Nâng cao hiệu quả giờ thảo luận các môn học lý luận chính trị theo định hướng phát triển năng lực người học tại trường Đại học Quảng Bình

Ở các trường đại học nói chung và Trường Đại học Quảng Bình nói riêng, theo quy định của Bộ Giáo

dục và Đào tạo, giờ học thảo luận chiếm 30% tổng số tiết trên lớp trong giảng dạy các môn học lý luận

chính trị. Vấn đề đặt ra là, trong các giờ thảo luận, giảng viên và sinh viên cần phải thảo luận những nội

dung gì và thảo luận như thế nào để phát triển năng lực người học theo yêu cầu đổi mới dạy và học như

hiện nay. Bài viết đi vào phân tích thực tế và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả dạy và học của

giờ thảo luận các môn học lý luận chính trị ở Trường Đại học Quảng Bình.

pdf 8 trang kimcuc 5980
Bạn đang xem tài liệu "Nâng cao hiệu quả giờ thảo luận các môn học lý luận chính trị theo định hướng phát triển năng lực người học tại trường Đại học Quảng Bình", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Nâng cao hiệu quả giờ thảo luận các môn học lý luận chính trị theo định hướng phát triển năng lực người học tại trường Đại học Quảng Bình

Nâng cao hiệu quả giờ thảo luận các môn học lý luận chính trị theo định hướng phát triển năng lực người học tại trường Đại học Quảng Bình
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN SAIGON UNIVERSITY 
 TẠP CHÍ KHOA HỌC SCIENTIFIC JOURNAL 
 ĐẠI HỌC SÀI GÒN OF SAIGON UNIVERSITY 
 Số 66 (6/2019) No. 66 (6/2019) 
Email: tcdhsg@sgu.edu.vn ; Website: https://tapchikhoahoc.sgu.edu.vn 
106 
NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIỜ THẢO LUẬN CÁC MÔN HỌC LÝ LUẬN 
CHÍNH TRỊ THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC 
NGƯỜI HỌC TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG BÌNH 
Enhancing the efficiency of discussing political theory subjects in the direction 
of developing learners’ capacity at Quang Binh University 
ThS. Nguyễn Hoàng Thủy 
Trường Đại học Quảng Bình 
TÓM TẮT 
Ở các trường đại học nói chung và Trường Đại học Quảng Bình nói riêng, theo quy định của Bộ Giáo 
dục và Đào tạo, giờ học thảo luận chiếm 30% tổng số tiết trên lớp trong giảng dạy các môn học lý luận 
chính trị. Vấn đề đặt ra là, trong các giờ thảo luận, giảng viên và sinh viên cần phải thảo luận những nội 
dung gì và thảo luận như thế nào để phát triển năng lực người học theo yêu cầu đổi mới dạy và học như 
hiện nay. Bài viết đi vào phân tích thực tế và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả dạy và học của 
giờ thảo luận các môn học lý luận chính trị ở Trường Đại học Quảng Bình. 
Từ khóa: Đại học Quảng Bình, Lý luận chính trị, Thảo luận 
ABSTRACT 
Class discussion accounts for 30% of the total number of periods in teaching Political Theory subjects at 
universities in general and in Quang Binh University in particular according to the regulations of the 
Ministry of Education and Training. The problem in class discussion is what and how teachers and 
students need to discuss in order to develop learners' capacity according to the current teaching and 
learning innovation requirements. The paper analyzes the reality and proposes solutions to improve the 
effectiveness of discussing political theory subjects at Quang Binh University. 
Keywords: Quang Binh University, Political Theory, Discussion 
1. Đặt vấn đề 
Theo Quyết định số: 52/2008/QĐ-
BGDĐT ngày 18 tháng 9 năm 2008 của Bộ 
Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành 
Chương trình các môn lý luận chính trị 
trình độ đại học, cao đẳng dùng cho sinh 
viên khối không chuyên trình độ đại học, 
cao đẳng gồm các môn: Những nguyên lý 
cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư 
tưởng Hồ Chí Minh và Đường lối cách 
mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam. 
Riêng môn Những nguyên lý cơ bản 
của chủ nghĩa Mác – Lênin có thời lượng 5 
tín chỉ (phần 1: 2 tín chỉ; phần 2 và 3: 3 tín 
chỉ), trong đó nghe giảng là 70% và thảo 
luận là 30%. 
Mục tiêu của môn học là xác lập cơ sở 
lý luận cơ bản nhất để từ đó có thể tiếp cận 
được nội dung môn học Tư tưởng Hồ Chí 
Minh và Đường lối cách mạng của Đảng 
Email: hoangthuydhqb@gmail.com 
NGUYỄN HOÀNG THỦY TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN 
107 
Cộng sản Việt Nam, hiểu biết nền tảng tư 
tưởng của Đảng; xây dựng niềm tin, lý 
tưởng cách mạng cho sinh viên; từng bước 
xác lập thế giới quan, nhân sinh quan và 
phương pháp luận chung nhất để tiếp cận 
các khoa học chuyên ngành được đào tạo. 
Như vậy, theo quy định của Bộ Giáo 
dục và Đào tạo, đối với các môn lý luận 
chính trị, thảo luận cũng là hình thức dạy 
học chính khóa có vai trò hết sức quan 
trọng trong việc thực hiện mục tiêu đào 
tạo. 
2. Nội dung 
2.1. Thực tế dạy học giờ thảo luận 
các môn học lý luận chính trị theo định 
hướng phát triển năng lực người học ở 
trường Đại học Quảng Bình hiện nay 
Đổi mới phương pháp giảng dạy đang 
là một yêu cầu cấp thiết trong đổi mới giáo 
dục hiện nay. Giáo dục truyền thống tập 
trung vào nội dung kiến thức đã không còn 
phù hợp mà đang có bước chuyển mình 
theo hướng giảng dạy và đánh giá theo 
năng lực. Năng lực được hiểu là “khả năng 
thực hiện có trách nhiệm và hiệu quả các 
hành động, giải quyết các nhiệm vụ, vấn đề 
trong những tình huống khác nhau thuộc 
các lĩnh vực nghề nghiệp, xã hội hay cá 
nhân trên cơ sở hiểu biết, kỹ năng, kỹ xảo 
và kinh nghiệm cũng như sự sẵn sàng hành 
động” (Nguyễn Văn Tuấn, 2010). Năng lực 
gồm có năng lực chung và năng lực đặc 
thù. Năng lực chung là năng lực cơ bản cần 
thiết mà bất cứ người nào cũng cần phải có 
để sống, học tập và làm việc. Năng lực đặc 
thù thể hiện trên từng lĩnh vực khác nhau 
như năng lực đặc thù môn học là năng lực 
được hình thành và phát triển do nội dung 
của môn học đó tạo nên. Năng lực mà sinh 
viên đạt được sau khi học tập các môn lý 
luận chính trị thuộc năng lực đặc thù, đó là 
năng lực được hình thành và phát triển do 
nội dung các môn học lý luận chính trị tạo 
nên, bao gồm năng lực vận dụng các kỹ 
năng hoạt động lý luận, năng lực vận dụng 
các kỹ năng hoạt động thực tiễn và năng 
lực cá nhân. 
“Giảng dạy theo năng lực là hướng tiếp 
cận tập trung vào đầu ra của quá trình dạy 
và học, trong đó nhấn mạnh người học cần 
đạt được các mức năng lực như thế nào sau 
khi kết thúc một chương trình giáo dục” 
(Nguyễn Thu Hà, 2014). Trong quan niệm 
dạy học mới, (tổ chức) một giờ học tốt là 
giờ học phát huy được tính tích cực, tự giác, 
chủ động, sáng tạo của cả người dạy và 
người học nhằm nâng cao tri thức, bồi 
dưỡng năng lực hợp tác, năng lực vận dụng 
tri thức vào thực tiễn, bồi dưỡng phương 
pháp tự học, tác động tích cực đến tư tưởng, 
tình cảm, đem lại hứng thú học tập cho 
người học. Thông qua các giờ học thảo luận 
hiệu quả, hoạt động giảng dạy sẽ đảm bảo 
được những yêu cầu như trên. Thảo luận 
được hiểu là “hình thức tổ chức cho người 
học trao đổi, tranh luận các vấn đề học tập, 
để tự rút ra được các kết luận theo yêu cầu 
bài học” (Phan Hồng Vinh, 2010). Khi 
người học trao đổi, tranh luận, người học sẽ 
mở rộng và nâng cao nhận thức vấn đề, hình 
thành quá trình trao đổi kiến thức và tư 
tưởng chủ động, thái độ phê phán trong học 
tập, phát triển năng lực giải thích, bảo vệ ý 
kiến, lập trường, quan điểm của sinh viên; 
học cách thức làm việc chung, chấp nhận ý 
kiến của nhau và đi đến thống nhất, kích 
thích phát triển năng lực nghiên cứu khoa 
học, đặc biệt là tư duy sáng tạo. 
Như vậy, hoạt động thảo luận giúp 
sinh viên rèn luyện năng lực giải quyết vấn 
đề gắn với những tình huống của cuộc sống 
và nghề nghiệp. bên cạnh đó thảo luận còn 
SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 66 (6/2019) 
108 
gắn hoạt động trí tuệ với hoạt động thực 
hành, thực tiễn. Tăng cường việc thảo luận 
sẽ đổi mới quan hệ giảng viên – sinh viên 
theo hướng cộng tác, từ đó phát triển năng 
lực xã hội “một người được coi là có năng 
lực hay không có năng lực, người đó phải 
làm một cái gì đó, có nghĩa là được đặt 
trong một tình huống, vấn đề và giải quyết 
tình huống vấn đề đó” (Nguyễn Quang 
Thuấn, 2016). Giờ học thảo luận các học 
phần lý luận chính trị tạo ra sự hấp dẫn, 
hứng thú trong học tập các môn lý luận 
chính trị, khắc phục được hạn chế của 
phương pháp giảng dạy truyền thống; giúp 
sinh viên giải quyết được những vấn đề còn 
vướng mắc, từ đó hiểu đúng bản chất những 
nội dung cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin, 
tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối chính 
sách của Đảng mà trong quá trình giảng bài 
giảng viên chưa có điều kiện để làm rõ, rèn 
luyện cho sinh viên kỹ năng thuyết trình, sự 
tự tin trong giao tiếp, thực hiện có hiệu quả 
giờ thảo luận còn giúp sinh viên tăng cường 
khả năng tự học, tự nghiên cứu. 
Khoa Lý luận chính trị Trường Đại 
học Quảng Bình hiện nay có 15 giảng viên 
giảng dạy các học phần Những nguyên lý 
cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư 
tưởng Hồ Chí Minh và Đường lối cách 
mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam cho tất 
cả các ngành đào tạo của Trường với các 
khóa 57, 58, 59, 60 đang theo học. 
Xác định việc dạy học các học phần lý 
luận chính trị theo phương pháp truyền thống 
có nhiều hạn chế, nên các giảng viên trong 
Khoa đã cố gắng tổ chức hiệu quả các giờ 
thảo luận cho sinh viên. Chỉ có như vậy mới 
tạo cơ hội để sinh viên trình bày chính kiến, 
học hỏi lẫn nhau, cùng nhau đối thoại để giải 
quyết một vấn đề lý luận hoặc thực tiễn, 
nâng cao năng lực tự học, rèn luyện cho sinh 
viên, kỹ năng trình bày vấn đề khoa học, góp 
phần nâng cao bản lĩnh chính trị của sinh 
viên đáp ứng yêu cầu phát triển người học 
theo định hướng phát triển năng lực như hiện 
nay. Tuy vậy, chất lượng và hiệu quả các giờ 
học thảo luận các học phần Lý luận chính trị 
đa phần chưa đạt yêu cầu hay nói cách khác 
là chưa đạt mục tiêu học phần. 
Thăm dò ý kiến của các giảng viên trong 
Khoa và sinh viên cho thấy đa số ý kiến cho 
rằng hiệu quả giờ thảo luận các môn học lý 
luận chính trị vẫn chưa đạt được yêu cầu. Chỉ 
một số giờ học với một số ít giảng viên đã có 
thể lôi cuốn sinh viên tham gia nhiệt tình 
thảo luận. 
Trên thực tế, sau một thời gian tăng 
cường và cố gắng nâng cao chất lượng giờ 
thảo luận, các giảng viên trong Khoa bước 
đầu nhận thấy sự tiến bộ của sinh viên 
trong việc tiếp thu và mạnh dạn trao đổi 
kiến thức. Bên cạnh đó, một số năng lực lý 
luận chính trị đã hình thành, khoảng 60% 
sinh viên đạt được các kỹ năng nghiên 
cứu, viết, thuyết trình, kỹ năng thực hành 
văn bản lý luận chính trị, kỹ năng thu thập 
và xử lý thông tin lý luận chính trị; kỹ 
năng nghiên cứu, đánh giá truyền thông và 
khai thác truyền thông trong chính trị, kỹ 
năng phân tích, bình luận chính trị trên các 
phương tiện truyền thông đại chúng, kỹ 
năng làm việc theo nhóm, kỹ năng giao 
tiếp; một số sinh viên khá, giỏi đạt kỹ năng 
và năng lực tư duy lý luận về chính trị (số 
sinh viên này chiếm khoảng 5%), số còn 
lại 35 % sinh viên chưa đạt được các kỹ 
năng theo yêu cầu. 
 Ngoài ra, nhiều năng lực khác sinh 
viên vẫn chưa đạt được trong đó quan 
trọng và cơ bản nhất là sinh viên chưa có 
khả năng vận dụng các kỹ năng hoạt động 
thực tiễn, đó là kỹ năng tiếp cận và xử lý 
NGUYỄN HOÀNG THỦY TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN 
109 
tình huống lý luận chính trị hay nói theo 
cách mà các giảng viên giảng dạy lý luận 
chính trị thường sử dụng đó là các tình 
huống có vấn đề cả về lý luận và thực tiễn. 
Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ 
phía giảng viên và người học. Cụ thể: 
Thứ nhất, từ phía giảng viên 
Đa số các giảng viên trong Khoa vẫn 
còn thiếu kiến thức thực tiễn, chưa chịu 
khó tìm hiểu các vấn đề kinh tế xã hội 
mang tính thời sự phục vụ giảng dạy, trong 
khi để tổ chức tốt giờ thảo luận đòi hỏi 
giảng viên phải nâng cao trình độ chuyên 
môn, năng lực sư phạm, am hiểu thực tế. 
Một số giảng viên vẫn chưa chủ động, 
linh hoạt để xử lý những tình huống của 
buổi thảo luận. Hình thức thảo luận phát 
huy tính tự tin, tích cực, chủ động, sáng tạo 
của sinh viên không có nghĩa là vai trò của 
giảng viên sẽ lu mờ. Trái lại, để thực sự là 
người tổ chức thực hiện, hướng dẫn sinh 
viên trong thảo luận vai trò của giảng viên 
phải được nâng cao. 
Giảng viên chưa biết cách áp dụng các 
phương pháp cũng như kỹ thuật tổ chức 
hoạt động học của sinh viên để tổ chức một 
giờ thảo luận hiệu quả. Có nhiều năng lực 
cần hình thành và phát triển cho sinh viên 
trong dạy học như năng lực tự học, năng lực 
phát hiện và giải quyết vấn đề, năng lực 
sáng tạo, năng lực giao tiếp và hợp tác; năng 
lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền 
thông v.v. Trong số đó, phát triển năng lực 
sáng tạo, năng lực phát hiện và giải quyết 
vấn đề của sinh viên là mục tiêu quan trọng, 
qua đây góp phần thúc đẩy sự hình thành và 
phát triển của các năng lực khác. Để có thể 
đạt được mục tiêu này, phương pháp dạy 
học cần phải đổi mới sao cho phù hợp với 
tiến trình nhận thức khoa học để sinh viên 
có thể tham gia vào hoạt động tìm tòi sáng 
tạo giải quyết vấn đề, góp phần đắc lực hình 
thành năng lực hành động, phát huy tính 
tích cực, độc lập, sáng tạo của sinh viên để 
từ đó bồi dưỡng cho sinh viên phương pháp 
tự học. Những phương pháp thường sử 
dụng cho giờ học thảo luận đó là phương 
pháp làm việc nhóm, phương pháp đặt vấn 
đề, phương pháp đóng vai, phương pháp 
tình huống v.v... 
Một số giảng viên xác định chủ đề thảo 
luận chưa phù hợp, chưa đưa ra được các 
chủ đề thảo luận vừa mang tính lý luận vừa 
mang tính thực tiễn. Trên cơ sở nội dung 
theo Chương trình khung của Bộ Giáo dục 
và Đào tạo, giảng viên cần biết lựa chọn các 
chủ đề để sinh viên chuẩn bị. Các chủ đề 
cần đảm bảo nội dung tri thức của bộ môn, 
phù hợp với đối tượng sinh viên và gắn liền 
với thực tiễn. 
Việc đánh giá kết quả học tập của đa 
số giảng viên cũng chưa thật phù hợp. Dạy 
học theo định hướng phát triển năng lực 
cần có sự kết hợp đánh giá của thầy với tự 
đánh giá của trò. Trong quá trình dạy học, 
việc đánh giá không chỉ nhằm nhận định 
thực trạng và điều chỉnh hoạt động học của 
trò mà còn cả hoạt động dạy của thầy. 
Trong phương pháp tích cực, giảng viên 
phải hướng dẫn sinh viên phát triển kĩ năng 
tự đánh giá để tự điều chỉnh cách học. Hiện 
nay, một số giảng viên vẫn chưa tạo điều 
kiện cho sinh viên được tham gia vào đánh 
giá kết quả học tập và giảng dạy cũng như 
tự đánh giá lẫn nhau. 
Ngoài ra, công tác tổ chức giảng dạy 
còn chưa đạt yêu cầu, hệ thống âm thanh, 
máy chiếu không đủ cũng ảnh hưởng 
không nhỏ tới công tác đổi mới giảng dạy. 
Thứ hai, về phía người học 
Một bộ phận sinh viên chưa nhận thức 
đúng vai trò, tầm quan trọng của các học 
SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 66 (6/2019) 
110 
phần lý luận chính trị, đặc biệt là việc vận 
dụng kiến thức học phần vào giải quyết các 
vấn đề của thực tiễn cuộc sống. Không ít 
sinh viên còn chưa thấy vai trò, mối liên hệ 
giữa các học phần lý luận chính trị với các 
học phần chuyên ngành, xem các học phần 
này chỉ là bắt buộc, khô khan, trừu tượng 
mang tính đường lối, chính sách, không 
liên quan tới chuyên môn sau này, dẫn tới 
động cơ học tập không cao, thái độ học tập 
chưa đúng đắn như học để đối phó với kiểm 
tra, thi cử; học để trả nợ. 
Ý thức chuẩn bị cho giờ học thảo luận 
của sinh viên còn hạn chế. Giờ thảo luận 
chỉ phát huy hiệu quả khi tất cả sinh viên 
đều tham gia vào tiến trình chung của giờ 
học. Vì vậy, việc chuẩn bị các yêu cầu của 
giờ học là rất cần thiết, đây chính là nền 
tảng quan trọng nhất để tổ chức thảo luận 
thành công. 
Trong quá trình thảo luận sinh viên 
còn trình bày chủ đề có tính ngẫu hứng, 
theo cách hiểu của mình nên đôi lúc còn xa 
rời trọng tâm, nên xuất hiện những quan 
điểm không phù hợp với chủ đề của buổi 
thảo luận, hoặc xuất hiện những tranh luận 
kéo dài giữa các nhóm sinh viên. 
Trên đây là những vướng mắc cần 
khắc phục trong quá trình dạy học giờ thảo 
luận các môn học lý luận chính trị tại Khoa 
Lý luận chính trị Trường Đại học Quảng 
Bình. Để giải quyết những tồn tại trên, nhất 
thiết phải thống nhất thực hiện nhiều giải 
pháp cụ thể, sát thực. 
2.2. Nâng cao hiệu quả giờ học thảo 
luận các môn học lý luận chính trị theo 
định hướng phát triển năng lực người 
học tại trường Đại học Quảng Bình 
Thảo luận là một trong những khâu 
quan trọng của quá trình dạy học. Song 
buổi thảo luận thành công hay không là do 
việc chuẩn bị tốt nội dung của người học 
và vai trò chủ trì của giảng viên. Để nâng 
cao chất lượng các buối thảo luận trong 
dạy học các môn lý luận chính trị tại 
Trường Đại học Quảng Bình, cần thực hiện 
một số giải pháp sau: 
Thứ nhất, đối với người học 
Sinh viên nên soạn trước nội dung thảo 
luận sau mỗi bài vừa học vì điều này sẽ 
giúp các em nhớ lại những điều chưa rõ, 
những nội dung cần tra cứu thêm theo gợi 
ý của giảng viên. Nếu sinh viên quên 
không soạn nội dung thảo luận như giảng 
viên dặn dò, dẫn đến số lượng câu hỏi ít, 
buổi thảo luận trở nên nghèo nàn, ít hiệu 
quả. Việc soạn nội dung thảo luận sẽ tạo 
điều kiện cho sinh viên cách làm việc khoa 
học, hiệu quả, có sự ghi chép cẩn thận, lưu 
trữ lại những thông tin mới, tư liệu mà cả 
thầy và trò cùng nhau trao đổi. 
 Với sinh viên đến lớp dự thảo luận 
không chuẩn bị nội dung một cách chu 
đáo, thậm chí không chuẩn bị câu hỏi hoặc 
câu hỏi ít sẽ dẫn đến buổi thảo luận không 
đạt yêu cầu vì thời gian có hạn, giảng viên 
không thể đi sâu từng vấn đề, sinh viên sẽ 
không có cơ hội trình bày hết những gì còn 
vướng mắc. Một số sinh viên chuẩn bị nội 
dung mang tính đối phó, khi giảng viên hỏi 
đến đâu, sinh viên lật bài giảng hoặc giáo 
trình ra và đọc đến đó dẫn đến thiếu tập 
trung vào giải quyết vấn đề thảo luận hoặc 
hiểu vấn đề cần trao đổi một cách mơ hồ 
ảnh hưởng đến chất lượng thảo luận. 
Thường sau mỗi bài giảng, giảng viên 
nêu những nội dung quan trọng để sinh 
viên tự nghiên cứu. Qua mỗi câu hỏi, sinh 
viên phải tìm những vấn đề trọng tâm, cốt 
lõi để lý giải một cách tốt nhất. Khi soạn 
nội dung thảo luận, tùy vào cách học của 
mình, mỗi sinh viên phân tích, chứng minh 
NGUYỄN HOÀNG THỦY TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN 
111 
và trình bày, song điểm chung mà sinh viên 
hướng tới là sự tự nghiên cứu, tập trung 
khai thác cái mới nhằm giải quyết những 
vấn đề nảy sinh có trong từng nội dung 
thảo luận. 
Sinh viên nên đọc kỹ câu hỏi, gạch 
dưới những từ cần chú ý, xác định nội 
dung câu hỏi mà giảng viên đặt ra; xác 
định rõ đâu là lý luận, đâu là thực tiễn. 
Sinh viên có thể vận dụng luật, nghị quyết, 
văn kiện, tài liệu có liên quan đồng thời 
những câu hỏi kèm theo như tại sao, nếu 
như để có thể lật ngược vấn đề, có như 
vậy bài soạn mới thực sự là kiến thức của 
chính mình. 
Khi soạn nội dung thảo luận, sinh viên 
cần chú ý số liệu, tư liệu tham khảo, nguồn, 
những thông tin liên quan, mối liên hệ từng 
nội dung, những thông tin phù hợp, không 
phù hợp để chứng minh, diễn giải rõ ràng. 
Ngoài ra, sinh viên cần tuân thủ một 
cách nghiêm ngặt nội quy, quy chế học tập 
của nhà trường khi đến lớp, phải thấy tầm 
quan trọng của buổi thảo luận. Bản thân 
sinh viên phải biết hòa vào không khí học 
tập của lớp, biết thực hiện đúng theo lịch 
học, giờ nào việc nấy, phải xem buổi thảo 
luận là một buổi học chính thức. 
Cuối cùng, sinh viên cần rèn luyện kỹ 
năng nói chuyện trước đám đông, chính vì 
vậy cần chuẩn bị tốt nội dung để có thể 
phát biểu tốt trong quá trình học tập tại 
trường. Khi trở về địa phương công tác, 
tiếp cận những yêu cầu thực tiễn đặt ra 
nhất là công tác vận động quần chúng, kỹ 
năng nói không tốt sẽ là một trong những 
nguyên nhân dẫn đến công tác vận động 
quần chúng kém hiệu quả. 
Nếu sinh viên thực hiện tốt các nội 
dung trên thì sự trao đổi, tranh luận giữa 
sinh viên với nhau và giữa sinh viên với 
giảng viên sẽ hiệu quả, người học vừa nắm 
được tri thức mới, vừa nắm được phương 
pháp lĩnh hội tri thức đó, phát triển tư duy 
tích cực, sáng tạo, được chuẩn bị một năng 
lực thích ứng với đời sống xã hội, phát hiện 
kịp thời và giải quyết hợp lý các vấn đề 
nảy sinh. 
Thứ hai, đối với giảng viên 
Giảng viên vừa đóng vai trò cố vấn, 
vừa là trọng tài trong buổi thảo luận, cho 
nên cần lưu ý những điểm sau đây: 
Giảng viên cần chuẩn bị nội dung thảo 
luận chu đáo, đầy đủ. Các tình huống có vấn 
đề không chỉ dừng lại ở việc đặt câu hỏi và 
đưa ra bài tập thông thường, mà phải đặt 
vấn đề, xây dựng tình huống để gợi mở tư 
duy cho người học, tạo sự mâu thuẫn giữa 
kiến thức và kinh nghiệm đã có với những 
kiến thức mới mà họ đang tìm hiểu. 
Khi nêu tình huống có vấn đề trong 
dạy học các môn lý luận chính trị, giảng 
viên cần đáp ứng các yêu cầu: 
- Tình huống nêu lên phải phù hợp và 
có tác động tích cực, hiệu quả đến việc 
khai thác nội dung bài học. 
- Tình huống phải phù hợp với đặc 
điểm và trình độ của sinh viên. 
- Tình huống phải bao hàm những kiến 
thức đã có và những kiến thức mới, chú ý 
cập nhật những kiến thức mới tạo sự hứng 
thú, kích thích sự động não của người học. 
Giảng viên chủ trì thảo luận cần nắm rõ 
đối tượng người học để có lựa chọn phương 
pháp phù hợp, vì học viên có một trình độ, 
nhận thức khác nhau. Giảng viên có thể 
dùng phương tiện giảng dạy như phấn bảng, 
giấy viết, hình ảnh minh họa với những 
phương pháp như đóng kịch, làm việc 
nhóm, trò chơi hỏi – đáp và sinh viên có thể 
đặt ra những vấn đề cần hỏi giảng viên, các 
sinh viên cùng lớp giải quyết, đó là thông 
SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 66 (6/2019) 
112 
tin, số liệu, sự việc liên quan đến nội dung 
buổi thảo luận. 
Giảng viên cần hướng dẫn sinh viên 
đọc tài liệu trước mỗi buổi thảo luận, định 
hướng nội dung thảo luận để sinh viên chủ 
động nghiên cứu, tìm hiểu đưa ra các vấn 
đề cần giải quyết trong buổi thảo luận. 
Bên cạnh đó, khi phân công nhiệm vụ 
cho sinh viên, giảng viên lưu ý không phân 
công một nhóm biên soạn, số còn lại sẽ góp 
ý bổ sung (khi cần). Đây là nguyên nhân 
dẫn đến tư tưởng chủ quan, trông chờ, ỷ lại, 
là điều vô cùng tác hại cho sinh viên, do 
người trong nhóm được phân công sẽ yên 
tâm đã có người thực hiện thay. Với cách 
suy nghĩ này, buổi thảo luận sẽ không mang 
lại hiệu quả, vì số lượng sinh viên chuẩn bị 
nội dung thảo luận chỉ chiếm số ít người 
trong lớp. Do đó khâu chuẩn bị nội dung 
thảo luận dễ bị lệch hướng. Từ đó, sẽ tạo 
tâm lý coi thường những buổi thảo luận, sự 
nhàm chán, uể oải, tạo sức ì khi tham gia 
học tập của người học. 
Trong giờ thảo luận, giảng viên cần 
tạo không khí vui tươi, thoải mái và dân 
chủ, không gò ép, khuyến khích học viên 
chủ động nêu ý kiến bởi vì: “môi trường 
học tập có thể ảnh hưởng đến tâm tư, tình 
cảm, thái độ và hành vi, động cơ học tập 
của sinh viên” (Nguyễn Thị Minh Phượng, 
Phạm Thị Thúy, 2011). Những nội dung 
sinh viên phát biểu mà chưa đúng, chưa 
đầy đủ thì mời sinh viên khác bổ sung, 
không chê bai ý kiến của sinh viên. 
Nhà trường cần kiểm tra giáo án thảo 
luận trước khi lên lớp và tổ chức dự giờ các 
buổi thảo luận của giảng viên trên lớp. Sau 
đó các giảng viên sẽ cùng đóng góp ý kiến, 
rút kinh nghiệm để thực hiện các buổi thảo 
luận có hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, không 
nên tạo bầu không khí quá trầm lắng, ý kiến 
phát biểu ít, hạn chế sự tranh luận kéo dài 
thời gian, giảng viên phó mặc cho thời gian 
trôi, sinh viên mong chờ cho hết giờ để ra về, 
nếu một buổi thảo luận như vậy cho thấy cả 
hai phía giảng viên và sinh viên chưa làm hết 
nhiệm vụ của mình. 
Giảng viên thực hiện tốt kiểm tra, đánh 
giá trong quá trình dạy học theo định 
hướng phát triển năng lực người học, vì sự 
tiến bộ của sinh viên. Chú trọng đánh giá 
thường xuyên đối với tất cả sinh viên: đánh 
giá các hoạt động trên lớp; đánh giá qua hồ 
sơ học tập, vở học tập; đánh giá qua việc 
sinh viên báo cáo kết quả thực hiện một dự 
án học tập, nghiên cứu khoa học, báo cáo 
kết quả thảo luận; đánh giá qua bài thuyết 
trình (bài viết, bài trình chiếu, video clip 
v.v.) về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập 
(sau đây gọi chung là sản phẩm học tập); 
kết hợp đánh giá trong quá trình dạy học, 
giáo dục và đánh giá tổng kết cuối kỳ, cuối 
năm học. 
Bên cạnh đó, khi phân công nhiệm vụ 
cho sinh viên, giảng viên lưu ý không phân 
công một nhóm biên soạn, số còn lại sẽ góp 
ý bổ sung (khi cần). Đây là nguyên nhân 
dẫn đến tư tưởng chủ quan, trông chờ, ỷ lại, 
là điều vô cùng tác hại cho sinh viên, do 
người trong nhóm được phân công sẽ yên 
tâm đã có người thực hiện thay. Với cách 
suy nghĩ này, buổi thảo luận sẽ không mang 
lại hiệu quả, vì số lượng sinh viên chuẩn bị 
nội dung thảo luận chỉ chiếm số ít người 
trong lớp. Do đó khâu chuẩn bị nội dung 
thảo luận dễ bị lệch hướng. Từ đó, sẽ tạo 
tâm lý coi thường những buổi thảo luận, sự 
nhàm chán, uể oải, tạo sức ì khi tham gia 
học tập của người học. 
Tóm lại, để nâng cao chất lượng trong 
giảng dạy lý luận chính trị của Trường Đại 
học Quảng Bình, phát huy tính tích cực, 
NGUYỄN HOÀNG THỦY TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN 
113 
chủ động, sáng tạo của cả giảng viên và 
sinh viên thì cần phải thực hiện đồng bộ 
nhiều giải pháp trong nhiều lĩnh vực như: 
thao giảng, dự giờ, thảo luận, kiểm tra giáo 
án, đánh giá giảng viên và sinh viên... 
Trong đó, hoạt động thảo luận là một trong 
những hoạt động chuyên môn giữ vai trò 
quan trọng cùng với các hoạt động khác tạo 
nên chất lượng đào tạo, bồi dưỡng nói 
chung của các chương trình học, góp phần 
tạo nên hiệu quả trong việc thực hiện 
nhiệm vụ chính trị của Trường. 
3. Kết luận 
Việc đổi mới phương pháp, hình thức 
thảo luận theo định hướng phát triển năng 
lực người học đã được triển khai từ nhiều 
năm qua. Thảo luận theo định hướng phát 
triển năng lực người học hướng tới việc 
hoạt động hóa, tích cực hóa hoạt động nhận 
thức của người học, nghĩa là tập trung vào 
phát huy tính tích cực của người học chứ 
không phải là tập trung vào phát huy tính 
tích cực của người dạy vậy nên bản thân 
mỗi gảng viên cũng cần cố gắng thật nhiều 
mới có thể đáp ứng được yêu cầu của mục 
tiêu môn học nói chung, mục tiêu giờ thảo 
luận các môn học lý luận chính trị nói riêng 
đã đề ra. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
Nguyễn Thu Hà (2014). Giảng dạy theo năng lực và đánh giá theo năng lực trong giáo 
dục: Một số vấn đề lý luận cơ bản. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghiên cứu Giáo 
dục, Tập 30 (Số 2), 56-64. 
Nguyễn Thị Minh Phượng, Phạm Thị Thúy (2011). Cẩm nang phương pháp sư phạm. 
NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh. TP. Hồ Chí Minh. 
Nguyễn Quang Thuấn (2016). Đánh giá theo định hướng năng lực. Tạp chí Khoa học 
ĐHQGHN: Nghiên cứu Giáo dục, Tập 32 (Số 2), 68-82. 
TS. Nguyễn Văn Tuấn (2010). Tài liệu học tập về phương pháp dạy học theo hướng tích 
hợp (chuyên đề bồi dưỡng sư phạm). Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Thành phố 
Hồ Chí Minh (trang 7). TP. Hồ Chí Minh. 
Phan Thị Hồng Vinh (2010). Phương pháp dạy học. Nxb Đại học sư phạm. TP. Hồ Chí Minh. 
Ngày nhận bài: 19/3/2019 Biên tập xong: 15/6/2019 Duyệt đăng: 20/6/2019 

File đính kèm:

  • pdfnang_cao_hieu_qua_gio_thao_luan_cac_mon_hoc_ly_luan_chinh_tr.pdf