Bài giảng Kiểm soát nội bộ - Chương 6: Hoàn thành - Vũ Hữu Đức

28/10/2011
1
Hoàn thành
kiểm toán
Vũ Hữu Đức
LOGO
2Vũ Hữu Đức
Mục đích

 Nắm được các bước chuẩn bị hoàn 
thành công việc kiểm toán

 Giải thích được nội dung báo cáo 
kiểm toán và các ý kiến của kiểm 
toán viên
LOGO
3Vũ Hữu Đức
Nội dung
Chuẩn bị hoàn thành kiểm toán
°Đánh giá kết quả
Báo cáo kiểm toán
°Khái niệm và vai trò
°Các yếu tố của báo cáo
°Các loại ý kiến
LOGO
4Vũ Hữu Đức
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ
°Áp dụng thủ tục phân tích
°Đánh giá sự đầy đủ của bằng chứng
°Đánh giá tổng hợp sai sót
°Rà soát lại hồ sơ kiểm toán
°Yêu cầu cung cấp thư giải trình
°Kiểm tra các công bố trên Bảng thuyết 
minh
°Xem xét các thông tin đính kèm với báo 
cáo tài chính
28/10/2011
2
LOGO
5Vũ Hữu Đức
Đánh giá tổng hợp sai sót
 Xác định tổng sai sót chưa điều chỉnh
 So sánh với mức trọng yếu của toàn bộ báo cáo 
tài chính
 Lựa chọn cách giải quyết thích hợp cho mỗi tình 
huống
KẾT QUẢ KIỂM TRA TOÀN BỘ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
BẢNG TỔNG HỢP SAI LỆCH CHƯA ĐIỀU CHỈNH (A)
Sai lệch
Aûnh hưởng đến
Lợi nhuận trước thuế 
Phát hiện
Dự phòng Nợ phải thu dưới mức
Vốn hóa Tài sản cố định
Dự kiến
Tính giá Hàng tồn kho 
Xác nhận Nợ phải thu 
TỔNG HỢP
90
240
330
240
300
540
870
Mức trọng 
yếu tổng 
thể: 1400
Mức trọng 
yếu khoản 
mục: 700
LOGO
7Vũ Hữu Đức
Tình huống A
Sai lệch chưa điều chỉnh nhỏ hơn nhiều so với mức trọng yếu KẾT QUẢ KIỂM TRA TOÀN BỘ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
BẢNG TỔNG HỢP SAI LỆCH CHƯA ĐIỀU CHỈNH (B)
Sai lệch
Aûnh hưởng đến
Lợi nhuận trước thuế 
Phát hiện
Dự phòng Nợ phải thu dưới mức
Vốn hóa Tài sản cố định
Dự kiến
Tính giá Hàng tồn kho 
Xác nhận Nợ phải thu 
TỔNG HỢP
90
900
990
240
300
540
1530
Mức trọng 
yếu tổng 
thể: 1400
Mức trọng 
yếu khoản 
mục: 700
28/10/2011
3
LOGO
9Vũ Hữu Đức
Tình huống B
Sai lệch chưa điều chỉnh lớn hơn mức trọng yếu KẾT QUẢ KIỂM TRA TOÀN BỘ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
BẢNG TỔNG HỢP SAI LỆCH CHƯA ĐIỀU CHỈNH (C)
Sai lệch
Aûnh hưởng đến
Lợi nhuận trước thuế 
Phát hiện
Dự phòng Nợ phải thu dưới mức
Vốn hóa Tài sản cố định
Dự kiến
Tính giá Hàng tồn kho 
Xác nhận Nợ phải thu 
TỔNG HỢP
50
750
800
140
300
440
1240
Mức trọng 
yếu tổng 
thể: 1400
Mức trọng 
yếu khoản 
mục: 700
LOGO
11Vũ Hữu Đức
Tình huống C
Sai lệch chưa điều chỉnh nhỏ hơn nhiều so với mức trọng yếu, nhưng 
có khoản mục sai lệch trọng yếu 
KẾT QUẢ KIỂM TRA TOÀN BỘ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
BẢNG TỔNG HỢP SAI LỆCH CHƯA ĐIỀU CHỈNH (D)
Sai lệch
Aûnh hưởng đến
Lợi nhuận trước thuế 
Phát hiện
Dự phòng Nợ phải thu dưới mức
Vốn hóa Tài sản cố định
Dự kiến
Tính giá Hàng tồn kho 
Xác nhận Nợ phải thu 
TỔNG HỢP
250
550
800
250
300
550
1350
Mức trọng 
yếu tổng 
thể: 1400
Mức trọng 
yếu khoản 
mục: 700
28/10/2011
4
LOGO
13Vũ Hữu Đức
Tình huống D
Sai lệch chưa điều chỉnh xấp xỉ gần bằng với mức trọng yếu
LOGO
14Vũ Hữu Đức
BÁO CÁO KIỂM TOÁN
1. Vai trò của Báo cáo kiểm toán
Kết tinh kết quả công việc kiểm toán
Gắn với trách nhiệm kiểm toán viên
Giải thích rõ cho người sử dụng
2. Chuẩn hóa báo cáo kiểm toán
Nội dung
Ý kiến
LOGO
15Vũ Hữu Đức
Tên và địa chỉ CTKT
Số hiệu BCKT 
Tiêu đề BCKT 
Người nhận BCKT 
Đoạn mở đầu
Phạm vi và 
căn cứ thực hiện
Ýù kiến của kiểm toán viên
Địa điểm và thời gian lập BCKT
Chữ ký và đóng dấu
CÁC YẾU TỐ CỦA BÁO CÁO KIỂM TOÁN
• Đối tượng kiểm toán
• Trách nhiệm người quản 
lý và kiểm toán viên
•Chuẩn mực kiểm toán 
•Bảo đảm hợp lý
•Công việc và thủ tục đã thực hiện
Kiểm tra trên cơ sở chọn mẫu
Đánh giá việc tuân thủ 
Đánh giá các ước tình và xét đoán
Đánh giá việc trình bày toàn bộ
•Cơ sở hợp lý
LOGO
16Vũ Hữu Đức
CÁC LOẠI Ý KIẾN TRÊN BÁO CÁO KIỂM TOÁN
Chấp nhận toàn phần
• Không có đoạn nhấn mạnh
• Có đoạn nhấn mạnh
Chấp nhận từng phần
• Tùy thuộc vào
• Ngoại trừ
Không chấp nhận
Từ chối nhận xét
28/10/2011
5
LOGO
17Vũ Hữu Đức
CHẤP NHẬN TOÀN PHẦN KHÔNG CÓ ĐOẠN NHẤN MẠNH

 Báo cáo Tài chính không có sai lệch trọng yếu 

 Báo cáo tài chính có sai lệch trọng yếu nhưng đã 
đã điều chỉnh

 Các thay đổi chính sách kế toán đã được khai báo 
đầy đủ.
LOGO
18Vũ Hữu Đức
"Theo ý kiến của chúng tôi, báo
cáo tài chính đã phản ánh trung
thực và hợp lý trên các khía cạnh
trọng yếu tình hình tài chính của
công ty ABC tại ngày 31/12/X, cũng
như kết quả kinh doanh và các
luồng lưu chuyển tiền tệ trong năm
tài chính kết thúc tại ngày 31/12/X,
phù hợp với chuẩn mực và chế độ
kế toán Việt Nam hiện hành và các
quy định pháp lý có liên quan./.
CHẤP NHẬN TOÀN PHẦN KHÔNG CÓ ĐOẠN NHẤN MẠNH
LOGO
19Vũ Hữu Đức
CHẤP NHẬN TOÀN PHẦN CÓ ĐOẠN NHẤN MẠNH

 Khi muốn lưu ý người đọc BCTC về một vấn đề 
không ảnh hưởng đến ý kiến của KTV:

 Thông tin đính kèm với BCTC không nhất quán với 
BCTC

 Giả thiết tính hoạt động liên tục có thể bị vi phạm 
LOGO
20Vũ Hữu Đức
"Theo ý kiến của chúng tôi, báo cáo tài chính đã phản ánh
trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu .. phù
hợp với chuẩn mực và chế độ kế toán Việt Nam hiện hành
và các quy định pháp lý có liên quan.
Ở đây chúng tôi không phủ nhận ý kiến chấp nhận toàn
phần như trên, mà chỉ muốn lưu ý người đọc báo cáo tài
chính đến điểm X trong phần thuyết minh báo cáo tài chính:
khoản lỗ thuần của đơn vị là ZZZ trong năm tài chính kết
thúc ngày 31 tháng 12 năm 20X0 và tại ngày này, khoản nợ
ngắn hạn của đơn vị vượt quá tổng tài sản là ZZZ. Những
điều kiện này, cùng với những vấn đề khác được nêu trong
điểm X trong phần thuyết minh, chỉ ra sự tồn tại của yếu tố
không chắc chắn trọng yếu có thể gây ra sự nghi ngờ đáng
kể về khả năng hoạt động liên tục của đơn vị".
CHẤP NHẬN TOÀN PHẦN CÓ ĐOẠN NHẤN MẠNH
28/10/2011
6
LOGO
21Vũ Hữu Đức
CHẤP NHẬN TỪNG PHẦN, DẠNG TÙY THUỘC VÀO
 Khi tồn tại một tình huống chưa rõ ràng, phụ 
thuộc vào một sự kiện trong tương lai nằm ngoài 
khả năng kiểm soát của KTV và đơn vị.
LOGO
22Vũ Hữu Đức
"Theo ý kiến của chúng tôi, báo cáo tài
chính đã phản ánh trung thực và hợp lý
trên các khía cạnh trọng yếu . phù hợp
với chuẩn mực và chế độ kế toán Việt
Nam hiện hành và các quy định pháp lý
có liên quan, tùy thuộc vào:
- Khoản doanh thu XX VNĐ được chấp
nhận;
- Khoản chi XY VNĐ được Hội đồng
quản trị thông qua.
CHẤP NHẬN TỪNG PHẦN, DẠNG TÙY THUỘC VÀO
LOGO
23Vũ Hữu Đức
CHẤP NHẬN TỪNG PHẦN, DẠNG NGOẠI TRỪ DO GIỚI HẠN 
PHẠM VI KIỂM TOÁN

 Giới hạn phạm vi kiểm toán khi kiểm toán viên không 
thực hiện được các thủ tục kiểm toán cần thiết mà 
không có thủ tục thay thế phù hợp.

 Vấn đề giới hạn phạm vi chưa ảnh hưởng đến tởng 
thể của BCTC.
LOGO
24Vũ Hữu Đức
Chúng tôi đã không thể tham gia kiểm kê hàng tồn
kho vào ngày 31/12/X, vì tại thời điểm đó chúng tôi
chưa được bổ nhiệm làm kiểm toán. Với những tài
liệu hiện có ở đơn vị, chúng tôi cũng không thể kiểm
tra được tính đúng đắn của số lượng hàng tồn kho tại
thời điểm trên bằng các thủ tục kiểm toán khác.
Theo ý kiến chúng tôi, ngoại trừ những ảnh hưởng
đến báo cáo tài chính vì lý do nêu trên, báo cáo tài
chính đã phản ánh trung thực và hợp lý trên các khía
cạnh trọng yếu ... phù hợp với chuẩn mực và chế độ
kế toán Việt Nam hiện hành và các quy định pháp lý
có liên quan.
CHẤP NHẬN TỪNG PHẦN, DẠNG NGOẠI TRỪ DO GIỚI HẠN 
PHẠM VI KIỂM TOÁN
28/10/2011
7
LOGO
25Vũ Hữu Đức
CHẤP NHẬN TỪNG PHẦN, DẠNG NGOẠI TRỪ DO KHÔNG 
NHẤT TRÍ VỚI GIÁM ĐỐC

 Khi không nhất trí với Giám đốc dẫn đến các sai 
lệch trọng yếu trên BCTC

 Tuy nhiên, sai lệch chưa ảnh hưởng đến tổng thể 
BCTC
LOGO
26Vũ Hữu Đức
"... Như đã nêu trong phần thuyết minh X của báo
cáo tài chính, đơn vị đã không tính khấu hao
TSCĐ, trong khi TSCĐ này đã thực sự được sử
dụng trên 6 tháng, với mức khấu hao đáng lẽ
phải tính là XXX VNĐ. Do vậy, chi phí kinh doanh
đã bị thiếu và giá trị thuần của TSCĐ đã cao hơn
thực tế với giá trị tương đương XXX VNĐ, làm cho
lãi tăng giả tạo XXX VNĐ.
Theo ý kiến của chúng tôi, ngoại trừ ảnh hưởng
(nếu có) đến báo cáo tài chính của sự kiện trên,
báo cáo tài chính đã phản ánh trung thực và
hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu..."
CHẤP NHẬN TỪNG PHẦN, DẠNG NGOẠI TRỪ DO KHÔNG NHẤT 
TRÍ VỚI GIÁM ĐỐC
LOGO
27Vũ Hữu Đức
 TỪ CHỐI ĐƯA RA Ý KIẾN
Giới hạn về phạm vi kiểm toán đã ảnh hưởng 
đến tổng thể, khiến cho KTV không đủ bằng 
chứng đưa ra ý kiến về BCTC như là một tổng 
thể.
 KHÔNG CHẤP NHẬN 
 Khi không nhất trí với Giám đốc mà vấn đề này 
đã ảnh hưởng đến tổng thể BCTC, khiến cho 
BCTC không còn trung thực và hợp lý nữa.
LOGO
28Vũ Hữu Đức
Do những hạn chế từ phía đơn vị
mà chúng tôi đã không thể kiểm
tra được toàn bộ doanh thu, cũng
không nhận được đủ các bản xác
nhận nợ phải thu từ khách hàng,
và vì tính trọng yếu của các sự kiện
này, chúng tôi không thể đưa ra ý
kiến của mình về báo cáo tài chính
của đơn vị.
TỪ CHỐI ĐƯA RA Ý KIẾN
28/10/2011
8
LOGO
29Vũ Hữu Đức
Trong báo cáo tài chính, giá trị TSCĐ là XXX VNĐ;
khoản vay công ty B là XY VNĐ đã không phản
ánh trong sổ kế toán và không có chứng từ kế
toán xác minh...
Theo ý kiến của chúng tôi, vì ảnh hưởng trọng
yếu của những vấn đề nói trên, báo cáo tài
chính đã phản ánh không trung thực và không
hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu tình hình tài
chính của công ty ABC tại ngày 31/12/X, cũng
như kết quả kinh doanh và các luồng lưu chuyển
tiền tệ trong năm tài chính kết thúc tại ngày
31/12/X, không phù hợp với chuẩn mực và chế
độ kế toán Việt Nam hiện hành và các quy định
pháp lý có liên quan.
KHÔNG CHẤP NHẬN 
Tình huống Không trọng yếu
Trọng yếu nhưng 
chưa ảnh hưởng 
đến tổng thể 
BCTC
Trọng yếu đến 
mức ảnh hưởng 
tổng thể BCTC
Tình huống chưa rõ 
ràng
Giới hạn về phạm vi
Không nhất trí với 
GĐ
Thay đổi chính sách 
kế toán, đã khai báo 
đầy đủ
Thông tin đính kèm 
không nhất quán 
với BCTC