Thủy lợi Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu, phục vụ tái cơ cấu nông nghiệp

 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
 THỦY LỢI VIỆT NA M ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU, 
 PHỤC VỤ TÁI CƠ CẤU NÔ NG NGHI ỆP 
 Nguyễn Văn Tỉnh 
 Viện Quy hoạch Thủy lợi 
Tóm tắt: Trong thời gian qua, thủy lợi đã góp phần quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế-
xã hội và phòng, chống thiên tai của đất nước. Từ quốc gia thiếu lương thực, Việt Nam đã trở 
thành một trong những nước xuất khẩu nông sản hàng đầu trên thế giới. Tuy nhiên, nhiệm vụ 
phát triển thủy lợi đang đứng trước những khó khăn, thách thức, đó là biến đổi khí hậu, tác động 
của phát triển thượng nguồn, an ninh nguồn nước, v.v Để đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu nông 
nghiệp, phù hợp với cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế, cần xác định 5 định hướng trong thời 
gian tới, bao gồm: Nâng cao hiệu quả khai thác công trình thủy lợi, tưới cho cây trồng cạn, thủy 
lợi phục vụ nuôi trồng thủy sản, đảm bảo an toàn đập và phòng, chống thiên tai. 
Từ khóa: Thành tựu; khó khăn, thách thức; đị nh hướng; biến đổi khí hậu; tái cơ cấu nông 
nghiệp; thủy lợi. 
Summary: In recent years, hydraulics work activities have an important contribution to socio-
economic development, and natural disasters prevention. From food deficit countries, Vietnam 
has become one of the leading exporters of agricultural products in the world. However, 
hydraulics work development is facing difficulties and challenges, such as climate change, the 
impact of upstream development, water security, etc ... In order to meet the requirements of 
agricultural restructuring, in line with the market driven mechanism and international 
integration, to identify 5 orientations in the future, including: Improving the efficiency of 
exploitation of hydraulics works, supply water for cash crops, aquaculture, dam safety and 
prevention of natural disasters. 
Keywords: Achievement; difficulty and challenge; orientation; climate change; agriculture 
restructuring; hydraulics work. 
MỞ ĐẦU * hán, xâm nhập mặn, v.v 
Việt Nam là quốc gia chịu ảnh hưởng của chế Với dân số đông, phần lớn dựa vào sản xuất 
độ khí hậu nhiệt đới gió mùa, có lượng mưa nông nghiệp theo quy mô hộ gia đình, nhỏ lẻ, 
khá phong phú với bình quân hàng năm gần nhưng tổng diện tích đất sản xuất không lớn. 
2.000 mm, hệ thống sông, suối có mật độ cao. Để bảo đảm đời sống, việc xây dựng các hệ 
Tuy nhiên, phân bố mưa và dòng chảy trong thống công trình thủy lợi để phòng, chống 
năm không đều, khoảng 75% lượng mưa và thiên tai, bảo đảm tưới, tiêu đã được Tổ tiên 
dòng chảy tập trung vào mùa mưa, 25% còn người Việt xây dựng và phát triển từ buổi đầu 
lại vào mùa khô. Đây là nguyên nhân nước ta dựng nước, tạo ra nền văn minh lúa nước sớm 
chịu ảnh hưởng của nhiều loại hình thiên tai ở khu vực Đông Nam Á. Bài viết giới thiệu 
liên quan đến nước, như: lũ, ngập lụt, úng, hạn những thành tựu đạt được của công tác thủy 
 lợi, những khó khăn, bất cập đang phải đối mặt 
 và định hướng, giải pháp trong thời gian tới. 
Ngày nhận bài: 16/01/2017 
Ngày thông qua phản biện: 20/2/2017 1. THÀNH TỰU 
Ngày duyệt đăng: 28/2/2017 
 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 37 - 2017 1
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
1.1. Xây dựng công trình thủy lợi thôn, Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, 
Kế thừa truyền t hống dân tộc, từ sau năm chống thiên tai. Ở cấp tỉnh, có các Chi cục 
1954, khi miền Bắc được giải phóng, chúng ta Thuỷ lợi, cấp huyện có Phòng Nông nghiệp và 
đã nhanh chóng khôi phục các hệ thống thủy Phát triển nông thôn hoặc Phòng Kinh tế. 
lợi bị chiến tranh tàn phá, đẩy mạnh xây dựng Ngoài ra, có các Ban chỉ huy phòng, chống 
các công trình thủy lợi từ nhỏ đến lớn, như: thiên tai và tìm kiếm cứu nạn ở cấp tỉnh, 
các hồ chứa Cấm Sơn, Núi Cốc, v.v với huyện, xã. 
dung tích trữ hàng trăm triệu m3 nước; hệ Về tổ chức quản lý, khai thác công trình thuỷ 
thống đại thuỷ nông Bắc Hưng Hải, hệ thống lợi, cả nước có 3 doanh nghiệp trực thuộc Bộ 
thủy lợi Sông Nhuệ, các hệ thống trạm bơm ở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 94 tổ 
Bắc Hà Nam, Nam Định, Thái Bình, v.v, chức quản lý, khai thác công trình thuỷ lợi cấp 
với diện tích phục vụ tưới, tiêu đến vài trăm tỉnh, 21.000 tổ chức dùng nước. 
ngàn ha đất. Sau năm 1975, khi hai miền Nam Việc xây dựng, hoàn thiện các văn bản quy 
- Bắc thống nhất, với sự tăng cường của lực phạm pháp luật được quan tâm thực hiện. Đã 
lượng cán bộ khoa học, kỹ thuật từ miền Bắc, ban hành Luật Tài nguyên nước, Luật Đê điều, 
công tác quy hoạch và xây dựng các hệ thống Luật Phòng, chống thiên tai, Pháp lệnh Khai 
thủy lợi đã được triển khai mạnh mẽ ở miền 
 thác và Bảo vệ công trình thủy lợi và hệ thống 
Nam và Miền Trung, tạo ra bước đột phát về 
 văn bản hướng dẫn thực hiện, thi hành được 
phát triển thủy lợi trong phạm vi cả nước, các 
 xây dựng và ban hành. Luật Thủy lợi dự kiến 
công trình điển hình được xây dựng trong thời 
 sẽ được Quốc hội thông qua vào kỳ họp thứ 3, 
kỳ này, như: công trình ở các vùng Đồng Tháp 
 Quốc hội khóa XIV (tháng 5/2017). 
Mười, Tứ Giác Long Xuyên, Gò Công, Bán 
đảo Cà Mau; lưu vực sông Nam Thạch Hãn, 1.3. Kết quả phục vụ sản xuất và dân sinh 
Hương, Vu Gia-Thu Bồn, Kone; các hồ chứa Hàng năm các hệ thống thủy lợi đảm bảo tưới 
Sông Rác, Iayun Hạ, Easup Hạ, Dầu Tiếng, cho 7,482 triệu ha đất gieo trồng lúa (vụ Đông 
sông Quao, v.v... Hiện nay, cả nước có 904 hệ Xuân 3.093 triệu ha, Hè Thu 2,063 triệu ha, 
thống công trình thuỷ lợi có quy mô lớn và Mùa 1,657 triệu ha và Thu Đông 0,669), tưới 
vừa với diện tích phục vụ từ 200 ha/hệ thống cho 1,645 triệu ha rau màu, cây công nghiệp 
trở lên, trong đó có 110 hệ thống thủy lợi lớn hàng năm; tạo nguồn nước cho 1,3 triệu ha đất 
(diện tích phục vụ trên 2.000 ha/hệ thống), gi eo t rồng; kiểm soát mặn 0,87 triệu ha; cải tạo 
6.886 hồ chứa nước với tổng dung tích trữ chua phèn 1,6 triệu ha, tiêu nước cho trên 1,72 
 3
khoảng 63 tỷ m nước (6.648 hồ thuỷ lợi có triệu ha đất nông nghiệp, cấp nước phục vụ 
 3
dung tích từ 0,02 triệu m trở lên và 238 hồ nuôi trồng thủy sản 0,406 triệu ha, cung cấp 
chứa thủy điện), 13.400 trạm bơm điện lớn, khoảng 6 tỷ m3 nước phục vụ sinh hoạt và 
5.500 cống tưới, tiêu lớn, 235.000 km kênh công nghiệp, v.v Ngoài ra, các hệ thống 
mương, 26.000 km đê các loại. công trình thuỷ lợi còn tạo điều kiện phát triển 
1.2. Hệ thống quản lý và ban hành các văn đa dạng hoá cây trồng, chuyển dịch cơ cấu 
bản quy phạm pháp luật trong sản xuất nông nghiệp, góp phần bảo vệ 
Hệ thống tổ chức quản lý nhà nước về thủy lợi, môi trường và phòng, chống thiên tai. 
phòng chống thiên tai từ Trung ương đến địa 2. KHÓ KHĂN, THÁCH THỨC 
phương không ngừng được hoàn thiện. Ở Mặc dù công tác thủy lợi đã đạt được những 
 p Tổng cục Thủy lợi 
Trung ương, đã thành lậ thành tựu rất lớn trong thời gian qua, tuy nhiên 
trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông 
 nhiệm vụ phát triển thủy lợi đang đứng trước 
2 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 37 - 2017 
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
những khó khăn, thách thức, đó là biến đổi khí nhập mặn, có khoảng 80.000 ha đất lúa phải 
hậu, tác động của phát triển thượng nguồn, an dừng sản xuất (chủ yếu ở các tỉnh Ninh Thuận 
ninh nguồn nước, yêu cầu tái cơ cấu nông Bình Thuận và Khánh Hòa) và khoảng 
nghiệp, phù hợp với cơ chế thị trường và yêu 500.000 ha cây trồng bị ảnh hưởng năng suất; 
cầu hội nhập quốc tế. - Từ giữa tháng 10 đến 12/2016, khu vực miền 
2.1. Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu Trung và Tây Nguyên đã xảy ra liên tiếp 5 đợt 
Biến đổi khí hậu là tác nhân gây ra hiện tượng mưa, lũ lớn trên diện rộng với cường độ cực 
thiếu hụt lượng mưa, mưa trái mùa hoặc mưa đoan, bất thường và kéo dài. Tổng lượng mưa 
tập trung cường độ cao t rong t hời đoạn ngắn, tập trung trong 2 tháng qua nhiều nơi lớn hơn 
nắng nóng kéo dài, rét đậm, rét hại, là những trung bình cả năm, đặc biệt một số khu vực mưa 
nguyên nhân gây nên tình trạng dòng chảy sông trên 2.500mm, như: Trà My (Quảng Nam) 
suối bị suy giảm, lũ, ngập lụt, úng, hạn hán, 2.611mm, Minh Long (Quảng Ngãi) 2.729mm. 
 Mưa lớn đã làm lũ các sông lên cao, nhiều khu 
xâm nhập mặn, v.v... ảnh hưởng nghiêm trọng 
 vực xấp xỉ mức lũ lịch sử, như: Sông Vệ, sông 
đến sản xuất và dân sinh. Điển hình như sau: 
 Kôn, sông Ba và gây ngập lụt nghiêm trọng ở 
- Trong mùa khô các năm 2015 - 2016, lượng nhiều khu vực. 
mưa trung bình ở khu vực Nam Trung Bộ, Tây 
 2.2. Phát triển thượng nguồn các hệ thống 
Nguyên chỉ đạt 60-70% so với trung bình 
 sông liên quốc gia 
nhiều năm (TBNN), có nơi khoảng 50% (Ninh 
Thuận, Khánh Hòa); Việc các nước ở thượng nguồn các hệ thống 
 sông liên quốc gia liên tục xây dựng các hồ 
- Vào cuối tháng 3/2015, các tỉnh từ Thanh 
 chứa nước thủy điện, công trình lấy nước lớn 
Hóa đến Quảng Ngãi đã xuất hiện đợt mưa 
 đã gây hậu quả nghiêm trọng cho vùng hạ du, 
trái mùa, lượng mưa phổ biến đạt từ 50-
 đặc biệt là vùng Đồng bằng sông Cửu Long, 
100mm, một số trạm có lượng mưa lớn hơn, 
 như: suy giảm bùn cát dẫn đến xói lở bờ sông, 
từ 300-400mm. Mưa lớn tại Quảng Ninh bờ biển, mặt ruộng không được tôn cao hàng 
tháng 7, 8/2016, tổng lượng mưa 1.500 mm năm, suy giảm dòng chảy làm mực nước bị hạ 
trong 10 ngày; thấp, dẫn đến gia tăng xâm nhập mặn, thiếu 
- Mùa khô năm 2016, dòng chảy sông Cửu nước vào mùa khô, tăng nguy cơ lũ, ngập lụt 
Long xuống thấp nhất trong vòng 90 năm qua, vào mùa mưa, suy giảm phù sa bồi tụ đồng 
một số sông khu vực Trung Bộ xuất hiện mực ruộng, ô nhiễm nguồn nước, v.v... 
nước thấp nhất trong lịch sử quan trắc. Xâm 2.3. Yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội 
nhập mặn năm 2016 ở Đồng bằng sông Cửu 
Long xuất hiện sớm hơn so với cùng kỳ trung Nhiều hệ thống công trình thủy lợi hiện có 
 phục vụ sản xuất nông nghiệp 
bình nhiều năm gần 2 tháng, phạm vi xâm được thiết kế để
 nhỏ lẻ, không đáp ứng được yêu cầu phục vụ 
nhập mặn 4g/lít vào sâu trong đất liền ở khu 
 nền nông nghiệp đa dạng và hiện đại. Các hệ 
vực sông Vàm Cỏ lớn nhất đến 100-120 km, ở 
 thống chủ yếu tập trung cung cấp nước cho 
các cửa sông khác từ 50-70 km, sâu hơn trung 
 cây lúa, phần lớn các cây trồng cạn chưa được 
bình nhiều năm từ 15-20km; đây là kỳ xâ m 
 tưới hoặc tưới bằng các biện pháp lạc hậu và 
nhập mặn lớn nhất trong lịch sử quan trắc ở 
 lãng phí nước, diện tích cây trồng được áp 
nước ta; 
 dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước còn hạn 
- Trong 2 năm 2015, 2016, ở khu vực Nam chế; chất lượng nước trong một số hệ thống 
Trung Bộ, Tây Nguyên và Đồng bằng sông công trình không bảo đảm để cung cấp cho sản 
Cửu Long, do ảnh hưởng của hạn hán, xâm xuất nông nghiệp sạch, an toàn; hạ tầng thủy 
 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 37 - 2017 3
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
lợi phục vụ nuôi trồng thủy sản không đáp ứng biệt đối với các hệ thống thủy lợi nhỏ, thủy lợi 
được yêu cầu. nội đồng. Chính sách xã hội hóa sẽ tạo động 
Việc xây dựng một số cơ sở hạ tầng đô thị, lực cho khu vực tư nhân, cộng đồng tham gia 
công nghiệp, giao thông đã làm cản trở việc vào đầu tư xây dựng, quản lý, khai thác và bảo 
thoát lũ, gia tăng lượng nước cần tiêu thoát, gây vệ công trình thủy lợi, phù hợp với nền kinh tế 
thêm áp lực cho các hệ thống công trình thủy thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. 
lợi, làm tăng hiện tượng lũ, ngập lụt, úng, nhất Huy động nguồn lực của toàn xã hội tham gia 
là ở các khu vực đô thị, công nghiệp, được xây công tác thủy lợi sẽ góp phần nâng cao chất 
dựng trên các khu vực canh tác nông nghiệp. lượng dịch vụ thủy lợi, phát huy tối đa hiệu 
Hoạt động quản lý, khai thác công trình thủy quả và kéo dài tuổi thọ của công trình, nâng 
lợi chậm đổi mới theo cơ chế thị trường. Nhiều cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả. 
doanh nghiệp khai thác công trình thủy lợi b) Chuyển từ cơ chế “thủy lợi phí” sang “giá 
hoạt động theo phương thức giao kế hoạch, dịch vụ thủy lợi” 
dẫn đến vừa thiếu công cụ giám sát cho cơ Cơ chế giá dịch vụ thủy lợi là cơ sở pháp lý để 
quan quản lý nhà nước chuyên ngành, vừa hạn thu đúng, thu đủ từ các dịch vụ thủy lợi phục 
chế quyền hoạt động tự chủ của doanh nghiệp. 
 vụ sản xuất kinh doanh, tăng thu cho ngân 
Do vậy, chất lượng quản trị của doanh nghiệp 
 sách nhà nước để tập trung đầu tư xây dựng, 
yếu kém, bộ máy cồng kềnh, năng suất lao 
 sửa chữa, nâng cấp công trình thủy lợi trong 
động thấp; hệ thống công trình thủy lợi bị 
 bối cảnh ngân sách nhà nước có hạn, nhu cầu 
xuống cấp nhanh; chất lượng cung cấp dịch vụ 
 đầu tư xây dựng công trình thủy lợi còn rất 
thấp. Hoạt động của tổ chức thủy nông cơ sở 
 lớn, đặc biệt trong điều kiện biến đổi khí hậu, 
còn mang nặng tính áp đặt, thiếu sự tham gia 
 hạn hán, xâm nhập mặn gay gắt và yêu cầu sử 
chủ động, tích cực của người dân và sự tham 
 dụng nước ngày càng cao. Cơ chế giá sẽ đưa 
gi a của chính quyền địa phương, dẫn đến 
 công tác thủy lợi tiếp cận với cơ chế thị 
nhiều tổ chức thiếu bền vững; 
 trường, khuyến khích các tổ chức, cá nhân 
Khoa học công nghệ trong lĩnh vực thủy lợi thuộc các thành phần kinh tế khác tham gia 
chưa bám sát yêu cầu thực tiễn, việc áp dụng hoạt động thủy lợi, tạo động lực cho các doanh 
có hiệu quả vào thực tế còn hạn chế, chậm áp nghiệp cung cấp dịch vụ tốt hơn. 
dụng công nghệ tiên tiến trong dự báo, giám 
 Thực hiện cơ chế giá sẽ làm thay đổi nhận 
sát hạn hán, xâm nhập mặn, ngập lụt,v.v để 
 thức của xã hội về công tác thủy lợi, từ “phục 
hỗ trợ ra quyết định trong công tác phòng, 
chống thiên tai. vụ” sang “dịch vụ”; giúp người sử dụng dịch 
 vụ hiểu rõ bản chất hàng hóa của nước, coi 
3. ĐỊNH HƯỚNG TRONG THỜI GIAN TỚI dịch vụ thủy lợi là chi phí đầu vào trong sản 
3.1. Nâng cao hiệu quả khai thác công trình xuất, gắn trách nhiệm giữa bên cung cấp và 
thủy lợi bên sử dụng dịch vụ thủy lợi; góp phần nâng 
Đây là nhiệm vụ trọng tâm của công tác thủy cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả. 
lợi hiện nay, là nội dung chính trong dự thảo c) Phân rõ vai trò chủ quản lý và đơn vị khai 
Luật Thủy lợi đã được Chính phủ trình Quốc thác công trình thủy lợi 
hội, với một số đổi mới như sau: Hiện nay, nhiệm vụ quản lý, khai thác công 
a) Xã hội hóa công tác thủy lợi trình thủy lợi được giao cho các Công ty Khai 
Do ngân sách nhà nước có hạn, không thể đáp thác công trình thủy lợi, nên Công ty vừa là 
ứng nhu cầu đầu tư công trình thủy lợi, đặc chủ quản lý, vừa thực hiện nhiệm vụ khai thác 
4 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 37 - 2017 
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
công trình thủy lợi, hoạt động theo cơ chế gi ao để nâng cao năng suất, giảm chi phí sản xuất. 
kế hoạch, dẫn đến thiếu động lực cạnh tranh, Xây dựng, hoàn thiện các cơ chế, chính sách để 
năng suất, hiệu quả của công tác quản lý, khai khuyến khích, thúc đẩy, tạo động lực ứng dụng 
thác công trình thủy lợi thấp, công trình thủy rộng rãi khoa học công nghệ để thực hiện tưới 
lợi tiếp tục bị xuống cấp. tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn. 
Để chuyển công tác quản lý, khai thác công 3.3. Thủy lợi phục vụ nuôi trồng thủy sản 
trình thủy lợi sang hoạt động theo cơ chế thị 
trường, thực hiện cơ chế đặt hàng, đấu thầu và Với mục tiêu là, hệ thống thủy lợi đáp ứng yêu 
chuyển giao công trình thủy lợi (quy định tại cầu nuôi công nghiệp hiệu quả, bền vững ở hai 
Nghị định số 130/2013/NĐ-CP ngày vùng trọng điểm trong lĩnh vực thủy sản. 
16/10/2013 của Chính phủ về sản xuất và cung Đối với khu vực ven biển Trung Bộ, tiếp tục 
ứng sản phẩm, dịch vụ công ích), đòi hỏi phải xây dựng các hồ chứa, kết nối các hồ chứa để 
chuyển chủ quản lý công trình thủy lợi là cơ tạo nguồn nước, xây dựng các hệ thống dẫn 
quan quản lý Nhà nước. nước để cung cấp nước cho các khu công 
Với quy định này, chủ quản lý công trình thủy nghiệp, cho dịch vụ, cung cấp nước cho nông 
lợi sẽ tổ chức lựa chọn đơn vị khai thác công nghiệp, kết hợp thủy sản ở khu vực ven biển 
trình thủy lợi theo hình thức đặt hàng, đấu thầu, gắn với tổ chức lại sản xuất, nuôi trồng thủy sản 
tạo sự công bằng, bình đẳng giữa các tổ chức tiết kiệm nước và xử lý nước sau nuôi; đảm bảo 
của nhà nước và các thành phần kinh tế khác nguồn nước (mặn và ngọt) sạch, chủ động để 
trong hoạt động khai thác công trình thủy lợi. nuôi thủy sản theo quy trình công nghệ tiên 
 tiến, năng suất cao và an toàn. 
d) Đổi mới phương thức hoạt động quản lý, 
khai thác công trình thủy lợi Đối với khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, 
 áp dụng các giải pháp thủy lợi phục vụ nuôi 
Thay đổi phương thức hoạt động, chuyển thủy sản bền vững. Đầu tư hạ tầng để lấy nước 
mạnh sang đặt hàng, đấu thầu trong quản lý, chủ động (mặn, ngọt), kết hợp với phương 
khai thác công trình thủy lợi. pháp nuôi tiết kiệm nước và có giải pháp xử lý 
Chuyển đối tượng phục vụ của công tác thủy nước đảm bảo môi trường nước cho các khu 
lợi sang các mục đích dịch vụ có giá trị cao, vực nuôi thủy sản tập trung, nuôi công nghiệp 
như: cấp nước cho công nghiệp, sinh hoạt, các (trọng tâm là các da trơn và thủy sản nước lợ). 
hoạt động kinh tế khác và đẩy mạnh các hoạt 3.4. Đảm bảo an toàn đập 
động khai thác tổng hợp, nhằm tạo nguồn thu 
bền vững cho các tổ chức quản lý, khai thác Với mục tiêu bảo đảm an toàn công trình, phục 
công trình thủy lợi. vụ tốt sản xuất, dân sinh, đến năm 2022 cần 
 phải sửa chữa, nâng cấp cho 1.150 hồ chứa 
3.2. Tưới cho cây trồng cạn nước xung yếu; đồng thời nâng cao năng lực 
Thực hiện đồng bộ các giải pháp thúc đẩy áp dự báo (mưa, lũ), để vận hành hồ chứa theo 
dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước, nhằm nâng thời gian thực. 
cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, giảm thiểu Hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách trong 
rủi ro cho các loại cây trồng chủ lực đang có lĩnh vực an toàn đập, sửa đổi, bổ sung Nghị 
thị trường ổn định, như: cây cà phê, hồ tiêu, định 72/2012/NĐ-CP cho phù hợp với thực tế. 
điều, mía, chè, cây ăn quả, rau, hoa, v.v Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, định mức kinh 
Ứng dụng các giải pháp khoa học công nghệ tế - kỹ thuật hướng dẫn công tác quản lý an 
trong thủy lợi, lồng ghép kỹ thuật tưới tiên tiến, toàn đập, như: Tiêu chuẩn đánh giá an toàn 
tiết kiệm nước với kỹ thuật canh tác cây trồng đập, Tiêu chuẩn hướng dẫn xây dựng bản đồ 
 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 37 - 2017 5
 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 
ngập lụt cho vùng hạ du trong tình huống xả lũ quốc gia; chỉ đạo các địa phương xây dựng, 
khẩn cấp và vỡ đập, Tiêu chuẩn lập kế hoạch hoàn thiện kế hoạch phòng, chống thiên tai 
sẵn sàng ứng phó trong tình huống xả lũ khẩn ứng với các cấp độ rủi ro thiên tai. 
cấp và vỡ đập; Định mức kiểm định an toàn Xây dựng phương án ứng phó với bão mạnh, 
đập; Định mức xây dựng bản đồ ngập lụt. siêu bão; xây dựng bản đồ ngập lụt do nước biển 
Đẩy mạnh áp dụng khoa học, công nghệ, hợp dâng trong tình huống bão mạnh và siêu bão. 
tác quốc tế trong quản lý an toàn đập, như: KẾT LUẬN 
công nghệ quan trắc, giám sát đập, công nghệ 
dự báo, cảnh báo phục vụ vận hành theo thời Hiện nay công tác thủy lợi đang đứng trước 
gi an t hực. nhiều khó khăn, thách thức trong bối cảnh biến 
 đổi khí hậu diễn ra nhanh hơn, ảnh hưởng 
3.5. Phòng, chống thiên tai mạnh mẽ của tác động phát triển thượng 
Quan điểm trong công tác phòng, chống thiên nguồn trong điều kiện sản xuất nông nghiệp 
tai là, lấy người dân làm đối tượng và có kế quy mô hộ gia đình, nhỏ lẻ. Để đáp ứng yêu 
hoạch ứng phó cụ thể cho từng vùng. cầu phục vụ nền sản xuất nông nghiệp tiên 
Hoàn thiện thể chế, tổ chức bộ máy về phòng tiến, hiện đại trong thời kỳ đổi mới, hội nhập, 
chống thiên tai các cấp; tập trung chỉ đạo các thích ứng với biến đổi khí hậu, các nhiệm vụ 
địa phương, cơ quan triển khai thực hiện các tái cơ cấu thủy lợi cần phải được xây dựng lộ 
nội dung của Luật Phòng, chống thiên tai. Rà trình thực hiện phù hợp. 
soát Chiến lược phòng, chống thiên tại cấp 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] Quyết định số 794/QĐ-BNN-TCTL ngày 21/4/2014 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và 
 Phát triển nông thôn phê duyệt “Đề án Tái cơ cấu ngành thủy lợi”. 
[2] Dự thảo Luật Thủy lợi (tháng 1/2017). Dự thảo Chiến lược Thủy lợi Việt Nam giai đoạn 
 2017 – 2025, tầm nhìn đến 2050. 
6 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 37 - 2017