Vai trò của hệ thống chính trị trong việc thực hiện quyền làm chủ của nhân dân tại quận 1, thành phố Hồ Chí Minh

ISSN: 1859-2171 TNU Journal of Science and Technology 196(03): 79 - 84 
 Email: jst@tnu.edu.vn 79 
VAI TRÒ CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ TRONG VIỆC THỰC HIỆN 
QUYỀN LÀM CHỦ CỦA NHÂN DÂN TẠI QUẬN 1, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 
Nguyễn Chí Hiếu 
Trường Đại học Cảnh sát nhân dân 
TÓM TẮT 
Chú trọng dân chủ và không ngừng phát huy quyền làm chủ của nhân dân là một chủ trương lớn, 
lâu dài và quan trọng của Đảng, nhà nước ta bởi vì dân chủ không chỉ là mục tiêu, động lực mà 
còn là bản chất của chế độ chính trị ở nước ta, bản chất của toàn bộ hệ thống chính trị. Trong điều 
kiện hiện nay, để phát huy quyền làm chủ của nhân dân trước hết đòi hỏi hệ thống chính trị các cấp 
phải phát huy được vai trò của mình trong việc động viên, khuyến khích và tạo điều kiện để nhân 
dân hiểu và nâng cao không ngừng vai trò là chủ và làm chủ của mình. 
Từ khóa: Dân chủ, Đảng Cộng sản Việt Nam, hệ thống chính trị, Mặt trận tổ quốc Việt Nam, 
quyền làm chủ của nhân dân. 
Ngày nhận bài: 07/01/2019; Ngày hoàn thiện: 28/01/2019; Ngày duyệt đăng: 20/3/2019 
THE ROLE OF THE POLITICAL SYSTEM IN EXERCISING 
PEOPLE'S MASTERY IN DISTRICT 1, HO CHI MINH CITY 
Nguyen Chi Hieu 
The People’s University of Police 
SUMMARY 
That attaching special importance to democracy and constantly promoting people's mastery is a 
major, long-term and important policy of our Communist Party and State because democracy is 
not only the target and the motivity but also the nature of the politic regime of our country. Under 
current conditions, in order to promote the people's mastery, at first, political system at all levels 
has to promote the role to encourage and create favorable conditions for people to understand and 
enhance the role of being a master and doing what a master need to do. 
Key words: Democracy, The Communist Party of Vietnam, The political system, Vietnamese 
Fatherland Front, People's mastery. 
Received: 07/01/2019; Revised: 28/01/2019; Approved: 20/3/2019 
* Corresponding author: Tel: 099 5407779; Email: chihieu13131@gmail.com 
Nguyễn Chí Hiếu Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 196(03): 79 - 84 
 Email: jst@tnu.edu.vn 80 
MỞ ĐẦU 
Dân chủ có vai trò to lớn đối với sự phát triển 
của con người và xã hội, gắn liền với tiến bộ 
xã hội và sự phát triển của lịch sử loài người. 
Phát huy cao độ quyền làm chủ của nhân dân 
sẽ tập trung được lực lượng, sức mạnh của 
nhân dân trong công cuộc kiến thiết nước nhà, 
phát triển mạnh mẽ, toàn diện các mặt chính 
trị, kinh tế, văn hoá, xã hội. Trong điều kiện 
hiện nay, để phát huy quyền làm chủ của nhân 
dân trước hết đòi hỏi hệ thống chính trị 
(HTCT) các cấp phải phát huy được vai trò 
của mình trong việc động viên, khuyến khích 
và tạo điều kiện để nhân dân hiểu và nâng cao 
không ngừng vai trò là chủ và làm chủ của 
mình. Muốn thực hiện được điều đó cần thiết 
phải phát huy dân chủ trong Đảng, phát huy 
vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam 
(ĐCSVN), vai trò quản lý, điều hành của nhà 
nước và vai trò của mặt trận Tổ quốc 
(MTTQ), các đoàn thể chính trị - xã hội. Chỉ 
có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các cơ 
quan, đoàn thể trên mới có thể nâng cao 
không ngừng, phát huy mạnh mẽ quyền làm 
chủ của nhân dân. Việc nghiên cứu, phát huy 
vai trò của HTCT trong việc thực hiện quyền 
làm chủ của nhân dân nói chung, tại Quận 1, 
thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) nói riêng 
là một vấn đề cần thiết. 
VAI TRÒ CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ 
TRONG VIỆC THỰC HIỆN QUYỀN LÀM 
CHỦ CỦA NHÂN DÂN 
Tổ chức và hoạt động của HTCT trong các 
nước xã hội chủ nghĩa (XHCN) đều nhằm 
mục đích thực hiện nền dân chủ nhân dân, 
thừa nhận và bảo vệ vị thế là chủ và quyền 
làm chủ của nhân dân. HTCT Việt Nam nói 
chung trong mọi thời kỳ ĐCSVN lãnh đạo 
luôn tạo điều kiện để không ngừng mở rộng 
và nâng cao chất lượng thực thi quyền làm 
chủ của nhân dân. Cụ thể, vai trò của HTCT 
trong việc phát huy quyền làm chủ của nhân 
dân cô đọng trong vai trò của các tổ chức sau: 
Vai trò lãnh đạo của tổ chức Đảng 
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ 
quá độ lên chủ nghĩa xã hội (sửa đổi, bổ sung 
năm 2011) xác định rõ: “Đảng lãnh đạo hệ 
thống chính trị, đồng thời là bộ phận của hệ 
thống ấy. Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, 
tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân 
dân” [1, tr.147]. Về mặt bản chất, Đảng lãnh 
đạo nhà nước và toàn xã hội nhằm đem lại 
quyền làm chủ cho nhân dân, đảm bảo tất cả 
quyền lực thuộc về nhân dân. ĐCSVN với tư 
cách là một bộ phận của HTCT và là hạt nhân 
lãnh đạo của hệ thống ấy có vai trò to lớn 
trong việc thực thi quyền làm chủ của nhân 
dân, đặc biệt là đảm bảo mọi hoạt động của 
các thành tố trong HTCT luôn hướng tới nâng 
cao, đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân. 
Đảng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc 
thực hiện công tác vận động, tổ chức, giáo 
dục, thuyết phục, lãnh đạo nhân dân hiểu rõ 
và phát huy được quyền làm chủ của mình 
dưới nhiều hình thức khác nhau. 
Vai trò quản lý, điều hành của nhà nước 
Trong các chế độ nhà nước tồn tại trong xã hội 
loài người, nhà nước dân chủ nhất là nhà nước 
XHCN, trong đó thừa nhận và đảm bảo nhân 
dân là chủ và có quyền làm chủ nhà nước, xã 
hội. Đối với nhà nước Cộng hòa XHCN Việt 
Nam, từ khi ra đời cho đến nay, luôn luôn 
hướng tới mục tiêu thực sự là nhà nước của 
dân, do dân và vì dân, tất cả quyền lực nhà 
nước thuộc về nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí 
Minh chỉ rõ: “Chế độ của ta là chế độ dân chủ. 
Nhân dân là chủ. Chính phủ là đầy tớ của nhân 
dân” [2; tr.90]. Nhà nước là hình thức chủ yếu 
để Đảng lãnh đạo xã hội, lãnh đạo nhân dân 
xây dựng xã hội mới, làm chủ xã hội, là công 
cụ tổ chức thực hiện ý chí và quyền lực của 
nhân dân, đồng thời thay mặt nhân dân và chịu 
trách nhiệm trước nhân dân để quản lý toàn bộ 
hoạt động của đời sống xã hội. Quyền làm chủ 
của nhân dân được thể hiện qua việc ủy quyền 
cho các cơ quan dân cử như Quốc hội, Hội 
đồng nhân dân các cấp và bao gồm cả các cơ 
quan trong hệ thống hành pháp và tư pháp (bầu 
nên qua cơ chế đại diện). 
Vai trò của MTTQ và các đoàn thể chính 
trị - xã hội 
Vai trò của MTTQ trong việc phát huy quyền 
làm chủ của nhân dân thể hiện ở chỗ MTTQ 
là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân, 
nơi thể hiện ý chí và nguyện vọng của nhân 
dân – MTTQ tham gia hoạt động trong HTCT 
Nguyễn Chí Hiếu Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 196(03): 79 - 84 
 Email: jst@tnu.edu.vn 81 
nhằm thực hiện quyền làm chủ của nhân dân 
một cách trực tiếp và gián tiếp, kiểm tra, kiểm 
soát hoạt động của toàn thể các bộ phận của 
HTCT. MTTQ phối hợp cùng Đảng, nhà nước 
thực hiện việc tuyên truyền, vận động nhân 
dân thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, 
nhà nước, hiểu đúng về vị thế là chủ và quyền 
làm chủ của mình, phát huy tính tích cực chính 
trị; MTTQ phát huy quyền làm chủ của nhân 
dân thông qua việc tham gia giám sát hoạt 
động của chính quyền, của đại biểu dân cử và 
cán bộ, công chức, viên chức nhà nước. 
MTTQ còn thực hiện chức năng phản biện xã 
hội, vận động các tầng lớp nhân dân tích cực 
tham gia trong công cuộc đấu tranh phòng 
chống quan liêu, tham nhũng là sự thực hiện và 
phát huy quyền làm chủ của nhân dân 
VAI TRÒ CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ 
TRONG THỰC HIỆN QUYỀN LÀM CHỦ 
CỦA NHÂN DÂN TẠI QUẬN 1, THÀNH 
PHỐ HỒ CHÍ MINH 
Thực trạng vai trò của HTCT trong việc 
thực hiện quyền làm chủ của nhân dân tại 
Quận 1, TPHCM 
Nhận thức được tầm quan trọng của việc phát 
huy quyền làm chủ của nhân dân là nhân tố 
quyết định mọi thắng lợi trong thực hiện các 
nhiệm vụ chính trị tại địa phương, đồng thời 
củng cố, xây dựng, phát triển HTCT trong 
sạch, vững mạnh, toàn thể HTCT Quận 1, 
TPCHM đã chú trọng thực hiện tốt các nội 
dung về quyền dân chủ của nhân dân và đã 
đạt được những thành tựu bước đầu, thể hiện 
ở một số nội dung cụ thể sau đây: 
- Trong những năm qua, Đảng bộ Quận 1 đã 
ban hành các kế hoạch, chương trình hành 
động thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu 
Đảng bộ Quận 1, TPHCM lần thứ X (2010-
2015), lần thứ XI (2015-2020); xây dựng, 
triển khai chương trình, kế hoạch thực hiện 
quy chế dân chủ ở cơ sở theo Chỉ thị số 30-
CT/TW, ngày 18/02/1998 của Bộ Chính trị 
(Khóa VIII) về xây dựng và thực hiện Quy 
chế dân chủ ở cơ sở; Kết luận số 120-KT/TW, 
ngày 07/01/2016 của Bộ Chính trị (Khóa XI); 
Thông tri số 09-TT/TU, ngày 17/8/2016 của 
Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh và Công 
văn số 367-CV/QU, ngày 26/8/2016 của 
Quận ủy Quận 1 về tiếp tục đẩy mạnh, nâng 
cao chất lượng, hiệu quả xây dựng và thực 
hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; Quyết định số 
1165-QĐ/QU, ngày 24/02/2017 của Quận ủy 
Quận 1, TPHCM về ban hành Quy chế tiếp 
thu góp ý và trả lời phản ánh của Ủy ban 
MTTQ Việt Nam Quận 1 tham gia góp ý xây 
dựng Đảng, Nhà nước trên địa bàn Quận 1, 
TPHCM Thông qua việc quán triệt các văn 
bản trên, Đảng bộ Quận 1 đã không ngừng 
phát huy được quyền làm chủ của nhân dân 
trong quá trình ra Nghị quyết, Cương lĩnh, 
đường lối, chủ trương của Đảng ở cấp Trung 
ương và địa phương và trong quá trình triển 
khai thực hiện, kiểm tra, kiểm soát việc thực 
hiện trong thực tiễn. 
- Tổ chức bộ máy Nhà nước (BMNN) Quận 
1, TPHCM luôn không ngừng phấn đấu vì 
mục tiêu xây dựng Nhà nước của dân, do dân 
và vì dân, mọi tổ chức và hoạt động đều vì 
nhân dân. Tại Quận 1, Nhà nước luôn đảm 
bảo thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, 
đảm bảo quyền lực của nhân dân trong việc 
tạo điều kiện nhân dân thực hiện quyền làm 
chủ của mình bằng chế độ dân chủ trực tiếp 
và dân chủ đại diện. Chú trọng đẩy mạnh trao 
đổi, kiến nghị những nội dung về đời sống 
kinh tế - xã hội tại địa bàn Quận 1 và TPHCM 
cũng như cả nước nói chung để tháo gỡ, tìm 
ra các giải pháp giải quyết. Thông qua đó, các 
đại biểu HĐND nắm bắt và theo dõi, đôn đốc 
giải quyết một cách nhanh chóng, kịp thời, 
đảm bảo tôn trọng và thực hiện quyền làm 
chủ của nhân dân. Công tác xây dựng chính 
quyền của dân, do dân, vì dân được thực hiện 
nghiêm túc, thể hiện qua các số liệu thống kê 
trên các lĩnh vực trong những năm gần đây: 
công tác giải quyết các hồ sơ, thủ tục hành 
chính đúng hạn trên lĩnh vực nhà đất đạt từ 
99% trở lên, các lĩnh vực khác là 100%; tỷ lệ 
đánh giá “hài lòng” của người dân, doanh 
nghiệp đối với thái độ phục vụ của cán bộ, 
công chức quận 1 và các phường của quận 1 
qua hệ thống điện tử (bao gồm việc tiếp nhận, 
xử lý và giải quyết hồ sơ trong các lĩnh vực 
Địa chính – Xây dựng, Lao động thương binh 
xã hội; Sao y – chứng thực và tư pháp hộ tịch) 
đạt từ 98% trở lên qua các năm [3], các 
trường hợp có đánh giá “không hài lòng” đều 
Nguyễn Chí Hiếu Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 196(03): 79 - 84 
 Email: jst@tnu.edu.vn 82 
được Ủy ban nhân dân Quận kiểm tra, theo 
dõi, nhắc nhở để kịp thời sửa chữa nhằm phục 
vụ nhân dân ngày càng tốt hơn; Ủy ban nhân 
dân Quận 1 và các phường đã nghiêm túc 
triển khai thực hiện có hiệu quả các hình thức 
nhân dân tham gia giám sát, góp ý xây dựng 
chính quyền thông qua tổng đài 1900571571, 
1900545587, xây dựng kênh thông tin giám 
sát của người dân bằng việc gửi thông tin, 
hình ảnh phản ánh qua thiết bị di động; tăng 
cường giám sát của người dân thông qua các 
buổi đối thoại chuyên đề; từ năm 2016 – 2018, 
đã có khoảng hơn 1500 lượt tiếp công dân, 
trong đó, các trường hợp lãnh đạo tiếp công 
dân định kỳ hoặt đột xuất đều được khẩn 
trương giải quyết dứt điểm, trong các buổi tiếp 
công dân, các phòng ban, đơn vị có liên quan 
được lãnh đạo Ủy ban nhân dân quận chỉ đạo 
trực tiếp đối với các trường hợp có phát sinh, 
vướng mắc nên không kéo dài thời gian giải 
quyết trong quá trình trao đổi giữa các phòng 
ban, đơn vị và xin ý kiến chỉ đạo [4] 
- MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tại 
Quận 1, TPHCM nghiêm túc tổ chức quán 
triệt, triển khai thực hiện các quy định có liên 
quan về phát huy quyền làm chủ của nhân 
dân; tuyên truyền, vận động nhân dân thực 
hiện đường lối, chính sách của Đảng, Nhà 
nước, hiểu đúng về vị thế là chủ và quyền làm 
chủ của mình, phát huy tính tích cực chính trị 
của nhân dân. MTTQ Việt Nam Quận 1, 
TPHCM cũng đã triển khai thực hiện nghiêm 
các văn bản có liên quan về phát huy quyền 
làm chủ của nhân dân như: Quyết định số 217-
QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị về 
Quy chế giám sát và phản biện xã hội của 
MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội; 
Quyết định số 218-QĐ/TW, ngày 12/12/2013 
của Bộ Chính trị về việc MTTQ Việt Nam và 
các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân 
tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính 
quyền; qua đó đã có những biện pháp thiết 
thực, chủ động, tạo nên sự chuyển biến tích 
cực trong hoạt động đội ngũ cán bộ, công chức 
Nhà nước trong giải quyết các công việc nhằm 
phục vụ cho nhân dân, nâng cao vai trò của 
MTTQ trong việc phát huy quyền làm chủ của 
nhân dân. MTTQ cũng thiết lập nhiều hình 
thức đa dạng, hiệu quả để phát huy tinh thần 
tham gia chính trị của người dân như: tiếp tục 
thực hiện hình thức thư ngỏ nhằm khuyến 
khích vai trò giám sát của người dân, cộng 
đồng về hoạt động của bộ máy Nhà nước; vận 
động nhân dân tham gia thực hiện tốt phương 
châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm 
tra”, phát huy quyền làm chủ tập thể và dân 
chủ trực tiếp ở địa bàn; trao đổi và cùng với 
nhân dân tháo gỡ những khó khăn, vướng 
mắc ở địa phương; tuyên truyền nâng cao ý 
thức và định hướng hành động của Nhân dân 
thực hiện quan điểm của Đảng, pháp luật của 
Nhà nước về dân chủ và quy chế dân chủ cơ 
sở. Ngoài ra, quyền làm chủ của nhân dân 
được thực hiện thông qua hoạt động phản 
biện xã hội, tham gia tích cực vào cuộc đấu 
tranh chống quan liêu, tham nhũng của 
MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội tại 
Quận 1, TPHCM 
Tóm lại, có thể nói trong những năm qua 
HTCT Quận 1, TPHCM đã có nhiều nỗ lực và 
hướng sự chủ động vào việc phát huy quyền 
làm chủ của nhân dân, nhân dân thực hiện 
quyền làm chủ của mình, đồng thời cũng 
tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước ngày 
càng phát triển mạnh mẽ hơn. 
Mặc dù HTCT Quận 1, TPHCM đã có những 
chủ trương, chính sách nhằm nâng cao hiệu 
quả, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, 
xem đây là nhân tố quan trọng cần tập trung 
thực hiện để mang lại thắng lợi mọi nhiệm vụ 
được giao, tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số 
hạn chế trong việc phát huy quyền làm chủ 
của nhân dân, cụ thể: hiệu quả công tác tuyên 
truyền trong nhân dân hiểu rõ về vị thế là chủ 
và quyền làm chủ của mình còn chưa cao, 
một bộ phận trong nhân dân chưa hiểu rõ về 
cách thức thực hiện quyền làm chủ của mình, 
còn phó mặc các công việc cho Đảng, Nhà 
nước thực hiện; tồn tại một bộ phận trong 
nhân dân lợi dụng dân chủ để gây trở ngại đối 
với quá trình hoạt động, thực hiện các nhiệm 
vụ chính trị của Quận 1, TPHCM; một bộ 
phận cán bộ, đảng viên chưa nhận thức được 
rõ ràng, đầy đủ và sâu sắc về vai trò của việc 
phát huy quyền làm chủ của nhân dân, trình 
độ nhận thức và hành động một bộ phận cán 
bộ còn hạn chế, nặng về hành chính, xem nhẹ 
việc tuyên truyền, vận động, thuyết phục nhân 
Nguyễn Chí Hiếu Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 196(03): 79 - 84 
 Email: jst@tnu.edu.vn 83 
dân; việc phân định vai trò lãnh đạo của 
Đảng, vai trò quản lý của Nhà nước đôi khi 
còn chưa rõ ràng gây nên tình trạng “Đảng 
hóa Nhà nước”; việc tổ chức cho nhân dân 
tham gia giám sát, góp ý kiến vào các chủ 
trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và 
địa phương, góp ý cho cán bộ, đảng viên, góp 
ý xây dựng Đảng, chính quyền còn hạn chế 
dù HTCT Quận 1, TPHCM đã vận dụng 
nhiều hình thức khác nhau, việc huy động 
nhân dân tham gia còn hạn chế Nguyên 
nhân của hạn chế, tồn tại trên có thể kể đến 
như: Một là, hình thức tổ chức, tuyên truyền còn 
hạn chế, chưa thật sự hiệu quả, đôi lúc còn khô 
khan, chưa tạo hiệu quả sâu sắc; hai là, một 
bộ phận đảng viên, cán bộ, công chức chưa 
nhận thức thực sự đầy đủ về ý nghĩa, nội dung 
và cách thức thực hiện dân chủ, do đó chưa 
tích cực tham gia vào quá trình thực hiện 
quyền làm chủ của nhân dân, năng lực, trình 
độ của một bộ phận cán bộ, đảng viên còn hạn 
chế; ba là, hạn chế trong việc nhận thức mối 
quan hệ “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, 
Nhân dân làm chủ” trong cả nước nói chung, 
tại Quận 1, TPHCM nói riêng, trong đó, vẫn 
còn tâm lý chưa chú trọng đúng mức đến thành 
tố Nhân dân làm chủ mà chủ yếu là phát huy 
vai trò của HTCT, xem HTCT vững mạnh thì 
sẽ đảm bảo mọi nhiệm vụ chính trị được hoàn 
thành mà bỏ qua yếu tố sức mạnh làm chủ của 
nhân dân; bốn là, một bộ phận nhân dân còn 
thời ơ, chưa nhận thức được vai trò của việc 
phát huy quyền làm chủ của mình. 
Một số định hướng phát huy vai trò của 
HTCT trong việc thực hiện quyền làm chủ 
của nhân dân tại Quận 1, TPHCM 
Phát huy quyền làm chủ của nhân dân phải là 
tư tưởng chỉ đạo mọi lĩnh vực hoạt động của 
Đảng, nhà nước, mặt trận. Trên cơ sở nghiên 
cứu thực trạng, những hạn chế và nguyên 
nhân và để phát huy vai trò của HTCT trong 
thực hiện quyền làm chủ của nhân dân tại 
Quận 1, TPHCM nói riêng, của cả nước nói 
chung, chúng tôi kiến nghị thực hiện một số 
giải pháp sau đây: 
Một là, phát huy quyền làm chủ của nhân 
dân cần bám sát vào điều kiện đặc thù của 
Quận 1, TPHCM 
Việc nâng cao hiệu quả phát huy quyền làm 
chủ của nhân dân phải được căn cứ từ tình 
hình thực tiễn của địa phương, lấy đó làm căn 
cứ cho mọi quyết sách, hành động chính trị. 
Mọi biểu hiện, quyết định chủ quan, duy ý 
chí, tiếp thu kinh nghiệm mù quáng của cấp 
trên, của địa phương khác mà không soi xét 
đặc điểm tự nhiên, vị trí địa lý, tình hình kinh 
tế - xã hội của địa phương chắc chắn sẽ vấp 
phải những khó khăn, hạn chế. Đồng thời, 
trong quá trình bảo đảm, nâng cao quyền làm 
chủ của nhân dân cũng cần có tư duy linh 
hoạt, sáng tạo, vận dụng những định hướng, 
quan điểm chỉ đạo của Chủ nghĩa Mác – 
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ 
trương của Đảng vào hoạt động của HTCT; 
chú ý tiếp thu những kinh nghiệm quý báu, 
cách làm hay của các địa phương khác phù 
hợp với điều kiện tại địa bàn Quận 1, 
TPHCM. 
Tổ chức Đảng, nhà nước, mặt trận, các tổ chức 
chính trị - xã hội tại Quận 1, TPHCM nói 
riêng, cả nước nói chung cần tích cực trong 
công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nâng cao 
quyền làm chủ của nhân dân; chú ý bồi dưỡng, 
giáo dục, nâng cao tính tích cực chính trị của 
nhân dân; nêu cao vai trò của công tác sơ kết, 
tổng kết rút kinh nghiệm thực hiện các mặt 
công tác của HTCT trong phát huy quyền làm 
chủ của nhân dân một cách định kỳ và thường 
xuyên hướng vào xem xét việc thực hiện các 
chỉ thị, nghị quyết, Kế hoạch, Chương trình 
hành động của Đảng ủy, chính quyền cấp trên 
và của địa phương đã đề ra  
Hai là, tiếp tục nghiên cứu, làm rõ trách 
nhiệm lãnh đạo của cấp ủy Đảng, quản lý của 
nhà nước và vai trò giám sát, phản biện của 
MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trong 
việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân 
Mỗi thành tố trong HTCT đều có vị trí, vai trò 
quan trọng trong việc phát huy quyền làm chủ 
của nhân dân, đặc biệt là vai trò lãnh đạo, chỉ 
đạo của tổ chức Đảng. Phát huy không ngừng 
quyền làm chủ của nhân dân là vấn đề thuộc 
về bản chất của HTCT nước ta, là nhiệm vụ 
có tính chiến lược góp phần thúc đẩy đưa đến 
thắng lợi mọi nhiệm vụ chính trị trong thời kỳ 
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đổi 
Nguyễn Chí Hiếu Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 196(03): 79 - 84 
 Email: jst@tnu.edu.vn 84 
mới sâu sắc, toàn diện mọi lĩnh vực của đời 
sống xã hội. 
Do đó, để phát huy cao độ quyền làm chủ của 
nhân dân, đòi hỏi cần phải có sự quan tâm 
lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, nhà 
nước và vai trò của tất cả các ban, ngành, 
đoàn thể và sự phối hợp chặt chẽ giữa các 
nhân tố ấy trong việc triển khai tổ chức thực 
hiện. Để phát huy tốt vai trò của từng thành 
tố, cần phải tiếp tục nghiên cứu, làm rõ vai trò 
của tổ chức Đảng, chính quyền, mặt trận, các 
đoàn thể chính trị - xã hội tách bạch nhau và 
thống nhất nhau. Tức là phải phân định một 
cách rõ ràng chức năng, thẩm quyền trong 
quá trình tổ chức, lãnh đạo, chỉ đạo, điều 
hành, thực hiện của từng thành viên trong 
HTCT; thậm chí làm rõ đến vai trò, trách 
nhiệm của mỗi cá nhân, đặc biệt là cá nhân 
người đứng đầu mỗi tổ chức trong quá trình 
phát huy quyền làm chủ của nhân dân. 
Ba là, gắn việc thực hiện quyền làm chủ của 
nhân dân với các nhiệm vụ phát triển kinh 
tế, văn hóa, xã hội của Quận 1, TPHCM 
Các nhà sáng lập Chủ nghĩa xã hội khoa học 
luôn nhấn mạnh việc phát triển kinh tế - xã 
hội vững mạnh sẽ làm nền tảng cho việc thực 
hiện các nhiệm vụ chính trị, trong đó bao gồm 
việc phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của 
nhân dân. Không thể nào có một nền dân chủ 
đầy đủ thực sự trong điều kiện nền kinh tế lạc 
hậu, phát triển còn thấp kém. Trong quá trình 
gắn việc thực hiện quyền làm chủ của nhân 
dân với các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn 
hóa, xã hội của địa phương cần chú ý hai 
khuynh khướng: một là, chỉ chú trọng phát 
huy quyền làm chủ của nhân dân một cách 
chung chung trên văn bản giấy tờ, ở việc 
tuyên truyền qua lời nói; hai là chỉ tập trung 
vào việc phát triển kinh tế xem đó là nhân tố 
quy định tất nhiên, tự động nâng cao trình độ 
phát huy quyền làm chủ của nhân dân và tình 
trạng quan liêu, tham nhũng, sách nhiễu nhân 
dân sẽ tự động giảm. Bởi vì trên thực tế đã 
cho thấy, muốn phát huy mạnh mẽ quyền làm 
chủ của nhân dân phải phát triển kinh tế - xã 
hội; và ngược lại, muốn phát triển kinh tế - xã 
hội cần phát huy đầy đủ quyền làm chủ, tính 
chủ động, sáng tạo của nhân dân. 
KẾT LUẬN 
Chú trọng dân chủ và không ngừng phát huy 
quyền làm chủ của nhân dân là một chủ 
trương lớn, lâu dài và quan trọng của Đảng, 
nhà nước ta bởi vì dân chủ không chỉ là mục 
tiêu, động lực mà còn là bản chất của chế độ 
chính trị ở nước ta, bản chất của toàn bộ 
HTCT. HTCT Quận 1, TPHCM trong những 
năm qua đã không ngừng phấn đấu trong việc 
phát huy quyền làm chủ của nhân dân: Đảng 
ủy Quận 1 đã có những chủ trương phát huy 
mạnh mẽ quyền làm chủ của nhân dân trong 
việc ban hành và thực hiện các Nghị quyết 
lớn nhằm phát triển kinh tế - xã hội tại địa 
phương, quán triệt các văn bản cấp trên thực 
hiện quyền làm chủ của nhân dân; tổ chức 
BMNN Quận 1 đã có những biện pháp thiết 
thực nhằm phát huy quyền làm chủ của nhân 
dân, tính tích cực chính trị của nhân dân; các 
tổ chức MTTQ và đoàn thể chính trị - xã hội 
cũng phát huy vai trò cơ sở chính trị của 
chính quyền nhân dân thúc đẩy quyền làm 
chủ của nhân dân được đảm bảo và không 
ngừng nâng cao. Trong thời gian tới, các tổ 
chức trong HTCT Quận 1 cần tiếp tục phát 
huy mặt tích cực, khắc phục những mặt hạn 
chế để phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của 
nhân dân góp phần quy tụ sức mạnh nhân dân 
thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp 
hóa, hiện đại hóa đất nước, vì mục tiêu “Dân 
giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, 
văn minh”. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1]. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đảng 
toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 
2007. 
[2]. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 9, Nxb Chính trị 
quốc gia, Hà Nội, 2011. 
[3]. Quận ủy Quận 1 - TPHCM, Báo cáo kết quả 
thực hiện nhiệm vụ và phương hướng, giải 
pháp năm 2016, 2017, 2018, TPHCM. 
[4]. Ban Chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở, 
Báo cáo kết quả xây dựng và thực hiện quy 
chế dân chủ ở cơ sở năm 2016, 2017, 2018, 
TPHCM.