Giảng dạy trực tuyến các bộ môn Lý luận chính trị tại trường Đại học hiện nay

30 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG
GIẢNG DẠY TRỰC TUYẾN CÁC BỘ MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC HIỆN NAY
Trịnh Quang Dũng 
Trường Đại học Kinh tế - Đại học Đà Nẵng 
Email: quangdungct88@gmail.com
Đỗ Thị Ngọc Dương, Nguyễn Phương Anh 
Trường Đại học Công nghệ Đồng Nai 
Ngày nhận bài: 29/5/2019
Ngày PB đánh giá:15/7/2019
Ngày duyệt đăng: 19/7/2019
TÓM TẮT
 Giảng dạy bộ môn Lý luận chính trị tại các trường Đại học hiện nay luôn được quan tâm, đổi mới, 
đặc biệt tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ vào giảng dạy. Bên cạnh các hình thức dạy 
học truyền thống trên lớp, các bộ môn Lý luận chính trị có thể áp dụng hình thức học trực tuyến 
E-learning. Muốn thực hiện tốt hình thức học trực tuyến đòi hỏi giảng viên và nhà trường cần có 
quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng, cùng với việc đổi mới đồng bộ nội dung, phương pháp, hình thức kiểm 
tra đánh giá, kết hợp linh hoạt các hình thức dạy học để tạo hiệu quả cao nhất trong giảng dạy bộ 
môn. Bài viết tập trung làm rõ một số nội dung sau: quá trình chuẩn bị cho hoạt động giảng dạy trực 
tuyến các bộ môn Lý luận chính trị; quá trình giảng dạy trực tuyến các bộ môn Lý luận chính trị; kết 
quả đạt được và một số kiến nghị.
Từ khóa: Phương pháp dạy học, giảng dạy trực tuyến, bộ môn Lý luận chính trị, trường đại học
ONLINE TEACHING OF POLITICAL THEORY AT CONTEMPORARY UNIVERSITY.
ABSTRACT:
 Teaching of the political subjects at university today, expecially e-teaching, has increasingly been 
attracting administrators’ and teachers’ attentions. Lectures use different teaching methods via 
either online or offline. An effective lesson requires universitiess and teachers’ good preparation of 
contents, methods, assessment. The article focuses on the three main points: preparation, teaching, 
findings and suggestions.
Key word: Teaching methods, e-teaching, political theory subjects, universities.
31TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 35, tháng 07 năm 2019
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư 
đã và đang tác động rất mạnh mẽ đến mọi 
lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt trong 
lĩnh vực giáo dục đại học. Ngày nay, với 
sự phát triển của công nghệ, các hình thức 
dạy và học cũng như các phương pháp 
dạy và học đã có nhiều bước chuyển biến 
tích cực. Cuộc cách mạng công nghệ giúp 
giảng viên lựa chọn cho mình nhiều hình 
thức và phương pháp dạy học khác nhau, 
tạo điều kiện giúp sinh viên tiếp cận và 
ứng dụng công nghệ nhiều hơn vào hoạt 
động học tập của bản thân tại các trường 
Đại học. Bên cạnh những hình thức dạy 
học truyền thống như giảng dạy trực tiếp 
trên lớp, giảng viên hoàn toàn có thể xây 
dựng kế hoạch giảng dạy với nhiều hình 
thức dạy học khác nhau. Có thể kể đến như 
theo hình thức trực tuyến E-learning; hình 
thức học online, dạy học kết hợp với các 
hoạt động thực tiễn, trải nghiệm, những 
hình thức kiểm tra đánh giá đa dạng và 
phong phú nhằm thu hút sinh viên tham 
gia vào quá trình học tập một cách chủ 
động, tích cực nhất.
Trong những năm vừa qua, đổi mới 
hoạt động giảng dạy các bộ môn Lý luận 
chính trị luôn được các nhà trường Đại học 
quan tâm, đặc biệt thay đổi các hình thức 
dạy học nhằm vào việc phát huy năng lực 
của người học. Hình thức dạy học truyền 
thống trực tiếp trên lớp là hình thức dạy học 
cơ bản. Tuy nhiên, trong xu thế phát triển 
của Cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư 
như hiện nay, thì cần đa dạng hơn nữa các 
hình thức dạy học, kết hợp nhiều hoạt động 
khác nhau, làm phong phú hoạt động giảng 
dạy, tạo được sự hứng thú cho sinh viên khi 
học những bộ môn lý luận này. Đặc biệt với 
hình thức học trực tuyến đặt ra cho giảng 
viên và các trường Đại học nhiều vấn đề 
cần chuẩn bị và giải quyết. Vì vậy, vấn đề 
“Giảng dạy trực tuyến các bộ môn Lý luận 
chính trị tại các trường Đại học hiện nay” 
có ý nghĩa quan trọng về lý luận và thực 
tiễn sâu sắc trong các nhà trường hiện nay.
2. NỘI DUNG
2.1 Giảng dạy trực tuyến E-learning các 
bộ môn Lý luận chính trị 
Thuật ngữ “Giảng dạy E-learning” là 
thuật ngữ mới trong khoa học giáo dục 
tại Việt Nam và trên thế giới, thuật ngữ 
này chỉ được xuất hiện khi các trường tại 
các quốc gia sử dụng công nghệ thông tin 
ứng dụng vào giảng dạy. Sự vận dụng tối 
đa các công cụ khoa học hiện đại đã đưa 
giáo dục chuyển sang một giai đoạn mới 
trong sự phát triển của giáo dục. Giảng 
dạy E-learing chính là việc thay đổi các 
phương pháp và hình thức dạy học cũ 
bằng hình thức dạy và học mới trên cơ sở 
của khoa học, lấy phần mềm khoa học, 
công nghệ làm trung tâm của sự phát triển 
giáo dục, làm thay đổi phương thức hoạt 
động dạy và học tại các nhà trường. Thuật 
ngữ này, càng trở nên thông dụng với sự 
phát triển không ngừng nghỉ tại các nước 
đặc biệt dưới sự tác động của Cách mạng 
công nghệ thông tin.
Hoạt động giảng dạy E-learning đã 
được Việt Nam áp dụng và đưa vào thực 
tiễn ở một số trường Đại học lớn, cũng có 
được những kết quả ban đầu. Với hình học 
E-learning này, người ta có thể sử dụng 
2 hình thức cụ thể: một là, sử dụng phần 
mềm công nghệ, các bài video, audio 
gửi đến cho sinh viên, từ đó sinh viên 
theo dõi và thực hiện các nhiệm vụ mà 
giảng viên đưa ra. Hai là, giảng viên sử 
dụng mạng xã hội, vclass, hoặc phần mềm 
32 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG
online trực tiếp phát hình ảnh, video, trao 
đổi trực tiếp giữa giảng viên và sinh viên.
Hiện nay, tại nhiều trường Đại học ở 
Việt Nam đã áp dụng hình thức học trực 
tuyến các bộ môn Lý luận chính trị, kết hợp 
giữa trực tuyến với học trên lớp, đem lại 
được nhiều hiệu quả trong giảng dạy của 
giảng viên và học tập của sinh viên. Tuy 
nhiên, để nâng cao hơn nữa chất lượng 
giảng dạy, các trường đại học và mỗi giảng 
viên giảng dạy bộ môn Lý luận chính trị 
phải tìm hiểu và vận dụng sáng tạo, kết hợp 
linh hoạt các hình thức dạy học hiện có, cần 
có sự chuẩn bị kỹ lưỡng các hoạt động bổ 
trợ cho hoạt động trực tuyến. 
2.2 Quá trình chuẩn bị cho hoạt động 
giảng dạy trực tuyến các bộ môn Lý 
luận chính trị
Lựa chọn hình thức dạy học phù hợp 
Với hình thức dạy học E-learning, 
giảng viên có thể sử dụng hai hình thức cụ 
thể: một là, sử dụng phần mềm công nghệ, 
các bài video, audio gửi đến cho sinh 
viên, từ đó sinh viên theo dõi và thực hiện 
các nhiệm vụ mà giảng viên đưa ra. Hai là, 
giảng viên sử dụng mạng xã hội, vclass, 
hoặc phần mềm online trực tiếp phát hình 
ảnh, video, trao đổi trực tiếp giữa giảng 
viên và sinh viên.
Với bộ môn Lý luận chính trị, chúng 
tôi đã lựa chọn và thử nghiệm, áp dụng hai 
hình thức cơ bản sau đây:
Quay video bài giảng làm tài liệu 
giảng dạy và tham khảo cho sinh viên. 
Giảng viên quay lại những bài giảng trong 
các môn (hoặc lựa chọn một số nội dung 
trong nội dung các môn: Những nguyên 
lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lenin; Tư 
tưởng Hồ Chí Minh; Đường lối của Đảng 
Cộng sản Việt Nam). Sau khi hoàn thành 
bài giảng, thông qua phần mềm Edmodo, 
video này sẽ được giảng viên gửi cho sinh 
viên để sinh viên theo dõi, thực hiện các 
nhiệm vụ mà giảng viên nêu lên trong 
video khi học trên lớp. Mỗi môn học sẽ 
quay video một số chương, bài, giảng viên 
xác định nội dung phù hợp để tiến hành 
quay. Với hình thức này, video sẽ lưu giữ 
được lâu hơn, phục vụ đa dạng cho các 
khóa học khác nhau. 
Trao đổi trực tiếp trên Edmodo khi 
học online. Đây là hình thức giảng viên sẽ 
gửi câu hỏi tại thời điểm học online, giảng 
viên yêu cầu sinh viên tham gia đúng giờ 
học, tiếp đến, giảng viên đặt câu hỏi cho cả 
lớp thảo luận, mỗi câu trả lời của sinh viên 
sẽ là cơ sở để đánh giá mức độ tham gia 
lớp học của sinh viên. Sinh viên sẽ tranh 
luận, thảo luận những chủ đề mà giảng 
viên đã hướng dẫn. Điều kiện để thực hiện 
hình thức này là giảng viên phải gửi nội 
dung học tập trước đó cho sinh viên tìm 
hiểu, trong quá trình học, giảng viên phải 
giải đáp câu hỏi liên tục, đặc biệt giảng 
viên phải linh hoạt trong việc xây dựng 
nội dung thảo luận trên Edmodo để tạo sự 
mới mẻ khi học tập của sinh viên, kết thúc 
buổi học, phải có những bài test để đánh 
giá sinh viên tham gia học tập. Những câu 
hỏi được giảng viên đưa ra nên là những 
câu hỏi mang tính định hướng, gợi mở và 
có sự vận dụng linh hoạt những quan điểm 
của Chủ nghĩa Mác – Lenin, Tư tưởng Hồ 
Chí Minh hay một đường lối của Đảng 
Cộng sản Việt Nam vào trong thực tiễn 
cuộc sống của sinh viên, để sinh viên dễ 
suy nghĩ, vận dụng và học hỏi được nội 
dung bài học. 
Hai hình thức học online như vậy đều 
có những mặt tích cực cũng như những 
hạn chế nhất định:
33TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 35, tháng 07 năm 2019
Với hình thức dạy theo video: Bài 
giảng của giảng viên sẽ được cụ thể hóa 
thành các clip, vieo bài học, sinh viên 
có thể theo dõi tại nhà, hoặc học tập tại 
những nơi có mạng internet, được theo 
dõi nhiều lần bài giảng, từ đó sẽ giúp sinh 
viên định hướng nội dung học tập và có 
thể nắm chắc nội dung bài học. Tuy nhiên, 
với hình thức này, giảng viên phải mất thời 
gian chuẩn bị thực hiện video. Đó là việc 
xây dựng ý tưởng, kịch bản giảng dạy, lời 
dẫn, nội dung giảng dạy, các hình ảnh, 
video minh họa đặc biệt giảng viên phải 
thực hiện quay video trong phòng quay. 
Khi quay giảng viên phải làm theo kịch 
bản có sẵn, lời dạy theo mẫu nên có thể sẽ 
gây sự nhàm chán, hoặc khô cứng, giảng 
viên có thể chưa diễn đạt hết ý tưởng của 
bản thân với bài học. Hơn nữa, không phải 
giảng viên nào cũng tự tin quay video, đòi 
hỏi giảng viên phải có nhiều kỹ năng, kỹ 
thuật khác nhau trước ống kính. Hạn chế 
tiếp theo, thể hiện ở chỗ, sinh viên với các 
clip giảng dạy này sẽ khó theo dõi bài học, 
hoặc không chú ý đến bài học, không xem 
hoặc xem không tập trung vào bài giảng, 
vì đặc thù những bộ môn lý luận thường 
có nội dung dài, tư duy, lý luận nếu không 
có cách truyền đạt hứng thú thì sẽ gây ra 
sự nhàm chán cho sinh viên khi nghe và 
xem video trên internet nên với hình 
thức này, video giống như một tài liệu 
tham khảo từ đó giảng viên sử dụng và 
đưa ra những yêu cầu khác nhau đối với 
sinh viên thực hiện.
Với hình thức đặt câu hỏi trực tiếp trên 
Edmodo khi tham gia học online. Việc 
hỏi trực tiếp trên phần mềm Edmodo sẽ 
giúp sinh viên phản ứng linh hoạt, nắm 
bắt được nhiều vấn đề, vận dụng tư duy 
để trả lời nhanh những câu hỏi giảng viên 
đưa ra, trên cơ sở đó nắm bắt bài học, với 
hình thức này giảng viên và sinh viên 
tương tác được với nhau nhiều hơn, nhanh 
chóng thuận lợi hơn. Tuy nhiên, với hình 
thức học này sẽ đòi hỏi giảng viên phải 
tập trung theo dõi những câu trả lời của 
sinh và giải đáp trực tiếp cho sinh viên, 
cũng đòi hỏi năng lực giải quyết vấn đề 
của giảng viên phải vững vàng, bản lĩnh 
khi không có thời gian quá nhiều để trả 
lời cho sinh viên, làm cho sinh viên hiểu 
và thu nhận được tri thức ngay trực tiếp 
khi trao đổi với giảng viên. Đồng thời, 
giảng viên phải nhanh chóng suy nghĩ ra 
những chủ đề hấp dẫn liên quan đến bài 
học. Những chủ đề học có thể được giảng 
viên lựa chọn từ trước, song những chủ đề 
này thường khô khan, thiếu sự thú vị đối 
với sinh viên, nên cũng đòi hỏi giảng viên 
nhanh ý lựa chọn những chủ đề thu hút 
được sinh viên tham gia tranh luận, đồng 
thời cũng phải tránh những câu hỏi đòi hỏi 
sinh viên trả lời theo giáo trình, hàn lâm, 
khô cứng, áp đặt một chiều làm được 
điều đó cũng đòi hỏi phải có những kỹ 
năng và trình độ nhất định. Hơn nữa, việc 
tham gia trực tiếp như vậy, sẽ khó kiểm 
soát số lượng sinh viên tham gia vào tranh 
luận, đặc biệt là đối với những lớp có sĩ 
số đông như các bộ môn Chính trị - Pháp 
luật thường là từ 100 sinh viên trở lên trên 
1 lớp. Đối với những lớp này, giảng viên 
cập nhật liên tục các câu trả lời của sinh 
viên, thường là sau 5 phút sinh viên sẽ 
gửi câu trả lời, giảng viên phải đọc, cho ý 
kiến, đặt câu hỏi rất nhanh chóng cho sinh 
viên phản hồi. Tuy nhiên, điểm tích cực 
của hình thức này là sinh viên phải đọc 
tài liệu, tìm hiểu nội dung sẽ học để trả 
lời cho chính xác, giảng viên phải chú ý 
với những câu trả lời sao chép từ bạn sinh 
viên khác, từ nguồn tài liệu và internet để 
34 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG
tránh những trường hợp các em làm việc 
hình thức.
Với những điểm mạnh, cũng như hạn 
chế của các hình thức học E-learning như 
vậy, bộ môn Lý luận chính trị đã sử dụng 
phương án sau đây: học trực tiếp bằng các 
câu hỏi đưa cho sinh viên tại thời điểm 
online kết hợp với quay bài giảng làm tài 
liệu gửi cho sinh viên theo dõi từ trước 
khi vào tiết học, đồng thời đa dạng hóa 
các hình thức đánh giá kiểm tra sinh viên 
khuyến khích sự sáng tạo cho sinh viên.
Trong phương án dạy học này: giảng 
viên nhấn mạnh đến việc tổ chức lớp học 
online trực tiếp trên hệ thống edomodo. 
Giảng viên đưa ra những vấn đề tranh luận 
cho sinh viên, những vấn đề này nên là 
những quan điểm chủ yếu của chủ nghĩa 
Mác – Lenin, Tư tưởng Hồ Chí Minh và 
yêu cầu sinh viên đánh giá, nhận xét, vận 
dụng và so sánh vào cuộc sống hiện nay, 
từ đó giảng viên có thể thu nhận ý kiến và 
phản hồi cho sinh viên, mỗi chủ đề được 
lựa chọn sẽ khiến sinh viên nắm được 
những vấn đề cơ bản của bài học, đồng 
thời phải giải đáp cho sinh viên thông qua 
việc đưa các đáp án ngay sau khi kết thúc 
từng nội dung thảo luận, và tiếp tục những 
chủ đề tiếp theo, giảng viên có thể sử dụng 
video làm tài liệu tham khảo, kèm theo 
file word những nghiên cứu của giảng 
viên đến cho sinh viên tìm hiểu trước 
khi vào học chính thức. Kết hợp với việc 
ngày càng đa dạng và nâng cao trình độ, 
kỹ năng cho sinh viên qua những yêu cầu 
kiểm tra, đánh giá đối với sinh viên.
* Đổi mới phương pháp, các chủ đề 
dạy và học
Trong phương pháp dạy học truyền 
thống, đặc biệt các bộ môn Lý luận chính 
trị giảng viên thường sử dụng các phương 
pháp thuyết trình, độc thoại hay ghi chép, 
gây ra tâm lý chán nản và sợ hãi với bộ 
môn Lý luận chính trị, từ đó quay lưng 
với bộ môn, cố gắng học cho qua, không 
có tác dụng với thực tiễn cuộc sống, song 
với hình thức giảng dạy trực tuyến, giảng 
viên sẽ thay thế và sử dụng các phương 
pháp giảng dạy khác nhau: sinh viên sẽ tự 
trình bày thảo luận, các nhóm khác nhận 
xét, và đặt câu hỏi, tranh luận. Giảng viên 
theo dõi và gợi ý linh hoạt cho sinh viên. 
Giảng viên linh động trong việc làm rõ 
những nội dung sinh viên còn chưa hiểu, 
hoặc những nội dung, quan điểm cơ bản. 
Làm rõ theo từng chủ đề chính, linh hoạt 
giải thích cho sinh viên hiểu. Giảng viên 
phải tạo điều kiện cho sinh viên làm quen 
với việc nhận xét, bình luận, đánh giá 
trên lớp để tạo thói quen cho sinh viên 
khi học online. 
Giảng viên nên xây dựng các chủ đề 
mang tính xuyên suốt môn học, tạo logic 
và hệ thống cho sinh viên dễ dàng tiếp cận 
đến môn học. Mục đích của hoạt động này 
nhằm giúp sinh viên có những kiến thức 
sâu hơn và chủ động hơn trong việc liên 
kết, hệ thống kiến thức cũng như chủ động 
nắm vững kiến thức. Để làm điều đó, giảng 
viên cần hệ thống các chủ đề học, cụ thể 
hóa bằng những chuyên đề. Mỗi chuyên 
đề cần xác định và xây dựng các vấn đề 
nhỏ, đặt ra cho từng nhóm sinh viên thảo 
luận trước khi đến lớp. Từ đó, sinh viên 
sẽ thành lập các nhóm và bắt tay vào công 
việc tìm hiểu và thảo luận. Cụ thể, với bộ 
môn Tư tưởng Hồ Chí Minh, giảng viên ... KHOA HỌC, Số 35, tháng 07 năm 2019
với chủ nghĩa Mác – Lenin; Tư tưởng Hồ 
Chí Minh về xây dựng Đảng (lý do, giải 
pháp, thực tiễn); Tư tưởng Hồ Chí Minh 
về đoàn kết, văn hóa, giáo dục liên hệ 
với thực tiễn hiện nay (biểu hiện, nguyên 
nhân, giải pháp). Đối với bộ môn Đường 
lối của Đảng Cộng sản Việt Nam có thể 
hình thành các chủ đề để cho các bạn sinh 
viên tranh luận như: lý do vì sao Pháp 
xâm chiếm Việt Nam, Triều Nguyễn trước 
cuộc xâm lược của Pháp, Các phong trào 
đã nổ ra, kết quả và nguyên nhân của kết 
quả; Quá trình thành lập Đảng Cộng sản 
Việt Nam, các cao trào, cách mạng Tháng 
Tám năm 1945, các cuộc kháng chiến, 
các đường lối xây dựng kinh tế -chính 
trị - văn hóa, như: vấn đề Công nghiệp 
hóa - Hiện đại hóa và sự ảnh hưởng đến 
sinh viên hiện nay?; Kinh tế thị trường 
(mặt trái và mặt tích cực) đối với văn hóa 
Việt Nam; các chủ đề liên quan đến quan 
hệ quốc tế và cơ hội cho sinh viên hiện 
nay và Hội nhập quốc tế với văn hóa Việt 
Nam hiện nay. Bộ môn Những nguyên 
lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lenin có 
thể xây dựng các chủ đề: về phương pháp 
tư duy (các nguyên lý, các quy luật, các 
cặp phạm trù của phép biện chứng duy 
vật); quá trình hình thành các chế độ, các 
thành phần trong các chế độ đó; quá trình 
giàu lên của chủ nghĩa tư bản; lý giải sứ 
mệnh của giai cấp công nhân
* Giảng viên đổi mới phương pháp 
kiểm tra, đánh giá:
Giảng viên nên xây dựng các đầu điểm 
để đánh giá cho sinh viên khách quan với 
nhiều hình thức đánh giá khác nhau: tham 
gia bình luận trên bài giảng của giảng viên, 
trò chơi, kiểm tra trắc nghiệm, thảo luận, 
xây dựng power point, thuyết trình, làm 
video bài kiểm tra, bài thu hoạch thực tế 
Đối với bộ môn Lý luận chính trị, 
giữa kỳ thường sẽ là yêu cầu sinh viên 
thực hiện quay video bài tập. Giảng viên 
cho các chủ đề hướng dẫn sinh viên thực 
hiện, sinh viên sẽ tiến hành họp nhóm, lập 
kế hoạch và tiến hành quay video. Quay 
video vừa giúp sinh viên có được nhiều 
những kỹ năng lập kế hoạch, lên kịch bản, 
tự tin trước ống quay đồng thời khuyến 
khích được sự sáng tạo trong việc thực 
hiện video của sinh viên. Sau khi quay 
xong video, sinh viên gửi lại cho giảng 
viên cộng với bài tiểu luận word của chủ 
đề đó, giảng viên sẽ xem xét và tính điểm 
cho các nhóm. Với bộ môn Đường lối 
cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, 
giảng viên có thể yêu cầu sinh viên thực 
hiện quay video với các vấn đề như: Chọn 
địa điểm, chiến khu, di tích lịch sử có liên 
quan đến cách mạng Việt Nam từ 1858 
đến 1975. Ví dụ: Giải phóng Biên Hòa, 
Xuân Lộc, Thành phố Hồ Chí Minh, Tây 
Nguyên, Huế - Đà Nẵng, tùy vào khu vực 
sinh viên sinh sống và học tập để lựa chọn 
địa điểm, chiến khu Trong đó, sinh viên 
có thể chọn 1 hoặc nhiều sự kiện liên quan 
đến khu vực đang thực hiện. Từ đó, sinh 
viên phải xây dựng ý tưởng quay và viết 
tiểu luận cần làm rõ các vấn đề sau: Vị trí 
địa lý, ý nghĩa đối với lịch sử và sự phát 
triển đất nước; Nói được hoàn cảnh lịch 
sử (quốc tế và trong nước liên quan đến 
sự kiện, chiến dịch đó); Nói được diễn 
biến xảy ra; Kết quả đạt được, ý nghĩa 
của chiến lược ấy; Bài học cho cuộc sống 
hiện nay. Trong quá trình làm, sinh viên có 
thể sử dụng và tham khảo các đoạn video 
có trên internet nhưng phải ghi rõ nguồn 
tham khảo, và sử dụng như một tài liệu 
tham khảo làm bài hoàn chỉnh hơn. Đối 
với bộ môn Tư tưởng Hồ Chí Minh, sinh 
viên có thể quay về con người, sự nghiệp 
36 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG
Hồ Chí Minh; hoặc quay video về các Tư 
tưởng Hồ Chí Minh và vận dụng vào thực 
tiễn cuộc sống của sinh viên hiện nay. Đối 
với bộ môn Những nguyên lý cơ bản của 
chủ nghĩa Mác –Lenin, sinh viên có thể 
quay hoặc làm video về sự phát triển các 
hình thái kinh tế - xã hội; giai cấp công 
nhân hiện nay; vấn đề tiền tệ; vấn đề văn 
hóa, xã hội. 
Đối với đánh giá thường kỳ, giảng 
viên có thể lựa chọn các cách sau:
Cách 1: lấy điểm trung bình các bài 
Test sau mỗi buổi học online
Cách 2: Tiến hành kiểm tra online trên lớp
Cách 3: Lấy điểm trung bình (từ điểm 
các nhóm chấm lẫn nhau với điểm giảng 
viên chấm) bài power point. 
* Giảng viên chuẩn bị tài liệu phục 
vụ cho giảng dạy trực tuyến
Để giảng dạy trực tuyến có hiệu quả, 
giảng viên phải chuẩn bị tài liệu file mềm, 
các bài giảng video, các công nghệ phần 
mềm và đưa vào hoạt động giảng dạy. Tài 
liệu giảng viên cần chuẩn bị trước: Tài liệu 
file mềm môn học do giảng viên biên soạn, 
sát với việc học tập của sinh viên; các tài liệu 
word liên quan và tham khảo; video các nội 
dung bài học, môn học. Tải những tài liệu 
đó lên phần mềm Edmodo cho sinh viên dễ 
dàng dowload về sử dụng khi học tập. 
Giảng viên phải lên kế hoạch xây dựng 
chi tiết kịch bản video, bao gồm: toàn bộ 
tiến trình bài giảng, ngôn ngữ, hình ảnh 
kèm theo, kết hợp với Phòng Truyền thông 
hoàn chỉnh kịch bản quay video. Kịch bản 
quay video cần chuẩn bị kỹ lưỡng giúp cho 
giảng viên tự tin trước máy quay và có thể 
tự tin tiến hành các hoạt động giảng dạy. 
Đồng thời trong kịch bản phải ghi chú rõ 
những nội dung cần phải bổ sung bằng 
các tư liệu để clip bài giảng thêm đa dạng, 
phong phú. Tiến hành quay phim, cắt ghép, 
chỉnh sửa video: độ dài của video tùy vào 
từng nội dung giảng dạy giảng viên có thể 
xây dựng thời gian cho hợp lý, với các phần 
mục theo kế hoạch bài giảng, mỗi phần đều 
có sự tách biệt bằng các đoạn video quảng 
cáo về trường. Sau khi hoàn thiện video 
giảng viên gửi cho sinh viên theo dõi trước 
1 tuần, yêu cầu sinh viên xem video bài 
giảng và thực hiện các yêu cầu môn học 
mà giảng viên đưa ra khi học online.
 * Sử dụng phần mềm hỗ trợ giảng 
dạy trực tuyến
Trong giảng dạy e-learning bộ môn Lý 
luận chính trị có thể sử dụng nhiều phần 
mềm công nghệ thông tin có thể sử dụng, 
nhưng hiệu quả và hợp lý hơn cả là phần 
mềm Edmodo. 
Đặc trưng của phần mềm này là: 
Giảng viên có thể sử dụng 1 user cho 
nhiều lớp học. Giao diện phần mềm dễ sử 
dụng, giống như các phần mề facebook; 
workplace.... Sinh viên dễ dàng theo dõi 
những yêu cầu của giảng viên, chỉ cần điện 
thoại hay laptop có mạng internet. Có hệ 
thống danh sách sinh viên, sau mỗi lần thi 
giữa kỳ hay thường kỳ, hoàn toàn cập nhật 
điểm cho giảng viên, không làm mất thời 
gian chấm bài trắc nghiệm cho giảng viên. 
Tự động cập nhật điểm, số cột điểm, trung 
bình cho các bạn sinh viên. Có chương 
trình xây dựng các dạng trắc nghiệm, cùng 
lúc sinh viên có thể tham gia. Giảng viên 
chỉ cần cập nhật câu hỏi trắc nghiệm theo 
bộ môn cho sinh viên tham gia. Có giới 
hạn thời gian bắt đầu và kết thúc làm bài. 
Có kết nối với các trang video khác như 
youtube; google drive giảng viên có thể 
tải video bài giảng lên dễ dàng cho sinh 
viên học tập. 
37TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 35, tháng 07 năm 2019
2.3 Quá trình giảng dạy trực tuyến các 
bộ môn Lý luận chính trị 
- Giảng dạy trực tuyến các bài học 
trong chương trình môn học thông qua 
phần mềm Edmodo
Sau khi đã chuẩn bị các điều kiện cho bài 
học trực tuyển, tại thời gian tiến hành giảng 
dạy bài học, trên phần mềm Edmodo giảng 
viên có thể thực hiện các nhiệm vụ sau đây:
Gửi bài video, tài liệu file word cho 
sinh viên trước 1 tuần hoặc 1 ngày học tùy 
vào nội dung bài giảng.
Giảng viên cần lên kế hoạch những 
nội dung hợp lý liên quan đến bài học để 
gửi cho sinh viên cùng thảo luận. Nên xây 
dựng những câu hỏi mang tính gần gũi và 
thu hút được sinh viên tham gia bài học.
 Giảng viên có thể yêu cầu sinh viên 
xem clip và làm nhóm power point về một 
chủ đề được giảng viên nhắc đến trong bài 
học. Đây có thể được xem là bài kiểm tra 
cho sinh viên. 
 Đến thời gian tiến hành bài giảng, 
giảng viên đặt các câu hỏi cho sinh viên vào 
thảo luận. Tùy số lượng lớp đông, các bộ 
môn Lý luận chính trị thường có số lượng 
từ 100 sinh viên trở lên, nên thời gian cho 
sinh viên trả lời thường dài, mỗi câu hỏi 
thường kéo dài 30 phút. Trong khoảng 30 
phút thảo luận đó, giảng viên phải: đánh 
giá câu trả lời của các sinh viên, đặt câu 
hỏi phụ, trao đổi, bình luận với các thành 
viên trong lớp. Giảng viên phải quan sát 
nhanh chóng các đáp án để tránh trường 
hợp sinh viên copy bài của bạn khác hoặc 
tài liệu trên mạng. Sau mỗi câu hỏi, giảng 
viên phải tổng hợp những bạn sinh viên 
trả lời hay, hoặc trả lời xuất sắc, cần biểu 
dương các bạn này, hoặc có thể tuyên bố 
cộng điểm cho sinh viên trước lớp. Trước 
khi sang câu hỏi khác, giảng viên phải giải 
đáp đáp án đúng của câu hỏi trước để sinh 
viên thống nhất cách hiểu bài.
 Giảng viên có thể cho sinh viên làm 
bài Test nhanh trong 10 – 15 phút trước 
khi kết thúc bài học, hoặc có thể yêu cầu 
sinh viên làm bài Test này khi về nhà học 
buổi tối, những bài Test này là những câu 
hỏi trắc nghiệm khách quan liên quan 
đến chủ nghĩa Mác – Lenin, Tư tưởng 
Hồ Chí Minh, Đường lối cách mạng của 
Đảng Cộng sản Việt Nam một cách khái 
quát nhất. Thường sẽ có 3-4 bài Test để 
lấy điểm thường kỳ cho các em, bằng cách 
chia 4 điểm các bài test này lấy điểm trung 
bình. Vừa giúp cho sinh viên nắm được 
kiến thức, vừa giúp cho giảng viên quản 
lý điểm thường kỳ dễ dàng hơn.
 Hoặc giảng viên có thể yêu cầu sinh 
viên đưa bài power point đã làm từ trước 
gửi lên trên Edmodo cho các nhóm vào 
đánh giá và cho điểm. Cùng với điểm của 
giảng viên, điểm của các nhóm cũng sẽ 
đánh giá được sự hoạt động của các nhóm.
- Kết hợp các hình thức giảng dạy trực 
tuyến và các hình thức giảng dạy khác
Để hoạt động giảng dạy các bộ môn 
Lý luận chính trị đạt được hiệu quả tốt, 
trong quá trình giảng dạy, giảng viên có 
thể kết hợp giảng dạy trực tuyến với các 
hình thức dạy học khác, cụ thể:
Học tập trên lớp: Giảng viên sẽ tiến 
hành giải đáp và làm rõ các vấn đề được 
trao đổi, tranh luận trên Edmodo, đồng 
thời, định hướng nghiên cứu cho những 
nội dung tiếp theo. Trên lớp, giảng viên có 
thể sử dụng các phương pháp như thuyết 
trình, đối thoại, tranh luận với những vấn 
đề sinh viên còn thắc mắc. Khoảng thời 
gian này, giảng viên hỗ trợ cho sinh viên 
nắm rõ kiến thức bài học. Hoặc giảng 
38 TRƯỜNG ĐẠI HỌC HẢI PHÒNG
viên có thể sử dụng các phương pháp 
như cho sinh viên thuyết trình, trình bày, 
tranh luận các kết quả mà nhóm đã thực 
hiện, thông qua đó có thể chấm bài lấy 
điểm cho sinh viên.
Đi thực tế thăm quan: Mục đích của 
chuyến tham quan là tìm hiểu về lịch sử, 
các địa chỉ đỏ phục vụ cho việc tìm hiểu 
thực tế lịch sử; đồng thời tạo điều kiện cho 
sinh viên có được cơ hội giao lưu, học hỏi 
lẫn nhau. Sau buổi tham quan, sinh viên 
viết báo cáo nộp lại cho giảng viên bộ 
môn lấy cơ sở đánh giá sinh viên.
Hỗ trợ giải đáp thắc mắc của sinh 
viên: sinh viên liên lạc với giảng viên qua 
điện thoại, mạng xã hội, ứng dụng phần 
mềm Edmodo, hoặc tổ chức một buổi gặp 
mặt trong tuần nhằm hỗ trợ cho sinh viên 
hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.
3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ
Để thực hiện và sử dụng linh hoạt các 
hình thức dạy học, đặc biệt là ứng dụng 
E-learning vào giảng dạy các bộ môn Lý 
luận chính trị xin kiến nghị và đề xuất một 
số vấn đề sau: 
Về phía các nhà trường: nên tạo điều 
kiện cho giảng viên về cơ chế, chính sách 
và chủ động trong việc lên kế hoạch sử 
dụng các hình thức dạy học ở mỗi kỳ học 
khác nhau. Đồng thời, cần nâng cao chất 
lượng cơ sở hạ tầng kỹ thuật và mạng 
internet tại các nhà trường. Đối với việc 
giảng dạy trực tuyến, nhà trường nên có 
cơ chế cụ thể hơn nữa cho giảng viên; 
thường xuyên trao đổi, hỗ trợ và chia sẻ 
với giảng viên để giúp giảng viên hoàn 
thành tốt nhiệm vụ. Cần có chiến lược và 
cụ thể hóa từng bước việc thực hiện dạy 
online: có kế hoạch từng kỳ, từng tháng 
cho giảng viên chuẩn bị và tiến hành quay 
phim làm bài giảng trước. Nên thay đổi 
chương trình giảng dạy theo hướng online 
trước, sau đó giảng viên chuẩn bị tài liệu 
và quay video bài giảng. Mỗi môn học nên 
dần dần từng bước online và nên kết hợp 
với nhiều hình thức dạy học khác nhau. 
Thời gian đầu khi các giảng viên dạy 
online thì có thể tự cho sinh viên mã code 
lớp học, sau này khi rộng rãi ở các khóa 
học sau khi đã thống nhất phần mềm giảng 
dạy thì nên tổ chức cho sinh viên học cách 
đăng nhập vào phần mềm ngay từ đầu 
kỳ, từ lúc các em còn học chính trị đầu 
khóa, giảng viên sẽ chuyên tâm hơn vào 
nội dung. Cơ sở vật chất cần phòng studio, 
trang thiết bị đầy đủ, mạng internet và nên 
có người chuyên phụ trách về nội dung 
dạy online trong nhà trường để hướng dẫn 
và có kế hoạch cụ thể cho các giảng viên 
tiến hành E-learning
Về phía giảng viên: trước hết, nên xác 
định tâm lý chủ động trong đổi mới giảng 
dạy, học hỏi không ngừng từ đồng nghiệp, 
từ các phương tiện truyền thông, sách báo 
và học hỏi từ chính sinh viên, thay đổi 
hình thức, phương pháp và kỹ năng giao 
tiếp sư phạm để theo kịp sự phát triển của 
thời đại, tránh lạc hậu; thường xuyên cập 
nhật nội dung bài học tạo nên sự sinh động 
cho bài học.
Về sinh viên: nên phát huy ưu thế là 
những người trẻ tuổi, tiếp cận công nghệ 
nhanh chóng và dễ dàng hơn, chú ý theo 
dõi các yêu cầu của giảng viên, thực hiện 
các nhiệm vụ của bộ môn, tích cực tham 
gia tranh luận, ý kiến trên phần mềm 
Edmodo và học trực tiếp trên lớp, để được 
giảng viên giải đáp những thắc mắc còn 
chưa rõ.
4. KẾT LUẬN
39TẠP CHÍ KHOA HỌC, Số 35, tháng 07 năm 2019
Giảng dạy là một quá trình tổng hợp 
hài hòa giữa các phương pháp dạy học, 
không có một hình thức nào là tối ưu hoàn 
toàn, trong quá trình giảng dạy, giảng viên 
cần làm chủ các hoạt động này để đạt 
được kết quả tốt nhất. Quan trọng hơn, dù 
hoạt động giảng dạy như thế nào, bản lĩnh 
nghề nghiệp và năng lực bản thân, sự yêu 
nghề, nhiệt huyết với nghề chính là điều 
kiện quan trọng nhất để giúp giảng viên 
thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao. Sau 
mỗi kỳ học, giảng viên cần đúc rút cho 
bản thân những kinh nghiệm, kỹ năng để 
hoàn thiện hơn cho các học kỳ tiếp theo. 
Phát triển là quá trình đi lên, liên tục, sự 
đổi mới và sáng tạo là yếu tố không thể 
thiếu cho mỗi cá nhân, đặc biệt đối với 
giảng viên chính trị. Mỗi hoạt động của 
giảng viên với tâm huyết của mình đều sẽ 
nhận được sự yêu mến của sinh viên, đồng 
nghiệp và nhà trường, để sau mỗi giờ 
giảng giảng viên cảm thấy hạnh phúc hơn, 
cuộc sống trở nên ý nghĩa hơn và sinh viên 
sẽ tiếp thu bài học say mê hơn. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hoàng Anh (Chủ biên) Đỗ Thị Châu – Nguyễn 
Thạc (2009), “Hoạt động giao tiếp nhân 
cách”, NXB Đại học Sư phạm, Hà Nội. 
2. Bộ Giáo dục - Đào tạo (2008). Chỉ thị số 
55/2008/CT –BGDĐT “Về tăng cường giảng 
dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ thông tin 
trong ngành giáo dục giai đoạn 2008 – 2012”.
3. Nguyễn Thị Minh Phượng, Phạm Thị Thủy, 
Lê Viết Chung (2016), “Cẩm nang phương 
pháp sư phạm”, NXB Tổng hợp thành phố Hồ 
Chí Minh.
4. Trần Thanh Điện, Nguyễn Thái Nghe (2017), 
“Các mô hình E-learning hỗ trợ dạy và học”, 
Tạp chí Khoa Học Trường Đại học Cần Thơ, 
chuyên đề khoa học công nghệ thông tin, 
tr.103-111.
5. Lê Huy Hoàng, Lê Xuân Quang (2011), 
E-learning và ứng dụng trong dạy và học, 
NXB Sư Phạm Hà Nội.
6. Trần Thị Mai Phương, “Một mô hình chia sẻ 
nội dung cho các hệ thống đào tạo trực tuyến”, 
Tạp chí Đại học Quốc gia Hà Nội, 25.