Đổi mới phương pháp dạy - học môn Lý luận chính trị ở các trường Đại học hiện nay

Việc khắc phục những bất cập trong công tác giáo dục đào tạo để chuyển biến

mạnh mẽ từ việc chủ yếu truyền thụ tri thức sang việc hình thành, củng cố

phẩm chất, năng lực cho người học đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ xây dựng và

bảo vệ Tổ Quốc Việt Nam là một đòi hỏi tất yếu đối với sự nghiệp giáo dục

đào tạo hiện nay. Tình trạng ngại, kém hứng thú học tập môn Lý luận chính trị

của sinh viên ở các trường đại học hiện nay đang diễn ra khá phổ biến. Để khắc

phục tình trạng này, cả người học và người dạy đều phải cùng thay đổi nhiều

mặt để xác định được phương pháp dạy - học phù hợp. Cần có sự đổi mới

mạnh mẽ trong phương pháp dạy - học để chuyển từ mục tiêu truyền thụ tri

thức là chủ yếu sang mục đích phát triển ở người học năng lực học tập chủ

động và giải quyết vấn đề của thực tiễn. Bài viết này, đề cập đến một số vấn đề

mà người dạy và người học cần thay đổi để xác định được tâm thế, phương

pháp, hình thức dạy - học môn Lý luận chính trị đúng đắn, phù hợp trong giai

đoạn hiện nay.

pdf 5 trang kimcuc 7300
Bạn đang xem tài liệu "Đổi mới phương pháp dạy - học môn Lý luận chính trị ở các trường Đại học hiện nay", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Đổi mới phương pháp dạy - học môn Lý luận chính trị ở các trường Đại học hiện nay

Đổi mới phương pháp dạy - học môn Lý luận chính trị ở các trường Đại học hiện nay
No.10_Dec2018|Số 10 – Tháng 12 năm 2018|p.87-91 
 87
TAP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC TÂN TRÀO 
ISSN: 2354 - 1431 
Đổi mới phương pháp dạy - học môn Lý luận chính trị ở các trường đại học 
hiện nay 
Cung Thị Ngọca* 
aHọc viện Chính trị Khu vực I, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh 
*Email: ngoccungthi@gmail.com 
Thông tin bài viết Tóm tắt 
Ngày nhận bài: 
24/9/2018 
Ngày duyệt đăng: 
10/12/2018 
Việc khắc phục những bất cập trong công tác giáo dục đào tạo để chuyển biến 
mạnh mẽ từ việc chủ yếu truyền thụ tri thức sang việc hình thành, củng cố
phẩm chất, năng lực cho người học đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ xây dựng và 
bảo vệ Tổ Quốc Việt Nam là một đòi hỏi tất yếu đối với sự nghiệp giáo dục 
đào tạo hiện nay. Tình trạng ngại, kém hứng thú học tập môn Lý luận chính trị
của sinh viên ở các trường đại học hiện nay đang diễn ra khá phổ biến. Để khắc 
phục tình trạng này, cả người học và người dạy đều phải cùng thay đổi nhiều 
mặt để xác định được phương pháp dạy - học phù hợp. Cần có sự đổi mới 
mạnh mẽ trong phương pháp dạy - học để chuyển từ mục tiêu truyền thụ tri 
thức là chủ yếu sang mục đích phát triển ở người học năng lực học tập chủ
động và giải quyết vấn đề của thực tiễn. Bài viết này, đề cập đến một số vấn đề
mà người dạy và người học cần thay đổi để xác định được tâm thế, phương 
pháp, hình thức dạy - học môn Lý luận chính trị đúng đắn, phù hợp trong giai 
đoạn hiện nay. 
Từ khoá: 
Đổi mới; phương pháp dạy-
học; lý luận chính trị; tự học;
học nhóm; học hiện trường. 
1. Mở đầu 
Sinh thời, Hồ Chí Minh luôn coi trọng công tác giáo 
dục và coi đó là sự nghiệp vĩ đại - sự nghiệp trồng 
người. Người dạy rằng, việc cốt yếu sự nghiệp ấy là 
người thầy dạy sao cho thiết thực, hiệu quả tránh dông 
dài, người học thì phải có hiểu biết tốt (học tốt) mới có 
thực hành tốt (làm tốt). Người phê phán bệnh nói dông 
dài, thiếu thiết thực: "Nói mênh mông trời đất. Nói gì 
cũng có. Nhưng chỉ chừa một điều không nói đến là 
những việc thiết thực cho địa phương đó, những việc 
mà dân chúng ở đó cần biết, cần hiểu, cần làm, thì 
không nói đến" [1, tr.343]. Người đặc biệt coi trọng 
việc học tập và thực hành lý luận chính trị. Nhưng học 
tập lý luận chính trị như thế nào cho hiệu quả, có ích 
lợi. Hồ Chí Minh đã từng căn dặn, học tập lý luận cần 
tránh rơi vào hình thức, sáo rỗng, đừng biến mình thành 
cái bồ đựng sách di động hoặc bụng đầy chữ nghĩa 
nhưng làm vẫn theo kinh nghiệm, thiếu sâu sát với thực 
tế. Học phải đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn. 
“Lý luận rất cần thiết nhưng nếu cách học tập không 
đúng thì sẽ không có kết quả. Do đó, trong lúc học tập 
lý luận chúng ta cần nhấn mạnh: lý luận phải liên hệ với 
thực tế”[2, tr.496]. Vậy hiện nay để dạy - học tốt môn 
lý luận chính trị ở các trường đại học, cần chú ý những 
vấn đề gì? 
2. Nội dung 
2.1. Mô hình dạy - học môn Lý luận chính trị ở 
các trường Đại học** hiện nay 
Môn Lý luận chính trị được giảng dạy trong các 
trường đại học khối không chuyên ngành nghĩa Mác- 
** Các trường Đại học của Việt Nam có sử dụng chương trình các môn 
lý luận chính trị dành cho sinh viên đại học, cao đẳng khối không 
chuyên ngành nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh do Bộ Giáo 
dục và đào tạo ban hành 
C.T.Ngoc / No.10_Dec 2018|p.87-91 
 88 
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh hiện nay gồm 3 phân 
môn: Những nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác- 
Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh và Đường lối cách mạng 
của Đảng Cộng sản Việt Nam. Mục tiêu của môn học 
nhằm: 1. Trang bị thức lý luận chính trị cơ bản về Chủ 
nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối 
cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam 2. Xác lập thế 
giới quan duy vật biện chứng; nhân sinh quan cách 
mạng; hình thành, củng cố năng lực tư duy khoa học; 3. 
Hình thành, củng cố, phát triển phương pháp nhận thức 
và làm việc khoa học. 
Để phù hợp với đối tượng và thực hiện được mục 
tiêu môn học, các trường Đại học đang thực hiện mô 
hình dạy - học tích cực - lấy người học làm trung tâm. 
Theo mô hình này, người học được đặt ở vị trí trung 
tâm của quá trình đào tạo, vừa là mục đích lại vừa là 
chủ thể của quá trình đào tạo. Mục tiêu chủ yếu của 
toàn bộ quá trình đào tạo là hướng tới nhu cầu, khả 
năng, lợi ích của người học với mục đích phát triển ở 
người học kỹ năng và năng lực độc lập trong học tập, 
nghiên cứu và giải quyết vấn đề của thực tế. Vai trò của 
người dạy là tạo ra những tình huống để phát triển vấn 
đề, giúp người học nhận biết vấn đề, lập luận giả thuyết, 
làm sáng tỏ và thử nghiệm các giả thuyết đồng thời rút 
ra kết luận cần thiết để bổ sung tri thức và củng cố kỹ 
năng của mình. 
Để thực hiện mô hình này, về phía đội ngũ giảng 
viên, nhiều chương trình đã được triển khai nhằm bổ 
sung, hoàn thiện, chia sẻ kiến thức chuyên môn, nghiệp 
vụ sư phạm, tạo động lực, môi trường thuận lợi cho 
việc thực hành đổi mới phương pháp giảng dạy theo mô 
hình lấy người học làm trung tâm. Về phía sinh viên, 
các trường Đại học cũng đã có những hướng dẫn, điều 
chỉnh, thay đổi quy định đào tạo hướng người học đến 
tâm thế, động cơ và phương pháp học tập phù hợp 
nhằm biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. 
Dạy - học theo mô hình này, bước đầu đã đem lại 
những sự thay đổi tích cực cho cả 2 phía: người dạy đã 
nhận rõ và thực thi việc đổi mới phương pháp giảng dạy 
hướng tới yêu cầu chuẩn đầu ra của môn học, người học 
đã tích cực, tự giác hơn trong học tập, nghiên cứu. 
Những tín hiệu khả quan của mô hình dạy - học tích 
cực đã rõ, tuy nhiên trong việc học tập các môn lý luận 
chính trị vẫn còn hiện tượng học tập thiếu tích cực, tự 
giác, kém liên hệ với thực tiễn, coi môn học này là môn 
“khó nhai”, “ miễn qua là được” ở một bộ phận đáng kể 
sinh viên. Để khắc phục tình trạng này và tiếp tục phát 
huy mô hình học tập tích cực, cần chú ý tới những vấn 
đề sau đây. 
2.2. Một số vấn đề trong đổi mới phương pháp 
dạy - học 
Về tâm thế học tập của người học 
Thứ nhất, người học cần nhận thức lại mục đích và 
xác định được động cơ, thái độ học tập môn học. Có thể 
thấy, vẫn còn một bộ phận không nhỏ sinh viên coi việc 
học tập môn này là việc phải trải qua trong quá trình 
học tập chứ chưa xác định được ý nghĩa của môn học 
đối với việc hình thành phẩm chất nền tảng và phát 
triển năng lực của bản thân. Nói cách khác, việc học tập 
môn lý luận chính trị không thực sự xuất phát từ nhu 
cầu, mong muốn của học sinh, sinh viên. Và điều đó là 
một trong những nguyên nhân chủ yếu đã dẫn đến tình 
trạng học tập hình thức, thiếu thực chất, thiếu động lực. 
Để thay đổi điều này, thì một trong những biện pháp 
hữu hiệu là thiết kế cho sinh viên “sân chơi” (chương 
trình) phù hợp để tạo tâm thế học tập đúng đắn. Ở đó, 
sinh viên có thể chia sẻ, giãi bày tâm tư, ước muốn về 
khóa học, về cuộc sống tương lai, về lý tưởng, mơ ước, 
hiểu biết về môn học... và đội ngũ giảng viên có thể 
thông qua đó khai thác những vấn đề thực tế và thực 
hiện mục tiêu môn học. Những chương trình đã được tổ 
chức như: Chương trình SV, Rung chuông vàng, Hội thi 
các môn học lý luận chính trị, Sinh viên nói về mình... 
đã mang lại nhiều hiệu ứng tích cực. 
Thứ hai, về phía nhà trường, cần hướng dẫn, dành 
đủ thời gian và tạo môi trường thuận lợi cho việc học 
tích cực. Cần có đề cương chi tiết môn học, nguồn học 
liệu đầy đủ, cơ sở vật chất thiết yếu (thư viện thông 
minh, phòng học đa năng, phòng nhóm...) Giảng viên 
cần kích hoạt, chia sẻ phương pháp, cảm hứng học tập 
nghiên cứu để kích thích họ tự “lấp đầy” những ham 
muốn tri thức và dần tự hoàn thiện kỹ năng tư duy giải 
quyết vấn đề. 
Cần quản lý một cách hiệu quả thời gian tự học. 
Một trong những cách quản lý hiệu quả là quản lý qua 
sản phẩm tự học. Sản phẩm tự học không nên nặng về 
số lượng trang dòng mà nên khuyến khích sản phẩm 
chứa ý tưởng mới, phát hiện mới, phân tích sáng tạo và 
đề xuất giải pháp phù hợp. Và hình thức của sản phẩm 
cũng nên đa dạng: bút ký (viết tay hoặc đánh máy hoặc 
tệp Slide, phóng sự...) theo cá nhân hoặc nhóm học tập. 
Những phần bút ký hay, tốt nên được phổ biến, truyền 
tải trên Website. Việc bình chọn do sinh viên thực hiện 
dưới sự giám sát, thẩm định của giảng viên chuyên môn 
của môn học. Sản phẩm tự học cần phải chiếm tỷ phần 
thích hợp trong đánh giá chuyên cần, kết quả của học 
viên. 
C.T.Ngoc / No.10_Dec 2018|p.87-91 
 89
Thứ ba, cần chuyển biến mạnh mẽ từ cách học thụ 
động sang cách học tích cực. Cách học tập thụ động là 
cách học làm theo sự dẫn dắt, yêu cầu đơn tuyến của 
giảng viên trong các khâu, các bước truyền tải nội dung 
của quá trình dạy - học và sự chủ động, tích cực của 
người học bị hạn chế. Bản chất của cách học chủ động 
đó là phát huy vai trò chủ thể tích cực của người học 
trong mọi hoạt động học. Người học được chủ động tìm 
kiếm, khám phá, trải nghiệm và thẩm thấu tri thức. 
Muốn vậy, người học cần chủ động xây dựng một kế 
hoạch học tập môn học một cách khoa học, hợp lý. Với 
đề cương chi tiết môn học đã được công bố, sinh viên 
có thể chủ động xác định vấn đề học tập gắn với từng 
nội dung. Để làm được việc này thì giáo trình, tài liệu 
học tập và sự hướng dẫn của giảng viên sẽ là những 
điều kiện thiết yếu. 
Chẳng hạn, trong môn học“ Những nguyên lý cơ bản 
của chủ nghĩa Mác - Lênin”, vấn đề học tập có thể là: 
[1]. Những yếu tố cấu thành và lôgic tư tươngchủ 
nghĩa Mác - Lênin. 
[2]. Giá trị của chủ nghĩa Mác - Lênin trong thời 
đại ngày nay là gì. 
[3]. Nội dung các nguyên tắc phương pháp luận 
biện chứng duy vật. 
[4]. Vận dụng các nguyên tắc phương pháp luận 
biện chứng duy vật như thế nào cho đúng trong học tập, 
nghiên cứu và trong cuộc sống. 
 [5]. Tại sao Đảng cộng sản Việt Nam lựa chọn 
chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền 
tảng tư tưởng, làm kim chỉ nam cho hành động 
cách mạng. 
[6]. Hiện nay giai cấp công nhân Việt Nam 
đang tăng nhanh về số lượng, tuy nhiên về chất 
lượng còn nhiều hạn chế, bất cập: trình độ khoa 
học, công nghệ, ý thức tổ chức kỷ luật, ý thức 
chính trị, hiểu biết pháp luật, tác phong công 
nghiệp... Vậy các biện pháp để đảm bảo và phát huy 
vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân trong giai 
đoạn hiện nay là gì. 
[7]. Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định kinh 
tế tư nhân là một động lực quan trọng trong phát 
triển kinh tế - xã hội. Như vậy, có phải là đề cao 
khuyến khích tư hữu, gia tăng yếu tố chệch hướng 
xã hội chủ nghĩa hay không?...[3] 
Khi câu hỏi học tập đã được xác định, người học 
cần tích cực, chủ động trong tìm tòi chiếm lĩnh tri thức. 
Trong mỗi giờ học lý thuyết, thảo luận hay tự học, sinh 
viên cần tích cực tư duy để giải quyết các vấn đề đã đặt 
ra. Các câu hỏi trong hoạt động tư duy cần có là: Vì 
sao, như thế nào, vận dụng ra sao và bất cập giữa lý 
luận và thực tiễn là gì?.. Cần tránh và khắc phục tâm lý 
học tập tự ty, thụ động, hình thức để từng bước xác lập 
và củng cố kỹ năng của tư duy lý luận. 
Về hình thức tổ chức học tập 
Nếu hình thức học tập đơn điệu sẽ dẫn đến sự nhàm 
chán và dẫn tới suy kiệt động lực học tập. Vì vậy, việc 
đa dạng hình thức tổ chức học tập là một yêu cầu bắt 
buộc trong học chủ động. Các hình thức có thể là: 
Một là, học tập tại giảng đường 
Hình thức này là hình thức phổ biến trong học tập lý 
luận chính trị hiện nay. Ưu điểm của hình thức tổ chức 
này ở chỗ: ổn định về mặt không gian, thời gian; không 
khí, môi trường sư phạm được duy trì trong suốt tiết 
học. Điều này khiến cho sự tập trung chú ý, sự suy nghĩ 
tốt hơn và dẫn đến việc đạt mục tiêu học tập cũng dễ 
dàng hơn. Tuy nhiên, nhược điểm của nó lại là do 
không gian lớp học ổn định không thay đổi và việc phải 
duy trì một tư thế quá lâu cũng dễ dẫn đến những ức 
chế tâm lý và gây ra những hiệu ứng tiêu cực. Vì vậy, 
để phát huy uư điểm và hạn chế nhược điểm của tiết 
học lý thuyết, cần phải tổ chức tiết học một cách khoa 
học, sử dụng linh hoạt nhiều phương pháp để tăng hoạt 
động tương tác giữa các chủ thể trong giờ học tạo ra 
hiệu ứng tích cực. Đặc biệt, trong tiết giảng lý thuyết, 
giảng viên cần khắc phục lối thuyết trình độc thoại, một 
chiều cần lồng ghép nhiều phương pháp giảng dạy, 
dùng nhiều thủ pháp sư phạm để kích thích sự suy nghĩ, 
thu hút sự tập trung của sinh viên, động viên họ thường 
xuyên liên hệ với thực tế. 
Một điều dễ nhận thấy, khi nghe thuyết trình, sinh 
viên thường nghe thụ động, tính tích cực chủ động bị 
hạn chế. Nếu chỉ nghe thụ động, người học sẽ rất nhanh 
quên và như vậy rất khó để đạt đến bậc thông hiểu và 
vận dụng tri thức vào thực tiễn. Vì vậy, dạy - học qua 
tình huống có vấn đề (có thể là tình huống thực tế hoặc 
là giả định) là một sự lựa chọn hợp lý, hiệu quả. Qua 
tình huống được đặt ra, người học được tham gia, trải 
nghiệm và được dẫn dắt làm rõ cơ sở lý thuyết và thực 
tiễn. Cách dạy- học này giúp cho các chủ thể hiểu bản 
chất của vấn đề, hoạt hóa khả năng liên hệ với thực tế 
và kích thích sự chủ động chiếm lĩnh tri thức và thúc 
đẩy khả năng vận dụng lý luận vào thực tiễn. [4] 
Trong thảo luận, giảng viên cần linh hoạt đa dạng 
các hình thức phân nhóm, nội dung thảo luận gắn với 
chuyên đề. Để học chủ động học, sinh viên cần tích cực 
C.T.Ngoc / No.10_Dec 2018|p.87-91 
 90 
thực hiện tốt nhiệm vụ được phân công trong nhóm, 
liên kết trao đổi với những thành viên trong nhóm để 
giải đáp và nắm vững nội dung chủ đề của nhóm cũng 
như những câu hỏi và tính huống học tập do bản thân 
đặt ra. Cần tránh phân nhóm theo một tiêu chí hành 
chính (theo lớp học niên chế, hoặc theo khoa ...) và buổi 
thảo luận nào cũng lặp lại như thế. Điều này có thể sẽ 
gây ra tâm thế nhàm chán, sẽ xuất hiện trưởng nhóm 
đương nhiên (tổ trưởng) và báo cáo viên chuyên trách 
(do được tín nhiệm cao). Vì vậy, phân nhóm trong tiết 
thảo luận cũng cần sự linh hoạt, đa dạng. Nên chăng với 
những tình huống thảo luận cần sự phân tích chuyên 
sâu cần phân nhóm theo các tiêu chí chuyên ngành (sư 
phạm, kỹ thuật, nghiệp vụ quan hệ công chúng...); với 
những tình huống gợi mở, đang cần nhiều ý kiến phân 
tích, phản biện cần phân nhóm ngẫu nhiên (theo tên, sở 
thích, sinh nhật...). 
Hai là, học tập hiện trường, thực địa 
Hình thức học hiện trường ở hệ đào tạo đại học 
cũng gần giống như việc học thực hành, trải nghiệm 
thực tế trong môi trường thực tế của các cấp học phổ 
thông. Chẳng hạn, học sinh học nghề bậc phổ thông 
trung học (nghề đầu bếp, cắm hoa, may, gốm...) sẽ được 
vào bếp, vào xưởng để thực hành thì sinh viên chuyên 
ngành sẽ không có gì tốt hơn khi họ được học tập trong 
môi trường thực tế mà họ sẽ phải thao tác trong nghề 
nghiệp tương lai. 
Tuy nhiên, để giờ học tại hiện trường hiệu quả cần: 
- Lựa chọn được nội dung học tập phù hợp: Nội 
dung học hiện trường tốt nhất đó chính là những nội 
dung trong từng môn học đang có sự mâu thuẫn giữa lý 
luận và thực tiễn hoặc giữa chính sách đang còn hiệu 
lực và thực tế đang vận hành. Những vấn đề này sẽ có 
thể thể hiện một cách rõ ràng, sinh động trong thực địa 
hiện trường nhưng lại khó khăn hơn để thể hiện, mô tả 
nơi giảng đường. Chẳng hạn, trong môn Nguyên lý, có 
nội dung: Quy luật sản xuất phải phù hợp với trình độ 
của lực lượng sản xuất trong phần chủ nghĩa duy vật 
lịch sử. Để cho sinh viên hiểu được những biểu hiện 
của việc phù hợp hay không phù hợp của quan hệ sản 
xuất (mặt quan hệ sở hữu) với trình độ của lực lượng 
sản xuất (đòi hỏi về trình độ, mức độ tập trung của công 
cụ, phương tiện, đối tượng sản xuất), nếu tổ chức cho 
họ học tại một công ty sản xuất tập trung quy mô lớn, 
ứng dụng công nghệ cao thì sẽ đạt được những hiệu quả 
tốt hơn nơi giảng đường. Tuy nhiên, việc học tại hiện 
trường thực tế đòi hỏi có sự chi phí cao hơn về kinh phí 
và thời gian so với học tại giảng đường tập trung. Điều 
này là chưa phù hợp với thực tế và điều kiện hện có của 
nhiều cơ sở đào tạo đại học. Vì vậy, công nghệ thực tế 
ảo sẽ giúp việc học hiện trường ảo giảm chi phí mà 
hiệu ứng cũng không thua kém. Để thiết lập được kho 
dữ liệu hiện trường ảo đòi hỏi các nhà giáo dục phải 
sưu tầm, thiết kế thậm chí dàn dựng công phu (tuy 
nhiên dữ liệu này có thể dùng nhiều lần, với nhiều nội 
dung học tập khác nhau). Đây là khâu thiết yếu mà 
ngành giáo dục cần đầu tư để bắt nhịp với công nghệ 
giáo dục 4.0. 
- Tính điển hình của hiện trường cũng là nhân tố 
quyết định tới hiệu quả học tập. Nếu lựa chọn được 
hiện trường điển hình thì những vấn đề, tình huống học 
tập sẽ bộc lộ rõ hơn và việc nhận thức của sinh viên 
cũng dễ dàng và sâu sắc hơn. Ngược lại, nếu hiện 
trường không mang tính điển hình (hoặc tính đại diện 
không cao) thì các khía cạnh của tình huống học tập sẽ 
không được bộc lộ đầy đủ và điều này ảnh hưởng rất 
lớn đến hiệu quả của học tập. 
Ba là, tổ chức tự học 
Trong biển kiến thức mênh mông của thời đại 
bùng nổ tri thức và công nghệ thông tin, thế độc quyền 
tri thức bị gỡ bỏ, thời đại của cơ sở dữ liệu dùng 
chung như nguồn tài nguyên toàn cầu đã xác lập. Vì 
vậy, thích ứng với đặc điểm ấy của thời đại thì mỗi 
chủ thể nhận thức cần phải xác định tự chiếm lĩnh, tự 
tìm kiếm tri thức cho bản thân sẽ là xu thế chủ yếu. 
Do lẽ đó mà việc tự học tập, tự bồi dưỡng đó là một 
đặc trưng cần thiết phải có cho mọi chủ thể nhận thức 
và hành động hiện nay. Vậy tổ chức tự học như thế 
nào để đạt hiệu quả? 
 Về phía cá nhân mỗi sinh viên cần phải tổ chức một 
cách khoa học, hợp lý quỹ thời gian học tập, lượng thời 
gian tự học tương xứng, hài hòa với thời gian học có 
hướng dẫn. Điều quan trọng trong tự học, tự nghiên cứu 
là phát hiện, phân tích và giải quyết được những tình 
huống có vấn đề về mặt lý luận và thực tiễn. Tình 
huống có vấn đề phải tiềm chứa những xung đột giữa lý 
luận và thực tiễn hoặc giữa chính sách đang còn hiệu 
lực và thực tế của cuộc sống đang diễn ra. Cần tránh 
kiểu tự học kiểu “tự kỷ”- một mình chiêm nghiệm, dùi 
mài lý luận hàn lâm mà cần kết hợp linh hoạt giữa học 
một mình và theo nhóm. Học một mình, việc tập trung 
sẽ giúp ta đào sâu suy nghĩ, tập trung vào những vấn đề 
trọng tâm thích hợp cho việc hệ thống, tổng kết. Học 
theo nhóm (trao đổi) thích hợp với việc bàn luận, phản 
biện những vấn đề chưa thống nhất. Những cuộc tranh 
luận trong nhóm sẽ là thức ăn bổ ích cho những ý 
tưởng, những phát hiện mới về nhận thức và giải pháp 
mới cho thực tiễn mà việc tự học một mình khó đạt 
C.T.Ngoc / No.10_Dec 2018|p.87-91 
 91
được. Những vấn đề tranh luận nhóm nên được đẩy đến 
tận cùng và nếu vướng mắc cần phải tìm chuyên gia trợ 
giúp. Cần tránh việc bỏ lửng, tranh luận không đến nơi, 
đến chốn sẽ dẫn đến tình trạng mơ hồ trong nhận thức 
và rối rắm trong tư duy. 
Cần chủ động kết nhóm trong học tập. Nguyên tăc 
kết nhóm học tập đó là có cùng mối quan tâm, cùng có 
những ý tưởng, mong muốn... Hiện nay, cùng với hình 
thức gặp gỡ trực tiếp trong nhóm thì mạng xã hội đang 
có những ứng dụng vượt trội trong kết nhóm. Thành tựu 
công nghệ này giúp các nhóm học tập tăng cường trao 
đổi, chia sẻ thông tin, tri thức một cách hữu hiệu 
3. Kết luận 
Như vậy để có thể học tập tích cực thì sự nỗ lực 
học tập một cách chủ động, sáng tạo của mỗi sinh viên 
sẽ là nhân tố mang tính quyết định. Để đạt được mục 
tiêu học tập buộc người học cần phải có động cơ, mục 
đích học tập đúng đắn, một phương pháp học tập khoa 
học, hiện đại, xa rời cách học tập hình thức, thụ động, 
nặng về tri thức lý luận thiếu liên hệ với thực tế, cuộc 
sống; người dạy phải có sự đổi mới mạnh mẽ trong 
phương pháp giảng dạy với sự hỗ trợ của các phương 
tiện dạy học hiện đại và với một chương trình, nội 
dung khoa học, phù hợp, liên môn và liên thông đáp 
ứng được yêu cầu của thực tiễn. 
Đổi mới là một quá trình biện chứng bao chứa cả 
thành công và những thất bại đợi chờ. Nhưng chúng ta 
không thể cầu toàn mà ngại thay đổi bởi đó là mệnh 
lệnh của cuộc sống cho sự nghiệp giáo dục đào tạo 
nước nhà. Thay đổi phương pháp chiếm lĩnh tri thức, 
nêu cao tinh thần tự học, tự bồi dưỡng nhằm nâng cao 
khả năng tư duy lý luận, năng lực thực tiễn, tinh thần 
nhân văn, đạo đức để thực hiện lập thân, lập nghiệp, 
kiến quốc đó là trí tuệ, bản lĩnh, trách nhiệm của mỗi 
chúng ta - những trí thức xã hội chủ nghĩa Việt Nam 
trong cách mạng 4.0. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 5, Nxb. Chính 
trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội. 
[2[ Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, tập 8, Nxb. Chính 
trị Quốc gia, Hà Nội. 
[3] Bộ giáo dục và đào tạo (2018), Giáo trình những 
nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin (dành cho 
sinh viên đại học, cao đẳng khối không chuyên ngành 
nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh), Xuất bản 
lần thứ 11, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội. 
[4] Vũ Ngọc Am (2009), Một số vấn đề về phương 
pháp giảng dạy lý luận chính trị, Nxb Thông tấn, Hà 
Nội. 
Innovating the teaching – studying method of political theory subjects at 
universities these days 
Cung Thi Ngoc 
Article info Abstract 
Recieved: 
24/9/2018 
Accepted: 
10/12/2018 
Overcoming inadequacies in education and training to create a turning point from 
imparting knowledge to building and consolidating qualities and capacities for 
learners to meet the requirements of constructing and defending the Vietnamese 
Fatherland is an indispensable requirement for the current education and training 
career. The situation of hesitation and lack of interest is now quite common in 
studying political theory subjects among students at universities. To overcome 
this situation, both learners and teachers have to change different aspects to 
identify an appropriate teaching and learning method. The method of teaching 
and learning needs strong innovation to change from the goal of imparting 
knowledge to the main purpose of developing the ability to actively learn and 
solve problems in reality of learners. This article refers to some issues that 
teachers and learners need to change in order to determine the appropriate method 
and forms of teaching adn learing political theory subjects in the current period. 
Keywords: 
Innovation; teaching and 
learning method; political 
theory, self-study, group-
study, farmer field school. 

File đính kèm:

  • pdfdoi_moi_phuong_phap_day_hoc_mon_ly_luan_chinh_tri_o_cac_truo.pdf