Tích tụ và tập trung đất đai: Cơ sở lý luận và thực tiễn cho phát triển nông nghiệp hàng hóa ở Việt Nam

Quan niệm và bản chất

Đê có chính sách và giải pháp can thiệp phù hợp, cần phải hiểu rõ bản chất của tích tụ và tập trung đất đai. Thông thường hai cụm từ này được viết và trình bày đi liền nhau. Điều này đã tạo ra một quan niệm sai lầm là tích tụ và tập trung ruộng đất có nội dung giông nhau. Thực chất tích tụ và tập trung đất đai có sự khác nhau căn bản (Trần Đình Thiên, 2017; Hồ Xuân Hùng, 2017; Đỗ Kim Chung,2000). Đã có nhiều nghiên cứu riêng biệt về bản chất của tích tụ đất đai (Henderson et al.» 2014) và về tập trung đất đai (Marion, 2015). Các nghiên cứu trên đều đi đến thống nhất quan niệm về tích tụ và tập trung đất đai như sau:

Tích tụ đất đai (land accumulation) là một hành vi trong đó chủ thế sở hữu và sử dụng ruộng đất dùng các biện pháp khác nhau như mua, chuyến nhượng và các biện pháp khác nhằm tăng được quy mô ruộng đất mà mình sở hữu và sử dụng. Tập trung đất đai (Land concentration) được hiểu là quá tình làm tăng quy mô đất đai cho sản xuất kinh doanh hay mục đích nào đó nhùng không thay đổi quyền sở hữu hay quyền sử dụng của các chủ thê sỏ hữu và sử dụng ruộng đất.