
Nội học ở trường đại học, SV dân tộc thiểu số 
năm thứ nhất phải làm quen với môi trường thủ 
đô hoàn toàn mới lạ, với biết bao bỡ ngỡ, lo 
toan... Mặt khác, môi trường học tập ở đại học 
có nhiều điểm khác so với môi trường học tập ở 
phổ thông như cơ cấu tổ chức, nội qui, qui chế; 
mục tiêu đào tạo; chương trình đào tạo; kế 
hoạch học tập Cuộc sống tập thể ở đại học 
cũng có nhiều thay đổi. Phương pháp giảng dạy 
ngoại ngữ ở đại học khác rất nhiều so với 
phương pháp giảng dạy ngoại ngữ ở phổ thông. 
Ở đại học, giảng viên thường giảng nhanh và 
nói chủ yếu bằng ngoại ngữ, họ đòi hỏi ở SV 
tính tích cực, độc lập, sáng tạo rất cao, SV phải 
học và làm việc độc lập với sách nhiều hơn, 
phải tự xây dựng cho mình kế hoạch học tập 
phù hợp. Học ngoại ngữ ở đại học, SV dân tộc 
thiểu số phải học nhiều môn như: các môn lý 
thuyết tiếng (ngữ pháp, ngữ âm, ngữ nghĩa, ngữ 
dụng học), các môn thực hành tiếng (đọc hiểu, 
nói, nghe hiểu, viết) và một số môn khác (địa lý 
đại cương, giao thoa văn hóa, đất nước học, văn 
học)... Những điều đó đã ảnh hưởng rất nhiều 
đến KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ của 
SV dân tộc thiểu số năm thứ nhất. 
Xếp thứ bậc 4 trong các yếu tố khách quan 
là tri thức ngôn ngữ mới mẻ và khá trừu tượng 
( X về mức độ ảnh hưởng là 5.24). Về vấn đề 
này, chúng tôi đã tiến hành phỏng vấn một số 
SV dân tộc thiểu số thì được các em cho biết: 
Học ở đại học phải học nhiều môn, khối lượng 
kiến thức lớn, mới mẻ và trừu tượng hơn so với 
phổ thông. Các môn học ngoại ngữ ở đại học có 
mối quan hệ chặt chẽ với nhau, giúp SV có 
được hệ thống tri thức ngôn ngữ mới, kỹ năng, 
kỹ xảo lời nói ngoại ngữ và chuyên môn sâu 
rộng của người chuyên gia ngoại ngữ trong 
tương lai. 
Yếu tố khách quan xếp thứ bậc 5 là ít được 
hướng dẫn phương pháp học ngoại ngữ ( X về 
mức độ ảnh hưởng là 4.90). Ở đại học, nội dung 
học ngoại ngữ nhiều, lượng kiến thức lớn, mới 
mẻ và khá trừu tượng nên lượng thời gian chính 
Đ.T. Lan/ Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Nước ngoài, Tập 32, Số 1 (2016) 9-16 
14 
khóa phải dành hết cho việc tiếp thu, lĩnh hội 
những tri thức ngôn ngữ và rèn luyện kỹ năng, 
kỹ xảo lời nói ngoại ngữ. Trong khi đó, việc rèn 
luyện phương pháp học ngoại ngữ cho SV dân 
tộc thiểu số chưa được chú trọng nhiều, chủ yếu 
còn mang tính tự phát, chắp vá và thiếu tính 
khoa học. Chính điều đó đã ảnh hưởng nhiều 
đến KKTL trong quá trình học ngoại ngữ của 
SV. Thực tế này đòi hỏi nhà trường, giảng viên 
ngoại ngữ cần quan tâm hơn nữa tới việc rèn 
luyện phương pháp học ngoại ngữ cho SV dân 
tộc thiểu số. 
Vấn đề thiếu giáo trình và tài liệu tham 
khảo bằng ngoại ngữ, hạn chế về cơ sở vật chất 
là những yếu tố khách quan có ảnh hưởng ít 
nhất đến KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ 
của SV dân tộc thiểu số năm thứ nhất ( X về 
mức độ ảnh hưởng lần lượt là 4.03 và 4.10). 
Học ngoại ngữ cần đầu tư rất nhiều không chỉ 
về thời gian, trí tuệ mà còn về cơ sở vật chất và 
các trang thiết bị. Hiện nay, cùng với việc nâng 
cấp dần hệ thống phòng học, thư viện và trang 
thiết bị trường học, Trường ĐHNN-ĐHQGHN 
đã quan tâm đến việc mua thêm giáo trình và tài 
liệu tham khảo cho các khoa, cho thư viện 
trường. Tuy nhiên, cơ sở vật chất và trang thiết 
bị đầu tư cho dạy học ngoại ngữ vẫn còn nhiều 
hạn chế. Điều này cũng ít nhiều ảnh hưởng đến 
KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ và ảnh 
hưởng đến kết quả học ngoại ngữ của SV dân 
tộc thiểu số năm thứ nhất. 
4.2. Nhóm các yếu tố chủ quan 
Bảng 2. Yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ của SV dân tộc thiểu số năm thứ 
nhất Trường ĐHNN-ĐHQGHN 
TT Yếu tố chủ quan X Thứ bậc 
1 Năng lực học ngoại ngữ của bản thân còn hạn chế 4.85 5 
2 Chưa quen với môi trường học tập ở Trường Đại học Ngoại ngữ 4.70 6 
3 Chưa thích ứng được với phương pháp giảng dạy ngoại ngữ ở Đại học Ngoại 
ngữ 5.75 4 
4 Chưa có phương pháp học ngoại ngữ phù hợp 6.53 1 
5 Chưa tích cực, chủ động trong học ngoại ngữ 6.15 2 
6 Hạn chế về kiến thức ngoại ngữ và kinh nghiệm sống 5.94 3 
7 Chưa tự tin vào bản thân trong học ngoại ngữ 3.95 8 
8 Chưa hứng thú trong học ngoại ngữ 4.35 7 
X chung 5.27 
Bảng 2 cho thấy: Nhóm các yếu tố chủ 
quan cũng có ảnh hưởng nhiều đến KKTL trong 
hoạt động ngoại ngữ của SV dân tộc thiểu số 
năm thứ nhất ( X về mức độ ảnh hưởng là 
5.27). Trong đó, chưa có phương pháp học 
ngoại ngữ phù hợp là yếu tố chủ quan có ảnh 
hưởng nhiều nhất đến KKTL trong hoạt động 
học ngoại ngữ ( X về mức độ ảnh hưởng là 
6.53-xếp thứ bậc 1); sau đó đến chưa tích cực, 
chủ động trong học tập ngoại ngữ ( X về mức 
độ ảnh hưởng là 6.15-xếp thứ bậc 2); hạn chế 
về kiến thức ngoại ngữ và kinh nghiệm sống 
( X về mức độ ảnh hưởng là 5.94-xếp thứ bậc 
3). Ở bậc phổ thông, điều kiện học của SV dân 
tộc thiểu số còn hạn chế, nhất là việc học ngoại 
ngữ chưa được chú trọng. Sinh viên dân tộc 
thiểu số tuy đã có một số kinh nghiệm sống và 
kiến thức ngoại ngữ, nhưng khi đó các em chưa 
chú tâm nhiều vào học ngoại ngữ nên kiến thức 
ngoại ngữ còn rất hạn chế. Khi vào học ngoại 
ngữ ở Trường ĐHNN-ĐHQGHN, đa số SV dân 
tộc thiểu số vẫn giữ thói quen với phương pháp 
học ngoại ngữ ở phổ thông, chưa nhanh chóng 
tiếp cận với phương pháp học có tính chất 
nghiên cứu đòi hỏi phải tích cực, chủ động, 
Đ.T. Lan / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Nước ngoài, Tập 32, Số 1 (2016) 9-16 
15 
sáng tạo cao trong quá trình chiếm lĩnh tri thức 
ngôn ngữ và hình thành kỹ năng, kỹ xảo lời nói 
ngoại ngữ dưới sự định hướng, gợi mở và tổ 
chức của giảng viên. Mặt khác, tính ỳ, sự thụ 
động, lười học là căn bệnh khá phổ biến của SV 
nói chung và đối với SV dân tộc thiểu số năm 
thứ nhất thì nó càng lớn hơn. Những vấn đề này 
đã ảnh hưởng rất nhiều đến KKTL trong hoạt 
động học ngoại ngữ của SV dân tộc thiểu số 
năm thứ nhất. 
Xếp thứ bậc 4 và thứ bậc 5 trong nhóm các 
yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến KKTL trong 
hoạt động học ngoại ngữ của SV dân tộc thiểu 
số là chưa thích ứng được với phương pháp dạy 
ngoại ngữ ở Trường Đại học Ngoại ngữ và 
năng lực học ngoại ngữ của bản thân còn hạn 
chế ( X về mức độ ảnh hưởng lần lượt là 5.75 
và 4.85). Phương pháp giảng dạy ngoại ngữ ở 
đại học có đặc điểm là: tốc độ trình bày bài 
giảng nhanh, phương pháp dạy học đa dạng 
(trong đó phương pháp dạy học tích cực chiếm 
ưu thế), cách thức tiếp cận và luận giải vấn đề 
có tính hệ thống, lô gíc và khái quát cao, giảng 
viên cũng đặt ra cho SV yêu cầu cao về tự học, 
tự nghiên cứu Chính những đặc điểm này đã 
làm cho SV dân tộc thiểu số năm thứ nhất khó 
thích ứng được với phương pháp dạy ngoại ngữ 
ở đại học và ít nhiều ảnh hưởng đến KKTL 
trong quá trình học ngoại ngữ của các em. Năng 
lực học ngoại ngữ đảm bảo cho hoạt động học 
ngoại ngữ có kết quả. Sự hạn chế về năng lực 
học ngoại ngữ ở mỗi SV rõ ràng là một yếu tố 
ảnh hưởng đến sự thích ứng với hoạt động học 
ngoại ngữ và là yếu tố ảnh hưởng nhiều đến 
KKTL trong quá trình học ngoại ngữ. 
Yếu tố chủ quan được SV dân tộc thiểu số 
năm thứ nhất đánh giá là ít ảnh hưởng nhất đến 
KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ là chưa 
hứng thú với học ngoại ngữ ( X về mức độ ảnh 
hưởng là 4.35) và chưa tự tin vào bản thân 
trong học ngoại ngữ ( X về mức độ ảnh hưởng 
là 3.95). Thực tế cho thấy, khi SV hứng thú với 
môn học nào đó thì sẽ tạo ra động lực giúp họ 
vượt qua khó khăn, tích cực, chủ động và sáng 
tạo để đạt kết quả học tập cao. Tuy nhiên, qua 
nghiên cứu chúng tôi thấy còn nhiều SV dân tộc 
thiểu số chưa thích học ngoại ngữ, chán nản, bỏ 
bê việc học hành Mặt khác, SV dân tộc thiểu 
số thường mặc cảm về dân tộc, về vẻ bề ngoài, 
về năng lực học tập; các em luôn nghĩ rằng 
mình yếu kém, lạc hậu, không thể học giỏi 
được; tính tích cực trong tư duy còn nhiều hạn 
chế; trong giao tiếp thường chưa mạnh dạn, hay 
e dè nhút nhát Những điều này cũng làm cho 
SV dân tộc thiểu số năm thứ nhất gặp nhiều 
KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ. 
5. Kết luận và ý kiến đề xuất 
5.1. Kết luận 
Kết quả nghiên cứu yếu tố ảnh hưởng đến 
KKTL trong hoạt động học ngoại ngữ của SV 
dân tộc thiểu số năm thứ nhất Trường ĐHNN-
ĐHQGHN cho thấy nhóm các yếu tố chủ quan 
có ảnh hưởng đến KKTL nhiều hơn so với 
nhóm các yếu tố khách quan. Trong đó, vấn đề 
chưa có phương pháp học ngoại ngữ phù hợp là 
yếu tố chủ quan và những biến động lớn về môi 
trường học tập là yếu tố khách quan có ảnh 
hưởng nhiều nhất đến KKTL trong hoạt động 
học ngoại ngữ của SV dân tộc thiểu số năm thứ 
nhất. Đây là cơ sở thực tiễn để chúng tôi đưa ra 
một số biện pháp tâm lý sư phạm nhằm giúp SV 
dân tộc thiểu số năm thứ nhất giảm thiểu KKTL 
trong hoạt động học ngoại ngữ. 
5.2. Ý kiến đề xuất 
Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng các yếu tố 
ảnh hưởng đến KKTL trong hoạt động học 
ngoại ngữ của SV dân tộc thiểu số năm thứ nhất 
Trường ĐHNN-ĐHQGHN, chúng tôi xin nêu 
một số ý kiến đề xuất nhằm giúp SV dân tộc 
thiểu số có thể giảm thiểu các KKTL để đạt kết 
quả cao trong hoạt động học ngoại ngữ. 
- Về phía nhà trường: Nhà trường, các đơn 
vị đào tạo, các phòng ban chức năng và cán bộ, 
giảng viên cần giúp SV dân tộc thiểu số năm 
thứ nhất nhanh chóng làm quen với môi trường 
học tập mới ngay từ những ngày đầu tiên vào 
học ở Trường Đại học Ngoại ngữ. Phòng Đào 
Đ.T. Lan/ Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Nước ngoài, Tập 32, Số 1 (2016) 9-16 
16 
tạo nên phối hợp với các bộ phận liên quan tổ 
chức cho SV dân tộc thiểu số năm thứ nhất một 
buổi nói chuyện về “Phương pháp học ngoại 
ngữ” để các em có thể nắm được phương pháp 
học ngoại ngữ phù hợp. 
- Về phía giảng viên ngoại ngữ: Giảng viên 
ngoại ngữ cần thống nhất việc đổi mới phương 
pháp giảng dạy theo hướng phát huy tính chủ 
động, tích cực, tự nghiên cứu, rèn luyện của SV 
dân tộc thiểu số. Mặt khác, giảng viên cũng cần 
quan tâm hơn đến việc hướng dẫn phương pháp 
học ngoại ngữ cho SV dân tộc thiểu số để giảm 
bớt những KKTL cho các em khi tiếp cận 
phương pháp giảng dạy mới ở đại học. 
- Về phía SV dân tộc thiểu số năm thứ nhất: 
SV cần hình thành phương pháp học ngoại ngữ 
trên cơ sở rèn luyện các kỹ năng học tập ở đại 
học; tích cực, chủ động trong quá trình học 
ngoại ngữ góp phần giảm bớt KKTL để nâng 
cao kết quả học tập. 
Tài liệu tham khảo 
[1] Nguyễn Thạc, Nghiên cứu quá trình hình thành 
tính độc lập trong hoạt động học tập của sinh viên 
Việt Nam, Luận án PTS khoa học, Lêningrat, 
1983. 
[2] Nguyễn Thanh Sơn, Những khó khăn của học sinh 
miền núi khi học tác phẩm văn học cổ điển Việt 
Nam, Tạp chí Nghiên cứu Giáo dục, Số 9, 1998. 
[3] Trần Hữu Luyến, Cơ sở tâm lý học dạy học ngoại 
ngữ, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội, 
2008. 
[4] Đặng Thị Lan, Một số khó khăn tâm lý trong hoạt 
động học ngoại ngữ của sinh viên những năm đầu 
ở trường Đại học Ngoại ngữ-Đại học Quốc gia Hà 
Nội, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở, Đại 
học Ngoại ngữ, Hà Nội, 2007. 
[5] Nguyễn Xuân Thức, Các nguyên nhân dẫn đến 
khó khăn tâm lý của học sinh khi đi học lớp 1, 
Tạp chí Tâm lý học, Viện Tâm lý học, Trung tâm 
khoa học - xã hội và nhân văn Quốc gia, Số 2, 
2004. 
Factors Affecting Psychological Difficulties in Foreign 
Language Learning Activities of the First-Year Ethnic 
Minority Students at University of Languages and 
International Studies, Vietnam National University, Hanoi 
Đặng Thị Lan 
 Division of Educational Psychology, VNU University of Languages and International Studies, 
Phạm Văn Đồng, Cầu Giấy, Hanoi, Vietnam 
Abstract: The study presents a number of theoretical issues related to factors affecting 
psychological difficulties in foreign language learning activities of the first-year ethnic minority 
students and the state of those at ULIS-VNU. The results showed that subjective factors have 
influenced psychological difficulties more than objective factors, of which no efficient foreign 
language method as subjective factor and numerous changes in learning environment as objective one 
are key impacts to first-year ethnic minority students' foreign language learning activities. Based on 
the results of this research, the author proposes some solutions to help the first-year ethnic minority 
students to overcome psychological difficulties in foreign language learning activities. 
Keywords: Affecting factors, psychological difficulties, language learning activities, ethnic 
minority students. 
Đ.T. Lan / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Nước ngoài, Tập 32, Số 1 (2016) 9-16 
17