Bài giảng Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương

Chöông sa ́u: 
 KẾ TOÁN TIỀN LƢƠNG 
VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƢƠNG 
Biên soạn: Nguyễn Thị Kim Loan 
 1. Ý nghĩa của tiền lƣơng và các 
khoản trích theo lƣơng: 
- Tiền lương là nguồn thu nhập chủ 
yếu của người lao động. 
- Đối với các doanh nghiệp tiền 
lương phải trả cho người lao động 
là một bộ phận chi phí cấu thành 
nên giá trị của loại sản phẩm, dịch 
vụ do doanh nghiệp sản xuất ra. 
1. Ý nghĩa của tiền lƣơng và các khoản 
trích theo lƣơng: 
Các khoản trích theo lương hiện 
nay gồm : Bảo hiểm xã hội, Bảo 
hiểm y tế và kinh phí công đoàn. 
- Bảo hiểm xã hội là một loại quỹ 
dùng để trợ cấp cho người lao 
động có tham gia đóng Bảo hiểm 
xã hội trong các trường hợp họ bị 
mất khả năng lao động như ốm 
đau thai sản, tai nạn lao động, 
hưu trí mất sức. 
1. Ý nghĩa của tiền lƣơng và các khoản 
trích theo lƣơng: 
- Bảo hiểm y tế là quỹ dùng để đài 
thọ người lao động có tham gia 
đóng Bảo hiểm y tế trong trường 
hợp khám, chữa bệnh. 
- Bảo hiểm TN góp phần ổn định 
đời sống và hỗ trợ người lao động 
được học nghề và tìm việc làm. 
- Kinh phí công đoàn là quỹ dùng 
để tài trợ cho hoạt động của công 
đoàn. 
2. Nội dung quỹ tiền lƣơng : 
- Lương chính. 
- Lương phụ. 
3. Nội dung quỹ Bảo hiểm xã hội, Bảo 
hiểm y tế, BHTN, kinh phí công đoàn: 
TỶ LỆ (%) NGƢỜI SD LĐ NGƢỜI LĐ 
KPCĐ (3382) 2 2 
BHXH (3383) 22 16 6 
BHYT (3384) 4,5 3 1,5 
BHTN (3389) 2 1 1 
CỘNG 30,5 22 8,5 
4. Nhiệm vụ của kế toán: 
- Tổ chức ghi chép, phản ánh, 
tổng hợp số liệu về số lượng lao 
động, thời gian lao động và kết 
quả lao động. 
- Tính lương, các khoản phụ cấp, 
trợ cấp phải trả cho công nhân 
viên 
4. Nhiệm vụ của kế toán: 
- phân bổ chi phí tiền lương và các 
khoản trích theo lương đúng đối 
tượng sử dụng lao động. 
- Hướng dẫn, kiểm tra các nhân viên 
hạch toán phân xưởng, các phòng 
ban thực hiện đầy đủ các chứng từ 
ghi chép ban đầu về lao động và tiền 
lương, mở sổ sách cần thiết và hạch 
toán nghiệp vụ lao động tiền lương 
đúng chế độ, phương pháp. 
4. Nhiệm vụ của kế toán: 
- Lập báo cáo về lao động tiền lương. 
- Phân tích tình hình quản lý lao 
động, sử dụng thời gian lao động, quỹ 
tiền lương và năng suất lao động. 
II/ CÁC HÌNH THỨC TIỀN LƢƠNG: 
- Tiền lương tính theo thời gian. 
- Tiền lương tính theo sản phẩm. 
1. Hình thức tiền lƣơng tính theo thời gian: 
- Tiền lương phải trả cho người lao 
động được tính theo thời gian làm 
việc, cấp bậc và thang lương của 
từng người. 
2. Hình thức trả lƣơng theo sản phẩm : 
- Tiền lương phải trả cho người lao 
động được tính theo số lượng, chất 
lượng sản phẩm, công việc hay lao 
vụ đã hoàn thành và đơn giá trả 
lương cho các sản phẩm, công việc 
và lao vụ đó. 
III/ KẾ TOÁN CÁC KHOẢN PHẢI TRẢ 
CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG: 
1. Chứng từ và thủ tục kế toán : 
a) Chứng từ : 
- Bảng chấm công (01 LĐ – TL) 
- Bảng thanh toán tiền lương (02 LĐ 
– TL) 
- Phiếu nghỉ hưởng Bảo hiểm xã hội 
(03 LĐ – TL) 
a) Chứng từ : 
-Bảng thanh toán Bảo hiểm xã hội 
(04 LĐ – TL) 
-Bảng thanh toán tiền thưởng (05 
LĐ – TL) 
-Phiếu xác nhận sản phẩm hoặc 
công việc hoàn thành 
-Phiếu báo làm thêm giờ 
-Hợp đồng giao khoán 
b) Thủ tục kế toán : 
•Tính các khoản tiền lương, tiền 
thưởng, trợ cấp cho người lao động: 
- Cuối tháng, kế toán căn cứ vào các 
chứng từ tính lương và hình thức trả 
lương mà doanh nghiệp đang áp 
dụng để tính tiền lương phải trả cho 
người lao động, trên cơ sở đó lập 
bảng thanh toán tiền lương. 
b) Thủ tục kế toán : 
- Đối với tiền thưởng, căn cứ vào các 
chứng từ và chính sách tiền thưởng 
của doanh nghiệp để tính khoản tiền 
thưởng phải trả cho người lao động 
thông qua việc lập bảng thanh toán 
tiền thưởng. 
b) Thủ tục kế toán : 
- Đối với khoản trợ cấp, căn cứ vào 
các chứng từ như phiếu nghỉ hưởng 
Bảo hiểm xã hội. Lập bảng thanh 
toán Bảo hiểm xã hội, trên cơ sở đó 
tổng hợp và thanh toán Bảo hiểm xã 
hội trả thay lương cho người lao 
động. Lập báo cáo Bảo hiểm xã hội 
với cơ quan Bảo hiểm xã hội. 
b) Thủ tục kế toán : 
•Trả lương, trả thưởng, trả trợ cấp: 
- Các bảng thanh toán lương, 
thưởng, trợ cấp sau khi lập xong 
chuyển cho kế toán trưởng duyệt, 
chuyển thủ quỹ để làm căn cứ phát 
lương, thưởng, trợ cấp cho người lao 
động. 
b) Thủ tục kế toán : 
- Người lao động khi nhận tiền phải 
ký nhận vào bảng thanh toán lương, 
thưởng, Bảo hiểm xã hội. 
- Thông thường việc thanh toán sẽ 
chia làm hai kỳ : Kỳ I tạm ứng, Kỳ II 
sẽ thanh toán hết số còn lại. 
b) Thủ tục kế toán : 
•Phân bổ tiền lương : 
- Bảng thanh toán tiền lương, sau 
khi được công nhân viên ký nhận 
đầy đủ sẽ được đưa đến kế toán tiền 
lương để tiến hành phân bổ vào các 
chi phí liên quan theo nguyên tắc : 
b) Thủ tục kế toán : 
+ Tiền lương chính, lương phụ của 
công nhân sản xuất trực tiếp phản 
ánh vào tài khoản 622. 
+ Tiền lương chính, lương phụ của 
công nhân sản xuất phụ (nhân viên 
bảo dưỡng, bảo vệ phân xưởng) 
phản ánh vào tài khoản 627. 
b) Thủ tục kế toán : 
+ Tiền lương chính, lương phụ của 
nhân viên bán hàng, tiếp thị, chọn 
lọc, đóng gói, vận chuyển hàng hóa 
đi tiêu thụ phản ánh vào tài khoản 
641. 
+ Tiền lương chính, lương phụ của 
nhân viên quản lý hành chính, kế 
toán, văn thư phản ánh vào tài 
khoản 642. 
b) Thủ tục kế toán : 
+ Tiền lương trả cho công nhân 
trong thời gian nghỉ phép hoặc 
ngừng sản xuất theo mùa vụ theo 
kế hoạch ở những doanh nghiệp có 
tiến hành trích trước tiền lương nghỉ 
phép, tiền lương ngừng sản xuất 
theo mùa vụ của công nhân trực 
tiếp sản xuất thì được hạch toán 
vào bên nợ tài khoản 335. 
2. Kế toán tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng: 
a) Tài khoản sử dụng : 
Kế toán sử dụng các tài khoản : 
334 “Phải trả người lao động” 
 335 “Chi phí phải trả” 
 3382 “Kinh phí công đoàn” 
 3383 “Bảo hiểm xã hội” 
 3384 “Bảo hiểm y tế” 
 3389 “Bảo hiểm thất nghiệp” 
a) Tài khoản sử dụng : 
334 NÔÏ COÙ 
-Khaáu tröø löông cuûa 
CNV 
-Soá tieàn ñaõ traû CNV veà caùc 
khoaûn löông, thöôûng, phuï 
caáp, trôï caáp. 
xxxxxxxxx xxxxxxxx 
Phaûi traû CNV veà caùc khoaûn 
löông thöôûng, phuï caáp, trôï 
caáp. 
xxxx 
a) Tài khoản sử dụng : 
338 NÔÏ COÙ 
-Noäp KPCÑ, BHXH, BHYT, 
BHTN. 
-Chi KPCÑ taïi doanh nghieäp. 
-Khoaûn BHXH thöïc chi taïi 
DN. 
xxxxxxxxx xxxxxxxx 
-Trích KPCÑ, BHXH, BHYT, 
BHTN trong kyø. 
-Nhaän kinh phí do cô quan BHXH 
caáp ñeå chi oám, ñau, thai saûn taïi 
DN. 
xxxx xxxx 
a) Tài khoản sử dụng : 
Tài khoản 338 (2,3,4) có số dư 
nằm bên nợ hoặc bên có, Số dư bên 
nợ thể hiện khoản Bảo hiểm xã hội 
vượt chi chưa được cấp bù. Số dư 
bên có phản ánh khoản kinh phí 
công đoàn, Bảo hiểm xã hội, Bảo 
hiểm y tế còn phải nộp, khoản kinh 
phí công đoàn, khoản Bảo hiểm xã 
hội còn lại chưa chi. 
a) Tài khoản sử dụng : 
335 NÔÏ COÙ 
Chi phí phaûi traû ñaõ ñöôïc 
trích tröôùc thöïc teá phaùt 
sinh. 
xxxxxxxxx xxxxxxxx 
Trích tröôùc chi phí phaûi traû 
theo döï toaùn. 
xxxx 
b) Trình tự hạch toán : 
- Hàng tháng, căn cứ vào bảng 
tổng hợp thanh toán tiền lương và 
các chứng từ hạch toán lao động, kế 
toán xác định số tiền lương phải trả 
cho công nhân viên và tính vào chi 
phí sản xuất kinh doanh ở các bộ 
phận, đơn vị, các đối tượng sử dụng 
lao động,kế toán ghi sổ : 
b) Trình tự hạch toán : 
Nợ 622 “Chi phí nhân công trực tiếp” 
Nợ 627 “Chi phí sản xuất chung” 
Nợ 641 “Chi phí bán hàng” 
Nợ 642 “Chi phí quản lý doanh nghiệp” 
Nợ 241 “Xây dựng cơ bản dở dang” 
 Có 334 “Phải trả người lao động” 
b) Trình tự hạch toán : 
- Khi tính tiền thưởng phải trả cho 
công nhân viên lấy từ quỹ khen 
thưởng, kế toán ghi sổ : 
 Nợ 353(3531) 
 Có 334 
b) Trình tự hạch toán : 
- Tính khoản Bảo hiểm xã hội phải 
trả thay lương cho công nhân viên 
khi bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao 
động, kế toán ghi sổ : 
 Nợ 338 (3383) – Bảo hiểm xã hội 
 Có 334 
b) Trình tự hạch toán : 
- Các khoản khấu trừ vào lương 
của công nhân viên gồm tiền tạm 
ứng sử dụng không hết, Bảo hiểm 
xã hội, Bảo hiểm y tế, tiền bồi 
thường, , kế toán ghi sổ : 
 Nợ 334 
 Có 141 
 Có 138 
 Có 338 
b) Trình tự hạch toán : 
- Khi ứng trước hoặc thực thanh 
toán các khoản tiền lương, tiền 
thưởng, các khoản mang tính chất 
tiền lương và các khoản phải trả 
khác cho công nhân viên, kế toán 
ghi sổ : 
 Nợ 334 
 Có 111 
b) Trình tự hạch toán : 
- Tính thuế thu nhập cá nhân đối 
với công nhân viên có thu nhập cao, 
kế toán ghi sổ : 
 Nợ 334 
 Có 333 (3335) 
Sơ đồ kế toán tổng hợp : 
141,138,338 334 
(2a) (1a) 
333(3335) 
622,623,627,
641,642,241 
(2b) 
111, 112 
(2c) 
338(3383) 
353(3531) 
(1b) 
(1c) 
3. Kế toán tổng hợp các khoản trích theo lƣơng: 
- Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, 
Bảo hiểm TN, Kinh phí công đoàn 
tính vào chi phí sản xuất kinh doanh 
cho các bộ phận, các đối tượng chịu 
chi phí, kế toán ghi sổ : 
3. Kế toán tổng hợp các khoản trích theo lƣơng: 
Nợ 622 
Nợ 627 
Nợ 641 
Nợ 642 
Nợ 334 – Phần tính trừ vào tiền 
 lương của CNV theo quy định 
 Có 338(3382, 3383, 3384, 3389) 
3. Kế toán tổng hợp các khoản trích theo lƣơng: 
 - Tính khoản Bảo hiểm xã hội 
phải trả cho công nhân viên, kế 
toán ghi sổ : 
 Nợ 338 (3383) 
 Có 334 
3. Kế toán tổng hợp các khoản trích theo lƣơng: 
 - Khi nộp Bảo hiểm xã hội, Bảo 
hiểm y tế, Bảo hiểm TN, Kinh phí 
công đoàn cho cơ quan quản lý, 
hoặc khi chi Bảo hiểm xã hội, kinh 
phí công đoàn tại đơn vị, kế toán 
ghi sổ : 
Nợ 338 (3382, 3383, 3384, 3389) 
 Có 111, 112 
3. Kế toán tổng hợp các khoản trích theo lƣơng: 
 - Khoản Bảo hiểm xã hội, doanh 
nghiệp đã chi theo chế độ được cơ 
quan Bảo hiểm xã hội hoàn trả, khi 
thực nhận được khoản hoàn trả, kế 
toán ghi sổ : 
 Nợ 111, 112 
 Có 338 (3383) 
Sơ đồ kế toán tổng hợp : 
334 338 
(2a) (1a) 
111,112 
622,627,641,
642,241 
(2b) 
334 
111,112 
(1b) 
(1c) 
4. Kế toán khoản trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ 
phép của công nhân trực tiếp sản xuất : 
 - Khi trích trước tiền lương nghỉ 
phép cho công nhân sản xuất, kế 
toán ghi sổ : 
 Nợ 622 
 Có 335 “Chi phí phải 
trả” 
4. Kế toán khoản trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ 
phép của công nhân trực tiếp sản xuất : 
 - Tiền lương nghỉ phép của 
công nhân trực tiếp sản xuất thực 
tế phải trả: 
 Nợ 335 
 Có 334 
4. Kế toán khoản trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ 
phép của công nhân trực tiếp sản xuất : 
- Tính số trích Bảo hiểm xã hội, 
Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm TN, Kinh phí 
công đoàn trên số tiền lương nghỉ 
phép phải trả của công nhân trực 
tiếp sản xuất: 
 Nợ 622 
 Có 338 
4. Kế toán khoản trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ 
phép của công nhân trực tiếp sản xuất : 
- Cuối niên độ kế toán, tính tổng 
số tiền lương nghỉ phép đã trích 
trước trong năm của công nhân sản 
xuất và tổng số tiền lương nghỉ 
phép phải trả thực tế phát sinh : 
4. Kế toán khoản trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ 
phép của công nhân trực tiếp sản xuất : 
+ Nếu số đã trích trước lương nghỉ 
phép cho công nhân sản xuất trực 
tiếp tính vào chi phí sản xuất < số 
tiền lương nghỉ phép phải trả thực 
tế phát sinh thì điều chỉnh tăng chi 
phí, kế toán ghi sổ : 
 Nợ 622 - Chênh lệch số tiền lương 
 nghỉ phép phải trả > số đã trích trước. 
 Có 335 
4. Kế toán khoản trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ 
phép của công nhân trực tiếp sản xuất : 
+ Nếu số đã trích trước lương 
nghỉ phép cho công nhân sản xuất 
trực tiếp tính vào chi phí sản xuất 
> số tiền lương nghỉ phép phải trả 
thực tế phát sinh thì hoàn nhập số 
chênh lệch để ghi giảm chi phí, kế 
toán ghi sổ : 
 Nợ 335 - Chênh lệch số tiền lương 
 nghỉ phép phải trả < số đã trích 
trước. 
 Có 622 
4. Kế toán khoản trích trƣớc tiền lƣơng nghỉ 
phép của công nhân trực tiếp sản xuất : 
+ Nếu số đã trích trước lương 
nghỉ phép cho công nhân sản xuất 
trực tiếp tính vào chi phí sản xuất 
> số tiền lương nghỉ phép phải trả 
thực tế phát sinh thì hoàn nhập số 
chênh lệch để ghi giảm chi phí, kế 
toán ghi sổ : 
 Nợ 335 - Chênh lệch số tiền lương 
 nghỉ phép phải trả < số đã trích 
trước. 
 Có 622 
IV.Kế toán quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm: 
1. Khái niệm 
Quỹ dự phòng trợ cấp mất việc 
làm là nguồn chi trợ cấp cho người 
lao động tại DN khi bị mất việc, 
thôi việc và khi đào tạo lại nghề. 
2.Nguyên tắc hạch toán: 
- Cuối niên độ kế toán, trích lập 
quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm 
tính vào chi phí QLDN. 
- Quỹ dự phòng trích lập sử dụng 
không hết chuyển số dư sang 
năm sau. Còn nếu thiếu thì được 
hạch toán vào 642 trong kỳ. 
3.Tài khoản sử dụng: 
Kế toán sử dụng tài khoản 351 – 
Quỹ dự phòng trợ cấp mất việc làm 
3. Tài khoản sử dụng : 
351 NÔÏ COÙ 
Chi quyõ trôï caáp maát 
vieäc laøm cho ngöôøi lao 
ñoäng. 
xxxxxxxxx xxxxxxxx 
Trích laäp quyõ döï phoøng trôï 
caáp maát vieäc laøm. 
xxxx 
4.Phƣơng pháp hạch toán: 
- Khi trích lập quỹ dự phòng về 
trợ cấp mất việc làm, kế toán ghi 
sổ : 
 Nợ 642 
 Có 351 – Quỹ dự phòng về 
 trợ cấp mất việc làm 
4.Phƣơng pháp hạch toán: 
- Khi chi trả trợ cấp thôi việc, 
mất việc làm cho người lao động, 
kế toán ghi sổ : 
 Nợ 351 – Quỹ dự phòng về trợ 
 cấp mất việc làm 
 Có 111, 112 
4.Phƣơng pháp hạch toán: 
- Trường hợp quỹ dự phòng về 
trợ cấp mất việc làm không đủ để 
chi trả trợ cấp cho người lao động 
thôi việc, mất việc trong năm tài 
chính, thì phần chênh lệch thiếu 
được hạch toán vào chi phí quản lý 
doanh nghiệp trong kỳ, kế toán ghi 
sổ : 
 Nợ 642 
 Có 111, 112 
4.Phƣơng pháp hạch toán: 
- Cuối năm, xác định số dự phòng 
cần lập cho năm sau, nếu số cần 
lập lớn hơn số hiện có thì lập bổ 
sung: 
 Nợ 642 
 Có 351 
Chöông 07: 
 KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT 
VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 
Biên soạn : Nguyễn Thị Kim Loan 
I/ KHÁI NIỆM VÀ NHIỆM VỤ CỦA KẾ TOÁN : 
1. Khái niệm : 
- Quá trình sản xuất sản phẩm là 
quá trình phát sinh thường xuyên, 
liên tục các khoản chi phí sản 
xuất với mục đích tạo ra một hay 
nhiều loại sản phẩm khác nhau. 
1. Khái niệm : 
- Chi phí sản xuất là toàn bộ các 
khoản hao phí vật chất mà doanh 
nghiệp đã bỏ ra để thực hiện quá 
trình sản xuất sản phẩm. 
- Giá thành sản phẩm là những chi 
phí sản xuất gắn liền với một kết 
quả sản xuất nhất định. 
1. Khái niệm : 
Công thức chung để tính giá 
thành(Z) : 
Giaù thaønh ñôn 
vò saûn phaåm = 
Keát quaû saûn xuaát 
Chi phí saûn xuaát 
1. Khái niệm : 
Công thức tính giá thành đơn vị 
sản phẩm (Z) : 
Giaù thaønh ñôn 
vò saûn phaåm = 
Soá löôïng saûn phaåm 
Giaù trò 
SPDD 
ñaàu kyø 
CPSX phaùt 
sinh trong kyø 
Giaù trò 
SPDD 
cuoái kyø 
+ - 
2. Nhiệm vụ của kế toán : 
- Xác định đối tượng tập hợp chi 
phí sản xuất, đối tượng tính giá 
thành, vận dụng các phương pháp 
tập hợp và phân bổ chi phí, 
phương pháp tính giá thành phù 
hợp với đặc điểm sản xuất và quy 
trình công nghệ của doanh 
nghiệp. 
2. Nhiệm vụ của kế toán : 
- Tổ chức ghi chép, phản ánh, 
tổng hợp chi phí sản xuất theo 
từng phân xưởng, bộ phận sản 
xuất, theo từng giai đoạn sản 
xuất, theo các yếu tố chi phí, các 
khoản mục giá thành sản phẩm và 
công việc. 
2. Nhiệm vụ của kế toán : 
- Xác định giá trị sản phẩm dở 
dang, tính giá thành sản xuất thực 
tế của sản phẩm, công việc hoàn 
thành 
2. Nhiệm vụ của kế toán : 
- Lập các báo cáo về chi phí sản 
xuất và ... 
nép 
(7)ThuÕ m«n bµi, thuÕ nhµ 
®Êt, phÝ, lÖ phÝ ph¶i nép 
(10) Nép c¸c kho¶n thuÕ, 
phÝ cho nhµ níc 
(2) ThuÕ GTGT trùc tiÕp, 
thuÕ TTĐB, thuÕ XK ph¶i 
nép 
 Kh«ng®îc 
khÊu trõ 
TK 821 
(5) ThuÕ TNDN ph¶i nép 
(11) C¸c kho¶n thuÕ ®îc NN 
miÔn gi¶m trõ vµo sè ph¶i nép 
5. KÕ to¸n ph¶i tr¶ ngêi lao ®éng: 
- Néi dung, nguyªn t¾c 
- TKSD: TK 334 – Ph¶i tr¶ Ngêi lao ®éng 
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n 
(PhÇn nµy ®· häc ë ch¬ng kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ 
c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng) 
6. KÕ to¸n chi phÝ ph¶i tr¶ 
- Néi dung, nguyªn t¾c 
- TKSD: TK 335 – Chi phÝ ph¶i tr¶ 
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n 
Néi dung, nguyªn t¾c h¹ch to¸n 
- Néi dung : Chi phÝ ph¶i Tr¶ lµ c¸c 
kho¶n Chi phÝ thùc tÕ cha ph¸t sinh 
nhng ®· ®îc ghi nhËn vµo CPSXKD 
trong kú nh: trÝch tríc chi phÝ söa 
ch÷a lín TSC§, tiÒn l¬ng nghØ phÐp 
CNTTSX, chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm, 
chi phÝ l·i vay. 
- Nguyªn t¾c h¹ch to¸n: Theo dâi chi 
tiÕt tõng kho¶n 
Tµi kho¶n sö dông: 
TK 335 Chi phÝ ph¶i 
tr¶ 
Chi phÝ ph¶i 
tr¶ P/S thùc tÕ 
D Cã: Chi phÝ ®· 
trÝch tríc cha p/s 
thùc tÕ 
TrÝch tríc chi 
phÝ ph¶i tr¶ vµo 
CPSXKD 
S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶ 
TK 111, 112, 152, 331, 
154, 241, 334 TK 335 Chi phÝ ph¶I tr¶ 
(2)Chi phÝ ph¶i tr¶ 
ph¸t sinh thùc tÕ 
TK 622, 627, 
641, 642,... 
(1)đÞnh kú trÝch tríc chi 
phÝ ph¶i tr¶ tÝnh vµo 
CPSXKD 
(3) Cuèi năm (kÕt thóc kÕ 
ho¹ch trÝch tríc) ®iÒu 
chØnh 
7. KÕ to¸n ph¶i tr¶ néi bé (TK 336) 
- Néi dung, nguyªn t¾c 
- TKSD: TK 336 – Ph¶i tr¶ néi bé 
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n 
Néi dung, nguyªn t¾c h¹ch to¸n 
- Néi dung: lµ kho¶n ph¶I tr¶ ph¸t sinh 
gi÷a ®¬n vÞ chÝnh víi c¸c ®¬n vÞ trùc 
thuéc vµ ngîc l¹i, vµ gi÷a c¸c ®¬n vÞ 
trùc thuéc víi nhau. Nh c¸c kho¶n thanh 
to¸n vÒ c¸c quü DN, ph©n phèi lîi 
nhuËn, mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô, c¸c 
kho¶n thu hé, thanh to¸n hé,... 
- Nguyªn t¾c h¹ch to¸n: Theo dâi chi 
tiÕt tõng ®èi tîng. 
Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: 
TK 336 - Ph¶i tr¶ néi bé 
 C¸c kho¶n 
ph¶i tr¶ néi bé 
gi¶m 
D Cã: c¸c kho¶n 
cßn ph¶i tr¶ 
trong néi bé 
C¸c kho¶n 
ph¶i tr¶ néi bé 
t¨ng 
S¬ ®å h¹ch to¸n: 
TK 111, 112 TK 336 Ph¶i tr¶ néi bé 
(5) Thanh to¸n c¸c kho¶n 
ph¶i tr¶ néi bé 
TK 111, 112 
TK 136 (1368) 
(6)Bï trõ c¸c kho¶n ph¶i 
thu, ph¶i tr¶ néi bé 
152, 627, 635, 
641, 642... 
414, 415, 353.. 
(1) C¸c kho¶n thu hé c¸c 
®¬n vÞ néi bé 
(2) Ph¶i tr¶ vÒ c¸c kho¶n ®· ®îc 
chi hé, mua hµng ho¸, dÞch vô 
TK 421 
(3)CÊp díi ph¶i nép cÊp trªn hoÆc 
cÊp trªn ph¶i cÊp cho cÊp díi vÒ c¸c 
quü 
(4) Sè l·i cÊp díi ph¶i nép hoÆc 
cÊp trªn ph¶i cÊp bï lç cho cÊp díi 
8. KÕ to¸n ph¶i tr¶ theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch 
hîp ®ång x©y dùng 
- Néi dung 
- TKSD: TK 337 – Ph¶i tr¶ theo tiÕn 
®é kÕ ho¹ch hîp ®ång x©y dùng 
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n 
Néi dung: 
 Hîp ®ång x©y dùng: Lµ hîp ®ång 
b»ng v¨n b¶n vÒ viÖc XD mét tµi s¶n 
hoÆc tæ hîp tµi s¶n cã liªn quan 
chÆt chÏ hay phô thuéc lÉn nhau vÒ 
mÆt thiÕt kÕ, c«ng nghÖ, chøc n¨ng 
hoÆc c¸c môc ®Ých sö dông c¬ b¶n 
cña chóng 
Néi dung: 
Doanh thu cña hîp ®ång XD bao gåm: 
 + Doanh thu ban ®Çu ®îc ghi nhËn trong 
hîp ®ång 
 + C¸c kho¶n t¨ng gi¶m khi thùc hiÖn hîp 
®ång, c¸c kho¶n tiÒn thëng, c¸c kho¶n thanh 
to¸n kh¸c nÕu c¸c kho¶n nµy cã kh¶ n¨ng 
lµm thay ®æi doanh thu, vµ cã thÓ x¸c ®Þnh 
®îc mét c¸ch ®¸ng tin cËy 
Néi dung: 
Chi phÝ cña hîp ®ång x©y dùng gåm: 
+ Chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng hîp 
®ång 
+ Chi phÝ chung liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña 
c¸c hîp ®ång vµ cã thÓ ph©n bæ cho tõng hîp 
®ång cô thÓ 
+ C¸c chi phÝ kh¸c cã thÓ thu l¹i tõ kh¸ch hµng 
theo c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång nh: chi phÝ 
gi¶i phãng mÆt b»ng, chi phÝ triÓn khai mµ 
kh¸ch hµng ph¶i tr¶ l¹i cho nhµ thÇu theo hîp 
®ång. 
ViÖc ghi nhËn doanh thu vµ chi phÝ cña hîp ®ång 
XD cã thÓ ®îc thùc hiÖn theo 2 trêng hîp: 
+ Trêng hîp hîp ®ång XD quy ®Þnh nhµ thÇu ®îc 
thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch: DT vµ CP ®îc 
ghi nhËn t¬ng øng víi phÇn c«ng viÖc ®· hoµn 
thµnh, do nhµ thÇu tù x¸c ®Þnh mµ kh«ng phô 
thuéc vµo ho¸ ®¬n ®· ®îc lËp hay cha. 
+ Trêng hîp hîp ®ång XD quy ®Þnh nhµ thÇu ®îc 
thanh to¸n theo gi¸ trÞ khèi lîng thùc hiÖn: C¨n cø 
vµo ho¸ ®¬n (§îc kh¸ch hµng x¸c nhËn) 
Néi dung: 
Ph¶i thu theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch H§XD lµ sè 
tiÒn chªnh lÖch gi÷a tæng DT luü kÕ cña H§XD 
®· ®îc ghi nhËn cho tíi thêi ®iÓm b¸o c¸o lín 
h¬n kho¶n tiÒn luü kÕ trªn ho¸ ®¬n thanh to¸n 
theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch cña hîp ®ång. 
- Ph¶i tr¶ theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch H§XD lµ sè 
tiÒn chªnh lÖch gi÷a tæng DT luü kÕ cña H§XD 
®· ®îc ghi nhËn cho tíi thêi ®iÓm b¸o c¸o nhá 
h¬n kho¶n tiÒn luü kÕ trªn ho¸ ®¬n thanh to¸n 
theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch cña hîp ®ång. 
Néi dung: 
Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: 
TK 337- Thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch H§XD 
 Sè tiÒn kh¸ch hµng 
ph¶i tr¶ theo tiÕn 
®é kÕ ho¹ch H§XD 
Sè tiÒn ph¶i thu theo 
doanh thu ®· ghi nhËn t-
¬ng øng víi phÇn c«ng 
viÖc ®· hoµn thµnh cña 
H§XD dë dang 
D nî: Sè C/L DT ®· ghi nhËn 
lín h¬n sè tiÒn kh¸ch hµng 
ph¶i tr¶ theo tiÕn ®é kÕ 
ho¹ch 
D cã: Sè C/L DT ®· ghi 
nhËn nhá h¬n sè tiÒn 
kh¸ch hµng ph¶i tr¶ theo 
tiÕn ®é kÕ ho¹ch 
Nguyªn t¾c h¹ch to¸n: 
 TK nµy chØ ¸p dông trong trêng hîp H§XD ®-
îc thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch 
- C¨n cø ghi bªn Nî lµ chøng tõ x¸c ®Þnh DT t-
¬ng øng víi phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh 
do nhµ thÇu tù x¸c ®Þnh 
- C¨n cø ghi bªn Cã lµ ho¸ ®¬n ®îc lËp trªn c¬ 
së thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch ®· ®îc 
quy ®Þnh trong hîp ®ång. 
TK 511 TK 337 
Ph¶n ¸nh 
doanh thu 
cña HĐXD 
TK 131 TK 111, 112,.. 
TK 33311 
P/a sè ph¶i thu 
theo tiÕn ®é kÕ 
ho¹ch (ho¸ ®¬n) 
Kh¸ch 
hµng 
thanh 
to¸n tiÒn 
ThuÕ GTGT 
ph¶I nép theo 
PPKT 
S¬ ®å h¹ch to¸n: 
9. KT c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c 
- Nguyªn t¾c 
- TKSD: TK 338 – Ph¶i tr¶ PN kh¸c 
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n 
(§· häc ë c¸c ch¬ng NVLCCDC, TSC§, 
L¦¥NG) 
10. KÕ to¸n vay dµi h¹n 
- Néi dung, nguyªn t¾c h¹ch to¸n 
- TKSD: TK 341 - Vay dµi h¹n 
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n 
Néi dung, nguyªn t¾c h¹ch to¸n: 
Vay dµi h¹n: c¸c kho¶n tiÒn vay cã thêi h¹n tr¶ 
trªn mét n¨m. 
Nguyªn t¾c h¹ch to¸n: 
-Theo dâi chi tiÕt: tõng ®èi tîng, tõng kho¶n,.. 
- Cuèi niªn ®é kÕ to¸n kÕt chuyÓn c¸c kho¶n vay 
dµi h¹n ®Õn h¹n tr¶ trong niªn ®é sau sang nî 
ng¾n h¹n 
- Cuèi niªn ®é KT, ®¸nh gi¸ l¹i sè d c¸c kho¶n tiÒn 
vay lµ ngo¹i tÖ theo tû gi¸ thùc tÕ. 
TK 341- Vay dµi h¹n 
- K/c sang nî ng¾n h¹n 
-Thanh to¸n tr¶ c¸c kho¶n 
vay dµi h¹n tríc h¹n 
- C/l tû gi¸ gi¶m do ®¸nh gi¸ 
l¹i sè d ngo¹i tÖ 
D Cã: C¸c kho¶n tiÒn 
hiÖn vay dµi h¹n 
-C¸c kho¶n tiÒn ®i vay 
dµi h¹n 
- Chªnh lÖch tû gi¸ t¨ng 
do ®¸nh gi¸ l¹i sè d ngo¹i 
tÖ 
Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông 
TK 111, 112.. 
TK 341 Vay dµi h¹n 
(5)Tr¶ tiÒn vay (4) K/C NDH 
®Õn h¹n tr¶ 
TK 111, 112, 
335, 242.. 
TK 413 
TK 315 
(6) Tr¶ tiÒn vay tríc h¹n tr¶ 
(8)L·i tiÒn vay 
(7b) C/L tû gi¸ gi¶m do ®¸nh gi¸ 
l¹i nî vay DH b»ng ngo¹i tÖ CK 
TK 635 
TK 211, 213 
(1) Vay dµi h¹n mua TSCĐ 
TK 241 
TK 111, 112, 331 
TK 413 
(2) Vay dµi h¹n ®Ó ®Çu t XDCB 
(3) Vay DH b»ng tiÒn, vay DH 
thanh to¸n cho ngêi b¸n, nhËn 
thÇu 
(7a) C/L tû gi¸ tăng do ®¸nh 
gi¸ l¹i nî vay DH b»ng ngo¹i 
tÖ CK 
TK 133 
S¬ ®å h¹ch to¸n: 
11. KÕ to¸n tr¸i phiÕu ph¸t hµnh 
- Néi dung, nguyªn t¾c h¹ch to¸n 
- TKSD: TK 343 – Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh 
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n 
Néi dung, nguyªn t¾c h¹ch to¸n: 
 C¸c trêng hîp ph¸t hµnh tr¸i phiÕu: 
- Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ngang gi¸: gi¸ ph¸t hµnh 
b»ng mÖnh gi¸ 
- Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã chiÕt khÊu: gi¸ ph¸t 
hµnh nhá h¬n mÖnh gi¸ 
- Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cã phô tréi: gi¸ ph¸t 
hµnh lín h¬n mÖnh gi¸ 
Nguyªn t¾c ha ̣ch toa ́n: 
 - Theo dâi chi tiÕt theo mÖnh gi¸, theo thêi h¹n 
ph¸t hµnh 
- ChiÕt khÊu vµ phô tréi TP ®îc ghi nhËn ngay 
t¹i thêi ®iÓm ph¸t hµnh 
- ChiÕt khÊu vµ phô tréi tr¸i phiÕu ®îc ph©n 
bæ dÇn ®Ó tÝnh vµo hay gi¶m trõ chi phÝ ®i 
vay tõng kú theo mét trong hai ph¬ng ph¸p lµ 
ph¬ng ph¸p l·i suÊt thùc tÕ hoÆc phƣơng ph¸p 
®êng th¼ng 
Nguyªn t¾c ha ̣ch toa ́n: 
 - Ph¶i theo dâi chiÕt khÊu vµ phô tréi cho 
tõng lo¹i tr¸i phiÕu ph¸t hµnh vµ t×nh h×nh 
ph©n bæ tõng kho¶n chiÕt khÊu, phô tréi 
khi x¸c ®Þnh chi phÝ ®i vay tÝnh vµo chi 
phÝ SXKD hoÆc vèn ho¸ theo tõng kú 
Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: 
TK 343 cã 3 TK cÊp 2: 
-TK 3431- MÖnh gi¸ tr¸i phiÕu 
-TK 3432- ChiÕt khÊu tr¸i phiÕu 
-TK 3433- Phô tréi tr¸i phiÕu 
TK 343- Tr¸i phiÕu ph¸t hµnh 
- Thanh to¸n TP khi ®¸o h¹n 
- ChiÕt khÊu TP p/s trong kú 
- Ph©n bæ phô tréi TP trong 
kú 
D cã: TrÞ gi¸ kho¶n nî vay do 
ph¸t hµnh tr¸i phiÕu hiÖn 
cuèi kú 
-TrÞ gi¸ TP ph¸t hµnh theo 
mÖnh gi¸ trong kú 
-Ph©n bæ chiÕt khÊu TP 
trong kú 
-Phô tréi TP ph¸t sinh trong 
kú 
 KÕ to¸n tr¸i phiÕu ph¸t hµnh theo mÖnh gi¸ 
TK 111, 112 TK 3431 
(6)Thanh to¸n khi ®¸o 
h¹n 
TK 242 
TK 635 
(627,241) 
(4b) Tr¶ l·i 
sau 
TK 111, 112 
TK 335 
(2) Tr¶ l·i ®Þnh kú 
(3b) đÞnh kú 
ph©n bæ l·i 
TP 
(1)Ph¸t hµnh 
tr¸i phiÕu 
(4a) đÞnh kú tÝnh, 
trÝch tríc l·i tr¸i phiÕu 
(3a) 
Tr¶ l·i 
tríc 
(5) Chi phÝ ph¸t hµnh TP 
TK 242 
 đÞnh kú ph©n bæ 
chi phÝ ph¸t hµnh 
Chi phÝ ph¸t 
hµnh p/s lín 
(Sè tiÒn 
thùc 
thu) 
(MÖnh 
gi¸) 
 KÕ to¸n tr¸i phiÕu ph¸t hµnh cã phô tréi 
TK 111, 112 TK 3431 
(6)Thanh to¸n khi ®¸o h¹n 
TK 242 
TK 635 
(627,241) 
(4c) Tr¶ l·i sau 
TK 111, 112 
TK 335 
(2) Tr¶ l·i ®Þnh kú 
(3b) đÞnh kú 
ph©n bæ l·i TP 
(1)Ph¸t hµnh 
tr¸i phiÕu 
(4a) đÞnh kú tÝnh, trÝch 
tríc l·i tr¸i phiÕu 
(3a) 
Tr¶ 
l·i tr-
íc 
(5) Chi phÝ ph¸t hµnh TP 
TK 242 
 đÞnh kú ph©n bæ chi 
phÝ ph¸t hµnh 
Chi phÝ ph¸t 
hµnh p/s lín 
TK 3433 
(4b) đÞnh 
kú ph©n 
bæ PT TP 
(1) Phô tréi TP 
TK 635 
(627,241) 
(Sè tiÒn 
thùc thu) 
(MÖnh 
gi¸) 
 KÕ to¸n tr¸i phiÕu ph¸t hµnh cã chiÕt khÊu 
TK 111, 112 TK 3431 
(6)Thanh to¸n khi ®¸o h¹n 
TK 242 
TK 635 
(627,241) 
(4c) Tr¶ l·i sau 
TK 111, 112 
TK 335 
(2) Tr¶ l·i ®Þnh kú 
(3b) đÞnh kú 
ph©n bæ l·i TP 
(1)Ph¸t hµnh 
tr¸i phiÕu 
(4a) đÞnh kú tÝnh, trÝch 
tríc l·i tr¸i phiÕu 
(3a) 
Tr¶ 
l·i tr-
íc 
(5) Chi phÝ ph¸t hµnh TP 
TK 242 
 đÞnh kú ph©n bæ chi 
phÝ ph¸t hµnh 
Chi phÝ ph¸t 
hµnh p/s lín 
TK 3432 
(4b) đÞnh kú 
ph©n bæ CK 
TP 
(1) ChiÕt 
khÊu 
(Sè tiÒn 
thùc thu) 
(MÖnh 
gi¸) 
12. KÕ to¸n nhËn ký quü, ký cîc dµi h¹n: 
- Néi dung, nguyªn t¾c h¹ch to¸n 
- TKSD: TK 344 – NhËn ký cîc, ký quü dµi h¹n 
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n 
KÕ to¸n kho¶n nhËn ký quü, ký cîc dµi h¹n 
TK 111, 112 
TK 344 -NhËn ký quü, ký cîc d.h¹n 
(2)Thanh to¸n, tr¶ l¹i 
c¸c kho¶n nhËn ký 
quü, ký cîc dµi h¹n 
TK 131, 511.. 
(3)®îc thanh to¸n tiÒn 
hµng, dÞch vô b»ng 
kho¶n nhËn ký quü,ký cîc 
DH 
TK 111, 112,.. 
(1) C¸c kho¶n tiÒn nhËn 
ký quü, ký cîc dµi h¹n 
TK 711 
(4)®îc ph¹t trõ vµo kho¶n 
nhËn ký quü,ký cîc DH 
13. KÕ to¸n dù phßng ph¶i tr¶: 
- Néi dung, nguyªn t¾c h¹ch to¸n 
- TKSD: TK 352 – Dù phßng ph¶i tr¶ 
- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n 
Néi dung: 
- Döï phoøng phaûi traû baûo haønh saûn phaåm 
- Döï phoøng phaûi traû taùi cơ cấu doanh nghiệp 
- Dự phòng phải trả đối với hợp đồng có 
rủi ro lớn mà trong đó những chi phí 
bắt buộc phải trả cho các nghĩa vụ liên 
quan đến hợp đồng vượt quá những lợi 
ích kinh tế dự tính thu được từ hợp 
đồng đó 
- Dự phòng phải trả khác 
Néi dung: 
Khi lập dự phòng phải trả, doanh 
nghiệp được ghi nhận vào chi phí 
quản lý doanh nghiệp, riêng đối 
với khoản dự phòng phải trả về 
bảo hành sản phẩm, hàng hoá 
được ghi nhận và chi phí bán 
hàng, khoản dự phòng phải trả về 
chi phí bảo hành công trình xây 
lắp được ghi nhận vào chi phí sản 
xuất chung. 
Nguyên tắc: 
- Một khoản dự phòng phải trả chỉ 
được ghi nhận khi thoả mãn các 
điều kiện sau: 
+ Doanh nghiệp có nghĩa vụ nợ 
hiện tại (nghĩa vụ pháp lý hoặc 
nghĩa vụ liên đới) do kết quả từ 
một sự kiện đã xảy ra 
Nguyên tắc: 
+ Sự giảm sút về những lợi ích 
kinh tế có thể xảy ra dẫn đến việc 
yêu cầu phải thanh toán nghĩa vụ 
nợ 
+ Giá trị của nghĩa vụ nợ đó được 
ước tính đáng tin cậy. 
Nguyên tắc: 
- Giá trị được ghi nhận của một 
khoản dự phòng phải trả là giá trị 
được ước tính hợp lý nhất về 
khoản tiền sẽ phải chi để thanh 
toán nghĩa vụ nợ hiện tại tại ngày 
kết thúc kỳ kế toán năm hoặc tại 
ngày kết thúc kỳ kế toán giữa niên 
độ 
Nguyên tắc: 
- Khoản dự phòng phải trả được 
lập mỗi năm một lần vào cuối niên 
độ kế toán (các công ty cổ phần 
thì điều chỉnh dự phòng phải trả 
vào cuối kỳ kế toán giữa niên độ 
nếu có biến động lớn). 
Nguyên tắc: 
+ Trường hợp số dự phòng phải 
trả cần lập ở kỳ kế toán này lớn 
hơn số dự phòng phải trả đã lập ở 
kỳ kế toán trước chưa sử dụng hết 
thì số chênh lệch được ghi nhận 
vào chi phí sản xuất, kinh doanh 
của kỳ kế toán đó. 
Nguyên tắc: 
+ Trường hợp số dự phòng phải 
trả lập ở kỳ kế toán này nhỏ hơn 
số dự phòng phải trả đã lập ở kỳ 
kế toán trước chưa sử dụng hết thì 
số chênh lệch phải được hoàn 
nhập ghi giảm chi phí sản xuất, 
kinh doanh của kỳ kế toán đó 
Nguyên tắc: 
+ Đối với dự phòng phải trả về bảo 
hành công trình xây lắp được lập 
cho từng công trình xây lắp và 
được lập vào cuối kỳ kế toán năm 
hoặc cuối kỳ kế toán giữa niên độ. 
Trường hợp số dự phòng phải trả 
về bảo hành công trình xây lắp đã 
lập lớn hơn chi phí thực tế phát 
sinh thì số chênh lệch được hoàn 
nhập ghi vào TK 711 “Thu nhập 
khác”. 
Tài khoản sử dụng: 
Kế toán sử dụng tài khoản 352 
Bên Nợ: 
- Ghi giảm dự phòng phải trả khi phát 
sinh khoản chi phí liên quan đến 
khoản dự phòng đã được lập ban đầu; 
- Ghi giảm (hoàn nhập) dự phòng phải 
trả khi doanh nghiệp chắc chắn không 
còn phải chịu sự giám sát về kinh tế 
do không phải chi trả cho nghĩa vụ nợ 
Bên nợ: 
- Ghi giảm dự phòng phải trả về số 
chênh lệch giữa số dự phòng phải trả 
phải lập năm nay nhỏ hơn số dự phòng 
phải trả đã lập năm trước chưa sử dụng 
hết. 
Bên có: 
Phản ánh số dự phòng phải trả 
trích lập vào chi phí. 
Số dư bên Có: 
Phản ánh số dự phòng phải trả 
hiện có cuối kỳ. 
Phương pháp hạch toán: 
(1) Lập dự phòng: 
 Nợ 627 
 Nợ 641 
 Nợ 642 
 Có 352 
Phương pháp hạch toán: 
(2) Khi phát sinh các khoản chi 
phí liên quan đến việc thanh 
toán các nghĩa vụ nợ đã được 
lập dự phòng: 
 Nợ 352 
 Có 111, 112, 331 
Phương pháp hạch toán: 
(3) Khi phát sinh các chi phí 
bảo hành công trình xây lắp 
liên quan đến dự phòng đã lập: 
 -Nợ 621, 622, 623, 627 
 Nợ 133 
 Có 152, 153, 214, 334, 
338 
Phương pháp hạch toán: 
- Kết chuyển chi phí 
 Nợ 154 
 Có 621, 622, 623, 627 
Phương pháp hạch toán: 
- Khi hoàn thành 
 Nợ 352 
 Nợ 641 
 Có 154 
Phương pháp hạch toán: 
(4) Số dự phòng phải lập kỳ 
này lớn hơn kỳ trước hạch 
toán số chênh lệch vào chi phí: 
 Nợ 641, 642 
 Có 352 
Phương pháp hạch toán: 
(5) Số dự phòng phải lập kỳ 
này nhỏ hơn kỳ trước hoàn 
nhập ghi giảm chi phí: 
 Nợ 352 
 Có 641, 642 
Phương pháp hạch toán: 
(6) Hết thời hạn bảo hành công 
trình xây lắp, nếu công trình 
không bảo hành hoặc số dự 
phòng phải trả về bảo hành 
công trình xây lắp lớn hơn chi 
phí thực tế phát sinh thì hoàn 
nhập số chênh lệch: 
 Nợ 352 
 Có 711 
Phương pháp hạch toán: 
(7) Khi doanh nghiệp nhận được 
khoản bồi hoàn của một bên thứ 3 
để thanh toán một phần hay toàn 
bộ chi phí cho khoản dự phòng, kế 
toán ghi: 
 Nợ 111, 112 
 Có 711