Giáo trình Hệ thống thông tin di động W-CDMA (Phần 1)
Những nỗ lực trong nghiên cứu và phát triển đã được thực hiện cho IMT-2000
với mục đích cung cấp các dịch vụ đa phương tiện có chất lượng cao, tốc độ cao, khai
thác một dải rộng các nội dung bao gồm thoại, số liệu và video trong môi trường di
động. Hệ thống IMT-2000 có các mục tiêu sau :
(1) Các dịch vụ thông tin các nhân nhê nâng cao hiệu suÊt phổ (Cá nhân hóa)
Sự nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng tần số và tối thiểu hóa đầu cuối sẽ cho
phép thực hiện thông tin giữa "người với máy" và "máy với máy ".
(2) Các dịch vụ thông tin xuyên suốt toàn cầu (Toàn cầu hóa)
Người sử dụng sẽ có thể thông tin và nhận các dịch vụ đồng nhất ở bất cứ đ©u
trên thế giới chỉ với một đầu cuối duy nhất.
(3) Các dịch vụ đa phương tiện qua hệ thống truyền dẫn có tốc độ và chất lượng cao
(Đa phương tiện)
Tóm tắt nội dung tài liệu: Giáo trình Hệ thống thông tin di động W-CDMA (Phần 1)
Häc viÖn c«ng nghÖ b−u chÝnh viÔn th«ng Trung t©m ®μo t¹o b−u chÝnh viÔn th«ng I HÖ thèng th«ng tin di ®éng w-CDMA (Tμi liÖu dμnh cho c¸c kho¸ båi d−ìng) Biªn so¹n: KS. NguyÔn V¨n ThuËn Hμ Néi 12/2004 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 1 §Ò c−¬ng bμI gi¶ng “ hÖ thèng th«ng tin di ®éng W-CDMA” 1. Môc tiªu: Theo ®Þnh h−íng ph¸t triÓn m¹ng thÕ hÖ sau (NGN) cña VNPT, hÖ thèng th«ng tin di ®éng thÕ hÖ thø 3 (3G) sÏ ®−îc triÓn khai, cô thÓ lµ sÏ ph¸t triÓn theo lé tr×nh tõ hÖ thèng GSM hiÖn t¹i lªn hÖ thèng W-CDMA nh− trong hîp chuÈn IMT-2000. XuÊt ph¸t tõ ®Þnh h−íng nµy, tµi liÖu gi¶ng d¹y vÒ “ HÖ thèng th«ng tin di ®éng W-CDMA” ®−îc biªn so¹n nh»m cung cÊp cho häc viªn nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ hîp chuÈn IMT-2000, c«ng nghÖ W-CDMA vµ hÖ thèng th«ng tin di ®éng W-CDMA. 2. §èi t−îng: Tµi liÖu kh«ng chØ ®Ó sö dông cho c¸c kho¸ båi d−ìng ng¾n h¹n mµ cßn cã thÓ sö dông cho c¸c c¸n bé kü thuËt ®ang c«ng t¸c trªn m¹ng l−íi cña VNPT vµ c¸c sinh viªn ngµnh §iÖn tö -ViÔn th«ng . 3. §é dμI cña tμI liÖu : Kho¶ng 150 trang ( dù kiÕn) 4. Néi dung: Ch−¬ng 1:Tæng quan vÒ th«ng tin di ®éng thÕ hÖ thø 3 vµ hîp chuÈn IMT-2000 (10 trang) 1.1 Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c thÕ hÖ th«ng tin di ®éng 1.2 Hîp chuÈn IMT- 2000 Ch−¬ng 2: C¸c c«ng nghÖ truyÒn dÉn v« tuyÕn trong W-CDMA (40 trang) 2.1 C«ng nghÖ tr¶i phæ W-CDMA (IMT-2000 CDMA-DS) 2.2 C¸c c«ng nghÖ truyÒn dÉn c¬ b¶n trong W- CDMA 2.3 C¸c c«ng nghÖ ®Ó t¨ng dung l−îng ®−êng truyÒn Ch−¬ng 3: M¹ng truy nhËp v« tuyÕn trong hÖ thèng th«ng tin di ®éng W-CDMA (50 trang) 3.1 C¸c yªu cÇu vµ môc tiªu thiÕt kÕ ®èi víi hÖ thèng v« tuyÕn W-CDMA 3.2 CÊu tróc m¹ng truy nhËp v« tuyÕn 3.3 C¸c kªnh v« tuyÕn 3.4 C¸c thiÕt bÞ m¹ng truy nhËp v« tuyÕn CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 2 3.5 C¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng Ch−¬ng 4: C¸c kü thuËt xö lý ®a ph−¬ng tiÖn (40 trang) 4.1 Tæng quan 4.2 C¸c kü thuËt xö lý tÝn hiÖu ®a ph−¬ng tiÖn ( h×nh ¶nh, ©m thanh vµ tho¹i) 4.3 C¸c kü thuËt xö lý ®èi víi dÞch vô internet di ®éng 4.4 Kü thuËt xö lý tin nh¾n ®a ph−¬ng tiÖn Ch−¬ng 5: ViÔn c¶nh c«ng nghÖ cña hÖ thèng th«ng tin di ®éng W-CDMA (10 trang) 5.1 ViÔn c¶nh vÒ c¸c c«ng nghÖ v« tuyÕn 5.2 ViÔn c¶nh vÒ c¸c c«ng nghÖ m¹ng 5.3 ViÔn c¶nh vÒ c¸c c«ng nghÖ xö lý tÝn hiÖu 5. Gi¸o viªn biªn so¹n vμ hiÖu chØnh - Biªn so¹n: Nhãm gi¸o viªn V« tuyÕn cña Trung t©m§µo t¹o B−u chÝnh ViÔn th«ng 1 - HiÖu chØnh: C¸c Gi¶ng viªn cña Häc viÖn BCVT vµ Chuyªn viªn cña VNPT (dù kiÕn) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Lêi nãi ®Çu Nhu cÇu trao ®æi th«ng tin lµ nhu cÇu thiÕt yÕu trong x· héi hiÖn ®¹i. C¸c hÖ thèng th«ng tin di ®éng víi kh¶ n¨ng gióp con ng−êi trao ®æi th«ng tin mäi lóc, mäi n¬i ®· ph¸t triÓn rÊt nhanh vµ ®ang trë thµnh kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong x· héi th«ng tin ngµy nay. B¾t ®Çu tõ c¸c hÖ thèng th«ng tin di ®éng thÕ hÖ ®Çu tiªn ra ®êi vµo n¨m 1946, th«ng tin di ®éng ®· liªn tôc ph¸t triÓn vµ ®Õn nay c¸c hÖ thèng th«ng tin di ®éng thÕ hÖ thø 3 (3G) ®· ®−îc ®−a vµo khai th¸c th−¬ng m¹i ë nhiÒu n−íc trªn thÕ giíi. ë ViÖt Nam, c¸c hÖ thèng th«ng tin di ®éng thÕ hÖ thø ba còng ®· vµ sÏ ®−îc nhanh chãng triÓn khai. §èi víi c¸c nhµ khai th¸c m¹ng di ®éng GSM th× c¸i ®Ých 3G lµ c¸c hÖ thèng th«ng tin di ®éng CDMA b¨ng réng (W-CDMA) theo chuÈn IMT-2000. XuÊt ph¸t tõ ®Þnh h−íng nµy, tµi liÖu gi¶ng d¹y vÒ “ HÖ thèng th«ng tin di ®éng W-CDMA” ®−îc biªn so¹n nh»m cung cÊp cho häc viªn nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ hîp chuÈn IMT-2000, c«ng nghÖ W-CDMA vµ hÖ thèng th«ng tin di ®éng W-CDMA. Tµi liÖu kh«ng chØ ®Ó sö dông cho c¸c kho¸ båi d−ìng ng¾n h¹n mµ cßn cã thÓ sö dông lµm tµi liÖu tham kh¶o cho c¸c c¸n bé kü thuËt ®ang c«ng t¸c trªn m¹ng l−íi cña VNPT vµ c¸c sinh viªn ngµnh §iÖn tö -ViÔn th«ng . Tµi liÖu ®−îc chia lµm 5 ch−¬ng. Ch−¬ng 1 giíi thiÖu tæng quan vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c hÖ thèng th«ng tin di ®éng, so s¸nh lé tr×nh ph¸t triÓn lªn th«ng tin di ®éng thÕ hÖ thø 3 tõ cdmaOne vµ GSM, sau cïng lµ phÇn kh¸i qu¸t vÒ hîp chuÈn IMT-2000. Ch−¬ng 2 ®Ò cËp ®Õn c¸c c«ng nghÖ truyÒn dÉn v« tuyÕn trong W-CDMA nh− c«ng nghÖ tr¶i phæ trùc tiÕp, c¸c c«ng nghÖ ®Ó t¨ng dung l−îng ®−êng truyÒn. Ch−¬ng 3 tËp trung m« t¶ m¹ng truy nhËp v« tuyÕn trong hÖ thèng th«ng tin di ®éng W-CDMA víi c¸c thiÕt bÞ m¹ng truy nhËp vµ thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng. Ch−¬ng 4 ®Ò cËp ®Õn c¸c néi dung s©u h¬n vÒ hÖ thèng W-CDMA ®ã lµ c¸c kü thuËt xö lý ®a ph−¬ng tiÖn nh− xö lý h×nh ¶nh, Internet di ®éng, tin nh¾n ®a ph−¬ng tiÖn. Cuèi cïng, ch−¬ng 5 giíi thiÖu ®Õn b¹n ®äc nh÷ng viÔn c¶nh c«ng nghÖ cña hÖ thèng th«ng tin di ®éng W-CDMA. MÆc dï ®· hÕt søc cè g¾ng vµ ®· nhËn ®−îc nhiÒu ý kiÕn ®ãng gãp quÝ b¸u tõ c¸c chuyªn gia vµ c¸c ®ång nghiÖp, nh−ng cuèn s¸ch ch¾c ch¾n vÉn kh«ng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, chóng t«i rÊt mong nhËn ®−îc ý kiÕn ®ãng gãp cña b¹n ®äc ®Ó cuèn s¸ch ®−îc hoµn chØnh h¬n. Mäi ®ãng gãp xin göi vÒ Trung t©m §µo t¹o B−u chÝnh ViÔn th«ng 1, ThÞ x· Hµ ®«ng, TØnh Hµ t©y. §iÖn tho¹i: 048549607. Th¸ng 12 n¨m 2004 Trung t©m §μo t¹o B−u chÝnh ViÔn th«ng 1 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 1 Môc lôc Ch−¬ng 1: Tæng quan vÒ th«ng tin di ®éng thÕ hÖ thø 3 vµ hîp chuÈn IMT-2000...................................................................................4 1.1 Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña hÖ thèng th«ng tin di ®éng.....................................4 1. 2. Tæng quan vÒ IMT-2000 .................................................................................9 1.2.1 Môc tiªu cña IMT-2000.................................................................................9 1.2.2 ChuÈn hãa IMT-2000...................................................................................11 1.2.3 B¨ng tÇn IMT-2000......................................................................................13 ch−¬ng 2: C¸c c«ng nghÖ truyÒn dÉn v« tuyÕn W- CDMA ............15 2.1 C«ng nghÖ tr¶i phæ W- CDMA ......................................................................15 2.1.1 Nguyªn lý tr¶i phæ chuçi trùc tiÕp (DS-CDMA)..........................................15 2.1.2 M· tr¶i phæ vµ ®ång bé m· tr¶i phæ.............................................................17 2.1.3 CÊu h×nh chøc n¨ng cña m¸y ph¸t vµ m¸y thu v« tuyÕn..............................18 2.1.4 øng dông −u ®iÓm cña c«ng nghÖ W-CDMA trong th«ng tin di ®éng........19 2.2 C¸c c«ng nghÖ truyÒn dÉn c¬ b¶n trong W- CDMA...................................22 2.2.1 Ên ®Þnh m· tr¶i phæ hai líp vµ ®iÒu chÕ tr¶i phæ .........................................23 2.2.2 T×m nhËn « ...................................................................................................26 2.2.3 Truy nhËp ngÉu nhiªn ..................................................................................30 2.2.4 C¸c c«ng nghÖ ®Ó tho¶ m·n c¸c yªu cÇu vÒ chÊt l−îng kh¸c nhau trong truyÒn dÉn ®a tèc ®é.....................................................................................31 2.2.5 Ph©n tËp ®a d¹ng .........................................................................................44 2.3 C¸c c«ng nghÖ ®Ó t¨ng dung l−îng ®−êng truyÒn trong W- CDMA..........52 2.3.1 ThiÕt bÞ triÖt nhiÔu........................................................................................53 2.3.2 Ph©n tËp dµn anten thÝch øng .......................................................................59 ch−¬ng 3: M¹ng truy nhËp v« tuyÕn ........................................................66 3.1 C¸c yªu cÇu vµ môc tiªu thiÕt kÕ ®èi víi hÖ thèng v« tuyÕn W-CDMA....66 3.2 CÊu tróc m¹ng truy nhËp v« tuyÕn................................................................67 3.2.1 C¸c ®Æc ®iÓm cña W-CDMA .......................................................................67 3.2.2 C¸c ®Æc tÝnh kü thuËt c¬ b¶n cña W-CDMA ...............................................69 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 2 3.2.3 CÊu tróc cña m¹ng truy nhËp v« tuyÕn ........................................................72 3.2.4 C¸c c«ng nghÖ then chèt trong W-CDMA ..................................................73 3.2.5 Kü thuËt thu ph¸t song c«ng (hai chiÒu) ph©n chia theo thêi gian (TDD) vµ Kü thuËt thu ph¸t song c«ng ph©n chia theo tÇn sè (FDD) ..........................77 3.3 C¸c kªnh v« tuyÕn ...........................................................................................77 3.3.1 C¸c kªnh l«gÝc..............................................................................................80 3.3.2 C¸c kªnh truyÒn t¶i .....................................................................................80 3.3.3 C¸c kªnh kªnh vËt lý...................................................................................82 3.4 C¸c thiÕt bÞ m¹ng truy nhËp v« tuyÕn ...........................................................85 3.4.1 Tæng quan vÒ cÊu h×nh hÖ thèng thiÕt bÞ truy nhËp v« tuyÕn.......................85 3.4.2 BTS..............................................................................................................86 3.4.3 RNC .............................................................................................................91 3.4.4 MPE .............................................................................................................92 3.4.5 Anten BS ......................................................................................................94 3.5 C¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng........................................................................100 3.5.1 TriÓn khai c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng ....................................................100 3.5.2 C¸c ®Æc tÝnh kü thuËt truy nhËp v« tuyÕn vµ c¸c c«ng nghÖ phÇn cøng ....103 3.5.3 UIM............................................................................................................109 3.5.4 C¸c c«ng nghÖ thiÕt bÞ hiÓn thÞ ..................................................................112 3.5.5 Giao diÖn ngoµi ..........................................................................................114 3.5.6 ViÔn c¶nh t−¬ng lai cña c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng...............................119 Ch−¬ng 4: C¸c kü thuËt xö lý ®a ph−¬ng tiÖn ...................................121 4.1 Tæng quan ......................................................................................................121 4.2 C¸c kü thuËt xö lý tÝn hiÖu ®a ph−¬ng tiÖn .................................................121 4.2.1 Xö lý h×nh ¶nh............................................................................................121 4.2.2 Xö lý ©m thanh vµ tho¹i .............................................................................128 4.2.3 C¸c hÖ thèng xö lý tÝn hiÖu ®a ph−¬ng tiÖn ...............................................133 4.3 C¸c kü thuËt xö lý ®èi víi dÞch vô Internet di déng...................................139 4.3.1 C¸c dÞch vô ISP di ®éng.............................................................................139 4.3.2 C¸c kü thuËt ph¸t t¸n th«ng tin ®a ph−¬ng tiÖn .........................................144 4.3.3 C¸c ng«n ng÷ ®¸nh dÊu néi dung ..............................................................148 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 3 4.3.4 ChuÈn hãa Internet di ®éng (WAP) ...........................................................151 4.4 C¸c kü thuËt xö lý tin nh¾n ®a ph−¬ng tiÖn................................................155 4.4.1 Tæng quan ..................................................................................................155 4.4.2 C¸c xu h−íng tiªu chuÈn hãa.....................................................................156 4.4.3 M« h×nh nguyªn lý.....................................................................................156 4.4.4 M« h×nh triÓn khai .....................................................................................157 4.4.5 Kü thuËt ph¸t tin qu¶ng b¸.........................................................................158 Ch−¬ng 5: ViÔn c¶nh c«ng nghÖ cña c¸c hÖ thèng th«ng tin di ®éng W-CDMA.....................................................159 5.1. Tæng quan .....................................................................................................159 5.2. ViÔn c¶nh vÒ c¸c c«ng nghÖ v« tuyÕn..........................................................160 5.2.1 Ph−¬ng thøc TDD ......................................................................................160 5.2.2 Truy nhËp gãi ®−êng xuèng tèc ®é cao (HSPDA).....................................163 5.3 ViÔn c¶nh vÒ c¸c c«ng nghÖ m¹ng................................................................165 5.3.1 Th«ng tin gãi IP trong c¸c m¹ng th«ng tin di ®éng ...................................165 5.3.2 Xu h−íng c«ng nghÖ trong c¸c m¹ng IP...................................................166 5.3.3 TriÓn khai vµ cÊu h×nh m¹ng IP ho¸ hoµn toµn..........................................168 5.4 ViÔn c¶nh vÒ c¸c c«ng nghÖ xö lý tÝn hiÖu...................................................169 5.4.1 C«ng nghÖ tr¸nh kÕt nèi chuyÓn tiÕp ........................................................170 5.4.2 C«ng nghÖ m· ho¸ ®a tèc ®é thÝch øng b¨ng réng (AMR-WB) ................171 5.4.3 TruyÒn th«ng ®a ph−¬ng tiÖn theo gãi .......................................................172 C¸c tõ viÕt t¾t ...................................................................................................175 Tµi liÖu tham kh¶o..........................................................................................178 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 4 Ch−¬ng 1 Tæng quan vÒ th«ng tin di ®éng thÕ hÖ thø 3 vμ hîp chuÈn IMT-2000 1.1 Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña hÖ thèng th«ng tin di ®éng Th«ng tin di ®éng ®· ®−îc ®−a vµo sö dông ®Çu tiªn ë Mü n¨m 1946, khi ®ã nã chØ ®−îc sö dông ë ph¹m vi thµnh phè, hÖ thèng nµy cã 6 kªnh sö dông cÊu tróc « réng víi tÇn sè 150 MHz. MÆc dï c¸c kh¸i niÖm tÕ bµo, c¸c kh¸i niÖm tr¶i phæ, ®iÒu chÕ sè vµ c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i kh¸c ®−îc biÕt ®Õn h¬n 50 n¨m tr−íc ®©y, nh−ng cho ®Õn ®Çu nh÷ng n¨m 1960 dÞch vô ®iÖn tho¹i di ®éng tÕ bµo míi xuÊt hiÖn trong c¸c d¹ng øng dông vµ khi ®ã nã chØ lµ c¸c söa ®æi thÝch øng cña c¸c hÖ thèng ®iÒu vËn. C¸c hÖ thèng di ®éng ®Çu tiªn nµy cã Ýt tiÖn lîi vµ cã dung l−îng rÊt thÊp.Vµo nh÷ng n¨m 1980, hÖ thèng ®iÖn tho¹i di ®éng tÕ bµo ®iÒu tÇn song c«ng sö dông kü thuËt ®a truy nhËp ph©n chia theo tÇn sè xuÊt hiÖn, ®©y lµ hÖ thèng t−¬ng tù hay cßn gäi lµ hÖ thèng th«ng tin di ®éng thÕ hÖ thø nhÊt (1G). Các hệ thống thông tin di ®éng tế bào tương tự næi tiÕng nhÊt lµ: hÖ thèng di động tiên tiến (AMPS), hÖ thèng di ®éng tiªn tiÕn b¨ng hÑp (NAMPS), hÖ thèng th«ng tin truy nhËp toµn diÖn (TACS) và Hệ thống NTT. H¹n chÕ cña c¸c hÖ thèng nµy lµ: ph©n bè tÇn sè h¹n chÕ, dung l−îng thÊp, tiÕng ån khã chÞu, kh«ng ®¸p øng ®−îc c¸c dÞch vô míi hÊp dÉn víi kh¸ch hµng v.v... Gi¶i ph¸p ®Ó lo¹i bá c¸c h¹n chÕ trªn lµ chuyÓn sang sö dô ... îc t¹o ra b»ng viÖc thay thÕ c¸c TFT trong LCD kiÓu TFT b»ng c¸c TFD, gióp cho ®¸p øng nhanh h¬n vµ CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 113 ®é t−¬ng ph¶n râ nÐt ngang víi TFT. C¸c LCD kiÓu TFD cã mét m¹ch ®iÒu khiÓn sè nh»m môc ®Ých ®¹t ®−îc c«ng suÊt tiªu thô thÊp h¬n. HiÖn nay, nh÷ng mµn h×nh nµy chØ tiªu thô 4mW khi hiÓn thÞ ¶nh tÜnh, −u ®iÓm h¬n so víi c¸c LCD kiÓu STN. B¶ng 3.11 C¸c ®Æc tÝnh kü thuËt cña c¸c lo¹i mµn h×nh ®iÖn tho¹i di ®éng c¬ b¶n HÖ thèng LCD d¹ng STN b¸n trong suèt LCD d¹ng TFD b¸n trong suèt Si-TFT v« ®Þnh Si-TFT ®a tinh thÓ nhiÖt ®é thÊp Sè ®iÓm ¶nh 120x160 ®iÓm 160x240 ®iÓm 560x220 ®iÓm 852x 222 ®iÓm Sè mµu 256 mµu 4096 mµu 260.000 mµu 260.000 mµu §é t−¬ng ph¶n 10:1 15:1 5:1 _ §é s¸ng §é ph¶n x¹ 30% _ Gãc nh×n 700 800 Thêi gian ®¸p øng 400 ms 60 ms 50 ms vµi μs C«ng suÊt tiªu thô 2 mW 4 mW 80 mW 440 mW Ghi chó: TFD: Thin Film Diode ( §ièt mµng máng) Si-TFT: Transistor mµng máng Silic 3.5.4.2 Mµn h×nh cã hÖ thèng quang ®iÖn (EL-Electro Luminescence) H¹n chÕ cña c¸c mµn h×nh LCD mµu b¸n dÉn lµ nã ph¶i cã ®é s¸ng nÒn, lµm t¨ng c«ng suÊt tiªu thô vµ rÊt khã cã thÓ lµm tÊm phim nhÑ h¬n, máng h¬n. Gi¶i ph¸p kh¶ quan nhÊt cho vÊn ®Ò nµy lµ mét lo¹i mµn h×nh sö dông hÖ thèng quang ®iÖn (EL) lµm nguån s¸ng. §óng nh− c¸i tªn cña nã, EL ph¸t ra ¸nh s¸ng vµ ng−êi ta sö dông nh÷ng vËt liÖu ph¸t ra ¸nh s¸ng mµu ®á, xanh da trêi, xanh l¸ c©y, lµm cho EL cã thÓ m« pháng ®−îc ¶nh mµu ®Çy ®ñ. CÊu tróc c¬ b¶n cña EL gièng nh− ®ièt ph¸t quang (LED) vµ nã cã thÓ ®¸p øng nhanh h¬n tinh thÓ láng-lµ lo¹i tinh thÓ dùa vµo sù bè trÝ l¹i ph©n tö. C¸c ®Çu cuèi di ®éng W-CDMA ®· b¾t ®Çu tÝch hîp EL ®Ó ®¹t ®−îc tèc ®é ®¸p øng μs. Ng−êi ta hy väng ®©y lµ mét gi¶i ph¸p tèt ®Ó gi¶m ®é dµy vµ träng l−îng cña nh÷ng lo¹i mµn h×nh lín. 3.5.4.3 C¸c vÊn ®Ò trong t−¬ng lai vµ viÔn c¶nh cña c«ng nghÖ mµn h×nh Víi c¸c ®iÖn tho¹i di ®éng W-CDMA, c¸c mµn h×nh kiÓu ma trËn tÝch cùc lµ ph−¬ng ¸n phï hîp nhÊt. Tuy nhiªn, viÖc gi¶m h¬n n÷a c«ng suÊt tiªu thô lµ viÖc rÊt cÇn lµm trong t−¬ng lai. Thùc tÕ, c¸c nç lùc vÉn ®ang ®−îc tiÕn hµnh ®Ó mµn h×nh LCD CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 114 kiÓu STN cã thêi gian ®¸p øng nhanh h¬n v× ®èi víi lo¹i mµn h×nh nµy th× dÔ dµng ®¹t ®−îc c«ng suÊt thiªu thô thÊp h¬n, vµ theo mét vµi b¸o c¸o th× c¸c mµn h×nh LCD kiÓu STN cã c¸c ®Æc tÝnh t−¬ng tù nh− c¸c mµn h×nh ma trËn tÝch cùc ®· ®−îc ph¸t triÓn. C¸c mµn h×nh EL ®· ®−îc ph¸t triÓn thµnh mµn h×nh máng h¬n, cã kh¶ n¨ng thay thÕ hoµn toµn c¸c mµn h×nh LCD bëi c¸c tÝnh n¨ng gi¶m c«ng suÊt tiªu thô, t¨ng ®é s¸ng vµ kÐo dµi tuæi thä cña vËt liÖu h÷u c¬. 3.5.4.4 Ng«n ng÷ ®¸nh dÊu siªu v¨n b¶n tÝch hîp (CHTML) dùa trªn c¸c tr×nh duyÖt cùc nhá (Micro-Browser) Tr×nh duyÖt i-mode ®−îc viÕt b»ng mét ng«n ng÷ m« t¶ gäi lµ ng«n ng÷ ®¸nh dÊu siªu v¨n b¶n tÝch hîp (CHTML-Compact Hyper Text Markup Language). CHTML lµ mét tËp con cña HTML, mét ng«n ng÷ tiªu chuÈn ®−îc sö dông trong c¸c tr×nh duyÖt Internet dùa trªn PC. CHTML ®−îc thiÕt kÕ ®Ó ho¹t ®éng mét c¸ch hiÖu qu¶ trong m«i tr−êng di ®éng, cã tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng cña c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng vµ c¸c ®Æc tr−ng cña giao diÖn v« truyÕn. VÝ dô, dung l−îng bé nhí cña ®iÖn tho¹i di ®éng lµ h¹n chÕ do viÖc triÓn khai vµ giµng buéc vÒ gi¸ c¶: c¸c m¸y ®iÖn tho¹i PDC cã bé nhí 1 hoÆc 2Mbyte cßn ®iÖn tho¹i W-CDMA cã hç trî video ®−îc hy väng lµ sÏ ®¹t kho¶ng 5 Mbytes bé nhí. Tèc ®é xung nhÞp CPU còng bÞ h¹n chÕ so víi c¸c m¸y PC do møc tiªu thô ®iÖn, v× thÕ, tèc ®é nµy ®−îc dù kiÕn trong kho¶ng tõ 30-50MHz vµo n¨m 2002. Ngoµi viÖc bÞ giíi h¹n vÒ kh¶ n¨ng xö lý th× c¸c ®iÖn tho¹i di ®éng chØ cã sè phÝm rÊt Ýt vµ mét vµi phÝm ®iÒu khiÓn. XuÊt ph¸t tõ c¸c ®Æc tÝnh nµy, CHTML ®· xo¸ bá bít mét sè chøc n¨ng ®· hç trî trong HTML vµ h¹n chÕ sù ®iÒu h−íng cña tr×nh duyÖt chØ b»ng phÝm UP/DOWN. ViÖc ®¬n gi¶n ho¸ nµy lµm cho tr×nh duyÖt i-mode th©n thiÖn h¬n víi ng−êi sö dông. Kh¸i niÖm thiÕt kÕ c¬ b¶n nµy ®· ®−îc chuyÓn sang c¸c m¸y ®iÖn tho¹i W-CDMA. 3.5.5 Giao diÖn ngoµi 3.5.5.1 Vai trß cña m¸y ®iÖn tho¹i di ®éng vµ giao diÖn ngoµi M¸y ®iÖn tho¹i di ®éng lµ mét trong rÊt Ýt c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi mµ ng−êi sö dông lu«n lu«n mang theo. Vai trß cña ®iÖn tho¹i di ®éng ®ang ngµy cµng trë nªn quan träng vµ ®a d¹ng ho¸ nh− ®−îc m« pháng trong h×nh 3.27. B¶ng 3.12 lµ mét vÝ dô vÒ vai trß cña ®iÖn tho¹i di ®éng. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 115 H×nh 3.27 KÕt nèi víi c¸c thiÕt bÞ bªn ngoµi kh¸c nhau B¶ng 3.12 C¸c chøc n¨ng vµ giao diÖn cña ®iÖn tho¹i di ®éng Vai trß cña ®iÖn tho¹i ThiÕt bÞ kÕt nèi KiÓu néi dung VÝ dô øng dông M«®un v« tuyÕn PDA, PC vµ c¸c thiÕt bÞ gia dông th«ng minh C©u lÖnh AT, d÷ liÖu thuª bao TruyÒn th«ng PC, tr×nh duyÖt Web, truyÒn dÉn video vµ tho¹i ThiÕt bÞ l−u tr÷ néi dung/PIM PDA, PC vµ ®iÖn tho¹i di ®éng C¸c file ®èi t−îng Trao ®æi thÎ th−¬ng m¹i , trao ®æi danh b¹ ®iÖn tho¹i vµ trao ®æi c¸c file kh¸c nhau “VÝ ®iÖn tö” / ThiÕt bÞ ®Çu cuèi nhËn thùc ThiÕt bÞ ®Çu cuèi POS vµ m¸y b¸n hµng tù ®éng Gi¸ trÞ ®iÖn tö, sè liÖu nhËn thùc Tµi kho¶n thanh to¸n nh− mét vÝ ®iÖn tö hoÆc mét thÎ tÝn dông (1) øng dông nh− mét m«®un v« truyÕn Khi kÕt nèi víi c¸c PC hoÆc PDA, ®iÖn tho¹i di ®éng cã thÓ ®−îc dïng cho viÖc truy nhËp Internet/Intranet ®Ó göi vµ nhËn th− ®iÖn tö hoÆc duyÖt c¸c Website. TruyÒn dÉn video vµ tho¹i thêi gian thùc yªu cÇu mét giao diÖn t−¬ng tù hoÆc mét giao diÖn sè ®ång bé. (2) øng dông nh− mét thiÕt bÞ qu¶n lý th«ng tin c¸ nh©n (PIM) vµ l−u tr÷ néi dung. Mét sè lo¹i m¸y ®iÖn tho¹i di ®éng sè thÕ hÖ thø 2 (2G) cã kh¶ n¨ng trao ®æi thÎ th−¬ng m¹i vµ th«ng tin danh b¹ ®iÖn tho¹i víi PC, PDA vµ c¸c ®iÖn tho¹i di ®éng kh¸c Camera sè Ki«t th«ng tin §iÖn tho¹i di ®éng Sö dông trªn xe M¸y b¸n hµng C¸c øng dông gia dông th«ng minh CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 116 th«ng qua mét giao diÖn hång ngo¹i. Ngoµi c¸c chøc n¨ng nµy, ®iÖn tho¹i di ®éng W-CDMA cßn cã kh¶ n¨ng trao ®æi th«ng tin nh− tin nh¾n (mail) vµ c¸c URL. (3) øng dông nh− vÝ ®iÖn tö vµ thiÕt bÞ ®Çu cuèi nhËn thùc. Khi ®iÖn tho¹i di ®éng ®−îc sö dông thay thÕ cho thÎ th−¬ng m¹i hoÆc vÝ ®iÖn tö th× rÊt cÇn ph¶i cung cÊp mét giao diÖn an toµn ®Ó b¶o vÖ c¸c gi¸ trÞ ®iÖn tö vµ d÷ liÖu nhËn thùc. Ngoµi c¸c lo¹i giao diÖn ®· nªu ë trªn, mét giao diÖn bªn ngoµi cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó gi¸m s¸t tr¹ng th¸i cña ®iÖn tho¹i di ®éng, giao diÖn nµy cã thÓ kh«ng kh¶ dông víi ng−êi dïng. 3.5.5.2 C¸c yªu cÇu ®èi víi giao diÖn ngoµi cña c¸c m¸y ®iÖn tho¹i di ®éng W-CDMA Giao diÖn bªn ngoµi cña c¸c m¸y di ®éng W-CDMA ph¶i tho¶ m·n c¸c yªu cÇu sau: Tèc ®é: Giao diÖn v« tuyÕn W-CDMA cung cÊp tèc ®é truyÒn dÉn cùc ®¹i 384kbit/s (2Mbit/s ë m«i tr−êng trong nhµ trong t−¬ng lai). Giao diÖn bªn ngoµi ph¶i ®ñ nhanh ®Ó cã thÓ khai th¸c tèi ®a tèc ®é truyÒn dÉn cña giao diÖn v« tuyÕn. Møc tiªu thô c«ng suÊt: Do ®iÖn tho¹i di ®éng ®−îc mang theo ng−êi vµ ®−îc cÊp nguån b»ng pin nªn c«ng suÊt tiªu thô cña ®iÖn tho¹i di ®éng ph¶i lµ nhá nhÊt thËm chÝ ngay c¶ víi c¸c giao diÖn bªn ngoµi cã tèc ®é nhanh h¬n. KÝch th−íc: Bé nèi vµ m«®un giao diÖn ngoµi ph¶i nhá ®Ó dÔ dµng di chuyÓn vµ cÊu tróc ®iÖn tho¹i di ®éng kh«ng bÞ yÕu. TÝnh linh ho¹t: Giao diÖn ngoµi nµy ph¶i cã ®Æc ®iÓm gièng giao diÖn ngoµi kÕt nèi tíi c¸c PC, PDA vµ nhiÒu lo¹i thiÕt bÞ bªn ngoµi kh¸c. 3.5.5.3 Ph©n lo¹i, ®Æc tÝnh vµ c¸c øng dông cña giao diÖn ngoµi B¶ng 3.13 ChØ ra c¸c ®Æc tÝnh cña c¸c lo¹i giao diÖn kh¸c nhau. D÷ liÖu liªn kÕt hång ngo¹i (IrDA): Giao diÖn hång ngo¹i ®−îc sö dông réng r·i trong c¸c m¸y tÝnh x¸ch tay vµ c¸c PDA. Th«ng tin di ®éng IrDA (IrMC) ®−îc x¸c ®Þnh nh− mét chuÈn th«ng tin cho c¸c m¸y ®iÖn tho¹i di ®éng. Víi ®iÖn tho¹i di ®éng, CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 117 chuÈn nµy ®−îc ¸p dông cho mét giao diÖn (thiÕt bÞ vµ thÊu kÝnh) mµ cã thÓ truyÒn th«ng qua kho¶ng c¸ch kho¶ng 30cm, nh»m gi¶m c«ng suÊt tiªu thô. IrDA yªu cÇu truyÒn dÉn tÇm nh×n th¼ng, nã phï hîp cho viÖc ph¸t d÷ liÖu ng¾n mét c¸ch an toµn mµ kh«ng cÇn thiÕt lËp ®Ých truyÒn th«ng nh− viÖc trao ®æi thÎ th−¬ng m¹i. Blutooth: Lµ mét giao diÖn v« tuyÕn míi. ViÖc sö dông d¶i tÇn y khoa (ISM) cña nã lµm gi¶m th«ng l−îng do t¸c ®éng cña nhiÔu, nh−ng viÖc suy gi¶m th«ng l−îng do nhiÔu b¨ng hÑp sÏ ®−îc giíi h¹n khi thùc hiÖn viÖc “nh¶y tÇn “ qua c¸c khe rÊt hÑp. Theo mét trËt tù kÕt nèi, giao diÖn nµy cho phÐp nhiÒu thiÕt bÞ ®Çu cuèi hç trî Bluetooth ®−îc kÕt nèi th«ng qua mét m¹ng. V× thÕ, nã phï hîp cho héi nghÞ ®iÖn tö vµ c¸c m¹ng gia ®×nh n¬i mµ kÕt nèi nhiÒu thiÕt bÞ gia dông th«ng minh. B¶ng 3.13 C¸c ®Æc tÝnh cña c¸c lo¹i giao diÖn kh¸c nhau Tèc ®é truyÒn (cùc ®¹i) Ph¹m vi truyÒn (cùc ®¹i) øng dông chÝnh H¹n chÕ IrDA 1 Mb/s 4 Mb/s 0,3 m (øng dông di ®éng) Trao ®æi ®èi t−îng (thÎ th−¬ng m¹i, danh b¹ ®iÖn tho¹i, v.v...) - Ph¹m vi truyÒn ng¾n - Yªu cÇu tÇm nh×n th¼ng Bluetooth 0,7Mb/s 10m TruyÒn dÉn tho¹i/ sè liÖu, LAN (vÝ dô héi nghÞ ®iÖn tö, m¹ng gia ®×nh) - ChÊt l−îng kÐm do nhiÔu. - Khã kh¨n víi mét ®Ých truyÒn th«ng cô thÓ - Yªu cÇu nhËn thùc IEEE 802.11b 11 Mb/s 50m LAN v« tuyÕn (truyÒn dÉn sè liÖu) - ChÊt l−îng kÐm do nhiÔu. - C«ng suÊt tiªu thô lín - Yªu cÇu nhËn thùc USB 12 Mb/s 5m TruyÒn dÉn sè liÖu vµ ©m nh¹c - Yªu cÇu c¸p kÕt nèi - Kh«ng thÓ kÕt nèi trong víi c¸c thiÕt bÞ USB RS-232 115,2 kb/s XÊp xØ 15m (phô thuéc vµo ®iÖn ¸p sö dông) TruyÒn dÉn sè liÖu - Yªu cÇu c¸p kÕt nèi - Tèc ®é truyÒn dÉn thÊp CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 118 IEEE802.11b: Lµ giao diÖn th−êng ®−îc sö dông cho m¹ng LAN kh«ng d©y. Tuy nhiªn, sÏ kh«ng phï hîp khi ¸p dông c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt cña nã lµm giao diÖn ®iÖn tho¹i di ®éng do c«ng suÊt tiªu thô lín. USB (Universal Serial Bus): Lµ giao diÖn ®Ó kÕt nèi víi PC b»ng mét thiÕt bÞ ngo¹i vi. C¸c tiªu chuÈn bé nèi ARIB chØ ®Þnh ng−êi sö dông USB mét c¸ch mÆc ®Þnh v× tèc ®é vµ kh¶ n¨ng cña nã phï hîp ®Ó ph¸t d÷ liÖu ®ång bé sè. Theo mét trËt tù kÕt nèi, USB dùa trªn kÕt nèi tr¹m chñ, kÕt nèi kiÓu nµy cã mét vµi thiÕu sãt, vÝ dô: camera sè vµ c¸c thiÕt bÞ nh− vËy kh«ng thÓ kÕt nèi trùc tiÕp nÕu ®iÖn tho¹i di ®éng ®−îc cÊu h×nh nh− mét USB. RS-232C: §©y lµ mét giao diÖn rÎ tiÒn nh−ng cùc kú linh ho¹t. Nã lµ mét giao diÖn kÕ thõa cho c¸c PC vµ còng ®−îc sö dông trong c¸c thiÕt bÞ ®o vµ thiÕt bÞ ®Çu cuèi. Tuy nhiªn, khi kÕt nèi víi ®iÖn tho¹i di ®éng IMT-2000, øng dông cña nã bÞ h¹n chÕ do tèc ®é truyÒn dÉn cùc ®¹i cña nã chØ lµ 115,2 Kb/s. 3.5.5.4 ViÔn c¶nh t−¬ng lai cña c¸c giao diÖn ngoµi HiÖn nay, kh«ng cã c¸c ®Æc tÝnh kü thuËt cho c¸c giao diÖn ngoµi cña ®iÖn tho¹i di ®éng IMT-2000 ®−îc qui ®Þnh bëi 3GPP, chóng ®−îc nghiªn cøu ngoµi riªng. 3GPP gi÷ quan ®iÓm nµy ®Ó c¸c giao diÖn bªn ngoµi cã thÓ ®−îc chän mét c¸ch tù do, h¬n lµ qui ®Þnh ch¾c ch¾n c¸c c«ng nghÖ giao diÖn v× chóng ®ang ®−îc ®a d¹ng ho¸ vµ tiÕn bé rÊt nhanh. Tuy nhiªn, sÏ rÊt tiÖn lîi nÕu cã mét giao diÖn ngoµi cho ®iÖn tho¹i di ®éng ®−îc tiªu chuÈn ho¸, xem trªn thùc tÕ vÒ vai trß cña ®iÖn tho¹i di ®éng nh− mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi c¸ nh©n ®ang cµng ngµy trë nªn quan träng. Tr−íc kia, c¸c thiÕt bÞ kÕt nèi víi ®iÖn tho¹i di ®éng chñ yÕu lµ c¸c PC vµ PDA nh−ng trong t−¬ng lai, nhu cÇu cho viÖc trao ®æi d÷ liÖu víi c¸c thiÕt bÞ gia dông th«ng minh vµ c¸c kièt th«ng minh th«ng qua ®iÖn tho¹i di ®éng sÏ t¨ng. Nh− ®· m« t¶ trong b¶ng 3.13, mçi lo¹i giao diÖn ®Òu cã −u ®iÓm vµ nh−îc ®iÓm riªng, cho nªn sÏ lµ hiÖu qu¶ khi sö dông mçi lo¹i giao diÖn nµy trong mét ph¹m vi mµ c¸c −u ®iÓm cña nã lµ tréi h¬n. C¸c ®iÖn tho¹i di ®éng nªn cã 2 hoÆc 3 lo¹i giao diÖn vµ trang bÞ chøc n¨ng chuyÓn tõ giao diÖn nµy sang giao diÖn kh¸c b»ng mét thao t¸c ®¬n gi¶n cña ng−êi sö dông hoÆc qu¸ tr×nh tù ®éng nhËn diÖn. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 119 3.5.6 ViÔn c¶nh t−¬ng lai cña c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng KÕt qu¶ cña c¸c nç lùc ®Ó t¹o ra c¸c ®iÖn tho¹i di ®éng nhá h¬n vµ c«ng suÊt tiªu thô Ýt h¬n lµ nh÷ng c¶i tiÕn ®¸ng kÓ. Qu¸ tr×nh c¶i tiÕn b¾t ®Çu tõ “®iÖn tho¹i di ®éng ®Ó nãi thµnh ®iÖn tho¹i di ®éng ®Ó sö dông”. Cho ®Õn nay, ta nªn dïng thuËt ng÷ thiÕt bÞ ®Çu cuèi di déng thay cho ®iÖn tho¹i di ®éng v× ®iÖn tho¹i di ®éng kh«ng cßn ®¬n thuÇn chØ hç trî chøc n¨ng tho¹i mµ chóng kÕt hîp mét lo¹t c¸c chøc n¨ng cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi th«ng tin. HiÖn nay, c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng cã c¶ chøc n¨ng th−¬ng m¹i ®iÖn tö (mét hÖ thèng mua b¸n s¶n phÈm th«ng qua thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng), bæ sung thªm chøc n¨ng cho i-mode, thËm trÝ c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng nµy cßn cã thÓ ®ãng vai trß cña chiÕc ®iÒu khiÓn ®iÒu hoµ. C¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng ®−îc mong ®îi ®Ó lµm cho cuéc sèng tiÖn lîi h¬n víi ng−êi sö dông theo mét phong c¸ch riªng cña hä. Mét xu h−íng kh¸c lµ c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng hiÖn ®· ®−îc sö dông gièng nh− c¸c PC, vÝ dô chóng ®· ®−îc ®æi thµnh nÒn t¶ng cña c¸c øng dông gi¶i trÝ, chuyÓn tõ c¸c game ®¬n ®iÖu (chØ lµ c¸c ®−êng cong) thµnh c¸c game ®a ph−¬ng tiÖn. ThËt lµ kh«ng cÇn thiÕt khi nãi r»ng dÞch vô Internet di ®éng còng bao gåm trong c¸c tÝnh n¨ng nµy. H×nh 3.28 chØ ra h−íng ph¸t triÓn cña c¸c c«ng nghÖ thiÕt bÞ ®Çu cuèi theo c¸c dÞch vô cung cÊp. Nh− minh ho¹ trong h×nh nµy, c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng ph¶i kh«ng ngõng ®−îc thu nhá vµ yªu cÇu c«ng suÊt tiªu thô thÊp ®Ó n©ng cao tÝnh tiÖn lîi cho ng−êi sö dông. VÊn ®Ò c«ng suÊt tiªu thô ®−îc hy väng lµ sÏ ®−îc gi¶i quyÕt dÇn dÇn th«ng qua tiÕn tr×nh ph¸t triÓn LSI (®ang ph¸t triÓn réng r·i trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y) vµ c«ng nghÖ ph¸t triÓn n¨ng l−îng cao, pin mËt ®é cao, bæ sung thªm c¸c c«ng nghÖ kÕt nèi tr×nh bµy ë phÇn 3.5. Trong t−¬ng lai th× vÊn ®Ò quan träng ®Æt ra lµ: Lµm thÕ nµo ®Ó mét luîng lín sè liÖu trong hÖ thèng W-CDMA ®−îc thao t¸c vµ ®iÒu khiÓn chØ b»ng mét ®iÖn tho¹i di ®éng nhá? Nãi c¸ch kh¸c, viÖc c¶i tiÕn c¸c giao diÖn mang tÝnh nh©n b¶n trong thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng hoÆc c¸c giao diÖn víi c¸c thiÕt bÞ kh¸c ®ang ngµy cµng trë nªn cÊp thiÕt. Mét vËt së h÷u gi¶n ®¬n lµ chiÕc ®iÖn tho¹i di ®éng cã thÓ ®em ®Õn cho con ng−êi c¶m gi¸c an toµn vµ yªn b×nh trong suy nghÜ nÕu c¸c c«ng nghÖ IT vµ c¸c hÖ thèng b¶o an ®−îc ph¸t triÓn h¬n n÷a trong c¸c øng dông cho c¸c hÖ thèng giao th«ng, bÖnh viÖn vµ c¸c c¬ së h¹ tÇng x· héi kh¸c. ThiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng ®−îc hy väng lµ sÏ ®ãng mét vai trß quan träng trong ®êi sèng cña con ng−êi. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 120 H×nh 3.28 H−íng ph¸t triÓn cña c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi di ®éng t−¬ng lai §a ph−¬ng tiÖn C¸c c«ng nghÖ linh kiÖn v« tuyÕn §Þnh vÞ ( th«ng tin vÒ vÞ trÝ ) C«ng nghÖ biªn dÞch tù ®éng ThÎ th«ng minh C«ng suÊt tiªu thô thÊp h¬n vµ kÝch th−íc nhá h¬n TÝnh nh©n b¶n ThiÕt bÞ ®Çu cuèi linh ho¹t C¸c c«ng nghÖ nhËn diÖn giäng nãi C¸c c«ng nghÖ b¶o mËt Dung l−îng nguån lín h¬n PhÇn mÒm v« tuyÕn HÖ ®iÌu hµnh tiªu chuÈn Ph¸t triÓn phÇn mÒm øng dông C¸c c«ng nghÖ t¸c nh©n CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
File đính kèm:
- giao_trinh_he_thong_thong_tin_di_dong_w_cdma_phan_1.pdf