Bài giảng Cơ khí đại cương - Chương 2: Vật liệu dùng trong công nghiệp

DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
CƠ KHÍ ĐẠI CƢƠNG
Next >>End Show >
Chƣơng II
VẬT LIỆU DÙNG TRONG CÔNG NGHIỆP
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2.1. KIM LOẠI VÀ HỢP KIM
KHÁI NIỆM CHUNG
Kính chắn
Mặt đèn hậu -
Nhựa
Dây tóc bóng 
đèn - Vonfram
Ống xả - Thép 
không gỉLốp xe – Cao su
Dầm xe - ThépVành xe – Thép 
hoặc Hợp kim 
Nhôm
Chắn nƣớc -
Nhựa
Dây điện -
Đồng
Chụp Bugi -
Gốm
Vỏ động cơ –
Gang hoặc 
Hợp kim 
Nhôm
Vỏ xe – Thép 
tấm hoặc 
Nhựa tổng 
hợp
Ghế ngồi -
Nhựa
Hình 1: Một vài dạng vật liệu được sử dụng trong xe Ôtô –
Kim loại, Hợp kim và Vật liệu phi kim
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2.1. KIM LOẠI VÀ HỢP KIM
Vật liệu dïng trong c«ng nghiệp gia công cơ khí
Kim loại và 
Hợp kim
Kim loại 
đen
Kim loại màu
Thép kết cấu
Thép không gỉ
Thép dụng cụ
Gang
v.v..
Nhôm
Đồng
Titan
Vonfram
v.v..
Nhựa Gốm Composit
Nằm trong sự quan tâm 
chính của môn học CKĐC !
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2.1. KIM LOẠI VÀ HỢP KIM
Ứng xử và các Tính chất của vật liệu
Cấu trúc 
của vật liệu
Cơ tính Hoá – Lý tính Tính công nghệ
Dạng liên kết 
Cấu tạo mạng tinh thể
Tổ chức
Thành phần pha
v.v..
Độ bền
Độ dẻo
Độ đàn hồi
Độ cứng
Độ bền mỏi
Độ giãn dài tƣơng đối
Độ dai va chạm
v.v..
Khối lƣợng riêng
Nhiệt độ nóng chảy
Tính giãn nở
Tính dẫn nhiệt
Tính dẫn điện
Từ tính
Tính chịu ăn mòn
Tính chịu nhiệt
Tính chịu axit
v.v..
Tính đúc
Tính rèn
Tính hàn
v.v..
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2.1. KIM LOẠI VÀ HỢP KIM
2.1.1. Cơ tính
Cơ tính là đặc trưng cơ học biểu thị khả năng của kim 
loại và hợp kim chịu tác dụng của các loại tải trọng:
A. Độ bền
- Khả năng của vật liệu chịu tác dụng của tải 
trọng mà không bị phá huỷ.
- Ký hiệu: 
Độ bền kéo: k
Độ bền nén: n
Độ bền uốn: u
)/( 2mmN
F
P
o
k 
l0
Phá 
huỷ
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2.1. KIM LOẠI VÀ HỢP KIM
2.1.1. Cơ tính
B. Độ cứng
- Khả năng của vật liệu chống lại 
biến dạng dẻo cục bộ khi có 
ngoại lực tác dụng thông qua vật 
nén.
P
- Các phƣơng pháp đo
+ Độ cứng Brinen (HB)
+ Độ cứng Rốcoen 
(HRB, HRC, HRA)
+ Độ cứng Vicke (HV)
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2.1. KIM LOẠI VÀ HỢP KIM
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2.1. KIM LOẠI VÀ HỢP KIM
2.1.1. Cơ tính
C. Độ giãn dài tƣơng đối [%]
- Là tỷ lệ tính theo phần trăm giữa lượng giãn 
dài sau khi kéo và chiều dài ban đầu.
%100
0
01 
l
ll

D. Độ dai va chạm ak (J/mm
2) (kJ/m2)
- Khả năng chịu tải trọng tác dụng đột ngột 
(tải trọng động) mà không bị phá huỷ.
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2.1. KIM LOẠI VÀ HỢP KIM
2.1.2. Lý tính
a. Khối lƣợng riêng (g/cm3)
- Là khối lượng của 1cm3 vật chất.
)/( 3cmg
V
P
 
b. Nhiệt độ nóng chảy
- Là nhiệt độ nung nóng mà tại đó sẽ làm cho kim 
loại chuyển từ thể rắn sang thể lỏng
c. Tính giãn nở
- Là khả năng giãn nở của kim loại khi nung nóng.
d. Tính dẫn nhiệt
- Là khả năng dẫn nhiệt của kim loại.
e. Tính dẫn điện
- Là khả năng truyền dòng điện của kim loại.
f. Từ tính
- Là khả năng dẫn từ của kim loại.
Sắt nguyên chất: 1535oC
Gang: 1130 – 1350oC
Sắt nguyên chất: 0,0000118/1mm
Thép: 0,0000120/1mm
Bạc: 1 Đồng: 0,9 Nhôm: 0,5 Sắt: 0,15
Bạc Đồng Nhôm Hợp kim
Sắt, Niken, Coban và hợp kim của chúng Kim loại từ tính
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2.1. KIM LOẠI VÀ HỢP KIM
2.1.3. Hoá tính
- Là độ bền của kim loại đối với những tác dụng hoá học của các 
chất khác nhƣ Ôxy, Axit, v.v.. Mà không bị phá huỷ.
a. Tính chịu ăn mòn.
- Là độ bền của kim loại đối với sự ăn mòn của môi 
trường xung quanh.
b. Tính chịu nhiệt
- Là độ bền của kim loại đối với sự ăn mòn của Ôxy 
trong không khí ở nhiệt độ cao. 
c. Tính chịu axít
- Là độ bền của kim loại đối với sự ăn mòn của Axít
Ví dụ nhƣ trong cắt khí Ôxy-Axêtylen
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2.1. KIM LOẠI VÀ HỢP KIM
2.1.4. Tính công nghệ
-Là khả năng của kim loại và hợp him cho phép gia công nóng hay 
gia công nguội.
Tm: Nhiệt độ nóng chảy của kim loại
a. Tính đúc
- Đặc trưng bởi: Độ chảy loãng, Độ co, Tính thiên tích.
b. Tính rèn
- Là khả năng biến dạng vĩnh cửu của kim loại khi 
chịu tác dụng của ngoại lực mà không bị phá huỷ.
c. Tính Hàn
- Là khả năng tạo thành liên kết giữa các chi tiết bằng 
phương pháp hàn
Thép có tính rèn cao (To).
Gang không có tính rèn.
Đồng, Chì rèn tốt ở nhiệt độ bình thƣờng.
Gia công nguội (Cold working) : T/Tm < 0,3
Gia công trung gian (Warm working) : T/Tm = 0,3 đến 0,5
Gia công nóng (Hot working) : T/Tm > 0,6 
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2.2. CẤU TẠO VÀ SỰ KẾT TINH CỦA KIM LOẠI
2.2.1. Cấu tạo của kim loại nguyên chất
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
Mét sè chi tiÕt m¸y b»ng 
kim lo¹i
CÊu tróc cña kim lo¹i
CÊu tróc KL nhìn qua kÝnh 
hiÓn vi ®iÖn tö
Liªn kÕt kim lo¹i nhê ®¸m m©y 
®iÖn tö
2.2. CẤU TẠO VÀ SỰ KẾT TINH CỦA KIM LOẠI
2.2.1. Cấu tạo của kim loại nguyên chất
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
S¬ ®å m¹ng tinh thÓ cña KL
Ghi nhí:
- C¸c nguyªn tö KL ph©n bè theo mét quy luËt nhÊt ®Þnh 
- NhiÒu m¹ng tinh thÓ s¾p xÕp thµnh m¹ng kh«ng gian 
- Mçi nót m¹ng ®-îc coi lµ t©m cña c¸c nguyªn tö 
 Kim lo¹i cã cÊu t¹o tinh thÓ 
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
¤ c¬ b¶n: lµ phÇn kh«ng gian nhá nhÊt cña m¹ng tinh thÓ
¤ c¬ b¶n cña m¹ng 
tinh thÓ KL
M¹ng tinh thÓ cña KL nhìn d-íi 
kÝnh hiÓn vi ®iÖn tö
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
C¸c kiÓu ¤ c¬ b¶n:
1. LËp ph-¬ng thÓ t©m:
2. LËp ph-¬ng diÖn t©m:
Ký hiÖu:
Ký hiÖu:
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2. Lôc ph-¬ng dµy ®Æc :
Ký hiÖu:
Ký hiÖu:
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
 Tuú theo lo¹i « c¬ b¶n ng-êi ta x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè m¹ng
Th«ng sè m¹ng lµ gi¸ trÞ ®é dµi ®o theo chiÒu c¹nh cña « 
 Ьn vÞ ®o cña th«ng sè m¹ng lµ Angstrong (Ao): 1Ao = 10-8cm 
*. Sù biÓn ®æi m¹ng tinh thÓ cña kim lo¹i :
Khi ®iÒu kiÖn ngoµi thay ®æi (¸p suÊt, nhiÖt ®é, v.v..) tæ chøc kim lo¹i sÏ thay ®æi theo 
D¹ng « c¬ b¶n thay ®æi
Th«ng sè m¹ng cã gi¸ trÞ thay ®æi  Sù biÓn ®æi m¹ng tinh thÓ 
- M¹ng lËp ph-¬ng: chØ cã mét th«ng sè m¹ng la a
- M¹ng lôc gi¸c: cã 2 th«ng sè m¹ng lµ a vµ c
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2.2. CẤU TẠO VÀ SỰ KẾT TINH CỦA KIM LOẠI
2.2.2. Sự kết tinh của kim loại
- Kim loại chuyển trạng thái từ Lỏng sang Rắn Kết tinh
T
tThời gian (s)
N
h
iệ
t 
đ
ộ
, 
o
C
Lỏng
Bắt đầu kết tinh Kết thúc kết tinh
Rắn
Nhiệt độ kết tinh
Lỏng
Rắn
Lỏng
+
Rắn
Sơ đồ tổ chức thô dại của thỏi đúc
1- Hạt mịn, đều trục
2- Dạng trụ, trục vuông góc với thành 
khuôn
3- Tinh thể lớn, đều trục
Tổ chức 
xuyên tinh
Tổ chức 
đều trục
Làm nguội tự 
nhiên
Quá nung Nhiệt độ rót 
thấp
Đƣờng nguội
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
Quá trình kết tinh của Sắt nguyên chất
Đ-êng nguéi
toC
 (s)
tn
Tèc ®é nguéi
0
T1
T2
CR = tg 
 Đèi víi mçi kim lo¹i nguyªn chÊt, b»ng thÝ 
nghiÖm ng-êi ta x¸c ®Þnh ®-îc mét ®-êng nguéi 
nhÊt ®Þnh
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
Trung t©m kÕt tinh – t©m mÇm
Qu¸ trình kÕt tinh ph¸t triÓn
KÕt thóc qu¸ trình kÕt tinh
 Kim lo¹i kÕt tinh theo mét qu¸ trình gåm nhiÒu giai ®o¹n
T©m mÇm:
- cã thÓ lµ c¸c ph©n tö t¹p chÊt kh«ng nãng chảy nh- bôi t-êng lß
- chÊt s¬n khu«n v.v 
- t©m mÇm tự sinh h×nh thµnh ë những nhãm nguyªn tö cã trËt tù ®¹t ®Õn kÝch th-íc ®ñ lín 
 Tuú theo vËn tèc nguéi kh¸c nhau mµ l-îng t©m hÇm xuÊt hiÖn nhiÒu hay Ýt, sù kÕt tinh sÏ t¹o ra sè 
l-îng ®¬n tinh thÓ (hay h¹t) nhÊt ®Þnh
toC
 (s)
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
Nhiệt ®é 
kÕt tinh
toC
 (s)
Pha láng
Pha r¾n
C¸c giai ®o¹n cña Qu¸ trình kÕt tinh
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
H-íng kÕt tinh
KÕt tinh kiÓu nh¸nh c©y
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
PHA lµ những phÇn tö cña hîp kim cã thµnh phÇn ®ång nhÊt ë cïng mét tr¹ng th¸i vµ ngăn c¸ch víi 
c¸c pha kh¸c b»ng bÒ mÆt ph©n chia (nÕu ë tr¹ng th¸i r¾n thì ph¶i cã sù ®éng nhÊt vÒ cïng mét kiÓu 
m¹ng vµ th«ng sè m¹ng)
Mét tËp hîp c¸c pha ë tr¹ng th¸i c©n b»ng gäi lµ hÖ hîp kim
NGUYÊN lµ mét vËt chÊt ®éc lËp cã thµnh phÇn kh«ng ®æi, t¹o nªn c¸c pha cña hÖ. Trong mét sè tr-êng 
hîp nguyªn còng lµ c¸c nguyªn tè ho¸ häc hoÆc lµ hîp chÊt ho¸ häc cã tÝnh æn ®Þnh cao
2.3. KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ HỢP KIM
2.3.1. PHA
2.3.2. NGUYÊN
A
A A
A
A
A
A A
B
B
B
B
B
B
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
1. Dung dÞch ®Æc:
Hai hoÆc nhiÒu nguyªn tè cã kh¶ năng hoµ tan vµo nhau ë tr¹ng th¸i ®Æc gäi lµ dung dÞch ®Æc
Cã hai lo¹i dung dÞch ®Æc: 
- dung dÞch ®Æc thay thÕ
- dung dÞch ®Æc xen kÏ
2.3. KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ HỢP KIM
2.3.3. CÁC TỔ CHỨC CỦA HỢP KIM
Dung dịch đặc thay thế Dung dịch xen kẽ
- Thay thế các nguyên tử ở nút mạng.
- Có thể hoà tan vô hạn
- Xen kẽ vào các các lỗ trống giữa các nút mạng.
- Hoà tan có hạn
B
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
2. Hîp chÊt ho¸ häc:
Pha ®-îc t¹o nªn do sù liªn kÕt giữa c¸c nguyªn tè kh¸c nhau theo mét tû lÖ x¸c ®Þnh gäi lµ hîp chÊt 
ho¸ häc
VÝ dô: Hîp chÊt ho¸ häc Fe3C rÊt æn ®Þnh
3. Hçn hîp c¬ häc:
Những nguyªn tè kh«ng hoµ tan vµo nhau còng kh«ng liªn kÕt ®Ó t¹o thµnh hîp chÊt ho¸ häc mµ chØ 
liªn kÕt víi nhau b»ng lùc c¬ häc thuÇn tuý, thì gäi hÖ hîp kim ®ã lµ hçn hîp c¬ häc
 hçn hîp c¬ häc kh«ng lµm thay ®æi m¹ng nguyªn tö cña c¸c nguyªn tè thµnh phÇn
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
Cấu trúc của hợp kim:
Nguyªn tö 
Hydro
Nguyªn tö 
Titan
Nguyªn tö 
S¾t
Nguyªn tö S¾t Nguyªn tö Titan
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
C¸ch x©y dùng Gi¶n ®å tr¹ng th¸i cña hÖ Hîp kim
4. Giản ®å tr¹ng th¸i cña hîp kim: lµ sù biÓu diÔn qu¸ trình kÕt tinh cña hệ hîp kim
 X©y dùng gi¶n ®å tr¹ng th¸i b»ng 
ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch nhiÖt, nghÜa lµ 
thiÕt lËp c¸c ®-êng nguéi
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
 Qu¸ trình kÕt tinh phô thuéc vµo nhiÖt ®é vµ nång ®é cña c¸c chÊt t¹o thµnh
C¸c ®-êng nguéi cña c¸c hîp kim chì - antimon: 
0 0 0 0 0
1
1
11
1
1’
2 2
2’
2
2 2’2’2’
33 3 3 3
toC toC toC t
oC toC
    
200
246
325
375
100%Pb 95%Pb
5%Sb
90%Pb
10%Sb
87%Pb
13%Sb
75%Pb
25%Sb
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
 Gi¶n ®å tr¹ng th¸i 
chØ râ c¶ tæ chøc cña 
hîp kim trong c¸c ®iÒu 
kiÖn c©n b»ng
 Dùa vµo c¸c ®-êng nguéi, ta x¸c ®Þnh ®-îc c¸c ®iÓm tíi h¹n cña mçi hîp kim
 Đ-a tÊt c¶ c¸c ®iÓm tíi h¹n lªn 1 gi¶n ®å tæng hîp, ta cã gi¶n ®å tr¹ng th¸i cña hÖ hîp kim
Giản ®å tr¹ng th¸i cña hÖ hîp kim chì - antimon
ACB: ®-êng láng
DCE: ®-êng ®Æc
DCE: ®-êng cïng tinh
Pha láng
A
C
B
D E
246
375
toC toC
Pb + Láng
Sb + Láng
[P
b
 +
 S
b
]
Pb + [Pb + Sb] Sb + [Pb + Sb]
200
5 10 130 25 40 60 80 100% Sb
95 90 87100% Pb 75 60 40 20 0
Điểm cùng tinh
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
toC toC
0 100% B
100% A
0
Pha láng
toC toC
A + L
B+L
[A
+
B
]
A + [A+B] B + 
[A+B]
0 100% B
100% A
0
Các lo ... iªn X«: 08; 10; 15; 20;...; 85
ViÖt Nam: C08; C10; C 15; C20; ...; C85
Ký hiÖu thÐp C ChØ hµm l-îng C tÝnh 
theo % (0,1% C)
5. Theo c«ng dông
II. THÉP CÁC BON 2.2. Ph©n lo¹i (tiếp theo)
 ThÐp cacbon dông cô:
- Lµ lo¹i thÐp cã hµm l-îng cacbon cao (0,7 1,3%C), 
- Cã hµm l-îng t¹p chÊt S vµ P thÊp (<0,025%) 
Ví dụ
Liªn X«: Y7, Y8, Y8A, Y9, , Y13
TCVN: CD70, CD80, CD80A, CD90, , CD130
ThÐp C dông cô
hµm l-îng cacbon lµ 0,8%
ChØ lo¹i thÐp tèt
Ký hiÖu
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
3.1. Kh¸i niÖm
GANG lµ hîp kim Fe- C, hµm l-îng C tõ 
2,14% ~ 6,67%. 
- Còng nh- thÐp, trong gang chøa c¸c t¹p chÊt Si, 
Mn, S, P vµ c¸c nguyªn tè kh¸c.
Do hµm l-îng C cao h¬n nªn:
- Tæ chøc cña gang ë nhiÖt ®é th-êng còng nh- ë nhiÖt ®é cao 
tån t¹i l-îng Xementit cao. 
- §Æc tÝnh chung cña gang lµ cøng vµ dßn, cã nhiÖt ®é nãng 
ch¶y thÊp vµ dÔ dóc .
 Thµnh phÇn t¹p chÊt trong gang g©y 
¶nh h-ëng kh¸c so víi thÐp cacbon.
- Cïng víi C, nguyªn tè Si thóc ®Èy sù graphit 
ho¸, nghÜa lµ ph©n huû Fe3C thµnh Fe vµ 
cacbon tù do khi kÕt tinh.
- Ng-îc l¹i Mn l¹i c¶n trë sù graphit ho¸ nh»m 
t¹o ra Fe3C cña gang tr¾ng.
 L-îng Si thay ®æi trong gang ë giíi h¹n tõ 1,5 
 3,0 cßn Mn thay ®æi t-¬ng øng víi Si ë giíi h¹n 
0,5  1,0% .
- T¹p chÊt S vµ P lµm h¹i ®Õn c¬ tÝnh cña gang. 
Nh-ng nguyªn tè P phÇn nµo lµm t¨ng tÝnh ch¶y 
lo·ng, t¨ng tÝnh chèng mµi mßn do ®ã cã thÓ 
hµm l-îng ®Õn 0,1  0,2%P .
- Cacbon cµng nhiÒu th× kh¶ n¨ng graphit ho¸ 
cµng m¹nh, nhiÖt ®é nãng ch¶y cµng gi¶m 
t¨ng tÝnh ®óc. Nh-ng t¨ng hµm l-îng cacbon sÏ 
lµm gi¶m ®é bÒn, t¨ng dßn. V× vËy trong gang 
x¸m ch¼ng h¹n, hµm l-îng cacbon giíi h¹n tõ 
2,8  3,5% .
III. GANG
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
1. Ph©n lo¹i theo tæ chøc tÕ vi vµ hµm 
l-îng C trªn gi¶n ®å tr¹ng th¸i
- Gang tr-íc cïng tinh
cã tæ chøc Peclit + Lª®ªbuarit 
(C < 4,43%)
- Gang cïng tinh:
cã tæ chøc Lª®ªbuarit 
(C = 4,43%) 
- Gang sau cïng tinh
cã tæ chøc Lª®ªbuarit + Xªmentit 
(C > 4,43%)
2. Ph©n lo¹i theo tæ chøc vµ cÊu t¹o
- Gang tr¾ng lµ lo¹i gang mµ hÇu hÕt cacbon ë d¹ng liªn kÕt Fe3C
 Gang tr¾ng chØ hình thµnh khi cã hµm l-îng C, 
Mn thÝch hîp vµ víi ®iÒu kiÖn nguéi nhanh ë c¸c vËt 
®óc thµnh máng, nhá
 Gang tr¾ng kh«ng cã ký hiÖu riªng
Tæ chøc xementit cã nhiÒu trong gang tr¾ng lµm mÆt g·y cña nã cã mµu s¸ng tr¾ng!
3.2. Ph©n lo¹iIII. GANG
Gang Trắng Gang Xám
Gang Cầu Gang Dẻo
GANG
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
- Gang x¸m lµ lo¹i gang mµ hÇu hÕt C ë d¹ng graphit. 
Nhê cã vËy nªn mÆt g·y cã mµu x¸m
GX Ferit
GX Ferit-Peclit
III. GANG
 Tæ chøc tÕ vi cña gang x¸m gåm: nÒn c¬ së vµ c¸c garaphit 
d¹ng tÊm
 NÒn cña gang x¸m cã thÓ lµ: ferit, pherit - peclit , peclit
C¬ tÝnh cña gang x¸m phô thuéc vµo hai yÕu tè:
 Gang x¸m cã ®é bÒn nÐn cao nh-ng bÒn kÐo kÐm, chÞu mµi mßn 
tèt, ®Æc biÖt cã tÝnh ®óc tèt
Ký hiÖu Gang x¸m: GX xx-yy (Liªn x«: Cч xx-yy)
xx = hai con sè chØ ®é bÒn kÐo 
yy = hai con sè chØ ®é bÒn uèn
* Tæ chøc cña nÒn: ®é bÒn cña nÒn tăng lªn tõ nÒn pherit ®Õn peclit
* Sè l-îng, hình d¹ng vµ ph©n bè graphit.
Gang Xám
GX 21- 40
kéo = 210 N/mm
2
uốn = 400 N/mm2
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
- Gang cÇu lµ lo¹i gang cã thÓ cã tæ chøc nh- gang x¸m, 
nh-ng graphit cã d¹ng thu nhá thµnh hình cÇu
 Gang cÇu cã ®é bÒn cao h¬n gang x¸m nhiÒu, ®Æc biÖt cã ®é 
dÎo b¶o ®¶m. Cã thÓ so s¸nh c¬ tÝnh gang cÇu xÊp xØ b»ng thÐp 
m¸c thÊp.
 ĐÓ cã tæ chøc gang cÇu, ph¶i nÊu ch¶y gang x¸m vµ dïng 
ph-¬ng ph¸p biÕn tÝnh ®Æc biÖt gäi lµ cÇu ho¸ ®Ó t¹o ra graphit 
hình cÇu. KÕt qu¶ lµ còng trªn c¸c nÒn t-¬ng tù nh- gang x¸m 
víi grathit cÇu ta cã: ®é dÎo  = 5  15%; 
®é bÒn kÐo k = 400 - 1000N/mm
2 .
Ký hiÖu: Gang cÇu: GC xx-yy
(Liªn x«: Bч xx-yy)
xx = chØ ®é bÒn kÐo 
yy = chØ ®é d·n dµi t-¬ng ®èi  %
III. GANG Gang Cầu
GC 42-12
kéo = 420 N/mm
2
 = 12 %
Ứng dụng:
Chế tạo bằng PP Đúc các chi tiết máy trung 
bình và lớn, hình dạng phức tạp, chịu tải 
lớn, chịu va đập.
(Trục khuỷu, Trục cán)
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
Gang dÎo lµ lo¹i gang chÕ t¹o tõ gang tr¾ng b»ng ph-¬ng ph¸p nhiÖt luyÖn (ñ)
Ký hiÖu: GZ xx-yy (Liªn x«: Kч xx-yy)
xx = chØ ®é bÒn kÐo 
yy = chØ ®é d·n dµi t-¬ng ®èi %
III. GANG Gang Dẻo
Fe3C Peclit + Ccụm
To ủ
Tính chất:
- Độ bền cao,
- Độ dẻo lớn nhờ Graphit phân huỷ từ Fe3C trong gang 
trắng tạo nên dạng cụm.
Ứng dụng
-Giá thành cao do khó đúc hơn và thời gian ủ lâu.
- Chế tạo các chi tiết phức tạp, thành mỏng.
GZ 37-12
kéo = 370 N/mm
2
 = 12 %
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
- ThÐp HK lµ lo¹i thÐp cã chøa trong nã mét hµm l-îng c¸c nguyªn tè HK thÝch hîp
- Hµm l-îng cña chóng ph¶i ®ñ ®Õn møc cã thÓ lµm thay ®æi c¬ tÝnh thì míi ®-îc coi lµ 
chÊt cho thªm, nÕu d-íi møc ®ã thì chØ lµ t¹p chÊt.
 C¸c ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña ThÐp hîp kim:
- C¶i thiÖn c¬ tÝnh: thÐp HK cã
tÝnh nhiÖt luyÖn tèt h¬n thÐp C.
(Tr-íc nhiÖt luyÖn hai lo¹i thÐp C
vµ HK cã c¬ tÝnh t-¬ng tù, nh-ng
nÕu nhiÖt luyÖn vµ ram hîp lý thÐp
hîp kim sÏ tăng c¬ tÝnh râ rÖt).
- ThÐp HK giữ ®-îc ®é bÒn cao h¬n 
thÐp C ë nhiÖt ®é cao nhê sù t-¬ng 
t¸c cña nguyªn tè hîp kim trong c¸c 
tæ chøc cña thÐp cacbon 
- T¹o ra những tÝnh chÊt lý ho¸ ®Æc 
biÖt, nh-: chèng ăn mßn trong c¸c 
m«i tr-êng ăn mßn; 
Cã thÓ t¹o ra thÐp tõ tÝnh cao hay 
kh«ng cã tõ tÝnh; ®é gi·n në nhiÖt rÊt 
nhá. 
 C¸c sù biÕn ®æi khi Hîp kim ho¸:
- C¸c dung dÞch ®Æc trong thÐp
C hoµ tan thªm nguyªn tè hîp
kim t¹o nªn sù thay ®æi cã lîi
c¸c to¹ ®é trªn gi¶n ®å tr¹ng
th¸i hoÆc t¹o ra c¸c pherit hîp
kim bÒn h¬n.
- Trõ mét sè nguyªn tè
nh- Ni, Si, Al ®a sè
c¸c nguyªn tè kh¸c nh-
Cr, W, Ti ®Òu kÕt hîp
víi cacbon t¹o nªn
cacbit hîp kim
iv. THÉP HỢP KIM
4.1. Kh¸i niÖm
- Đa sè c¸c nguyªn tè lµm
cho ®é qu¸ nguéi tăng lªn,
 ®-êng cong chữ "C'
dÞch vÒ bªn ph¶i. ĐiÒu ®ã sÏ
t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nhiÖt luyÖn
dÔ dµng h¬n.
- Mét sè nguyªn tè kÕt hîp
víi thÐp C vµ m«i tr-êng
ngoµi t¹o nªn líp vá «xyt rÊt
bÒn ®Ó b¶o vÖ.
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
1. Ph©n lo¹i theo thµnh phÇn hîp kim trong thÐp: 
- ThÐp hîp kim thÊp:
cã tæng l-îng c¸c nguyªn tè 
hîp kim ®-a vµo < 2,5%.
2. Ph©n lo¹i theo tªn gäi c¸c nguyªn tè HK chñ yÕu: 
- ThÐp Mn, ThÐp Si, ThÐp Cr, ThÐp Ni, thÐp Cr-Ni, ...
3. Ph©n lo¹i theo c«ng dông: 
iv. THÉP HỢP KIM
4.2. Ph©n lo¹i
- ThÐp hîp kim trung bình: cã 
tæng l-îng c¸c nguyªn tè hîp 
kim tõ 2,5  10%.
- ThÐp hîp kim cao:
cã tæng l-îng > 10%
Thép HK Kết 
cấu
Thép HK Dụng 
cụ
Thép Gió
Thép HK Đặc 
biệt
Thép HK
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
- Lµ lo¹i thÐp trªn c¬ së thÐp cacbon kÕt cÊu cho thªm
c¸c nguyªn tè hîp kim (0,1  0,85% C vµ l-îng phÇn
trăm nguyªn tè hîp kim thÊp )
> ThÐp HK kÕt cÊu ph¶i qua thÊm cacbon råi míi nhiÖt
luyÖn c¬ tÝnh cao.
> Lo¹i thÐp nµy ®-îc dïng ®Ó chÕ t¹o c¸c chi tiÕt chÞu t¶i
träng cao, cÇn ®é cøng, ®é chÞu mµi mßn, hoÆc cÇn tÝnh
®µn håi cao v.v
Ký hiÖu: 
15Cr, 20Cr, 20CrNi , 12CrNi 3A, 12Cr2Ni4A, 
40CrMn, 35CrMnSi 
iv. THÉP HỢP KIM
Thép HK Kết 
cấu
Thép HK Dụng 
cụ
- Lµ lo¹i thÐp cÇn cã ®é cøng cao sau khi nhiÖt luyÖn,
®é chÞu nhiÖt vµ chÞu mµi mßn cao. Hµm l-îng
cacbon trong thÐp HK dông cô tõ 0,7  1,4% C; c¸c
nguyªn tè hîp kim cho vµo lµ Cr, W, Si vµ Mn.
> ThÐp HK dông cô cã tÝnh nhiÖt luyÖn tèt.. Sau
nhiÖt luyÖn cã ®é cøng ®¹t 60 - 62 HRC.
90CrSi, 100CrWMn, 100Cr12 vµ OL100Cr1,5
 Riªng lo¹i thÐp lµm æ lăn th-êng chøa hµm l-îng 
Cr cao h¬n vµ ký hiÖu theo tªn riªng cña nã. 
OLCr0,6; OLCr1; OLCr1,5 
Ký hiÖu: 
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
> Trong tæ chøc cña thÐp giã gåm c¸c nguyªn tè 
C, Cr, W, Co, Va vµ Fe.
> ThÐp giã cã ®é cøng cao, bÒn, chÞu mµi mßn 
vµ chÞu nhiÖt ®Õn 6500 oC.
> Hµm l-îng c¸c nguyªn tè trong thÐp giã: 
8,5  19% W; 0,7  1,4%C; 3,8 4,4%Cr; 1 
2,6V vµ mét l-îng nhá Mo hay Co
Ký hiÖu: 
90W9V2; 75W18V; 140W9V5; 
90W18V2
- Lµ mét d¹ng thÐp HK ®Æc biÖt ®Ó lµm dông
cô c¾t vµ c¸c chi tiÕt m¸y cã yªu cÇu cao
iv. THÉP HỢP KIM
Thép Gió
Thép HK Đặc 
biệt
1. ThÐp kh«ng gØ : lµ lo¹i thÐp cã kh¶ 
năng chèng l¹i m«i tr-êng ăn mßn. 
> Trong thÐp th-êng cã nhiÒu pha, mçi pha cã ®iÖn thÕ ®iÖn cùc 
kh¸c nhau 
> Trong thÐp kh«ng gØ, hµm l-îng cr«m kh¸ cao (>12%)
> Cã hai lo¹i thÐp kh«ng gØ: lo¹i hai pha pherit + cacbit; lo¹i mét 
pha ostennit 
12Cr13, 20Cr13, 30Cr13, 12Cr19Ni9, 12Cr18Ni9Ti, 
2. ThÐp bÒn nãng: lµ lo¹i thÐp HK lµm viÖc ë nhiÖt ®é 
cao mµ ®é bÒn kh«n gi¶m, kh«ng bÞ «xy ho¸ bÒ mÆt 
12CrMo, 10Cr18Ni12N6, 04Cr14Ni14W2Mo
3. ThÐp tõ tÝnh: lµ lo¹i thÐp cã kh¶ năng khö tõ cao
> Cã thÓ dïng thÐp dông cô cacbon ®-îc hîp kim ho¸ mét 
l-îng 2  3% Cr
> Còng cã thÓ dïng hÖ hîp kim Fe- Al -Ni hoÆc Al - Si - Fe 
AlNi1, AlNi2, 50Ni - 50%Ni; 38NiSi - 38%Ni vµ 38%Si 
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
Hîp kim cøng lµ lo¹i vËt liÖu ®iÓn hÌnh víi ®é cøng nãng rÊt cao (800  1000oC).
Nã ®-îc dïng phæ biÕn lµm c¸c dông cô c¾t gät kim lo¹i vµ c¾t gät vËt liÖu phi kim cã ®é cøng cao. Hîp 
kim cøng kh«ng cÇn nhiÖt luyÖn vÉn ®¹t ®é cøng 85  92 HRC.
Th-êng dïng hai nhãm hîp kim cøng sau: 
- Nhãm mét cacbit: WC + Co Ký hiÖu theo 
Liªn x« lµ BK, 
VD: BK2, BK3, BK8, BK10 : Con sè chØ % Co, 
cßn l¹i lµ WC
>> Nhãm nµy cã ®é dÎo thÝch hîp víi gia c«ng vËt liÖu 
dßn, lµm c¸c khu«n kÐo, Ðp
- Nhãm hai cacbit: WC + TiC + Co Ký hiÖu 
theo Liªn x« lµ TK,
VD: T30K4; T15K6; T14K8; T5K10 : Con sè 
chØ % TiC vµ % Co, cßn l¹i lµ WC
>> Nhãm nµy cã ®é dÎo thÊp h¬n so víi nhãm BK. 
>> Riªng nhãm ba cacbit WC + TIC + TaC + Co Ýt 
dïng ë n-íc ta vÌ khã chÕ t¹o 
 Ph-¬ng ph¸p chÕ t¹o HK cøng: chÕ t¹o bét Ðp ®Þnh hÌnh thiªu kÕt
v. HỢP KIM CỨNG
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
6.1. Nh«m vµ hîp kim Nh«m:
- Nh«m lµ kim lo¹i nhÑ
- Khèi l-îng riªng nhÑ: kho¶ng 2,7g/cm3
- Cã tÝnh dÉn ®iÖn, dÉn nhiÖt cao
- Chèng ăn mßn tèt
- NhiÖt ®é nãng ch¶y: 6600C
- Đé bÒn thÊp:  = 60N/mm2
- Đé cøng thÊp: (HB = 25 mÒm), nh-ng dÎo cao 
- Trªn bÒ mÆt cña nh«m cã mét líp «xyt b¶o vÖ chèng ăn mßn trong m«i tr-êng kh«ng khÝ ë 
nhiÖt ®é bình th-êng. Líp «xyt nh«m nµy lu«n lu«n tù hình thµnh trªn bÒ mÆt nh«m do t¸c 
dông víi kh«ng khÝ.
 Ng-êi ta cßn dïng c¸ch «xy ho¸ bÒ mÆt nh«m b»ng c¸c ph-¬ng ph¸p ®iÖn ho¸ hoÆc ho¸ häc, 
®Ó t¹o nªn líp «xyt b¶o vÖ vững ch¾c trong m«i tr-êng kh«ng khÝ vµ mét sè m«i tr-êng kh¸c 
+ 2 lo¹i HK Nh«m: HK nh«m ®óc & HK nh«m biÕn d¹ng
+ 3 nhãm nh«m: A999: 99,999% Al lo¹i tinh khiÕt
A995, A99, A97 vµ A95: 99,995 ÷ 99,95% Al lo¹i cã ®é s¹ch cao
A85, A8, A7, ... A0: 99,85 ÷ 99% Al nh«m kü thuËt
vi. KIM LOẠI MÀU VÀ HỢP KIM MÀU
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
6.2. Đång & HK Đång:
Khèi l-îng riªng ë 200C: 8,94 g/cm3
NhiÖt ®é nãng ch¶y: 1083 oC
HÖ sè dÉn nhiÖt ë 200C: 0.923 calo/cm.s.0C 
HÖ sè gi·n dµi (0 - 1000C): 16,5.10-6 
ĐiÖn trë suÊt ë 200C (.mm2/m): 0,01784 
Đé dÉn ®iÖn ë 200C: 57 m/.mm2
Đé bÒn thÊp : b = 160 N/mm
2
 Đång cã tÝnh dÉn ®iÖn vµ dÉn nhiÖn tèt, tÝnh chèng an mßn cao dÔ gia c«ng b»ng ¸p lùc ë tr¹ng th¸i nãng vµ 
nguéi, cã thÓ d¸t máng thµnh tÊm cã chiÒu dµy 0,05mm 
Hai lo¹i hîp kim ®ång th-êng dïng:
 Đång thau ®óc & ®ång thau biÕn d¹ng
- Đång thanh lµ hîp kim ®ång vµ: Sn, Al, Cr, ...
C¸c lo¹i ®ång thanh th-êng dïng:
+ Đång ®en: 
+ Babit:
6.3. Ni, Zn, Pb, Mg, ...:  tù ®äc SGK
vi. KIM LOẠI MÀU VÀ HỢP KIM MÀU
- Đång thau lµ hîp kim ®ång vµ kÏm, hµm l-îng Zn 
trong ®ång thau ≤ 45% 
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
I. Gç: Đé bÒn cao
Khèi l-îng riªng nhá: (tõ 0,35 ®Õn 0,75g/cm3) vµ gi¸ rÎ
Đé cøng kÐm h¬n vµ dÔ gia c«ng (c-a, bµo, c¾t, ®ôc) h¬n so víi KL
Đé bÒn cña gç kh«ng ®ång ®Òu, ®é bÒn däc thí cao h¬n ®é bÒn ngang thí 
II. ChÊt dÎo, nhùa:
ChÊt dÎo lµ những chÊt do c¸c chÊt hữu c¬ cao ph©n tö t¹o thµnh. VËt phÈm lµm lµm b»ng chÊt dÎo 
cã thÓ ®­îc chÕ t¹o b»ng ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau nh­ Ðp, ®óc, gia c«ng c¾t gät, v.v 
>> Đa sè c¸c lo¹i chÊt dÎo: nhÑ, ®é c¸ch ®iÖn, hÖ sè ma s¸t lín khi kh«ng cã dÇu mì, cã h×nh d¹ng bªn ngoµi ®Ñp 
>> ChÊt dÎo th-êng cã chÊt ®én nh- v¶i, giÊy, gç, bét gç, sîi thuû tinh, sîi amiăng, sîi dÖt vµ chÊt kÕt dÝnh (nhùa).
III. Composit - VËt liÖu tæ hîp: ®-îc chÕ t¹o tõ nhiÒu lo¹i vËt liÖu kÕt hîp l¹i
Gåm: - vËt liÖu cèt (th­êng d­íi d¹ng sîi) nh­ sîi thuû tinh; sîi graphit; sîi cacbon; sîi thÐp, 
- vËt liÖu c¬ b¶n (nÒn) th-êng lµ c¸c chÊt dÎo hoÆc kim lo¹i cã ®é dÎo cao (nh- Al ,Cu) 
¦u ®iÓm: bÒn, nhÑ, chÞu nhiÖt tèt, cã tÝnh chèng mµi mßn vµ chèng ¨n mßn cao
HiÖn nay nã ®-îc dïng nhiÒu trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nh-: hµng kh«ng, x©y dùng, chÕ t¹o m¸y 
vii. VẬT LIỆU PHI KIM
DWE Department of Welding and Metal Technology / Phong Van Vo , MSc. Add: 306C1 - Dai Co Viet Str. No.1 - Hanoi – Vietnam / E-Mail: phong-dwe@mail.hut.edu.vn Tel.: +84. (04). 8692204
IV. Cao su:
- Cã tÝnh dÎo cao (®é gi·n dµi khi kÐo ®¹t tíi 700 - 800%)
- Kh¶ năng gi¶m chÊn ®éng tèt vµ ®é c¸ch ©m cao
 Cao su ®-îc dïng lµm s¨m lèp, èng dÉn, c¸c phÇn tö ®µn håi cña khíp trôc, ®ai truyÒn, vßng ®Öm, 
s¶n phÈm c¸ch ®iÖn v.v 
 Khi l-îng l-u huúnh trong cao su cao tíi (45%) ta cã ®-îc ªb«nit lµ mét lo¹i vËt liÖu cã tÝnh c¸ch 
®iÖn rÊt cao vµ bÒn tr-íc những t¸c dông ho¸ häc 
V. Gèm, sø:
- Cã ®é cøng cao
- Đé chÞu nhiÖt cao
- Chèng mµi mßn tèt 
 Dïng ®Ó lãt trong c¸c lß nhiÖt luyÖn, lµm h¹t mµi trong ®¸ mµi, lµm 
dao c¾t, chi tiÕt c¸ch ®iÖn, c¸ch nhiÖt, ...
VI. Da, v¶i, vËt liÖu xèp c¸ch nhiÖt,...
vii. VẬT LIỆU PHI KIM