Nâng cao hiệu quả dạy – học các môn Lý luận chính trị và pháp luật ở trường Đại học Hải Phòng hiện nay

77TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 39, tháng 3 năm 2020
NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY – HỌC CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
VÀ PHÁP LUẬT Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG HIỆN NAY
Phạm Thị Huyền 
Khoa Lý luận Chính trị 
Email: huyenpt@dhhp.edu.vn
Ngày nhận bài: 19/8/2019
Ngày PB đánh giá: 19/9/2019
Ngày duyệt đăng: 27/9/2019
TÓM TẮT: Trong trường đại học, cao đẳng, các môn Lý luận chính trị và Pháp luật có vai trò quan trọng. 
Nó giúp người học xây dựng thế giới quan, phương pháp luận khoa học, nâng cao trình độ tư duy lý luận, 
bản lĩnh chính trị và ý thức pháp luật cho thế hệ trẻ. Trong thời gian vừa qua, Trường Đại học Hải Phòng 
đã thực hiện tốt công tác giảng dạy các môn học này cho sinh viên, song vẫn còn những hạn chế. Do vậy 
cần tiếp tục nâng cao hiệu quả dạy - học, đáp ứng yêu cầu đào tạo của Nhà trường trong giai đoạn mới.
Từ khóa: hiệu quả dạy – học, dạy – học các môn Lý luận chính trị và Pháp luật, Trường Đại học Hải Phòng.
IMPROVE THE EFECTIVENESS OF TEACHING AND STUDYING POLITICAL 
REASONING AND LAW AT HAI PHONG UNIVERSITY NOWADAYS
ABSTRACT: At Universities, Colleges, the political reasoning and law play important roles. It helps 
students to have a conception of the world and sciencetifically way to reason, improve the level of 
reflecting, political bravery and the sense of law for the new generation. Lately, Hai Phong University 
has done the teaching works of these subjects for students well, however, theare are still some 
backwards. So that nowadays, the effectiveness of teaching and studying political reasoning and law 
needs to be improved more, satisfy the training needs of Hai Phong University in the new situation.
Key words: the effectiveness of teaching and studying, teaching and studying political reasoning and 
law, Hai Phong University.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong trường đại học, cao đẳng, các 
môn Lý luận chính trị và Pháp luật có vai 
trò quan trọng. Các môn học này trang bị 
cho người học tri thức lý luận của khoa 
học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, 
lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam và kiến 
thức pháp luật một cách có hệ thống, qua 
đó giúp người học xây dựng thế giới quan, 
phương pháp luận khoa học, nâng cao 
trình độ tư duy lý luận, bản lĩnh chính trị, 
phẩm chất đạo đức cách mạng và ý thức 
pháp luật cho thế hệ trẻ. 
Trong thời gian vừa qua, Trường 
Đại học Hải Phòng đã thực hiện tốt công 
tác giảng dạy các môn Lý luận chính trị và 
Pháp luật cho các bậc học và các hệ đào 
tạo của Nhà trường. Tuy nhiên trong bối 
cảnh hiện nay, việc dạy – học các môn Lý 
luận chính trị và Pháp luật cần có nhiều 
đổi mới, đáp ứng yêu cầu đào tạo trong 
tình hình mới của Nhà trường.
78 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG
2. NỘI DUNG
2.1. Vai trò của các môn Lý luận chính trị 
và Pháp luật trong các trường đại học
Giảng dạy các môn Lý luận chính trị 
và Pháp luật nhằm cung cấp thế giới quan, 
phương pháp luận khoa học và nâng cao ý 
thức pháp luật cho người học.
Trong các trường đại học, cao đẳng, 
việc giảng dạy các môn Lý luận chính 
trị và Pháp luật góp phần quan trọng đối 
với nhiệm vụ giáo dục lý luận chính trị, 
kiến thức pháp luật cho sinh viên – đội 
ngũ trí thức tương lai của đất nước, từ đó 
giúp người học hình thành thế giới quan, 
phương pháp luận khoa học, bồi dưỡng 
lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước, xây 
dựng đạo đức, lối sống lành mạnh, ý thức 
tôn trọng và nghiêm chỉnh chấp hành 
Hiến pháp và pháp luật. Qua học tập các 
môn Lý luận chính trị và Pháp luật, người 
học có cơ sở lý luận định hướng cho cuộc 
sống, nhận thức đúng đắn thực tiễn thế 
giới cũng như tự nhận thức bản thân để từ 
đó xác định lý tưởng, hệ giá trị, lối sống, 
nếp sống của mình, ý thức pháp luật của 
mình. Thế giới quan đúng đắn, khoa học 
là tiền đề để xác lập nhân sinh quan tích 
cực. Việc học tập các môn Lý luận chính 
trị và Pháp luật còn cung cấp cho người 
học lý luận về phương pháp, hệ thống các 
quan điểm, các nguyên tắc chỉ đạo con 
người xây dựng, lựa chọn và vận dụng 
các phương pháp trong nhận thức và thực 
tiễn nhằm giải quyết tốt các vấn đề trong 
thực tiễn, nâng cao hiệu quả hoạt động 
thực tiễn. 
Các môn Lý luận chính trị và Pháp 
luật góp phần đào tạo nguồn nhân lực đáp 
ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp 
hóa, hiện đại hóa
Trong các trường đại học, cao đẳng, 
bên cạnh việc học tập kiến thức chuyên 
môn, kỹ năng nghề nghiệp thì việc trang 
bị các môn Lý luận chính trị và Pháp luật 
cho người học đã giúp người học có sự 
hiểu biết sâu sắc, đầy đủ, toàn diện về các 
tri thức lý luận và kiến thức pháp luật, 
nâng cao trình độ và năng lực tư duy lý 
luận khoa học, ý thức pháp luật. Đây là 
yếu tố quan trọng để ngành Giáo dục đào 
tạo được nguồn nhân lực vừa giỏi chuyên 
môn, nghiệp vụ vừa vững vàng về lập 
trường chính trị, có phương pháp luận 
khoa học, có ý thức tuân thủ pháp luật, đủ 
năng lực xây dựng và phát triển đất nước 
trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, 
hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.
Các môn Lý luận chính trị và Pháp 
luật giúp sinh viên có lập trường tư tưởng 
kiên định, bản lĩnh chính trị vững vàng, 
góp phần tích cực vào sự nghiệp cách 
mạng của dân tộc.
Trong bối cảnh phát triển của thế giới 
hiện nay, bên cạnh những mặt tích cực thì 
mặt trái của kinh tế thị trường, của toàn cầu 
hóa cũng tác động mạnh mẽ đến mỗi quốc 
gia trong đó có Việt Nam thì việc giáo dục 
chính trị, tư tưởng, lý tưởng cho thanh 
niên, sinh viên là nội dung cốt yếu nhằm 
bồi đắp cho họ lập trường tư tưởng kiên 
định, bản lĩnh chính trị vững vàng, trung 
thành với mục tiêu lý tưởng cách mạng, 
con đường đi lên chủ nghĩa xã hội và công 
cuộc đổi mới của đất nước, góp phần tích 
cực vào sự nghiệp cách mạng của dân tộc. 
Qua học tập các môn Lý luận chính trị 
và Pháp luật giúp thanh niên, sinh viên có 
lòng tự hào dân tộc, tinh thần tự tôn dân tộc 
và tinh thần quốc tế đúng đắn; biết đặt lợi 
ích của quốc gia, dân tộc lên trên, lên trước 
hết; nêu cao tinh thần trách nhiệm của tuổi 
79TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 39, tháng 3 năm 2020
trẻ đối với bản thân, gia đình, cộng đồng, và 
xã hội; luôn có ý thức tôn trọng và nghiêm 
chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật, 
như tinh thần đại hội XII của Đảng chỉ ra 
cần chú trọng giáo dục, rèn luyện thanh 
niên với các nội dung cốt lõi: “nhân cách, 
đạo đức, trí tuệ, năng lực sáng tạo, thể chất, 
tâm hồn, trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công 
dân, ý thức tuân thủ pháp luật” [ 2].
2.2. Tình hình dạy – học các môn Lý 
luận chính trị và pháp luật ở Trường 
Đại học Hải Phòng hiện nay
Những kết quả đạt được trong công 
tác giảng dạy các môn Lý luận chính trị và 
Pháp luật ở Trường Đại học Hải Phòng:
- Nhà trường có đội ngũ giảng viên 
Lý luận chính trị và Pháp luật có chuyên 
môn vững vàng, nhiệt huyết trong công tác 
giảng dạy và có tinh thần trách nhiệm cao 
với công việc.
Trường Đại học Hải Phòng, tổ chức 
tiền thân là Trường Trung học Sư phạm 
và Trường Cao đẳng Sư phạm Hải Phòng 
được thành lập vào năm 1959 đến nay, trải 
qua 60 năm xây dựng, trưởng thành, Nhà 
trường đã có bước phát triển nhanh cả về 
quy mô và nâng cao về chất lượng đào tạo, 
góp phần cung cấp nguồn nhân lực chất 
lượng cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp 
hóa, hiện đại hóa Thành phố và đất nước. 
Công tác giảng dạy các môn Lý luận 
chính trị và Pháp luật ở Trường Đại học 
Hải Phòng do Khoa Lý luận Chính trị đảm 
nhiệm. Khoa Lý luận Chính trị được thành 
lập từ tháng 9 năm 2006 trên cơ sở Tổ Lý 
luận Mác - Lênin của Trường Đại học Hải 
phòng. Hiện nay, Khoa có 23 cán bộ giảng 
viên, trong đó có 22 giảng viên có trình độ 
từ thạc sĩ trở lên (01 PGS, 07 tiến sĩ, 02 
nghiên cứu sinh, 01 GV cao cấp, 13 giảng 
viên chính). Khoa trực tiếp phụ trách đào 
tạo, quản lí sinh viên mã ngành Giáo dục 
chính trị và đảm nhiệm việc giảng dạy các 
môn Lý luận chính trị, Pháp luật và đảm 
nhiệm nhiệm vụ giáo dục tư tưởng, chính 
trị, ý thức pháp luật cho sinh viên trong toàn 
trường. Nhiều năm qua, đội ngũ giảng viên 
của Khoa không ngừng học tập, bồi dưỡng 
nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, 
đáp ứng yêu cầu đào tạo của Nhà trường, 
xã hội. Trong công tác giảng dạy và nghiên 
cứu khoa học, các cán bộ giảng viên rất 
tâm huyết với chuyên môn, nhiệt tình, trá-
ch nhiệm trong từng bài giảng; tích cực đổi 
mới phương pháp giảng dạy, phương pháp 
kiểm tra, đánh giá đáp ứng yêu cầu đào tạo 
trong tình hình mới. Các giảng viên luôn có 
ý thức định hướng cho sinh viên vận dụng 
những tri thức đã học vào lý giải, giải quyết 
những vấn đề trong thực tiễn, liên hệ, vận 
dụng những tri thức đó vào hoạt động thực 
tiễn của mình để việc học trở nên thiết thực, 
bổ ích.
Từ đó, kết quả học tập các môn Lý luận 
chính trị và Pháp luật của sinh viên Nhà 
trường đã đạt được kết quả tích cực. Sinh 
viên tốt nghiệp Trường Đại học Hải Phòng 
được các cơ sở sử dụng nhân lực đánh giá 
cao về phẩm chất đạo đức, năng lực công 
tác, khả năng tư duy, tinh thần trách nhiệm 
với công việc... cũng là có một phần đóng 
góp không nhỏ của Khoa trong công tác 
đào tạo của Nhà trường. 
- Đa số sinh viên Nhà trường đã 
nghiêm túc học tập các môn Lý luận chính 
trị và Pháp luật và đạt được những kết 
quả tích cực.
Nhận thức rõ vai trò của việc dạy - 
học các môn Lý luận chính trị và Pháp 
luật trong trường đại học, những năm qua 
Trường Đại học Hải Phòng đã luôn quan 
80 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG
tâm, chú trọng công tác giáo dục chính 
trị, tư tưởng và hoạt động giảng dạy các 
môn Lý luận chính trị và Pháp luật cho 
sinh viên nhà trường. Đa số sinh viên Nhà 
trường có ý thức tốt trong học tập, trong 
đó có các môn Lý luận chính trị và Pháp 
luật. Qua học tập các môn học này, sinh 
viên được trang bị tri thức lý luận và kiến 
thức pháp luật, có trình độ và năng lực tư 
duy lý luận khoa học, có các phẩm chất 
đạo đức tốt đẹp đáp ứng yêu cầu nguồn 
nhân lực cao của Thành phố và đất nước. 
Đúng như Trung tâm kiểm định chất 
lượng giáo dục thuộc Hiệp hội các trường 
đại học, cao đẳng Việt Nam khi kiểm định 
chất lượng giáo dục của Nhà trường đã 
đánh giá: “Sinh viên của Trường thực hiện 
nghiêm túc Quy chế đào tạo và các quy 
định của Trường; hiểu biết pháp luật và 
nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, chính 
sách chủ trương của Đảng và Nhà nước” 
[4]. Trong những năm gần đây, kết quả 
học tập các môn Lý luận chính trị và Pháp 
luật của sinh viên Nhà trường đã được cải 
thiện đáng kể: Trên 90% sinh viên đạt từ 
điểm D trở lên ngay từ lần thi thứ nhất, 
nhiều sinh viên đã hứng thú với môn học 
và thi đạt kết quả cao.
Bảng 1: Kết quả thi kết thúc học phần 
các môn Lý luận chính trị và Pháp luật năm học 2017 – 2018
Đơn vị tính: %
Học phần Điểm A Điểm B Điểm C Điểm D Điểm F
Nguyên lý cơ bản của CN Mác– Lênin 1 6,4 24,9 22,4 27,7 6,3
Nguyên lý cơ bản của CN Mác– Lênin 2 2,0 21,45 28,6 23,4 5,3
Tư tưởng Hồ Chí Minh 0,8 19,3 31,7 17,9 6,8
Đường lối cách mạng của ĐCS Việt Nam 2,0 14,7 31,0 27,0 7,4
Pháp luật đại cương 1,1 13,9 35 29,2 3,5
Nguồn: Tổng hợp từ kết quả thi trên hệ thống quản lý đào tạo của Nhà trường
Bảng 2: Kết quả thi kết thúc học phần 
các môn Lý luận chính trị và Pháp luật năm học 2018 – 2019
Đơn vị tính: %
 Học phần Điểm A Điểm B Điểm C Điểm D Điểm F
Nguyên lý cơ bản của CN Mác– Lênin 1 3,3 14,4 22 12 10,7
Nguyên lý cơ bản của CN Mác– Lênin 2 2,0 21,2 29,4 10,6 2,5
Tư tưởng Hồ Chí Minh 1,0 21,6 37,5 18,0 6,8
Đường lối cách mạng của ĐCS Việt Nam 16,2 24,5 22,3 11,2 4,4
Pháp luật đại cương 1,2 12,6 33,8 28,8 6,6
Nguồn: Tổng hợp từ kết quả thi trên hệ thống quản lý đào tạo của Nhà trường
81TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 39, tháng 3 năm 2020
Một số hạn chế trong công tác giảng 
dạy các môn Lý luận chính trị và Pháp 
luật ở Trường Đại học Hải Phòng
Đội ngũ giảng viên các môn Lý luận 
chính trị và Pháp luật luôn nhận thức được 
vị trí, vai trò của các môn học trong cung 
cấp tri thức, hình thành thế giới quan, ý 
thức pháp luật cho sinh viên nên đã không 
ngừng nỗ lực nâng cao chất lượng giảng 
dạy các môn học. Tuy nhiên, trong thực 
tế hiệu quả giảng dạy các môn Lý luận 
chính trị và Pháp luật chưa cao, một bộ 
phận sinh viên chưa hứng thú với môn 
học. Tình trạng đó do nhiều nguyên nhân: 
- Kết cấu chương trình các môn Lý 
luận chính trị và Pháp luật giảng dạy 
trong thời gian vừa qua còn bất hợp lý
Năm 2008, Bộ Giáo dục và Đào tạo 
đã ban hành chương trình, giáo trình mới 
cho các môn Lý luận chính trị với thời 
lượng giảng dạy bị rút ngắn so với chương 
trình trước đó khá nhiều. Việc tích hợp 
các môn: Triết học Mác – Lênin, Kinh tế 
chính trị Mác – Lênin và Chủ nghĩa xã 
hội khoa học thành môn Những nguyên lý 
cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin khiến 
cho các giảng viên phải giảng dạy cả phần 
không được đào tạo chuyên sâu. Vì vậy, 
việc đảm bảo truyền tải những tri thức lý 
luận một cách chuẩn xác, đầy đủ đã khó, 
càng khó hơn để bài giảng đó hay, hấp dẫn 
người học. 
Mặt khác để bài giảng các môn Lý 
luận chính trị và Pháp luật sâu sắc, cuốn 
hút người học, đòi hỏi các giảng viên 
không chỉ vững vàng về kiến thức chuyên 
môn mà còn phải có hiểu biết xã hội đủ 
rộng, phải thường xuyên cập nhật những 
biến đổi của thực tế cuộc sống. Tuy nhiên, 
nhiều năm nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo 
không tổ chức tập huấn cho toàn thể đội 
ngũ giảng viên giảng dạy các môn Lý luận 
chính trị, còn với đội ngũ giảng viên giảng 
dạy Pháp luật rất ít lần được tập huấn nên 
nếu giảng viên không tự học tập, tự bồi 
dưỡng sẽ không cập nhật được những tri 
thức mới, bài giảng sẽ không đáp ứng, 
không giải quyết được những vấn đề đang 
đặt ra trong thực tiễn cuộc sống. 
- Nội dung bài giảng còn nặng về kiến 
thức hàn lâm nên chưa thật sự cuốn hút 
người học
Nội dung giáo trình, bài giảng các môn 
Lý luận chính trị còn nặng về kiến thức 
hàn lâm nên chưa thật sự hấp dẫn người 
học. Để bài giảng các môn học này hay 
và hấp dẫn thì phương pháp giảng dạy của 
giảng viên có vai trò rất quan trọng. Ngoài 
việc đảm bảo kiến thức bài giảng sâu sắc, 
giảng viên phải biết gắn lý luận với thực 
tiễn. Đảm bảo nguyên tắc thống nhất giữa 
lý luận và thực tiễn trong dạy học nói 
chung, dạy học các môn Lý luận chính trị 
và Pháp luật nói riêng có vai trò đặc biệt 
quan trọng. Hồ Chí Minh đã viết: “Thống 
nhất lý luận với thực tiễn là một trong 
những nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa 
Mác – Lênin. Thực tiễn không có lý luận 
hướng dẫn thì thành thực tiễn mù quáng. 
Lý luận mà không liên hệ với thực tiễn 
là lý luận suông” [3]. Thời gian vừa qua, 
nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực 
tiễn trong giảng dạy, học tập các môn Lý 
luận chính trị và Pháp luật ở Trường Đại 
học Hải Phòng đã được các giảng viên chú 
trọng. Trong giảng dạy, các thầy, cô không 
chỉ làm rõ các tri thức khoa học mà còn 
trình bày để các tri thức lý luận soi rõ thực 
tiễn cuộc sống, nắm bắt những thay đổi, 
những vấn đề đặt ra trong thực tiễn đưa 
vào nội dung bài giảng để bài giảng sinh 
82 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG
động, phong phú, dễ hiểuTuy nhiên, 
việc vận dụng nguyên tắc thống nhất giữa 
lý luận và thực tiễn trong dạy học các môn 
Lý luận chính trị và Pháp luật còn hạn chế. 
Một số giảng viên chưa tích cực đổi mới 
phương pháp giảng dạy, giảng dạy theo 
“lối mòn”, “xơ cứng”. Giảng viên chưa 
quan tâm đến các vấn đề mới đang đặt ra 
trong thực tiễn cuộc sống để liên lệ với 
bài giảng nên bài giảng còn đơn điệu, tẻ 
nhạt Bên cạnh đó, do các trang thiết 
bị trang bị cho các phòng học của Nhà 
trường như máy chiếu, loa, mic còn rất 
hạn chế nên giảng viên khó thực hiện đổi 
mới phương pháp giảng dạy, khó áp dụng 
công nghệ thông tin nên bài giảng kém 
sinh động, hấp dẫn, thu hút người học
- Ý thức tự học, tự nghiên cứu của 
nhiều sinh viên còn thấp nên hạn chế khả 
năng tiếp thu 
Kiến thức các môn Lý luận chính trị 
và Pháp luật tương đối khó, trừu tượng và 
khái quát, sinh viên lại học các môn này 
ở năm thứ nhất, thứ hai, do các em vừa 
tốt nghiệp bậc THPT, kiến thức thực tế, 
những trải nghiệm cuộc sống của các em 
còn rất ít. Bên cạnh đó, những năm học 
bậc THPT hầu như các em chỉ chú tâm 
vào các môn thi, xét tuyển đại học, không 
chú ý tới các môn khoa học xã hội (trừ số 
ít các em thi khối này) nên hầu hết sinh 
viên thiếu hụt nền tảng kiến thức lịch sử, 
xã hội. Mặt khác, với đào tạo tín chỉ hiện 
nay, để lĩnh hội được kiến thức môn học 
đòi sinh viên phải tự học rất nhiều nhưng 
khả năng tự học của nhiều sinh viên còn 
kém. Các em không dành thời gian thỏa 
đáng cho việc tự học, ngại đọc giáo trình, 
tài liệu tham khảo, không chịu đào sâu 
suy nghĩ, thụ động lĩnh hội tri thức từ bài 
giảng của giảng viên nên các em càng thấy 
khó hiểu, khó lĩnh hội kiến thức các môn 
Lý luận chính trị và Pháp luật, hiệu quả 
học tập thấp.
2.3 Một số khuyến nghị và biện pháp 
nhằm nâng cao hiệu quả dạy – học các 
môn Lý luận chính trị và Pháp luật ở 
Trường Đại học Hải Phòng hiện nay
2.3.1. Một số khuyến nghị đối với Bộ Giáo dục 
và Đào tạo và Trường Đại học Hải Phòng
Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo: Tiếp 
tục kiện toàn chương trình, giáo trình các 
môn các môn Lý luận chính trị, Pháp luật 
và đội ngũ giảng viên giảng dạy. Để giảng 
viên lý luận chính trị thực hiện tốt công 
tác giảng dạy, hàng năm Bộ Giáo dục và 
Đào tạo cần tổ chức tập huấn cho toàn thể 
đội ngũ giảng viên giảng dạy các môn 
lý luận chính trị để qua đó giảng viên bổ 
sung, nâng cao kiến thức chuyên môn và 
cập nhật tình hình kinh tế, chính trị, xã 
hội của đất nước và thế giới. Từ đó, giảng 
viên có thể gắn những lý luận trong bài 
giảng với thực tiễn để bài giảng trở nên 
phong phú, sinh động, mang hơi thở cuộc 
sống. Các đợt tập huấn còn tạo cơ hội để 
các giảng viên Lý luận chính trị của các 
trường đại học, cao đẳng trao đổi chuyên 
môn, kinh nghiệm giảng dạy. Mặt khác, 
qua các đợt tập huấn, cảm nhận được sự 
quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với đội 
ngũ giảng viên giảng dạy các môn Lý luận 
chính trị còn giúp các giảng viên thêm yêu 
nghề, thêm yêu bộ môn mình đang giảng 
dạy, cũng như nhận thức được rõ hơn về 
trách nhiệm của mình.
 Đối với môn Pháp luật giảng dạy 
trong các trường đại học, cao đẳng, Bộ 
Giáo dục và Đào tạo cũng cần ban hành 
chương trình, giáo trình thống nhất trong 
83TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 39, tháng 3 năm 2020
toàn quốc và thường xuyên tổ chức tập 
huấn cho đội ngũ giảng viên giảng dạy 
Pháp luật. Việc đưa nội dung pháp luật 
phòng chống tham nhũng vào môn học 
Pháp luật đại cương theo Chỉ thị số 10/
CT - TTg ngày 12/6/ 2013 của Thủ tướng 
Chính phủ và Công văn số 5571- BGDĐT 
- TTg ngày 13/8/2013 của Bộ Giáo dục và 
Đào tạo cũng cần được nghiên cứu, đánh 
giá tổng kết và rút kinh nghiệm từ đó có 
hướng dẫn thống nhất về công tác giảng 
dạy thông qua các đợt tập huấn cho đội 
ngũ giảng viên. 
Ngoài ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần 
có chính sách để hàng năm giảng viên Lý 
luận chính trị, giảng viên Pháp luật được 
đi thực tế để qua đó tăng thêm kiến thức 
thực tiễn phục vụ cho công tác giảng dạy. 
Đối với Trường Đại học Hải Phòng
Với mục tiêu “trở thành trung tâm 
Giáo dục – Đào tạo, nghiên cứu khoa học 
và chuyển giao công nghệ vững mạnh 
vùng duyên hải Bắc bộ”, Trường Đại học 
Hải Phòng đã chuyển mạnh đào tạo theo 
hướng ứng dụng, đáp ứng nhu cầu xã hội. 
Nhà trường sắp bước vào giai đoạn tự chủ 
nên nâng cao chất lượng đào tạo, thu hút 
được sinh viên, đáp ứng yêu cầu của người 
sử dụng lao động là vấn đề sống còn với 
Nhà trường. Do vậy, trong bối cảnh hiện 
nay, nâng cao chất lượng dạy và học là yêu 
cầu cấp thiết đặt ra cho Nhà trường, đặc 
biệt là cho lĩnh vực đào tạo. Nhằm nâng 
cao hiệu quả dạy – học, góp phần nâng 
cao chất lượng đào tạo của Nhà trường, 
giảng viên giảng dạy các môn Lý luận 
chính trị và Pháp luật cần Nhà trường đầu 
tư nhiều hơn các trang thiết bị phục vụ cho 
hoạt động dạy và học, như máy chiếu, loa, 
míc để giảng viên có thể tổ chức các tiết 
học sinh động, hấp dẫn.
Ngoài ra, để học tập các môn Lý luận 
chính trị và Pháp luật hiệu quả, sinh viên 
không chỉ học trong các giờ lên lớp mà 
thông qua các giờ trải nghiệm, đi thực tế 
sẽ giúp các em lĩnh hội tốt tri thức và qua 
đó hiểu sâu sắc hơn những tri thức đã học 
trong thực tiễn cuộc sống. Do vậy, Nhà 
trường thông qua các tổ chức Đoàn thanh 
niên, Hội sinh viên, các câu lạc bộ 
phối hợp với khoa chuyên môn tổ chức 
các hoạt động ngoại khóa, như: tổ chức 
tham quan thực tế (viện bảo tàng, khu di 
tích lịch sử, các cơ sở kinh tế, khu kinh 
tế của địa phương), gặp gỡ, giao lưu 
với các tổ chức hội ở địa phương (tổ chức 
Công đoàn, hội Nông dân, hội Phụ nữ). 
Thường xuyên tổ chức cho sinh viên nghe 
phổ biến tình hình thời sự trong nước và 
quốc tế và các cuộc thi tìm hiểu kiến thức 
các môn Lý luận chính trị và Pháp luật; 
nghiên cứu kết hợp đưa nội dung tuyên 
truyền, phổ biến kiến thức các môn học 
đó vào các hoạt động sinh hoạt chính trị 
cho sinh viên, tạo cho các em nhiều sân 
chơi bổ ích.
2.3.2. Một số biện pháp nhằm nâng cao 
hiệu quả dạy – học các môn Lý luận chính 
trị và pháp luật ở Trường Đại học Hải 
Phòng hiện nay
Giảng viên tích cực đổi mới phương 
pháp giảng dạy, sử dụng linh hoạt các 
phương pháp dạy học tích cực.
Giảng viên cần kết hợp nhuần nhuyễn 
các phương pháp giảng dạy. Trong giảng 
dạy các môn Lý luận chính trị, phương 
pháp thuyết trình vẫn có một vai trò quan 
trọng. Tuy nhiên, để bài giảng sinh động, 
lôi cuốn và bổ ích, giảng viên cần kết hợp 
với các phương pháp khác như: phương 
pháp nêu vấn đề, phương pháp đàm thoại, 
84 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG
phương pháp thảo luận Trong các môn 
Lý luận chính trị, số tiết thảo luận chiếm ít 
nhất 30%, do vậy, giảng viên cần tổ chức 
tốt các giờ thảo luận để qua đó sinh viên 
không chỉ hiểu hơn nội dung bài mà còn 
biết vận dụng các tri thức đó vào lý giải các 
vấn đề trong thực tiễn. Giảng viên giảng 
dạy, nhất là giảng dạy cho các ngành trọng 
điểm của Nhà trường cần tích cực đổi mới 
phương pháp theo hướng tiếp cận năng 
lực nghề nghiệp, phát huy tính tích cực, 
chủ động, sáng tạo của người học. 
Đối với giảng viên giảng dạy Pháp 
luật, trong giảng dạy lý thuyết giảng viên 
cần có minh họa bằng tình huống thực 
tế. Các bài tập cũng cần gắn với các tình 
huống pháp luật cụ thể, sát với thực tiễn. 
Giảng viên cần xem xét đến đối tượng 
người học (hệ đào tạo, ngành học) để 
thiết kế bài giảng hợp lý. Giảng viên phải 
chú ý đến đặc điểm, khả năng tiếp thu, ý 
thức, thái độ của đối tượng người học để 
liên hệ, vận dụng kiến thức trong bài một 
cách phù hợp.
Tăng tính thực tiễn cho bài giảng các 
môn Lý luận chính trị và Pháp luật để bài 
giảng sinh động, cuốn hút người học.
Để thực hiện được điều này đòi hỏi 
giảng viên phải vận dụng tốt nguyên tắc 
thống nhất giữa lý luận và thực tiễn trong 
quá trình giảng dạy, bên cạnh việc giảng 
viên phải có kiến thức chuyên môn sâu, 
rộng, vững vàng thì họ cũng cần có kiến 
thức liên ngành phong phú. Chỉ khi nào 
nắm được các kiến thức khoa học vững 
vàng, sâu sắc, giảng viên mới có thể dễ 
dàng gắn các tri thức lý luận đó với thực 
tiễn. Do vậy, trong suốt quá trình công tác 
của mình, giảng viên phải không ngừng 
học tập nâng cao trình độ chuyên môn, 
nghiệp vụ, đặc biệt ý thức việc tự học 
để nâng cao hiểu biết giúp bài giảng của 
giảng viên sâu sắc, sinh động, giàu sức 
thuyết phục. Trong mỗi đơn vị kiến thức, 
giảng viên cần gợi mở, hướng dẫn giúp 
sinh viên rút ra ý nghĩa thực tiễn của vấn 
đề nghiên cứu và biết cách liên hệ, vận 
dụng nội dung đã học vào thực tiễn. 
Đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá 
kết quả học tập các môn Lý luận chính 
trị và Pháp luật của sinh viên theo định 
hướng tiếp cận năng lực. 
Việc đánh giá kết quả học tập không 
lấy việc kiểm tra khả năng tái hiện kiến 
thức đã học làm trung tâm của việc đánh 
giá mà cần chú trọng khả năng vận dụng 
sáng tạo tri thức đã học thực tế cuộc sống, 
biết cách giải quyết các vấn đề trong thực 
tiễn. Các tổ bộ môn cần xây dựng được hệ 
thống câu hỏi kiểm tra được việc nắm tri 
thức của sinh viên, đồng thời cũng đánh 
giá được sự vận dụng những tri thức đó 
vào thực tế xã hội, ngành nghề đào tạo.
Sinh viên nâng cao ý thức tự học, tự 
nghiên cứu
Để học tốt các môn Lý luận chính trị 
và Pháp luật, đòi hỏi sinh viên phải có giáo 
trình, tài liệu hướng dẫn học tập môn học, 
văn kiện Đại hội Đảng, các tài liệu tham 
khảo khác và phải tăng cường khả năng tự 
học. Trong quá trình tự học, sinh viên sẽ 
chủ động, tự giác nhận thức các tri thức 
của môn học với sự hướng dẫn của giảng 
viên. Quá trình tự học không chỉ giúp 
sinh viên chủ động chiếm lĩnh tri thức 
môn học mà còn giúp các em hình thành 
thói quen độc lập suy nghĩ, khả năng phát 
hiện và giải quyết những vấn đề lý luận 
đang đặt ra trong thực tiễn. Để tăng cường 
khả năng tự học, trước hết sinh viên phải 
nhận thức được tầm quan trọng của vấn 
85TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 39, tháng 3 năm 2020
đề, tự giác học tập. Bên cạnh đó rất cần 
vai trò của giáo viên giảng dạy hướng dẫn, 
nhắc nhở, kiểm tra quá trình tự học của 
các em. Giảng viên cần yêu cầu sinh viên 
thực hiện nghiêm túc các nội dung tự học, 
hướng dẫn các em cách đọc tài liệu, cách 
ghi chép. Yêu cầu sinh viên bám sát các 
câu hỏi định hướng trong tài liệu hướng 
dẫn học tập, đồng thời giảng viên có thể 
cung cấp cho sinh viên những tài liệu cần 
thiết để các em tham khảo. Ngoài ra, cố 
vấn học tập, tổ chức Đoàn, Hội, Câu lạc 
bộ mà sinh viên tham gia cũng cần có 
giải pháp hữu hiệu động viên, hướng dẫn 
giúp các em hình thành thói quen tự học.
4. KẾT LUẬN
Trường Đại học Hải Phòng trong suốt 
60 năm xây dựng và phát triển luôn chú 
trọng nâng cao chất lượng đào tạo đáp 
ứng nguồn nhân lực cho Thành phố và xã 
hội. Các đơn vị trong Trường phấn đấu 
không ngừng góp phần thực hiện mục 
tiêu, sứ mạng của Nhà trường. Nằm trong 
truyền thống xây dựng và phát triển của 
Nhà trường, nhiều năm qua Khoa Lý luận 
Chính trị đã luôn phấn đấu hoàn thành xuất 
sắc nhiệm vụ chính trị được giao. Trước 
tình hình mới của Nhà trường trong giai 
đoạn hiện nay, việc nâng cao hiệu quả dạy 
và học các môn Lý luận chính trị và Pháp 
luật là một yêu cầu cấp thiết để Khoa Lý 
luận Chính trị tiếp tục thực hiện tốt nhiệm 
vụ chính trị của đơn vị và góp phần nâng 
cao chất lượng đào tạo của Nhà trường.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (2008), 
Quyết định số 52/2008/QĐ-BGĐT ngày 18/9/2008
2. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện 
đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, NXB Chính 
trị Quốc gia, Hà Nội.Hồ Chí Minh toàn tập (1995), 
NXB Chính tri Quốc gia Hà Nội, tập 8.
3. Trường Đại học Hải Phòng (2018), Báo cáo 
kiểm định chất lượng giáo dục.
4. “Đổi mới phương pháp giảng dạy các môn 
lý luận chính trị trong các trường đại hoc”, http://
tapchicongsan.vn
5. “Vai trò của người giảng viên trong việc đổi 
mới phương pháp giảng các môn lí luận chính trị”, 
 gov.vn