Giáo trình môn Cầu lông

0
UBND TỈNH QUẢNG NGÀI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG
BÀI GIẢNG
 MÔN: CẦU LÔNG
GIÁO VIÊN: LÊ VĂN ĐƯƠNG
Quảng Ngãi 5 /2014
1
LỜI NÓI ĐẦU
Thực hiện thông báo số: 935/TB-ĐHPVĐ của Hiệu trưởng trường Đại học 
Phạm Văn Đồng về việc triển khai đưa bài giảng lên website nhằm tạo điều kiện cho 
sinh viên có thêm tài liệu để nghiên cứu học tập, qua đó đáp ứng yêu cầu đổi mới đào 
tạo theo hệ thống tín chỉ, từng bước nâng cao chất lượng đào tạo trong nhà trường,
chúng tôi đã biên soạn và giới thiệu đề cương bài giảng Cầu lông với thời lượng 02 tín 
chỉ, giảng dạy 30 tiết, dùng cho sinh viên ngành Cao đẳng Sư phạm Giáo dục Thể chất 
trường Đại học Phạm Văn Đồng.
Chương trình đào tạo cử nhân CĐSP GDTC yêu cầu phải nắm vững kiến thức 
cơ bản và ứng dụng trong thực tiễn giảng dạy và huấn luyện thể thao: Đây chính là 
phần chuyên môn nghiệp vụ rất quan trọng của người giáo viên GDTC.
Đề cương bài giảng được biên soạn dựa trên giáo trình qui định của Bộ Giáo 
dục-Đào tạo, kết hợp với các tài liệu, sách tham khảo có liên quan, theo hướng tập 
trung vào các vấn đề cơ bản nhất, phù hợp với trình độ khả năng tiếp thu của sinh viên,
nhưng vẫn đảm bảo nội dung của chương trình.
Để tiếp thu tốt nội dung bài giảng, sinh viên cần tự nghiên cứu học tập kết hợp 
với các tài liệu tham khảo, tự giác tích cực trong ôn tập và ngoại khóa để nắm chắc các 
nội dung trọng tâm của bài giảng, đồng thời có thể vận dụng vào hoạt động rèn luyện 
học tập của bản thân cũng như trong thực tiễn công tác sau này.
Trong quá trình biên soạn không tránh khỏi những thiếu sót, chúng tôi chân 
thành cảm ơn những ý kiến đóng góp chân tình của quí thầy cô giáo, các đồng nghiệp 
và các bạn sinh viên để bài giảng ngày càng hoàn chỉnh.
Xin chân thành cảm ơn!
TÁC GIẢ
2
CHỮ VIẾT TẮT DÙNG TRONG BÀI GIẢNG
TDTT: Thể dục thể thao
VĐV: Vận động viên
VD: Ví dụ
GV: Giáo viên
GDTC: Giáo dục thể chất
CĐSP: Cao đẳng sư phạm
HLV: Huấn luyện viên
SV: Sinh viên
HSSV: Học sinh sinh viên
3
Chương 1. PHẦN LÝ THUYẾT (05 Tiết)
1.1. LỊCH SỬ RA ĐỜI VÀ SỰ PHÁT TRIỂN MÔN CẦU LÔNG
1.1.1. Nguồn gốc của môn cầu lông.
Cầu lông được bắt nguồn từ trò chơi 
dân gian của một số dân tộc vùng Nam Á và 
Đông Nam Á vào khoảng cách đây 2000 năm.
Theo các tài liệu của trung quốc thì 
môn cầu lông được bắt nguồn từ trò chơi 
poona của Ấn Độ. Trò chơi này được phổ biến 
rộng rãi ở vùng poona và có tiền thân giống 
như môn cầu lông ngày nay. Khi chơi trò này người ta dùng bảng gỗ đánh vào một quả 
bóng được dệt bằng sợi nhung, ở trên có gắn 
lông vũ hai người đánh qua đánh lại cho nhau.
Vào những năm 60 của thế kỷ XIX,
một số sĩ quan người Anh phục viên đã đem 
trò chơi này từ Ấn Độ về Anh Quốc và thay 
đổi dần cách chơi. Năm 1873 tại vùng 
Badminton của nước Anh, một sĩ quan quân 
đội đã phổ biến trò chơi này cho giới quí tộc của vùng. Do tính hấp dẫn của trò chơi 
nên chẳng bao lâu nó được phổ biến rộng rãi trên khắp nước Anh. Badminton từ đó trở 
thành tên gọi tiếng Anh của môn cầu lông.
1.1.2. Sự phát triển môn cầu lông trên thế giới
Do sự phát triển nhanh chóng của môn cầu lông nên đến năm 1874 ở nước Anh,
người ta đã biên soạn ra những luật thi đấu đầu tiên của môn cầu lông, đến năm 1877,
những luật thi đấu đầu tiên mới được hoàn thiện và ra mắt người chơi, năm 1893 Hội 
4
cầu lông nước Anh được thành lập. Đây là tổ chức xã hội đầu tiên của môn thể thao 
này trên thế giới được thành lập để quản lý và tổ chức phong trào. Năm 1899, hội này 
đã tiến hành tổ chức Giải cầu lông toàn nước Anh lần thứ nhất và sau đó cứ mỗi năm 
giải được tổ chức một lần và duy trì cho tới nay.
Ngay từ những năm cuối thế kỷ XIX, môn cầu lông đã được phổ biến rộng rãi ra 
ngoài nước Anh. Bắt đầu từ những nước từ những trong khối liên hiệp Anh rồi sang 
Pháp và một số nước châu Âu khác. Đầu thế kỷ XX, cầu lông được lan truyền đến các 
nước châu Á và châu Mỹ, châu Đại Dương và cuối cùng là châu Phi. Trước tình hình 
đó ngày 5/7/1934 Liên đoàn cầu lông thế giới được thành lập viết tắt bằng tiếng Anh là 
(IBF) International Badminton Federation, trụ sở tại Luân Đôn. Năm 1939, IBF đã 
thông qua luật thi đấu cầu lông quốc tế mà tất cả các nước hội viên đều phải tuân theo.
Đến năm 2006 Liên đoàn cầu lông thế giới được đổi tên thành Badminton World 
Federation viết tắt là BWF.
Từ những năm 20 đến những năm 40 của thế kỷ XX môn cầu lông được phát 
triển mạnh ở các nước châu Âu và châu Mĩ như Anh, Đan Mạch, Mỹ, Canađa, 
vvSong vào những năm cuối của thập kỷ 40 trở lại đây ưu thế lại nghiêng về các 
nước châu Á. Trong các giải thi đấu lớn dần dần VĐV các nước châu Á đã giành được 
thứ hạng cao. Bắt nguồn từ Malaixia đến Inđônêxia, Trung Quốc, Thái lan và gần đây 
là Hàm Quốc.
Năm 1988 tại Olympic Seoul (Hàn Quốc), cầu lông được đưa vào chương trình 
thi đấu biểu diễn của đại hội. Đến năm 1992, tại Bacxêlona, cầu lông được đưa vào 
môn thi đấu chính thức của Đại hội thể thao Olympic.
1.1.3. Một số giải thi đấu cầu lông của Thế giới
Hiện nay Liên đoàn cầu lông thế giới thường xuyên tổ chức theo định kỳ một số 
giải thi đấu quốc tế lớn như sau.
5
1.1.3.1.Cup Thomas
Cup Thomas tức là Giải Vô địch Cầu lông đồng đội nam 
của thế giới. Cup Thomas (do Chủ tịch đầu tiên của Liên đoàn 
Cầu lông – Công tước Thomas hiến tặng năm 1939). Cúp này 
trước đây được qui định 3 năm tổ chức 1 lần, hiện nay đổi lại 2 
năm tổ chức 1 lần và tổ chức vào giữa 2 năm. Nội dung gồm 
đánh đơn 3 trận và đánh đôi 2 trận.
1.1.3.2. Cup Uber
Cup Uber là do một nữ VĐV cầu lông ưu tú của nước 
Anh tên là Uber tặng, cúp này bắt đầu tổ chức thi đấu từ năm 
1956. Phương pháp thi đấu cơ bản giống thi đấu Cup Thomas.
1.1.3.3 Giải cầu lông vô địch thế giới
Giải cầu lông Thế giới được tổ chức với 5 nội dung:
Đơn nam, đơn nữ, đôi nam, đôi nữ, đôi nam nữ hỗn hợp. 
Giải được bắt đầu từ năm 1977 và cứ 3 năm tổ chức 1 lần. Từ năm 1983 trở đi 
được đổi thành 2 năm tổ chức 1 lần và được tiến hành vào các năm lẻ.
1.1.4. Sự phát triển cầu lông ở Việt Nam
Cầu lông được du nhập vào Việt Nam theo hai con đường: Thực dân hoá và
Việt kiều về nước, được xác định là muộn hơn các môn thể thao khác. 
Mãi tới năm 1960 mới xuất hiện vài câu lạc bộ ở các thành phố lớn như Hà Nội, 
Sài Gòn.
Đến năm 1961 Hà Nội đã tổ chức thi đấu giao hữu giũa các thành viên lần đầu 
tiên tại vườn Bách Thảo Hà Nội, song số người tham gia còn ít, trình độ chuyên môn 
6
còn thấp. Những năm sau đó do đất nước bị chiến tranh, phong trào không được nhân 
rộng mà còn bị tạm thời bị lắng xuống.
Đến năm 1975, sau khi đất nước thống nhất, phong trào tập luyện cầu lông mới 
thật sự phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Từ năm 1977 đến năm 1980 phong 
trào chủ yếu phát triển ở các thành phố, thị xã như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội,
Hải Phòng. An Giang, Cửu Long, Bắc Ninh, Lai Châu.
Để lãnh đạo phong trào phát triển đúng hướng, Tổng cục TDTT đã thành lập Bộ 
môn cầu lông, vào năm 1977. Trường đại học TDTT cũng chính thức thành lập bộ môn 
này (1977) và đưa vào chương trình đào tạo chính qui tại trường để cung cấp cán bộ 
GV, HLV, trọng tài cho toàn quốc.
Năm 1980 Giải vô địch cầu lông toàn quốc lần thứ nhất được tổ chức tại Hà Nội đánh 
dấu một bước ngoặt của cầu lông Việt Nam theo đà phát triển theo hướng phong trào 
sâu rộng và nâng cao thành tích thể thao. Từ đó cứ một năm một lần được tổ chức luân 
phiên tại các địa phương trên toàn quốc. Ngoài giải vô địch toàn quốc. Tổng cục TDTT
còn tổ chức nhiều giải đấu cho nhiều đối tượng trên quy mô toàn quốc: Giải vô địch 
trẻ, và thiếu niên toàn quốc, giải người cao tuổi. giải HS các trường phổ thông, giải HS
SV toàn quốc, được đưa vào chương trình thi đấu chính thức trong Đại hội TDTT toàn 
quốc, Hội khoẻ Phù Đổng.
Ngày 14 tháng 8 năm 1990 Liên đoàn Cầu lông Việt Nam được thành lập để
định hướng chiến lược phát triển phong trào và hướng đến thành tích thể thao đỉnh cao,
phấn đấu trong những năm tới có vị trí xứng đáng trong khu vực và thế giới.
Năm 1993 Liên đoàn cầu lông Việt Nam trở thành thành viên chính thức của 
Liên đoàn cầu lông châu Á .
Năm 1994 Liên đoàn cầu lông Việt Nam trở thành viên chính thức của Liên 
đoàn Cầu lông thế giới (BWF). Các sự kiện nói trên là điều kiện động lực thúc đẩy 
môn cầu lông Việt Nam phát triển theo su hướng hội nhập khu vực và thế giới.
7
Trong những năm gần đây, Liên đoàn Cầu lông Việt Nam đã cử các cây vợt 
xuất sắc nhất đại diện cho Việt Nam tham dự kĩ Sea Games 17) Tuy tại các kỳ Sea 
Games chúng ta chưa giành được một huy chương nào, song các VĐV trẻ nước ta 
trong một vài năm gần đây có sự tiến bộ rõ rệt.
Trước tình hình và nhiệm vụ mới của ngành TDTT, các nhà chuyên môn đã 
vạch ra kế hoạch chiến lược phát triển lâu dài môn Cầu lông, để hướng dến thành tích 
cao trong khu vực và thế giới. Vì vậy, cầu lông Việt Nam cần có sự đổi mới mạnh mẽ 
về kế hoạch quy trình đào tạo, đổi mới việc bồi dưõng đội ngũ HLV theo hướng 
chuyên môn hoá, từng bước chuyển dần việc đào tạo VĐV theo hướng chuyên nghiệp 
hoá.
Một số VĐV xuất sắc thế giới: Lee choong wei; Lin Dan, ở Việt Nam Nguyễn 
Tiến Minh là VĐV số 1.
1.2. HỆ THỐNG KĨ THUẬT CƠ BẢN CẦU LÔNG VÀ PHƯƠNG PHÁP 
GIẢNG DẠY 
1.2.1 Hệ thống kĩ thuật
Kĩ thuật cơ bản trong cầu lông rất đa dạng và phong phú. Nó bao gồm các bước 
di chuyển của chân và động tác đánh cầu của tay. Sự phối hợp hài hoà các kĩ thuật của 
chân và tay sẽ góp phần tích cực tạo nên hiệu quả của mỗi lần đánh cầu. Để tập luyện 
và thi đấu cầu lông tốt, người tập cần phải hoàn thiện tất cả các kĩ thuật để làm tiền đề 
cho việc sử dụng các chiến thuật thi đấu một cách hợp lý và hiệu quả.
1.2.1.1. Kĩ thuật di chuyển
Di chuyển là cơ sở quan trọng để thực hiện tốt các hoạt động của tay trong mỗi 
lần đánh cầu. Với diện tích sân tương đối rộng, lại chỉ có 1 đến 2 VĐV ở trên sân, đồng 
thời đối phương luôn tìm các điểm xa người để đánh cầu vào đó, nên di chuyển gần 
như điều kiện bắt buộc trước khi thực hiên kĩ thuật đánh cầu của tay. Di chuyển tốt sẽ 
8
tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện các động tác tay chủ động và hiệu quả. Nếu di 
chuyển không tốt sẽ luôn luôn bị động và làm giảm uy lực kĩ thuật đánh cầu. Căn cứ 
vào phương pháp di chuyển người ta chia kĩ thuật di chuyển của cầu lông ra làm các 
loại sau:
. Di chuyển bước đơn.
. Di chuyển nhiều bước.
. Di chuyển nhảy bước.
Trong đó căn cứ vào phương hướng di chuyển mà mỗi loại di chuyển trên lại 
đươc chia làm các kĩ thuật nhỏ. Ví dụ như : Tiến, lùi, phải, trái, chéo.
1.2.1.2. Các kĩ thuật của tay
Cho đến nay vẫn chưa có một hệ thống phân loại các kĩ thuật đánh cầu một cách 
toàn diện và chính xác. 
Nếu căn cứ vào chức năng tác dụng của kĩ thuật người ta có thể chia ra làm 3 
loại chính sau:
. Các kĩ thuật giao cầu.
. Các kĩ thuật phòng thủ.
. Các kĩ thuật tấn công.
Nếu căn cứ vào hình thức động tác người ta có thể chia kĩ thuật đánh cầu làm 
hai loại chính là:
. Các kĩ thuật đánh cầu cao tay: Là các kĩ thuật được thực hiện với các động tác 
đánh cầu cao trên vai.
. Các kĩ thuật đánh cầu thấp tay: Là các kĩ thuật thực hiện với động tác đánh cầu 
ở thấp dưới vai.
Song với cách chia này lại có một số kĩ thuật khác được thực hiện ở ngang tầm 
vai, trong đó đặc biệt là các kĩ thuật đánh cầu ở gần lưới, vì vậy có thể tạm thời chia
9
kĩ thuật đánh cầu theo một số nhón như sau: 
 . Kĩ thuật đánh cầu thấp tay.
 . Kĩ thuật đánh cầu cao tay.
 . Kĩ thuật đánh cầu gần lưới.
 . Kĩ thuật giao cầu.
1. 2.2. Phương pháp giảng dạy
Giảng dạy kĩ thuật cẩu lông là nhiệm vụ hàng đầu của quá trình giảng dạy và 
huấn luyện cầu lông. Chỉ có thể đạt được hiệu quả giảng dạy cao cũng như việc nâng 
cao thành tích cho nguời học trên cơ sở trang bị kĩ thuật toàn diện cho người tập. Để 
giảng dạy kĩ thuật có hiệu quả tốt cần quá triệt nhiệm vụ và yêu cầu sau:
1.2.2.1. Nhiệm vụ, yêu cầu của công tác giảng dạy
* Nhiệm vụ
- Trang bị đầy đủ, toàn diện các kĩ thuật cầu lông hiện đại tỳ theo yêu cầu mục 
đích cũng như đối tượng giảng dạy.
- Nắm vững và phối hợp các kĩ thuật trong những tình huống diễn biến phức tạp 
của điều kiện thi đấu.
- Phát huy cao độ những hiệu quả sử dụng, hiệu quả kĩ thuật trong những tình 
huống phức tạp của điều kiện thi đấu.
- Thường xuyên hoàn thiện kĩ thuật kết hợp với việc phát triển các tố chất và 
năng lực liên quan để tăng cường hiệu quả sử dụng kĩ thuật kĩ thuật trong tập luyện và 
thi đấu.
* Yêu cầu
10
Quá trình giảng dạy kĩ thuật cần quán triệt những yêu cầu sau:
- Đảm bảo yêu cầu của các nguyên tắc giảng dạy đi từ đễ đến khó, từ đơn giản 
đến phức tạp, từ đã biết đến chưa biết.
- Giảng dạy kĩ thuật phải được tiến hành một cách tuần tự hợp lí sao cho có thể 
tận dụng được những qui luật của chuyển kĩ xảo trong giảng dạy động tác, các kĩ thuật 
tiếp thu trước sẽ là tiền đề thuận lợi cho việc tiếp thu các kĩ thuật sau.
- Thường xuyên theo dõi các diễn biến quá trình tiếp thu kĩ thuật, sửa chữa các 
sai lầm mà học sinh mắc phải một các kịp thời.
- Sử dụng phối hợp một cách khoa học và hợp lí các phương pháp giảng dạy 
trong GDTC để nhằm gúp học sinh tiếp thu nhanh các kĩ thuật cần trang bị trong quá 
trình tập luyện.
1.2.2.2. Các giai đoạn giảng dạy kĩ thuật cầu lông.
* Giai đoạn giảng dạy ban đầu.
Ở giai đoạn này cần giảng dạy cho người học nhận thức đúng về mục đích và 
nhiệm vụ của động tác cần học, thông qua việc sử dụng các phương pháp trực quan để 
họ có khái niệm tư duy đúng đắn về kĩ thuật của giáo viên đề ra, với các kĩ thuật phức 
tạp khi tiến hành có thể đơn giản hóa bằng các phương pháp phân chia hay sử dụng các 
bài tập bổ trợ để dẫn dắt cho người tập dễ dàng thực hiện kĩ thuật một cách chính xác
với chất lượng cao.
Ví dụ: Trong giảng dạy kĩ thuật phòng thủ thấp tay thường có sự kết hợp với các 
bước chân, sau khi giảng giải và thị phạm về kĩ thuật có thể cho nguời tâp thực hiện 
không tiếp xúc với cầu bằng cách đếm nhịp: 1 là buớc chân; 2 là xoay thân; 3 là đánh 
cầu và 4 là về tư thế chuẩn bị ban đầu. Nhịp 5, 6, 7, 8 tiếp tục thực hiện các giai đoạn 
như 1, 2, 3, 4.
11
Quá trình này không chỉ thực hiện vài lần mà cần được tiến hành từ ngày này 
sang ngày khác, từ buổi học này sang buổi học khác làm cho học sinh có định hướng 
đúng về kĩ thuật và độ khó cũng được tăng dần lên tương ứng với khả năng tiếp thu của 
học sinh.
Ở giai đoạn này, khi tiếp thu kĩ thuật cầu lông học sinh không thể tránh khỏi 
mắc phải sai lầm. Các sai lầm mắc phải do nhiều các nguyên nhân khác nhau, nhưng 
thường được thể hiện sai ở các điểm như: động tác bị cứng vai, phương hướng nhịp 
điệu chưa đúng, chưa phối hợp được lực đánh cầu, điểm tiếp xúc cầu sai, v, vBởi 
vậy sửa chữa sai lầm cho học sinh khi thực hiện kĩ thuật ở giai đoạn này là nhiệm vụ 
quan trọng của người giáo viên. Người thầy cần sớm phát hiện những lỗi sai, tìm hiểu 
những nguyên nhân và đề ra các biện pháp khắc phục lỗi sai lầm đó cho người học một 
cách kịp thời mới có thể nâng cao hiệu quả giảng dạy của mình.
Kết thúc giai đoạn này người tập phải tiếp thu được kĩ thuật tương đối hoàn 
chỉnh, tuy nhiên các động tác thực hiện còn thô thiển và thể hiện ở mức độ chuẩn xác 
chưa cao, chưa diều chỉnh được đường cầu theo ý muốn, dùng sức nhiều mà hiệu quả 
đánh cầu chưa được cao, động tác phối hợp chưa được nhịp nhàng.
* Giai đoạn giảng dạy sâu.
Ở giai đoạn này cần nâng ca ... o tường.
* Bài tập về nhà
. Thực hiện kỹ thuật tại chổ giao cầu vào tường có vạch dấu cao 1m 55
30 lần cho một lần tập.
2.6. KỸ THUẬT ĐÁNH CẦU GẦN LƯỚI (3 Tiết)
2.6.1. Móc cầu
2.6.1.1. Móc cầu là động tác kỹ thuật đưa cầu sát lưới ở bên phải (hoặc trái) của sân 
mình đánh sang khu vực sát lưới bên phải (hoặc bên trái) của sân đối phương. Móc cầu 
được chia thành: móc cầu thuận tay và móc cầu trái tay.
. Móc cầu thuận tay
. Móc cầu trái tay
2.6.1.2. Các bước giảng dạy
. Nêu tên và mục đích động tác
.Thị phạm động tác
. Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác
46
. Tập không cầu
.Tập có cầu
. Tập với nhiều cầu
. Tập với người khá hơn
. Tập với các bài tập phối hợp
Hình 14
2.6.2. Bạt cầu
2.6.2.1. Bạt cầu:
Người thực hiện đứng ở góc sân phải, gần lưới hai chân song song rộng hơn vai,
trọng tâm cơ thể rơi vao giữa sân, hơi co gối hóp bụng, cầm vợt thuận tayddwa lên ở 
phía trước vai phải. 
. Bạt cầu thuận tay: người thực hiện, chân phải đạp bước lên lưới, bên phải thân 
người hướng phía trước, tay đưa vợt ở phía trên vai phải. Khi đánh cầu lợi dụng sức 
mạnh của cổ tay từ phía sau chuyển động gặp duỗi về trước kéo theo vợt vỗ xuống 
đánh cầu.
Nếu như khoảng cách từ cầu đến lưới tương đối gần thì dựa vào lực của cổ tay 
tạt đánh cầu từ phía trước bên phải sang phía trước bên trái .
47
. Bạt cầu trái tay: người thực hiện chân phải bước vượt lên phía trước sang bên 
trái, tiếp đó đạp bật nhảy lên sát lưới. Phía bên phải cơ thể nghiêng ra trước, cầm vợt 
trái tay đưa về phía trên đằng trước bên trái. Khi đánh cầu cẳng tay duỗi thẳng, xoay 
ngoài kéo theo cổ tay co ở phía sau duỗi ra trước, cùng với ngón tay cái chống ép để 
tăng tốc độ vung vợt tạt cầu. Nếu cầu đến gần sát mép trên của lưới, thì cổ tay có thể 
duỗi ngoài rồi mới thực hiện kéo cắt cầu từ trái sang phải để tránh vợt chạm lưới. Sau 
khi đánh cầu chân phải hạ xuống chạm đất, hơi khuỵu gối đề hoãn xung, sau đó là thu 
vợt về trước thân .
Hình 15
2.6.2.2. Các bước giảng dạy
. Nêu tên và mục đích động tác
.Thị phạm động tác
. Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác
. Tập không cầu
.Tập có cầu
. Tập với nhiều cầu
. Tập với người khá hơn
. Tập với các bài tập phối hợp
2.6.3. Đánh cầu trên lưới
2.6.3.1. Đánh cầu trên lưới :
48
Khi đối phương giao cầu sát lưới hoặc đánh trả cầu sát lưới, lúc cầu vừa mới 
bay đến mép trên của lưới thì nhanh chóng di chuyển lên sát lưới rồi dùng vợt đánh tạt 
ép cầu chếch xuống dưới sân đối phương.
. Đánh cầu trên lưới thuận tay 
. Đánh cầu trên lưới trái tay
2.6.3.2. Các bước giảng dạy:
. Nêu tên và mục đích động tác
.Thị phạm động tác
. Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác
. Tập không cầu
.Tập có cầu
. Tập với nhiều cầu
. Tập với người khá hơn
. Tập với các bài tập phối hợp
2.6.3.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục
. Mặt vợt tiếp xúc cầu sai.
. Sử dụng lực của vai, cánh tay nhiều nên làm chậm tốc độ đánh cầu. Do 
yêu cầu của kĩ thuật này cần thực hiện với tốc độ nhanh nên chủ yếu là sử dụng lực 
xoay cẳng tay và lực gập cổ tay.
. Hay chạm lưới do sử dụng lực hoản xung chưa tốt.
- Biện pháp khắc phục
. Phân tích lại kỹ thuật dể người tập xác đình được góc ddoooj mặt vợt 
khi tiếp xúc cầu.
. Thực hiện lặp lại nhiều lần các bài tập mô phỏng kỹ thuật.
. Phối hợp các bước bật nhảy lên lưới và hoản xung.
. tâp với các bài tập di chuyển dừng đột ngột theo tín hiệu.
49
* Bài tập về nhà
. Thực hiện kỹ thuật tại chổ móc cầu gần lưới 30 lần cho một lần tập.
. Thực hiện kỹ thuật đánh ngang 10 lần giữa hai người tập cho một lần 
tập.
50
2.7. KỸ THUẬT ĐẬP CẦU (3 Tiết)
2.7.1. Đập cầu
2.7.1.1.Đập cầu là động tác đánh trả cầu của đối phương đánh sang ở phía trên 
với điểm đánh cầu cao nhất, đánh cầu chếch xuống sân đối phương. Động tác đánh cầu 
này có sức mạnh lớn, đường bay thẳng, rơi xuống đất nhanh có sức uy hiếp lớn đối với 
đối phương.
. Đập cầu thuận tay theo đường thẳng
Hình 16
2.7.1.2. Các bước giảng dạy
. Nêu tên và mục đích động tác
. Thị phạm động tác
. Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác
. Tập không cầu
. Tập có cầu
. Tập với nhiều cầu
2.7.1.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục
. Tư thế người đập cầu sai: Không đứng chân trước, chân sau mà đứng 
hai chân song song làm ảnh hưởng đến khả năng phối hợp của cơ thể khi thực hiện kỹ 
thuật.
. Cầm vợt sai.
51
. Vai cứng.
. Điểm tiếp xúc cầu sai.
. Chưa sử dụng được lực tốc độ gập cổ tay khi đập cầu quá sớm hoặc quá 
muộn làm giảm lực đập cầu.
2.7.2. Đập cầu thuận tay theo đường chéo
2.7.2.1. Đập cầu thuận tay theo đường chéo: Tư thế chuẩn bị và yếu lĩnh động tác 
giống như đập cầu đường thẳng thuận tay. Điểm khác nhau là sau khi bật nhảy, dùng 
lực quay người ra phía trước sang bên trái, hỗ trợ cho cánh tay đập cầu bay sang phía 
góc đối diện sân đối phương.
Hình 17
2.7.2.2. Các bước giảng dạy
. Nêu tên và mục đích động tác
. Thị phạm động tác
. Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác
. Tập không cầu
. Tập có cầu
. Tập với nhiều cầu
2.7.2.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục
. Tư thế người đập cầu sai: Không đứng chân trước, chân sau mà đứng hai 
chân song song làm ảnh hưởng đến khả năng phối hợp của cơ thể khi thực hiện kỹ thuật.
52
. Cầm vợt sai.
. Vai cứng.
. Điểm tiếp xúc cầu sai.
. Chưa sử dụng được lực tốc độ gập cổ tay khi đập cầu quá sớm hoặc quá 
muộn làm giảm lực đập cầu.
2.7.3. Đập cầu trái tay theo đường thẳng
2.7.3.1. Đập cầu trái tay theo đường thẳng: tư thế chuẩn bị và yếu lĩnh động tác cũng 
giống như động tác kỹ thuật đánh cầu cao trái tay. Điểm khác nhau ở đây là cần dùng 
sức vung vợt mạnh trước khi đánh cầu. Thời điểm đập cầu, góc giữa vợt và hướng đập 
cầu cần nhỏ hơn 90°.
2.7.3.2. Các bước giảng dạy
. Nêu tên và mục đích động tác
. Thị phạm động tác
. Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác
. Tập không cầu
. Tập có cầu
. Tập với nhiều cầu
2.7.3.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục
* Những sai lầm thường mắc
. Tư thế người đập cầu sai: Không đứng chân trước, chân sau mà đứng 
hai chân song song làm ảnh hưởng đến khả năng phối hợp của cơ thể khi thực hiện kỹ 
thuật.
. Cầm vợt sai.
. Vai cứng.
. Điểm tiếp xúc cầu sai.
. Chưa sử dụng được lực tốc độ gập cổ tay khi đập cầu quá sớm hoặc quá 
muộn làm giảm lực đập cầu.
53
* Biện pháp khắc phục
. Giảng giả thị phạm lại kỹ thuạt động tác.
. Tập lặp lại với các bài tập mô phỏng.
. Sử dụng các bài tập đạp vào vật chuẩn.
. Đứng tại chổ chân trước chân sau thực hiện động tác xoay vai phối hợp 
với xoay thân.
. Gập cổ tay nhiều lần với vợt hoặc tạ tay.
* Bài tập về nhà
. Thực hiện kỹ thuật tại chổ đập cầu vào vật chuẩn treo cao 20 lần cho 
một lần tập.
. Thực hiện kỹ thuật bật nhảy đập cầu vào vật chuẩn treo cao 10 lần cho 
một lần tập.
54
Chương 3. CHIẾN THUẬT (05 Tiết)
3.1. Chiến thuật thi đấu đơn (2 Tiết)
3.1.1. Chiến thuật giao cầu
3.1.1.1 Chiến thuật giao cầu là tạo thê bị động cho đối phương, hạn chế khr năng tấn 
công của họ và giành cơ hội tấn công trước cho bản thân.
- Vị trí đứng giao cầu trong thi đấu đơn bám sát đường trung tâm ở hai 
bên ô giao cầu cách vạch giao cầu gần vào giữa sân 1m, 
- Một số chiến thuật giao cầu:
.Chiến thuật giao cầu tấn công:
- Giao cầu thấp gần
- Giao cầu lao nhanh
. Chiến thuật giao cầu cao xa
Hình:18
3.1.1.2. Các bước tiến hành giảng dạy chiến thuật
-Bước thứ nhất: Nêu mục đích, ý nghĩa của chiến thuật, phương pháp và tình 
huống được sử đụng chiến thuật đó. 
- Bước thứ hai: GV thị phạm bài tập chiến thuật.
- Bước thứ ba: Phối hợp di chuyển chiến thuật với thực hiện tiếp xúc cầu theo 
yêu cầu của chiến thuật.
 
55
- Bước bốn: Thực hiện chiến thuật trong các bài tập thi đấu, phối hợp các bài tập 
chiến thuật trong từng tình huống cụ thể của mỗi trận đấu. 
Hình 19
3.1.2. Chiến thuật đánh cầu trong đánh đơn
3.1.2.1. Chiến thuật đánh theo đường: là sử dụng các đường cầu dài, ngắn, chéo, cao,
thấp khác nhau để đánh cầu trong luyện tập và thi đấu.
. Đường cầu cao xa thẳng và chéo
. Đường cầu lao nhanh thẳng, chéo, ngắn hoặc dài
. Đường cầu ngắn thẳng hoặc chéo
. Đường cầu đánh thẳng người
Hình 20

56
3.1.2.2. Các bước tiến hành giảng dạy chiến thuật
-Bước thứ nhất: Nêu mục đích, ý nghĩa của chiến thuật, phương pháp và tình 
huống được sử đụng chiến thuật đó. 
- Bước thứ hai: GV thị phạm bài tập chiến thuật.
- Bước thứ ba: Phối hợp di chuyển chiến thuật với thực hiện tiếp xúc cầu theo 
yêu cầu của chiến thuật, .
- Bước bốn: Thực hiện chiến thuật trong các bài tập thi đấu, phối hợp các bài tập 
chiến thuật trong từng tình huống cụ thể của mỗi trận đấu. 
3.1.3. Chiến thuật tấn công cuối sân: Là sử dụng lặp lại các đường cầu cao xa hoặc 
bạt ngang dể tấn công vào hai góc cuối sân đối phương buộc họ phải di chuyển đở cầu 
để chờ cơ hội dứt điểm.
Hình 21
3.1.3.1. Các bước tiến hành giảng dạy chiến thuật
-Bước thứ nhất: Nêu mục đích, ý nghĩa của chiến thuật, phương pháp và tình 
huống được sử đụng chiến thuật đó. 
- Bước thứ hai: GV thị phạm bài tập chiến thuật.
- Bước thứ ba: Phối hợp di chuyển chiến thuật với thực hiện tiếp xúc cầu theo 
yêu cầu của chiến thuật, .
- Bước bốn: Thực hiện chiến thuật trong các bài tập thi đấu, phối hợp các bài tập 

57
chiến thuật trong từng tình huống cụ thể của mỗi trận đấu.
3.1.4. Chiến thuật đập cầu: Là sử dụng các đường đạp cầu liên tục về bên đối phương 
để nhằm giành điểm hoặc tạo tình thế bị động cho đối phương đánh trả kém chính xác 
để dứt điểm.
Hình 22
3.1.4.1. Các bước tiến hành giảng dạy chiến thuật
-Bước thứ nhất: Nêu mục đích, ý nghĩa của chiến thuật, phương pháp và tình 
huống được sử đụng chiến thuật đó. 
- Bước thứ hai: GV thị phạm bài tập chiến thuật.
- Bước thứ ba: Phối hợp di chuyển chiến thuật với thực hiện tiếp xúc cầu theo 
yêu cầu của chiến thuật, .
- Bước bốn: Thực hiện chiến thuật trong các bài tập thi đấu, phối hợp các bài tập 
chiến thuật trong từng tình huống cụ thể của mỗi trận đấu. 
của cá nhân học sinh với những nhận xét góp ý của đồng đội, của giáo viên để chiến 
thuật ngày càng hoàn thiện hơn. 
3. 2. Chiến thuật thi đấu đôi (3 Tiết)
3.2.1. Chiến thuật giao cầu
3.2.1.1 Chiến thuật giao cầu
. Vị trí đứng giao cầu sát với đường trung tâm và đường giao cầu ần.
. Một số chiến thuật giao cầu:
- Giao cầu thấp gần - Giao cầu lao nhanh 
58
Hình 23
3.2.1. 1. Các bước tiến hành giảng dạy chiến thuật
-Bước thứ nhất: Nêu mục đích, ý nghĩa của chiến thuật, phương pháp và tình 
huống được sử đụng chiến thuật đó. 
- Bước thứ hai: GV thị phạm bài tập chiến thuật.
- Bước thứ ba: Phối hợp di chuyển chiến thuật với thực hiện tiếp xúc cầu theo 
yêu cầu của chiến thuật, .
- Bước bốn: Thực hiện chiến thuật trong các bài tập thi đấu, phối hợp các bài tập 
chiến thuật trong từng tình huống cụ thể của mỗi trận đấu 
3.2.2. Chiến thuật phối hợp di chuyển
. Chiến thuật phối hợp di chuyển: là sự phối hợp thuần thục hợp lí của 2 VĐV 
cùng bên về các mặt kỹ thuật, chiến thuật, tâm lý để đạt hiệu quả cao nhất.
. Chiến thuât phân chia theo đường chéo
. Chiến thuật phân chi theo trên dưới 
. Chiến thuật phân chi theo đường trung tâm
. Phối hợp di chuyển vòng tròn luân phiên
3.2.3. Các bước tiến hành giảng dạy chiến thuật
-Bước thứ nhất: Nêu mục đích, ý nghĩa của chiến thuật, phương pháp và tình 
huống được sử đụng chiến thuật đó. 
- Bước thứ hai: 
59
. GV thị phạm bài tập chiến thuật.
. GV hướng dẫn đội hình mẫu.
- Bước thứ ba: Phối hợp di chuyển chiến thuật với thực hiện tiếp xúc cầu theo 
yêu cầu của chiến thuật, .
- Bước bốn: Thực hiện chiến thuật trong các bài tập thi đấu, phối hợp các bài tập 
chiến thuật trong từng tình huống cụ thể của mỗi trận đấu 
Hình 24
3.3.1. Chiến thuật đánh cầu
3.3.1.1. Chiến thuật đánh cầu trong thi đấu đôi: là sự phối hợp thuần thục hợp lí của 2 
VĐV cùng bên về các mặt kỹ thuật, chiến thuật, tâm lý để đạt hiệu quả cao nhất. Theo 
phương châm: “ lấy nhanh làm chính; lấy công làm chính”
. Chiến thuật hai đánh một
. Chiến thuật phản công trong phòng thủ
3.3.1.2. Các bước tiến hành giảng dạy chiến thuật
-Bước thứ nhất: Nêu mục đích, ý nghĩa của chiến thuật, phương pháp và tình 
huống được sử đụng chiến thuật đó. 
- Bước thứ hai:
. GV thị phạm bài tập chiến thuật.
60
. GV hướng dẫn đội hình mẫu.
- Bước thứ ba: Phối hợp di chuyển chiến thuật với thực hiện tiếp xúc cầu theo 
yêu cầu của chiến thuật, .
- Bước bốn: Thực hiện chiến thuật trong các bài tập thi đấu, phối hợp các bài tập 
chiến thuật trong từng tình huống cụ thể của mỗi trận đấu 
Hình 25
* Một số điều cần chú ý trong giảng dạy chiến thuật
- Kỹ thuật người tập đã tương đối hoàn thiện.
- Các bài tập chiến thuật cần được lựa chọn từ dễ đến khó.
- Lượng vận động trong các bài tập chiến thuật tùy theo đối tượng mà có thể áp 
dụng khác nhau.
- Giảng dạy chiến thuật cần phải kết hợp với hoàn thiện kỹ thuật và phát triển 
các tố chất thể lực.
- Trong một giáo án giảng dạy ở phần cơ bản cần sắp xếp giảng dạy chiến thuật 
trước phần phát triển thể lực và sau phần tập luyện kỹ thuật.
* Câu hỏi ôn tập
. Trình bày các bước tiến hành giảng dạy chiến thuật cầu lông
. Hãy nêu một số chiến thuật trong thi đấu đôi và đơn
61
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Trần Văn Vinh, Nguyễn Trọng Hải, Đào Chí Thành, Giáo trình Cầu lông, NXB Đại 
học sư phạm năm 2004.
- Ngọc Thủy, Phương pháp huấn luyện đánh cầu lông, NXB tổng hợp Đồng Nai năm 
2000.
- Lê Thanh Sang, Những yếu tố chiến thuật của Cầu lông nâng cao, NXB Thể dục thể 
thao năm 1995.
- Nguyễn Văn Hiểu, Luật Cầu lông, NXB Thể dục thể thao năm 1996
62
MỤC LỤC
Trang 
Lời nói đầu..................................................................................................................... 1
Chữ viết tắt.....................................................................................................................2
Chương I. Phần lý thuyết.
- Lịch sử ra đời và sự phát triển của môn Cầu lông..............................................7
- Hệ thống kỹ thuật và phương pháp giảng dạy môn Cầu lông..........................13
- Luật và phương pháp tổ chức thi đấu môn Cầu lông........................................27
Chương II. Phần thực hành
- Cách cầm vợt, cầm cầu và tư thế chuẩn bị cơ bản............................................31
- Kỹ thuật di chuyển............................................................................................34
- Kỹ thuật đánh cầu thấp tay...............................................................................37
- Kỹ thuật đánh cầu cao tay:................................................................................42
- Kỹ thuật giao cầu:.............................................................................................45
- Kỹ thuật đánh cầu gần lưới...............................................................................48
- Kỹ thuật đập cầu...............................................................................................52
Chương III. Chiến thuật cầu lông
- Chiến thuật thi đấu đơn:....................................................................................56
- Chiến thuật thi đấu đôi......................................................................................60
Tài liệu tham khảo........................................................................................................61