Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối vối tổ chức Công đoàn trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay

TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 7 (32) - Thaùng 9/2015 
87 
Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản 
Việt Nam đối vối tổ chức Công đoàn trong sự nghiệp 
công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay 
Renewing the Communist Party’s leadership over the Confederation of Labour 
at the current process of industrialization and modernization 
ThS. Ngô Thị Kim Liên 
Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM 
M.A. Ngo Thi Kim Lien 
Banking University Ho Chi Minh City 
Tóm tắt 
Hiện nay, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, giai cấp công nhân và tổ chức Công 
đoàn Việt Nam đang đứng trước những thuận lợi to lớn và cả những khó khăn gay gắt. Tác động mặt trái 
của nền kinh tế thị trường làm cho quan hệ lao động phức tạp, số doanh nghiệp và đội ngũ công nhân đang 
tăng nhanh nhưng tổ chức Công đoàn chưa phát triển theo tỷ lệ tương ứng. Mặt khác, các thế lực thù địch 
đang tìm mọi cách chống phá chủ nghĩa Mác-Lênin, phong trào cộng sản, công nhân và Công đoàn thế 
giới nói chung cũng như vai trò lãnh đạo của Đảng nói riêng. Trong khi đó, sự nghiệp công nghiệp hóa, 
hiện đại hóa đang đặt ra những yêu cầu cao đối với tổ chức Công đoàn trong xây dựng giai cấp công nhân. 
Vì vậy, để tiếp tục nâng cao vai trò và hiệu quả hoạt động của Công đoàn trong thời kỳ mới, cần có sự 
hoàn thiện, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động công đoàn. 
Từ khóa: công nhân viên chức lao động, công nghiệp hóa – hiện đại hóa, công nhân lao động 
Abstract 
In the process of internationalization and globally economic integration, the working class and the Viet 
Nam’s Confederation of Labour are facing the advantages and disadvantages. The downside of the 
market economy makes the labour relations more complex, the number of corporates and workers are 
increasing so rapidly that the Confederation of Labour can not inspect. On the other hand, the hostile 
forces are trying to oppose Marxism - Leninism, the communist revolution of working class, the 
Confederation of Labour in general and the leadership of Communist Party in particular. Meanwhile, 
the process of industrialization and modernization is setting high requirements for the Confederation of 
Labour in building the working class. Therefore, in order to gain the effectiveness of Confederation of 
Labour, the Party needs to renew the leadership over the Confederation of Labour. 
Keywords: the working class, the industrialization and modernization... 
1. Đặt vấn đề 
Công đoàn là một tổ chức chính trị – 
xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và 
những người lao động Việt Nam, là thành 
viên trong hệ thống chính trị nước ta, chịu 
sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng ta về mọi 
mặt. Việc xây dựng tổ chức Công đoàn 
vững mạnh không chỉ là nhiệm vụ của 
ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ... 
88 
riêng giai cấp công nhân và những người 
lao động mà đây là trách nhiệm to lớn, 
nặng nề của Đảng, Nhà nước và các tổ 
chức khác trong hệ thống chính trị nước ta. 
Song trước hết, vai trò, trách nhiệm ấy 
thuộc sự lãnh đạo của Đảng. Sự lãnh đạo 
của Đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn là 
nhân tố quan trọng đảm bảo mọi thắng lợi 
của hoạt động Công đoàn. Trong từng bối 
cảnh lịch sử cụ thể, với những yêu cầu 
khác nhau của sự nghiệp cách mạng, Đảng 
ta đã đề ra đường lối lãnh đạo tổ chức 
Công đoàn, nhằm bảo đảm cho hoạt động 
Công đoàn đi đúng hướng và giành thắng 
lợi to lớn. 
Ngày nay, trong công cuộc đổi mới, 
dưới sự lãnh đạo của Đảng, Công đoàn 
Việt Nam ngày càng trưởng thành và lớn 
mạnh, góp phần tích cực vào quá trình 
công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH - 
HĐH). Tuy nhiên, hoạt động Công đoàn 
hiện nay vẫn đang trong tình trạng lúng 
túng, bất cập trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt 
là công tác vận động, tập hợp quần chúng ở 
khu vực kinh tế ngoài nhà nước. Nội dung, 
phương pháp hoạt động Công đoàn trong 
các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài 
chưa được đổi mới nên chất lượng, hiệu 
quả hoạt động Công đoàn chưa cao, quyền 
và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công 
nhân lao động (CNLĐ) còn bị vi phạm. 
Trước thực trạng đó, việc tăng cường lãnh 
đạo của Đảng để phát huy vai trò của giai 
cấp công nhân, tổ chức Công đoàn vững 
mạnh là rất quan trọng và cấp thiết, là một 
yêu cầu và nội dung quan trọng của tăng 
cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng 
đối với hệ thống chính trị, với các đoàn thể 
nhân dân, góp phần đưa sự nghiệp CNH - 
HĐH đất nước trong điều kiện toàn cầu 
hóa diễn ra như một xu thế khách quan, 
đến đích thắng lợi. 
2. Thực trạng về vai trò lãnh đạo 
của Đảng đối với Công đoàn trong 
thời kỳ đổi mới 
Lãnh đạo các tổ chức chính trị - xã 
hội, trong đó có Công đoàn, là chức năng, 
nhiệm vụ trọng yếu của Đảng, là yếu tố đặc 
biệt quan trọng, góp phần đảm bảo thắng 
lợi của cách mạng. Qua thực tế cho thấy, ở 
bất cứ giai đoạn cách mạng nào, ở bất cứ 
ngành, địa phương, đơn vị nào làm tốt chức 
năng, nhiệm vụ trên đều tập hợp, giáo dục 
được đông đảo người lao động, đưa họ 
tham gia vào phong trào hành động cách 
mạng, thực hiện thắng lợi đường lối, chủ 
trương của Đảng, chính sách, pháp luật của 
Nhà nước. 
Trong công cuộc đổi mới, nhất là từ 
khi đất nước bước vào thời kỳ đẩy mạnh 
CNH - HĐH, Đảng đã luôn khẳng định vai 
trò lãnh đạo của mình đối với Công đoàn 
tạo nên chuyển biến và đạt được nhiều kết 
quả quan trọng. Sự quan tâm của Đảng đối 
với công đoàn các cấp, sự kết hợp sức 
mạnh của các đoàn thể và xã hội đã tạo 
điều kiện thuận lợi cơ bản cho công tác 
công đoàn và phong trào công nhân trên 
các mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức cán bộ. 
Phát huy được tính năng động, sáng tạo, 
nhiệt tình của đội ngũ cán bộ, đoàn viên, 
công nhân viên chức lao động (CNVCLĐ), 
có sức lôi cuốn đông đảo người lao động 
tham gia vào các phong trào do Công đoàn 
phát động, làm cho người lao động gắn bó 
với tổ chức Công đoàn. 
Trong các Đại hội đại biểu toàn quốc, 
Đảng đều xác định đổi mới phương thức 
lãnh đạo của Đảng đối với các tổ chức 
trong hệ thống chính trị, trong đó chú ý đến 
tổ chức Công đoàn. Nhờ đó, Công đoàn 
ngày càng được mở rộng, tập hợp ngày 
càng đông đảo công nhân viên chức vào tổ 
chức của mình, vị trí, vai trò của Công 
đoàn được nâng lên. 
Việc lãnh đạo của các cấp ủy đối với 
Công đoàn đã có những bước tiến bộ, nhất 
là trong tổ chức học tập, quán triệt Nghị 
quyết và tổ chức thực hiện Nghị quyết. 
Đảng đã không ngừng củng cố, nâng cao 
chất lượng hoạt động của tổ chức Công 
đoàn trong các doanh nghiệp nhà nước, các 
NGÔ THỊ KIM LIÊN 
89 
cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp ngoài 
quốc doanh. Các cấp ủy Đảng đã tập trung 
chỉ đạo việc phát huy vai trò của các tổ 
chức đó trong việc phối hợp với doanh 
nghiệp kịp thời giải quyết những vấn đề 
phát sinh giữa người lao động và người sử 
dụng lao động theo pháp luật. Nhiều tổ 
chức Đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh 
nghiệp đã thể hiện được vai trò, vị trí của 
mình, góp phần tích cực vào sự ổn định và 
phát triển của doanh nghiệp. Nhiều nơi, tổ 
chức Đảng hoạt động tốt đã góp phần thúc 
đẩy sản xuất, tham gia giải quyết hợp lý 
các tranh chấp, ngăn chặn kịp thời đình 
công bất hợp pháp. Một số chủ doanh 
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cũng 
nhận thức được vai trò tích cực của tổ chức 
Đảng trong doanh nghiệp và tạo điều kiện 
cho tổ chức Đảng hoạt động. 
Công tác cán bộ của tổ chức Công 
đoàn đã được cấp ủy Đảng chỉ đạo chặt 
chẽ. Trên cơ sở chiến lược cán bộ, các 
quan điểm của Đảng về công tác cán bộ, 
các cấp ủy đã cụ thể hóa và lãnh đạo xây 
dựng đội ngũ cán bộ Công đoàn trên tất cả 
các khâu từ xây dựng tiêu chuẩn chức danh 
cán bộ Công đoàn; quy hoạch, đào tạo, bồi 
dưỡng, bố trí, sử dụng đến thực hiện chính 
sách cán bộ Công đoàn. Nguyên tắc Đảng 
thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và 
quản lý đội ngũ cán bộ theo nguyên tắc tập 
trung dân chủ, đồng thời đề cao trách 
nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính 
trị. Nhờ đó, đội ngũ cán bộ Công đoàn nhìn 
chung đã được đổi mới, đáp ứng yêu cầu 
thực hiện nhiệm vụ của Công đoàn trong 
công cuộc đổi mới. 
Các quy định về chế độ làm việc giữa 
cấp ủy với lãnh đạo chủ chốt của tổ chức 
Công đoàn cũng như chế độ báo cáo, xin ý 
kiến của cấp ủy về hoạt động của tổ chức 
Công đoàn đã được sửa đổi bổ sung phù 
hợp với yêu cầu và điều kiện hoạt động mới 
và được duy trì thành nền nếp hầu hết ở các 
ngành, các cấp. Điều đó góp phần làm tăng 
vai trò của Công đoàn và sự gắn bó mật 
thiết giữa tổ chức Công đoàn với Đảng, 
đồng thời đề cao trách nhiệm của tổ chức 
Công đoàn đối với công tác xây dựng Đảng. 
Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng 
đối với hoạt động của các tổ chức Đảng và 
đảng viên được thực hiện nghiêm túc. Các 
cấp ủy đã coi trọng việc phát huy vai trò và 
tạo điều kiện thuận lợi để tổ chức Công 
đoàn tham gia xây dựng đường lối, chủ 
trương, chính sách của Đảng, pháp luật của 
Nhà nước và các quyết định, chương trình 
hoạt động của địa phương, cơ quan, đơn vị. 
Đặc biệt, các cấp ủy Đảng đã chỉ đạo việc 
cụ thể hóa về nội dung, phương thức thực 
hiện vai trò giám sát và phản biện xã hội 
của tổ chức Công đoàn, kết hợp chặt chẽ 
với việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở. 
Tuy nhiên, bên cạnh những chuyển 
biến tiến bộ và kết quả đạt được, phương 
thức lãnh đạo của đảng đối với Công đoàn 
còn một số hạn chế. Vai trò của cấp ủy 
Đảng ở địa phương và trong doanh nghiệp 
ở nhiều nơi còn mờ nhạt. Cấp ủy Đảng, các 
ngành chức năng và chính quyền địa 
phương ở một số nơi không thực hiện 
nghiêm túc các Nghị quyết của Đảng về 
xây dựng đội ngũ công nhân và tổ chức 
Công đoàn trong thời kỳ CNH - HĐH, 
hoặc có thực hiện, nhưng thiếu thường 
xuyên và nặng nề hình thức, chưa chú 
trọng xây dựng tổ chức Công đoàn và tổ 
chức cơ sở Đảng trong các doanh nghiệp 
ngoài quốc doanh. Bởi vậy, ở khá nhiều 
doanh nghiệp cổ phần, doanh nghiệp có 
vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp tư 
nhân, tổ chức Công đoàn chưa tập hợp 
được đông đảo CNLĐ và chưa thật sự trở 
thành người đại diện và bảo vệ quyền lợi 
chính đáng của CNLĐ. Ở nhiều doanh 
nghiệp ngoài quốc doanh, đảng viên không 
có nơi sinh hoạt, vai trò lãnh đạo của Đảng 
hầu như không có. Công tác giáo dục chính 
trị tư tưởng cho công nhân bị xem nhẹ. 
Một số cấp ủy, từ sự lúng túng trong 
nội dung, phương thức lãnh đạo Công đoàn 
dẫn đến những biểu hiện buông lỏng lãnh 
ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ... 
90 
đạo Công đoàn. Ở khá nhiều nơi, cấp ủy 
chưa thật sự coi trọng xây dựng đội ngũ cán 
bộ cho tổ chức Công đoàn, chưa chú ý chọn 
những cán bộ có đức, có tài, có năng lực về 
công tác công đoàn. Quy trình tiến hành 
công tác cán bộ đối với tổ chức Công đoàn 
của cấp ủy, tổ chức Đảng ở một số nơi còn 
chưa khoa học, chua thực sự dân chủ(1). 
Về phát huy vai trò giám sát, phản biện 
xã hội của tổ chức Công đoàn, nhìn chung, 
còn lúng túng trong xác định nội dung và 
hình thức, phương pháp thực hiện, cũng 
như xác định cơ chế, biện pháp bảo vệ 
những cán bộ Công đoàn, những đoàn viên 
tích cực tham gia giám sát các hoạt động 
nhất là các hành vi tiêu cực của cán bộ, 
đảng viên. Nội dung hoạt động của tổ chức 
Công đoàn ở nhiều nơi còn chưa phong 
phú, hình thức hoạt động còn đơn điệu, 
chưa thực sự hấp dẫn cán bộ, công nhân lao 
động, viên chức. Một số cán bộ Công đoàn 
còn có biểu hiện “viên chức hóa”. 
Công tác tuyên truyền, giáo dục tuy đã 
được đổi mới, song đối với lực lượng 
CNLĐ ngoài nhà nước, do đời sống vật 
chất, trình độ học vấn còn hạn chế, thời 
gian lao động nhiều nên việc học tập các 
chủ trương, đường lối, Nghị quyết của 
Đảng, pháp luật của Nhà nước còn hạn chế. 
Các phong trào thi đua yêu nước tuy được 
phát động, triển khai và chỉ đạo đến tất cả 
các cấp công đoàn, nhưng vẫn còn dàn trải, 
hiệu quả đem lại còn chung chung, hình 
thức. Hoạt động của Công đoàn cơ sở khu 
vực ngoài nhà nước còn hạn chế, vai trò, vị 
trí của tổ chức Công đoàn mờ nhạt, chức 
năng đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp 
pháp chính đáng cho người lao động ít thực 
hiện được, công tác phát triển đoàn viên, 
thành lập Công đoàn cơ sở gặp khó khăn. 
Sự phối hợp với các ngành liên quan để 
thực hiện chức năng đại diện của Công 
đoàn còn ít hiệu quả. 
Thực tế cho thấy, để tổ chức Công 
đoàn thật sự trở thành “người thủ lĩnh” đại 
diện cho CNLĐ, bảo vệ quyền và lợi ích 
hợp pháp, chính đáng cho họ, một trong 
những giải pháp hết sức quan trọng và cấp 
bách cần được thực hiện đó là đổi mới 
phương thức lãnh đạo của Đảng nhằm tăng 
cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức 
Công đoàn, góp phần thắt chặt sự gắn bó 
vốn có giữa Đảng với Công đoàn trong một 
sự nghiệp chung, hướng tới mục tiêu xây 
dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước 
mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. 
3. Giải pháp đổi mới phương thức 
lãnh đạo của Đảng đối với Công đoàn 
Để đổi mới phương thức lãnh đạo của 
Đảng đối với tổ chức Công đoàn trong tình 
hình mới, nhằm góp phần thực hiện thắng 
lợi mục tiêu của thời kỳ đẩy mạnh CNH - 
HĐH đất nước, cần quan tâm giải quyết 
những vấn đề chủ yếu sau đây: 
Nâng cao nhận thức thống nhất về vị 
trí, vai trò của Công đoàn trong giai đoạn 
hiện nay 
Hiện nay, chúng ta đang trong thời kỳ 
đẩy mạnh CNH - HĐH, tích cực, chủ động 
hội nhập quốc tế. Điều này đặt chúng ta 
trước thời cơ và thách thức lớn, nhiều yếu 
tố tích cực và tiêu cực đã và đang tác động 
đến tổ chức và hoạt động của các cấp Công 
đoàn. Để thực hiện tốt việc hội nhập, đẩy 
nhanh tiến trình công nghiệp hóa, sớm đưa 
nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển 
cần phải huy động sức manh tổng hợp của 
toàn dân tộc, trong đó tổ chức Công đoàn 
đóng vai trò rất quan trọng. Do vậy, công 
tác vận động công nhân và quần chúng lao 
động không những không giảm đi mà 
ngược lại đòi hỏi phải tăng lên cùng với 
quy mô, tốc độ của tiến trình công nghiệp 
hóa, hiện đại hóa và lộ trình hội nhập. 
Đồng thời, cần có nhận thức mới về sự 
phát triển của giai cấp công nhân Việt Nam 
trong điều kiện đẩy mạnh CNH và hội 
nhập. Trên thực tế, số lượng công nhân và 
người lao động ngày một tăng nhanh, cơ 
cấu công nhân viên chức và người lao động 
cũng rất đa dạng, phức tạp, trình độ công 
nhân được cải thiện, xu hướng trí thức hóa 
NGÔ THỊ KIM LIÊN 
91 
trong công nhân ngày một rõ. Bên cạnh đó, 
một số lượng lớn công nhân vừa rời khỏi 
nông thôn, nông nghiệp tham gia vào đội 
ngũ công nhân trong các khu công nghiệp, 
tác phong, lề lối làm việc và trình độ tay 
nghề rất hạn chế. Do vậy, để tập hợp, vận 
động được công nhân trong một khối thống 
nhất, vai trò của Công đoàn càng trở nên 
nặng nề hơn, phức tạp hơn. Điều này đòi 
hỏi Công đoàn vừa phải khắc phục những 
phương pháp xơ cứng, hành chính hóa, vừa 
phải đa dạng hóa các hình thức tập hợp, vận 
động quần chúng lao động. Để tổ chức 
Công đoàn phát huy được vai trò của mình, 
cần có sự đổi mới trong nhận thức về vị trí, 
vai trò của Công đoàn, từ đó đổi mới 
phương thức lãnh đạo của Đảng đối với tổ 
chức Công đoàn. Các cấp ủy Đảng cần làm 
cho cán bộ, đảng viên thấy được vai trò 
quan trọng của công đoàn và tính phức tạp, 
khó khăn của hoạt động Công đoàn trong 
nền kinh tế nhiều thành phần vận hành theo 
cơ chế thị trường; đẩy mạnh việc xây dựng 
tổ chức cơ sở Đảng và nâng cao năng lực 
lãnh đạo của Đảng ở khu vực kinh tế ngoài 
quốc doanh. Đặc biệt, cần quan tâm hơn 
nữa việc lãnh đạo tuyển chọn, bồi dưỡng, 
xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn; thực 
hiện có nền nếp chế độ làm việc với công 
đoàn và kiểm tra công tác Công đoàn; cần 
phân công và thường xuyên nhắc nhở, kiểm 
tra vai trò tiên phong, gưong mẫu của cán 
bộ, đảng viên trong hoạt động Công đoàn. 
Nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ 
trí tuệ và phong cách lãnh đạo khoa học 
của Đảng 
Đổi mới phương thức lãnh đạo của 
Đảng đối với Công đoàn là vấn đề khoa 
học - thực tiễn, phải được nghiên cứu về lý 
luận và được thể hiện trong thực tiễn hoạt 
động lãnh đạo của Đảng đối với Công 
đoàn. Điều này đòi hỏi trước tiên là, Đảng 
phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình 
độ trí tuệ cao và phong cách lãnh đạo khoa 
học. Để thực hiện được, Đảng cần tăng 
cường, nâng cao chất lượng giáo dục chủ 
nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; 
giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp 
công nhân của Đảng trong tình hình mới; 
nâng cao kiến thức, trình độ chuyên môn 
nghiệp vụ, nhất là kiến thức về kinh tế thị 
trường, kinh tế tri thức trong thế giới 
đương đại, về quan hệ quốc tế; nâng cao 
trách nhiệm của đảng viên, nhất là những 
đảng viên giữ chức vụ chủ chốt trong các 
tổ chức Công đoàn. Đồng thời, cán bộ, 
đảng viên phải đi sâu, đi sát thực tiễn, gắn 
bó mật thiết với nhân dân nói chung, với 
công nhân lao động và hoạt động của tổ 
chức Công đoàn nói riêng, nâng cao năng 
lực tổng kết thực tiễn, rèn luyện và phát 
triển phong cách lãnh đạo khoa học. Cần 
nêu cao tính thuyết phục và tính nêu gương 
của cán bộ, đảng viên phải tự rèn luyện, 
phấn đấu không ngừng. 
Về phía tổ chức Công đoàn cần đề cao 
trách nhiệm của mình trước Đảng đối với 
phong trào công nhân và hoạt động công 
đoàn, khắc phục tình trạng xa rời cơ sở, 
bệnh giấy tờ, sự vụ. Công đoàn cơ sở cần 
làm tốt nhiệm vụ bồi dưỡng, giới thiệu 
đoàn viên ưu tú để tổ chức cơ sở Đảng xem 
xét kết nạp vào Đảng, đồng thời phát hiện 
những cán bộ, đảng viên không đủ tư cách, 
phẩm chất đạo đức để phản ánh với Đảng 
phê bình, giúp đỡ hoặc khai trừ ra khỏi 
Đảng. Để công tác Công đoàn thành công, 
cán bộ Công đoàn thực sự là tấm gương có 
sức thuyết phục, “cán bộ Công đoàn phải 
cùng ăn, cùng ở, cùng làm và cùng bàn bạc 
với quần chúng”(2). 
Đổi mới hình thức và nội dung lãnh 
đạo của Đảng đối với Công đoàn 
Phương thức lãnh đạo của Đảng là hệ 
thống phương pháp, hình thức, biện pháp 
mà Đảng sử dụng để lãnh đạo hệ thống 
chính trị và toàn xã hội nhằm hiện thực hóa 
Cương lĩnh chính trị, chủ trương, đường 
lối, quan điểm, mục tiêu của Đảng trong 
thực tiễn(3). Từ khái niệm trên, có thể hiểu 
“Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với 
Công đoàn đó là các hình thức, phương 
ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ... 
92 
pháp, quy trình, quy chế, chế độ, lề lối 
làm việc, tác phong công tác mà Đảng 
sử dụng để tác động đến tổ chức Công 
đoàn nhằm thực hiện thắng lợi nội dung 
lãnh đạo của Đảng đối với Công đoàn 
trong từng giai đoạn cách mạng”(4). Vì thế, 
để đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng 
đối với Công đoàn thì cần phải đổi mới cả 
hình thức và nội dung lãnh đạo. 
Đảng định hướng và lãnh đạo hoạt 
động công đoàn thông qua Nghị quyết. Vì 
thế sự đổi mới trước hết cần thể hiện ngay 
trong nội dung Nghị quyết. Các nội dung 
này cần bám sát thực tiễn cuộc sống, thực 
tiễn hoạt động công đoàn. Các cấp ủy Đảng 
cần có liên hệ chặt chẽ với tổ chức Công 
đoàn thông qua tổ chức Công đoàn để hiểu 
rõ tâm tư, nguyện vọng, những vấn đề đặt 
ra trước bản thân công nhân và quần chúng 
lao động. Ngược lại, bản thân tổ chức 
Công đoàn cần kịp thời nắm bắt chủ 
trương, Nghị quyết của Đảng để tuyên 
truyền, giáo dục, vận động công nhân, 
quần chúng lao động. 
Sự đổi mới phương thức lãnh đạo của 
Đảng đối với Công đoàn cần phải tôn trọng 
tính tự chủ bình đẳng xã hội của Công 
doàn. Đặc biệt, cần chú trọng nhiều hơn sự 
đối thoại bình đẳng, cộng đồng trách nhiệm 
giữa Đảng, Nhà nước và Công đoàn và coi 
trọng hoạt động quản lý của Nhà nước đối 
với Công đoàn. 
Đảng lãnh đạo thông qua hình thức 
giới thiệu đảng viên ưu tú để quần chúng, 
đoàn viên công đoàn qua Đại hội Công 
đoàn lựa chọn, bầu vào các cương vị lãnh 
đạo của tổ chức Công đoàn các cấp. Vì thế, 
không nên gán ghép cán bộ cả Đảng vào 
các tổ chức Công đoàn, tăng cường bồi 
dưỡng công đoàn viên thông qua hoạt động 
thực tiễn giúp họ trưởng thành về trình độ 
chuyên môn và thấm nhuần lý tưởng cộng 
sản, trở thành những người uy tín và trực 
tiếp tham gia vào hoạt động công đoàn. 
Đồng thời, để tăng cường sự lãnh đạo 
của Đảng (có thể là gián tiếp ở các doanh 
nghiệp chưa có tổ chức Đảng) đối với 
Công đoàn, cần phải xem việc nâng cao 
hiệu quả kiểm tra, giám sát của Công đoàn, 
của người lao động đối với doanh nghiệp là 
một trọng điểm trong sự lãnh đạo của Đảng 
đối với Công đoàn, là một thước đo trình 
độ trưởng thành trong sự lãnh đạo của 
Đảng đối với Công đoàn. Đảng lãnh đạo để 
nâng cao ý thức, năng lực làm chủ của 
Công đoàn và người lao động; năng lực 
nắm bắt tình hình doanh nghiệp, sự dũng 
cảm của Công đoàn, của người lao động 
trong đấu tranh vì chân lý. Đảng lãnh đạo 
để sớm cơ chế hóa, luật hóa quyền của 
người lao động, của tổ chức Công đoàn 
trong việc kiểm tra, giám sát hoạt động của 
mọi loại hình doanh nghiệp, thuộc mọi 
thành phần kinh tế với những nội dung và 
hình thức thích hợp đối với từng loại hình 
doanh nghiệp. Để đạt được những nội dung 
trên, sự lãnh đạo của Đảng đối với Công 
đoàn và người lao động phải được đổi mới 
theo hướng dân chủ hóa, khoa học hóa, 
hiện đại hóa. 
Đảnh lãnh đạo Công đoàn bằng đường 
lối, chủ trương, chính sách, bằng sự gương 
mẫu của những đảng viên có năng lực, 
phẩm chất, có tín nhiệm và có kinh nghiệm 
hoạt động trong phong trào công nhân và 
công đoàn, bằng sự định hướng đúng đắn 
cho hoạt động của Công đoàn. Để nâng cao 
vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Công 
đoàn, các cấp uỷ Đảng ở các địa phương, 
các doanh nghiệp cần đề ra tiến độ và các 
biện pháp để làm tốt công tác phát triển 
Đảng, xây dựng tổ chức Đảng trong sạch, 
vững mạnh. Đảng viên định kỳ thực hiện 
báo cáo với chi bộ Đảng về công tác công 
vận của mình, cấp uỷ Đảng phân công cấp 
uỷ viên và đảng viên hăng hái đảm nhận và 
gương mẫu làm tốt công tác Công đoàn. Ở 
những cơ sở sản xuất chưa có tổ chức cơ sở 
Đảng, cần bồi dưỡng, kết nạp công nhân 
vào Đảng, tiến tới thành lập chi bộ để lãnh 
đạo đội ngũ công nhân, Công đoàn trong 
doanh nghiệp. 
NGÔ THỊ KIM LIÊN 
93 
Sắp xếp, kiện toàn tổ chức, bộ máy 
của Đảng và các tổ chức Công đoàn, đáp 
ứng yêu cầu đổi mới phương thức lãnh đạo 
của Đảng đối với Công đoàn 
Hệ thống tổ chức bộ máy của Đảng và 
các tổ chức Công đoàn có vai trò rất to lớn 
trong đổi mới phương thức lãnh đạo của 
Đảng đối với Công đoàn. Vì thế, cần 
nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung và cụ thể hóa 
chức năng, nhiệm vụ của từng tổ chức, cơ 
quan của Đảng và của tổ chức Công đoàn ở 
các ngành, các cấp, các khu vực phù hợp 
với nhiệm vụ, điều kiện hoạt động, phù 
hợp với yêu cầu tình hình mới. Xây dựng 
và hoàn thiện quy chế hoạt động của cấp 
ủy, trong đó chú ý làm rõ những vấn đề về 
sự lãnh đạo của cấp ủy đối với tổ chức 
Công đoàn. Tiếp tục nghiên cứu làm sáng 
tỏ cơ sở khoa học của việc sắp xếp, kiện 
toàn tổ chức bộ máy của Đảng và các tổ 
chức Công đoàn ở các ngành, lĩnh vực 
khác nhau. 
Trong quá trình lãnh đạo, để nâng cao 
chất lượng hoạt động của tổ chức Công 
đoàn xã hội, các cấp ủy Đảng cần tôn trọng 
tính độc lập tương đối của tổ chức Công 
đoàn. V.I.Lênin đã bàn về vấn đề này và 
nhấn mạnh, phải tôn trọng tính độc lập của 
các đoàn thể; khác với tổ chức Đảng, tổ 
chức đoàn thể phải được tổ chức hợp lý sao 
cho tập hợp được đông đảo đoàn viên, hội 
viên(5). Song cũng cần chú ý rằng, tính độc 
lập tương đối của Công đoàn chỉ thuộc về 
chức năng, nhiệm vụ, phương thức hoạt 
động và tổ chức. Về chính trị, tư tưởng thì 
Công đoàn phải đặt dưới sự lãnh đạo, định 
hướng của Đảng. 
Phát huy tính chủ động và sáng tạo 
của hoạt động Công đoàn 
Trong sự nghiệp công nghiệp hóa, 
hiện đại hóa đất nước, các cấp Công đoàn 
cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục 
nhằm nâng cao nhận thức về trách nhiệm 
của giai cấp công nhân, không ngừng học 
tập, nâng cao kiến thức và trình độ tay nghề 
để nắm bắt và làm chủ được khoa học tiên 
tiến, công nghệ hiện đại, nâng cao năng suất 
lao động, chất lượng sản phẩm, hiệu quả 
kinh tế; tổ chức nuôi dưỡng và nâng cao 
hơn nữa chất lượng và hiệu quả của các 
phong trào “Lao động sáng tạo”, “Lao động 
giỏi”... phù hợp với từng ngành nghề... 
Hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế là 
một chủ trương lâu dài của Đảng và Nhà 
nước ta. Việc làm chủ yếu, thường xuyên 
và tốt nhất, thiết thực nhất thiết thực nhất 
của Công đoàn là giáo dục, đề cao tự hào 
dân tộc và bản lĩnh cách mạng của giai cấp 
công nhân để nắm vững và làm chủ kỹ 
thuật hiện đại, công nghệ tiên tiến, làm ra 
ngày càng nhiều sản phẩm tốt có sức cạnh 
tranh cao. 
Đối với chủ trương xây dựng, chỉnh 
đốn Đảng, cải cách hành chính, xây dựng 
nhà nước pháp quyền của dân, vì dân, thì 
tác động chủ yếu của Công đoàn là thông 
qua trường học công đoàn mà bồi dưỡng, 
nâng cao quan điểm, lập trường giai cấp 
công nhân cho cán bộ, đảng viên, công 
chức, viên chức mà phát hiện và giới thiệu 
với Đảng và Nhà nước những đoàn viên ưu 
tú để đưa vào Đảng, để đào tạo thành cán 
bộ nhà nước; là chăm lo xây dựng tổ chức 
công đoàn vững mạnh, làm “cầu nối” tin 
cậy của Đảng với công nhân, lao động, làm 
chỗ dựa vững chắc cho chính quyền nhà 
nước các cấp, các ngành; là động viên và tổ 
chức phong trào công nhân, lao động đi 
đầu và làm nòng cốt trong việc thực hiện 
mọi chủ trương, chính sách của Đảng và 
luật pháp của nhà nước là động viên công 
nhân, lao động phát hiện và đấu tranh với 
những hành vi tham nhũng, lãng phí, quan 
liêu, cửa quyền và ức hiếp dân của cán bộ, 
công chức nhà nước. 
Thay cho lời kết, trong bối cảnh mới 
và yêu cầu mới của sự nghiệp công nghiệp 
hóa, để nâng cao hiệu quả hoạt động công 
đoàn, rõ ràng cần phải đổi mới cả nội dung 
và phương thức lãnh đạo của Đảng đối với 
hoạt động Công đoàn. Bản chất của sự đổi 
mới là tăng cường sự gắn bó chặt chẽ vốn 
ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ... 
94 
có giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Công 
đoàn Việt Nam trong một sự nghiệp chung, 
hướng tới mục tiêu xây dựng một nước 
Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội 
công bằng, dân chủ, văn minh. 
Chú thích: 
(1) Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, 2007, 
Kỷ yếu Hội thảo khoa học “Tăng cường sự 
lãnh đạo của Đảng đối với giai cấp công 
nhân và Công đoàn Việt Nam thời kỳ công 
nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế 
quốc tế”, Nxb Lao động, Hà Nội. tr 141. 
(2) Hồ Chí Minh (1986) : Giai cấp công nhân và 
Công đoàn Việt Nam, Nxb Lao động, Hà Nội, 
tr 121. 
(3) Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, (2007), 
Kỷ yếu Hội thảo khoa học “Tăng cường sự 
lãnh đạo của Đảng đối với giai cấp công 
nhân và Công đoàn Việt Nam thời kỳ công 
nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế 
quốc tế”, Nxb Lao động, Hà Nội. tr 136. 
(4) Vũ Hữu Ngoạn (2011), Tìm hiểu một số khái 
niệm trong Văn kiện Đại hội IX của Đảng, 
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tr 48. 
(5) Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (2007), 
Kỷ yếu Hội thảo khoa học “Tăng cường sự 
lãnh đạo của Đảng đối với giai cấp công 
nhân và Công đoàn Việt Nam thời kỳ công 
nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế 
quốc tế”, Nxb Lao động, Hà Nội. tr 147. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Đảng Cộng sản Việt Nam, (2006), Văn kiện 
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, 
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội . 
2. Hồ Chí Minh (1986), Giai cấp công nhân và 
Công đoàn Việt Nam, Nxb Lao động, 
Hà Nội. 
3. Trần Đình Nghiêm, (2002), Đổi mới phương 
thức lãnh đạo cuả Đảng, Nxb Chính trị 
Quốc gia, Hà Nội. 
4. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, (2007), 
Kỷ yếu Hội thảo khoa học “Tăng cường sự 
lãnh đạo của Đảng đối với giai cấp công nhân 
và Công đoàn Việt Nam thời kỳ công nghiệp 
hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế”, 
Nxb Lao động, Hà Nội. 
5. Vũ Hữu Ngoạn, (2011), Tìm hiểu một số khái 
niệm trong Văn kiện Đại hội IX của Đảng, 
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 
Ngày nhận bài: 12/6/2015 Biên tập xong: 15/9/2015 Duyệt đăng: 20/9/2015