Bài giảng Tài chính công - Bài 2: Chu trình ngân sách - Nguyễn Hồng Thắng

Chu trình ngân sách ( Budget Process ) 
Bài 2 
“Budgeting is the process by which limited Federal resources are allocated among competing demands.” 
	 Andy Schoenbach , Office of Management and Budget (OMB) 
Chief, Budget Systems Branch, & LoB Policy Lead 
Nội dung bài 
Phương pháp soạn lập ngân sách 
Ví dụ về chu trình ngân sách tại EU 
Chu trình ngân sách Việt Nam: 
Lập dự toán ngân sách 
Chấp hành ngân sách 
Quyết toán ngân sách 
Phương pháp soạn lập ngân sách 
Phương pháp trên xuống (top-down): 
	Xây dựng ngân sách trên cơ sở thỏa mãn các phẩm chất của Đầu ra → Ngân sách nhằm đạt mục tiêu (ngân sách hướng đích) 
Phương pháp dưới lên (bottom-up): 
	Xây dựng ngân sách dựa vào những con người và công việc hiện có → Ngân sách duy trì 
VD: 	1. Ngân sách cho đợt tuyển sinh tại CT 
	2. Ngân sách cho lớp chất lượng cao 
V í dụ về chu tr ì nh ngân s á ch tại EU -- BASIC TERMS 
Financial perspective – a budgetary framework for a 7-year term 
Expenditure ceiling – maximum expenditure level 
Compulsory expenditure 
Non-compulsory expenditure 
Commitment appropriations 
Payment appropriations 
In the budget of the state, are budgetary authorizations represantant the higher limit of the expenditure being able to be committed with the title of the year. They are valid only during those Ci (with the differences of the old authorizations of programs), but their amount not used at the end of the year can - except as regards personnel expenditure unbounded being deferred over the year according to. ( www.speedylook.com/ ) 
V í dụ về chu tr ì nh ngân s á ch tại EU 
The Commission – prepares preliminary draft budget according to the policy of the EU 
Các bên tham gia ( Partakers ) 
The Council – decides on compulsory expenditure 
The Parliament – decides on non-compulsory expenditure 
V í dụ về chu tr ì nh ngân s á ch tại EU 
May 
July („perusal“) 
October 
November 
December 
V í dụ về chu tr ì nh ngân s á ch tại EU 
Chu trình ngân sách Việt Nam 
Lập dự toán ngân sách 
Chấp hành ngân sách 
Quyết toán ngân sách 
Soạn lập 
Chấp hành 
Quyết toán 
Ba giai đoạn của chu tr ì nh ngân s á ch 
Soạn lập 
Chấp hành 
Quyết toán 
Những mốc thời gian 
Tháng 6 : Thủ tướng ra chỉ thị xd kế hoạch phát triển kinh tế-xh và dự toán NSNN năm sau 
Tháng 6 : Bộ TC ra thg tư hướng dẫn lập dự toán NS 
Tháng 10 : Dự toán NSNN và phương án phân bổ NS trung ương gửi đến đại biểu qh. 
Trước 15/11 : Quốc hội qđ dự toán NSNN và phương án phân bổ NSTƯ 
Trước 10/12 : HDND cấp tỉnh qđ dự toán NSDP và phương án phân bổ NS cấp tỉnh 
31/12 : Hoàn thành phân bổ vào giao dự toán 
1/1 – 31/12 : ? 
6 tháng sau : HDNN cấp huyện, xã phê chuẩn qt NS huyện, xã 
12 tháng sau : HDNN cấp tỉnh phê chuẩn qt NS địa phương 
18 tháng sau : QH phê chuẩn qt NSNN 
Lập dự toán 
Lập dự toán -- Trên xuống 
Quốc hội 
Chính phủ 
UBND cấp tỉnh 
UBND cấp huyện 
UBND cấp xã 
Cấp bộ 
Đơn vị trực thuộc 
Đơn vị trực thuộc 
NQ kinh tế-xã hội 
CT về kinh tế-xã hội 
Bộ Tài chính 
Hướng dẫn ngân sách 
Triển khai 
Triển khai 
Lập dự toán -- Dưới lên 
CQCN cấp xã 
VPUB cấp xã 
Đảng, đ.thể cấp xã 
NS cấp xã (Ban TC xã) 
CQCN cấp huyện 
VPUB cấp huyện 
Đảng, đ.thể cấp huyện 
NS cấp huyện (Phòng TC huyện) 
CQCN cấp tỉnh 
VPUB cấp tỉnh 
Đảng, đ.thể cấp tỉnh 
NS địa phương (Sở TC tỉnh) 
NS địa phương (Sở TC tỉnh) 
NS CQ TƯ (Ban Tài chính) 
NS cấp bộ (Vụ Tài chính) 
NS trung ương 
NS địa phương 
NS nhà nước 
Lập dự toán -- Tổng hợp 
Khái niệm 
Lập dự toán ngân sách nhà nước là quá trình xây dựng/hình thành các khoản thu-chi cho mọi hoạt động, mọi chương trình của bộ máy nhà nước trên phạm vi toàn lãnh thổ từ cấp trung ương xuống cấp cơ sở. 
Khâu mở đầu chu trình 
Quan trọng 
NSNN 
Chi 
Thu 
Căn cứ lập dự toán 
Nhiệm vụ phát triển kt xh và bảo đảm an ninh qp. 
Các Luật, Pháp lệnh thuế, chế độ thu; chế độ, tiêu chuẩn, định mức chi NS do cấp có thẩm quyền quy định; các chế độ, chính sách hiện hành làm cơ sở lập dự toán chi NSNN năm. 
Những quy định về phân cấp quản lý kinh tế xã hội, phân cấp quản lý NS. 
Tỷ lệ phần trăm ( % ) phân chia các khoản thu và mức bổ sung từ NS cấp trên. 
Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và dự toán NS năm sau; thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính về lập dự toán NS và văn bản hướng dẫn của các Bộ. 
Số kiểm tra về dự toán NS do cơ quan có thẩm quyền thông báo. 
Tình hình thực hiện dự toán NS các năm trước. 
Yêu cầu đối với lập dự toán 
Dự toán NS của các đơn vị dự toán, các cấp chính quyền và các Bộ, ngành phải phản ánh đầy đủ các khoản thu, chi theo đúng tiêu chuẩn, định mức do CQ có thẩm quyền ban hành, kể cả các khoản thu, chi từ nguồn viện trợ và các khoản vay. 
Đối với các đơn vị có thu được sử dụng một phần số thu để chi theo chế độ cho phép, các đơn vị được NSNN hỗ trợ một phần kinh phí, cũng phải lập dự toán đầy đủ các khoản thu, chi của đơn vị và mức đề nghị NSNN hỗ trợ. 
- Dự toán NS của các đơn vị phải lập đúng theo mẫu biểu, đúng thời gian và phải lập chi tiết theo mục lục NSNN. 
- Dự toán NS của các cấp chính quyền địa phương phải tổng hợp theo từng loại thu, từng lĩnh vực chi, theo cơ cấu giữa chi thường xuyên, chi đầu tư phát triển và chi trả nợ. 
- Dự toán NS của các Bộ, cơ quan trung ương, các cấp chính quyền địa phương, cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương phải tổng hợp theo ngành kinh tế, theo địa bàn lãnh thổ. 
- Dự toán NS phải kèm theo bản thuyết minh chi tiết các cơ sở, căn cứ tính toán. 
Nguyên tắc cân đối 
Đối với dự toán NSNN : 
(Thuế + Phí + Lệ phí) > (Chi thường xuyên + Trả nợ); 
Bội chi < Chi đầu tư phát triển; 
Vay để cân đối NS phải có nguồn chắc chắn 
Đối với dự toán NS cấp tỉnh : phải cân bằng giữa thu và chi trên cơ sở số thu của NS cấp tỉnh gồm cả phần dự kiến huy động vốn trong nước để đầu tư xây dựng các cộng trình kết cấu hạ tầng cấp tỉnh. 
Đối với dự toán NS cấp huyện, xã : phải cân bằng giữa thu và chi trên cơ sở số thu gồm: (1) các khoản thu NS được hưởng 100%, (2) các khoản thu phân chia theo tỷ lệ % đã được quy định và (3) số bổ sung từ NS cấp trên. 
Trình tự 
Bước 1: Trên xuống 
Bước 2: Soạn lập, điều chỉnh và chuyển lên 
Trình tự -- Bước 1: Trên xuống 
Hàng năm, Thủ tướng Chính phủ ra chỉ thị về xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và dự toán ngân sách năm sau 
Căn cứ vào chỉ thị đó Bộ Tài chính ra thông tư hướng dẫn nội dung và thông báo số kiểm tra về dự toán NSNN cho (1) các Bộ, Cơ quan trung ương và (2) các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. 
Thời hạn thông báo số kiểm tra về dự toán NS chậm nhất vào ngày 30/06 năm trước. 
Các Bộ và cơ quan trung ương: 
Căn cứ chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, thông tư hướng dẫn, số kiểm tra về dự toán NS của Bộ Tài chính và căn cứ yêu cầu nhiệm vụ cụ thể của Bộ, cơ quan, của ngành, hướng dẫn các đơn vị thuộc phạm vi quản lý thông báo số kiểm tra về dự toán NS cho các đơn vị trực thuộc. 
Khi thông báo số kiểm tra cho đơn vị trực thuộc phải đảm bảo: khi tổng hợp lại số thu không thấp hơn số kiểm tra về thu; số chi phải phù hợp với tổng mức và cơ cấu từng khoản chi. 
Triển khai tổ chức lập kế hoạch thu chi tài chính và các dự toán kinh phí, căn cứ vào số kiểm tra của Bộ Tài chính. 
Trình tự -- Bước 1: Trên xuống 
UBND các cấp: 
Căn cứ chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, thông tư hướng dẫn, số kiểm tra về dự toán NS của Bộ Tài chính và định hướng phát triển kinh tế xã hội, yêu cầu và nhiệm vụ cụ thể của địa phương, hướng và thông báo số kiểm tra về dự toán NS cho các đơn vị trực thuộc và UBND cấp dưới lập dự toán thi, chi NS địa phương. 
Khi thông báo phải phù hợp với nguồn thu được hưởng và số kiểm tra cấp trên thông báo. UBND tỉnh thông báo cho các CQ cấp tỉnh và UBND các huyện chậm nhất vào ngày 15/07 năm trước. UBND huyện thông báo cho các CQ cấp huyện và UBND xã chậm nhất vào ngày 30/07 năm trước. 
Phối hợp, chỉ đạo các cơ quan thuế, hải quan ở địa phương lập dự toán thu NSNN trên địa bàn. 
Trình tự -- Bước 1: Trên xuống 
Cơ quan thuế các cấp ở địa phương lập dự toán thu NSNN và cơ sở tính toán từng nguồn thu trên địa bàn thuộc phạm vi qlý gởi cơ quan thuế cấp trên, UBND và cquan tài chính cùng cấp. 
Tổng cục Thuế xem xét dự toán thu do cơ quan thuế trực thuộc lập, tổng hợp dự toán thu NSNN và cơ sở tính toán từng nguồn thu báo cáo Bộ Tài chính. 
Cục Hải quan các tỉnh lập dự toán thu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt ( trong đó chi tiết thu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt hàng nhập khẩu qua biên giới đất liền ), các khoản thu khác liên quan đến xuất, nhập khẩu thuộc phạm vi quản lý gởi Tổng cục Hải quan, UBND tỉnh, đồng gởi Sở Tài chính và Cục Thuế. 
Tổng cục Hải quan xem xét dự toán thu do các cơ quan Hải quan trực thuộc lập, tổng hợp dự toán thu thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt hàng nhập khẩu qua biên giới đất liền và các khoản thu được phân công quản lý báo cáo Thủ tướng Chính phủ và gởi Bộ Tài chính. 
Trình tự -- Bước 2: Lập dự toán tại cơ quan thu ngân sách 
Các đơn vị dự toán, đơn vị sử dụng NS các cấp lập dự toán thu, chi NS thuộc phạm vi trực tiếp quản ly, dự toán chi từ nguồn kinh phí ủy quyền của NS cấp trên ( nếu có ), xem xét dự toán NS do các đơn vị trực thuộc báo cáo, tổng hợp và lap dự toán thu, chi NS theo mục lục NSNN thuộc phạm vi quản lý gởi cơ quan quản lý cấp trên. 
Các cơ quan Nhà nước, các tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp ở trung ương và địa phương lập dự toán thu, chi NS thộc phạm vi trực tiếp quản ly, dự toán chi từ nguồn kinh phí ủy quyền của NS cấp trên ( nếu có ), xem xét dự toán NS do các đơn vị trực thuộc báo cáo, tổng hợp và lap dự toán thu, chi NS theo mục lục NSNN thuộc phạm vi quản lý gởi cơ quan tài chính cùng cấp và cơ quan quản lý ngành, lĩnh vực cấp trên. 
Cơ quan quản lý ngành, lĩnh vực tổng hợp và lập dự toán thu chi NS thuộc ngành, lĩnh vực gửi cơ quan tài chính cùng cấp và cơ quan quản lý ngành, lĩnh vực cấp trên. 
Trình tự -- Bước 2: Lập dự toán tại các đơn vị dự toán 
Cơ quan kế hoạch và đầu tư ở địa phương thống nhất với cơ quan tài chính cùng cấp lập và phân bổ dự toán chi đầu tư XDCB cho từng đơn vị, từng dự án, công trình thuộc NS địa phương gởi cơ quan tài chính cùng cấp làm căn cứ tổng hợp, lập dự toán NS trình cấp có thẩm quyền quyết định; báo cáo trước 10 ngày trước khi Hội đồng nhân dân cùng cấp họp quyết định dự toán NS. 
Bộ kế hoạch và đầu tư trình Chính phủ dự án kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của cả nước và các cân đối chủ yếu của nền kinh tế quốc dân, trong đó có cân đối tài chính, tiền tệ, vốn đầu tư XDCB làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch Tài chính ngân sách, trình Chính phủ để trình Quốc hội danh mục các chương trình, dự án quốc gia, các công trình XDCB quan trọng được đầu tư từ nguồn NSNN; thống nhất với Bộ Tài chính lập, phân bổ dự toán chi đầu tư XDCB tập trung cho từng Bộ, địa phương, chi XDCB các công trình quan trọng và gởi Bộ Tài chính làm căn cứ tổng hợp, lập dự toán NSNN hàng năm. 
Trình tự -- Bước 2: Lập dự toán tại cơ quan Kế hoạch và Đầu tư 
Ban Tài chính xã lập dự toán thu chi NS xã báo cáo UBND xã, xin ý kiến Phòng Tài chính huyện trước khi trình HĐND xã xem xét qđ. 
Phòng Tài chính huyện xem xét dự toán NS của các đơn vị thuộc huyện và dự toán thu trên địa bàn do CQ thuế lập, lập dự toán và phương án phân bổ NS cấp huyện; tổng hợp, lập dự toán thu NSNN trên địa bàn, dự toán thu, chi NS huyện ( gồm dự toán NS các xã và dự toán NS huyện ) tổng hợp dự toán chi bằng nguồn kinh phí ủy quyền của NS cấp trên ( nếu có ); báo cáo UBND huyện; và xin ý kiến Sở Tài chính trước khi trình HĐND huyện quyết định. 
Xem xét Nghị quyết về dự toán NS của HĐND xã, đề xuất ý kiến trình UBND huyện, yêu cầu HĐND xã điều chỉnh dự toán NS xã trong trường hợp cần thiết. 
Sở Tài chính xem xét dự toán NS của các đơn vị thuộc tỉnh và dư toán thu trên địa bàn do cơ quan thuế, cơ quan hải quan lập, lập dự toán và phương án phân bổ NS cấp tỉnh; tổng hợp, lập dự toán thu NSNN trên địa bàn, dự toán thu, chi NS tỉnh ( gồm dự toán NS các huyện và dự toán NS tỉnh ) tổng hợp dự toán chi bằng nguồn kinh phí ủy quyền của NS cấp trên ( nếu có ); báo cáo UBND tỉnh; và xin ý kiến Bộ Tài chính trước khi trình HĐND tỉnh quyết định. 
Xem xét Nghị quyết về dự toán NS của HĐND huyện để đề xuất ý kiến trình UBND tỉnh, yêu cầu HĐND huyện điều chỉnh lại dự toán NS xã trong trường hợp cần thiết. 
Trình tự -- Bước 2: Lập dự toán tại cơ quan Tài chính địa phương 
Chủ trì phối hợp với các Bộ và căn cứ vào dự toán thu, chi NS do các Bộ, Cơ quan Nhà nước trung ương và các tỉnh lập, dự toán chi theo ngành, lĩnh vực, chi chương trình quốc gia do các Bộ, CQ quản lý chương trình quốc gia lập, nhu cầu trả nợ và khả năng vay, nhằm: 
Lập dự toán thu, chi NS trung ương, tổng hợp và lập dự toán thu, chi NSNN trình Chính phủ xem xét và trình Quốc hội quyết định. 
Lập phương án phân bổ NS trung ương cho từng Bộ, ngành và mức bổ sung từ NS trung ương cho từng tỉnh trình Chính phủ xem xét và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định. 
Xem xét Nghị quyết về dự toán NS của HĐND tỉnh để đề xuất ý kiến trình Thủ tướng Chính phủ yêu cầu HĐND tỉnh điều chỉnh lại dự toán NS tỉnh trong trường hợp cần thiết. 
Trình tự -- Bước 2: Lập dự toán tại Bộ Tài chính 
Quyết định, phê chuẩn 
Hội đồng Nhân dân xã quyết định dự toán NS xã năm sau trước ngày 15/08 năm trước. 
Hội đồng Nhân dân huyện quyết định dự toán NS huyện năm sau trước ngày 31/08 năm trước 
Hội đồng Nhân dân tỉnh quyết định dự toán NS tỉnh năm sau trước ngày 31/08 năm trước. 
Dự toán NSNN năm sau phải được gởi đến đại biểu Quốc hội chậm nhất là 10 ngày trước ngày khai mạc kỳ họp Quốc hội cuối năm trước. Quốc hội quyết định dự toán NSNN năm sau trước ngày 30/11 năm trước. 
Chấp hành ngân sách 
Khái niệm 
Chấp hành ngân sách là quá trình thực thi những hoạt động, chương trình và dự án đã phản ánh trong dự toán. 
Nói chi tiết, chấp hành NS là việc tổ chức động viên, khai thác các nguồn tài chính và phân bo các nguồn tài chính đã huy động nhằm thực hiện các nhiệm vụ kinh tế xã hội trên toàn lãnh thổ, ngành và lĩnh vực. 
Quá trình quyết định. 
Chấp hành thu tại cơ quan thu 
Xây dựng dự toán thu quý, năm. 
Tính mức thu và ra thông báo thu nộp. 
Quản lý và đôn đốc các đối tượng thu nộp tiền đúng chế độ quy định. 
Trực tiếp tập trung các khoản thu NSNN theo quy định và nộp vào KBNN đầy đủ, kịp thời. 
Kiểm tra, quyết định xử phạt và giải quyết các khiếu nại về thu nộp theo quy định. 
Phối hợp với KBNN trong việc kiểm tra, đối chiếu và lập báo cáo số liệu thu NSNN theo chế độ quy định. 
Chấp hành thu tại Kho bạc 
Trực tiếp thu các khoản thu NSNN theo quy định 
Tập trung toàn bộ các khoản thu NSNN, hạch toán thu quỹ NSNN và phân chia theo tỷ lệ phần trăm cho các cấp NS theo chế độ quy định. 
Thường xuyên kiểm tra đối chiếu các số liệu và thực hiện chế độ thông tin, báo cáo theo chế độ quy định. 
Thực hiện hoàn trả các khoản thu theo lệnh của cơ quan tài chính hoặc cơ quan thu. 
Chấp hành chi 
Nhiệm vụ của chấp hành dự toán chi là bảo đảm cung cấp đầy đủ, đều đặn các nhu cầu đã ghi trong dự toán NSNN. 
Cấp phát của NS được thực hiện theo hai phương pháp: cấp phát lệnh chi tiền và cấp phát theo dự toán. 
Dự phòng ngân sách 
Dự phòng NS được sử dụng để khắc phục hậu quả thiên tai, địch họa và trường hợp phát sinh nhu cầu chi cấp thiết chưa được bố trí hoặc bố trí chưa đủ trong dự toán NS ( kể cả nhu cầu tăng chi bổ sung cho NS cấp dưới ), mà sau khi sắp xếp các khoản chi, cơ quan chủ quản, đơn vị sử dụng NS, chính quyền cấp dưới vẫn không xử lý được. 
Trích từ 2% đến 5% dự toán ngân sách hàng năm 
Thẩm quyền quyết định sử dụng dự phòng NS: 
Đối với dự phòng NS trung ương, Bộ trưởng Bộ T à i ch í nh được quyết định mức chi từ 1 tỉ đ trở xuống, sau đ ó b á o c á o Thủ tướng. Trên mức n à y, phải tr ì nh Thủ tướng Ch í nh phủ xem x é t, quyết định. 
Đối với dự phòng NS địa phương, Chủ tịch UBND quyết định hoặc ủy quyền cho cơ quan t à i ch í nh. 
Quỹ dự trữ tài chính 
Chính phủ, UBND cấp tỉnh được lập quỹ dự trữ tài chính từ 
(1) các nguồn tăng thu, 
(2) kết dư ngân sách, 
(3) bố trí trong dự toán chi ngân sách hàng năm, và 
(4) nguồn tài chính khác theo quy định của pháp luật. 
Quỹ dự trữ tài chính được sử dụng để đáp ứng các nhu cầu chi khi nguồn thu chưa tập trung kịp và phải hoàn trả ngay trong năm ngân sách; trường hợp đã sử dụng hết dự phòng ngân sách thì được sử dụng quỹ dự trữ tài chính để chi nhưng tối đa không quá 30% số dư của quỹ. 
NS cấp huyện và cấp xã được vay quỹ dự trữ tài chính tỉnh. 
Dự TOÁN NGÂN SÁCH 
Chính phủ 
Bộ tài chính 
Các Bộ , cơ quan ngang Bộ 
Các Sở , Phòng Ban trực thuộc 
Cơ quan trực thuộc chính phủ 
Cơ quan khác TW 
UBND Tỉnh ,TP thuộc TW 
Các đơn vị thuộc UBND cấp dưới 
Bộ kế hoạch và đầu tư 
Quốc Hội 
Thủ tướng Chính phủ. 
Bộ Tài chính 
+ 
Bộ KHĐT 
Bộ, cơ quan ngang Bộ. 
Cơ quan thuộc Chính phủ 
Cơ quan khác ở TW 
UBND Tỉnh, TP thuộc TW 
Kế hoạch phát triển KT-XH 
Dự toán NSNN năm sau 
Ra chỉ thị 
Thông tư hướng dẫn 
Dự TOÁN NGÂN SÁCH 
Các đơn vị ở cấp dưới 
Dự TOÁN NGÂN SÁCH 
Bộ Tài chính 
+ 
Bộ KHĐT 
Chính phủ 
Quốc hội 
UB Kinh tế & NS QH 
Tổng hợp dự toán thu, chi và phương án phân bổ NSTW 
Xem xét 
Điều chỉnh 
Thông qua dự toán NSNN 
Ủy quyền 
Nghiên cứu 
Xem xét ,thẩm tra 
Đưa ý kiến 
Báo cáo 
Giải trình 
Báo cáo 
Dự toán NSNN 
Ở địa phương: 
UBND Tỉnh 
Sở tài chính-vật giá 
+ 
Sở kế hoạch đầu tư 
Thường trực HĐND Tỉnh 
Bộ Tài chính,Bộ KHĐT 
Các cơ quan TW quản lý chương trình mục tiêu quốc gia 
Báo cáo 
Trình 
Báo cáo lại 
Dự TOÁN NGÂN SÁCH 
Thông qua 
Ở Trung ương : 
PHÂN Bổ Dự TOÁN 
Bộ tài chính 
Các Bộ 
Cơ quan ngang Bộ 
Các cơ quan khác thuộc CP Ở TW 
Nghị quyết QH về NSNN 
Nghị quyết UBTV QH về tỉ lệ phân chia NS 
Ủy quyền của thủ tướng CP 
Đưa ra nhiệm vụ thu, chi NS. 
Tỉ lê phân chia. Các khoản bổ sung 
Địa phương: 
PHÂN Bổ Dự TOÁN 
HĐND tỉnh 
UBND cấp Tỉnh 
Quyết dịnh phân bổ NS cấp tỉnh. 
Mức bổ sung 
Giao lại cho từng đơn vị trực thuộc tỉnh,Tp 
Quận 
Huyện 
Thị xã 
TP thuộc tỉnh 
Trình 
Thông qua 
Dự TOÁN 
 Dự toán NSNN, phương án phân bổ NSNN nếu mà chưa được QH ( HĐND ở địa phương) quyết định thì làm thế nào ? 
 => Chính phủ ( UBND ở địa phương) lập lại dự toán và phương án phân bổ NSNN trình Quốc hội ( HĐND ). 
CHấP HÀNH 
Chính phủ ( hay UBND ở địa phương) có vai trò chủ yếu trong việc chấp hành NSNN. 
Thủ tướng chính phủ ( UBND ở địa phương) sẽ giao dự toán, phân bổ NS. 
Cơ quan tài chính các cấp kiểm tra, nếu không đúng dự toán ngân sách được giao thì yêu cầu điều chỉnh lại. 
Thủ tướng Chính phủ (UBND ) 
Cơ quan tài chính các cấp. 
Dự toán 
Phân bổ 
Điều chỉnh 
Nếu xét cần thiết điều chỉnh thì Thủ tướng chính phủ (UBND) có thể điều chỉnh dự toán cho đơn vị trực thuộc trong phạm vi tổng mức và chi tiết theo từng lĩnh vực được giao. 
Cơ quan nào có thẩm quyền giao ngân sách thì mới được điều chỉnh ngân sách. 
CHấP HÀNH 
THU NGÂN SÁCH 
Cơ quan thu ngân sách 
Cục thuế 
Cục hải quan 
Cơ quan tài chính 
Cơ quan khác được NN giao 
Kho bạc Nhà nước 
CHI NGÂN SÁCH 
Thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách quyết định chi gửi Kho bạc nhà nước đồng thời chịu trách nhiệm về việc quản lý, sử dụng ngân sách và tài sản của Nhà nước. 
Kho bạc nhà nước kiềm tra tính hợp pháp, hợp lệ thì mới cấp các khoản chi. 
Thủ trưởng các đơn vị sử dụng ngân sách 
Kho bạc nhà nước 
Quyết định Chi 
Cấp khoản Chi 
Trong quá trình chấp hành ngân sách nhà nước, có sự thay đổi về thu, chi thực tế sẽ có những yếu tố tác đông tạo ra các sự thay đổi so với dự toán : 
Tăng thu 
Thu không đủ dự toán 
Nhu cầu chi đột xuất, cấp bách ngoài dự toán nhưng không thể trì hoãn mà dự phòng ngân sách không đủ đáp ứng. 
Số thu, chi có biến động lớn so với dự toán đã được quyết định, cần phải điều chỉnh tổng thể. 
.. 
 	 Cần có sự can thiệp. 
Tăng thu 
Số thu không đủ so với dự toán 
UBTV QH (HDND) 
Chính phủ (UBND) 
Giảm bội chi, tăng chi trả nợ, tăng chi đầu tư phát triển, bổ sung quỹ dự trữ tài chính, tăng dự phòng ngân sách 
Điều chỉnh giảm một số khoản chi tương ứng 
CHấP HÀNH NGÂN SÁCH 
Số tăng thu ngân sách trưng ương từ các khoản thu phân chia chính phủ quyết định trích một phần theo tỷ lệ không quá 30% của số tăng thu không vượt quá số tăng thu so với mức thực hiện năm trước. 
Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh báo cáo Hội đồng nhân dân quyết định sử dụng số thưởng vượt thu được hưởng . 
Sắp xếp tại các khoản chi trong dự toán được giao hoặc sử dụng các nguồn dự trữ 
Điều chỉnh tổng thể 
Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân 
Nhu cầu chi đột xuất ngoài dự toán nhưng không thể trì hoãn được mà dự phòng ngân sách không đủ đáp ứng 
Số thu, chi có biến động lớn so với dự toán 
Chính phủ trình quốc hội, uỷ ban nhân dân trình hội đồng nhân dân 
QUỹ NGÂN SÁCH NHÀ NƯớC THIếU HụT TạM THờI 
Địa phương được tạm ứng từ quỹ dự trữ tài chính và các nguồn tài chính hợp pháp khác 
Trung ương, nếu quỹ dự trữ tài chính và các nguồn tài chính hợp pháp khác không đáp ứng, Ngân hàng nhà nước tạm ứng cho ngân sách trung ương theo quyết định của thủ tướng chính phủ. 
Việc tạm ứng từ Ngân hàng Nhà nước phải được hoàn trả trong năm ngân sách, trừ trường hợp đặc biệt do Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quyết định. 
Chính phủ 
BÁO CÁO 
Uỷ ban nhân dân 
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội 
Thường trực Hội đồng nhân dân; Hội đồng nhân dân 
KIểM TRA, THANH TRA 
1.Chính phủ: 
Kiểm tra nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh về dự toán ngân sách, quyết toán ngân sách và các vấn đề khác thuộc lĩnh vực tài chính – ngân sách 
Trường hợp nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh trái với quy định của Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội,pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội và các văn bản của các cơ quan nhà nước cấp trên thì Thủ tướng chính phủ đình chỉ việc thực hiện và đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội bãi bỏ. 
2.Bộ tài chính: 
Kiểm tra các quy định về tài chính – ngân sách của các bộ, cơ quan ngang bộ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh 
Nếu quy định trong các văn bản đó trái với Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội và các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên, có quyền: 
Kiến nghị Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ đình chỉ việc thi hành hoặc bãi bỏ đối với những quy định của bộ, cơ quan ngang bộ 
2.Bộ tài chính: 
Kiến nghị Thủ tướng chính phủ đình chỉ việc thi hành đối với những nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. 
Đình chỉ việc thi hành hoặc kiến nghị Thủ tướng chính phủ bãi bỏ những quy định của Ủy ban nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. 
Thanh tra, kiểm tra tài chính – ngân sách, xử lý hay kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật đối với các vi phạm về chế độ quản lý tài chính-ngân sách của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ, cơ quan khác ở trung ương, các địa phương, các tổ chức kinh tế, đơn vị hành chính, đơn vị sự nghiệp và các đối tượng khác có nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước và sử dụng ngân sách nhà nước. 
3.Ủy ban nhân dân các cấp : 
Kiểm tra nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp dưới về tài chính- ngân sách. 
QUYếT TOÁN 
Ban Tài chính xã gửi: 
Báo cáo quyết toán : 
HĐND xã 
UBND xã 
Phòng tài chính Huyện 
Lưu lại ban tài chính xã 
Nghị quyết phê chuẩn quyết toán của HĐND xã cho KHO BẠC NN Huyện. 
Ban Tài chính xã 
UBND xã 
Trình 
Phòng Tài chính Huyện 
HĐND xã 
Phê chuẩn 
Trình 
Gửi 
Phòng Tài chính huyện gửi: 
Báo cáo quyết toán : 
HĐND Huyện 
UBND Huyện 
Sở tài chính –vật giá 
Lưu lại Phòng Tài chính huyện 
Nghị quyết phê chuẩn quyết toán của HĐND cấp huyện cho KHO BẠC NN Huyện. 
Phòng Tài chính huyện 
UBND huyện 
Sở tài chính-Vật giá 
HĐND Huyện 
Trình 
Trình 
Gửi 
Phê chuẩn 
Phòng Tài chính huyện 
UBND huyện 
Sở tài chính 
Cơ quan tài chính gửi; 
Báo cáo quyết toán 
HĐND tỉnh 
UBND tỉnh 
Bộ tài chính 
Kiểm toán Nhà nước 
Nghị quyết phê chuẩn quyết toán của HĐND cấp tỉnh cho KHO BẠC Nhà nước cấp tỉnh. 
Sở tài chính 
UBND cấp tỉnh 
Bộ Tài chính 
HĐND Tỉnh 
Phê chuẩn 
Trình 
Trình 
Gửi 
Bộ tài chính 
Chính phủ 
Quốc hội 
Cơ quan kiểm toán NN 
Thẩm định thu chi ngân sách 
Lập báo cáo quyết toán thu chi NS TW 
Tổng hợp, NSNN lập báo cáo tổng quyết thu chi 
Gửi 
Trình 
Trình 
CụC THUế 
Lập dự toán thu 
NSNN trên địa bàn quản lý. 
Số thuế GTGT phải hoàn trả. 
Gửi lên cho các cơ quan : 
Sở tài chính-vật giá. 
Sở kế hoạch đầu tư. 
UBND cấp tỉnh. 
Tổng cục thuế. 
HảI QUAN 
Lập dự toán thu: 
Thuế XNK. 
Thuế tiêu thụ đặc biệt hàng nhập khẩu. 
Thuế GTGT hàng xuất nhập khẩu. 
Các khoản thu khác từ XNK. 
Gửi dự toán thu lên cho : 
Sở tài chính-vật giá. 
Sở kế hoạch đầu tư. 
UBND cấp tỉnh. 
Tổng cục hải quan. 
Dự TOÁN 
Xem xét: 
Dự toán NS của các đơn vị thuộc tỉnh. 
Dự toán thu chi NS của cấp huyện,xã. 
Dự toán thu của cơ quan thu. 
 Cơ quan khác. 
Lập : 
Dự toán thu NSNN trên địa bàn 
Dự toán thu-chi NS cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã. 
Dự toán chi chương trình mục tiêu quốc gia. 
Cục thuế 
Hải quan 
Bộ Tài chính phối hợp Bộ KHĐT,các Bộ ngành liên quan để tổng hợp dự toán thu-chi NS do 
Các Bộ, cơ quan ngang Bộ. 
Cơ quan trực thuộc Chính Phủ. 
Các cơ quan khác ở TW. 
Tỉnh, Thành phố thuộc TW. 
=> Dự toán thu-chi NSNN (theo lĩnh vực,các chương trình mục tiêu quốc gia), lập phương án phân bổ NSTW trình Chính phủ. 
UBND Tỉnh ,Tp trực thuộc TW thông báo UBND cấp dưới : 
Hướng dẫn 
Thông báo số kiểm tra ngân sách nhà nước. 
Định hướng phát triển kinh tế xã hội và yêu cầu cụ thể của địa phương có tính đến khả năng cân đối của địa phương để lập dự toán. 
 Bộ Tài Chính 
 Bộ kế hoạch và đầu tư 	 
Thông tư hướng dẫn, các nội dung yêu cầu lập dự toán NSNN 
Xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế xã hội. 
Kế hoạch cho đầu tư phát triển 
Thông báo số kiểm tra về dự toán NSNN 
Thủ tướng Chính phủ ra chỉ thị lập dự toán. 
Căn cứ vào đâu để ra chỉ thị ? 
Căn cứ vào việc xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế xã hội để lập dự toán năm sau