Nghiên cứu sự tương quan giữa nội soi mũi và CT scan trong chẩn đoán bệnh viêm xoang mạn tính

NGHIEÂN CÖÙU SÖÏ TÖÔNG QUAN GIÖÕA NOÄI SOI MUÕI VAØ CT SCAN 
TRONG CHAÅN ÑOAÙN BEÄNH VIEÂM XOANG MAÏN TÍNH 
Huyønh Baù Taân*, Nguyeãn Höõu Khoâi** 
TOÙM TAÉT 
Vieâm muõi xoang laø moät trong nhöõng beänh thöôøng gaëp nhaát ôû caùc phoøng khaùm beänh tai muõi hoïng ôû 
nöôùc ta cuõng nhö nhieàu nöôùc treân theá giôùi. Vieâm muõi xoang aûnh höôûng nhieàu ñeán khaû naêng lao ñoäng vaø 
chaát löôïng cuoäc soáng. Ngaøy nay, nhôø vaøo söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc kyõ thuaät trong lónh vöïc y teá, nhieàu 
phöông tieän chaån ñoaùn beänh hieän ñaïi ñaõ ra ñôøi, giuùp cho caùc baùc só tai muõi hoïng khaùm vaø chaån ñoaùn 
beänh vieâm muõi xoang chuaån xaùc hôn raát nhieàu so vôùi caùc phöông tieän thoâng thöôøng tröôùc ñaây. Ñeå ñaùnh 
giaù vai troø vaø giaù trò cuûa phöông phaùp khaùm muõi qua noäi soi vaø chuïp CT Scan, chuùng toâi ñaõ tieán haønh 
nghieân cöùu söï töông quan giöõa hai phöông phaùp naøy döïa treân cô sôû ñoái chieáu vôùi toån thöông giaûi phaãu 
beänh veà vi theå trong vieäc chaån ñoaùn beänh vieâm muõi xoang maïn tính ôû ngöôøi lôùn. 
SUMMARY 
THE CORRELATION WITH NASAL ENDOSCOPY AND CT SCAN IN THE 
DIAGNOSTIC OF ADULT CHRONIC SINUSITIS 
Huynh Ba Tan, Nguyen Huu Khoi 
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 128 – 132 
Sinusitis is one of common diseases found in the E.N.T. clinics in Viet Nam such as many countries in 
the world. The sinusitis affects much to the working ability and the quality of the life. Nowadays, due to 
the technical and scientific development on the medical field, many Hi-Tech means of diagnostic have 
been discovered and they help E.N.T doctors to take an examination and diagnostic on sinusitis more 
accurately than other previous ones. In order to evaluate the role and value of the method of nasal 
endoscopy and CT Scan, we have carried out the research on the correlation with nasal endoscopy and 
CT Scan on the basis of comparison with the anapathology in the diagnostic of the Adult Chronic Sinusitis. 
ÑAËT VAÁN ÑEÀ 
Theo thoáng keâ cuûa beänh vieän Tai Muõi Hoïng 
thaønh phoá Hoà Chí Minh 1996, vieâm muõi xoang maïn 
tính ôû ngöôøi lôùn chieám tyû leä 33,7% vaø ôû treû em laø 
19,8% trong toång soá beänh nhaân ñieàu trò noäi truù töø 
1990 ñeán 1995(3). 
Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa taïp chí y só gia ñình 
Hoa Kyø naêm 2002, vieâm muõi xoang laø moät trong 
nhöõng beänh thöôøng gaëp nhaát ôû caùc phoøng khaùm 
beänh tai muõi hoïng, chieám tyû leä 13,5 % trong coäng 
ñoàng(2). 
Nguyeân taéc chaån ñoaùn beänh vieâm muõi xoang 
maïn tính laø döïa vaøo caùc tieâu chuaån: trieäu chöùng cô 
naêng do beänh nhaân töï khai, trieäu chöùng thöïc theå qua 
khaùm muõi hoïng hoaëc noäi soi muõi vaø trieäu chöùng X 
quang coå ñieån hoaëc CT Scan, MRI v.v... 
Töø ñaàu naêm 2000 ñeán nay, khoa tai muõi hoïng 
beänh vieän Ñaø Naüng ñaõ trang bò duïng cuï khaùm muõi 
xoang qua noäi soi vaø chuïp CT scan ñeå chaån ñoaùn 
beänh vieâm muõi xoang ôû ngöôøi lôùn. Qua thöïc tieãn, 
chuùng toâi nhaän thaáy vieäc ghi nhaän ñaày ñuû nhöõng 
trieäu chöùng laâm saøng, khaùm muõi qua noäi soi vaø chuïp 
CT Scan ñaõ laøm gia taêng ñoä chính xaùc trong vieäc 
chaån ñoaùn vaø naâng cao hieäu quaû phaãu thuaät trong 
ñieàu trò beänh vieâm muõi xoang maïn tính. 
Ñeå xaùc ñònh roõ vai troø vaø giaù trò cuûa phöông phaùp 
* Khoa Tai Muõi Hoïng Beänh vieän Ñaø Naüng 
** Boä moân Tai Muõi Hoïng Tröôøng Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP HCM 
 128
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
khaùm noäi soi muõi vaø phim CT Scan trong vieäc chaån 
ñoaùn beänh vieâm muõi xoang maïn tính chuùng toâi ñaõ 
tieán haønh nghieân cöùu vôùi muïc tieâu laø tìm moái töông 
quan giöõa hình aûnh noäïi soi muõi vaø CT Scan treân cô sôû 
ñoái chieáu vôùi toån thöông giaûi phaãu beänh veà vi theå. 
PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU 
Ñoái töôïng nghieân cöùu 
Ñoái töôïng nghieân cöùu ñöôïc choïn trong soá beänh 
nhaân ñeán khaùm taïi phoøng khaùm khoa tai muõi hoïng 
beänh vieän Ñaø Naüng, coù chaån ñoaùn laâm saøng laø 
vieâm muõi xoang maïn tính, ñöôïc nhaäp vieän ñeå 
khaùm noäi soi muõi vaø chuïp CT Scan, sau ñoù leân 
chöông trình phaãu thuaät muõi xoang qua noäi soi. 
Thôøi gian nghieân cöùu 
Nghieân cöùu ñöôïc tieán haønh trong thôøi gian 2 
naêm, töø thaùng 06 naêm 2002 ñeán heát thaùng 06 naêm 
2004. 
Phöông phaùp nghieân cöùu 
Tieàn cöùu, moâ taû. Xöû lí soá lieäu thoáng keâ theo 
phöông phaùp Ma traän quyeát ñònh (Decision Matrix)(1). 
Duïng cu 
Duïng cuï noäi soi muõi 
+ Nguoàn saùng vaø camera hieäu Karl Storz vaø 
ILO (Ñöùc) , maõ soá HL 2250 - eco V. 
+ OÁng noäi soi cöùng hieäu Megamedical 
Endoscope vaø Karl Storz 00 vaø 300., ñöôøng kính 4 mm. 
Thieát bò vaø kyõ thuaät chuïp CT Scan 
Beänh nhaân ñöôïc chuïp caét lôùp vi tính baèng maùy 
HiSpeed CT/e xoaén oác, hieäu General Electric (Hoa 
Kyø) vaø maùy CT thöôøng, hieäu Shimadzu (Nhaät), vôùi 
tö theá coronal, beà daøy laùt caét 3-5 mm, tröôøng nhìn 
(Field of view) 150 mm, ñoä loïc xöông: K5P1, cöûa 
soå: W= 2500, L = 250 cho ñoä loïc xöông; W= 350, 
L = 40 cho ñoä loïc chuaån hay moâ meàm. 
Caùc böôùc tieán haønh 
Taát caû beänh nhaân ñeán khaùm taïi phoøng khaùm tai 
muõi hoïng beänh vieän Ñaø Naüng, khaùm laâm saøng chaån 
ñoaùn laø vieâm muõi xoang maïn tính, ñöôïc cho laøm 
beänh aùn nhaäp vieän ñeå noäi soi muõi, vaø chuïp CT scan 
ghi nhaän keát quaû ñaày ñuû vaøo hoà sô beänh aùn. 
Hình aûnh noäi soi muõi vaø CT Scan ñöôïc löu laïi 
treân maùy vi tính döôùi ñònh daïng JPEG (Joint 
Photographic Expert Group). 
Trong quaù trình phaãu thuaät, quan saùt toån 
thöông ñaïi theå, laáy beänh tích trong muõi xoang, göûi 
laøm xeùt nghieäm giaûi phaãu beänh taïi khoa giaûi phaãu 
beänh beänh vieän Ñaø Naüng. Keát quaû ñöôïc caùc baùc só 
chuyeân khoa giaûi phaãu beänh ñoïc vaø ghi nhaän trong 
phieáu xeùt nghieäm. 
KEÁT QUAÛ 
Döõ Lieäu thoáng keâ cuûa nhoùm beänh 
nhaân nghieân cöùu 
Veà giôùi, tuoåi, soá naêm maéc beänh ñöôïc trình baøy ôû 
baûng 1, 2, 3 
Baûng 1: Phaân boá beänh nhaân theo giôùi (n = 100).
Toång soá Nam Nöõ 
100 44 (44%) 56 (56%) 
Baûng 2: Phaân boá beänh nhaân theo tuoåi (n= 100) 
Tuoåi 15-25 26-35 36-45 46-65 
Soá beänh nhaân 24 (24%) 33 (33%) 28 (28%) 15 (15%)
Tuoåi trung bình: 37 
Baûng 3: Phaân boá beänh nhaân theo thôøi gian maéc beänh 
(n = 100) 
Thôøi gian maéc 
beänh 
2-3 naêm 3-4 naêm 4-5 naêm >5 naêm 
Soá beänh nhaân 21 (21%) 34 (34%) 29 (29%) 16 (16%)
Thôøi gian maéc beänh trung bình: 3,5 naêm. 
Keát quaû nghieân cöùu treân noäi soi 
Coù 07 daáu hieäu baát thöôøng treân noäi soi muõi vôùi 
caùc tyû leä khaùc nhau ñöôïc trình baøy ôû baûng 4. 
Baûng 4: Daáu hieäu beänh lyù vaø baát thöôøng giaûi phaãu 
ghi nhaän qua noäi soi muõi (n = 100) 
STT Nhöõng daáu hieäu beänh lyù vaø nhöõng baát thöôøng veà giaûi phaãu Soá ca Tyû leä %
1 Dòch tieát 82 82% 
2 Bieán daïng vaùch ngaên muõi 65 65% 
3 Phì ñaïi caùc cuoán muõi 44 44% 
4 Poâlyùp muõi 23 23% 
5 Cuoán muõi giöõa cong ngöôïc 21 21% 
6 Boùng saøng phoàng lôùn 15 15% 
7 Moûm moùc bieán daïng 11 11% 
 129
Keát quaû nghieân cöùu treân phim CT 
(Coronal vaø Axial) 
Coù 10 daáu hieäu baát thöôøng ghi nhaän ñöôïc treân 
phim CT muõi xoang ñöôïc trình baøy ôû baûng 5. 
Baûng 5: Hình aûnh beänh lyù vaø nhöõng baát thöôøng caáu 
truùc giaûi phaãu ghi nhaän qua phim CT Scan: 
STT Daáu hieäu beänh lyù vaø nhöõng hình 
aûnh baát thöôøng veà giaûi phaãu 
Soá ca 
Tyû leä 
% 
1 Môø ñuïc caùc xoang 94 94% 
2 Loã thoâng khe heïp hoaëc taéc ngheõn 86 86% 
3 Leäch vaùch ngaên muõi 38 38% 
4 Concha bullosa 27 27% 
5 Cuoán muõi giöõa bieán daïng 12 12% 
6 Boùng saøng phoàng lôùn 08 08% 
7 Boïc öù ñoïng trong xoang haøm 07 07% 
8 Moûm moùc bieán daïng 05 05% 
9 Teá baøo Agger Nasi 04 04% 
10 Teá baøo Haller 01 01% 
Ñaùnh giaù söï töông quan caùc daáu hieäu 
beänh lyù treân noäi soi vaø CT Scan ñöôïc 
trình baøy ôû baûng 6. 
Baûng 6: Tyû leä töông quan giöõa noäi soi muõi vaø CT 
Scan 
HÌNH AÛNH 
CAÙC THOÂNG SOÁ
NOÄI SOI 
MUÕI 
CT SCAN 
Ñoä nhaïy 76% 89% 
Ñoä chuyeân bieät 44% 57% 
Döông tính giaû 56% 43% 
AÂm tính giaû 24% 10% 
Giaù trò tieân ñoaùn döông 87% 90% 
Ñoä chuaån xaùc 84% 86% 
Moät vaøi hình aûnh minh hoïa moái töông 
quan laâm saøng-noäi soi-CT Scan 
Beänh nhaân Nguyeãn Thò L. 36 tuoåi soá hoà sô nhaäp 
vieän: 535I, soá noäi soi muõi: 1228, soá phim CT: 040629. 
Hình aûnh noäi soi muõi: Cuoán muõi giöõa quaù phaùt, coù 
nhieàu khoái Poâlyùp laáp ñaày hoác muõi. 
Hình aûnh phim Coronal CT Scan: daáu hieäu môø ñuïc 
caùc xoang saøng vaø xoang haøm 2 beân. 
Hình aûnh giaûi phaãu beänh: toå chöùc nieâm maïc xoang 
taåm nhuaän nhieàu teá baøo Lymphoâ, moâ ñeäm phuø neà, 
caùc tuyeán nhaày nôû lôùn. 
 130
Nghieân cöùu Y hoïc Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005
BAØN LUAÄN 
Vai troø vaø giaù trò cuûa noäi soi muõi trong 
chaån ñoaùn vieâm muõi xoang maïn: 
Daáu hieäu beänh lyù thöôøng thaáy nhaát laø dòch tieát 
82% goàm nhieàu daïng khaùc nhau: nhaày trong, nhaày 
muû vaø muû, trong ñoù dòch tieát loaiï nhaày muû chieám ña 
soá 61%. Theo taùc giaû Rehan A. Kazi, daáu hieäu dòch tieát 
chieám tyû leä 89%. Dòch tieát baát thöôøng, thöôøng ñi song 
haønh vôùi beänh lyù nieâm maïc nhö laø moät daáu hieäu ñaëc 
tröng nhaát cuûa beänh vieâm xoang maïn tính(3,4). 
Baûng 4 cho thaáy nhöõng bieán daïng vaùch ngaên muõi 
nhö leäch, maøo (cöïa), gai vaùch ngaên, thöôøng gaëp vôùi tyû 
leä 65%, trong ñoù leäch vaùch ngaên phaàn cao chieám tyû leä 
cao nhaát (73,7%). Keát quaû naøy phuø hôïp vôùi Kazi 
(68%). Nhöng theo taùc giaû N.S. Jones chæ coù 21%(4,8)ø. 
Vaùch ngaên muõi bò leäch ñeø eùp vaøo caùc cuoán muõi laøm 
suy giaûm söï thoâng khí ôû muõi vaø ñaëc bieät laø caùc tröôøng 
hôïp vaùch ngaên muõi bò leäch ôû phaàn cao seõ ñeø eùp vaøo 
cuoán muõi giöõa gaây ra trieäu chöùng nhöùc ñaàu do tieáp 
xuùc (contact point headache). 
Phì ñaïi caùc cuoán muõi do hieän töôïng vieâm nieâm 
maïc toaøn boä hoác muõi, phuø neà laøm cho caùc cuoán 
muõi quaù phaùt, chieám tyû leä 44%. Theo Rehan A. 
Kazi, daáu hieäu naøy coù tyû leä cao hôn 77%(7). 
Poâlyùp muõi gaëp ôû nhieàu giai ñoaïn khaùc nhau, coù 
theå ôû moät beân hoaëc caû hai beân hoác muõi; töø giai 
ñoaïn 1 ñeán giai ñoaïn 4 chieám tyû leä 23%, trong ñoù 
poâlyùp muõi giai ñoaïn 3 thöôøng gaëp nhaát 47,8%. 
Cuoán muõi giöõa quaù phaùt laø haäu quaû cuûa nieâm 
maïc cuoán muõi giöõa bò quaù saûn (hyperplasia) toaøn 
boä chieám tyû leä 80,1%, hoaëc cong ngöôïc vaøo phía 
trong 19,1%, do phaàn nieâm maïc tieáp giaùp vôùi khe 
muõi giöõa (phaàn buïng) cuûa cuoán muõi giöõa bò vieâm 
vaø quaù saûn, phaùt trieån lan roäng xuoáng phía döôùi, 
coøn phaàn nieâm maïc phía trong (phía vaùch ngaên: 
phaàn löng) cuoán muõi giöõa chöa bò quaù saûn. Theo 
nghieân cöùu cuûa chuùng toâi thì nhöõng bieán daïng cuûa 
cuoán muõi giöõa noùi treân chieám tyû leä 21%. Theo 
Jones laø 16% vaø Bolger laø 26,1%. 
Ngoaøi nhöõng daáu hieäu beänh lyù vaø nhöõng baát 
thöôøng veà giaûi phaãu neâu treân, chuùng toâi coøn tìm thaáy 
2 caáu truùc giaûi phaãu khaùc cuûa muõi cuõng thöôøng bò 
bieán daïng laø boùng saøng phoàng lôùn tyû leä 15% vaø moûm 
moùc cong vaøo trong (phía vaùch ngaên muõi) tyû leä 11%. 
Theo Godeny vaø Neil Bhttacharya tyû leä caùc baát thöôøng 
naøy laàn löôït laø 15% vaø 08%, töông ñöông vôùi keát quaû 
cuûa chuùng toâi(5). 
Vai troø vaø giaù trò cuûa CT Scan trong 
chaån ñoaùn vieâm muõi xoang maïn 
Chieám tyû leä töø cao ñeán thaáp laø caùc ñaáu hieäu: 
caùc xoang bò môø ñuïc 94%, loã thoâng khe bò heïp hoaëc 
taéc hoaøn toaøn 86%, vaùch ngaên muõi bò leäch 38%, 
concha bullosa 27%, cuoán muõi giöõa bieán daïng 12%, 
boùng saøng phoàng lôùn 8%, boïc öù ñoïng xoang haøm 
7%, moûm moùc bieán daïng 5%, teá baøo Agger nasi 4%, 
vaø teá baøo Haller 1%. 
Daáu hieäu môø ñuïc caùc xoang thöôøng gaëp nhaát laø ôû 
nhoùm xoang tröôùc 2 beân 60,6%, nhieàu nhaát laø xoang 
haøm. Keá ñeán laø nhoùm xoang tröôùc 1 beân 26,6%, coøn 
caùc nhoùm xoang sau chieám tyû leä raát thaáp: môø ñuïc 
moät beân 5,3%, môø ñuïc hai beân 4,3%. Môø toaøn boä caùc 
nhoùm xoang raát hieám gaëp 1,1%. Theo Xavier Prana 
daáu hieäu môø ñuïc caùc xoang thuoäc nhoùm tröôùc laø 52%. 
Hình aûnh môø ñuïc caùc xoang haàu nhö luoân luoân 
song haønh vôùi daáu hieäu taéc loã thoâng khe, gaây öù 
ñoïng dòch tieát vaø lôùp nieâm maïc loùt trong caùc xoang 
daøy leân. Trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, tyû leä taéc 
loã thoâng khe hoaøn toaøn moät beân laø 27,9%, hai beân 
laø 61,6%. Theo Clair laø 30% vaø 60%. 
Vaùch ngaên muõi leäch chieám tyû leä 38%, trong ñoù 
thöôøng gaëp nhaát laø hình aûnh vaùch ngaên muõi leäch 
phaàn cao chieám tyû leä 73,7%, cheøn eùp vaøo cuoán muõi 
giöõa gaây bít taéc phöùc hôïp loã thoâng khe ôû khe muõi 
giöõa, vaø haäu quaû laø gaây vieâm xoang maïn tính. 
Concha bullosa, theo moät vaøi taùc giaû nöôùc 
ngoaøi laø daáu hieäu thöôøng gaëp nhaát trong nhöõng 
bieán ñoåi veà giaûi phaãu cuûa caùc caáu truùc trong hoác 
muõi, nhöng trong nghieân cöùu cuûa chuùng toâi daáu 
hieäu naøy chæ chieám tyû leä 27%. Theo Calhoun tyû leä 
concha bullosa laø 29% vaø Carter laø 25%(6). 
Cuoán muõi giöõa bieán daïng chieám tyû leä 12%, trong 
ñoù coù hai loaïi bieán daïng chính laø cuoán muõi giöõa quaù 
 131
phaùt chieám tyû leä 83,3%, cuoán muõi giöõa cong ngöôïc 
chieám tyû leä 16,7%. Theo Jones tyû leä cuoán muõi giöõa 
bieán daïng laø 11,5%, vaø theo Kennedy laø 15%. 
Cuoán muõi giöõa quaù phaùt hoaëc cong ngöôïc seõ 
cheøn eùp vaøo moûm moùc, laøm heïp vuøng pheãu saøng 
vaø laøm taéc söï thoâng khí cuûa muõi. 
Ngoaøi nhöõng bieán ñoåi baát thöôøng veà caùc caáu 
truùc giaûi phaãu trình baøy treân ñaây, chuùng toâi cuõng 
ñaõ phaùt hieän moät soá thay ñoåi giaûi phaãu khaùc, vôùi tyû 
leä thaáp hôn nhö boùng saøng phoàng lôùn 8%, u boïc öù 
ñoïng trong xoang haøm 7%, moûm moùc bieán daïng 
5%, söï hieän dieän cuûa teá baøo Agger nasi 4% vaø teá 
baøo Haller 1%. Caùc tyû leä naøy ñeàu phuø hôïp vôùi 
nghieân cöùu cuûa nhieàu taùc giaû khaùc nhö Nguyeãn Thò 
Kieàu Thô, Bolger, Zinreic. 
KEÁT LUAÄN 
Ngaøy nay vôùi söï phaùt trieån maïnh meõ veà khoa 
hoïc kyõ thuaät, phöông phaùp noäi soi muõi giuùp caùc 
thaày thuoác tai muõi hoïng phaùt hieän caùc daáùu hieäu 
beänh lyù vaø nhöõng thay ñoåi veà caáu truùc giaûi phaãu 
nhoû, naèm saâu...maø baèng maét thöôøng chuùng ta 
khoâng thaáy ñöôïc, nhôø ñoù giuùp cho vieäc chaån ñoaùn 
beänh ñöôïc chi tieát vaø chuaån xaùc hôn. Ngoaøi ra, noäi 
soi muõi coøn laø moät phöông tieän khoâng theå thieáu 
ñöôïc ñeå laáy beänh phaåm nuoâi caáy vi khuaån cuõng 
nhö sinh thieát chaån ñoaùn chính xaùc nhaát. Ñoä nhaïy 
cuûa noäi soi muõi laø 76%, ñoä chuyeân bieät laø 44%. 
Ñaëc bieät nhieàu beänh u aùc tính muõi xoang trong 
giai ñoaïn ñaàu coù nhöõng trieäu chöùng gioáâng nhö 
beänh vieâm muõi xoang thoâng thöôøng, neáu chuùng ta 
khoâng phaùt hieän ñöôïc sôùm laø moät ñieàu ñaùng tieác. 
Phim chuïp CT Scan muõi xoang seõ cho thaáy roõ 
hình aûnh baát thöôøng ñaëc bieät roõ ôû nhoùm caùc xoang 
sau (xoang saøng sau, xoang böôùm), ñaëc bieät laø vuøng 
phöùc hôïp loã thoâng khe vaø nhöõng baát thöôøng veà giaûi 
phaãu khaùc coù lieân quan ñeán beänh sinh cuûa vieâm 
muõi xoang maïn. CT Scan cuõng giuùp chuùng ta phaùt 
hieän nhöõng baát thöôøng khaùc lieân quan ñeán soï naõo: 
aùp xe haäu nhaõn caàu, khoái u, khuyeát thaønh xoang... 
Nhöõng daáu hieäu naøy seõ cuûng coá theâm cho chaån 
ñoaùn laâm saøng, noäi soi vaø coù theå ñöôïc xem nhö 
moät taám baûn ñoà veà caáu truùc muõi xoang treân khoái 
xöông maët, giuùp cho phaãu thuaät vieân traùnh ñöôïc 
nhöõng tai bieán trong luùc moå muõi xoang qua noäi soi, 
giaûm tyû leä töû vong cho ngöôøi beänh. Ñoä nhaïy cuûa 
CT Scan laø 89%, ñoä chuyeân bieät laø 57%. 
 Tuy nhieân, giaù thaønh phim chuïp CT Scan coøn 
quaù ñaét, do ñoù chuïp CT Scan neân chæ ñònh khi nghi 
ngôø coù toån thöông soï naõo lieân quan ñeán beänh vieâm 
muõi xoang maïn; nhöõng tröôøng hôïp vieâm muõi 
xoang maïn coù khaû naêng seõ gaây ra bieán chöùng hoaëc 
ñaõ coù bieán chöùng, cuõng nhö ñeå chaån ñoaùn phaân 
bieät giöõa beänh vieâm muõi xoang khoâng ñieån hình 
vôùi u aùc tính muõi xoang, vaø quan troïng nhaát laø 
chuaån bò keá hoaïch phaãu thuaät tröôùc khi tieán haønh 
phaãu thuaät muõi xoang qua noäi soi. 
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 
1. Phaïm Minh Böûu, Giaùo trình xaùc suaát thoáng keâ, Tröôøng 
Ñaïi hoïc Y Döôïc Thaønh phoá Hoà chí Minh, Boä moân Vaät 
Lyù Toaùn, 1996, tr.19-20. 
2. Huyønh Khaéc Cöôøng, Traàn Cao Khoaùt, Vieâm xoang 
maïn tính 2002, Taäp tin Caâu laïc boä"Vieâm Muõi Xoang" 
soá 3-4/2001. 
3. Nguyeãn Thò Duyeân, Traàn Vieät Hoàng, Huyønh Khaéc Cöôøng, 
Nguyeãn Höõu Khoâi, Noäi soi chaån ñoaùn beänh Tai Muõi 
Hoïng taïi Beänh vieän Nhaân Daân Gia Ñònh -Noäâi san Tai 
Muõi Hoïng, Hoäi Tai Muõi Hoïng Vieät Nam xuaát baûn soá 1-2002, 
tr. 3. 
4. Voõ Taán, Tai Muõi Hoïng Thöïc haønh, Taäp 1, Nhaø xuaát 
baûn Y Hoïc -1994, Tr.116-134. 
5. Lee. KJ, Essential Otolaryngology Head and Neck 
Surgery, 8 edition, International edition, 2003: 697-
700. 
6. Godeny M., Comparative study of Nasal endoscopy, 
CT, and MRI- Evaluation of sisonasal tumors and 
inflamations, ECR 2001-Presentation C-0419, ECR 
2001: 471-90. 
7. Jones N.S., CT of the paranasal sinuses: a review of 
the corellation with clinical, surgical and 
histopathological findings, Clinical 
Otolaryngol.2002,Vol. 27:11-17. 
8. Rehan AK, Evaluation of sino - nasal pathology by 
nasal endoscopy and antroscopy, The Association of 
Otolaryngologists of India Edition 2001: 48 - 90. 
 132