Tài liệu Tự khắc phục sự cố

 thủ thuật 
Tài liệu sưu tầm 
Tự khắc phục sự cố 
Nếu chẳng may máy tính rơi vào tình trạng bo mạch chủ "bốc cháy", ñĩa cứng ngừng 
quay, hệ ñiều hành "ngã quỵ” hay phần mềm gián ñiệp và virus "thao túng" mọi hoạt 
ñộng của hệ thống... ñừng vội cầu cứu bộ phận hỗ trợ kỹ thuật hay ñưa máy tính ra "bệnh 
viện", hãy tham khảo bài viết bên dưới vì biết ñâu bạn sẽ tìm ra ñược "bí kíp" ñể hóa giải 
ñiều phiền toái ñang gặp phải. 
MÁY TÍNH KHÔNG KHỞI ðỘNG 
• Hình như có tiếng ñộng kỳ lạ nào ñó phát ra từ máy tính? Một vài âm thanh có thể 
là ñiềm báo trục trặc nghiêm trọng. Nếu nghi ngờ ñĩa cứng của mình ñang hoạt ñộng 
trong trạng thái "nhảy cò cò”, biện pháp an toàn nhất là tắt máy tính ngay lập tức. ðể xác 
ñịnh xem ñĩa cứng có phải là nguyên nhân phát ra các âm thanh trên hay không, bạn cần 
tháo cáp nguồn của ổ ñĩa này trước khi bật lại máy tính. 
Nếu thủ phạm chính là ñĩa cứng, bước kế tiếp bạn cần thực hiện là tải về một tiện ích có 
khả năng ñọc ñược các mã chẩn ñoán SMART (Self-Monitoring Analysist and Reporting 
Technology). Dữ liệu SMART có thể cho bạn biết chính xác hỏng hóc. Hãy tìm tiện ích 
này từ website của hãng sản xuất ñĩa cứng mà bạn ñang sử dụng, tham khảo 
www.ariolic.com/activesmart/low-level-format.html ñể có thêm thông tin chi tiết. 
• Tại sao tiếng ồn vẫn tồn tại ngay cả khi ñã ngắt nguồn của ñĩa cứng? ðến lúc này, 
dù công việc sẽ khó khăn hơn do mọi thứ trở nên "mơ hồ" nhưng chí ít bạn cũng có thể 
an tâm rằng dữ liệu vẫn ñược an toàn. Khi ấy, một biện pháp "bình dân" nhưng hiệu quả 
ñể tìm ra trục trặc là sử dụng một ống nghe bằng giấy: bạn hãy ñặt một ñầu vào tai, ñầu 
còn lại ñặt vào thành phần nghi ngờ phát ra tiếng ồn và chăm chú lắng nghe. 
• Liệu nguyên nhân có phải do quạt làm mát? Nếu bạn lo ngại về những tiếng ñộng 
bất thường phát ra từ quạt làm mát, hãy sử dụng công cụ miễn phí SpeedFan ñể xác ñịnh 
xem có phải quạt làm mát gắn trên bo mạch chủ quay quá chậm hay không. Vài thành 
phần trên bo mạch chủ có thể "bốc cháy" nếu chúng không ñược làm mát hiệu quả. ðừng 
tiếc tiền, hãy nhanh chóng thay quạt làm mát mới vì chi phí sẽ ít hơn rất nhiều so với việc 
phải thay CPU hay bo mạch chủ. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng tiện ích CPUCool ñể 
theo dõi "nhiệt ñộ” của hệ thống. 
GIÁM SÁT TỐC ðỘ QUẠT 
LÀM MÁT 
Nếu bạn nghi ngờ quạt làm mát 
hay ñĩa cứng gặp sự cố, hãy thử 
sử dụng tiện ích SpeedFan. 
Ngoài khả năng theo dõi tốc ñộ 
của quạt (trong hầu hết máy tính, 
tốc ñộ quạt sẽ ñạt từ 1.000 ñến 
4.000 vòng quay/phút), 
 thủ thuật 
Tài liệu sưu tầm 
• Tiếng "bíp" gì vậy? Nếu nghe thấy những tiếng bíp 
kéo dài không bình thường (hay vài tiếng bíp cùng lúc) 
khi vừa khởi ñộng máy tính, thì có thể hệ thống ñang 
cố thông báo cho bạn biết một ñiều gì ñó – và thường 
là tin xấu. Trong khi tiếng bíp ngắn thường xuất hiện 
ngay trước quá trình khởi ñộng máy sẽ thông báo mọi 
thứ ñã "sẵn sàng" thì những âm thanh báo lỗi lại không 
tuân theo một quy ñịnh nào: chúng có thể khác nhau 
tùy vào hãng sản xuất BIOS và thỉnh thoảng còn ñược 
thay ñổi bởi các nhà sản xuất bo mạch chủ. Bạn cần 
phải tra cứu ý nghĩa của từng tiếng bíp, bằng cách 
tham khảo tài liệu ñi kèm hay trên website của hãng 
sản xuất. Ví dụ, với máy Dell Dimension XPS Dxxx, 
một tiếng bíp ngắt quãng và theo sau ñó là 2 tiếng bíp 
khác thông báo card ñồ họa gặp sự cố (có thể chưa 
ñược gắn ñúng vị trí chẳng hạn). 
Nếu không tìm thấy thông tin cần thiết tại website của 
hãng sản xuất, bạn hãy tham khảo BIOS Central 
(www.bioscentral.com) ñể xem danh sách và ý nghĩa 
của từng tiếng bíp ñược sắp xếp thứ tự theo tên hãng sản xuất BIOS. Ngoài ra, một vài 
nhà sản xuất (trong ñó có Dell) ñặt các ñèn chẩn ñoán ở mặt sau thùng máy, qua ñó có thể 
báo cáo chi tiết hơn những trục trặc ñang xảy ra. Chúng có thể khác nhau tùy vào cách 
thiết kế hệ thống nhưng ñèn vàng luôn báo hiệu những triệu chứng không tốt. Một lần 
nữa, hãy tham khảo website hãng sản xuất ñể có ñược câu trả lời chính xác nhất. 
• Trục trặc thiết bị phần cứng có thể ngăn cản quá trình khởi ñộng không? Nếu bạn 
trang bị thêm thiết bị phần cứng (gắn trong) mới, như bộ nhớ chẳng hạn, thì bạn cần kiểm 
tra xem chúng có ñược lắp ñúng vị trí không, hay có xảy ra hiện tượng "lỏng" kết nối ở 
thiết bị này hay cáp nối không, cũng có thể thiết bị ñó bị hỏng hoặc không tương thích 
với máy tính. 
Hãy bắt ñầu bằng cách tắt máy và ngắt nguồn ñiện, tiếp ñất cơ thể bằng cách chạm tay 
vào một thành phần bằng kim loại bên ngoài vỏ máy, sau ñó tiến hành mở thùng ra. Bạn 
cần kiểm tra tất cả dây cáp có ñược nối chính xác không và ñảm bảo bộ nhớ RAM, các 
card gắn trong ñược lắp ñúng chỗ. Nếu cần thiết, bạn hãy ấn tay dọc theo chiều dài của 
thanh RAM, hoặc cũng có thể tháo thanh RAM ñó ra và sau ñó gắn chúng trở lại. Khi ñã 
thực hiện xong, nối lại các cáp nối và khởi ñộng lại máy tính. 
Thậm chí nếu thanh RAM ñược gắn ñúng vị trí thì bộ nhớ hệ thống cũng có thể là nguyên 
nhân trục trặc – do thanh RAM bị hỏng. Hãy sử dụng công cụ miễn phí Memtest86 
(www.memtest86.com) tạo một ñĩa CD khởi ñộng ñể kiểm tra các hỏng hóc trên bộ nhớ. 
Công cụ này thực hiện các kiểm tra chi tiết (và có thể phát hiện nhiều trục trặc mà quá 
trình kiểm tra BIOS ñơn giản thường bỏ sót). 
Trong một số ít trường hợp, máy tính không thể khởi ñộng vì xảy ra sự "xung ñột" giữa 
SpeedFan còn có thể phân tích 
dữ liệu SMART của ñĩa cứng, 
nhờ thế bạn có thể tìm ra nguyên 
nhân hỏng hóc. 
 thủ thuật 
Tài liệu sưu tầm 
một thiết bị phần cứng mới và các thành phần còn lại trong hệ thống; hay chỉ ñơn giản do 
thiết bị này không hoạt ñộng. Việc này thường xảy ra với các máy tính "ñời cũ” cũng như 
với hầu hết việc nâng cấp. ðể kiểm tra tình trạng này, hãy gỡ thiết bị mới ra và gắn trở lại 
thiết bị cũ. Nếu máy tính vẫn khởi ñộng tốt, nghĩa là bạn gặp rắc rối với thiết bị mới. Hãy 
liên hệ với nhà sản xuất ñể có ñược những trợ giúp cần thiết. 
Thỉnh thoảng, máy tính có thể phát ra âm thanh khởi ñộng bình thường (xảy ra khi 
Windows tải màn hình nền) nhưng bạn vẫn không thấy gì trên màn hình. ðó là báo hiệu 
cho cả card ñồ họa và màn hình. Trước hết, hãy kiểm tra cáp nối màn hình có bị lỏng hay 
ñứt không, hay các chân (pin) của card ñồ họa có ñược cắm chặt không? Nếu mọi thứ vẫn 
bình thường, hãy nối màn hình này với một máy tính khác ñể kiểm tra. Nếu màn hình này 
vẫn hiển thị tốt, bạn cần tìm một màn hình tốt khác ñể kiểm tra lại máy tính nghi ngờ 
trước ñó. Nếu màn hình tiếp tục "tối om" thì bạn có thể chắc chắn card ñồ họa gặp sự cố 
hay xảy ra hiện tượng lỏng kết nối bên trong máy. Khi ñó, hãy tắt ñiện máy tính, mở 
thùng máy ra và kiểm tra vị trí của card ñồ họa. (Nếu sử dụng card ñồ họa tích hợp và nó 
ñang gặp sự cố, bạn cần thay mới bo mạch chủ). 
CẤM BSOD KHỞI ðỘNG 
LẠI 
Hãy khỏi ñộng máy tính ở chế 
ñộ Safe Mode (ấn phím 
ngay sau khi quá trình khởi ñộng 
BIOS và chọn Safe Mode từ 
trình ñơn). Nhấn phải chuột lên 
biểu tượng My Computer, chọn 
Properties, nhấn vào thẻ 
Advanced và chọn nút Settings 
bên dưới mục Startup and 
Recovery. Sau ñó, bỏ ñánh dấu 
mục Automatically restart và 
nhấn OK ñể kết thúc. 
 thủ thuật 
Tài liệu sưu tầm 
• Thông báo xuất hiện trên màn hình và máy tính 
ngưng khởi ñộng? Nếu màn hình khởi ñộng của máy 
tính xuất hiện một thông báo lỗi – hay còn ñược gọi là 
thông báo BIOS Power-On Self Test, hay POST – thì 
bạn có thể tra cứu ý nghĩa trong tài liệu hướng dẫn ñi 
kèm bo mạch chủ hay trên website 
Nếu thấy thông báo lỗi "Non-System disk ..." ("Không 
phải ñĩa khởi ñộng ...") và hiện không có ñĩa nào trong 
ổ ñĩa mềm, bạn hãy tháo bất kỳ ñĩa cứng nào gắn 
ngoài và lấy ñĩa CD ra khỏi ổ ñĩa, sau ñó khởi ñộng lại 
máy tính. Nếu trục trặc vẫn tiếp diễn, có lẽ sector khởi 
ñộng hay partition khởi ñộng của ñĩa cứng bị hỏng. 
Tiện ích Partition Table Doctor 3 (39 USD, 
www.ptdd.com) có thể tạo lại bảng partition (phân 
vùng ñĩa cứng), ñây là một phương thuốc hữu hiệu có 
thể "hồi sinh" máy tính gặp sự cố. Chương trình này 
cung cấp dưới dạng tập tin ISO, nên bạn có thể sử dụng ñể tạo ñĩa CD khởi ñộng. 
• Phải làm gì khi gặp lỗi màn hình xanh? Máy tính ñang khởi ñộng bỗng nhiên "treo 
cứng" và xuất hiện một màn hình xanh với thông báo ñại loại như "STOP: 0x0000021a 
Fatal System Error", ñây chính là lỗi "màn hình xanh chết chóc" (Blue Screen of Death – 
BSOD) thường gặp trong Windows. Bạn có thể tìm hiểu chi tiết về lỗi này cũng như cách 
khắc phục bằng cách tìm kiếm trên web từ một máy tính khác hay giải mã lỗi Stop Error 
(bao gồm 10 ký tự, ñược bắt ñầu bằng số 0 và chữ x) tại website 
www.updatexp.com/stop-messages.html. 
Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra nếu Windows tiến hành khởi ñộng lại ngay khi lỗi màn hình 
xanh vừa xuất hiện? Có lẽ kỹ sư nào ñó phát triển Windows XP nghĩ rằng ñể hệ thống tự 
khởi ñộng lại mỗi khi bị "ngã quỵ” nhưng lại không lường ñến tình huống sự cố xảy ra 
trong quá trình khởi ñộng. ðiều này có nghĩa là, với người dùng Windows, máy tính sẽ 
bước vào một vòng lặp vô tận của quá trình "ngã quỵ”, khởi ñộng lại và tiếp tục "ngã 
quỵ”. Lúc này, bạn sẽ không bao giờ ñọc ñược mã lỗi hay thông báo lỗi mà qua ñó có thể 
giúp người dùng biết ñược chuyện tồi tệ gì ñang xảy ra. May thay, có một cách dễ dàng 
khắc phục hiện tượng này ñược trình bày trong phần "Cấm BSOD khởi ñộng lại". 
MÁY TÍNH HOẠT ðỘNG BẤT THƯỜNG 
• Windows hay ứng dụng thường xuyên "ngã quỵ”? Bước ñầu tiên bạn cần thực hiện 
là xác ñịnh xem trục trặc có thường xuyên xảy ra không và ghi nhận các hành vi làm hệ 
thống "gãy gánh". Hãy ghi lại trình tự các sự kiện và nội dung của bất kỳ thông báo hay 
hộp thoại cảnh báo lỗi nào, rồi tìm thông tin về chúng trực tiếp tại website của hãng sản 
xuất phần mềm hay thông qua các công cụ tìm kiếm web. Một bản sửa lỗi hay nâng cấp 
cho phần mềm này có khả năng giải quyết ñược vấn ñề ñang tồn tại. 
 thủ thuật 
Tài liệu sưu tầm 
Ngoài ra, tiện ích Event Viewer của Windows ghi lại rất chi tiết về nhiều hiện tượng "gãy 
gánh" của hệ thống và các ứng dụng khác. Nhấn phải chuột lên biểu tượng My Computer, 
chọn Manage.Expand Event Viewer trong khung cửa sổ bên trái và nhấn chuột vào mục 
Application (thông thường, tiện ích Event Viewer trong Windows XP ghi nhận 3 loại sự 
kiện: Application, Security và System). Hãy quan sát những ghi nhận mới nhất, nếu có sự 
kiện nào xuất hiện với biểu tượng có dấu X màu ñỏ thì ñiều ñó có nghĩa là Windows 
ñang gặp một sự cố nghiêm trọng. 
Nếu bạn nhấn ñúp chuột vào ghi nhận này, một hộp thoại Event Properties với nhiều 
thông tin hơn sẽ xuất hiện, dù khó ñể hiểu hết ý nghĩa của chúng. Nếu bạn không thể giải 
mã chúng, hãy sử dụng cơ sở dữ liệu Event ID của Microsoft tại ñịa chỉ 
www.microsoft.com/technet/support/ee/ee_advanced.aspx, hoặc EventID.Net 
(www.eventid.net/search.asp) – nơi mà người dùng chép lên ñó những kinh nghiệm và 
giải pháp tìm kiếm nguyên nhân gây lỗi. Với phí dịch vụ 9 USD/ 3 tháng, bạn có thể truy 
cập một cách chi tiết toàn bộ giải pháp và thông tin hữu ích. 
• Phần mềm dở chứng? Nếu phát hiện ra trang chủ (homepage) trong trình duyệt bị thay 
ñổi, các cửa sổ quảng cáo tự ñộng xuất hiện hay các biểu tượng xuất hiện "lộn xộn" trên 
màn hình nền của Windows thì gần như chắc chắn máy tính của bạn ñã bị nhiễm virus 
hay phần mềm gián ñiệp (spyware). Trong trường hợp này, việc chẩn ñoán cũng chính là 
sửa chữa. 
Trước tiên, hãy tiến hành quét virus cho máy tính. Nếu chưa cài bất kỳ chương trình 
phòng chống virus nào, bạn có thể sử dụng dịch vụ quét virus trực tuyến miễn phí 
Housecall của Trend Micro ( Nếu bạn ñã có chương 
trình quét virus nhưng muốn trang bị thêm công cụ phát hiện spyware miễn phí, hãy tải 
về tiện ích Microsoft Windows Defender (trước ñây ñược biết với tên Microsoft 
Windows AntiSpyware). 
• Thiết bị ngoại vi mất tác dụng? Nếu bạn ñang gặp rắc rối với bàn phím và chuột 
không dây, hay các thiết bị nhập khác, trước hết hãy kiểm tra lại pin của chúng. Nếu ñó là 
pin sạc, hãy ñể thiết bị này có chút ít thời gian ñể "khởi ñộng" và rồi khởi ñộng lại máy. 
Nhưng phải làm sao nếu ñó là thiết bị dùng dây hoặc pin vẫn tốt? Hãy sử dụng wizard 
hướng dẫn khắc phục sự cố của Windows: nhấn Start -> Control Panel (hay Start -> 
Control Panel -> Printers and Other Hardware với chế ñộ hiển thị Category), chọn Mouse 
hoặc Keyboard; kế ñến, chọn thẻ Hardware và nhấn nút Troubleshoot. Ngoài ra, công cụ 
chẩn ñoán DirectX có thể ñánh giá tình trạng của thiết bị nhập: nhấn Start -> Run, gõ vào 
lệnh dxdiag và nhấn OK. Sau ñó, chọn thẻ Input ñể xem kết quả kiểm tra tất cả thiết bị 
nhập ñược gắn vào hệ thống. 
Nếu cả tiện ích trợ giúp của Windows và công cụ DirectX ñều không thể ñưa ra một giải 
pháp triệt ñể, bạn cần dùng một con chuột hay bàn phím chuẩn PS/2, sau ñó ñến website 
của hãng sản xuất ñể tải về trình ñiều khiển thiết bị mới nhất. 
 thủ thuật 
Tài liệu sưu tầm 
• Máy tính phát nhạc trong im lặng? Hãy ñảm bảo loa máy tính ñược cấp ñiện và nối 
dây tín hiệu một cách chắc chắn. Chạy tiện ích kiểm soát âm lượng Windows Volume 
Control (bằng cách chọn Start -> All Programs -> Accessories -> Entertainment -> 
Volume Control) và xác ñịnh các hộp thoại ñánh dấu Mute có ñược chọn hay không, nếu 
có hãy bỏ những ñánh dấu này. Nếu vấn ñề cũng chưa ñược giải quyết? Hãy kiểm tra 
xem card âm thanh có ñược chọn ñúng không (một số máy tính có nhiều thiết bị âm 
thanh). Trong cửa sổ Volume Control, chọn Options.Properties và ñảm bảo mục ñược liệt 
kê trong trình ñơn thả xuống Mixer Device chính là thiết bị âm thanh của bạn (bất kể ñó 
là card rời hay tích hợp sẵn trên bo mạch chủ). 
Ngoài ra, bạn cũng nên xem xét vài vấn ñề sau: ñầu nối của tai nghe và loa có ñược cắm 
ñúng vị trí không? Cáp âm thanh có bị lỏng không? Nếu bạn nghe thấy âm thanh bị "ngắt 
quãng" khi lắc nhẹ ñầu nối của tai nghe hay loa, thì ñầu nối ñó gần như ñã hỏng. Nếu ñầu 
cắm audio có thể thoải mái "lắc lư” khi bạn cắm vào hay tháo ra, thì có lẽ cổng âm thanh 
trong máy tính ñã bị gãy và biện pháp duy nhất là thay card âm thanh khác (nếu ñang 
dùng card âm thanh tích hợp, bạn phải kiểm tra xem có còn khe cắm trống nào trên bo 
mạch chủ hay không). 
Nếu ñã cài ñặt phần cứng hay phần mềm ngay trước khi sự cố xảy ra, bạn cần phải nạp 
lại trình ñiều khiển thiết bị (driver) cho card âm thanh. Hãy tham khảo trên website của 
hãng sản xuất hay Windows Update trong mục Optional Hardware ñể tiến hành nâng cấp. 
Nếu tất cả mọi cố gắng ñều thất bại, bạn có thể thử sử dụng công cụ System Restore của 
Windows XP ñể ñưa máy tính về lại trạng thái "khỏe mạnh" trước ñó. Bạn chọn Start -> 
All Programs -> Accessories -> System Tools -> System Restore và chọn Restore my 
computer to an earlier time. Windows sẽ tự ñộng tạo các cột mốc khôi phục (tối thiểu là 
mỗi ngày một lần), vì thế nếu System Restore làm việc (nhưng không phải lúc nào cũng 
thế!) thì bạn có thể giúp máy tính quay lại tình trạng hoạt ñộng tốt của những ngày trước. 
MÁY TÍNH CHẠY CHẬM 
• Dường như Windows làm việc có phần uể oải? Tuổi tác không phải là nguyên nhân 
chính làm ảnh hưởng ñến tốc ñộ xử lý của một máy tính: có thể hệ thống ñang "gánh vác" 
quá nhiều ứng dụng chạy ở chế ñộ nền. Các chương trình "lén lút" hay các tiến trình của 
Windows bao gồm các tiện ích in ấn và lập chỉ mục ñĩa cứng sẽ "chén sạch" tài nguyên 
CPU và bộ nhớ chính. Chúng cũng có thể làm cho quá trình khởi ñộng và tắt máy ngày 
càng "ì ạch" hơn. Tiện ích MSConfig (chọn Start.Run và gõ vào lệnh msconfig) sẽ liệt kê 
danh sách một số ứng dụng ñược nạp trong quá trình khởi ñộng, tuy nhiên danh sách này 
chưa thật hoàn chỉnh. Thay vào ñó, hãy sử dụng tiện ích miễn phí StartupList có khả năng 
liệt kê tất cả chương trình ñược khởi ñộng cùng với Windows. Ngoài ra, tiện ích 
Autoruns của hãng Sysinternals không những có thể nhận dạng các ứng dụng tự khởi 
ñộng mà còn có khả năng vô hiệu hóa chúng. 
ðể giành lại tài nguyên của hệ thống, hãy ñóng, xóa hoặc giấu các applet trên khay hệ 
thống mà bạn không cần. Về vấn ñề này, bạn nên tham khảo mục "Thanh lọc Desktop và 
menu" trong bài viết "Thuần phục Windows" (ID: A0410_92). 
 thủ thuật 
Tài liệu sưu tầm 
Ví dụ, với vài applet, bạn chỉ cần nhấn phải 
chuột lên biểu tượng trên khay hệ thống và 
chọn Options hay Properties. Sau ñó, bỏ 
ñánh dấu tương ứng với tùy chọn Place 
icon in the taskbar hay mục có ý nghĩa 
tương ñương. ðể xem danh sách tất cả 
chương trình ñang chạy trên hệ thống, bạn 
nhấn chuột vào nhãn Processes trong tiện 
ích Task Manager. Tương ứng với mỗi 
chương trình là dung lượng bộ nhớ sử 
dụng, giá trị càng cao thì càng không tốt. 
ðể ngưng một chương trình trong Task 
Manager, nhấn chuột lên tên chương trình 
ñó và nhấn vào nút End Process. Tuy nhiên, 
vấn ñề ñặt ra ở ñây là bạn không thể xác 
ñịnh ñược chương trình này có nhiệm vụ 
gì? Tiện ích miễn phí Quick Access 
InfoBar sẽ ñặt một biểu tượng vào cạnh 
mỗi chương trình ñang chạy trong Task 
Manager, bạn hãy nhấn chuột lên biểu 
tượng ñó ñể biết ñây là chương trình gì và 
có an toàn không nếu bạn tiến hành chấm 
dứt hoạt ñộng của nó. 
• Gặp rắc rối về ñồ họa khi xem phim 
hoặc chơi game? Trước hết, hãy ñảm bảo 
bạn ñang sử dụng driver mới nhất cho card 
ñồ họa. Việc làm tưởng chừng như ñơn 
giản này thường sửa ñược nhiều trục trặc 
ñối với card ñồ họa. Bạn có thể tìm ñược 
các driver mới nhất tại website của nVidia 
hay ATI, và driver tại 2 website này thường 
mới hơn so với phiên bản ñược nhà sản 
xuất card ñồ họa cung cấp. Tuy nhiên, card 
ñồ họa trên máy tính xách tay là trường hợp 
ngoại lệ, bạn cần liên hệ với hãng sản xuất 
máy tính ñể ñược trợ giúp cụ thể. 
Bạn cũng có thể thực hiện vài kiểm tra cơ bản thiết bị ñồ họa bằng cách sử dụng tiện ích 
chẩn ñoán DirectX. Tại nhãn Display (nhấn Start.Run, gõ vào lệnh dxdiag và nhấn OK), 
thực hiện cả kiểm tra DirectDraw và Direct3D ñể xác ñịnh có trục trặc gì về driver, hay 
có gì ñó ñược cài ñặt không chính xác không. Hãy ñể tất cả kiểm tra hoàn tất và tham 
khảo kết quả ở phần hộp thoại Notes bên dưới. 
Nếu trục trặc vẫn "cứng ñầu" tiếp diễn, hãy sử dụng Task Manager (ấn tổ hợp phím 
 - - ) ñể ñóng tất cả chương trình và tác vụ chạy ở chế ñộ nền trước 
DỌN DẸP VÀ TĂNG TỐC TRÌNH ðƠN 
NGỮ CẢNH 
Hãy tiến hành quét Registry của Windows 
bằng công cụ ShellExView. Khi tiện ích 
này thực hiện xong, hãy sắp xếp danh sách 
có ñược theo dạng Type. Lần lượt, chọn 
một trình ñơn ngữ cảnh trong danh sách và 
ấn phím ñể vô hiệu hóa chúng. Sau 
ñó, hãy thu nhỏ tối ña (minimize) cửa sổ 
của chương trình này và nhấn phải chuột lên 
màn hình nền của Windows ñể xem trình 
ñơn ngữ cảnh mở ra nhanh hơn không. Nếu 
chưa hài lòng, tiếp tục thực hiện công việc 
như trên cho các mục còn lại trong danh 
sách. 
 thủ thuật 
Tài liệu sưu tầm 
khi xem phim hay chơi game. Nếu biện pháp này có thể giải quyết ñược thì hãy nghĩ ñến 
việc bổ sung bộ nhớ RAM cho máy tính. Tương tự, bạn nên sắp xếp lại các tập tin ñang 
nằm "tứ tán" bằng cách thực hiện dồn (defrag) ổ ñĩa cứng – cách này sẽ giúp việc xem 
các tập tin video dung lượng lớn mượt mà hơn. ðể thực hiện dồn ñĩa, bạn chọn Start -> 
All Programs -> Accessories -> System Tools -> Disk Defragmenter. Ngoài ra, bạn có 
thể thử nhiều kiểm tra khác như hướng dẫn tại ñịa chỉ 
• Trình ñơn ngữ cảnh ñáp ứng chậm? Hiện tượng này không phải do phần mềm ñộc 
hại (malware) gây ra, mà do tiện ích bổ sung Windows ñược viết quá tồi. Trình ñơn ngữ 
cảnh là một dạng của tiện ích bổ sung (shell extension) cho Windows. Hãy sử dụng công 
cụ miễn phí NirSoft ShellExView ñể vô hiệu hóa tiện ích bổ sung cho Windows. Sau khi 
cấm những tiện ích tồi, trình ñơn ngữ cảnh sẽ trở lại trạng thái nhanh nhẹn vốn có. 
• Việc ghi ñĩa CD/DVD diễn ra chậm hay dừng lại trước khi hoàn tất? Có lẽ, CPU 
ñang gặp phải tình trạng quá tải. Trước khi tiến hành ghi ñĩa, hãy mở tiện ích Task 
Manager và chọn thẻ Tab. Quan sát biểu ñồ ñể xem mức ñộ sử dụng CPU có ñạt mức 
100% trong khi ghi ñĩa hay không. Hãy thử ñóng một số ứng dụng, như tiện ích phòng 
chống virus/spyware và công cụ lập chỉ mục tìm kiếm trên máy tính của Google, Yahoo 
hay các hãng khác. Nên nhớ khởi ñộng lại tiện ích phòng chống virus ngay sau khi thực 
hiện ghi ñĩa xong. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo nhiều thông tin về thủ thuật ghi ñĩa 
cũng như ñịnh dạng video tại website Video-Help.com. 
GIẢI MÃ EVENT ID TRỰC TUYẾN 
Các mã Event ID báo cho người dùng nguyên nhân sự cố ñược ghi lại trong tiện ích 
Event Viewer của Windows, tuy nhiên chúng hầu như rất khó hiểu. EventID.net sẽ 
chỉ cho bạn biết chuyện gì ñang xảy ra. Nhập mã Event ID vào biểu mẫu trên 
website này và bạn sẽ thấy một trang web liệt kê tất cả những gì người dùng khác 
chia sẻ về lỗi này, bên cạnh ñó là cách giải quyết. 
 thủ thuật 
Tài liệu sưu tầm 
MẠNG MẤT KẾT NỐI 
• Máy tính và thiết bị ngoại vi không tìm thấy mạng? Nếu kết nối Internet băng rộng 
không hoạt ñộng (do modem mất kết nối), hãy thử tắt rồi bật lại ñiện cấp cho modem. 
Cách này thường có thể giải quyết ñược trục trặc. Nếu có sử dụng thiết bị mạng như 
router hay hub kết nối với modem, bạn cần thực hiện thao tác như trên cho modem trước, 
rồi sau ñó thực hiện cho các thiết bị này. 
• Máy in mạng không hoạt ñộng? Trước hết, hãy ñảm bảo bạn ñã thực hiện chia sẻ máy 
in. Nhấn Start.Control Panel và chọn Printers and Faxes. Nhấn phải chuột lên máy in cần 
chia sẻ, rồi chọn Sharing. Ở thẻ Sharing, nhấn Share Name và gõ vào tên máy in. Lưu ý, 
nếu máy in ñược gắn vào một máy tính nối mạng thì bạn cần luôn bật máy tính này. Hoặc 
ñể giảm chi phí trả tiền ñiện, bạn có thể trang bị một print server (có giá từ 30 ñến 50 
USD), giúp kết nối trực tiếp máy in với hệ thống mạng. 
• Kết nối mạng "chập chờn"? Nếu mạng chạy quá chậm, hay thậm chí không làm việc, 
trước hết bạn cần sử dụng tính năng giải quyết sự cố mạng của Windows XP: nhấn Start -
> Help and Support, và bên dưới mục Pick a Help topic nhấn Networking and the Web, 
rồi sau ñó chọn Fixing network or Web problems, và cuối cùng chọn Home and Small 
Office Networking Troubleshooter. Tính năng này sẽ hỏi bạn một loạt câu hỏi ñể giúp chỉ 
ra trục trặc, khi bạn ñã thực hiện xong phần trả lời, máy tính sẽ chạy một chương trình 
chẩn ñoán ñể chỉ ra nguồn gốc của sự cố. 
• Máy tính xách tay khó kết nối vào mạng Wi-Fi? Trước hết, hãy ñảm bảo mạng 
không bị "kẹt" bởi những dữ liệu khác. Hoặc hãy tìm xem có thiết bị nào kết nối vào 
mạng ñang thực hiện tải về nhạc và phim không? Những việc này có thể làm giảm tốc ñộ 
kết nối mạng của máy tính bạn. Thậm chí, một số thiết bị sử dụng sóng radio cũng có thể 
 thủ thuật 
Tài liệu sưu tầm 
gây nên tình trạng tương tự và tiện ích Netstumbler sẽ giúp bạn khắc phục trục trặc này. 
Tiện ích có khả năng kiểm tra nhiều nguồn phát sóng, từ thiết bị gia dụng như lò viba hay 
ñiện thoại cordless. NetStumbler cũng có thể dò ra tất cả mạng không dây có trong khu 
vực sử dụng chung kênh tần số với bạn, thông báo ñộ mạnh yếu của từng nguồn phát và 
giúp tìm ra một mạng không dây công cộng miễn phí. Băng tần 2,4Ghz có 3 kênh không 
trùng nhau là 1, 6 và 11, bạn nên chọn kênh nào ít người dùng nhất. Ngoài ra, bạn cũng 
cần kiểm tra lại tín hiệu từ máy tính xách tay của mình. Nếu có thể, bạn cần di chuyển lại 
gần nguồn phát sóng hơn. 
• Kết nối Wi-Fi chậm? Có thể ai ñó ñang "xài ké” mạng không dây của bạn ñể truy cập 
Internet. Giải pháp cần thực hiện ngay là kích hoạt tính năng bảo mật của gateway không 
dây. ðiều này ñòi hỏi bạn phải thực hiện vài tác vụ như thay ñổi mật khẩu mặc ñịnh của 
gateway, kích hoạt tính năng mã hóa WPA PreShared Key. Các bước cài ñặt bảo mật này 
có thể khác nhau tùy vào hãng sản xuất, tuy nhiên bạn sẽ nhận ñược những hướng dẫn chi 
tiết tại website GetNetWise ( Ngoài ra, 
bạn cũng có thể cập nhật tính năng bảo mật bằng cách nâng cấp firmware cho thiết bị 
không dây, tham khảo hướng dẫn tại ñây. 
• Tường lửa có vấn ñề? Phần mềm tường lửa thỉnh thoảng sẽ ngăn cản chương trình mà 
bạn muốn sử dụng ñể truy xuất Internet. Bạn có thể vô tình nhấn chuột vào tùy chọn 
"Keep blocking this program" (nếu sử dụng phần mềm Windows Firewall) hay "Block" 
(với phần mềm tường lửa của ZoneAlarm) thay vì "Unblock the program" hay "Allow" ở 
lần ñầu tiên chạy chương trình này. 
ðể khắc phục lỗi này với Windows Firewall, chọn Start -> Run, gõ vào lệnh wscui.cpl và 
nhấn OK. Sau ñó, nhấn tiếp vào mục Windows Firewall, chọn thẻ Exceptions và rồi nhấn 
Add Programs. Tiếp ñến, chọn các ứng dụng mà bạn muốn tính năng tường lửa bỏ qua 
việc kiển tra từ danh sách có sẵn, hay nhấn Browse ñể xác ñịnh chúng. 
Với ZoneAlarm, nhấn ñúp chuột vào biểu tượng ZA trên khay hệ thống, chọn Program 
Control Program ở khung cửa sổ bên trái và nhấn vào thẻ Programs. Cuộn qua danh sách 
ñể tìm ra chương trình cần sử dụng, và nếu bạn thấy một dấu X màu ñỏ bên cạnh biểu 
tượng của chương trình này, hãy nhấn chuột lên ñó và chọn Allow từ trình ñơn thả 
xuống. 
KIỂM TRA SÓNG WI-FI VỚI NETSTUMBLER 
NetStumbler có thể thông báo cho bạn biết sóng radio có ảnh hưởng ñến gateway 
không dây hay không. Hãy lưu ý ñến chỉ số SNR (signal-to-noise): nhiễu càng cao 
thì giá trị SNR càng thấp và vấn ñề này có thể do một gateway không dây gần ñó sử 
dụng cùng kênh (channel) với thiết bị gateway của bạn. 
 thủ thuật 
Tài liệu sưu tầm