Vai trò và yêu cầu đặt ra đối với phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học môn đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam theo định hướng phát triển năng lực

Tư tưởng tổ chức dạy học nhóm trong đó có phương pháp thảo luận nhóm đã xuất hiện trên thế

giới từ rất sớm đặc biệt ở những nước có nền giáo dục phát triển. Bởi lẽ, phương pháp này có sự

tiếp xúc trực diện, tự do trao đổi ý tưởng và sự phụ thuộc tích cực của các thành viên trong nhóm

nhằm giải quyết nhiệm vụ chung toàn nhóm. Do đó, luận bàn về phương pháp thảo luận nhóm đã

được nhiều công trình khoa học làm sáng tỏ, song nghiên cứu về vai trò của phương pháp này

trong dạy học môn Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam theo định hướng phát triển

năng lực còn là một vấn đề bỏ ngỏ. Thực tế, các nhà nghiên cứu hầu hết tập trung vào việc sử dụng

phương pháp thảo luận nhóm nằm trong chương trình định hướng nội dung. Qua phân tích, tổng

hợp vấn đề, chúng tôi đi vào khái quát vai trò và yêu cầu của phương pháp thảo luận nhóm trong

dạy học môn Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam theo định hướng phát triển năng

lực để thấy rằng, lô gíc nghiên cứu có ý nghĩa đặc biệt quan trọng khi mà các trường đại học đang

đặt ra yêu cầu cấp bách trong tư duy đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển

năng lực hiện nay.

pdf 9 trang kimcuc 13580
Bạn đang xem tài liệu "Vai trò và yêu cầu đặt ra đối với phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học môn đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam theo định hướng phát triển năng lực", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Vai trò và yêu cầu đặt ra đối với phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học môn đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam theo định hướng phát triển năng lực

Vai trò và yêu cầu đặt ra đối với phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học môn đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam theo định hướng phát triển năng lực
ISSN: 1859-2171 
e-ISSN: 2615-9562 
TNU Journal of Science and Technology 225(04): 98 - 106 
98  Email: jst@tnu.edu.vn 
VAI TRÒ VÀ YÊU CẦU ĐẶT RA ĐỐI VỚI PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN NHÓM 
TRONG DẠY HỌC MÔN ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN 
VIỆT NAM THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC 
Nguyễn Tuấn Anh 
Trường Đại học Sư phạm - ĐH Thái Nguyên 
TÓM TẮT 
Tư tưởng tổ chức dạy học nhóm trong đó có phương pháp thảo luận nhóm đã xuất hiện trên thế 
giới từ rất sớm đặc biệt ở những nước có nền giáo dục phát triển. Bởi lẽ, phương pháp này có sự 
tiếp xúc trực diện, tự do trao đổi ý tưởng và sự phụ thuộc tích cực của các thành viên trong nhóm 
nhằm giải quyết nhiệm vụ chung toàn nhóm. Do đó, luận bàn về phương pháp thảo luận nhóm đã 
được nhiều công trình khoa học làm sáng tỏ, song nghiên cứu về vai trò của phương pháp này 
trong dạy học môn Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam theo định hướng phát triển 
năng lực còn là một vấn đề bỏ ngỏ. Thực tế, các nhà nghiên cứu hầu hết tập trung vào việc sử dụng 
phương pháp thảo luận nhóm nằm trong chương trình định hướng nội dung. Qua phân tích, tổng 
hợp vấn đề, chúng tôi đi vào khái quát vai trò và yêu cầu của phương pháp thảo luận nhóm trong 
dạy học môn Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam theo định hướng phát triển năng 
lực để thấy rằng, lô gíc nghiên cứu có ý nghĩa đặc biệt quan trọng khi mà các trường đại học đang 
đặt ra yêu cầu cấp bách trong tư duy đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển 
năng lực hiện nay. 
Từ khóa: Phương pháp; thảo luận nhóm; năng lực; định hướng phát triển năng lực; đường lối cách 
mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam. 
Ngày nhận bài: 17/3/2020; Ngày hoàn thiện: 27/4/2020; Ngày đăng: 28/4/2020 
ROLE AND REQUIREMENTS FOR THE GROUP METHOD DISCUSSION IN 
TEACHING ON THE REVOLUTIONARY PATH OF THE VIETNAMESE 
COMMUNIST PARTY UNDER THE CAPACITY DEVELOPMENT ORIENTATION 
Nguyen Tuan Anh 
TNU - University of Education 
ABSTRACT 
The idea of organizing group teaching including group discussion method has appeared in the 
world very early, especially in countries with developed education. Because this method has direct 
contact, the free exchange of ideas and the active dependence of team members to solve common 
tasks across the group. Therefore, the discussion of group discussion method has been clarified by 
many scientific works, but the study of the role of this method in teaching Revolutionary way of 
the Communist Party of Vietnam in accordance with the orientation of development Capacity 
development is still an open question. In fact, most researchers focus on using focus group 
discussion as part of a content-driven program. Through analyzing and summarizing the problem, 
we went into generalizing the role and requirements of the group discussion method in teaching 
the revolutionary way of the Communist Party of Vietnam in the direction of capacity 
development to see that, the research logic is particularly important when universities are making 
urgent demands in thinking about innovating teaching methods according to current capacity 
development orientation. 
Keywords: Method; discussion groups; capacity; capacity development orientation; revolutionary 
way of the Communist Party of Vietnam. 
Received: 17/3/2020; Revised: 27/4/2020; Published: 28/4/2020 
Email: tuananhgdct@gmail.com
Nguyễn Tuấn Anh Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(04): 98 - 106 
 Email: jst@tnu.edu.vn 99 
1. Đặt vấn đề 
Học phần Đường lối cách mạng của Đảng Cộng 
sản Việt Nam (ĐCSVN) được ban hành theo 
Quyết định số 52/2008/QĐ/BGDĐT ngày 
18/9/2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào 
tạo. Môn học này cùng với Những nguyên lý cơ 
bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ 
Chí Minh là ba môn học lý luận chính trị được 
Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định đưa vào 
giảng dạy trong các trường đại học, cao đẳng. 
Môn học không chỉ cung cấp cho người học 
những hiểu biết cơ bản về sự ra đời của 
ĐCSVN, đường lối của Đảng trong cách mạng 
dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội 
chủ nghĩa, đặc biệt là đường lối của Đảng trong 
thời kỳ đổi mới. Đồng thời, học phần Đường lối 
cách mạng của ĐCSVN có ý nghĩa rất quan 
trọng đối với việc bồi dưỡng cho sinh viên niềm 
tin vào sự lãnh đạo của Đảng, định hướng phấn 
đấu theo mục tiêu, lý tưởng và đường lối của 
Đảng; nâng cao ý thức trách nhiệm công dân 
trước những nhiệm vụ trọng đại của đất nước. 
Qua học tập học phần Đường lối cách mạng của 
ĐCSVN, sinh viên có cơ sở vận dụng kiến thức 
chuyên ngành để chủ động, tích cực giải quyết 
những vấn đề kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội 
theo đường lối, chính sách của Đảng. Chính vì 
thế, việc đảm bảo nâng cao chất lượng dạy học 
học phần Đường lối cách mạng của ĐCSVN là 
một yêu cầu quan trọng và cấp bách, tuy nhiên, 
để hiện thực hóa quan điểm này rất cần phải 
thực hiện việc đổi mới phương pháp dạy học, 
trong đó phải gắn với việc tiếp cận theo định 
hướng phát triển năng lực. 
2. Nội dung 
2.1. Mục tiêu và nội dung học phần Đường 
lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam 
2.1.1. Mục tiêu chương trình học phần Đường 
lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam 
Mục tiêu của học phần Đường lối cách mạng 
của Đảng Cộng sản Việt Nam nhằm trang bị 
cho người học những hiểu biết cơ bản về 
đường lối, chủ trương của Đảng trên các lĩnh 
vực kinh tế, văn hoá, đối ngoại; bồi dưỡng, 
củng cố cho người học niềm tin vào sự lãnh 
đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, từ đó 
nâng cao ý thức trách nhiệm cá nhân trước 
những nhiệm vụ trọng đại của đất nước, dân 
tộc; giúp người học vận dụng các kiến thức 
chuyên ngành để chủ động, tích cực trong giải 
quyết các vấn đề kinh tế, văn hoá, xã hội, đối 
ngoại theo quan điểm, đường lối, chính sách 
của Đảng và Nhà nước. Đây là học phần 
mang tính định hướng chính trị sâu sắc vì nó 
trực tiếp đề cập, giải quyết những vấn đề 
chính trị, tư tưởng của Đảng, làm rõ thực tế 
con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội ở Việt 
Nam trên những lĩnh vực cụ thể. Do vậy, đây 
là một nội dung quan trọng trong công tác đào 
tạo nguồn nhân lực cho đất nước và thực hiện 
thắng lợi mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân 
chủ, công bằng, văn minh. 
2.1.2. Nội dung chương trình học phần Đường 
lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam 
Học phần Đường lối cách mạng của ĐCSVN 
gồm chương mở đầu và 8 chương, nghiên cứu 
về đường lối do Đảng đề ra trong quá trình 
lãnh đạo cách mạng Việt Nam từ năm 1930 
đến nay. Nghiên cứu môn học này, sinh viên 
sẽ có những kiến thức cơ bản về sự ra đời của 
ĐCSVN, hiểu được quá trình hình thành, bổ 
sung, phát triển đường lối cách mạng của 
Đảng, đánh giá được kết quả thực hiện đường 
lối cách mạng của Đảng trên một số lĩnh vực 
cơ bản của thời kỳ đổi mới. Môn học này có 
mối quan hệ trực tiếp với các môn thuộc khoa 
học chính trị. 
2.2. Vai trò và yêu cầu của phương pháp thảo 
luận nhóm trong dạy học học phần Đường lối 
cách mạng của ĐCSVN theo định hướng phát 
triển năng lực 
2.2.1. Một số khái niệm 
Khái niệm năng lực 
Theo Từ điển Tiếng Việt, năng lực là “khả 
năng, điều kiện chủ quan hoặc tự nhiên sẵn có 
để thực hiện một hoạt động nào đó” [1, tr.117]. 
Cũng với cách tiếp cận như vậy, Từ điển Giáo 
dục học cho rằng "năng lực là khả năng cho 
phép một người thành công trong một hoạt 
động thể lực, trí lực hoặc nghề nghiệp. Năng 
lực được thể hiện ở khả năng thi hành một hoạt 
động, thực hiện một nhiệm vụ” [2, tr.47]. 
Như vậy, năng lực là hệ thống khả năng của 
con người được phát triển và hiện thực hóa 
trong các thao tác của hoạt động, thể hiện ở 
sự kết hợp một cách linh hoạt và có tổ chức 
Nguyễn Tuấn Anh Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(04): 98 - 106 
 Email: jst@tnu.edu.vn 100 
kiến thức, kĩ năng với thái độ, tình cảm, giá 
trị động cơ cá nhân... nhằm đáp ứng hiệu quả 
một yêu cầu phức hợp của hoạt động trong 
bối cảnh nhất định. 
Khái niệm dạy học theo định hướng phát triển 
năng lực 
Dạy học theo định hướng phát triển năng lực là 
dạy học tập trung, lồng ghép đầy đủ và đồng 
thời cả ba lĩnh vực kiến thức, kỹ năng, thái độ 
nhằm hình thành năng lực cho người học, khắc 
phục những nhược điểm của dạy học theo định 
hướng nội dung còn mang nặng tính lý thuyết. 
Dạy học theo định hướng phát triển năng lực 
giúp người học không những chỉ biết, học 
thuộc, ghi nhớ mà còn phải biết làm thông qua 
các hoạt động cụ thể, sử dụng những gì đã học 
để giải quyết các tình huống trong thực tiễn 
cuộc sống đặt ra và trả lời được câu hỏi: Biết 
làm gì từ những điều đã biết? Mục tiêu dạy 
học không chỉ giới hạn trong việc truyền thụ 
hệ thống tri thức chuyên môn mà nhằm phát 
triển toàn diện nhân cách của người học, thông 
qua việc phát triển năng lực. Giáo viên là 
người dẫn đường, hỗ trợ cho người học khám 
phá, tích cực chiếm lĩnh tri thức [3, tr.13]. 
Dạy học theo định hướng phát triển năng lực 
không chỉ dừng lại ở việc đánh giá được kết 
quả đầu ra mà còn đánh giá được toàn bộ tiến 
trình thực hiện của người học từ việc lĩnh hội 
tri thức đến gắn tri thức đó vào thực tiễn đời 
sống trong những hoàn cảnh cụ thể nhất định. 
Theo hướng đó, năng lực của người học vừa 
là mục tiêu, kết quả của giáo dục, vừa là nền 
tảng, là chỗ dựa của giáo dục. 
Khái niệm thảo luận nhóm 
Trong dạy học, thảo luận là khi hai hoặc 
nhiều người cùng trao đổi ý kiến bằng ngôn 
ngữ, lời nói. Theo tác giả Nguyễn Thị Toan 
khi nghiên cứu: “thảo luận nhóm” đã khẳng 
định: “Thảo luận nhóm là một sự trao đổi ý 
tưởng, quan điểm, nhận thức giữa các học 
viên để làm rõ và làm giàu sự hiểu biết các 
nội dung phù hợp với hoạt động đào tạo” [4; 
tr.18]. Cùng nghiên cứu về khái niệm thảo 
luận nhóm, tác giả Trần Thị Xuyến nhận 
định: “Trong quá trình thảo luận nhóm, hai 
hay nhiều sinh viên bàn bạc, trao đổi ý kiến, 
trình bày quan điểm của mình về một nhiệm 
vụ học tập dưới sự điều khiển giáo viên nhằm 
đạt được kết quả và mục tiêu học tập. Phương 
pháp này có đặc trưng nổi bật là sự gặp gỡ 
trực diện giữa người dạy và người học hoặc 
giữa người học với nhau dưới sự chỉ đạo 
nhóm giáo viên nhằm trao đổi tự do những ý 
tưởng về một chủ đề chuyên biệt” [5, tr. 46-
48]. Từ những nghiên cứu nêu trên có thể 
khái quát: Phương pháp thảo luận nhóm là 
phương pháp dạy học trong đó lớp học được 
phân chia thành từng nhóm nhỏ nhằm giải 
quyết những nhiệm vụ cụ thể liên quan đến 
nội dung bài học. 
Quan niệm phương pháp thảo luận nhóm trong 
dạy học theo định hướng phát triển năng lực 
Tổ chức dạy học theo hướng phát huy tính 
tích cực của người học là một yêu cầu tất yếu 
của việc đổi mới trong dạy học ở các trường 
đại học. Hiện nay, quan điểm mới về dạy học 
đạt kết quả tốt là làm cho sinh viên muốn học, 
biết cách học và học có kết quả. Dạy học 
bằng phương pháp thảo luận nhóm theo định 
hướng phát triển năng lực là hình thức vừa 
phát huy được vai trò chủ động, tự giác, tích 
cực của người học trong quá trình tự học, tự 
nghiên cứu; vừa thông qua hình thức này rèn 
luyện ở sinh viên những năng lực nghề nghiệp 
theo khung chuẩn đầu ra của ngành học. Do 
đó, đây là hình thức đáp ứng cao nhất mục tiêu 
của quá trình dạy học đại học hiện nay. Sau khi 
nghiên cứu, phân tích những quan điểm về tổ 
chức thảo luận nhóm, năng lực và phát triển 
năng lực, vậy: Thảo luận nhóm theo định 
hướng phát triển năng lực là quá trình giáo 
viên tổ chức, điều khiển, hướng dẫn sinh viên 
chuẩn bị, nghiên cứu và tham gia trình bày, 
thảo luận, tranh luận giữa các nhóm về những 
chủ đề thảo luận nhằm phát triển ở sinh viên 
hệ thống khả năng phù hợp với mục tiêu đào 
tạo theo chuẩn đầu ra và đảm bảo cho hoạt 
động cá nhân đạt hiệu quả. 
2.2.2. Vai trò của phương pháp thảo luận nhóm 
trong việc hình thành, phát triển những năng 
lực chung và đặc thù đối với học phần Đường 
lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam 
Thứ nhất, vai trò của phương pháp thảo luận 
nhóm trong việc hình thành, phát triển những 
năng lực chung đối với học phần Đường lối 
cách mạng của ĐCSVN 
Dạy học theo định hướng phát triển năng lực 
Nguyễn Tuấn Anh Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(04): 98 - 106 
 Email: jst@tnu.edu.vn 101 
hướng đến việc phát triển các năng lực chung 
và năng lực chuyên biệt cho người học. Dạy 
học môn Đường lối cách mạng của Đảng Cộng 
sản Việt Nam theo định hướng phát triển năng 
lực cũng không nằm ngoài những nội dung đó. 
Năng lực chung (general competence) là năng 
lực thiết yếu, cơ bản giúp cá nhân có thể 
sống, tham gia và làm việc hiệu quả trong 
nhiều hoạt động và các bối cảnh khác nhau 
của đời sống xã hội, như: năng lực giải quyết 
vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực tư duy 
sáng tạo, năng lực tự chủ, năng lực sử dụng 
ngôn ngữ; năng lực giao tiếp, năng lực tự 
học... Các năng lực này được hình thành và 
phát triển từ sự đa dạng về hoạt động giáo dục 
từ: gia đình, nhà trường, các đoàn thể, xã hội 
nhằm đáp ứng yêu cầu của nhiều loại hình 
hoạt động khác nhau. Theo cách tiếp cận này, 
quá trình dạy học môn Đường lối cách mạng 
của Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ hướng tới 
phát triển các năng lực chung như: năng lực 
hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực 
tự học, năng lực tư duy sáng tạo 
Phương pháp thảo luận nhóm là một phương 
pháp thích hợp trong quá trình học tập, nghiên 
cứu ở các trường đại học. Đặc biệt hơn, trong 
điều kiện hội nhập với nền giáo dục thế giới thì 
việc sử dụng phương pháp thảo luận nhóm 
theo định hướng phát triển năng lực trong dạy 
học môn này là một hướng đi đúng đắn và hợp 
lý. Theo đó, trong dạy học môn Đường lối 
cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam theo 
định hướng phát triển năng lực, phương pháp 
thảo luận nhóm có vai trò quan trọng trong 
việc hình thành và phát triển những năng lực 
chung sau đây: 
Một là, phát triển năng lực hợp tác 
Năng lực hợp tác là khả năng tương tác giữa 
cá nhân với cá nhân và cá nhân với tập thể 
trong cuộc sống và học tập. Năng lực hợp tác 
cho thấy khả năng làm việc hiệu quả của cá 
nhân trong mối quan hệ tương trợ lẫn nhau và 
với tập thể nhằm đạt được mục tiêu học tập. 
Đây là một năng lực rất cần thiết trong xã hội 
hiện đại khi môi trường sống của chúng ta 
hiện nay là một không gian mở trong quá 
trình hội nhập và toàn cầu hóa. Do đó, ưu thế 
nổi bật của thảo luận nhóm nhằm tạo điều 
kiện cho người học được làm việc trong môi 
trường tập thể với tinh thần trách nhiệm cao 
để giải quyết nhiệm vụ chung. 
Trong mỗi chủ đề thảo luận, các thành viên có 
nghĩa vụ như nhau nên mỗi cá nhân phải có ý 
thức cao trong việc thực hiện công việc chung 
của nhóm một cách hiệu quả nhất. Mỗi thành 
viên là một mắt xích quan trọng không thể 
tách rời trong nhóm. Tính kỷ luật, đồng đội và 
tinh thần đoàn kết được hình thành trong quá 
trình thảo luận nhóm. Điều này giúp sinh viên 
tạo bầu không khí tin cậy, khuyến khích lẫn 
nhau và góp phần củng cố mối quan hệ bạn 
bè. Bằng cách huy động sức mạnh của tập 
thể, người học sẽ đạt được những điều mà 
một mình khó có thể thực hiện được. 
Hai là, phát triển năng lực giải quyết vấn đề 
Năng lực giải quyết vấn đề là khả năng cá 
nhân sử dụng hiệu quả các quá trình nhận 
thức, kinh nghiệm, hiểu biết, kỹ năng, tình 
cảm, vốn sống... để giải quyết những tình 
huống có vấn đề n ... năng lực nổi trội 
của Đảng Cộng sản Việt Nam, thể hiện xuyên 
suốt trong suốt quá trình hoạt động từ khi 
thành lập đến nay. Từ sự kiện thành lập Đảng 
đến những thành công vang dội năm châu, 
chấn động địa cầu của cách mạng Việt Nam, 
tư duy sáng tạo luôn hiển hiện với tư cách là 
nhân tố chủ đạo chi phối tới những quyết 
sách, chủ trương, đường lối của Đảng ta. Điều 
này được thể hiện rõ nét qua các nội dung cụ 
thể của môn học Đường lối cách mạng của 
Đảng Cộng sản Việt Nam. 
Trong quá trình triển khai phương pháp thảo 
luận nhóm để học tập Đường lối cách mạng 
của Đảng Cộng sản Việt Nam, sinh viên sẽ học 
tập và tiếp thu rất nhiều từ những bài học về 
năng lực tư duy sáng tạo của Đảng, đồng thời 
thể hiện sự sáng tạo trong chính cách giải 
quyết vấn đề và trình bày kết quả của cả 
nhóm. Hơn thế nữa, sự sáng tạo của tập thể sẽ 
được tạo ra khi sự sáng tạo của mỗi thành 
viên trong nhóm được hợp nhất lại. 
Thứ hai, vai trò của phương pháp thảo luận 
nhóm trong việc hình thành, phát triển những 
năng lực đặc thù đối với học phần Đường lối 
cách mạng của ĐCSVN 
Năng lực chuyên biệt hay đặc thù (subject-
specific competencies) là những năng lực được 
hình thành và phát triển trên cơ sở các năng lực 
chung theo hướng riêng biệt, chuyên sâu trong 
các môi trường đặc thù, các loại hình hoạt động, 
công việc hoặc tình huống nhằm đáp ứng yêu 
cầu cao hơn của một hoạt động hay môn học cụ 
thể. Theo đó, xuất phát từ đặc điểm của nội 
dung môn Đường lối cách mạng của Đảng 
Cộng sản Việt Nam, việc tiến hành sử dụng 
phương pháp thảo luận nhóm trong quá trình 
dạy học bộ môn theo định hướng phát triển 
năng lực còn góp phần phát triển những năng 
lực đặc thù cho sinh viên, cụ thể là: 
Một là, phát triển năng lực tư duy phản biện 
Tư duy phản biện là sự khám phá những khía 
cạnh khác nhau của một vấn đề; là sự chất 
vấn các giả thiết, giả định nhằm tìm ra sự thật 
với lý lẽ nhất quán, rõ ràng về một vấn đề cụ 
thể; là nhận định để khẳng định đúng sai chứ 
không đơn thuần là sự duy trì hoặc tiếp nhận 
thông tin một cách thụ động. Tư duy phản 
biện còn là tìm ra giải pháp mới hay tìm cách 
lý giải nhằm giải quyết vấn đề, phân tích 
những giả định và chất lượng của những 
phương pháp mới hợp lý hơn về một giả 
thuyết nào đó, chứ không phải sự phản đối 
với nghĩa tiêu cực. 
Trong thảo luận nhóm, tư duy phản biện giúp 
sinh viên suy nghĩ vấn đề với nhiều cách giải 
quyết khác nhau, theo nhiều hướng khác nhau, 
thừa nhận những điều chưa đúng của bản thân, 
sẵn sàng thừa nhận cái đúng, phản bác cái sai 
của người khác, lắng nghe và tôn trọng ý kiến 
khi tham gia tranh luận. Từ đó, sinh viên sẽ 
kiểm soát được cảm xúc của bản thân và thiết 
lập mối quan hệ tốt đẹp giữa các thành viên 
trong nhóm và các nhóm với nhau. Chính vì 
vậy, sinh viên kiểm soát được cảm xúc của bản 
thân và thiết lập mối quan hệ tốt đẹp giữa các 
thành viên trong nhóm cũng như các nhóm với 
nhau. Không những thế, tư duy phản biện còn 
giúp người học có cách tiếp nhận và xử lý 
thông tin trên cơ sở lựa chọn, sàng lọc, tránh 
sự phiến diện khi giải quyết vấn đề. 
Hai là, phát triển năng lực tham gia thực tiễn 
Năng lực tham gia thực tiễn là khả năng hiểu 
biết thực tiễn ở góc độ tư duy, nhận thức và 
được trải nghiệm trong thực tế trên cơ sở tư 
duy, nhận thức đó. Người có năng lực thực 
tiễn là người biết vận dụng một cách linh hoạt 
lý luận vào thực tiễn, có khả năng giải quyết 
hiệu quả những tình huống thực tế, đồng thời 
có khả năng hướng dẫn người khác ứng xử 
kịp thời trong những hoàn cảnh và môi trường 
tương tự. Đối với sinh viên Việt Nam, năng 
lực thực tiễn không chỉ là đòi hỏi mang tính 
nội tại mà còn là yêu cầu khách quan nhằm 
nâng cao chất lượng dạy học ở bậc đại học 
hiện nay. Với mục tiêu: trang bị kiến thức cơ 
bản về chủ trương, đường lối, quá trình hình 
thành và phát triển cũng như những bài học 
kinh nghiệm quý báu của cách mạng Việt 
Nam, nhằm xây dựng đội ngũ trí thức chuyên 
nghiệp có đủ năng lực kiến tạo đất nước tiên 
tiến, hiện đại đòi hỏi tính thực tiễn cao. 
Nguyễn Tuấn Anh Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(04): 98 - 106 
 Email: jst@tnu.edu.vn 104 
Với mục đích học để làm việc sinh viên phải 
nắm bắt được những kiến thức về chủ trương, 
đường lối, định hướng đổi mới của Đảng với 
từng nội dung cụ thể để vận dụng vào công việc 
của mình trong tương lai. Do vậy, những kiến 
thức thực tiễn và phương pháp ứng xử, giải 
quyết vấn đề là một đòi hỏi rất cao khi sử dụng 
phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học 
môn môn Đường lối cách mạng của ĐCSVN. 
Ba là, phát triển năng lực tự điều chỉnh hành vi 
Nội dung học phần Đường lối cách mạng của 
Đảng Cộng sản Việt Nam chứa đựng rất nhiều 
thông tin. Từ việc nhận thức, vận dụng kiến 
thức, sinh viên hình thành các chuẩn mực giá 
trị, đạo đức và văn hóa cho mình gắn với 
nghề nghiệp của bản thân đồng thời xác định 
được trách nhiệm của bản thân với gia đình, 
cộng đồng và nhân loại. Căn cứ vào nội hàm 
các năng lực hình thành cho người học trong 
dạy học môn Đường lối cách mạng của Đảng 
Cộng sản Việt Nam theo định hướng phát 
triển năng lực thông qua sử dụng phương 
pháp thảo luận nhóm, nội dung môn Đường 
lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, 
vai trò của phương pháp thảo luận nhóm 
trong hình thành các năng lực, các tiêu chí 
được thể hiện tương ứng theo mức độ từ thấp 
đến cao. Cụ thể là: 
Năng lực giao tiếp với tiêu chí: 
- Xác định được mục đích giao tiếp phù hợp 
với đối tượng, hoàn cảnh giao tiếp; dự kiến 
được thuận lợi và khó khăn để đạt được mục 
đích trong giao tiếp. 
- Chủ động trong giao tiếp, tôn trọng, lắng 
nghe, có phản ứng tích cực trong giao tiếp. 
- Lựa chọn nội dung, ngôn ngữ phù hợp với 
bối cảnh giao tiếp; biết kiềm chế, tự tin khi 
nói trước đông người. 
Năng lực hợp tác với tiêu chí: 
- Tự nhận trách nhiệm và vai trò của bản thân 
trong hoạt động chung của nhóm; phân tích 
được những công việc cần thực hiện để hoàn 
thành nhiệm vụ đáp ứng mục đích chung, 
đánh giá khả năng của mình có thể đóng góp 
thúc đẩy hoạt động của nhóm. 
- Phân tích khả năng của từng thành viên để tham 
gia đề xuất phương án phân công công việc. 
- Theo dõi tiến độ hoàn thành công việc của từng 
thành viên và cả nhóm để điều hòa hoạt động 
phối hợp; khiêm tốn tiếp thu sự góp ý và nhiệt 
tình chia sẻ, hỗ trợ của các thành viên khác. 
- Căn cứ vào mục đích hoạt động của nhóm 
để tổng kết kết quả đạt được; đánh giá mức độ 
đạt mục đích của cá nhân, của nhóm và rút ra 
kinh nghiệm của bản thân và góp ý cho từng 
thành viên trong nhóm. 
Năng lực giải quyết vấn đề với tiêu chí: 
- Phân tích được tình huống trong học tập 
và trong cuộc sống; phát hiện và nêu được 
tình huống có vấn đề trong học tập và trong 
cuộc sống. 
2.3. Một số yêu cầu đối với phương pháp 
thảo luận nhóm trong dạy học học phần 
Đường lối cách mạng của ĐCSVN theo định 
hướng phát triển năng lực 
2.3.1. Yêu cầu về phía giảng viên 
- Để dạy học học phần Đường lối cách mạng 
của Đảng Cộng sản Việt Nam theo định hướng 
phát triển năng lực đạt hiệu quả cao, trong 
quá trình tổ chức thảo luận nhóm, giảng viên 
cần nhận thức về sự cần thiết phải sử dụng 
phương pháp thảo luận nhóm là yếu tố quan 
trọng có ảnh hưởng lớn đến việc tổ chức dạy 
học, quyết định việc xây dựng chủ đề thảo 
luận, lựa chọn phương tiện dạy học, kỹ thuật 
dạy học. Sự hiểu biết sâu rộng về tri thức môn 
học, các vấn đề liên quan đến cuộc sống và 
nghề nghiệp của giảng viên được coi là nền 
tảng của việc tổ chức thảo luận nhóm cho 
người học. Từ những cơ sở nền tảng đó, giảng 
viên sẽ xây dựng các chủ đề thảo luận hấp 
dẫn, lôi cuốn và kích thích sự nỗ lực học tập 
sinh viên. Việc nắm vững quy trình thực hiện 
phương pháp thảo luận nhóm và các yêu cầu 
sư phạm đặt ra khi thực hiện sẽ đảm bảo tính 
khoa học, có tác dụng to lớn trong việc tạo 
dựng thành công trong học tập cho người học. 
- Giảng viên cũng cần khai thác và huy động 
tất cả các giác quan của sinh viên, kết hợp thảo 
luận nhóm với phương pháp trực quan. Một 
điều đáng chú ý là các nơron thần kinh chỉ 
chuyển về thần kinh trung ương những thông 
tin thực sự có ý nghĩa và người học quan tâm 
xử lý ra quyết định. Do vậy, giảng viên phải 
Nguyễn Tuấn Anh Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(04): 98 - 106 
 Email: jst@tnu.edu.vn 105 
chú ý đến tính vừa sức và tính hấp dẫn của chủ 
đề thảo luận. Đồng thời, việc am hiểu công 
nghệ thông tin, lựa chọn phương pháp dạy học 
và kỹ thuật dạy học phù hợp với thảo luận 
nhóm của giảng viên trong quá trình thực hiện 
làm cho người học hứng thú, phát huy vai trò 
của phương pháp này, đồng thời hướng tới 
phát triển các năng lực của sinh viên. 
- Việc đánh giá hoạt động thảo luận nhóm của 
sinh viên cũng là một động lực kích thích sự 
tham gia vào giải quyết nhiệm vụ chung của 
nhóm. Trên cơ sở đánh giá của giảng viên đối 
với sinh viên cần kết hợp với sự đánh giá từ 
phía sinh viên (đánh giá lẫn nhau và tự đánh 
giá). Sự kết hợp này khiến các em nỗ lực hơn 
trong thảo luận nhóm. Không dừng lại ở đó, 
giảng viên còn phải biết kết luận hay đề xuất 
những khía cạnh cần tiếp tục nghiên cứu, thảo 
luận. Bên cạnh đó, giáo viên cần phải có trình 
độ cao, có những hiểu biết sâu rộng, nhạy bén, 
phát hiện kịp thời và chính xác những sai sót 
của sinh viên. Đồng thời, giảng viên phải biết 
dẫn dắt sinh viên tự đi đến những nhận thức cần 
thiết chứ không vội đưa ra kết luận cuối cùng 
một cách võ đoán hoặc làm thay học trò. 
2.3.2. Yêu cầu về phía sinh viên 
- Để thực hiện hiệu quả quá trình dạy học khi 
sử dụng phương pháp thảo luận nhóm theo 
định hướng phát triển năng lực người học, 
sinh viên cần chuẩn bị tốt những nội dung 
sau: có thói quen hoạt động tự giác, tích cực; 
có sự chuẩn bị kĩ lưỡng: suy nghĩ, đọc tài liệu 
tham khảo, tìm kiếm tư liệu liên quan, viết đề 
cương, báo cáo; đến giờ học, chủ động phát 
biểu ý kiến, lắng nghe ý kiến của bạn và biết 
đưa ra lập luận để bảo vệ ý kiến của mình khi 
tham gia tranh luận. Điều này là vô cùng quan 
trọng và cần thiết trong dạy học học phần 
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt 
Nam, do hiện nay nhiều sinh viên chưa có 
nhận thức đúng về môn học. Đa số sinh viên 
cho rằng học phần Đường lối cách mạng của 
Đảng Cộng sản Việt Nam là một môn học 
mang tính chất đại cương, môn chung (môn 
học phụ) trong chương trình. Vì vậy, các em 
đến với môn học một cách thụ động, thiếu 
tích cực, không thực sự hứng thú và không 
xác định được mục tiêu học tập và rèn luyện 
năng lực bản thân thông qua học tập môn học. 
Khi tổ chức thảo luận nhóm trong dạy học 
học phần Đường lối cách mạng của Đảng Cộng 
sản Việt Nam, sinh viên phải thực sự tích cực, 
chủ động để tiến hành các công đoạn tổ chức 
thảo luận nhóm. Đây là điều kiện hữu hiệu để 
phát huy vai trò của sinh viên cũng như giúp 
sinh viên thấy được vai trò rèn luyện năng lực 
của bản thân qua quá trình học tập môn học. 
- Tổ chức thảo luận nhóm theo định hướng 
phát triển năng lực người học trong dạy học 
môn Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản 
Việt Nam nhằm khai thác khả năng vốn có của 
sinh viên, phát triển năng lực trên cơ sở tiềm 
năng của người học. Do điều kiện phát triển xã 
hội hiện nay, khả năng của người học được 
đánh giá khá cao. Vì vậy, tổ chức thảo luận 
nhóm trong dạy học là điều kiện để phát huy 
cao độ vai trò của người học nhằm giúp cho 
sinh viên vừa năng động, tích cực, vừa có cơ 
hội để rèn luyện và phát triển khả năng của bản 
thân. Chính vì vậy, khi tham gia vào quá trình 
dạy học sử dụng thảo luận nhóm theo định 
hướng phát triển năng lực người học, sinh viên 
cần đáp ứng những yêu cầu cụ thể sau: 
+ Đối với tất cả sinh viên: mọi sinh viên đều 
phải đọc các tài liệu có liên quan đến nội 
dung môn Đường lối cách mạng của Đảng 
Cộng sản Việt Nam theo sự hướng dẫn của 
giáo viên hoặc tự tìm kiếm thêm những tài 
liệu phù hợp; sinh viên tự nghiên cứu các vấn 
đề liên quan đến chủ đề thảo luận nhóm được 
giao cũng như các vấn đề của nhóm khác 
nghiên cứu để nắm bắt được những vấn đề 
chính của chủ đề thảo luận nhóm. Khi tiến 
hành thảo luận nhóm, sinh viên cần phải ghi 
ra giấy nội dung chính của chủ đề, các vấn đề 
cần thảo luận, các ý kiến và câu hỏi chuẩn bị 
để trao đổi, tranh luận. 
+ Đối với sinh viên trình bày báo cáo: Chỉ 
được trình bày vấn đề trong thời gian quy định; 
nội dung báo cáo ngắn gọn, rõ ràng, đúng 
trọng tâm; chuẩn bị để trả lời những thắc mắc 
của các sinh viên khác; có thể đưa ra các vấn 
đề cần thảo luận, những vấn đề mà nhóm 
nghiên cứu chưa thực sự thống nhất để các 
nhóm khác cùng tranh luận. 
Nguyễn Tuấn Anh Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(04): 98 - 106 
 Email: jst@tnu.edu.vn 106 
+ Đối với sinh viên tham gia phát biểu ý kiến: 
lắng nghe người trình bày báo cáo, ghi lại 
những điểm cơ bản mình đồng ý, không đồng 
ý hoặc còn thắc mắc; phát biểu ý kiến ngắn 
gọn, rõ ràng, súc tích, sát với vấn đề đang 
tranh luận, tránh lặp đi lặp lại nhiều lần. 
3. Kết luận 
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản 
Việt Nam là khoa học lý luận về sự lãnh đạo 
của Đảng, là học phần bắt buộc đối với sinh 
viên các trường đại học ở nước ta, có vị trí hết 
sức quan trọng trong quá trình đào tạo nguồn 
nhân lực chất lượng cao cho xã hội. Đó là 
những người phải có phẩm chất đạo đức, 
phẩm chất chính trị và năng lực nghề nghiệp 
để cống hiến cho xã hội. Đặc biệt, họ phải 
thấm nhuần tư tưởng, đường lối của Đảng. 
Đòi hỏi nhà trường phải tổ chức tốt việc dạy 
và học học phần Đường lối cách mạng của 
Đảng Cộng sản Việt Nam. Việc này cần phải 
có sự đổi mới phương pháp dạy học mạnh mẽ 
theo hướng phát triển năng lực cho sinh viên. 
Vì vậy, việc dạy học trong trường đại học nói 
riêng và trong hệ thống giáo dục nói chung ở 
nước ta hiện nay đòi hỏi các hoạt động dạy học 
phải hướng vào người học để khai thác mọi 
tiềm năng trí tuệ của họ. Dạy học bằng phương 
pháp thảo luận nhóm là một trong những biện 
pháp quan trọng nhằm tích cực hóa hoạt động 
nhận thức của người học, cụ thể hóa chủ 
trương, đường lối của Đảng, pháp luật của nhà 
nước về đổi mới giáo dục nói chung trong đó 
có đổi mới phương pháp dạy học, việc sử dụng 
phương pháp thảo luận nhóm theo định hướng 
phát triển năng lực trong dạy học góp phần 
nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và dạy 
học học phần Đường lối cách mạng của Đảng 
Cộng sản Việt Nam ở các trường đại học nói 
riêng hiện nay. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO/ REFERENCES 
[1]. P. Hoang, Vietnamese dictionary. Danang 
Publishing House, 2009. 
[2]. H. Bui (chief editor), V. T. Vu, V. G. Nguyen, 
and H. Q. Nguyen, Education Dictionary. 
Polytechnic Dictionary Publishing House, 
Hanoi, 2013. 
[3]. L. H. Vu, “Training on approaching 
competencies in development trends” (In 
Vietnamese), Journal of Educational, vol. 12-
14, no. 95, p. 13, 2013. 
[4]. T. T. Nguyen, “Applying group discussion 
method in teaching pedagogical education at 
high schools” (In Vietnamese), Journal of 
Education, vol. 37-39, no. 312, p. 18, 2013. 
[5]. T. X. Tran, “Process of conducting group 
discussion method in teaching Psychology” 
(In Vietnamese), Journal of Educational, vol. 
46-48 no. 30, pp. 46-48, 2008. 

File đính kèm:

  • pdfvai_tro_va_yeu_cau_dat_ra_doi_voi_phuong_phap_thao_luan_nhom.pdf