Bài giảng Thận và sinh lý tiết niệu

1 Cấu tạo và
chức năng thận
động vật hữu
nhũ
Ống xa
Nhánh đi
lên
Nhánh đi
xuống
Ống xa
Quản cầu
Quản cầu Thận của động
vật hữu nhũ được
cấu tạo bởi các vi 
quản thận
(nephron)
 Vi quản thận bao
gồm quản cầu
thận và ống
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
Ống xa
Nhánh đi
lên
Nhánh đi
xuống
Ống xa
Quản cầu
Quản cầu Chức năng của
quản cầu thận:
lọc tất cả thành
phần của huyết
tương ngoại trừ
các protein có
kích thước lớn
 Cấu tạo và
chức năng thận
động vật hữu
nhũ
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
2Ống xa
Nhánh đi
lên
Nhánh đi
xuống
Ống xa
Quản cầu
Quản cầu Chức năng của
ống: tái hấp thu
(những chất cần
thiết cho cơ thể) 
và tiết (những sản
phẩm thừa của
quá trình trao đổi
chất)
 Cấu tạo và
chức năng thận
động vật hữu
nhũ
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
 Cấu tạo và
chức năng thận
cá
 Thận của cá: rất
nguyên thủy so 
với động vật hữu
nhũ và chim
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
3 Cấu tạo và
chức năng thận
cá
 Thận của cá: rất
nguyên thủy so 
với động vật hữu
nhũ và chim
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
 Cấu tạo và
chức năng thận
cá
Quản cầu:
 Cung cấp lọc
dịch ban đầu
 Bộ phận tống
khỏi cơ thể nước
thặng dư
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
4 Đoạn cổ:
 Bơm sơ cấp
để đẩy chất dịch
đi trong các ống
 Cấu tạo và
chức năng thận
cá
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
 Đoạn gần 1:
 Tái hấp thu các
chất hữu cơ
 Tái hấp thu
Na+, Cl-
 Tiết các acid 
hữu cơ
 Cấu tạo và
chức năng thận
cá
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
5 Đoạn gần 2:
 Tiết ion hóa trị
2
 Góp phần tái
hấp thu Na+ và tiết
H+
 Cấu tạo và
chức năng thận
cá
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
 Đoạn trung gian:
 Bơm thứ cấp
để đẩy chất dịch
đi trong các ống
 Cấu tạo và
chức năng thận
cá
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
6 Đoạn xa:
 Tái hấp thu
tích cực Na+
 Tính thấm
nước thay đổi ở
cá rộng muối
 Cấu tạo và
chức năng thận
cá
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
Ống góp và ống
tập trung:
 Cần thiết cho
việc tạo nước tiểu
loãng bằng việc
tái hấp thu các ion 
hóa trị 1
 Cấu tạo và
chức năng thận
cá
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
7 Cấu tạo và chức
năng thận cá
xương nước
ngọt
 Đặc điểm
nồng độ thẩm
thấu cá
xương nước
ngọt
 Thải nước
và bổ sung 
muối
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
 Lượng nước tiểu
lớn và loãng
 Lượng nước tiểu và
tỉ lệ lọc quản cầu
liên hệ với nhau và
hoạt động gián
đoạn
 Thải bất kỳ lượng
nước thừa xâm
nhập từ bên ngòai
 Cấu tạo và chức
năng thận cá
xương nước ngọt
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
8 Tái hấp thu hòan tòan Na+
và Cl-, K+ có thể được tiết
hay tái hấp thu
 Tái hấp thu các ion hóa trị
2, Mg2+, Ca2+
 Tái hấp thu tích cực
glucose
 Thận có khả năng điều
chỉnh rối loạn cân bằng
acid-base của máu
 Cấu tạo và chức
năng thận cá
xương nước ngọt
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
Mang là con đường chính
thải NPN thận chỉ góp
phần bài thải NPN nhỏ bé
 Cấu tạo và chức
năng thận cá
xương nước ngọt
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
9 Điều chỉnh thận trong
môi trường có muối
 Giảm tỉ lệ lọc quản cầu
 Giảm tái hấp thu các ion 
hóa trị 1
 Cấu tạo và chức
năng thận cá
xương nước ngọt
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
 Cấu tạo và chức
năng thận cá
xương nước ngọt
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
10
 Cấu tạo và chức
năng thận cá
xương biển
 Đặc điểm
nồng độ
thẩm thấu cá
xương biển
 Bổ sung 
nước bị mất
do thẩm thấu
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
 Tiết tích cực
các ion hóa
trị 2, Mg2+, 
Ca2+, SO42-, P
 Tái hấp thu
tích cực Na+, 
Cl-, K+ và
được tiết qua 
mang
 Cấu tạo và chức
năng thận cá
xương biển
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
11
 Tái hấp thu tích
cực glucose
 Thận không có
khả năng điều
chỉnh rối loạn
cân bằng acid-
base của máu
 Cấu tạo và chức
năng thận cá
xương biển
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
Mang là con 
đường thải NPN 
chính, thận chỉ
góp phần bài thải
NPN có độ
khuếch tán kém
 Cấu tạo và chức
năng thận cá
xương biển
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
12
 Cấu tạo và chức
năng thận cá
xương biển
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
 Cấu tạo và
chức năng thận
cá xương rộng
muối
 Cá thích ứng với
nước ngọt đi vào
môi trường biển
 Giảm tỉ lệ lọc
quản cầu và
lượng nước tiểu
 Tăng tính thấm
nước của ống
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
13
 Cá thích ứng với
nước biển đi vào
môi trường nước
ngọt
 Ngừng tiết ion 
hóa trị 2
 Giảm tính thấm
nước của ống
 Cấu tạo và
chức năng thận
cá xương rộng
muối
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
 Cấu tạo và chức
năng cơ quan bài
tiết ở giáp xác
 Cấu tạo
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
14
 Cấu tạo và chức
năng cơ quan bài
tiết ở giáp xác
 Cấu tạo
 Tuyến râu hay tuyến
xanh
 Túi cùng, mê lộ, ống, 
bàng quang
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
 Cấu tạo và chức
năng cơ quan bài
tiết ở giáp xác
 Sự bài tiết
 Nước tiểu được tạo
thành bởi sự lọc
 Nước tiểu đầu cũng
được bổ sung bởi
quá trình tái hấp thu
và tiết
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU
15
 Chức năng
 Đào thải những vật
chất do trao đổi chất
có kích thước lớn
không thể khuếch tán
qua vỏ
 Điều hòa các ion
 Điều hòa thể tích của
cơ thể
 Cấu tạo và chức
năng cơ quan bài
tiết ở giáp xác
C.V THẬN và SINH LÝ TIẾT NIỆU