Nghiên cứu xây dựng tình huống gắn với thực tiến dạy học môn Cơ sở văn hóa Việt Nam nhằm giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho sinh viên ngành ngôn ngữ Anh

Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64 
59 
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG TÌNH HUỐNG GẮN VỚI THỰC TIẾN DẠY HỌC 
MÔN CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM NHẰM GIÁO DỤC 
BẢN SẮC VĂN HÓA DÂN TỘC CHO SINH VIÊN NGÀNH NGÔN NGỮ ANH 
Trần Thị Vân Anh*, Nguyễn Hoàng Hà 
Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp – ĐH Thái Nguyên 
TÓM TẮT 
Giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho sinh viên là một nhiệm vụ cấp thiết và quan trọng của các 
trường đại học và cao đẳng. Bài báo này tác giả giới thiệu một số con đường cơ bản giáo dục bản 
sắc văn hóa dân tộc cho sinh viên ngành Ngôn ngữ Anh, đặc biệt là thông qua dạy học môn Cơ sở 
văn hóa Việt Nam. Tác giả nghiên cứu xây dựng một số tình huống gắn với thực tiễn dạy học môn 
học Cơ sở văn hóa Việt Nam, qua đó giáo dục sinh viên hiểu sâu sắc một số đặc trưng và bản sắc 
văn hóa của người Việt; yêu mến, trân trọng, giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống dân 
tộc; tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa của nhân loại, hoàn thiện nhân cách của bản thân. 
Từ khóa: Bản sắc văn hóa dân tộc; giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc; tình huống dạy học; truyền 
thống văn hóa; Ngôn ngữ Anh 
ĐẶT VẤN ĐỀ* 
Giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho sinh viên 
Bản sắc văn hóa dân tộc là hệ thống giá trị 
bền vững mang tính truyền thống và hiện đại, 
gồm các giá trị tinh hoa của dân tộc được vun 
đắp nên qua hàng nghìn năm đấu tranh dựng 
nước và giữ nước; là quá trình tiếp nhận, bổ 
sung, hoàn thiện những giá trị mới, đồng thời 
gạt bỏ những giá trị lạc hậu, lỗi thời, để 
những giá trị bền vững luôn sống động với 
thực tiễn xã hội. 
Vấn đề giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa 
dân tộc là mối quan tâm của tất cả các nước 
trên thế giới. Nghị quyết BCH TW5 khóa 
VIII của Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác 
định rõ: “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã 
hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy 
sự phát triển kinh tế - xã hội; nền văn hóa mà 
chúng ta xây dựng là nền văn hóa tiên tiến, 
đậm đà bản sắc dân tộc; nền văn hóa Việt 
Nam là nền văn hóa thống nhất và đa dạng 
trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam, xây 
dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của 
toàn dân do Đảng lãnh đạo, trong đó đội ngũ 
trí thức giữ vai trò quan trọng; văn hóa là một 
mặt trận; xây dựng và phát triển văn hóa là một 
sự nghiệp cách mạng lâu dài đòi hỏi phải có ý 
chí cách mạng và sự kiên trì, thận trọng” [1]. 
*
 Tel: 0942 974019, Email: vananhsusan@gmail.com 
Giáo dục văn hóa, giáo dục bản sắc văn hóa 
dân tộc cho sinh viên là một nhiệm vụ cực kỳ 
quan trọng, được xem là mũi nhọn của chiến 
lược giáo dục. Có nhiều hình thức để thực 
hiện nhiệm vụ giáo dục bản sắc văn hóa dân 
tộc cho sinh viên, như: Thông qua các đợt 
sinh hoạt chính trị của Đoàn, Hội sinh viên; 
thông qua các hình thức hoạt động ngoại khóa 
theo chuyên đề; thông qua các nội dung học 
được lồng ghép, tích hợp vào các môn học 
Tâm lí học, Dẫn luận ngôn ngữ học, Lí thuyết 
tiếng Việt, Tiếng Việt thực hành,... Đặc biệt 
là thông qua môn học Cơ sở văn hóa Việt 
Nam, môn học chính khóa trong chương trình 
đào tạo của ngành Ngôn ngữ Anh. 
Môn học Cơ sở văn hóa Việt Nam cung cấp 
cho sinh viên những kiến thức cần thiết cho 
việc hiểu một nền văn hóa, giúp họ nắm được 
các đặc trưng cơ bản cùng các qui luật hình 
thành và phát triển của nền văn hóa Việt 
Nam, nhận thức được vai trò có tính chất nền 
tảng của nền văn hóa trong sự phát triển toàn 
diện và bền vững của đời sống xã hội; yêu 
mến, trân trọng, giữ gìn và phát huy những 
giá trị truyền thống dân tộc, tiếp thu có chọn 
lọc tinh hoa văn hóa của nhân loại qua đó 
hoàn thiện nhân cách bản thân [2]. 
Nội dung môn học Cơ sở văn hóa Việt Nam 
có tính chất nặng về kiến thức lí thuyết về lịch 
Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64 
60 
sử, địa lí, kiến thức tổng hợp về văn hóa ở 
nhiều lĩnh vực như Ngôn ngữ,Văn chương, 
Mỹ thuật, Nghệ thuật, tôn giáo nên đòi hỏi 
cả người dạy và người học vừa phải có kiến 
thức sâu và rộng, vừa phải có tư duy rõ ràng 
để có thể xem xét và nhìn nhận các vấn đề 
một cách vừa bao quát vừa cụ thể. Hơn nữa, 
lượng kiến thức rộng của môn học còn đến từ 
việc tích hợp đa chiều cả kiến thức thực tế và 
kiến thức thu thập trong sách vở. Trong khi 
thời lượng dành cho học phần là 30 tiết thực 
hiện. Như vậy, mặc dù sinh viên nhận thức 
khá rõ nét về vai trò và ý nghĩa của môn học, 
nhưng không dễ để tiếp nhận một cách hệ 
thống yêu cầu và kiến thức của môn học. 
Để môn học gần gũi với cuộc sống của sinh 
viên, cần vận dụng các phương pháp dạy học 
tích cực, như các phương pháp: làm việc 
nhóm, nêu vấn đề nghiên cứu, thuyết trình 
bằng Slide, sử dụng phim tư liệu trong giảng 
dạy, đóng vai – xử lý tình huống. Một trong 
những phương pháp được tác giả nghiên cứu 
và vận dụng trong quá trình giảng dạy môn 
học là phương pháp dạy học tình huống. 
Trong bài viết này, tác giả nghiên cứu xây 
dựng một số tình huống gắn với thực tiễn dạy 
học môn học Cơ sở văn hóa Việt Nam. 
MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN 
Tình huống dạy học 
Theo Boeherer (1995) thì: “Tình huống là 
một câu chuyện, có cốt chuyện và nhân vật, 
liên hệ đến một hoàn cảnh cụ thể, từ góc độ 
cá nhân hay nhóm, và thường là hành động 
chưa hoàn chỉnh. Đó là một câu chuyện cụ 
thể và chi tiết, chuyển nét sống động và phức 
tạp của đời thực vào lớp học”. [3] 
Cấu trúc của tình huống dạy học 
Một tình huống trong dạy học tình huống 
thường có ba phần: 
(1) Phần mở đầu: Nêu vắn tắt bối cảnh của 
các sự kiện trong tình huống. 
(2) Phần nội dung: Mô tả diễn biến của các 
sự kiện trong tình huống (các dữ kiện). 
(3) Các vấn đề, các yêu cầu, các đề nghị cần 
giải quyết. 
Mục đích của việc dạy học dựa trên phương 
pháp tình huống 
Mục đích chính của các tình huống là để miêu 
tả, trao đổi kinh nghiệm về cách thức giải 
quyết vấn đề và những mâu thuẫn trong khi 
thực hiện công việc được giao. Bằng những 
tình huống khác nhau cần phải giải quyết 
trong khoảng thời gian định sẵn cùng nguồn 
lực có hạn, người học được đặt vào vị trí cần 
phải đưa ra quyết định hoặc kêu gọi sự hỗ trợ 
của các thành viên cùng nhóm để tìm hướng 
giải quyết hợp lý. Sự đa dạng của các tình 
huống được đưa lên không chỉ khuyến khích 
người học phát huy tính chủ động, óc sáng tạo 
mà còn đem đến sự thoải mái, sảng khoái về 
mặt tinh thần khi tham dự lớp. Yếu tố này làm 
người học có thể tiếp thu nội dung kiến thức 
bài giảng dễ dàng, sâu và nhớ lâu hơn các 
phương pháp giảng dạy truyền thống (Scholz 
và Olaf, 2002). 
Thiết kế tình huống dạy học 
 Nguyên tắc thiết kế tình huống dạy học [4] 
- Nguyên tắc 1. Tình huống phải gắn với mục 
đích và nội dung dạy học. 
- Nguyên tắc 2. Tình huống phải đảm bảo tính 
chính xác, tính khoa học. 
- Nguyên tắc 3. Tình huống phải mang tính 
thực tế, khả thi. 
- Nguyên tắc 4. Đảm bảo tính sư phạm. 
- Nguyên tắc 5. Đảm bảo tính giáo dục. 
Quy trình thiết kế tình huống 
Bước 1. Xác định mục tiêu và trọng tâm bài học 
Giáo viên căn cứ vào mục tiêu bài học để lựa 
chọn tình huống dạy học sao cho phù hợp, 
chú ý hơn đến các kiến thức trọng tâm. 
Bước 2. Xác định nội dung kiến thức dạy học 
gắn với tình huống sẽ sử dụng 
Từ nội dung bài dạy, GV xác định những kiến 
thức có khả năng thiết kế tình huống. Những 
căn cứ để GV lựa chọn tình huống: tính cần 
thiết và lợi ích của tình huống đem lại sau khi 
giải quyết; tính đơn giản hay phức tạp của 
tình huống; mức độ phù hợp với trình độ và 
Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64 
61 
tâm sinh lý của người học; tình huống có dễ 
tìm tài liệu không. 
Bước 3. Thu thập dữ liệu 
Thu thập dữ liệu để thiết kế tình huống bằng 
cách tìm kiếm các nguồn như: 
- Những mẩu truyện ngắn, sách báo, tài liệu 
tham khảo, các báo điện tử, 
- Những tình huống bắt gặp trong cuộc sống 
hoặc kinh nghiệm bản thân. 
- Những kinh nghiệm dân gian trong ca dao, 
tục ngữ. 
Bước 4. Lựa chọn hình thức mô tả tình huống 
Tùy theo nội dung và điều kiện cụ thể, có thể 
mô tả tình huống dưới các hình thức sau: 
- Mô tả tình huống bằng câu chuyện kể. 
- Mô tả tình huống thông qua các câu thơ, 
ca dao, tục ngữ 
- Sử dụng những đoạn phim ngắn, trích 
đoạn clip, các đoạn âm thanh ngắn 
- Sử dụng các tranh ảnh, hình vẽ, làm tăng 
thêm tính chân thực và thực tiễn của tình huống. 
Bước 5. Thiết kế tình huống 
Giáo viên thiết kế tình huống trên cơ sở 
những thông tin thu thập được và hình thức 
mô tả tình huống đã lựa chọn. 
XÂY DỰNG MỘT SỐ TÌNH HUỐNG DẠY 
HỌC CHO MÔN CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM 
Xây dựng tình huống dạy học cho nội dung 
văn hóa tổ chức đời sống cộng đồng người 
Việt Nam 
Mục tiêu: Cung cấp cho sinh viên những kiến 
thức cơ bản về văn hóa tổ chức đời sống tập 
thể (tổ chức nông thôn, tổ chức quốc gia, tổ 
chức đô thị) và văn hóa tổ chức đời sống cá 
nhân (tín ngưỡng, phong tục, văn hóa giao 
tiếp và nghệ thuật ngôn từ, nghệ thuật thanh 
sắc và hình khối). 
Giúp sinh viên biết coi trọng, giữ gìn và phát 
huy các giá trị bản sắc văn hóa của dân tộc và 
vận dụng trong đời sống hàng ngày. 
Để giáo dục truyền thống hiếu học, tôn sư 
trọng đạo, quan niệm tôn trọng phụ nữ, người 
lớn tuổi của dân tộc Việt cho sinh viên, tác 
giả đã giao tình huống thực tiễn để sinh viên 
chuẩn bị trước cho giờ Thực hành Cơ sở văn 
hóa Việt Nam. 
Tình huống 1: Giáo viên quỳ gối xin lỗi phụ huynh 
Nội dung tình huống: Sáng ngày 28/2/2018, 
tại trường Tiểu học Bình Chánh, huyện Bến 
Lức, Long An, một nhóm gồm 4 phụ huynh 
học sinh đã tới trường (văn phòng thầy Hiệu 
trường) lớn tiếng phản ánh cách giáo dục của 
cô Bùi Thị T.N, giáo viên chủ nhiệm lớp 4/3 
vượt quá chuẩn mực sư phạm. (Do trước đó 
cô N. đã phạt cả lớp học sinh lớp chủ nhiệm 
quỳ phạt do vi phạm nội quy trường, lớp học 
khiến nhiều em sợ không dám đến trường). 
Biết mình sai, cô đã nhận lỗi và hứa khắc 
phục sai sót. Dù vậy, một phụ huynh, ông Võ 
Hòa Thuận – luật sư, không đồng tình. Trước 
áp lực lớn từ phía các phụ huynh và sự thờ ơ 
của Ban giám hiệu nhà trường, cô N đã quỳ 
gối trước mặt 4 phụ huynh trong thời gian 40 
phút để xin lỗi phụ huynh học sinh, có sự 
chứng kiến của một số giáo viên của trường. 
Câu hỏi: 
1. Anh (chị) hãy phân tích tình huống và đưa 
ra nhận xét, đánh giá về hành vi của phụ 
huynh học sinh, giáo viên, thầy hiệu trưởng. 
2. Đề xuất giải pháp của bản thân để xử lý 
tình huống trên. 
Trong tình huống trên, sự việc phụ huynh bắt 
giáo viên quỳ xin lỗi là câu chuyện đáng tiếc 
và lỗi sai đến từ hai phía. Sai lầm này xuất 
phát từ biện pháp giáo dục không hợp lý của 
cô giáo, cô đã vi phạm nguyên tắc Tôn trọng 
đối tượng giáo dục. Tuy nhiên, việc một số 
phụ huynh đến trường, ép giáo viên quỳ xin 
lỗi thực sự đẩy câu chuyện nghiêm trọng hơn 
nhiều. Khi cha mẹ ép cô giáo phải quỳ xuống 
tức họ gạt bỏ cơ hội được quan tâm, dạy dỗ 
chu đáo của con mình. Ngoài ra, họ cũng trực 
tiếp dạy con bài học xấu về cách ứng xử, 
đồng thời hoàn toàn xóa luôn đạo lý “tôn sư 
trọng đạo” trong tiềm thức trẻ. 
Trong tình huống trên phụ huynh nên bình 
tĩnh trao đổi với giáo viên hoặc báo hiệu 
Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64 
62 
trưởng về sự việc bị phạt quỳ của con em 
mình để cùng nhau giải quyết vấn đề một hiệu 
quả, có văn hóa. Còn về phía cô giáo cần rút 
ra bài học cho mình về các biện pháp giáo dục 
học sinh tích cực và nhân văn để công tác 
giáo dục thực sự hiệu quả và tốt đẹp. 
Qua tình huống trên giáo dục sinh viên thấm 
nhuần truyền thống Tôn sư trọng đạo của dân 
tộc Việt Nam (uống nước nhớ nguồn, ăn quả 
nhớ kẻ trồng cây), một truyền thống quý báu 
của dân tộc ta. 
Nội dung Văn hóa tổ chức đời sống tập thể đề 
cập đến ba lĩnh vực: quốc gia, nông thôn, đô 
thị. Nông thôn Việt Nam có 2 đặc trưng gốc 
cơ bản đó là tính cộng đồng và tính tự trị. Các 
giá trị phái sinh điển hình của tính cộng đồng 
làng xã là: Tinh thần tập thể; tình đoàn kết; 
tính dân chủ làng xã; tính trọng thể diện; tình 
yêu quê hương, làng xóm; lòng biết ơn [5]. 
Để giáo dục sinh viên về đạo Thờ cúng ông bà 
tổ tiên, một đạo lý thể hiện Lòng biết ơn của 
dân tộc Việt đối với tổ tiên, tác giả nghiên cứu 
xây dựng tình huống dạy học như sau: 
Tình huống 2: Đập tan bàn thờ tổ tiên để 
theo tà đạo ‘Hội thánh đức chúa trời’. 
Hiện nay, ở nhiều tỉnh thành trên toàn quốc 
xuất hiện nhóm người theo tà đạo Hội thánh 
đức chúa trời. Họ đã lôi kéo, dụ dỗ những 
người nhẹ dạ như phụ nữ, sinh viên tham gia. 
Trong đó có rất nhiều sinh viên đã tham gia 
vào tổ chức này và có nhiều biểu hiện lạ như: 
bỏ học để đi tuyên truyền đạo; ném bát hương 
thờ cúng tổ tiên; không ăn đồ thờ cúng; tin 
vào ngày tận thế; chỉ thích ăn thịt chó, 
Câu hỏi: 
1.Quan điểm của anh chị về hiện tượng trên 
như thế nào? 
2.Đề xuất biện pháp để giáo dục Tín ngưỡng 
thờ cúng tổ tiên cho thế hệ trẻ. 
Đập tan bàn thờ tổ tiên là một hành vi trái với 
đạo đức, phong tục truyền thống của dân tộc 
ta, cần lên án nghiêm khắc. 
Trong gia đình, các bậc phụ huynh cần giáo 
dục tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên cho thế hệ trẻ 
một cách thường xuyên và bằng hoạt động 
nêu gương của mình. 
Thông qua giải quyết tình huống trên, sinh 
viên được củng cố và khắc sâu truyền thống 
“uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ kẻ trồng 
cây”, đạo thờ cúng tổ tiên của dân tộc Việt 
Nam; biết kính trọng và tôn thờ tổ tiên và có ý 
thức học tập và rèn luyện để trở thành người 
công dân có ích cho xã hội nối tiếp truyền 
thống quý báu của gia đình và dân tộc. 
Xây dựng tình huống dạy học cho nội dung 
văn hóa ứng xử với môi trường tự nhiên 
Mục tiêu: Cung cấp cho sinh viên những kiến 
thức cơ bản về văn hóa và môi trường; giúp 
họ nhận thức được vai trò to lớn của môi 
trường tự nhiên đối với đời sống con người, 
đối với sự phát triển bền vững của đất. Để 
giáo dục ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên, 
môi trường sống cho sinh viên, tác giả đi 
nghiên cứu, xây dựng tình huống dạy học: 
Tình huống 3: Khách Tây ngưng tham 
quan để dọn rác ở vườn quốc gia Núi 
Chúa, Ninh Thuận. 
Ngày 16/3/2018, anh Lại Hoàng Phi, huấn 
luyện viên lướt ván tại Ninh Thuận đưa 10 du 
khách nước ngoài từ các nước Anh, Pháp, 
Đức, Phần Lan đến vườn Quốc gia Núi Chúa, 
Ninh Thuận để tham quan, nghỉ ngơi và bơi 
lội. Tuy nhiên, khu vực này ngập trong rác 
thải sinh hoạt của những du khách bỏ lại. 
Nhóm đã quyết định ngưng tham quan để 
nhặt rác, dọn sạch khu vực. Họ đã gom được 
nhiều bao rác lớn, chất đầy xe bán tải và chở 
đến khu vực thu gom rác. 
Câu hỏi: 
1. Anh/chị có suy nghĩ gì trước hiện tượng trên? 
2. Anh/ chị lý giải vì sao ý thức giữ gìn môi 
trường của người phương Tây cao hơn người 
phương Đông chúng ta? 
Nhóm du khách trên có ý thức rất cao trong 
việc giữ gìn cảnh quan thiên nhiên sạch đẹp. 
Hành động của họ làm thức tỉnh những người 
có hành vi xả rác bừa bãi ra môi trường tự 
nhiên, gây ô nhiễm môi trường, phá hỏng 
Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64 
63 
cảnh quan của khu danh lam thắng cảnh. 
Người Việt Nam cần thay đổi tư duy, xây 
dựng văn hóa bảo vệ môi trường và có hành 
động thiết thực để bảo vệ môi trường sống 
của chính mình. 
Thông qua việc so sánh, đánh giá về cách ứng 
xử với môi trường tự nhiên của du khách 
nước ngoài và người dân bản địa, sinh viên 
được nâng cao ý thức, thái độ và hành vi xây 
dựng, giữ gìn, bảo vệ môi trường tự nhiên, 
bảo vệ môi trường sống của chính con người. 
XÂY DỰNG TÌNH HUỐNG DẠY HỌC 
CHO NỘI DUNG TIẾN TRÌNH LỊCH SỬ 
VĂN HÓA VIỆT NAM 
Mục tiêu: Cung cấp cho sinh viên những kiến 
thức cơ bản về các thời kì văn hóa trong tiến 
trình văn hóa Việt Nam; vai trò của từng thời 
kì trong định hình văn hóa Việt Nam. 
Tiến trình lịch sử văn hóa Việt Nam chia 
thành 6 giai đoạn tạo thành 3 lớp: Lớp văn 
hóa bản địa, lớp văn hóa giao lưu với Trung 
Hoa và khu vực và lớp văn hóa giao lưu với 
phương Tây. 
Để giúp sinh viên hiểu rõ hơn về cội nguồn và 
lịch sử phát triển của văn hóa dân tộc, tác giả 
đi xây dựng tình huống dạy học như sau: 
Tình huống 4: Văn hóa Việt Nam là một bộ 
phận của văn hóa Trung Hoa? 
Sau khi học xong bài học “Lớp văn hóa giao 
lưu với Trung Hoa và khu vực” thuộc chương 
3.Tiến trình lịch sử văn hóa Việt Nam, một 
bạn sinh viên đưa ra vấn đề thảo luận như sau: 
Có người cho rằng do Việt Nam bị Bắc thuộc 
hơn 1000 năm, cho nên văn hóa Việt Nam chỉ 
là một bộ phận của văn hóa Trung Quốc. 
Câu hỏi: Bạn có đồng ý với ý kiến trên 
không? Vì sao? 
Qua giải quyết tình huống, sinh viên thêm tự 
hào về cội nguồn dân tộc Việt, biết trân trọng, 
giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt 
đẹp của nền văn hóa, văn minh nông nghiệp 
trồng lúa nước, mặt khác tiếp thu, chắt lọc 
tinh hoa văn hóa của nhân loại làm giàu cho 
nền văn hóa Việt Nam. 
XÂY DỰNG TÌNH HUỐNG DẠY HỌC 
CHO NỘI DUNG VĂN HÓA TỔ CHỨC 
ĐỜI SỐNG CÁ NHÂN 
Mục tiêu: Cung cấp cho sinh viên những kiến 
thức về văn hóa tổ chức đời sống cá nhân thể 
hiện ở các khía cạnh: Tín ngưỡng, phong tục, 
văn hóa giao tiếp và nghệ thuật ngôn từ, nghệ 
thuật thanh sắc và hình khối. 
Tình huống 5: Cách xưng hô của giáo viên 
và học sinh trên lớp 
Vấn đề xưng hô của GV-HS trên lớp sao cho 
mang màu sắc học đường khá quan trọng. 
Ngày xưa, thầy- trò thường xưng hô theo kiểu 
ta- các con. Tại trường THPT nọ, giáo viên 
dạy môn Sinh N. dạy rất hay, có nhiều HS 
vào đội tuyển cấp thành phố, cấp quốc gia 
thuộc bộ môn của cô. Thế nhưng, khi lên lớp, 
Cô chỉ vỏn vẹn mấy đại từ nhân xưng sau: 
tôi- các anh chị. Trường hợp khác, một giáo 
viên khá kỳ cựu thì nói kiểu "mày -tao" với 
học sinh cấp 3. Rồi thầy K. mới về trường sau 
khi tốt nghiệp thì các bạn- tôi. 
Câu hỏi: Anh/ chị nghĩ sao về vấn đề xưng 
hô – cách sử dụng ngôn từ trong giao tiếp ở 
môi trường sư phạm? 
Qua đây, sinh viên củng cố kiến thức về Văn 
hóa giao tiếp và nghệ thuật ngôn từ của dân tộc 
Việt Nam, vận dụng kiến thức và hiểu biết cá 
nhân để ứng xử giao tiếp cho phù hợp với đặc 
trưng và truyền thống văn hóa giao tiếp tế nhị, ý 
tứ và trọng sự hòa thuận của dân tộc Việt. 
TRIỂN KHAI DẠY HỌC TÌNH HUỐNG 
VÀ KẾT QUẢ 
Tác giả đã triển khai dạy học bằng phương 
pháp tình huống cho 2 khóa K52NNA và 
K53NNA và đã thu được những kết quả tốt 
đẹp. Sinh viên cảm thấy hào hứng, tự giác và 
tích cực hơn rất nhiều trong việc nghiên cứu 
kiến thức môn học và áp dụng kiến thức để 
giải thích các hiện tượng văn hóa, đề xuất các 
giải pháp của bản thân trong việc ứng xử các 
tình huống có văn hóa, phát huy truyền thống 
và bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam trong xu 
thế toàn cầu hóa hiện nay. 
Trần Thị Vân Anh và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 188(12/3): 59 - 64 
64 
KẾT LUẬN 
Giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc cho sinh 
viên qua nội dung môn Cơ sở văn hóa Việt 
Nam là con đường giáo dục cơ bản và quan 
trọng trong các nhà trường đại học. Bài viết 
đã đề xuất một số tình huống mang tính thời 
sự của xã hội hiện đại gắn với thực tiễn dạy 
học môn học qua đó góp phần nâng cao chất 
lượng dạy và học bộ môn. Bên cạnh đó, để 
nâng cao chất lượng và hiệu quả của hoạt 
động giảng dạy môn học cần thực hiện đồng 
bộ các giải pháp đổi mới phương pháp dạy 
học với đổi mới nội dung dạy học, đa dạng 
hình thức tổ chức dạy học, phương pháp và 
hình thức đánh giá; đồng thời đổi mới cách 
dạy của thầy đi đôi với cách học của trò. 
Tác giả xin trân trọng cảm ơn sự hỗ trợ của 
trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp – Đại 
học Thái Nguyên cho đề tài nghiên cứu khoa 
học, mã số T2017-B14. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết BCH 
TW5 khóa VIII, 1998. 
2. Bộ môn Tâm lý – Giáo dục, khoa Sư phạm Kỹ 
thuật (2017), Đề cương học phần Cơ sở văn hóa 
Việt Nam, Đại học Kỹ thuật công nghiệp. 
3. Boehrer,J (1995), “How to teach a case”, 
Kennedy School of government Case Programme, 
Case No C18-95-1285.0 available from 
4. Trịnh Văn Biều, (2014), Sử dụng phương pháp 
tình huống trong dạy học hóa học ở trường trung 
học phổ thông, tạp chí Khoa học ĐHSP TP HCM, 
số 62, trang 5-16.2. 
5.Trần Ngọc Thêm, (2016), Hệ giá trị Việt Nam từ 
truyền thống đế hiện đại và con đường tới tương 
lai, Nxb Văn hóa – Văn nghệ. 
ABSTRACT 
CONSTRUCTION RESEARCH OF TEACHING SITUATIONS ASSOCIATED 
WITH THE FACTUAL TEACHING OF THE SUBJECT VIETNAM CULTURAL 
FOUNDATION TO EDUCATE NATIONAL CULTURAL IDENTITY FOR 
STUDENTS IN MAJOR OF ENGLISH LANGUAGE 
Tran Thi Van Anh
*
, Nguyen Hoang Ha 
University of Technology - TNU 
Education of national cultural identity for students is an urgent and important task of universities 
and colleges. This article introduces some basic methods of education of national cultural identity 
for students in major of English language, through teaching the subject of Vietnamese Cultural 
Foundation in particular. Teaching situations associated with the factual teaching of the subject 
Vietnamese Cultural Foundation have been developed and studied by the author, thereby educating 
students to deeply understand some characteristics and cultural identity of Vietnamese people; to 
love, respect, preserve and promote the national traditional values; to selectively acquire cultural 
essence of humanity, thereby improving their own personality. 
Key words: national ethnic identity; education of national cultural identity; teaching situations; 
cultural tradition; English language 
Ngày nhận bài: 22/8/2018; Ngày phản biện: 12/9/2018; Ngày duyệt đăng: 12/10/2018 
*
 Tel: 0942 974019, Email: vananhsusan@gmail.com