Giáo trình Thiết kế và lập trình Web

Giỏo trỡnh 
Giỏo trỡnh thiết kế và 
lập trỡnh web 
 1
Lời nói đầu 
Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của Công nghệ thông tin, 
mạng máy tính đang đ−ợc phát triển rộng rãi, một trong những ứng dụng phổ biến 
trên mạng máy tính là Internet và các dịch vụ trở nên không thể thiếu trong cuộc 
sống hiện đại. Để phục vụ việc học tập nghiên cứu của sinh viên cao đẳng CNTT, 
chúng tôi biên soạn giáo trình Thiết kế và lập trình Web. Giáo trình bao gồm 5 
ch−ơng, mỗi ch−ơng đều có phần kiến thức lý thuyết và câu hỏi nghiên cứu cụ thể. 
Ch−ơng 1: Giới thiệu chung 
Giới thiệu các khái niệm cơ bản về mạng máy tính, Internet, địa chỉ IP, giao 
thức truyền thông và các khái niệm khác. 
Ch−ơng 2: Thiết kế Web với ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản (HTML) 
Trình bày khái niệm ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản, các thành phần cơ bản và 
cấu trúc của một tập tin HTML. Giới thiệu các vấn đề liên quan đến việc sử dụng 
cú pháp và hiệu ứng của ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản, để lập trình Web. 
Ch−ơng 3: Ngôn ngữ kịch bản trong lập trình Web 
Giới thiệu hai ngôn ngữ kịch bản phổ biến hiện nay là VBScript và JavaScript. 
H−ớng dẫn các b−ớc tiến hành khai báo, lập trình và sử dụng ngôn ngữ kịch bản 
trong HTML. 
Ch−ơng 4: Lập trình Web động với công nghệ ASP 
Giới thiệu lập trình Web động với công nghệ ASP (Active Server Page). Các 
khái niệm cơ bản, các đối t−ợng cơ bản trong ASP, ứng dụng vào lập trình một 
trang Web động cụ thể. 
Ch−ơng 5: Kết nối cơ sở dữ liệu trong lập trình Web động với ASP 
Giới thiệu ADO (ActiveX Data Object), các đối t−ợng của ADO, cách thức kết 
nối với cơ sở dữ liệu, xử lý lỗi trong khi lập trình các ứng dụng. H−ớng dẫn sử dụng 
các lệnh SQL trong lập trình bằng ASP. ứng dụng tổng hợp toàn bộ kiến thức để 
xây dựng một trang Web động hoàn chỉnh. 
Nội dung trọng tâm đ−ợc trình bày trong ch−ơng hai, ch−ơng ba và ch−ơng bốn, 
cuối mỗi ch−ơng này đều có bài tập h−ớng dẫn lập trình. Giáo trình Thiết kế và lập 
trình Web h−ớng dẫn cách xây dựng một ứng dụng Web từ cơ bản đến nâng cao 
bằng công nghệ HTML và ASP. Đ−ợc biên soạn với ph−ơng châm đảm bảo tính 
logic, khoa học, thiết thực, dễ hiểu nhằm trang bị cho sinh viên những kiến thức cơ 
bản, phục vụ cho nghiên cứu, thiết kế, lập trình một ứng dụng Web hoàn chỉnh. 
Tài liệu này đ−ợc tham khảo từ một số tài liệu của các tác giả trong n−ớc, tổng 
hợp và l−ợc dịch từ một số tài liệu chuyên ngành của n−ớc ngoài, nên một số thuật 
ngữ Tin học không thể thay thế bằng tiếng Việt. Để tiện cho việc trình bày ý t−ởng 
xuyên suốt của tài liệu, chúng tôi để nguyên bản thuật ngữ tiếng Anh và giải thích 
bằng thuật ngữ tiếng Việt nếu có cụm từ t−ơng đ−ơng. 
Tuy có nhiều cố gắng trong công tác biên soạn, nh−ng vẫn không tránh khỏi 
thiếu sót. Trong phạm vi hạn hẹp của cuốn tài liệu này, không thể đề cập đ−ợc tất 
cả những vấn đề nóng hổi trong lĩnh vực thiết kế và lập trình Web đòi hỏi. 
Rất mong sự đóng góp phê bình từ bạn đọc, để tài liệu đ−ợc hoàn chỉnh hơn. 
Mọi ý kiến góp ý, xin gửi về Tr−ờng Sĩ quan CH-KT Thông tin. 
 Tác giả 
 2
Ch−ơng 1 
Giới thiệu chung 
1.1 Mạng máy tính 
1.1.1 Định nghĩa 
Trong quá trình khai thác, sử dụng máy tính cá nhân (Personal Computer-
PC), việc trao đổi, sử dụng thông tin của một xã hội phát triển có nhu cầu to lớn. 
Khi các máy vi tính ch−a có sự liên kết với nhau, thì việc trao đổi thông tin mất rất 
nhiều thời gian để sao chép, gây nhiều phiền phức. Để giải quyết vấn đề trên với đà 
phát triển của nền công nghiệp máy tính, các thiết bị đặc biệt và mạng máy tính ra 
đời là một tất yếu. 
Vì vậy, mạng (network) là một tập hợp các hệ thống máy tính và các thiết bị 
mạng, chia sẻ dữ liệu, ch−ơng trình, tài nguyên thông qua một đ−ờng truyền kết nối 
truyền thông dùng chung, trên cơ sở một hệ điều hành mạng. 
Hình 1.1. Một mạng máy tính điển hình 
Đ−ờng truyền là một hệ thống các thiết bị truyền dẫn vật lý để chuyển tải các 
tín hiệu sóng điện từ. 
Đ−ờng truyền vật lý có thể phân làm 2 loại: 
- Hữu tuyến: cáp đồng trục, cáp đôi dây xoắn, cáp quang, cáp điện thoại, 
và công nghệ mới nhất hiện nay là cáp điện năng thông th−ờng. 
- Vô tuyến: sóng cực ngắn (viba), tia hồng ngoại... 
1.1.2 Phân loại 
Hiện nay, thông th−ờng mạng máy tính đ−ợc phân loại nh− sau: 
a. Mạng cục bộ - LAN (Local Area Network) 
Các máy tính cá nhân và các máy tính khác trong phạm vi một khu vực hạn 
chế đ−ợc nối với nhau bằng các dây cáp chất l−ợng tốt, sao cho những ng−ời sử 
 3
dụng có thể trao đổi thông tin, dùng chung các thiết bị ngoại vi, và sử dụng các 
ch−ơng trình cũng nh− các dữ liệu đã đ−ợc l−u trữ trong một máy tính dành riêng 
gọi là máy dịch vụ tệp. 
b. Mạng diện rộng - WAN (Wide Area Network) 
Các mạng lớn hơn, gọi là mạng diện rộng (Wide Area Network), dùng các 
đ−ờng dây điện thoại hoặc các ph−ơng tiện liên lạc khác để liên kết lạc khác để liên 
kết các máy tính với nhau trong phạm vi từ vài chục đến vài ngàn dặm. 
Sự khác nhau giữa LAN và WAN: khác nhiều về quy mô và mức độ phức 
tạp, mạng cục bộ có thể chỉ liên kết vài ba máy tính cá nhân và một thiết bị ngoại vi 
dùng chung đắt tiền, nh− máy in laser chẳng hạn. Các hệ thống phức tạp hơn thì có 
các máy tính trung tâm (máy dịch vụ tệp) và cho phép những ng−ời dùng tiến hành 
thông tin với nhau thông qua th− điện tử để phân phối các ch−ơng trình nhiều ng−ời 
sử dụng, và để thâm nhập vào các cơ sở dữ liệu dùng chung. 
c. Mạng đô thị - MAN (Metropolitan Area Network) 
Là một mạng trải dài trên một không gian địa lý lớn hơn LAN nh−ng nhỏ 
hơn WAN. MAN th−ờng đ−ợc sử dụng nh− một mạng của một thành phố, một khu 
công nghiệp. 
d. Mạng Intranet 
Là một mạng sử dụng nội bộ nh− LAN hay WAN thực hiện đ−ợc các ứng 
dụng, nói cách khác là các dịch vụ của INTERNET, chủ yếu là dịch vụ WEB với 
giao thức truyền tệp siêu văn bản - HTTP. 
e. Mạng Internet 
Một hệ thống gồm các mạng máy tính đ−ợc liên kết với nhau trên phạm vi 
toàn thế giới, tạo điều kiện thuận lợi cho các dịch vụ truyền thông dữ liệu, nh− đăng 
nhập từ xa, truyền các tệp tin, th− tín điện tử, và các nhóm thông tin. Internet là một 
ph−ơng pháp ghép nối các mạng máy tính hiện hành, phát triển một cách rộng rãi 
tầm hoạt động của từng hệ thống thành viên 
1.2 Internet 
Mạng Internet ngày nay là một mạng toàn cầu, bao gồm hàng chục triệu 
ng−ời sử dụng, đ−ợc hình thành từ cuối thập kỷ 60 từ một thí nghiệm của Bộ quốc 
phòng Mỹ. Tại thời điểm ban đầu đó là mạng ARPAnet của Ban quản lý dự án 
nghiên cứu Quốc phòng. ARPAnet là một mạng thử nghiệm phục vụ các nghiên 
cứu quốc phòng, một trong những mục đích của nó là xây dựng một mạng máy tính 
có khả năng chịu đựng các sự cố (ví dụ một số nút mạng bị tấn công và phá huỷ nh-
ng mạng vẫn tiếp tục hoạt động). 
Mạng cho phép một máy tính bất kỳ trên mạng liên lạc với mọi máy tính 
khác. Khả năng kết nối các hệ thống máy tính khác nhau đã hấp dẫn mọi ng−ời, vả 
lại đây cũng là ph−ơng pháp thực tế duy nhất để kết nối các máy tính của các hãng 
khác nhau. 
Mạng Internet nguyên thuỷ đ−ợc thiết kế nhằm mục đích phục vụ việc cung 
cấp thông tin cho giới khoa học, nên công nghệ của nó cho phép mọi hệ thống đều 
có thể liên kết với nó thông qua một cổng điện tử. Theo cách đó, có hàng ngàn hệ 
máy tính hợp tác, cũng nh− nhiều hệ thống dịch vụ th− điện tử có thu phí, nh− MCI 
và Compuserve chẳng hạn, đã trở nên thành viên của Internet. Với hơn hai triệu 
 4
máy chủ phục vụ chừng 20 triệu ng−ời dùng, mạng Internet đang phát triển với tốc 
độ bùng nổ, mỗi tháng có thêm khoảng một triệu ng−ời tham gia mới. 
Ngày nay Internet cho phép hàng trăm triệu ng−ời trên khắp thế giới liên lạc 
và trao đổi thông tin với nhau thông qua tập các giao thức gọi chung là bộ giao thức 
TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol). 
1.3 Các giao thức Internet 
Ban đầu, bộ giao thức Internet (còn gọi là bộ giao thức TCP/IP) đ−ợc phát 
triển bởi DoD (bộ quốc phòng Mỹ) và đ−ợc đ−a vào triển khai từ năm 1982 để cung 
cấp dịch vụ tăng c−ờng tín hiệu trên các liên mạng lớn, kết hợp nhiều kiểu máy tính 
khác nhau. TCP/IP cho phép các loại máy tính với các kích cỡ khác nhau liên kết 
với Internet để giao tiếp với nhau. Hỗ trợ trên phần lớn các hệ thống, TCP/IP trở 
thành giao thức chuẩn của Internet. Phần TCP của giao thức này đảm bảo rằng rất 
cả l−ợng thông tin gửi đi đều đ−ợc nhận đầy đủ và chính xác. Phần IP cung cấp kỹ 
thuật truyền dẫn các gói thông tin tới địa chỉ nhận một cách có hiệu quả. Trong 
những năm gần đây, các giao thức Internet ngày càng phổ biến và hình thành các 
giao thức mạng phổ dụng nhất hiện nay. 
Có nhiều giao thức kết hợp với bộ giao thức Internet. D−ới đây là các mô tả 
một số giao thức này. 
1.3.1 Giao thức điều khiển phiên truyền 
Giao thức điều khiển phiên truyền (Transmission Control Protocol-TCP) là 
một giao thức Internet t−ơng ứng với tầng giao vận của OSI. TCP cung cấp khả 
năng chuyển tải h−ớng kết nối, song công đầy đủ (full dupplex). Khi không cần 
phần điều hành chung của một tiến trình chuyển tải h−ớng kết nối thì giao thức 
gam dữ liệu ng−ời dùng (User Datagram Protocol-UDP) có thể đ−ợc thay thế cho 
TCP ở cấp chuyển tải (giữa các máy chủ). TCP và UDP hoạt động tại cùng một 
tầng. TCP t−ơng ứng với SPX trong môi tr−ờng Netware. TCP duy trì một tuyến kết 
nối logic giữa các máy tính gửi và nhận. Theo cách này, tính nguyên vẹn của phiên 
truyền đ−ợc duy trì, TCP nhanh chóng phát hiện mọi sự cố trong phiên truyền để 
chỉnh lý, nh−ng ng−ợc lại, TCP không chạy nhanh bằng UDP. 
TCP còn cung cấp tính năng phân chia và tập hợp các thông điệp, đồng thời 
có thể chấp nhận các thông điệp có kích th−ớc bất kỳ từ các giao thức tầng phía 
trên. TCP phân chia các luồng thông điệp thành các phân đoạn mà IP có thể điều 
khiển và quản lý. Khi sử dụng kết hợp với IP, TCP bổ sung dịch vụ h−ớng kết nối 
và tiến hành đồng bộ hoá phân đoạn, bổ sung các số chuỗi tại mức byte. 
Ngoài phân chia thông điệp, TCP còn có thể duy trì nhiều cuộc đối thoại 
(conversations) với các giao thức tầng phía trên và có thể cải thiện việc sử dụng 
băng thông mạng bằng cách tổ hợp nhiều thông điệp vào chung một phân đoạn. 
Mỗi tuyến kết nối mạch ảo đ−ợc gán một ID kết nối có tên là cổng (port) để định 
danh các gam dữ liệu kết hợp với các tuyến kết nối đó. 
1.3.2 Giao thức Internet 
Giao thức Internet (Internet Protocol-IP) là một giao thức phi kết nối 
(connectionless) cung cấp dịch vụ gam dữ liệu và các gói tin IP th−ờng đ−ợc gọi là 
gam dữ liệu IP (IP datagram). IP là một giao thức chuyển gói tin thực hiện tiến 
trình định địa chỉ và chọn đ−ờng. Một phần đầu IP đ−ợc nối vào các gói tin, đ−ợc 
các giao thức cấp thấp hơn truyền theo dạng các khung (frame). 
 5
IP định đ−ờng các gói tin thông qua các liên mạng bằng cách vận dụng các 
bảng định tuyến động (dynamic routing table) đ−ợc tham chiếu tại mỗi b−ớc nhảy. 
Các phần xác định tuyến đ−ờng đ−ợc tiến hành bằng cách tham khảo thông tin thiết 
bị mạng vật lý và logic, mà giao thức phân giải địa chỉ (Address Resolution 
Protocol-ARP) cung cấp. 
IP thực hiện tách rời và lắp ghép lại các gói tin theo yêu cầu giới hạn kích 
th−ớc các gói tin, đ−ợc định nghĩa cho các tầng vật lý và liên kết dữ liệu thực thi. IP 
cũng thực hiện tính năng kiểm tra lỗi trên dữ liệu phần đầu bằng cách tổng kiểm tra 
(checksum), mặc dù dữ liệu của các tầng phía trên không đ−ợc kiểm tra lỗi. 
1.3.3 Giao thức gam dữ liệu ng−ời dùng 
Giao thức gam dữ liệu ng−ời dùng (User Datagram Protocol-UDP) là một 
giao thức tầng giao vận phi kết nối (giữa các máy chủ). UDP không cung cấp các 
tín hiệu báo nhận thông điệp, thay vào đó, đơn giản là nó chỉ làm công việc chuyển 
tải các gam dữ liệu. 
Cũng nh− TCP, UDP vận dụng các địa chỉ cổng để bàn giao các gam dữ liệu. 
Tuy nhiên, các địa chỉ cổng này không kết hợp với các mạch ảo mà chỉ đơn thuần 
là định danh các tiến trình xử lý của máy chủ cục bộ. 
UDP đ−ợc sử dụng nhiều hơn TCP khi khả năng bàn giao đáng tin cậy không 
quan trọng bằng khả năng thực hiện cao hoặc phải giữ phần điều hành chung của 
mạng ở mức thấp. Do UDP không cần thiết lập, bảo trì và kết thúc các kết nối hoặc 
điều khiển luồng dữ liệu nên nói chung nó chạy nhanh hơn TCP. 
UDP là giao thức tầng giao vận, đ−ợc sử dụng với giao thức quản trị mạng 
đơn giản (Simple Network Management Protocol-SNMP), là giao thức quản trị 
mạng chuẩn, đ−ợc dùng với các mạng TCP/IP. UDP cho phép SNMP cung cấp tính 
năng quản trị mạng với phần điều hành chung ở mức tối thiểu. 
1.3.4 Giao thức phân giải địa chỉ 
Ba kiểu thông tin địa chỉ d−ới đây đ−ợc sử dụng trên các mạng TCP/IP: 
- Địa chỉ vật lý: đ−ợc tầng vật lý và tầng liên kết dữ liệu sử dụng. 
- Các địa chỉ IP: Cung cấp các ID máy chủ và mạng logic. Các địa chỉ IP 
bao gồm bốn con số đ−ợc biểu diễn d−ới dạng thập phân có chấm. Ví dụ, 
192.123.1.1 là một địa chỉ IP. 
- Các tên nút logic: Định danh các máy chủ cụ thể bằng các ID ký tự-số. 
Chúng giúp ta dễ nhớ hơn so với các địa chỉ ID toàn số. Ví dụ, 
tsqtt.edu.vn là một tên nút logic (logical node name). 
Căn cứ vào tên nút (node) logic mà giao thức phân giải địa chỉ (Address 
Resolution Protocol-ARP) có thể xác định địa chỉ IP kết hợp với tên đó. ARP duy trì 
các bảng dữ liệu phân giải địa chỉ và có thể quảng bá các gói tin để phát hiện các địa 
chỉ trên liên mạng. Các địa chỉ IP do ARP phát hiện có thể đ−ợc cung cấp cho các 
giao thức tầng liên kết dữ liệu. 
1.3.5 Giao thức hệ thống tên miền 
Giao thức hệ thống tên miền (Domain Name System-DNS) cung cấp tính 
năng phân giải tên/địa chỉ nh− một dịch vụ cho các ứng dụng trên máy khách 
(client). Các hệ phục vụ DNS cho phép con ng−ời dùng tên các nút logic để truy 
cập các tài nguyên trên mạng. 
 6
1.3.6 Giao thức chuyển th− đơn giản 
Giao thức chuyển th− đơn giản (Simple Mail Transfer Protocol-SMTP) và 
giao thức th− tín phiên bản 3 (Post Office Protocol version 3-POP3) là một giao 
thức để định đ−ờng th− tín thông qua các mạng. Nó sử dụng giao thức TCP/IP. 
SMTP không cung cấp một hệ giao tiếp th− cho ng−ời dùng. Quy chuẩn, 
quản lý và trao đổi các thông điệp cho ng−ời dùng cuối (End user), tất cả đều phải 
tiến hành bởi một phần mềm trao đổi th− tín điện tử (nh− Outlook, Eudora,...). 
1.3.7 Giao thức truyền tập tin 
Giao thức truyền tập tin (File Transfer Protocol-FTP) là một giao thức để 
dùng chung các tập tin giữa các máy chủ nối mạng. FTP cho phép ng−ời dùng đăng 
nhập các máy chủ ở xa. Những ng−ời dùng đã đăng nhập có thể xem xét các th− 
mục, thao tác với các tập tin, thực thi các lệnh và chạy các ch−ơng trình trên máy 
chủ. FTP cũng có khả năng trao đổi các tập tin giữa các máy chủ không đồng bộ 
bằng cách hỗ trợ một cấu trúc yêu cầu tập tin độc lập với các hệ điều hành cụ thể. 
1.3.8 HTTP - HyperText Transfer Protocol 
Cách thức để trình duyệt WEB của ng−ời dùng nói chuyện với ch−ơng trình 
Web server khi ng−ời dùng sử dung WWW. Hypertext: cách thức liên kết tham 
chiếu đến những mẫu thông tin khác nhau. 
1.4 Địa chỉ IP 
Địa chỉ IP giúp chúng ta có thể nhận diện đ−ợc các máy mà không cần quan 
tâm đến công nghệ mạng cơ sở. Ưu điểm của nó là có thể đơn giản hóa việc định 
đ−ờng đi trên mạng. Ngoài ra, địa chỉ IP còn mang tính toàn cục, nếu mạng cục bộ 
nào đó đ−ợc nối vào Internet, thì toàn bộ các máy trong mạng đó sẽ đ−ợc toàn 
I ... .......................................................................................2 
1.1.1 Định nghĩa..................................................................................................................2 
1.1.2 Phân loại ....................................................................................................................2 
1.2 Internet..........................................................................................................................3 
1.3 Các giao thức Internet .................................................................................................4 
1.3.1 Giao thức điều khiển phiên truyền............................................................................4 
1.3.2 Giao thức Internet......................................................................................................4 
1.3.3 Giao thức gam dữ liệu ng−ời dùng............................................................................5 
1.3.4 Giao thức phân giải địa chỉ .......................................................................................5 
1.3.5 Giao thức hệ thống tên miền .....................................................................................5 
1.3.6 Giao thức chuyển th− đơn giản .................................................................................6 
1.3.7 Giao thức truyền tập tin.............................................................................................6 
1.3.8 HTTP - HyperText Transfer Protocol.......................................................................6 
1.4 Địa chỉ IP ......................................................................................................................6 
1.5 Các khái niệm khác......................................................................................................7 
1.5.1 URL.............................................................................................................................7 
1.5.2 Hyperlink (siêu liên kết) ............................................................................................7 
1.5.3 Web Browser (trình duyệt web) .................................................................................8 
1.5.4 Web Server (máy chủ Web) .......................................................................................8 
1.5.5 Web Site ......................................................................................................................9 
1.5.6 World Wide Web.........................................................................................................9 
1.5.7 Phân biệt Inetrnet và WWW......................................................................................9 
1.5.8 Web page ....................................................................................................................9 
1.6 Cách thức tổ chức và xây dựng một Web Site...........................................................9 
1.7 Phân loại Web ............................................................................................................10 
1.7.1 Static pages (Web tĩnh ):..........................................................................................10 
1.7.2 Form pages (Mẫu biểu): ..........................................................................................10 
1.7.3 Dynamic Web (Web động) ......................................................................................10 
1.8 Câu hỏi và bài tập ch−ơng 1......................................................................................10 
Ch−ơng 2 Lập trình Web với ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản ......11 
2.1 Khái niệm ngôn ngữ HTML .....................................................................................11 
2.2 Lập trình web với ngôn ngữ HTML.........................................................................11 
2.2.1 Các thẻ định dạng cấu trúc của HTML..................................................................11 
2.2.2 Các thẻ định dạng khối............................................................................................13 
2.2.3 Các thẻ định dạng danh sách ..................................................................................14 
2.2.4 Các thẻ định dạng ký tự ...........................................................................................15 
2.2.5 Các thẻ chèn âm thanh, hình ảnh...........................................................................21 
2.2.6 Chèn bảng ................................................................................................................25 
2.2.7 Sử dụng Khung – Frame .........................................................................................26 
2.2.8 FORMS.....................................................................................................................30 
2.3 DHTML (Dynamic HTML) ......................................................................................33 
2.3.1 Định nghĩa: ..............................................................................................................33 
2.3.2 Đặc điểm...................................................................................................................33 
 121
2.3.3 Một số hiệu ứng DHTML ........................................................................................34 
2.4 Câu hỏi và bài tập ch−ơng 2......................................................................................35 
Ch−ơng 3 Ngôn ngữ kịch bản trong lập trình Web..............................37 
3.1 JavaScript ...................................................................................................................37 
3.1.1 Tổng quan ................................................................................................................37 
3.1.2 Sử dụng JavaScript ..................................................................................................39 
3.1.3 Các kiểu dữ liệu trong JavaScript:..........................................................................43 
3.1.4 Tạo biến trong JavaScript: ......................................................................................43 
3.1.5 Làm việc với biến và biểu thức:...............................................................................44 
3.1.6 Cấu trúc điều kiện if – else ......................................................................................46 
3.1.7 Hàm và dối t−ợng.....................................................................................................49 
3.1.8 Tạo đối t−ợng trong JavaScript ...............................................................................52 
3.1.9 Sự kiện trong JavaScript .........................................................................................57 
3.1.10 Sử dụng vòng lặp trong JavaScript .......................................................................61 
3.1.11 Sử dụng đối t−ợng Windows..................................................................................62 
3.1.12 Làm việc với status bar ..........................................................................................64 
3.1.13 Mở và đóng các cửa sổ...........................................................................................64 
3.1.14 Sử dụng đối t−ợng string .......................................................................................66 
3.2 VBScript......................................................................................................................66 
3.2.1 VBScript là gì? .........................................................................................................66 
3.2.2 Biến và phạm vi biến................................................................................................66 
3.2.3 Các kiểu dữ liệu........................................................................................................68 
3.3 Câu hỏi và bài tập ch−ơng 3......................................................................................75 
3.3.1 Câu hỏi ôn tập ..........................................................................................................75 
3.3.2 Bài tập lập trình với các ngôn ngữ kịch bản ..........................................................75 
Ch−ơng 4 Lập trình Web động với công nghệ ASP .................................76 
4.1 Một số khái niệm cơ bản về ASP ..............................................................................76 
4.1.1 Khái niệm Web động................................................................................................76 
4.1.2 ASP là gì? .................................................................................................................76 
4.1.3 Scripting? .................................................................................................................77 
4.1.4 Tạo và xem một file ASP .........................................................................................78 
4.1.5 Server-side Includes: ...............................................................................................81 
4.2 Ưu điểm của việc sử dụng ASP tạo Web động ........................................................82 
4.2.1 Đơn giản, dễ học và hiệu quả:.................................................................................82 
4.2.2 Bảo mật đ−ợc m∙: ....................................................................................................82 
4.2.3 Bảo trì dễ dàng:........................................................................................................82 
4.3 Cài đặt IIS và tạo th− mục ảo cho ứng dụng...........................................................83 
4.3.1 1. Cài đặt IIS ............................................................................................................83 
4.3.2 Tạo th− mục ảo: .......................................................................................................83 
4.4 Cấu trúc và các dòng lệnh cơ bản của ASP .............................................................85 
4.4.1 Các thành phần đ−ợc dùng trong trang ASP .........................................................85 
4.4.2 Biến trong ASP.........................................................................................................85 
4.4.3 Các lệnh cơ bản của ASP ........................................................................................85 
4.4.4 Vòng lặp For: ...........................................................................................................87 
4.4.5 Câu lệnh lặp không xác định: .................................................................................87 
4.5 Xây dựng các hàm và thủ tục trong ASP: ...............................................................87 
4.6 Sử dụng các đối t−ợng của ASP để trao đổi thông tin giữa Client và Server.......88 
 122
4.6.1 Giới thiệu các đối t−ợng chính của ASP: ...............................................................88 
4.6.2 Đối t−ợng Request....................................................................................................89 
4.6.3 Đối t−ợng Response .................................................................................................94 
4.6.4 Đối t−ợng Server ......................................................................................................99 
4.6.5 Đối t−ợng Application............................................................................................103 
4.6.6 Đối t−ợng Session ..................................................................................................106 
4.7 Câu hỏi và bài tập ch−ơng 4....................................................................................108 
4.7.1 Câu hỏi ôn tập ........................................................................................................108 
4.7.2 Bài tập về các cấu trúc điều khiển và vòng lặp. ...................................................108 
4.7.3Bài tập về các đối t−ợng..........................................................................................109 
Ch−ơng 5 Kết nối cSDL trong lập trình Web động với ASP............110 
5.1 Khái niệm về ADO...................................................................................................110 
5.2 Trình tiêu thụ (consumer) và trình cung cấp (provider) .....................................110 
5.3 Mô hình đối t−ợng ADO..........................................................................................111 
5.3.1 Đối t−ợng kết nối (Connection).............................................................................111 
5.3.2 Đối t−ợng Command: ............................................................................................111 
5.3.3 Đối t−ợng RecordSet:.............................................................................................111 
5.4 Kết nối với nguồn dữ liệu ........................................................................................111 
5.4.1 Tạo một ODBC DSN..............................................................................................111 
5.4.2 Cơ sở dữ liệu MS Access ........................................................................................112 
5.4.3 Cơ sở dữ liệu MS Access thông qua trình điều khiển ODBC ..............................112 
5.4.4 Cơ sở dữ liệu MS SQL Server................................................................................112 
5.5 Sử dụng đối t−ợng RecordSet .................................................................................112 
5.5.1 Tạo RecordSet:.......................................................................................................112 
5.5.2 Duyệt qua các bản ghi và truy xuất các tr−ờng của bản ghi:..............................112 
5.5.3 Lọc qua các bản ghi trong RecordSet ...................................................................113 
5.5.4 Phân trang với đối t−ợng RecordSet:....................................................................113 
5.6 Hiệu chỉnh các bản ghi ............................................................................................115 
5.6.1 Hiệu chỉnh các bản ghi dựa vào RecordSet: ........................................................115 
5.6.2 Hiệu chỉnh các bản ghi bằng câu lệnh SQL với đối t−ợng connection ..............115 
5.7 Sử dụng đối t−ợng Command .................................................................................115 
5.7.1 Tạo đối t−ợng Command:......................................................................................115 
5.7.2 Sử dụng đối t−ợng Command: ..............................................................................115 
5.8 Câu hỏi và bài tập ch−ơng 5....................................................................................116 
Tài liệu tham khảo .........................................................................................................119 
Mục lục............................................................................................................................120