Vận dụng sáng tạo giá trị tác phẩm “Đường cách mệnh” của chủ tịch Hồ Chí Minh vào công tác xây dựng Đảng ở Việt Nam hiện nay

122
Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật
VẬN DỤNG SÁNG TẠO GIÁ TRỊ TÁC PHẨM 
“ĐƯỜNG CÁCH MỆNH” CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH 
VÀO CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 
Nguyễn Khánh Vân*
* TS.GV. Khoa Lý luận chính trị, trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh.
TÓM TẮT 
 Hồ Chí Minh – Anh hùng giải phóng dân 
tộc, Người đã cống hiến trọn đời mình cho sự 
nghiệp cách mạng của dân tộc Việt Nam. Di 
sản tư tưởng mà Người để lại cho dân tộc ta 
là tài sản tinh thần vô giá. Trong hệ thống tư 
tưởng lý luận Hồ Chí Minh, tác phẩm Đường 
cách mệnh giữ một vị trí đặc biệt quan trọng 
và luôn có tính thời sự, tính hiện đại. Mục tiêu 
chính của nghiên cứu này là nghiên cứu để 
làm sáng tỏ giá trị lý luận và thực tiễn của tác 
phẩm Đường cách mệnh; vận dụng sáng tạo 
giá trị tư tưởng của Người về vấn đề chính 
Đảng vào công tác xây dựng Đảng hiện nay. 
Đồng thời bài viết cũng nêu lên những kiến 
nghị về các giải pháp xây dựng, chỉnh đốn 
Đảng. 
 Từ khóa: Vận dụng, giá trị, Đường cách 
mệnh, Hồ Chí Minh, xây dựng Đảng, Việt Nam
CREATIVE APPLICATION THE VALUE OF THE WORK 
“ĐƯỜNG CÁCH MỆNH” OF HO CHI MINH PRESIDENT INTO 
INTO CONSTRUCTION PARTY IN VIETNAM TODAY
SUMMARY
Ho Chi Minh - Hero of National 
Liberation, who dedicated his life to the 
revolutionary cause of the nation of Vietnam. 
The legacy of thought that he left to our 
nation is an invaluable spiritual asset. In Ho 
Chi Minh’s system of thought, the Way of the 
Destiny holds a particularly important and 
everlasting, modernity. The main objective of 
this study is to study to clarify the theoretical 
and practical values of the Way of the Way; 
creative use of ideological values of the Party 
on the issue of party politics in the work of 
building the Party today. At the same time, 
the article also made recommendations on 
solutions to build and rectify the Party.
Key words: Valuation, Values, Duong 
cach menh, Ho Chi Minh, Party building, 
Vietnam
1. ĐẶT VẤN ĐỀ 
“Đường cách mệnh” là tác phẩm tập hợp 
các bài giảng của Nguyễn Ái Quốc tại các lớp 
huấn luyện cán bộ của Hội Việt Nam Cách 
mạng Thanh niên, tổ chức tại Quảng Châu 
(Trung Quốc) trong những nĕm 1925-1927. 
Cuốn sách được Bộ Tuyên truyền của Hội 
Liên hiệp các dân tộc bị áp bức tập hợp lại và 
xuất bản thành sách nĕm 1927. Với cách viết 
xúc tích, ngắn gọn, tác phẩm Đường cách 
mệnh hàm chứa những giá trị lý luận và thực 
tiễn to lớn. 
123
Vận dụng sáng tạo giá trị ...
- Về giá trị lý luận
Thứ nhất, Trong tác phẩm Đường cách 
mệnh, vấn đề đầu tiên được Hồ Chí Minh đề 
cập đến là “tư cách người cách mệnh”. Đó là 
vấn đề đạo đức và rộng hơn là nhân cách của 
người cách mạng. Ngay trên trang đầu của tác 
phẩm, Hồ Chí Minh đã đưa ra 23 điều về “tư 
cách người cách mệnh”. Người chỉ ra ba mối 
quan hệ: đối với mình, đối với người và đối 
với việc, trong đó nhấn mạnh các chuẩn mực: 
cần kiệm, vị công vong tư, không hiếu danh, 
không kiêu ngạo, hy sinh, ít lòng ham muốn 
về vật chất, sẵn sàng hi sinh vì mục tiêu, lý 
tưởng của cách mạng.Hồ Chí Minh đã đánh 
giá cao vai trò, vị trí của đạo đức, coi đạo đức 
là cái gốc của người cán bộ - yếu tố quyết định 
thành bại của cách mạng. Nội dung đạo đức 
cách mạng không chỉ bao hàm những phẩm 
chất cá nhân mà cả những vấn đề cơ bản về 
nhân sinh quan, thế giới quan cách mạng, về 
ý thức và phương pháp tư tưởng của giai cấp 
công nhân. Người đã coi việc giáo dục đạo 
đức cách mạng là một trong những nguyên 
tắc cơ bản, nhằm xây dựng những con người 
cách mạng chân chính, để tiến tới xây dựng 
một Đảng cách mạng chân chính của giai cấp 
công nhân Việt Nam. Có thể thấy, việc lấy tiêu 
chuẩn đạo đức làm một trong hai tiêu chuẩn 
(đức và tài) của người cán bộ cách mạng, 
người đảng viên, ngay từ khi chuẩn bị về chính 
trị, tư tưởng và tổ chức cho sự ra đời của Đảng 
Cộng sản Việt Nam là một sáng tạo, đặc sắc 
của Hồ Chí Minh. Đến nay, tiêu chí này vẫn 
giữ nguyên giá trị trong công tác xây dựng, 
đào tạo và tuyển chọn cán bộ, đảng viên, có 
đức, có tài cho sự nghiệp đổi mới của nước ta.
Thứ hai,Trong khoảng 10 nĕm bôn ba 
tìm đường cứu nước, đến với nhân loại cần 
lao đang đấu tranh ở nhiều châu lục và quốc 
gia trên thế giới, Nguyễn Ái Quốc đã kết hợp 
tìm hiểu lý luận và khảo sát thực tiễn, nhất là 
ở ba nước tư bản phát triển: Anh, Pháp, Mỹ. 
Qua nghiên cứu phân tích các cuộc cách mạng 
lớn trên thế giới như: Cách mạng tư sản Pháp 
1789, Cách mạng tư sản Mỹ 1776, Cách mạng 
Tháng Mười Nga 1917, Người nhận thấy: 
“Cách mệnh Pháp cũng như cách mệnh Mỹ, 
nghĩa là cách mệnh tư bản, cách mệnh không 
đến nơi, tiếng là công hòa và dân chủ, kỳ thực 
trong thì nó tước lục công nông, ngoài thì nó 
áp bức thuộc địa”.[5.tr.274] Bởi lẽ đó, Người 
không đi theo con đường cách mạng tư sản. Hồ 
Chí Minh đã hướng đến một cuộc cách mệnh 
“đến nơi”, Người chỉ ra rằng: “cách mệnh 
Nga đã đuổi được vua, tư bản, địa chủ rồi, lại 
ra sức cho công, nông các nước và dân bị áp 
bức các thuộc địa làm cách mệnh để đập đổ 
tất cả đế quốc chủ nghĩa và tư bản trong thế 
giới”,[5. tr.280] nên “hết sức giúp dân thuộc 
địa làm cách mệnh” và cách mạng Nga cũng 
dạy chúng ta rằng: “muốn cách mệnh thành 
công thì dân chúng (công nông) làm gốc, phải 
có đảng vững bền, phải bền gan, phải hy sinh, 
phải thống nhất”.[5.tr.280] Từ đó, Hồ Chí 
Minh khẳng định cách mạng Việt Nam là đi 
theo con đường Cách mạng tháng Mười Nga 
“theo chủ nghĩa Mã Khắc Tư và Lênin”. Như 
vậy, từ việc nhận thức được mối quan hệ mật 
thiết giữa yêu cầu giải phóng dân tộc và giải 
phóng con người là nhu cầu của thời đại và vận 
dụng học thuyết Mác - Lênin để giải quyết một 
cách tài tình, triệt để nhu cầu ấy, Hồ Chí Minh 
đã đứng trên lập trường của giai cấp công nhân 
để thực hiện sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải 
phóng con người thông qua cuộc cách mạng 
vô sản và bước phát triển tiếp theo là tiến hành 
xây dựng chủ nghĩa xã hội. Con đường cách 
mạng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là 
con đường mà Đảng và nhân dân ta luôn kiên 
định trong sự nghiệp cách mạng Việt Nam. 
Thứ ba, Về lực lượng cách mạng, trong 
Đường cách mệnh, Hồ Chí Minh xác định: đối 
tượng của “dân tộc cách mệnh” là lật đổ chính 
quyền thuộc địa của thực dân Pháp. Lực lượng 
cách mạng bao gồm toàn dân tộc, Người khẳng 
định: “cách mệnh là việc chung cả dân chúng 
124
Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật
chứ không phải việc một hai người”.[5.tr.261-
262]Trong lực lượng toàn dân tộc, Hồ Chí 
Minh hết sức nhấn mạnh vai trò động lực cách 
mạng của công nhân và nông dân. Người phân 
tích: các giai cấp công nhân và nông dân có số 
lượng đông nhất, nên có sức mạnh lớn nhất. Họ 
bị áp bức bóc lột nặng nề nhất, nên “lòng cách 
mệnh càng bền, chí cách mệnh càng quyết 
công nông là tay không chân rồi, nếu thua thì 
chỉ mất một cái kiếp khổ, nếu được thì được 
cả thế giới, cho nên họ gan góc”.[5.tr.266] 
Từ đó, Người khẳng định: công nông “là gốc 
cách mệnh”.[5.tr.266] Nhấn mạnh vai trò của 
công nông nhưng Hồ Chí Minh không coi nhẹ 
khả nĕng tham gia cách mạng của các giai cấp 
và tầng lớp khác. Người chỉ rõ: “Học trò, 
nhà buôn nhỏ, điền chủ nhỏ cũng bị tư bản áp 
bức, song không cực khổ bằng công nông; ba 
hạng ấy chỉ là bầu bạn cách mệnh của công 
nông thôi”.[5.tr.266] Làm rõ vấn đề lực lượng 
cách mạng và mối liên minh chiến lược giữa 
công nhân - nông dân và bầu bạn của họ trong 
khi thực hiện nhiệm vụ “dân tộc cách mệnh”, 
“Đường cách mệnh” chỉ ra yêu cầu tập hợp 
được tất cả những người Việt Nam yêu nước 
vào cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. Tư 
tưởng này của Hồ Chí Minh đã được lịch sử 
cách mạng Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của 
Đảng Cộng sản Việt Nam hơn 80 nĕm qua 
chứng minh là hoàn toàn đúng đắn.
Thứ tư, Về phương pháp cách mạng, trong 
Đường cách mệnh, Hồ Chí Minh khẳng định 
phương pháp cách mạng giữ vai trò hết sức 
quan trọng. Người chỉ ra phương pháp cách 
mạng bao gồm: phương pháp vận động quần 
chúng, phương pháp tổ chức đấu tranh cách 
mạng, cách thức xây dựng các tổ chức quần 
chúng...Theo Hồ Chí Minh, muốn làm cách 
mạng thành công, phải làm cho dân giác ngộ, 
phải giảng giải lý luận và chủ nghĩa cho dân 
hiểu, phải hiểu phong trào thế giới, phải bày 
sách lược cho dân, phải đoàn kết toàn dân, 
phải biết tổ chức dân chúng lại, phải giành 
chính quyền bằng bạo lực cách mạng của quần 
chúng, phải biết chọn thời cơ. Thông qua việc 
nêu rõ vai trò và cách thức tổ chức Công hội, 
tổ chức Dân cày và Hợp tác xã, trong “Đường 
Cách mệnh” Người nhấn mạnh: muốn tập hợp 
lực lượng của toàn dân tộc trong cuộc đấu 
tranh giành độc lập và đi lên chủ nghĩa xã hội, 
nhất định và không thể không tổ chức, phát 
huy vai trò của các tổ chức quần chúng.Thực 
tiễn cách mạng Việt Nam đã chứng minh một 
cách sinh động giá trị tư tưởng lý luận nêu trên 
của Hồ Chí Minh. 
Thứ nĕm, Hồ Chí Minh là người Việt Nam 
đầu tiên nhận thức được tầm quan trọng và giải 
quyết đúng đắn mối quan hệ giữa cách mạng 
Việt Nam và cách mạng thế giới.Trong tác 
phẩm Đường cách mệnh, Nguyễn Ái Quốc đã 
xác định “cách mệnh An Nam cũng là một bộ 
phận trong cách mệnh thế giới. Ai làm cách 
mệnh trong thế giới đều là đồng chí của dân 
An Nam cả”.[5.tr.301] Chỉ rõ mối quan hệ mật 
thiết giữa cách mạng Việt Nam và cách mạng 
thế giới, vấn đề đoàn kết dân tộc, giai cấp và 
quốc tế trong cách mạng giải phóng dân tộc ở 
Việt Nam, Hồ Chí Minh mở rộng tầm tư tưởng 
của cuộc cách mạng giải phóng dân tộc Việt 
Nam bằng quan điểm chủ nghĩa yêu nước chân 
chính không thể tách rời chủ nghĩa quốc tế vô 
sản. Người viết: “Xem những việc ấy thì đủ 
biết rằng An Nam muốn cách mệnh thành công, 
thì tất phải nhờ Đệ tam Quốc tế”[5.tr.287]. Với 
những luận điểm trên, tác phẩm Đường cách 
mệnh của Hồ Chí Minh đã đặt cơ sở cho sự 
giúp đỡ của quốc tế trong thời kỳ thành lập 
Đảng và đặt nền tảng đúng đắn cho đường lối 
đối ngoại của Đảng Cộng sản Việt Nam trong 
suốt tiến trình cách mạng Việt Nam. 
Thứ sáu,Về sự cần thiết, tất yếu phải có 
Đảng. Trong tác phẩm “Đường cách mệnh” 
Hồ Chí Minh đã trình bày rất sáng tỏ, với một 
lôgíc rất chặt chẽ về Đảng Cộng sản ra đời 
là một tất yếu lịch sử. Người lập luận rằng, 
làm cách mạng cần phải có Đảng.Theo Người, 
125
Vận dụng sáng tạo giá trị ...
cách mệnh trước hết phải làm cho dân giác 
ngộ. Cách mệnh phải giảng giải lý luận và 
chủ nghĩa cho dân hiểu. Cách mệnh phải hiểu 
phong trào thế giới, phải bầy sách lược cho 
dân. Do đó, sức cách mạng phải tập trung, 
muốn tập trung phải có đảng cách mệnh”[5, 
tr. 267]. Giải thích rõ hơn sự cần thiết phải có 
Đảng cách mạng và điều cốt yếu Đảng phải 
có, Hồ Chí Minh đã viết: “Cách mệnh truớc 
hết phải có cái gì?
Trước hết phải có Đảng cách mệnh, để 
trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài 
thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô sản giai 
cấp mọi nơi. Đảng có vững cách mệnh mới 
thành công, cũng như người cầm lái có vững 
thuyền mới chạy. Đảng muốn vững thì phải 
có chủ nghĩa làm cốt.Trong đảng ai cũng phải 
hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà 
không có chủ nghĩa cũng như người không có 
trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam”[ 5, tr.267-
268]. Như vậy, sự cần thiết phải có Đảng cũng 
như hệ tư tưởng của Đảng là một đòi hỏi khách 
quan của phong trào cách mạng chứ không 
tùy thuộc vào ý muốn chủ quan. Đảng là một 
sản phẩm có tính lịch sử - xã hội của đấu tranh 
chính trị. Và theo Hồ Chí Minh, Đảng là đội 
tiên phong, là bộ tham mưu lãnh đạo, Đảng 
phải lãnh đạo và tổ chức giai cấp, phải có hệ 
tư tưởng dẫn đường, phải có cương lĩnh hành 
động.Với những luận điểm đó ta thấy, Đảng 
cách mạng kiểu mới của giai cấp công nhân 
phải được chuẩn bị đầy đủ cả về chính trị, tư 
tưởng, tổ chức. Những tư tưởng đó của Người 
đang chỉ dẫn công tác hàng ngày của mỗi chúng 
ta để xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh. 
- Về giá trị thực tiễn 
Kể từ khi tác phẩm Đường cách mệnh ra 
đời đến nay đã 90 nĕm, những giá trị trường 
tồn của tác phẩm Đường cách mệnh vẫn giữ 
nguyên giá trị và luôn có tính thời sự, tính 
hiện đại, vẫn luôn là cẩm nang, là kim chỉ 
nam cho cách mạng Việt Nam. Gía trị bền 
vững đó của tác phẩm Đường cách mệnh 
đã được thực tiễn thắng lợi của Cách mạng 
Tháng Tám và 30 nĕm chiến tranh cách mạng 
Việt Nam (1945 – 1975) chứng minh. Đặc 
biệt là những thành tựu to lớn, có ý nghĩa 
lịch sử qua 30 nĕm đổi mới khẳng định giá 
trị thực tiễn to lớn của tác phẩm Đường cách 
mệnh đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam.
Để có một nước Việt Nam hòa bình, 
thống nhất, độc lập, dân chủ, giàu mạnh và 
đang ngày một phát triển, mở cửa, hội nhập 
với thế giới như hiện nay, chúng ta không 
thể phủ nhận, cách mạng Việt Nam đã trải 
qua nhiều thời kỳ khó khĕn, nhưng vẫn giành 
được thắng lợi, vẫn kiên định con đường độc 
lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội mà Đảng và 
nhân dân ta đã lựa chọn, đó là do chúng ta có 
kim chỉ nam trong “ Đường cách mệnh” của 
Hồ Chí Minh soi đường, định hướng. Những 
giá trị thực tiễn đó của tác phẩm đã và đang 
tiếp tục được khẳng định trong sự nghiệp 
cách mạng Việt Nam. 
Ngày nay, Đảng ta đang đẩy mạnh đổi mới 
và chỉnh đốn Đảng, thực hành dân chủ, xây 
dựng nhà nước pháp quyền và đổi mới hệ thống 
chính trị. Đảng ta cũng đang mở cuộc vận động 
học tập và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh 
trong toàn Đảng và trong xã hội. Thực hiện 
nghiêm chỉnh những lời dạy của Người và vận 
dụng sáng tạo tư tưởng của Người về vấn đề 
chính Đảng trong Đường cách mệnh vào công 
tác xây dựng Đảng, nhất định chúng ta sẽ xây 
dựng được Đảng ta trở thành một Đảng trong 
sạch vững mạnh, làm tròn trách nhiệm lịch sử 
mà dân tộc và nhân dân đã ủy thác.
2. THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT 
RA TRONG ĐẢNG TA HIỆN NAY, DƯỚI 
TÁC ĐỘNG CỦA KINH TẾ THỊ TRƯỜNG, 
MỞ CỬA VÀ HỘI NHẬP QUỐC TẾ
Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố 
quyết định mọi thắng lợi của cách mạng. Từ 
ngày thành lập đến nay, Đảng đã trải qua lịch 
126
Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật
sử trên 80 nĕm đấu tranh cách mạng vẻ vang 
vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Ngày 
nay, Đảng đang lãnh đạo toàn dân thực hiện 
công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp 
hóa, hiện đại hóa, phấn đấu sớm đưa nước 
ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo 
hướng hiện đại. Ở vị trí một Đảng Cộng sản 
cầm quyền, lãnh đạo nhà nước và xã hội, 
trách nhiệm của Đảng trước vận mệnh của 
dân tộc là hết sức to lớn và nặng nề. Muốn 
giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, vượt 
qua mọi nguy cơ và thách thức, vì mục tiêu: 
“ dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, 
vĕn minh” thì hơn lúc nào hết phải ra sức xây 
dựng Đảng ta thật trong sạch, vững mạnh. 
Qua 30 nĕm đổi mới, nhờ có Đảng lãnh 
đạo đúng đắn và sáng tạo, nhờ sự đoàn kết, 
gắn bó của Đảng với dân, dân với Đảng mà 
chúng ta đã thu được nhiều thành tựu to 
lớn, có ý nghĩa lịch sử đồng thời cũng thấy 
nẩy sinh nhiều nhược điểm, yếu kém và cả 
những vấn đề mới phát sinh trong đổi mới 
phải khắc phục. Có thể sơ bộ đánh giá thực 
trạng, tình hình Đảng ta để từ đó suy nghĩ tới 
phương hướng và giải pháp xây dựng Đảng 
trong điều kiện hiện nay. Có thể đánh giá 
khái quát, chung nhất như sau:
- Đảng ta là một Đảng cách mạng già dặn 
kinh nghiệm, bản lĩnh chính trị, có truyền 
thống đoàn kết và trong mỗi thời kỳ cách 
mạng, Đảng đã lãnh đạo thành công những 
nhiệm vụ, mục tiêu đặt ra. Đó là một Đảng 
cách mạng có ảnh hưởng sâu sắc trong lòng 
dân chúng. 
- Đảng có sự trưởng thành rõ rệt về tư 
duy lý luận, về trình độ lý luận. Tiềm lực 
tư tưởng, lý luận của Đảng được nâng cao. 
Nhờ sức mạnh của dân chủ, của giải phóng 
tư tưởng, của tự do tư tưởng mà nhiều tìm tòi 
khoa học có giá trị đã xuất hiện, đóng góp kịp 
thời vào quá trình ra quyết sách của Đảng.
- Đại bộ phận cán bộ đảng viên từ cơ 
sở tới địa phương, ở các cấp, các ngành đã 
nghiêm túc học tập lý luận, trau dồi học 
vấn, nâng cao trình độ giác ngộ về lý luận 
và phương pháp, phát huy được tác dụng 
đối với quần chúng, thực sự nảy nở những 
điển hình ưu tú của cá nhân và tập thể, nhờ 
đó khắc phục được những quan niệm không 
đúng, thành kiến, định kiến về Đảng và chủ 
nghĩa xã hội. Cán bộ đảng viên hiện nay đã 
có trình độ học vấn, học thức cao, đội ngũ trí 
thức trong Đảng đã đem chất xám, tài nĕng, 
trí tuệ phục vụ Đảng, đem khoa học phục vụ 
chính trị trên tinh thần tôn trọng chân lý, đạo 
lý, nhân cách, thúc đẩy phát triển, giải phóng 
sức sản xuất và giải phóng ý thức tinh thần 
xã hội. 
- Đảng ta đã tích lũy thêm được nhiều 
kinh nghiệm phong phú, giữ vững nguyên 
tắc và phương hướng chính trị trong những 
thời điểm bước ngoặt cực kỳ phức tạp để 
không mắc sai lầm về đường lối. Đường lối 
chính sách của Đảng đã ngày càng phù hợp 
với quy luật, được lòng dân, nhanh chóng 
phát huy hiệu quả trong thực tiễn. 
 Bên cạnh những mặt tích cực đó, Đảng 
ta cũng bộc lộ không ít những nhược điểm, 
hạn chế, những vấn đề phát sinh phải giải 
quyết để không ngừng làm cho Đảng phát 
triển, trong sạch, vững mạnh, xứng đáng là 
một Đảng cầm quyền. Những hạn chế yếu 
kém làm bộc lộ những vấn đề bức xúc mà 
công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay 
phải quan tâm giải quyết. Đó là:
- Thái độ chính trị và niềm tin hệ tư tưởng 
trong Đảng ở một bộ phận cán bộ đảng viên 
còn yếu kém. Tổ chức Đảng lại chưa chú 
trọng giáo dục. Còn có khuynh hướng chạy 
theo kinh tế đơn thuần, chuyên môn đơn 
thuần, xem nhẹ vai trò chính trị, tư tưởng. Đó 
là một vấn đề nghiêm trọng có thể làm suy 
yếu Đảng.
- Chủ nghĩa cá nhân thực dụng, cực đoan 
127
Vận dụng sáng tạo giá trị ...
và chủ nghĩa cơ hội vụ lợi đang thâm nhập 
vào trong Đảng, kể cả đảng viên trí thức, 
đảng viên trẻ, đảng viên có chức vụ. Không 
giải quyết vấn đề này, Đảng có nguy cơ thoái 
hóa về chính trị, đó sẽ là khởi đầu của những 
sự đổ vỡ không thể coi thường.
- Tình trạng suy đồi về đạo đức, lối sống 
không còn là cá biệt mà ngày càng có xu 
hướng phổ biến. Đây là một thách thức đối 
với Đảng Cộng sản cầm quyền, làm mất lòng 
tin của dân, làm suy yếu nền tảng tinh thần và 
cơ sở xã hội của Đảng.
- Sinh hoạt Đảng trong các tổ chức Đảng 
bị hình thức hóa, làm cho tính Đảng, tính chiến 
đấu trong Đảng suy giảm, kéo theo sự suy giảm 
ảnh hưởng xã hội của Đảng trong dân.
Từ những vấn đề cấp bách nói trên, chúng 
tôi nêu lên những kiến nghị về các giải pháp 
xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo tư tưởng Hồ 
Chí Minh trong giai đoạn hiện nay như sau:
Một là, Công tác xây dựng, chỉnh đốn 
Đảng hiện nay phải đặt ở tầm chiến lược, 
phải là trung tâm chú ý trong chương trình 
nghị sự của toàn Đảng. Muốn vậy phải làm 
tốt những công việc cụ thể sau:
- Làm chuyển biến nhận thức về tầm 
quan trọng của vấn đề này trong toàn Đảng, 
từ Trung ương tới cơ sở, từ lãnh đạo cấp cao 
tới các đảng viên thường.
- Phải thực sự dựa vào dân, ở cơ sở mà 
tiến hành chỉnh đốn, sàng lọc Đảng, kiên 
quyết loại bỏ những phần tử thoái hóa, cơ hội 
ra khỏi Đảng. 
- Phải chú trọng xây dựng Đảng toàn diện 
cả 5 mặt sau: Chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo 
đức, lối sống. Tiến tới xây dựng và thực hành 
giáo dục vĕn hóa Đảng trong toàn Đảng mà 
cốt lõi là vĕn hóa chính trị và vĕn hóa đạo đức.
- Phải chú trọng củng cố chất lượng tổ 
chức Đảng và chất lượng đảng viên trước hết 
là cấp ủy.
Hai là, Tĕng cường kỷ luật trong Đảng, 
xây dựng chế độ trách nhiệm, giữ vững 
nguyên tắc tập trung dân chủ, phát triển dân 
chủ trong Đảng, trong xã hội, nhất là dân chủ 
ở cơ sở. Cụ thể: Tổ chức học tập nghiêm túc 
điều lệ Đảng, pháp luật nhà nước trong toàn 
Đảng và nghiêm chỉnh thực hiện theo điều lệ, 
theo pháp luật. Xây dựng chế độ kỷ luật công 
tác, kỷ luật công vụ đối với công chức, nhất 
là công chức đảng viên. Xác định nghĩa vụ 
trách nhiệm đối với lãnh đạo và đảng viên. 
Có các chế tài kèm theo để xử lý kịp thời 
những sai phạm. Giữ vững nề nếp sinh hoạt 
Đảng, từ chi bộ trở lên, tĕng cường sinh hoạt 
cấp ủy, lấy phê và tự phê theo tư tưởng và 
phương pháp Hồ Chí Minh làm chuẩn mực. 
Đấu tranh chống quan liêu tham nhũng trong 
các tổ chức Đảng, trong các cơ quan nhà 
nước, xử lý thật nghiêm minh những cán bộ 
đảng viên phạm pháp.
Ba là, Đẩy mạnh cuộc vận động học tập, 
nghiên cứu, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh 
trong Đảng và trong dân. Đặc biệt phải: Gắn 
liền việc học tập đó với thực hành tư tưởng 
Hồ Chí Minh, nhất là tư tưởng dân chủ và 
tư tưởng đạo đức của Người. Chú trọng chất 
lượng tuyên truyền giáo dục, xây dựng đội 
ngũ cán bộ đảng làm công tác tư tưởng thực 
sự có trình độ khoa học cao. Chú trọng thực 
hành thường xuyên về cần kiệm liêm chính, 
chí công vô tư, tận tâm tận lực phục vụ nhân 
dân. Có những biện pháp cần thiết để củng 
cố mối liên hệ giữa Đảng với dân, giữa đảng 
viên với quần chúng tại cơ quan, cơ sở. Đặc 
biệt coi trọng giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh 
trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán 
bộ trí thức khoa học - vĕn hóa và trong thế 
hệ trẻ. Xây dựng những điển hình tiên tiến: 
sống, lao động, học tập theo gương sáng Hồ 
Chí Minh trong Đảng và trong dân. 
Bốn là, Tổng kết lý luận 30 nĕm đổi 
mới, đặc biệt là lý luận Đảng cầm quyền, 
xây dựng khoa học về Đảng và đào tạo các 
128
Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật
chuyên gia lý luận về lĩnh vực khoa học tối 
quan trọng này.
Nĕm là, Tiếp tục đổi mới hệ thống chính 
trị, cải cách hành chính, kiện toàn bộ máy 
chính quyền địa phương, xây dựng nhà nước 
pháp quyền mà một trong những vấn đề then 
chốt là đổi mới nội dung, phương thức lãnh 
đạo của Đảng đối với nhà nước, Mặt trận, 
đoàn thể. Đổi mới Đảng để đổi mới xã hội.
 3. KẾT LUẬN 
 Đường cách mệnh là một trong những 
tác phẩm lớn trong di sản tư tưởng Hồ Chí 
Minh. Đồng thời là một trong những vĕn 
kiện lý luận đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt 
Nam, đặt cơ sở cho đường lối cách mạng 
Việt Nam. Thông qua phương pháp phân 
tích thực tiễn, Hồ Chí Minh đã trình bày 
rất cụ thể, giản dị và vô cùng sâu sắc hàng 
loạt những vấn đề rất cơ bản của cách mạng 
Việt Nam. Mặc dù 90 nĕm đã qua đi, nhưng 
những giá trị cốt lõi kết tinh trong “Đường 
cách mệnh” vẫn còn nguyên vẹn, trường tồn, 
sẽ tiếp tục được mọi thế hệ người Việt Nam 
hiện nay và mai sau kế thừa và phát triển.
 Đảng ta là một Đảng cầm quyền, đã có 
lịch sử hoạt động vẻ vang gần 3/4 thế kỷ. Hiện 
nay, để xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, 
xứng đáng là lực lượng tiên phong dẫn dắt giai 
cấp và dân tộc tới chủ nghĩa xã hội, Đảng phải 
chú trọng xây dựng toàn diện cả về chính trị, 
tư tưởng, tổ chức, đạo đức và lối sống. Đó là 
sự thôi thúc của cuộc sống đổi mới, là trách 
nhiệm của toàn Đảng, toàn dân trong giai 
đoạn hiện nay.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. C.Mác và Ph.Ĕngghen, toàn tập, tập 18, 
CTQG, H.1995. 
2. C.Mác và Ph.Ĕngghen, toàn tập, tập 21, 
CTQG, H.1995. 
3. V.I Lênin, toàn tập, tập 6, Tiến bộ M.1975, 
4. V.I Lênin, toàn tập, tập 9, Tiến bộ 
M.1975, 
5. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 2, CTQG, 
H.1995, Tr.267, 268; H. 2002, tr. 261,262; 
tr. 266; tr.267, 268; tr.270; tr. 274; tr.280, 
tr.287, tr.301
6. Đại học Quốc gia Hà Nội, Một số chuyên 
đề về tư tưởng Hồ Chí Minh, CTQG, H., 
2003.
7. Nguyễn Khánh Bật (chủ biên), Những 
bài giảng về môn học Tư tưởng Hồ Chí 
Minh, CTQG, H., 1998.
8. Vĕn kiện Đại hội VI, VII, VIII, IX, X, 
XI, XII của Đảng Cộng sản Việt Nam 
(1986-2016).
9. Nghị quyết Trung ương 6 lần 2 (khóa 
VIII) Về xây dựng Đảng.
10. Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh, 
CTQG, H., 2003.
11 .Website:
- 
Noi-dung-chinh-va-y-nghia-cua-tac-pham-
duong-Kach-menh-2169705/
- 
duong-cach-menh-mot-bao-vat-quoc-gia-
post224799.info
- baodongnai.com.vn/.../90-nam-tac-
pham-duong-kach-menh-mot-tac-pham-ly-
luan-v... 
- www.nhandan.com.vn/.../32529302-gioi-
thieu-tac-pham-“duong-cach-menh”-cua-ch...
- 
kach-menh-nhung-gia-tri-truong-
ton-20170507104914172.htm
Thông tin cá nhân:
TS. Nguyễn Khánh Vân
Khoa lý luận chính trị, Trường Đại học 
Kinh tế TP. HCM
Điện thoại: 0918328589
Email: khanhvan@ueh.edu.vn