Xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin địa lí và biên tập bản đồ trực tuyến bằng điện toán đám mây

Trần Viết Khanh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 106(06): 131 - 137 
131 
XÂY DỰNG CƠ SỞ DỮ LIỆU THÔNG TIN ĐỊA LÍ 
VÀ BIÊN TẬP BẢN ĐỒ TRỰC TUYẾN BẰNG ĐIỆN TOÁN ĐÁM MÂY 
Trần Viết Khanh1*, Lê Minh Hải 2 
1Đại học Thái Nguyên, 2NCS Viện Địa lí - Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam. 
TÓM TẮT 
Biên tập bản đồ trực tuyến (online) trên nền Web với sự trợ giúp của Google Maps là việc làm rất 
mới so với cách xây dựng và thành lập bản đồ truyền thống. Tuy mới phát triển trong những năm gần 
đây nhưng cách làm này đã thể hiện được tính hiệu quả và đã được ứng dụng trong nhiều lĩnh vự 
khác nhau. Yếu tố quan trọng trong việc biên tập, thành lập bản đồ này là xây dựng hệ thống cơ sở 
dữ liệu (CSDL). Cơ sở dữ liệu GIS bao gồm CSDL không gian (hay còn gọi là CSDL địa lí) và 
CSDL phi không gian (CSDL thuộc tính). Hệ quản trị CSDL có thể xây dựng bằng nhiều cách khác 
nhau như: xây dựng hệ quản trị CSDL bằng PHP/MySQL; hệ quản trị CSDL bằng XML, Microsoft 
Access...vv. Các phương pháp xây dựng CSDL hiện nay đều cần có sự trợ giúp của máy chủ. 
Với công nghệ điện toán đám mây, Google cho phép người quản trị CSDL xây dựng hệ quản trị 
CSDL địa lí thông qua máy chủ. Table Fusion của Google là công cụ điện toán đám mây có chức 
năng quản trị CSDL và biên tập bản đồ trực tuyến. Bài báo giới thiệu ứng dụng Google Fusion 
Table trong xây dựng hệ CSDL GIS và biên tập bản đồ trực tuyến mà tác giả đã áp dụng trong quá 
trình nghiên cứu và thành lập các bản đồ quản lý không gian cho những lĩnh vực khác nhau. 
Từ khoá: Bản đồ, trực tuyến, điện toán đám mây, GIS, Google Maps, Google Fusion Table. 
ĐẶT VẤN ĐỀ* 
Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - 
công nghệ, đặc biệt là công nghệ điện toán 
đám mây (Cloud Computing), hệ CSDL GIS 
không chỉ được xây dựng bằng các phần 
mềm offline trên máy lẻ (Single Computer) 
hoặc truy vấn qua mạng nội bộ (SQL) mà 
còn được xây dựng và phát triển trên môi 
trường web (online). 
Có nhiều ứng dụng hỗ trợ xây dựng bản đồ 
trực tuyến được các tập đoàn truyền thông 
hàng đầu thế giới phát triển. Các ứng dụng 
bản đồ như Google Maps, Bring Maps, 
ArcGIS Online... là những dịch vụ ứng dụng 
bản đồ trực tuyến miễn phí phổ biến. Ngoài 
tính năng phục vụ nhu cầu tìm kiếm, hướng 
dẫn thông tin thông qua bản đồ, các dịch vụ 
này còn phục vụ các nhu cầu chia sẻ hình ảnh, 
video và cá nhân hoá bản đồ. Bên cạnh đó, 
với mục đích hướng tới đối tượng có nhu cầu 
phát triển các ứng dụng cá nhân, các dịch vụ 
bản đồ trực tuyến còn tạo môi trường để phát 
triển ứng dụng cho người dùng. 
*
 Tel: 0912.187.118 
Xây dựng một hệ CSDL GIS trên môi trường 
trực tuyến có thể giúp chúng ta tiết kiệm chi 
phí đầu tư cơ sở hạ tầng, phần cứng, tiết kiệm 
chi phí phần mềm, quản trị viên có thể tác 
nghiệp ở bất kỳ đâu trong điều kiện online. 
Trong quá trình thực hiện xây dựng hệ GIS và 
thành lập bản đồ trực tuyến không gian Đại 
học Thái Nguyên, chúng tôi đã tìm hiểu nhiều 
công cụ ứng dụng khác nhau và so sánh tìm ra 
công cụ tối ưu. Google Maps được coi là một 
lựa chọn hiệu quả nhất để xây dựng và phát 
triển các bản đồ trực tuyến. 
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 
Sơ lược về hệ thông tin địa lý (GIS) 
Có nhiều định nghĩa về GIS, nhưng nói chung 
GIS là một hệ thống kết hợp giữa con người 
và hệ thống máy tính cùng các thiết bị ngoại 
vi để lưu trữ, xử lý, phân tích, hiển thị các 
thông tin địa lí để phục vụ một mục đích 
nghiên cứu, quản lý nhất định. 
Xét dưới góc độ là công cụ, GIS dùng để thu 
thập, lưu trữ, biến đổi, hiển thị các thông tin 
không gian nhằm thực hiện các mục đích cụ thể. 
Xét dưới góc độ là phần mềm, GIS làm việc 
với các thông tin không gian, phi không gian, 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 
Trần Viết Khanh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 106(06): 131 - 137 
132 
thiết lập quan hệ không gian (topo) giữa các 
đối tượng. Có thể nói các chức năng phân tích 
không gian đã tạo ra diện mạo riêng cho GIS. 
Xét dưới góc độ ứng dụng trong quản lý nhà 
nước, GIS có thể được hiểu như là một công 
nghệ xử lý các dữ liệu có toạ độ để biến 
chúng thành các thông tin trợ giúp quyết định 
phục vụ các nhà quản lý. 
Xét dưới góc độ hệ thống, GIS là hệ thống 
gồm các hợp phần: phần cứng, phần mềm, 
CSDL và Cơ sở tri thức chuyên môn. 
Như vậy, hệ thống thông tin địa lí là một tập 
hợp cụ thể, có hệ thống, bao gồm phần cứng 
và phần mềm máy tính, cơ sở dữ liệu thông 
tin địa lí và con người, nhằm thực hiện có 
hiệu quả các công việc thu thập, lưu trữ, cập 
nhật, thao tác phân tích, trình bày và xuất in 
tất cả các dạng thông tin liên quan đến các 
đối tượng địa lí. Hệ thống thông tin địa lí 
làm được các phân tích không gian phức tạp 
mà nếu làm theo các phương pháp khác thì 
sẽ mất nhiều thời gian hoặc không thể thực 
hiện được. 
Ngày nay, ở nhiều quốc gia trên thế giới, GIS 
đã trở thành công cụ trợ giúp quyết định trong 
hầu hết các hoạt động kinh tế-xã hội, an ninh, 
quốc phòng, đối phó với thảm hoạ, thiên tai 
v.v... GIS có khả năng trợ giúp các cơ quan 
chính phủ, các nhà quản lý, các doanh nghiệp, 
các cá nhân v.v... đánh giá được hiện trạng 
của các quá trình, các thực thể tự nhiên, kinh 
tế-xã hội thông qua các chức năng thu thập, 
quản lý, truy vấn, phân tích và tích hợp các 
thông tin được gắn với một nền bản đồ số 
nhất quán trên cơ sở toạ độ của các dữ liệu 
đầu vào. 
Sơ lược về điện toán đám mây 
Trong vài năm qua, Công nghệ thông tin đã 
bắt đầu một mẫu hình mới - điện toán đám 
mây (Cloud computing) . Mặc dù điện toán 
đám mây chỉ là một cách khác để cung cấp 
các tài nguyên máy tính nhưng nó đã châm 
ngòi một cuộc cách mạng trong cách cung cấp 
thông tin và dịch vụ. 
Điện toán đám mây có thể được hiểu một 
cách đơn giản là các nguồn điện toán khổng 
lồ như phần mềm, dịch vụ... sẽ nằm tại các 
máy chủ ảo (đám mây) trên internet thay vì 
nằm trong máy tính cá nhân, để mọi người có 
thể kết nối, truy cập và sử dụng một cách dễ 
dàng. Với các dịch vụ sẵn có trên internet, 
người dùng (user) không phải mua, không 
phải duy trì cơ sở hạ tầng, máy móc, thiết bị 
cũng như phần mềm. Nhưng người dùng vẫn 
có thể truy cập đến bất kỳ tài nguyên nào tồn 
tại trong "đám mây" tại bất kỳ thời điểm nào 
và từ bất kỳ đâu thông qua hệ thống internet. 
Google Fusion Tables là một dịch vụ Web do 
Google cung cấp với chức năng quản lý dữ 
liệu trực tuyến theo công nghệ điện toán đám 
mây. Dữ liệu được lưu trữ trong nhiều bảng 
(Table) cho phép người dùng có thể cập nhật, 
chỉnh sửa và lưu trữ. 
Fusion Table cung cấp phương tiện để hiển 
thị dữ liệu với các dạng biểu đồ và bản đồ địa 
lý. Dịch vụ này chính thức được công bố và 
phát triển từ năm 2010. Trong năm 2011 
Fusion Tables đã trở thành một tính năng mặc 
định trong bộ công cụ của Google Docs. Kích 
thước của bộ dữ liệu hiện đang giới hạn 250 
MB cho mỗi người dùng. 
Trong điều kiện người dùng hạn chế về nền 
tảng phần cứng để xây dựng và phát triển hệ 
CSDL GIS thì Fusion Table là sự lựa chọn 
tối ưu. 
Xây dựng và quản trị cơ sở dữ liệu GIS 
quản trị không gian Đại học Thái Nguyên 
với Fusion Table 
Đăng ký, đăng nhập sử dụng dịch vụ 
- Bước 1: Đăng ký tài khoản của Google tại 
địa chỉ:  
- Bước 2: Dùng tài khoản Google Account để 
đăng nhập Google Fusion Table tại địa chỉ: 
Tạo bảng CSDL 
- Bước 3: Tạo bảng Fusion Table có tên TNU 
Map 2013 với cấu trúc như Bảng 1. 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 
Trần Viết Khanh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 106(06): 131 - 137 
133 
Bảng 1. Cấu trúc, định dạng và chức năng lưu trữ thông tin 
Tên cột 
Columns 
Định dạng 
(Type) Chức năng lưu trữ thông tin 
ID Number 
- Ghi thứ tự trường dữ liệu (Rows). 
- Giá trị là các số từ 1 trở đi. 
- Là cơ sở truy vấn, liên kết, gộp dữ liệu (Megre) khi cần bổ sung thông tin. 
Location Location - Lưu trữ dữ liệu không gian địa lí. Dữ liệu phải theo chuẩn KML (Keyhole Markup Language) tương thích với Google Maps, Google Earth. 
Name Text - Lưu trữ thông tin tên địa điểm. 
- Giá trị là tên địa điểm. Ví dụ: Giảng đường A, Hội trường C. 
Geo Type Text 
- Lưu trữ thông tin phân loại đối tượng địa lí Location. 
- Các giá trị tương ứng là dạng điểm (Point), dạng đường (polyline), dạng vùng 
(polygon) 
Truong Text 
- Lưu trữ thông tin trả lời cho câu hỏi: đối tượng địa lí thuộc đơn vị nào quản 
lý?. 
- Giá trị là tên các trường đại học trực thuộc Đại học Thái Nguyên. 
Info1, Info2 Text, Number. 
- Lưu trữ thông tin cập nhật dạng chữ, hình ảnh, YouTube video...vv. 
- Lưu trữ thông tin cập nhật dạng số. 
+ Kết quả xây dựng bảng CSDL như hình 1: 
Cấu trúc bảng 
Định dạng kiểu dữ liệu 
Hình 1. Cấu trúc bảng CSDL TNU Map 2013 trong Fusion Table 
Nhập dữ liệu vào CSDL 
Nhập trực tiếp trên bảng Fusion Table 
- Mỗi đối tượng địa lí khi nhập vào bảng 
Fusion Table tương ứng là một dòng (Row). 
Nhập trực tiếp trên bảng bằng cách chọn 
menu Edit\Add Row 
- Thêm thông tin (info) cho đối tượng bằng cách 
thêm cột (Columns). Nhập trực tiếp trên bảng 
bằng cách chọn menu Edit\Add Column 
 Nhập dữ liệu từ bảng Excel 
- Người quản trị nhập CSDL trên Excel. Cơ 
sở tham chiếu dữ liệu là cột ID. Nhập dữ liệu 
bằng cách liên kết giữa 2 bảng bằng cách: 
+ Đăng nhập tài khoản Google Fusion Table 
+ Upload file Excel lên Fusion Table. 
+ Chọn menu File\Merge 
+ Chọn file đích liên kết đến để liên kết CSDL. 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 
Trần Viết Khanh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 106(06): 131 - 137 
134 
Lọc dữ liệu 
- Công cụ lọc dữ liệu Filter cho phép lọc thông tin dữ liệu theo các Column. Có thể lọc theo 
nhiều điều kiện. 
Ví dụ: Lọc các đối tượng địa lí dạng vùng (polygon) thuộc Trường đại học sư phạm. Lệnh Filter 
có cú pháp như sau: 
Truong = 'Đại học sư phạm' AND 'Geo Type' = 'Polygon' 
Kết quả thực hiện lệnh Filter như hình 2: 
Hình 2. Lọc dữ liệu trong Fusion Table 
Biên tập bản đồ trực tuyến 
- Gọi cửa sổ bản đồ bằng cách chọn thẻ có dấu + trên bảng Fusion Table, chọn Add Map, khung 
cửa sổ bản đồ Map 1 sẽ hiện như hình 3. 
Hình 3. Khung cửa sổ Map 1 và các menu biên tập bản đồ 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 
Trần Viết Khanh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 106(06): 131 - 137 
135 
- Menu của cửa sổ bản đồ Map 1 với các tính năng sau: 
Rename: đổi tên cửa sổ Map 1 thành tên khác. 
Move to front: chuyển lớp cửa sổ bản đồ lên trên. 
Duplicate: Tạo bản sao (copy thành bản đồ mới) 
Remove: Huỷ bản đồ 
Publish: Xuất bản bản đồ 
Change info window layout: Thay đổi cửa sổ hiển thị thông 
tin (khi người xem bản đồ kích chuột vào đối tượng thì cửa sổ 
info sẽ xuất hiện) 
Change map styles: Thay đổi hiển thị của đối tượng trên bản 
đồ. 
Select location: Chọn column tham chiếu địa điểm. 
Biên tập hiển thị các đối tượng (Change map styles) 
Biên tập hiển thị các đối tượng điểm 
- Từ menu bản đồ Map 1, chọn Change map styles, chọn Point - Maker Icon 
- Có 3 phương pháp thể hiện đối tượng dạng điểm (Maker Icon) như hình 4. 
Hình 4. Biên tập hiển thị đối tượng điểm 
+ chọn Fixed: cố định 1 kiểu hiển thị. (tất 
cảbđối tượng điểm hiển thị trên bản đồ được 
ký hiệu bằng hình tròn màu đỏ) 
+ Chọn Column, chọn Use icon specified in 
a column: Thể hiện các đối tượng theo kiểu 
định sẵn được người quản trị ghi trong 1 
Column. 
Ví dụ: Người quản trị tạo một Column có tên 
Type Icon trong bảng Fusion Table và nhập 
các giá trị là tên các kiểu Marker Icon. 
Google Maps có bảng tên 200 ký hiệu điểm. 
(Map marker or Icon names) 
+ Chọn Bucket: Thể hiện đối tượng điểm 
theo các khoảng dữ liệu từ thấp đến cao. 
Nhập số khoảng dữ liệu muốn thể hiện trong 
mục Divide into.....bukets ; Chọn loại dữ liệu 
muốn thể hiện trong mục Column; Nhập 
khoảng dữ liệu cho mỗi thang bậc màu sắc 
(như hình 4). 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 
Trần Viết Khanh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 106(06): 131 - 137 
136 
Biên tập hiển thị các đối tượng đường (lines), 
vùng (polygon) 
- Phương pháp thể hiện các đối tượng đường và 
đối tượng vùng có các thông số tương tự như 
các phương pháp thể hiện đối tượng điểm. 
- Đối tượng lines: có 2 thông số là màu sắc 
(colour) và độ lớn (line width) có thêm 
phương pháp thể hiện Gradient, là phương 
pháp chuyển bậc màu cho một khoảng giá trị 
số, mỗi bậc màu thể hiện cho một khoảng số 
liệu đều nhau. Cần nhập khoảng dữ liệu cần 
thể hiện và số thang bậc màu sắc để thể hiện 
phương pháp này. 
- Đối tượng vùng Polylines: có 3 thông số l 
màu nền của vùng (Fill colour), màu đường 
viền (boder colour) và độ lớn đường viền 
(boder width). 
Biên tập chú giải (Legend) 
- Tuỳ chọn đối tượng cần chú giải trong các 
mục: 
+ Show marker legend: Hiển thị chú giải đối 
tượng điểm. 
+ Show polygon fill legend: Hiển thị chú giải 
các đối tượng vùng 
+ Legend position: Chọm vị trí đặt khung 
chú giải trên bản đồ. 
+ Include a link to this table: Tạo đường 
link từ chú giải đến bảng CSDL. 
Biên tập cửa sổ thông tin 
- Chế độ mặc định của info window thì tất cả 
các thông tin nhập trong các Column đều 
được thể hiện. 
- Để biên tập info window, người quản trị cần 
biết ngôn ngữ HTML. Từ menu Map1, chọn 
Change info window layout, chọn Custom, 
lựa chọn các thông tin muốn hiển thị trên info 
window. 
Kết quả biên tập cửa sổ thông tin trên bản đồ 
lấy ví dụ Trường Đại học Sư phạm thể hiện 
như hình 5. 
Xuất bản bản đồ trực tuyến lên website 
Để xuất bản bản đồ, từ menu bản đồ Map1, 
chọn Publish, 
- Nhập giá trị chiều rộng (Width) và chiều cao 
(Height) của bản đồ. 
- Copy đoạn mã HTML trong khung Paste 
HTML to embed in a website, chèn đoạn mã 
vào trang biên tập website. 
Hình 5. Biên tập bản đồ trực tuyến không gian Trường Đại học Sư phạm 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 
Trần Viết Khanh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 106(06): 131 - 137 
137 
KẾT LUẬN 
Thành lập và biên tập bản đồ trực tuyến trên 
cơ sở điện toán đám mây (cụ thể là sử dụng 
công cụ Google Fusion Table) là cách biên 
tập và thành lập bản đồ mới được áp dụng 
trong thời gian gần đây. Ưu điểm của ứng 
dụng là quản trị cơ sở dữ liệu sử dụng máy 
chủ ảo trên nền internet. Việc này giúp người 
dùng tiết kiệm chi phí về cơ sở vật chất, trang 
thiết bị, phần mềm và thời gian. Đặc biệt, so 
với các ứng dụng biên tập bản đồ khác, ứng 
dụng công nghệ điện toán đám mây thành lập 
bản đồ trực tuyến tạo khả năng cập nhật và 
xử lý thông tin nhanh hơn. 
Trong quá trình thực hiện biên tập bản đồ 
không gian các trường đại học thuộc Đại học 
Thái Nguyên, nhóm tác giả đã và đang xây 
dựng cơ sở dữ liệu không gian nhằm tạo ra bộ 
CSDL GIS cho toàn Đại học. Việc phát triển 
ứng dụng công cụ Google Fusion Table còn 
hứa hẹn hướng nghiên cứu mới trong quản trị 
CSDL GIS dựa trên cơ sở điện toán đám mây 
và là nền tảng phát triển các ứng dụng bản đồ 
trực tuyến cho nhiều lĩnh vực khác nhau. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Bộ Tài Nguyên và Môi trường (1998), Cơ sở dữ 
liệu Hệ thống thông tin địa lí GIS Việt Nam. 
2. Trần Viết Khanh (2008), Ứng dụng tin học 
trong nghiên cứu và dạy học địa lí, Nxb Giáo dục, 
Hà Nội. 
3.Trần Viết Khanh, Lê Minh Hải (2011), “Sử dụng 
hệ thông tin địa lý GIS trong xây dựng và quản lý 
dữ liệu mạng lưới các trường THPT trên địa bàn 
TPTN”, Tạp chí Khoa học Công nghệ - Đại học 
Thái Nguyên. 
4. Trần Viết Khanh, Lê Minh Hải, “Ứng dụng hệ 
thống thông tin địa lý (GIS) xây dựng bản đồ trực 
tuyến phục vụ kỳ thi tuyển sinh đại học, cao đẳng 
năm 2012 tại Đại học Thái Nguyên”, Tạp chí 
KH&CN Đại học Thái Nguyên, số 95, 2012. 
5. Trần Viết Khanh, Lê Minh Hải, “Ứng dụng hệ 
thông tin địa lý (GIS) phục vụ quản lý không gian 
tại ĐHTN”, Tạp chí KH&CN Đại học Thái 
Nguyên, số 104, 2013 
6. Websites: 
-  
-  
- https://developers.google.com/ 
-  
SUMMARY 
BUILD GIS DATABASE AND EDIT ONLINE MAPS 
USING CLOUD TECHNOLOGY 
Tran Viet Khanh1*, Le Minh Hai 2 
1Thai Nguyen University, 
2
 Institute of Geography - Vietnam Academy of Science and Technology 
Nowadays, map online with Google Maps is quite common. The factor play very important role to 
buit map online is GIS Database. The GIS database including spatial databases (it is called 
geographic database) and attributional database (called non geographic database). The system of 
Database management can be built in different ways, such as database management system builted 
by PHP/ MySQL, XML, Microsoft Access...etc. The database construction methods are now 
required to be contributed by server. 
With cloud technology, Google allows database administrators to build GIS database in the cloud 
technology. Google Fusion Table is one of that which has functionality to build database and edit online 
map. It is very effective. In this paper we present how to build GIS databases and mapping online with 
Google Fusion Table application. It also open the new orientations to research in other areas. 
Key words: Map, online, cloud computing, GIS, Google Maps, Google Fusion Table. 
Ngày nhận bài: 20/6/2013; Ngày phản biện: 24/7/2013; Ngày duyệt đăng: 26/7/2013 
*
 Tel: 0912.187.118 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên