Giáo trình Phương pháp tính

1.2.1. Chữ số có nghía

Một sổ viết ỏ dạng thập phân có thể gồm nhiều chừ số. nhưng ta chỉ kế các chữ sổ tù chừ só khác 0 đầu tiên tính từ trái sang phải là chữ số có nghía. Chẳng hạn số 2.74 có ba chữ sổ có nghía, sổ 0,0207 củng có ba chừ só có nghía.

1.2.2. Chữ số đáng tin

Mọi sổ thập phân đểu có dạng :

fl = ±£a.io: (1.7)

trong đó a. là những số nguyên từ 0 đến 9. chẳng hạn sổ 76,809 được viết 76.809 = 7.101 + 6.10° + 8.10 1 + 0.10’2 + 9.10’3

tức là có dạng (1.7) với:

ai= a2 = 6. O-i = 8. 0-2 =0, 0-3 = 9

Giả sử a là giá tri xấp xỉ của A với sai số tuyệt đói giói hạn Aa. ta chú ý chữ só O-. Nếu Aa < 0.5.10:="" till="" nói="" o.="" là="" chừ="" sổ="" đáng="" tin.="" nếu="" aa=""> 0.5.10: till nói O. là chữ sô đáng nghi.

Thí dụ : Cho a = 56.78932 với Aa = 0.0042 thì các chừ sổ 5.6,7,8 là đáng tin còn các chừ só 9.3,2 là đáng nghi. Còn nếu Aa = 0,0075 thỉ các chữ số 5.6,7 là đáng tin còn các chữ số 8,9.3,2 là đáng nghi.

Rò ràng nếu O. là đáng tin thỉ các chừ sổ bên trái nó cùng là đáng tin và nếu O. là đáng nghi thi các chữ sổ bên phải nó củng là đáng nghi.

1.2.3. Cách viết số xấp xỉ

Cho số a là giá trị xấp xỉ của A vói sai só tuyệt đối giới hạn là Aa. Có hai cách viết só xắp xỉ a; cách thứ nhất là viết kem theo sai sổ như ỏ công thức (1-2) hoặc (1-6). Cách thứ hai là viết theo qui ước : mọi chữ sổ có nghía /à đáng tin. Một số viết theo cách thứ hai có nghía là nó có sai só tuyệt đối giới hạn không /ớn hơn một nứa đơn vị ơ hàng cuối cùng. Các bảng só cho sẵn như bảng logarit.v.v,, thường viết các só xắp xỉ theo quy ước này.