Vai trò của rừng ngập mặn trong việc bảo vệ đê biển và các vùng ven biển Việt Nam

3
VAI TRÒ CỦA RỪNG NGẬP MẶN TRONG VIỆC BẢO VỆ ĐÊ BIỂN 
VÀ CÁC VÙNG VEN BIỂN VIỆT NAM 
TS. HỒ VIỆT HÙNG 
Bộ môn Thuỷ lực - Đại học Thuỷ lợi 
Tãm t¾t: Rừng ngập mặn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ đê biển và cải tạo môi 
trường sinh thái. Vì vậy, bài báo này trình bày tóm tắt phân bố rừng ngập mặn Việt Nam và vai trò 
của nó trong việc bảo vệ các vùng ven biển, phân tích những nguyên nhân làm suy thoái rừng ngập 
mặn và đề xuất một số giải pháp nhằm bảo vệ, khôi phục và phát triển rừng ngập mặn nước ta. 
Đặt vấn đề 
Bảo vệ đê biển và các vùng ven biển là vấn 
đề cấp thiết không chỉ đối với Việt Nam mà còn 
đối với nhiều nước khác trên thế giới. Tại các 
nước phát triển, đê biển đã được hoàn thiện ở 
mức độ cao, tuy nhiên có thể thấy rằng không 
có công trình nào đảm bảo tuyệt đối an toàn 
trước thiên tai. Vì vậy việc nghiên cứu các giải 
pháp bảo vệ đê biển và vùng ven biển vẫn tiếp 
tục được mở rộng ở các nước phát triển và đang 
phát triển. Một trong các biện pháp kỹ thuật có 
giá thành rẻ mà lại rất hiệu quả là trồng cây 
chắn sóng. Khi cây ngập mặn phát triển tốt sẽ 
tạo thành những hàng rào xanh bảo vệ các vùng 
ven biển. Vì vậy, nhận thức đúng tầm quan 
trọng của rừng ngập mặn (RNM) là điều cần 
thiết để từ đó đề xuất các giải pháp bảo vệ và sử 
dụng bền vững hệ sinh thái RNM. 
Trong bài viết này, tác giả trình bày tóm tắt 
phân bố RNM ở Việt Nam và vai trò của RNM 
trong việc bảo vệ các vùng ven biển, phân tích 
những nguyên nhân làm suy thoái RNM và kiến 
nghị một số giải pháp nhằm bảo vệ, khôi phục 
và phát triển RNM nước ta. 
Phân bố rừng ngập mặn vùng ven biển 
Việt Nam 
Dựa vào các yếu tố địa lý, RNM Việt Nam 
có thể chia ra làm 4 khu vực và 12 tiểu khu 
(theo Phan Nguyên Hồng, 1999) như sau: 
- Khu vực 1: Ven biển Đông Bắc, từ mũi 
Ngọc đến mũi Đồ Sơn; 
- Khu vực 2: Ven biển đồng bằng Bắc bộ, từ 
mũi Đồ Sơn đến mũi Lạch Trường; 
- Khu vực 3: Ven biển Trung bộ, từ mũi Lạch 
Trường đến mũi Vũng Tàu; 
- Khu vực 4: Ven biển Nam bộ, từ mũi Vũng 
Tàu đến mũi Nải – Hà Tiên. 
2.1 Khu vực 1: Ven biển Đông bắc 
Bờ biển Đông bắc có các đặc điểm địa mạo, 
thuỷ văn, khí hậu phức tạp; có những mặt thuận 
lợi cho sự phân bố của RNM, nhưng cũng có 
những yếu tố hạn chế sự sinh trưởng và mức độ 
phong phú của các loài cây, trong đó nhiệt độ 
đóng vai trò quan trọng. Địa hình chia cắt phức 
tạp, có nhiều đảo chắn ở ngoài, tạo nên các vịnh 
ven bờ và các cửa sông hình phễu, phù sa được 
giữ lại thuận lợi cho cây ngập mặn sinh sống. 
Khu vực 1 có hệ thực vật ngập mặn tương 
đối phong phú, gồm những loài chịu mặn cao, 
không có các loài ưa nước lợ điển hình, trừ các 
bãi lầy nằm sâu trong nội địa như Yên Lập và 
một phần phía nam sông Bạch Đằng do chịu ảnh 
hưởng mạnh của dòng chảy. Đáng chú ý là, 
những loài cây ngập mặn phổ biến ở đây như 
đâng, vẹt dù, trang lại rất ít gặp ở RNM Nam 
bộ. Có những loài chỉ phân bố ở khu vực này 
như chọ, hếp Hải Nam. Ngược lại, nhiều loài 
phát triển mạnh ở Nam Bộ lại không có mặt ở 
khu vực 1. Khu vực này được chia làm 3 tiểu 
khu như sau: 
- Tiểu khu 1: từ Móng Cái đến Cửa Ông; 
- Tiểu khu 2: từ Cửa Ông đến Cửa Lục (dài 
khoảng 40km); 
- Tiểu khu 3: từ Cửa Lục đến mũi Đồ Sơn 
(dài khoảng 55 km). 
2.2 Khu vực 2: Ven biển đồng bằng Bắc bộ 
Khu vực này nằm trong phạm vi bồi tụ chính 
của sông Hồng, sông Thái Bình và các phụ lưu. 
Hình dạng và xu thế phát triển của khu vực 2 
không đồng nhất do xuất hiện cả quá trình bồi tụ 
4 
và xói lở. Thời gian có nước lợ ở cửa sông kéo 
dài, độ mặn thấp. 
Tác động lớn nhất là chế độ gió. Do nằm 
trong khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp của bão, 
không có các đảo che chắn ngoài, cho nên bão 
và gió mùa đông bắc đã gây ra sóng lớn, làm 
cho nước biển dâng. Trừ phần biển phía bắc 
được mũi Đồ Sơn che chắn một phần nên cây 
ngập mặn có thể tái sinh, còn phía nam trong 
điều kiện tự nhiên không có RNM. 
Quần xã cây ngập mặn gồm những loài ưa 
nước lợ, trong đó loài ưu thế nhất là bần chua 
phân bố ở vùng cửa sông (Kiến Thụy, Tiên 
Lãng), cây cao 5 ÷ 10m. Dưới tán của bần là sú 
và ô rô, tạo thành tầng cây bụi; ở một số nơi sú 
và ô rô phát triển thành từng đám. 
Để bảo vệ đê, nhân dân ven biển Đồ Sơn 
(Hải Phòng), Thái Thụy, Tiền Hải (Thái Bình), 
Giao Thủy (Nam Định) đã trồng được những 
dải rừng trang, bần chua gần như thuần loại ở 
phía ngoài đê. Những rừng trang với cây cao 4 
÷ 5m, đường kính 5 ÷ 10cm đã hình thành dọc 
theo đê biển. Việc trồng trang cũng đã tạo điều 
kiện cho một số loài tái sinh tự nhiên như sú, 
bần phát triển và là môi trường sống cho nhiều 
loại hải sản và chim di cư. Khu vực này được 
chia làm 2 tiểu khu. 
- Tiểu khu 1: từ mũi Đồ Sơn đến cửa sông 
Văn Úc; 
- Tiểu khu 2: từ cửa sông Văn Úc đến cửa 
Lạch Trường, nằm trong khu vực bồi tụ của hệ 
sông Hồng. 
2.3 Khu vực 3: Ven biển Trung Bộ 
Trừ một phần phía bắc từ Diễn Châu (Nghệ 
An) trở ra, còn nói chung bờ biển khu vực này 
chạy song song với dãy Trường Sơn và là một 
dải đất hẹp. Do địa hình phức tạp, có chỗ núi ăn 
ra sát biển (Quảng Bình, Quảng Trị), có chỗ tác 
động của biển khá nổi bật, tạo nên các cồn cát di 
động cao to hoặc các vụng, phá. 
Do địa hình trống trải sóng lớn, bờ dốc, nên nói 
chung không có RNM dọc bờ biển, trừ các bờ 
biển hẹp phía tây các bán đảo nhỏ ở Nam Trung 
Bộ như bán đảo Cam Ranh, bán đảo Quy Nhơn. 
Chỉ ở phía trong các cửa sông, cây ngập mặn mọc 
tự nhiên, thường phân bố không đều, do ảnh 
hưởng của địa hình và tác động của cát bay. 
Thảm thực vật nước lợ thường phân bố ở 
phía trong cách cửa sông 100 ÷ 300m. Ví dụ 
như rừng bần chua phân bố dọc theo sông ở xã 
Hưng Hòa (thành phố Vinh), nhiều cây có 
đường kính 1 ÷ 1,3m. Từ Xuân Hội đến Xuân 
Tiến (Hà Tĩnh), rừng bần chua có kích thước 
cây khá lớn: cao trung bình 6 ÷ 8m, đường kính 
20 ÷ 30cm. 
Dựa vào đặc điểm địa mạo, thủy văn, có thể 
chia bờ biển Trung bộ làm 3 tiểu khu: 
- Tiểu khu 1: từ Lạch Trường đến mũi Ròn; 
- Tiểu khu 2: từ mũi Ròn đến mũi đèo Hải 
Vân; 
- Tiểu khu 3: từ mũi đèo Hải Vân đến mũi 
Vũng Tàu. 
 2.4 Khu vực 4: Ven biển Nam Bộ 
Vùng ven biển Nam Bộ có địa hình thấp và 
bằng phẳng. Hai hệ thống sông lớn là sông 
Đồng Nai và sông Cửu Long có nhiều phụ lưu 
và kênh rạch chằng chịt, hàng năm đã chuyển ra 
biển hàng triệu tấn phù sa cùng với lượng nước 
ngọt rất lớn. 
Nói chung, các điều kiện sinh thái ở khu vực 
4 thuận lợi cho các thảm thực vật ngập mặn sinh 
trưởng và phân bố rộng. Thêm vào đó khu vực 
này gần các quần đảo Malaysia và Indônêsia là 
nơi xuất phát của cây ngập mặn. Do đó mà 
thành phần của chúng phong phú nhất và kích 
thước cây lớn hơn các khu vực khác ở nước ta. 
Trong các kênh rạch ở khu vực này, nồng độ 
muối vào mùa khô cao hơn ở cửa sông chính, do 
đó thành phần cây ưa mặn chiếm ưu thế, chủ 
yếu là đước, vẹt, su, dà. Dọc các triền sông phía 
trong, quần thể mấm lưỡi đòng phát triển cùng 
với loài dây leo và cốc kèn. Đi sâu vào nội địa 
thì bần chua thay thế dần, có chỗ dừa nước mọc 
tự nhiên hoặc được trồng thành bãi lẫn với mái 
dầm, một loài cây chỉ thị cho nước lợ. 
Có thể chia khu vực ven biển Nam Bộ thành 
4 tiểu khu: 
- Tiểu khu 1: từ mũi Vũng Tàu đến cửa sông 
Soài Rạp (Ven biển Đông Nam Bộ); 
- Tiểu khu 2: từ cửa sông Soài Rạp đến cửa 
sông Mỹ Thanh (ven biển đồng bằng sông Cửu 
Long); 
- Tiểu khu 3: từ cửa sông Mỹ Thanh đến cửa 
sông Bảy Háp (Tây Nam bán đảo Cà Mau); 
5
- Tiểu khu 4: từ cửa sông Bảy Háp (mũi Bà 
Quan) đến mũi Nải – Hà Tiên (bờ biển phía tây 
bán đảo Cà Mau). 
3. Vai trò của rừng ngập mặn trong việc 
bảo vệ vùng ven biển 
3.1 Tác dụng của RNM trong việc giảm 
thiểu tác hại của sóng thần 
RNM có chức năng chống lại sự tàn phá của 
sóng thần nhờ hai phương thức khác nhau. Thứ 
nhất, khi năng lượng sóng thần ở mức trung 
bình, những cây ngập mặn vẫn có thể đứng 
vững, bảo vệ hệ sinh thái của chính mình và bảo 
vệ cộng đồng dân cư sinh sống đằng sau chúng. 
Có được như vậy là vì các cây ngập mặn mọc 
đan xen lẫn nhau, rễ cây phát triển cả trên và 
dưới mặt đất cộng với thân và tán lá cây cùng 
kết hợp để phân tán sức mạnh của sóng thần. 
Thứ hai, khi năng lượng sóng thần đủ lớn để có 
thể cuốn trôi những cánh RNM thì chúng vẫn có 
thể hấp thụ nguồn năng lượng khổng lồ của 
sóng thần bằng cách hy sinh chính mình để bảo 
vệ cuộc sống con người. Rễ cây ngập mặn có 
khả năng phát triển mạnh mẽ cả về mức độ rậm 
rạp và sự dàn trải. Khi cây ngập mặn bị đổ 
xuống thì rễ cây dưới mặt đất tạo ra một hệ 
thống dày đặc ngăn cản dòng nước. 
 Tổ chức “Friend of the Earth” cho rằng, 
bảo vệ những cánh RNM là cách giải quyết duy 
nhất để bảo vệ dân cư vùng ven biển chống lại 
sóng và các đe doạ khác trong tương lai (Scheer 
2005). Theo khảo sát của IUCN (2005) tại 
những vùng bị tác động của sóng thần cho thấy: 
những vùng ven biển có RNM rậm, có các vành 
đai cây phòng hộ như phi lao, dừa, cọ thì thiệt 
hại về người và tài sản ít hơn rất nhiều so với 
những nơi mà các hệ sinh thái ven biển bị suy 
thoái, hoặc chuyển đổi đất sang mục đích sử 
dụng khác như nuôi tôm hay xây dựng khu du 
lịch. 
3.2 Tác dụng của RNM trong việc bảo vệ 
đê biển Việt Nam 
Từ đầu thế kỷ XX, dân cư ở các vùng ven 
biển phía Bắc đã biết trồng một số loài cây ngập 
mặn như trang và bần chua để chắn sóng bảo vệ 
đê biển và vùng cửa sông. Mặc dù thời kỳ đó đê 
chưa được bê tông hoá và kè đá như bây giờ 
nhưng nhờ có RNM mà nhiều đoạn đê không bị 
vỡ khi có bão vừa (cấp 6 ÷ 8). 
Ở một số địa phương thực hiện nghiêm túc 
Chương trình trồng rừng 327 của Chính phủ thì 
đê điều, đồng ruộng được bảo vệ tốt. Năm 2000, 
cơn bão số 4 (Wukong) với sức gió cấp 10 đổ 
bộ vào huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh, nhờ các 
dải RNM trồng ở 9 xã vùng nước lợ nên hệ 
thống đê sông Nghèn không bị hư hỏng. Nếu 
không trồng RNM chắn sóng thì đê Đồng Môn 
đã bị vỡ và thị xã Hà Tĩnh đã bị ngập sâu, thiệt 
hại do cơn bão này gây ra sẽ rất nặng nề. 
Tháng 7 năm 1996, khi cơn bão số 2 
(Frankie) với sức gió 103 ÷ 117km/s đổ bộ vào 
huyện Thái Thuỵ (Thái Bình) nhờ có dải RNM 
bảo vệ nên đê biển và nhiều bờ đầm không bị hư 
hỏng, trong lúc đó huyện Tiền Hải do phá phần 
lớn RNM nên các bờ đầm đều bị xói lở hoặc bị 
vỡ. Năm 2005, vùng ven biển huyện Thái Thuỵ 
tuy không nằm trong tâm bão số 7 (Damrey) 
nhưng sóng cao ở sông Trà Lý đã làm sạt lở hơn 
650m đê nơi không có RNM ở thôn Tân Bồi, xã 
Thái Đô trong lúc phần lớn tuyến đê có RNM ở 
xã này không bị xạt lở vì thảm cây dày đặc đã 
làm giảm đáng kể cường độ sóng. Ở Thái Thuỵ, 
có 10,5km đê biển được bảo vệ bởi RNM hầu 
như không phải sửa chữa, tu bổ hàng năm kể từ 
khi RNM trưởng thành, khép tán. 
Một số địa phương có RNM phòng hộ 
nguyên vẹn như các xã ở Đồ Sơn - Hải Phòng, 
Giao Thuỷ - Nam Định, Hậu Lộc – Thanh Hoá, 
ở những nơi này đê biển hầu như không bị sạt lở 
trong các cơn bão số 2, 6, 7 năm 2005. 
3.3 Tác dụng của RNM trong việc bảo vệ 
đất bồi, chống xói lở, hạn chế xâm nhập mặn 
Rễ cây ngập mặn chằng chịt, đặc biệt là 
những quần thể thực vật tiên phong mọc dày 
đặc có tác dụng làm giảm vận tốc dòng chảy tạo 
điều kiện cho trầm tích bồi tụ nhanh hơn ở các 
vùng cửa sông ven biển. Chúng vừa ngăn chặn 
có hiệu quả hoạt động công phá bờ biển của 
sóng, đồng thời là vật cản làm cho trầm tích 
lắng đọng. Ví dụ như, hàng năm vùng cửa sông 
Hồng tại Ba Lạt tiến ra biển 60÷70m, một số xã 
ở tỉnh Tiền Giang, Bến Tre đất bồi ra biển 
25÷30m, Trà Vinh, Sóc Trăng 15÷30m, Bạc 
Liêu, Cà Mau 30÷40m (Phân viện Điều tra Quy 
hoạch rừng Nam Bộ, 2006). 
6 
Ở vùng cửa sông lớn như hệ thống sông 
Hồng, sông Cửu Long, phù sa thường ngưng 
đọng trên lòng sông và ngoài cửa sông tạo nên 
những hòn đảo nổi. Nếu điều kiện thuận lợi thì 
chỉ sau một thời gian, các loài cây ngập mặn 
tiên phong sẽ đến cư trú tạo môi trường cho 
những loài cây đến sau và đất bồi được nâng 
dần lên, như Cồn Ngạn, Cồn Lu ở Giao Thủy, 
Nam Định, Cồn Vành ở Thái Bình, Cồn Ngoài 
và Cồn Trong ở Tây Nam mũi Cà Mau. 
Những nơi trồng và bảo vệ tốt RNM thì bờ 
biển và đê không bị xói lở, thiệt hại do thiên tai 
ở mức rất thấp. Ví dụ như: đoạn bờ Bằng La, 
Đại Hợp (Hải Phòng) trước đây không có RNM 
thì bị xói lở rất mạnh. Từ khi có các dải RNM 
phòng hộ do Hội chữ thập đỏ Nhật Bản hỗ trợ 
(1997 – 2005) thì không những không bị xói lở 
mà trong các cơn bão lớn năm 2005 đã bảo vệ 
toàn vẹn đê quốc gia. 
Ngoài ra, RNM còn có tác dụng hạn chế xâm 
nhập mặn. Nhờ có RNM mà quá trình xâm nhập 
mặn diễn ra chậm và trên phạm vi hẹp, vì khi 
triều cao, nước đã lan toả vào trong những khu 
RNM rộng lớn; hệ thống rễ dày đặc cùng với 
thân cây đã làm giảm tốc độ dòng triều, tán cây 
hạn chế tốc độ gió. 
3.4 Tác dụng của RNM đối với môi trường 
sinh thái 
RNM góp phần điều hòa khí hậu trong vùng, 
các quần xã cây ngập mặn là một tác nhân làm 
cho khí hậu dịu mát hơn. Cũng giống như các 
loài thực vật khác, cây ngập mặn và tảo, rêu 
trong nước góp phần hấp thu CO2 và thải O2 qua 
quá trình quang hợp. Chẳng hạn như RNM Cần 
Giờ, TP Hồ Chí Minh được xem như lá phổi 
xanh của thành phố. 
Các chất độc hại và ô nhiễm từ các khu công 
nghiệp, đô thị thải vào sông suối, hòa tan trong 
nước hoặc lắng xuống đáy được nước sông 
mang ra các vùng cửa sông ven biển. RNM hấp 
thụ các chất này và tạo ra các hợp chất ít độc hại 
hơn đối với con người. 
Ở một số nơi sau khi thảm thực vật ngập mặn 
bị tàn phá thì cường độ bốc hơi nước tăng, làm 
cho độ mặn của nước và đất tăng theo. 
Ngoài ra, RNM là nơi thu hút nhiều loài chim 
nước và chim di cư, tạo thành các sân chim lớn 
với hàng vạn con và dơi quạ. RNM Việt Nam có 
nhiều loài chim quí hiếm của thế giới như các 
loài cò mỏ thìa, già dẫy, hạc cổ trắng...(Võ Quý, 
1984). 
Trong RNM còn có những loài cây quí hiếm 
như cây cóc hồng. Đặc biệt, các chủng vi sinh 
vật RNM còn mang các thông tin di truyền tồn 
tại cho đến ngày nay qua đấu tranh sinh tồn 
hàng triệu năm. Đó là nguồn gen quí cho việc 
cải thiện các giống vật nuôi và cây trồng, thuốc 
chữa bệnh trong tương lai. 
4. Những nguyên nhân làm suy thoái rừng 
ngập mặn Việt Nam 
4.1 Chiến tranh hóa học 
Quân đội Mỹ đã dùng bom đạn, chất diệt cỏ 
và chất làm rụng lá cây với liều lượng cao để 
hủy diệt rừng, hòng phá vỡ các căn cứ kháng 
chiến của ta ở Nam Bộ. Vì vậy, một diện tích 
lớn RNM Nam Bộ đã bị huỷ diệt, kèm theo đó 
là tổn thất về tăng trưởng của cây do mất rừng 
trong thời gian dài cho đến khi rừng khép tán và 
tỉa thưa (10÷12năm). 
4.2 Khai thác quá mức 
Ở miền Nam sau chiến tranh, nhân dân ven 
biển trở về quê cũ cùng với sự di cư ồ ạt từ 
nhiều nơi khác đến vùng RNM nên nhu cầu về 
xây dựng, củi, than đun nấu tăng gấp bội, dẫn 
đến việc phá hủy các khu rừng quí giá kể cả 
rừng mới trồng sau chiến tranh. Ở một số vùng 
khác do quản lý kém nên rừng bị chặt phá, 
nhiều chỗ không còn vết tích hoặc chỉ còn 
những cây nhỏ. Mặt khác, việc khai thác của 
ngành lâm nghiệp tăng hàng năm trong lúc tài 
nguyên giảm sút, khiến cho rừng ngày càng kiệt 
quệ. 
4.3 Phá RNM làm đầm nuôi tôm quảng canh 
Do nhu cầu về tôm xuất khẩu rất lớn trong 
lúc sản lượng đánh bắt giảm sút, vào những năm 
cuối thập kỷ 80 và đầu thập kỷ 90 của thế kỷ 
XX ở hầu hết các vùng ven biển nước ta, nhân 
dân đã phá các khu RNM xanh tốt (Cà Mau, Sóc 
Trăng) và các khu rừng phòng hộ tự nhiên 
hoặc trồng (Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, 
Ninh Bình, Khánh Hòa...) để làm đầm nuôi tôm 
quảng canh thô sơ. Ở nhiều địa phương RNM đã 
biến mất, thay vào đó là các đầm tôm và đất 
hoang hóa. 
7
5. Các giải pháp nhằm bảo vệ và phục hồi 
hệ sinh thái rừng ngập mặn Việt Nam 
- Đẩy mạnh việc tuyên truyền phổ cập tới các 
tổ chức xã hội, cộng đồng dân cư vùng ven biển 
có RNM về vai trò và giá trị của hệ sinh thái 
RNM và quản lý, sử dụng bền vững RNM vì lợi 
ích trước mắt và lâu dài; 
- Đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu khoa 
học về hệ sinh thái RNM, tăng cường mối quan 
hệ hợp tác quốc tế trong nghiên cứu, phối hợp 
giữa nghiên cứu và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật 
cho sản xuất; 
- Củng cố và hoàn thiện hệ thống Ban quản 
lý các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, 
khu rừng phòng hộ và đảm bảo hoạt động có 
hiệu quả; Củng cố và hoàn thiện hoạt động của 
các lâm ngư trường; 
- Đẩy mạnh bảo vệ hệ sinh thái RNM dựa 
trên các quy hoạch có tính pháp lý và khoa học; 
cương quyết ngăn chặn các hoạt động phá RNM 
để nuôi trồng thuỷ sản hoặc sử dụng vào các 
mục đích khác; 
- Lập kế hoạch phục hồi và trồng mới RNM 
theo từng giai đoạn 5 năm, xác định rõ địa điểm 
và phương thức phục hồi phù hợp, hiệu quả; 
- Giao cho các HTX nông nghiệp nhận khoán 
trồng và chăm sóc RNM ở các bãi bồi và trong các 
đầm nuôi tôm bị thoái hoá. Sau 3 năm rừng trồng 
được nghiệm thu và bàn giao cho UBND các xã 
quản lý theo quy chế rừng cộng đồng; không nên 
giao rừng phòng hộ cho cá nhân quản lý; 
- Cần chọn một số RNM điển hình đại diện 
cho từng vùng sinh thái làm khu bảo tồn để bảo 
vệ các nguồn gen thực vật và động vật vùng 
triều; 
- Thực hiện nhà nước và nhân dân cùng làm, 
xây dựng điện, đường, trường, trạm giúp người 
dân nhanh chóng ổn định và từng bước cải thiện 
cuộc sống trên các vùng ven biển. 
Kết luận 
Việt Nam có trên 3250km bờ biển, với điều 
kiện tự nhiên thuận lợi cho cây ngập mặn sinh 
trưởng. Vai trò của RNM trong việc bảo vệ đê 
biển, bảo vệ đất bồi, chống xói lở, hạn chế xâm 
nhập mặn, cải tạo môi trường sinh thái và bảo 
vệ nguồn lợi thuỷ sản đã được khẳng định. Vì 
vậy, cần có những giải pháp thích hợp nhằm đẩy 
mạnh việc bảo vệ, khôi phục và phát triển hệ 
sinh thái RNM, sử dụng hợp lý RNM theo 
hướng phát triển bền vững, đảm bảo các chức 
năng phòng hộ của rừng và tính đa dạng sinh 
học của hệ sinh thái RNM, đáp ứng các yêu cầu 
phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ môi trường 
vùng ven biển. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Phan Nguyên Hồng, Rừng ngập mặn Việt Nam, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội – 1999. 
2. Phan Nguyên Hồng và nnk, Vai trò của hệ sinh thái rừng ngập mặn và rạn san hô trong việc giảm 
nhẹ thiên tai và cải thiện cuộc sống ở vùng ven biển, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội – 2007. 
3. Phan Nguyên Hồng, Lịch sử nghiên cứu đất ngập nước ven biển Việt Nam, Hà Nội - 2004. 
4. Nguyễn Hoàng Trí, Sinh thái học rừng ngập mặn, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội – 1999. 
Cục quản lý đê điều và phòng chống lụt bão, Tổng quan đê biển Việt Nam, Hà Nội – 2005. 
Summary: 
The Role of Mangrove Forest is Protecting Sea Dykes and All of 
the Coastal Areas in Vietnam 
The Mangrove forest plays an important role in the protection of coastal dykes and improving 
ecological environments. Hence, this newspaper summarizes the distribution of Vietnam mangrove 
forest and its role of protecting the seashore region, analyses the cause to degrade mangrove forest 
and suggests some solutions of protecting and developing mangrove forests in Vietnam. 
Ng­êi ph¶n biÖn: PGS.TS. Lê Thị Nguyên