Vai trò của triết học Mác – Lênin trong phát triển năng lực tư duy biện chứng cho sinh viên trường Đại học Công nghệ thông tin và truyền thông

 ISSN: 1859-2171 
e-ISSN: 2615-9562 
TNU Journal of Science and Technology 201(08): 51 - 57 
 Email: jst@tnu.edu.vn 51 
VAI TRÒ CỦA TRIẾT HỌC MÁC – LÊNIN TRONG PHÁT TRIỂN 
 NĂNG LỰC TƯ DUY BIỆN CHỨNG CHO SINH VIÊN 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG 
Phùng Thanh Hoa 
Trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông – ĐH Thái Nguyên 
TÓM TẮT 
Năng lực tư duy biện chứng là sức mạnh không thể thiếu được của mỗi con người trong nhận thức 
và hoạt động thực tiễn. Vì vậy, việc học tập là nhiệm vụ chính và là nhiệm vụ hàng đầu để rèn 
luyện nâng cao năng lực tư duy biện chứng cho sinh viên. Những nguyên lý triết học của chủ 
nghĩa Mác - Lênin là khoa học trang bị cho sinh viên, góp phần rèn luyện, nâng cao nghệ thuật 
nắm bắt và vận dụng linh hoạt các vấn đề nảy sinh trong thực tiễn. Chính vì lẽ đó, triết học Mác – 
Lênin có vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát triển năng lực tư duy biện chứng cho sinh viên 
nói chung và sinh viên trường Đại học Công nghệ thông tin và truyền thông nói riêng. 
Từ khóa: Triết học Mác – Lênin; năng lực tư duy; biện chứng; sinh viên; đại học. 
Ngày nhận bài: 11/3/2019; Ngày hoàn thiện: 03/4/2019; Ngày duyệt đăng: 06/6/2019 
THE ROLE OF THE MARX - LENIN PHILOSOPHY IN DEVELOPING 
DIALECTICAL THINKING CAPACITY FOR STUDENTS IN 
INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGY UNIVERSITY 
Phung Thanh Hoa 
TNU - University of Information Technology and Communication 
ABSTRACT 
The dialectical thinking capacity is the indispensable strength of each person in awareness and 
practical operation. Therefore, studying is the main and top task for students to practice and 
improve dialectical thinking ability. The philosophical principles of Marxism-Leninism are the 
science of equipping for students, contributing to training and improving the art of grasping and 
flexibly applying problems arising in practice. Therefore, Marxist-Leninist philosophy plays an 
important role in developing dialectical thinking capacity for students in general and students of 
University of Information and Communication Technology in particular. 
Keyword: Marxist-Leninist philosophy; thinking ability; dialectical; student; university. 
Received: 11/3/2019; Revised: 03/4/2019; Approved: 06/6/2019 
Email: pthoa@ictu.edu.vn 
Phùng Thanh Hoa Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 201(08): 51 - 57 
  Email: jst@tnu.edu.vn 52 
1. Đặt vấn đề 
Phát triển năng lực tư duy biện chứng đặc biệt 
cần thiết cho sinh viên - những người ở độ 
tuổi còn rất trẻ, có sức khỏe, niềm đam mê 
khoa học và tố chất thông minh. Mục đích của 
phát triển năng lực tư duy biện chứng cho 
sinh viên hiện nay là nhằm phát triển năng lực 
nhận thức và vận dụng phương pháp luận biện 
chứng duy vật, năng lực tư duy lôgic, năng 
lực tổng kết thực tiễn trong học tập, nghiên 
cứu, rèn luyện chuyên môn, tổng hợp tri thức 
đã có, sáng tạo ra tri thức mới để trở thành 
nguồn lao động chất lượng cao đáp ứng yêu 
cầu, đòi hỏi của sự nghiệp công nghiệp hóa, 
hiện đại hóa đất nước. 
Trường Đại học Công nghệ thông tin và 
Truyền thông là một trường thuộc Đại học 
Thái Nguyên. Trường được thành lập ngày 
30/03/2011 theo quyết định của Thủ tướng 
Chính phủ, trên cơ sở nâng cấp Khoa Công 
nghệ thông tin thuộc Đại học Thái Nguyên. 
Trường có chức năng, nhiệm vụ đào tạo 
nguồn nhân lực, nghiên cứu khoa học và 
chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực 
Công nghệ thông tin và truyền thông phục vụ 
sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa các 
tỉnh trung du và miền núi phía Bắc nói riêng, 
cả nước nói chung. Để thực hiện được mục 
tiêu và sứ mệnh của mình, Nhà trường cần 
trang bị cho sinh viên tri thức khoa học, kết 
hợp lý luận và thực tiễn, học đi đôi với hành, 
phải có nhiều biện pháp tích cực và đồng bộ, 
đặc biệt là bồi dưỡng năng lực tư duy biện 
chứng. Tuy nhiên, năng lực tư duy biện chứng 
của sinh viên Trường Đại học Công nghệ 
thông tin và Truyền thông hiện nay còn nhiều 
hạn chế, do đó, việc tiếp nhận, rèn luyện 
chuyên môn chưa cao. Vì vậy, học tập thế 
giới quan và phương pháp luận triết học Mác 
- Lênin nhằm nâng cao năng lực tư duy biện 
chứng cho sinh viên là yêu cầu thiết thực 
trong giai đoạn hiện nay. 
2. Nội dung 
2.1. Vai trò của triết học Mác – Lênin trong 
việc phát triển năng lực tư duy biện chứng 
cho sinh viên Trường Đại học Công nghệ 
thông tin và Truyền thông 
Trường Đại học Công nghệ thông tin và 
Truyền thông thuộc Đại học Thái Nguyên, là 
một trường công lập có uy tín. Nhà trường đã 
đào tạo được 17 ngành, nghề thiết thực đáp 
ứng yêu cầu của xã hội. Hiện nay, nhà trường 
có hàng nghìn sinh viên đang theo học ở các 
bậc, hệ đào tạo khác nhau. Trên thực tế, các 
sinh viên do trường đào tạo đã và đang có 
những đóng góp tích cực vào sự nghiệp công 
nghệ thông tin của tỉnh Thái Nguyên nói riêng 
và cả nước nói chung. Nhiều người trong số 
họ đã và đang giữ những trọng trách quan 
trọng trong các sở, ban, ngành của cơ quan 
Nhà nước; trong các doanh nghiệp thuộc mọi 
thành phần kinh tế. Sinh viên của trường đến 
từ nhiều miền quê khác nhau, thành phần xuất 
thân khác nhau, có nhiều hoàn cảnh khác 
nhau (gia đình lao động nghèo ở thành thị, 
con em các đồng bào dân tộc thiểu số, một số 
ít là con em cán bộ viên chức nhà nước). 
Trải qua quá trình học tập, rèn luyện tại 
trường, sinh viên Trường Đại học Công nghệ 
thông tin và Truyền thông có những ưu điểm 
nổi bật trên một số lĩnh vực sau: 
- Sinh viên trong trường có năng lực học tập tốt, 
có ý thức và khả năng tiếp thu khoa học công 
nghệ, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ thông 
tin. Họ cho rằng đội ngũ cán bộ giáo viên của 
nhà trường thực sự là những tấm gương về đạo 
đức để cho họ học tập và noi theo. 
- Sinh viên năng động, sáng tạo trong học tập 
và hoạt động thực tiễn, có khả năng thích ứng 
với những đòi hỏi của xã hội. Nhiều sinh viên 
đã tìm được công việc phù hợp với khả năng 
của bản thân và phát huy được tính sáng tạo 
của mình trong học tập, lao động cũng như 
trong cuộc sống. 
Phùng Thanh Hoa Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 201(08): 51 - 57 
 Email: jst@tnu.edu.vn 53 
- Sinh viên của trường có phẩm chất chính trị 
rõ ràng, có lối sống lành mạnh. Sở dĩ có được 
điều đó là do họ được rèn luyện từ gia đình, 
cùng với sự quan tâm chỉ đạo giáo dục của 
nhà trường và Đoàn thanh niên. Đa số sinh 
viên chăm chỉ trong học tập và tiết kiệm thời 
gian, tiền bạc của mình trong cuộc sống. 
Tuy nhiên, về mặt nhận thức và hành động, 
sinh viên trong trường cũng bộc lộ một số hạn 
chế: nhiều sinh viên quan niệm rằng đi học để 
có kiến thức và ra trường có việc làm, có thu 
nhập để sống, để lo cho bản thân và đỡ đần 
cho gia đình mà chưa thể nghĩ sâu hơn, rộng 
hơn, xa hơn về sứ mệnh và trách nhiệm của 
thế hệ trẻ đối với quê hương, đất nước. Một 
bộ phận sinh viên chưa xác định đúng đắn 
động cơ học tập, coi việc đi học ở các trường 
đại học là cách để tìm một môi trường mới, ở 
đó có mối quan hệ đa dạng, đa chiều hơn 
quan hệ gia đình. 
Triết học Mác - Lênin là khoa học trang bị thế 
giới quan, phương pháp luận khoa học, nhân 
sinh quan cộng sản góp phần rèn luyện, nâng 
cao năng lực tư duy biện chứng duy vật cho 
sinh viên. Năng lực tư duy biện chứng là tổng 
hợp những phẩm chất tâm, sinh lý, trí tuệ của 
chủ thể, đáp ứng yêu cầu nhận thức và cải tạo 
thế giới, đảm bảo cho hoạt động của con người 
phù hợp với quy luật, đạt hiệu quả. Nó biểu 
hiện ở khả năng nắm vững và vận dụng một 
cách chủ động, nhuần nhuyễn, sáng tạo những 
tri thức phương pháp cũng như các thao tác 
của tư duy lôgic tạo khả năng tiếp nhận và xử 
lý thông tin, hình thành tri thức mới về sự vật, 
từ đó lựa chọn phương pháp, ra quyết định 
đúng cho hành động. Nâng cao năng lực tư 
duy biện chứng duy vật nhằm trang bị tư duy 
biện chứng duy vật - một hình thức tư duy lý 
luận khoa học cho sinh viên, làm cơ sở động 
lực cho nhận thức và hành động của họ. Trên 
cơ sở đó giúp sinh viên học tập và nghiêp cứu 
khoa học tốt hơn, nhìn nhận, đánh giá vấn đề 
đầy đủ, chính xác, sáng tạo và linh hoạt đặc 
biệt là phải đảm bảo tính chân thức của sự 
phản ánh. Vai trò cơ bản của triết học Mác – 
Lênin trong việc phát triển năng lực tư duy 
biện chứng cho sinh viên Trường Đại học 
Công nghệ thông tin và Truyền thông thể hiện 
ở những nội dung cơ bản sau: 
Một là, Triết học Mác - Lênin góp phần hình 
thành, phát triển thế giới quan và phương 
pháp luận khoa học chung nhất cho sinh viên 
Triết học ra đời với tư cách là hạt nhân lý luận 
của thế giới quan. Thế giới quan đóng vai trò 
quan trọng trong cuộc sống của con người và 
xã hội. Do đó, một học thuyết triết học không 
những thể hiện ra là một thế giới quan nhất 
định, mà còn là phương pháp chung nhất xem 
xét thế giới. Triết học Mác - Lênin, tức là chủ 
nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật 
lịch sử “là thế giới quan, phương pháp luận 
hoàn bị nhất, nó cung cấp cho loài người và 
nhất là cho giai cấp công nhân những công cụ 
nhận thức vĩ đại” [1, tr.54]. 
Triết học Mác - Lênin có vị trí quan trọng 
trong trang bị thế giới quan duy vật biện 
chứng cho sinh viên. Triết học Mác - Lênin 
trang bị cho người học hệ thống tri thức khoa 
học nền tảng chặt chẽ, đáp ứng với phương 
pháp học tập toàn diện, cách tiếp cận và nắm 
bắt tri thức khoa học tinh tế, sâu sắc hơn, 
chống lại phương pháp tư duy máy móc, đơn 
giản. Sinh viên được trang bị hệ thống nguyên 
tắc, quan điểm, niềm tin định hướng hoạt 
động học tập và nghiên cứu khoa học. Mỗi 
nguyên lý, quy luật, phạm trù của Triết học 
Mác - Lênin đem lại cho sinh viên những hiểu 
biết chung nhất, khái quát nhất trên tất cả các 
lĩnh vực của cuộc sống. 
Hai là, Triết học Mác - Lênin trực tiếp góp 
phần rèn luyện, tăng cường năng lực khái 
quát hóa, trừu tượng hóa cho sinh viên. 
Triết học Mác - Lênin giúp sinh viên xem xét 
và phân tích đối tượng chính xác, đầy đủ, toàn 
vẹn, xem xét sự vật trong tương tác với sự vật 
khác, khắc phục lối tư duy đơn giản một 
chiều, do vậy góp phần rèn luyện, tăng cường 
năng lực khái quát hóa, trừu tượng hóa. V.I. 
Phùng Thanh Hoa Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 201(08): 51 - 57 
  Email: jst@tnu.edu.vn 54 
Lênin khẳng định: “Muốn thực sự hiểu được 
sự vật, cần phải nhìn bao quát và nghiên cứu 
tất cả các mặt, tất cả các mối liên hệ và quan 
hệ gián tiếp của sự vật đó. Chúng ta không 
thể làm được điều đó một cách hoàn toàn đầy 
đủ, nhưng sự cần thiết phải xét tất cả mọi mặt 
sẽ đề phòng cho chúng ta khỏi phạm phải sai 
lầm và cứng nhắc” [2, tr.364]. 
Triết học Mác – Lênin giúp sinh viên nâng 
cao năng lực trừu tượng hóa, năng lực khái 
quát hóa. Sinh viên ý thức được rằng tri thức 
của nhân loại rất phong phú và đa dạng, mỗi 
người phải biết tiếp thu có chọn lọc, biết đi 
sâu tìm hiểu, khi đọc một cuốn sách, nghiên 
cứu một tình huống thực tiễn, tiếp thu một 
học thuyết mới phải biết khái quát hóa, rút 
ra được cái gì là cốt lõi và bản chất nhất. Điều 
đó bắt nguồn từ đặc thù của triết học với tính 
cách là khoa học về những quy luật phổ biến 
nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy, có hệ 
thống khái niệm, phạm trù, quy luật, nguyên 
lý mang tính phổ quát ở tầm trừu tượng hóa 
cao nhất, khái quát hóa lớn nhất. 
Ba là, Triết học trực tiếp góp phần rèn luyện, 
tăng cường năng lực vận dụng lý luận vào 
thực tiễn, thống nhất giữa học và hành cho 
sinh viên 
Phép biện chứng duy vật trang bị cho sinh 
viên nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và 
thực tiễn. Đây là nguyên tắc cơ bản của Chủ 
nghĩa Mác – Lênin, giúp sinh viên gắn kết lý 
luận và thực tiễn, học với hành, Hồ Chí Minh 
khẳng định: “Thực tiễn không có lý luận 
hướng dẫn thì thành thực tiễn mù quáng. Lý 
luận mà không liên hệ với thực tiễn là lý luận 
suông” [3, tr.496]. Tuy nhiên, xét đến cùng, 
vai trò quyết định trong nhận thức và hành 
động thuộc về thực tiễn. Chính trong thực 
tiễn, con người chứng minh tính chân lý. Do 
đó, học tập Triết học Mác - Lênin phải gắn 
liền với hiện thực xã hội. Để sinh viên nắm 
bắt được Chủ nghĩa Mác - Lênin nói chung, 
Triết học Mác - Lênin nói riêng, vấn đề không 
phải là học thuộc lòng những nguyên lý, quy 
luật phổ biến của các môn khoa học này. Để 
nắm được nó phải trên tinh thần của bản thân 
nó, tinh thần của một triết học xuất phát từ 
cuộc sống. Học là để vận dụng vào hoạt động 
nhận thức cũng như thực tiễn. Chủ tịch Hồ 
Chí Minh đã từng căn dặn, học tập Chủ nghĩa 
Mác - Lênin là: “Học tập cái tinh thần xử trí 
mọi việc, đối với mọi người và đối với bản 
thân mình; là học tập những chân lý phổ biến 
của Chủ nghĩa Mác - Lênin để áp dụng một 
cách sáng tạo vào hoàn cảnh thực tế của 
nước ta. Học để mà làm. Lý luận đi đôi với 
thực tiễn” [4, tr.292]. 
Bốn là, Triết học Mác - Lênin góp phần xây 
dựng nhân sinh quan và lý tưởng cộng sản 
cho sinh viên 
Thông qua trang bị cho sinh viên kiến thức cơ 
bản về lý luận cách mạng xã hội, bản chất và 
chức năng của nhà nước, về con người và các 
quan hệ xã hội của con người, về giai cấp, 
dân tộc, xu hướng phát triển tất yếu của xã 
hội, Mục tiêu cao nhất mà lý tưởng cộng 
sản hướng tới, là xây dựng chế độ xã hội tốt 
đẹp, con người được tự do, bình đẳng và hạnh 
phúc. Khi tiếp nhận những tri thức khoa học 
của chủ nghĩa Mác - Lênin sẽ tìm kiếm được 
sức mạnh từ chính bản thân tri thức ấy để tự 
vươn lên, sống có niềm tin, có hoài bão và có 
ý chí thực hiện lý tưởng. Đồng thời, họ cần có 
tinh thần đấu tranh với những hành vi lệch 
lạc, sống thiếu trách nhiệm, sống thực dụng 
chỉ nghĩ đến cái lợi cho bản thân và vô cảm 
với lợi ích của dân tộc của một bộ phận sinh 
viên. Triết học Mác - Lênin giúp sinh viên có 
năng lực nhận diện rõ và đấu tranh chống lại 
quan điểm sai trái với chủ trương, đường lối, 
chính sách của Đảng và Nhà nước. Chủ tịch 
Hồ Chí Minh cũng khẳng định, “bây giờ học 
thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều, nhưng chỉ có 
chủ nghĩa Lênin là chân chính nhất, cách 
mạng nhất” [5, tr.41]. Đó chính là lôgic của 
lịch sử, là niềm tin khoa học của Đảng Cộng 
Sản Việt Nam và dân tộc Việt Nam trong định 
hướng đổi mới vì mục tiêu độc lập dân tộc và 
chủ nghĩa xã hội. 
Phùng Thanh Hoa Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 201(08): 51 - 57 
 Email: jst@tnu.edu.vn 55 
2.2. Một số giải pháp nhằm phát huy vai trò 
của triết học Mác – Lênin trong việc phát 
triển năng lực tư duy biện chứng cho sinh 
viên trường Đại học Công nghệ thông tin và 
truyền thông 
Thứ nhất, cần phát huy vai trò của giảng 
viên và người học 
*) Với giảng viên 
Giảng viên triết học phải biết kết hợp giữa 
giảng dạy lý luận với giáo dục tư tưởng chính 
trị. Thông qua khoa học chuyên ngành, sinh 
viên được trang bị các tri thức và kỹ năng nghề 
nghiệp chuyên môn. Thông qua triết học sinh 
viên có hiểu biết căn bản về chính trị, về đảng 
phái, về dân chủ pháp quyềnGiảng viên triết 
học không chỉ dừng lại ở việc trang bị kiến 
thức khoa học đơn thuần mà còn có mục đích 
giáo dục tư tưởng chính trị cho sinh viên. Trên 
cơ sở đó mới rèn luyện và phát triển năng lực 
tư duy biện chứng cho sinh viên. 
Giảng viên triết học phải là người có chuyên 
môn sâu, rộng. Giảng viên cần làm chủ được 
kiến thức, am hiểu về triết học, các tác phẩm 
kinh điển do Mác – Ăngghen, Lênin viết, 
lôgic học cũng như có kiến thức liên ngành 
rộng. Đồng thời phải có khả năng nắm bắt và 
giải quyết linh hoạt sáng tạo những tình 
huống thực tiễn nảy sinh. Giảng viên triết học 
cũng cần phải có những phẩm chất đạo đức, 
lập trường tư tưởng vững vàng, có vốn sống 
thực tế cao. 
Giảng viên triết học phải có năng lực sư 
phạm cao. Vì giảng viên triết học phải truyền 
thụ một lượng kiến thức lớn mang tính khái 
quát và trừu tượng cao nên để dạy triết học 
hiệu quả góp phần phát triển năng lực tư duy 
biện chứng cho sinh viên thì giảng viên triết 
học không những cần giỏi về chuyên môn mà 
phải biết sử dụng nhuần nhuyễn các phương 
pháp dạy học giúp sinh viên biết tìm tòi, 
khám phá tri thức, biến tri thức đã học thành 
tri thức của bản thân. 
*) Với người học 
Sinh viên cần có phương pháp học tập đúng 
đắn. Tìm hiểu tài liệu trước khi lên lớp. Khi 
tìm hiểu tài liệu sinh viên cần tìm hiểu những 
khái niệm cơ bản. Sau đó rèn luyện thói quen 
phân tích, đánh giá một cách tổng quát nội 
dung tri thức đó, tiến tới tập đặt ra những câu 
hỏi có tính chất phản biện. 
Trên lớp sinh viên cần tập trung nghe giảng, 
làm rõ những điều bản thân chưa hiểu khi đọc 
tài liệu. Nghe giảng viên giảng những tri thức, 
thông tin liên quan đến nội dung bài học và 
những tri thức thực tiễn trong cuộc sống. Sinh 
viên cần chủ động chép bài trên lớp. Nhờ tìm 
hiểu trước tài liệu mà sinh viên đã hình dung 
một cách căn bản cấu trúc của vấn đề mà 
giảng viên sẽ trình bày. 
Sinh viên phải tích cực tham gia các buổi 
thảo luận. Một buổi thảo luận có vai trò rất 
quan trọng đối với việc đào sâu tư duy và mở 
rộng kiến thức cho sinh viên. Tất cả những 
vấn đề mà sinh viên chưa có cơ hội tìm hiểu 
cặn kẽ trong giờ giảng thì buổi thảo luận là 
thời điểm để sinh viên được trình bày và giải 
đáp các thắc mắc. Sinh viên phải tích cực 
tham gia thảo luận, tự tin nêu ra những vấn đề 
mới, những vấn đề thực tiễn liên quan đến nội 
dung môn học để cùng trao đổi thảo luận với 
giảng viên và các bạn. 
Sinh viên có ý thức vận dụng tri thức triết học 
Mác – Lênin để giải quyết các vấn đề nảy 
sinh trong học tập và thực tiễn cuộc sống. 
Hứng thú của sinh viên đối với môn học cũng 
xuất phát từ việc sinh viên nhận thấy ý nghĩa 
quan trọng và giá trị thực tiễn của môn học 
đối với cuộc sống của mình. Do đó, sinh viên 
nên rèn luyện thói quen vận dụng tri thức triết 
học vào việc nghiên cứu chuyên môn, học tập 
cũng như giải quyết những vấn đề thực tiễn 
để nâng cao trình độ tư duy của bản thân. 
Thứ hai, đổi mới nội dung chương trình và 
phương pháp dạy học triết học Mác – Lênin 
*) Đổi mới nội dung chương trình 
Đổi mới nội dung chương trình cần đảm bảo 
những yêu cầu sau: 
- Mang tính tính thực tiễn cao, đảm bảo tính 
Phùng Thanh Hoa Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 201(08): 51 - 57 
  Email: jst@tnu.edu.vn 56 
hệ thống, tính khách quan, tính chính xác, 
hướng vào việc trang bị thế giới quan, 
phương pháp luận và nâng cao năng lực tư 
duy cho sinh viên. 
- Đảm bảo nguyên tắc thống nhất giữa lý luận 
và thực tiễn trong từng bài, từng chương; 
khắc phục tình trạng chỉ nặng về lý luận, chỉ 
chú ý tới việc trình bày kiến thức một cách 
chung chung, khó hiểu. 
- Chú ý tới các trào lưu triết học ngoài mácxit, 
có thái độ khách quan, khoa học, chỉ ra cả 
những yếu tố hợp lý và chưa hợp lý của các trào 
lưu này để sinh viên có thể so sánh đánh giá. 
Bên cạnh đó, nội dung chương trình cũng phải 
cần chú ý hơn nữa tới phần lịch sử triết học vì 
có hiểu phần lịch sử triết học mới có thể nắm 
bắt triết học Mác - Lênin một cách dễ dàng. 
- Biên soạn giáo trình nên mang tính đặc thù 
cho từng đối tượng, từng ngành khoa học 
khác nhau đặc biệt là phần ví dụ minh họa 
phải gắn liền với từng chuyên ngành, chuyên 
môn người học. Như vậy, mới phát huy tác 
dụng của môn học với người học. 
*) Đổi mới phương pháp dạy học 
Đổi mới phương pháp dạy học triết học Mác 
– Lênin không có nghĩa là vứt bỏ hoàn toàn 
phương pháp dạy học truyền thống mà phải 
biết kế thừa, chọn lọc những ưu điểm của nó, 
biết sử dụng phối hợp các phương pháp dạy 
học khác nhau để kích thích khả năng tư duy 
độc lập, sáng tạo của sinh viên. Do đó, đổi 
mới phương pháp dạy học cần thiết phải tích 
cực hóa phương pháp thuyết trình, phương 
pháp dạy học khái niệm, tăng cường trực 
quan, nêu vấn đề, xêmina – thảo luận và chú 
trọng rèn luyện phương pháp tự học. Phương 
pháp dạy học tích cực xem việc rèn luyện 
phương pháp học tập cho người học, cốt lõi là 
phương pháp tự học, không chỉ là một biện 
pháp nâng cao hiệu quả dạy học mà còn là 
một mục tiêu dạy học – dạy cho người học 
phương pháp tự học để có thể học suốt đời. 
Thứ ba, tăng cường dạy học các môn khoa 
học hỗ trợ tư duy đặc biệt là lôgic học 
Theo quan niệm truyền thống lôgic học là 
khoa học về những quy luật và hình thức cấu 
tạo của tư duy chính xác. Ph.Ăngghen cho 
rằng, nhờ có lôgic học mà tư duy của con 
người ngày càng chặt chẽ, chính xác, nắm bắt 
đúng nội hàm của khái niệm một cách nhanh 
chóng. Do vậy, lôgic học có vai trò vô cùng 
quan trọng trong tư duy con người, nếu sinh 
viên không được nghiên cứu lôgic học sẽ khó 
khăn trong việc rèn luyện tư duy biện chứng 
linh hoạt, sáng tạo. 
Thứ tư, đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng 
cán bộ dạy học triết học Mác – Lênin 
Thường xuyên đào tạo và đào tạo lại nhằm 
nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên triết học. 
Các giảng viên triết học cần phải được chuẩn 
hóa trình độ thạc sĩ, khuyến khích giảng viên 
đi học nghiên cứu sinh trong và ngoài nước 
để nâng cao trình độ. Mỗi cán bộ giảng dạy 
phải chủ động xây dựng và thực hiện kế 
hoạch tự bồi dưỡng chuyên môn, tích cực 
tham gia nghiên cứu khoa học, nghiên cứu 
kinh điển, tham gia các hoạt động thực tế để 
có tri thức thực tiễn phục vụ giảng dạy có 
hiệu quả hơn. Phải thường xuyên trao đổi 
chuyên môn, sinh hoạt chuyên đề khoa học để 
nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho 
các thành viên của mình. 
Có chế độ chính sách đãi ngộ thích hợp với 
đội ngũ giáo viên. Việc đề ra chính sách phù 
hợp sẽ kích thích, khuyến khích giảng viên 
đầu tư thời gian nghiên cứu giáo trình, nghiên 
cứu tài liệu nâng cao trình độ của bản thân. 
Do đó, cần tạo điều kiện hơn nữa cho giảng 
viên nâng cao đời sống, đồng thời có nhiều 
hình thức để họ tích lũy kiến thức như: tăng 
cường nghiên cứu thực tế, thường xuyên cung 
cấp tạp chí chuyên ngành, báo chí, tài liệu, 
được giữ nguyên phụ cấp và hỗ trợ học phí 
khi đi học nâng cao trình độ Có như vậy, 
giảng viên mới yên tâm công tác, tích cực học 
tập, rèn luyện nâng cao trình độ cũng như 
năng lực sư phạm, góp phần thúc đẩy quá 
trình đổi mới nội dung và phương pháp dạy 
Phùng Thanh Hoa Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 201(08): 51 - 57 
 Email: jst@tnu.edu.vn 57 
học hiện nay, góp phần không ngừng nâng 
cao chất lượng giáo dục và đào tạo, nâng cao 
vị thế và uy tín của Trường Đại học Công 
nghệ thông tin và truyền thông 
3. Kết luận 
Giảng dạy những nguyên lý cơ bản của chủ 
nghĩa Mác – Lênin về triết học có vai trò quan 
trọng trong việc trang bị cho người học hệ 
thống lý luận chung nhất về thế giới và về vị 
trí, vai trò của con người trong thế giới ấy. 
Dạy học triết học có tác động một cách trực 
tiếp nhất đối với việc rèn luyện và nâng cao 
năng lực tư duy biện chứng của người học 
thông qua một hệ thống các nguyên lý, phạm 
trù, quy luật triết học, và trực tiếp nhất đó là 
thông qua phép biện chứng duy vật. 
Phát triển năng lực tư duy biện chứng cho 
sinh viên Trường Đại học Công nghệ thông 
tin và Truyền thông hiện nay phụ thuộc vào 
nhiều yếu tố. Vì vậy, phải chú ý khai thác và 
phát huy thế mạnh của từng yếu tố, tạo nên 
sức mạnh tổng hợp trong quá trình đào tạo. 
Trong chương trình đào tạo tại Đại học Công 
nghệ thông tin và truyền thông, sinh viên 
được rèn luyện năng lực tư duy biện chứng 
qua các môn học Những nguyên lý cơ bản của 
Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí 
Minh. Những nguyên lý cơ bản của Chủ 
nghĩa Mác - Lênin là môn học trực tiếp trang 
bị tư duy biện chứng cho sinh viên. Để phát 
huy vai trò của Triết học Mác - Lênin nhằm 
nâng cao năng lực tư duy biện chứng cho sinh 
viên Trường Đại học Công nghệ thông tin và 
Truyền thông cần phải thay đổi nhận thức của 
sinh viên về vị trí, vai trò, ý nghĩa của nghiên 
cứu, học tập Triết học Mác - Lênin, đồng thời 
phát huy vai trò tích cực của sinh viên trong học 
tập triết học, tự phấn đấu, hoàn thiện năng lực tư 
duy biện chứng của bản thân đáp ứng yêu cầu 
thực tiễn. 
Lời cám ơn 
Bài báo là sản phẩm của đề tài cấp cơ sở có 
mã số T2019-07-21. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1]. V.I. Lênin, Toàn tập, tập 23, Nxb Tiến bộ, 
Mátxcơva, 1980. 
[2]. V.I.Lênin, Toàn tập, tập 42, Nxb Tiến bộ, 
Mátxcơva, 1980. 
 [3]. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 8, Nxb. Chính trị 
quốc gia, Hà Nội, 2002. 
[4]. Hồ chí minh, Toàn tập, tập 9, Nxb. Chính trị 
quốc gia, Hà Nội, 2002. 
[5]. Hồ Chí Minh, Về liên minh công nông, Nxb. 
Sự thật, Hà Nội, 1977. 
  Email: jst@tnu.edu.vn 58