Chuyên đề Xây dựng phong cách, tác phong công tác của người đứng đầu, của cán bộ, đảng viên trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

CHUYÊN ĐỀ NĂM 2018 
“XÂY DỰNG PHONG CÁCH, TÁC PHONG CÔNG TÁC CỦA NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU, CỦA CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN TRONG HỌC TẬP VÀ LÀM THEO TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC, PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH”  
Phong cách và tác phong là hai khái niệm thường đi đôi với nhau 
 Phong cách hàm nghĩa rộng hơn , thể hiện những cung cách , cách thức hành xử của một người hay một nhóm người , được thể hiện nhất quán trong lao động , học tập , sinh hoạt , tạo nên cái riêng của họ , phân biệt họ với những người khác . 
Phong cách hình thành trên cơ sở những yếu tố về tư tưởng , đạo đức , lối sống , tài năng , sở trường , khí chất  
Tác phong hàm nghĩa cụ thể hơn so với phong cách . 
Có thể hiểu tác phong là sự thể hiện ra bên ngoài của phong cách , tạo thành lề lối làm việc , thói quen ứng xử , nề nếp sinh hoạt  
Phong cách làm việc và phong cách lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh mang đậm dấu ấn riêng của Người : 
+ Gắn liền với tư tưởng , đạo đức , lối sống , mục đích sống của Người ; 
+ Vừa dân tộc vừa hiện đại , vừa khoa học vừa cách mạng , vừa cao cả vừa thiết thực ; 
+ Thể hiện trong mọi lĩnh vực sống và hoạt động của Người , tạo thành một chỉnh thể nhất quán , có giá trị khoa học , đạo đức , thẩm mỹ ; 
+ Là tấm gương sáng cho mọi người , mọi thế hệ người Việt Nam học tập và làm theo . 
Phong cách làm việc Hồ Chí Minh là lề lối , cung cách , cách thức làm việc dân chủ , quần chúng , khoa học , nêu gương , thể hiện trong hoạt động lãnh đạo của Người 
Đặc điểm quan trọng : 
+ Phong cách dân chủ , quyết đoán ; 
+ Sâu sát ; 
+ Khéo dùng người ; 
+ Trọng dụng người tài ; 
+ Cách mạng , khoa học ; 
+ Năng động , sáng tạo 
I. XÂY DỰNG PHONG CÁCH LÀM VIỆC CỦA CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN THEO TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC,  PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH  
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đề cao vai trò của đội ngũ cán bộ . Người kết luận : “ Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém ” 
Vì thế , Người rất quan tâm đến xây dựng , rèn luyện đội ngũ cán bộ , đảng viên của Đảng , trong đó có xây dựng , rèn luyện phong cách công tác . 
1. Phong cách dân chủ , quần chúng 
Người có phong cách dân chủ là thực hành tốt nguyên tắc “ tập thể lãnh đạo , cá nhân phụ trách ” 
Phong cách dân chủ theo tư tưởng Hồ Chí Minh là dân chủ có định hướng , có lãnh đạo , dân chủ phải đi đến sự tập trung chứ không phải dân chủ quá trớn , dân chủ vô tổ chức 
Phong cách dân chủ yêu cầu người cán bộ , đảng viên phải sâu sát quần chúng , chú ý tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của quần chúng , quan tâm đến mọi mặt đời sống nhân dân ; 
Gắn bó mật thiết với phong cách dân chủ là phong cách quần chúng 
Phong cách quần chúng yêu cầu người cán bộ : 
+ Phải gần gũi quần chúng , 
+ Lắng nghe và thấu hiểu mong muốn của quần chúng ; 
+ Phải thường xuyên đi xuống cơ sở , tìm hiểu thực trạng đời sống , tâm tư , nguyện vọng của quần chúng ; 
+ Phải biết cách tổ chức phong trào phù hợp với trình độ , năng lực thực tế của quần chúng . 
2. Phong cách khoa học   
Phong cách làm việc khoa học đòi hỏi khi xem xét và quyết định mọi việc đều phải điều tra , nghiên cứu , phân tích toàn diện , phải tôn trọng quy trình ra quyết định , tranh thủ ý kiến của tập thể lãnh đạo và quần chúng 
	. 
Phong cách làm việc khoa học của Hồ Chí Minh là làm việc phải có mục đích và kế hoạch rõ ràng , thiết thực . 
Phong cách làm việc khoa học là phải biết quý trọng thời gian, biết giờ nào làm việc ấy và có năng lực giải quyết công việc một cách tốt nhất trong một thời gian ngắn nhất. 
Phong cách làm việc khoa học yêu cầu người cán bộ giải quyết công việc trên cơ sở dữ liệu khách quan , dựa trên nền tảng thực tế để lựa chọn ra phương án khả thi nhất và phương án ấy phải đặt trong tổng thể chiến lược lâu dài 
Phong cách khoa học đòi hỏi người cán bộ sau mỗi công việc phải biết rút ra kinh nghiệm cho lần sau và cho người khác . 
Theo Bác : “ Công việc gì bất kỳ thành công hoặc thất bại , chúng ta cần phải nghiên cứu đến cội rễ , phân tách thật rõ ràng rồi kết luận . Kết luận đó sẽ là cái chìa khóa phát triển công việc và để giúp cho cán bộ tiến tới ” 
3. Phong cách nêu gương 
Theo Hồ Chí Minh , mỗi cán bộ , đảng viên đều phải làm gương thường xuyên về mọi mặt ; phải cần , kiệm , liêm , chính , chí công vô tư , nói phải đi đôi với làm . 
Người yêu cầu tất cả cán bộ , đảng viên đều phải nêu gương về đạo đức . 
Trước hết , mình phải tự làm gương , cán bộ “ gắng làm gương trong anh em , và khi đi công tác , gắng làm gương cho dân ” 
Cần nêu gương trên ba mối quan hệ : 
+ Đối với mình phải không tự cao tự đại , tự mãn , kiêu ngạo , luôn học tập cầu tiến bộ , luôn tự kiểm điểm để phát triển điều hay, sửa đổi điều dở của bản thân ; phải tự phê bình mình như rửa mặt hằng ngày . 
+ Đối với người , luôn giữ thái độ chân thành , khiêm tốn , đoàn kết , thật thà , không dối trá , lừa lọc , khoan dung, độ lượng . 
+ Đối với việc , dù trong hoàn cảnh nào cũng phải giữ nguyên tắc “ dĩ công vi thượng ”, đặt việc công lên trên , lên trước việc tư 
Người cán bộ, đảng viên phải có trách nhiệm tự tu dưỡng tốt để trở thành con người có đời tư trong sáng, làm tấm gương giúp nhân dân nhìn vào đó mà noi theo, qua đó mà làm tăng thêm những điều đúng, điều thiện, chống lại thói hư, tật xấu. 
Trong các nội dung nêu gương , cán bộ , đảng viên phải luôn luôn nêu gương về tinh thần phục vụ nhân dân 
 Hồ Chí Minh nhấn mạnh trách nhiệm phục vụ nhân dân từ một triết lý sâu xa rằng , cơm chúng ta ăn , áo chúng ra mặc đều do mồ hôi , nước mắt của dân mà ra , nên chúng ta phải đền bù xứng đáng cho dân 
II. XÂY DỰNG PHONG CÁCH LÃNH ĐẠO CỦA NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU THEO TƯ TƯỞNG, ĐẠO ĐỨC, PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH 
1. Phong cách dân chủ , nhưng quyết đoán 
Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu cán bộ lãnh đạo phải “ gom góp mọi ý kiến rời rạc , lẻ tẻ của quần chúng , rồi phân tích nó , nghiên cứu nó , sắp đặt nó thành những ý kiến có hệ thống . 
Rồi đem nó tuyên truyền , giải thích cho quần chúng , làm nó thành ý kiến của quần chúng , và làm cho quần chúng giữ vững và thực hành ý kiến đó ” 
 Cán bộ lãnh đạo , nhất là những người đứng đầu , là người có trọng trách trong một tập thể , vừa phải thực hành dân chủ , lắng nghe ý kiến của tập thể , đồng thời , phải quyết đoán , nhận thức đầy đủ trách nhiệm và dám ra quyết định , dám làm , dám chịu trách nhiệm 
Theo Hồ Chí Minh , trách nhiệm của người đứng đầu phải được đề cao , đôi khi mang tính quyết định đến hiệu quả công việc 
Trong những thời điểm quyết định , người lãnh đạo , quản lý phải dám nghĩ , dám làm , dám quyết  
Người cán bộ lãnh đạo , quản lý đúng đắn là phải kết hợp thống nhất giữa cách làm việc dân chủ , tập thể với tính quyết đoán , dám chịu trách nhiệm cá nhân trước tập thể , kịp thời đưa ra những quyết định đúng 
	 2. Phong cách lãnh đạo sâu sát 
Lãnh đạo sâu sát sẽ nâng cao được tính khách quan , minh bạch , tăng cường được công tác kiểm tra , giám sát , từ đó kiểm soát tốt hơn đối với việc thực thi quyền lực , kiểm tra , giám sát chặt chẽ việc sử dụng tài sản của Nhà nước , của nhân dân , góp phần phòng chống tham nhũng có hiệu quả 
Theo tài liệu thống kê của Bảo tàng Hồ Chí Minh , chỉ tính trong 10 năm xây dựng CNXH ở miền Bắc (1955-1965), Người đã thực hiện hơn 700 lượt đi thăm các địa phương , công trường , xí nghiệp , hợp tác xã , đơn vị bộ đội , từ miền núi đến hải đảo , để thăm hỏi chiến sĩ và đồng bào , xem xét tình hình , kiểm tra công việc . 
Ngoài ra , hằng ngày qua đọc báo , đọc thư của nhân dân gửi lên , thấy có những ý kiến hay, cần tiếp thu , những việc gấp cần giải quyết , Người đều dùng bút đỏ đóng khung lại , chuyển tới các cơ quan có trách nhiệm , yêu cầu nghiên cứu và giải quyết . 
3. Khéo dùng người , trọng dụng người tài  
Là người lãnh đạo giỏi thì phải khéo dùng người và trọng dụng nhân tài . 
Xuất phát từ mục tiêu chung là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội , Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quy tụ những trí thức được đào tạo cơ bản từ các nước phương Tây , quan lại của triều đình phong kiến cũ . 
Người xác định , việc dùng người phải hợp lý , đúng năng lực và sở trường của họ , đúng người , đúng việc và phải cho họ hiểu rõ mọi mặt các công việc họ phải phụ trách . 
Dùng người mà không đúng công việc sẽ không chạy , không được việc , làm thui chột nhân tài , có hại cho Đảng và cũng thể hiện sự yếu kém trong công tác cán bộ của Đảng 
Người cho rằng , một quốc gia , một đất nước không biết sử dụng nhân tài là một khuyết điểm to, làm lãng phí một vốn quý của Đảng và Nhà nước trong xây dựng và kiến thiết 
4. Phong cách cách mạng , khoa học , năng động , sáng tạo 
Một yêu cầu quan trọng trong phong cách của người đứng đầu , người lãnh đạo là phải có sự thống nhất giữa tính đảng , tính nguyên tắc cao với tính năng động , sáng tạo , sự nhạy cảm với cái mới . 
Nhiệt tình cách mạng là yếu tố cơ bản trong phẩm chất của người cán bộ đứng đầu , người lãnh đạo 
Nhiệt tình cách mạng chỉ thực sự đem lại hiệu quả khi nó được thống nhất với các tri thức khoa học và trên cơ sở khoa học . 
Nhiệt tình cách mạng sẽ trở thành duy tâm , duy ý chí nếu thiếu tri thức khoa học . 
Thực tiễn cho thấy , có nhiệt tình mà thiếu tri thức khoa học sẽ dẫn tới sai lầm , chệch hướng , làm hỏng đường lối , chính sách , hành động trái quy luật , thậm chí dẫn đến phá hoại vô ý thức . 
Để có tri thức khoa học , người cán bộ lãnh đạo , người đứng đầu phải chịu khó học tập , nghiên cứu để nâng cao trình độ về chính trị , văn hoá , nghiệp vụ cũng như nắm được tình hình trong và ngoài nước 
Cán bộ , đảng viên cần phải có lý luận lãnh đạo cần nắm chắc lý luận mới có thể hoàn thành nhiệm vụ của mình . 
Chủ tịch Hồ Chí Minh xác định : 
“ Lý luận như cái kim chỉ nam , nó chỉ phương hướng cho chúng ta trong công việc thực tế . Không có lý luận thì lúng túng như nhắm mắt mà đi ” 
Một trong những yêu cầu về phong cách làm việc của cán bộ lãnh đạo , người đứng đầu là phải nắm chắc lý luận , nhưng không được “ lý luận suông ”, mà phải có năng lực vận dụng lý luận vào thực tiễn 
III. ĐẨY MẠNH HỌC TẬP VÀ LÀM THEO PHONG CÁCH LÀM VIỆC, PHONG CÁCH LÃNH ĐẠO CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH 
1. Tăng cường giáo dục , rèn luyện xây dựng phong cách làm việc , phong cách lãnh đạo trong cán bộ , đảng viên , nhất là người đứng đầu các cấp , các ngành . 
Đưa nội dung giáo dục về xây dựng phong cách làm việc , phong cách lãnh đạo của Hồ Chí Minh vào các chương trình đào tạo , bồi dưỡng trong hệ thống giáo dục lý luận chính trị của Đảng . 
Tăng cường việc giáo dục , học tập chủ nghĩa Mác - Lênin , tư tưởng Hồ Chí Minh , quan điểm , đường lối của Đảng và chính sách , pháp luật của Nhà nước ; các tri thức khoa học và kỹ thuật , chuyên môn , nghiệp vụ , kỹ năng lãnh đạo , quản lý hiện đại cho cán bộ lãnh đạo , quản lý . 
2. Giữ vững các nguyên tắc“tập trung dân chủ ” và “ tập thể lãnh đạo , cá nhân phụ trách ” 
Giữ vững nguyên tắc “ tập trung dân chủ ” và tuân thủ nghiêm nguyên tắc “ tập thể lãnh đạo , cá nhân phụ trách ” trong lãnh đạo , quản lý . 
Tăng cường phát huy dân chủ để khơi dậy tính sáng tạo , tập trung trí tuệ tập thể trong việc xây dựng , thực hiện , kiểm tra , giám sát việc thực hiện các chủ trương , chính sách , pháp luật của Đảng và Nhà nước . 
Xây dựng quy định về trách nhiệm , quyền hạn của cấp ủy , người đứng đầu các cấp trong thực thi công vụ , trong đó , nêu rõ những yêu cầu về phong cách làm việc , phong cách lãnh đạo 
3. Tăng cường công tác quản lý cán bộ , đảng viên 
Đẩy nhanh việc xây dựng các quy định , quy chế , nội quy trong thực thi công vụ và thực hiện nghiêm túc các quy định về công tác quản lý cán bộ , đảng viên , nhất là cán bộ lãnh đạo , người đứng đầu về tư tưởng , chính trị , đạo đức , lối sống , phong cách làm việc , phong cách lãnh đạo . 
4. Xây dựng các quy định về đạo đức công vụ , phong cách làm việc , phong cách lãnh đạo 
Sớm xây dựng các quy định về đạo đức công vụ , phong cách làm việc , phong cách lãnh đạo , kèm theo các yêu cầu bắt buộc , cùng các chế tài cụ thể để xử lý sai phạm . 
Các tiêu chí về đạo đức công vụ phải cụ thể , rõ ràng và khả thi , tức là có thể thực hiện theo , có thể kiểm tra , đánh giá , có thể theo dõi , giám sát . 
Tinh thần , thái độ , sự tận tụy với công việc cần được lượng hóa thành các quy định cụ thể . 
5. Tăng cường công tác 
kiểm tra , giám sát 
Các tổ chức cơ sở đảng , cấp ủy , ủy ban kiểm tra của cấp ủy các cấp tăng cường công tác kiểm tra , giám sát của tổ chức đảng đối với việc xây dựng , thực hiện phong cách làm việc của cán bộ , đảng viên , phong cách lãnh đạo của người đứng đầu các cấp . 
Thực hiện nghiêm Quyết định số 99-QĐ/TW, ngày 03/10/2017 của Bộ Chính trị về ban hành Hướng dẫn khung để các cấp ủy , tổ chức đảng trực thuộc Trung ương tiếp tục phát huy vai trò của nhân dân trong đấu tranh , ngăn chặn , đẩy lùi sự suy thoái , “ tự diễn biến ”, “ tự chuyển hóa ” trong nội bộ .