Chiết lỏng - lỏng Zirconi(IV) bằng tác nhân amin bậc cao ctab/n-hexan từ môi trường Axit Sunfuric

 ISSN: 1859-2171 
e-ISSN: 2615-9562 
TNU Journal of Science and Technology 225(06): 243 - 248 
 Email: jst@tnu.edu.vn 243 
CHIẾT LỎNG-LỎNG ZIRCONI(IV) BẰNG TÁC NHÂN AMIN BẬC CAO 
CTAB/n-HEXAN TỪ MÔI TRƯỜNG AXIT SUNFURIC 
Chu Mạnh Nhương1*, Nguyễn Thị Ánh Tuyết2, Nguyễn Văn Quế2 
 1Trường Đại học Sư phạm - ĐH Thái Nguyên, 
 2Trường Đại học Y Dược - ĐH Thái Nguyên 
TÓM TẮT 
Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu các điều kiện ảnh hưởng đến độ hấp thụ quang của phức 
ZrXO. Kết quả nghiên cứu cho thấy các điều kiện tối ưu như: bước sóng hấp thụ tối ưu là λ = 535 
nm, môi trường H2SO4 tối ưu là 0,35 M, 2.5/0.5/ 33 10.510.5 =−− MXOMZr VV
. Đường chuẩn xác định nồng độ 
Zr(IV) trong môi trường H2SO4 0,35 M bằng XO là tuyến tính trong khoảng (10-4 ÷ 5.10-3 M) tại 
bước sóng 535 nm. Các điều kiện tối ưu khi chiết Zr(IV) bằng dung môi CTAB/n-hexan gồm: 
Zr(IV) 5.10-3 M, môi trường H2SO4 0,35 M, CTAB 10-4 M, Vo/Va = 1/1, thời gian tiếp xúc pha và 
phân pha là 20 phút, hiệu suất chiết Zr(IV) đạt 73,26 %. Hiệu suất chiết Zr(IV) khi có Na2SO4 0,25 
M đạt cao nhất là 76,24 %. Đặc biệt, nhóm tác giả đã xây dựng các đường đẳng nhiệt chiết Zr(IV) 
trong các môi trường axit H2SO4 (0,15 - 1,0 M); theo giản đồ Mc Cable-Thiele với Vo/Va = 1/1 và 
2/1 số bậc chiết Zr(IV) lý thuyết lần lượt là 4 và 2; qua 5 bậc chiết hiệu suất chiết Zr(IV) 5.10 -3 M 
đạt 96,21%; dung lượng chiết Zr(IV) của CTAB 10-4 M/n-hexan qua 5 lần tiếp xúc pha là LO = 
0,4491 g/L. 
Từ khóa: Zr(IV), H2SO4, CTAB, n-hexan, dung lượng chiết, đường đẳng nhiệt chiết, giản đồ Mc 
Cable-Thiele. 
Ngày nhận bài: 08/10/2019; Ngày hoàn thiện: 12/5/2020; Ngày đăng: 21/5/2020 
LIQUID-LIQUID EXTRATION OF ZIRCONIUM (IV) USING HIGH AMINE 
CTBA/n-HEXAN FROM SUNFURIC ACID MEDIA 
Chu Manh Nhuong1*, Nguyen Thi Anh Tuyet2, Nguyen Van Que2 
1TNU - University of Education, 
2TNU - University of Medicine and Pharmacy 
ABSTRACT 
In this study, we investigated the effect of three fundamental parameters (absorbance wavelength, 
concentration of H2SO4 and volume ratio of Zr and XO) on the optical property of ZrXO complex. 
The results showed that ZrXO complex can obatain the maximum absorbance wavelength of 535 
nm at 0.35 M H2SO4 and 2.5/0.5/ 33 10.510.5 =−− MXOMZr VV . The calibration curve for determinination of 
Zr(IV) at 535 nm is linear in the concentrations range from 10-4 to 5.10-3 M. The optimal 
conditions for efficiency of Zr(IV), including: with 0.35 M H2SO4 for E = 73.26 %; with Vo/Va = 
1/1, E = 73.26 %; contact time and equilibrium time of two phases were 20 minutes, E = 73.26 %; 
the extraction efficiency of Zr(IV) is the highest when there is 0.25 M Na2SO4. Special, we 
introducted some characteristics of the extraction system Zr-H2SO4-CTAB, that were: built 
extraction isotherms of Zr(IV) at concentrations (0.15-1.0 M) of H2SO4; The Mc Cable-Thiele plot 
indicated with Vo/Va = 1/1 the degrees of the theory extraction of Zr(IV) were 4 and Vo/Va = 2/1 
were 2; extracts 96.21 % of Zr(IV) from Zr(IV) 5.10-3 M through 5 times; loading organic of 10-4 
M CTAB in n-hexan was determined to be LO = 0.4491 g/L through 5 times of phases contact. 
Keywords: Zr(IV), H2SO4, CTAB, n-hexan, loading organic, extraction isotherm, Mc Cable-
Thiele plot. 
Received: 08/10/2019; Revised: 12/5/2020; Published: 21/5/2020 
* Corresponding author. Email: chumanhnhuong@dhsptn.edu.vn 
Chu Mạnh Nhương và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(06): 243 - 248 
 Email: jst@tnu.edu.vn 244 
1. Giới thiệu 
Zirconi (Zr) có thể được tinh chế bằng nhiều 
phương pháp như sắc ký trao đổi ion, kết tinh 
kết tủa phân đoạn, thăng hoa. Phương pháp 
chiết lỏng - lỏng là một trong những phương 
pháp phổ biến để tách Zr(IV) và thường kết 
hợp với phép đo quang phổ UV-Vis để xác 
định hàm lượng [1]. Bên cạnh các tác nhân 
như D2EHPA, PC88A, TBP, một tác nhân 
chiết khá hiệu quả là Cetyl Trimetyl Amino 
Bromua (CTAB) được hòa tan trong các chất 
pha loãng như CCl4, benzen, hexan,... đang 
được các nhà hóa học quan tâm nghiên cứu 
chiết Zr(IV) trong các môi trường axit [2]-[9]. 
Tuy nhiên, phức giữa Zr(IV) và các tác nhân 
chiết trên thường không có màu trong vùng 
UV-Vis, vì vậy khi nghiên cứu chiết tách Zr 
cần sử dụng máy móc rất hiện đại. 
Hiện nay, xylen da cam (XO) là một thuốc 
thử hữu cơ có độ nhạy, độ chọn lọc cao để tạo 
phức màu đối với các vết vi lượng của các ion 
kim loại số oxi hóa cao trong đó có ion Zr(IV) 
[6]-[8]. XO có công thức phân tử 
C31H32N2O13S, khối lượng mol phân tử 
672,67 (g/mol), khối lượng riêng 0,855 
(g/cm3); XO thường được kí hiệu là H2R, với 
công thức cấu tạo như sau: 
Trong bài báo này, nhóm tác giả sử dụng XO 
để xác định nồng độ Zr(IV) sau khi chiết từ 
môi trường H2SO4 bằng CTAB trong n-hexan 
thông qua phương pháp quang phổ hấp thụ 
phân tử UV-Vis. 
2. Thực nghiệm 
2.1. Thiết bị, hóa chất 
- Máy quang phổ UV-Vis 1700 (Nhật Bản), 
phễu chiết, máy lắc và các dụng cụ khác dùng 
trong phân tích thể tích. 
- ZrCl4, CTAB, n-hexan, XO, Na2SO4, đều có 
độ tinh khiết phân tích. 
2.2. Phương pháp 
- Xây dựng đường chuẩn: Để xác định nồng 
độ Zr, nhóm tác giả đo độ hấp thụ quang của 
dung dịch ZrXO có nồng độ từ 10-4 đến 5.10-3 
M trong môi trường H2SO4 0,35 M tại bước 
sóng 535 nm. 
- Chuẩn bị dung dịch nghiên cứu và qui trình chiết: 
+ Pha nước: dung dịch Zr(IV) 5.10-3 M trong 
môi trường H2SO4 từ 0,05 ÷ 1 M. 
+ Pha hữu cơ: CTAB 10-4 M trong n-hexan 
+ Qui trình chiết: Lấy thể tích pha hữu cơ và 
pha nước theo tỉ lệ 1/1 cho vào các phễu 
chiết, lắc phễu chiết 20 phút và để cân bằng 
tách hai pha 15 phút. Tách lấy pha nước, đem 
tạo phức với thuốc thử XO 5.10-3 M và tiến 
hành đo độ hấp thụ quang (A) của dung dịch 
phức tại bước sóng 535 nm. Nghiên cứu ảnh 
hưởng của các yếu tố đến hiệu suất chiết 
Zr(IV) được tiến hành tương tự như trên chỉ 
thay đổi nồng độ của yếu tố tương ứng. Các 
giá trị độ hấp thụ quang (A) được dùng để 
tính hiệu suất chiết (%E) của Zr(IV) theo 
công thức (1). 
%E = 100.
][][
][
100.
][
][
oa
o
bđ
o
ZrZr
Zr
Zr
Zr
+
= (1) 
trong đó: [Zr]bđ = [Zr]o + [Zr]a; [Zr]o, [Zr]a lần 
lượt là nồng độ của Zr(IV) trong pha hữu cơ 
và pha nước. 
3. Kết quả và thảo luận 
3.1. Khảo sát phổ hấp thụ phân tử của XO 
và ZrXO 
Trong môi trường H2SO4 0,3 - 0,5 M, quá 
trình tạo phức màu xảy ra theo các phương 
trình phản ứng (2) và (3) như sau: 
Zr4+ + HSO4- Zr(SO4)2+ + H+ (2) 
Zr(SO4)2+ + H2R (vàng) 
 Zr(SO4)R (tím đỏ) + 2H+ (3) 
Tiến hành đo độ hấp thụ quang của ZrXO, 
XO ở dải bước sóng từ 400 600 nm. Kết 
quả được chỉ ra ở hình 1. 
Hình 1 cho thấy bước sóng hấp thụ tối ưu của 
ZrXO là 450 nm và 535 nm, còn của XO là 
435 nm. Vì vậy, nhóm tác giả lựa chọn bước 
Chu Mạnh Nhương và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(06): 243 - 248 
 Email: jst@tnu.edu.vn 245 
sóng 535 nm là bước sóng tối ưu khi xác định 
Zr(IV) bằng XO sau quá trình chiết. 
Hình 1. Phổ hấp thụ phân tử UV-Vis của XO và 
ZrXO trong môi trường H2SO4 0,35 M 
3.2. Nghiên cứu các điều kiện ảnh hưởng 
đến độ hấp thụ quang của phức ZrXO 
Xác định môi trường H2SO4: Khi tăng nồng 
độ axit H2SO4 từ 0,05 đến 1M độ hấp thụ 
quang của phức ZrXO và XO thay đổi không 
nhiều. Tuy nhiên, ở môi trường H2SO4 0,35M 
nhận thấy độ hấp thụ quang của XO là nhỏ 
nhất và độ hấp thụ quang của phức ZrXO lớn. 
Như vậy, nhóm tác giả lựa chọn môi trường 
H2SO4 0,35 M để đo độ hấp thụ quang của 
phức ZrXO. 
Xác định thể tích XO: dung dịch Zr(IV) 5.10-3 
M trong môi trường H2SO4 0,35 M được tạo 
phức với thể tích XO 5.10-3M trong khoảng 
4,8 đến 5,4 mL để dung dịch có màu tím đỏ. 
Tiến hành tạo phức nhiều lần nhóm tác giả 
nhận thấy với 5,0 mL Zr(IV) 5.10-3 M cần 5,2 
mL XO 5.10-3 M là tỷ lệ thích hợp nhất. 
3.3. Xây dựng đường chuẩn xác định nồng 
độ Zr(IV) 
Đường chuẩn xác định Zr(IV) (từ 10-4 - 5.10-3 
M) trong môi trường H2SO4 0,35 M được chỉ 
ra ở hình 2. 
Hình 2. Đường chuẩn xác định Zr(IV) trong môi 
trường H2SO4 0,35 M tại λ = 535 nm 
Phương trình đường chuẩn xác định Zr(IV) có 
dạng A = 36,28.C + 0,002 với hệ số tương 
quan R = 0,9985 ≈ 1 là rất tốt. Vì vậy, nhóm 
tác giả sử dụng phương trình đường chuẩn 
này để xác định nồng độ Zr(IV) trong các 
phép nghiên cứu tiếp theo. 
3.4. Khảo sát các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu 
suất chiết Zr(IV) từ môi trường H2SO4 bằng 
CTAB trong n-hexan 
Các kết quả được chỉ ra ở bảng 1 đến bảng 5 
và hình 3. 
3.4.1. Ảnh hưởng của thời gian tiếp xúc và cân bằng phân pha 
Bảng 1. Ảnh hưởng của thời gian tiếp xúc và cân bằng tách 2 pha đến hiệu suất chiết Zr(IV) 
(Hệ chiết: Zr(IV) 5.10-3 M; H2SO4 0,35 M; CTAB 10-4 M/n-hexan) 
Tiếp xúc pha (phút) 1 5 10 15 20 25 30 35 
A 0,0783 0,0691 0,0641 0,0583 0,0523 0,0563 0,0587 0,0602 
%E 57,94 63,01 65,76 68,96 72,27 70,07 68,74 67,92 
Cân bằng 
phân pha (phút) 
1 5 10 15 20 25 30 35 
A 0,0585 0,0582 0,0562 0,0541 0,0523 0,0539 0,0556 0,0568 
%E 68,85 69,02 70,12 71,28 72,27 71,39 70,45 69,79 
Từ bảng 1 cho thấy: hiệu suất chiết Zr(IV) tăng mạnh khi tăng thời gian lắc từ 1 - 20 phút, còn 
khi lắc lớn hơn 20 phút, hiệu suất chiết Zr(IV) giảm. Mặt khác, hiệu suất chiết Zr(IV) tăng khi 
tăng thời gian cân bằng phân pha. Vì vậy trong các nghiên cứu tiếp theo nhóm tác giả lựa chọn 
thời gian tiếp xúc và cân bằng pha cùng là 20 phút để hiệu suất chiết Zr(IV) thu được lớn nhất. 
3.4.2. Ảnh hưởng của nồng độ H2SO4 
Kết quả ở bảng 2 cho thấy: khi nồng độ H2SO4 tăng từ 0,05 - 0,35 M, hiệu suất chiết Zr(IV) tăng. 
Khi H2SO4 > 0,35 M, hiệu suất chiết Zr(IV) giảm dần. Trong môi trường H2SO4 0,35 M hiệu suất 
[Zr], M 
535 nm 
ZrO-H2SO4 
XO-H2SO4 
435 nm 
450 nm 
Chu Mạnh Nhương và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(06): 243 - 248 
 Email: jst@tnu.edu.vn 246 
chiết Zr(IV) đạt giá trị cao nhất là 73,26 %. Dung dịch H2SO4 0,35 M được chọn là môi trường 
tối ưu để chiết Zr(IV) bằng CTAB 10-4 M/n-hexan. 
Bảng 2. Ảnh hưởng của nồng độ H2SO4 đến hiệu suất chiết Zr(IV) 
bằng CTAB 10-4M/n-hexan (Hệ chiết: Zr 5.10-3M) 
[H2SO4], M 0,01 0,05 0,1 0,25 0,5 0,75 2,0 
A 0,0517 0,0509 0,0506 0,0505 0,0524 0,0527 0,0594 
%E 72,60 73,04 73,21 73,26 72,22 72,05 68,36 
3.4.3. Nghiên cứu dung lượng chiết Zr(IV) của CTAB 10-4 M/n-hexan 
Dung lượng chiết (LO) của CTAB 10-4 M/n-hexan sau n lần chiết được tính theo công thức:
 LO = 91,224 . ∑Co (g/L) 
trong đó: ∑Co (mol/L) là tổng nồng độ Zr(IV) được chiết vào pha hữu cơ sau n lần tiếp xúc 2 
pha; 91,224 là khối lượng mol nguyên tử của Zr (g/mol). Kết quả xác định LO được chỉ ra ở 
hình 3. 
Hình 3 cho thấy dung lượng chiết Zr(IV) của CTAB 10-4 M/n-hexan tăng nhanh sau 3 lần tiếp xúc 
pha, ở các lần tiếp xúc pha tiếp theo dung lượng chiết thay đổi không nhiều. Sau 5 lần tiếp xúc với 
Zr(IV) 5.10-3 M, dung lượng chiết của CTAB 10-4 M/n-hexan đạt giá trị cực đại là LO = 0,4491 g/L. 
Hình 3. Sự phụ thuộc dung lượng chiết Zr(IV) của CTAB 10-4M/n-hexan vào số lần tiếp xúc pha 
3.4.4. Ảnh hưởng của tỉ lệ pha hữu cơ/pha nước 
Bảng 3. Ảnh hưởng của tỉ lệ Vo/Va đến hiệu suất chiết Zr(IV) bằng CTAB 10-4M/n-hexan 
(Hệ chiết: Zr 5.10-3M; H2SO4 0,35M) 
Vo /Va 1/10 3/10 5/10 7/10 10/10 13/10 15/10 20/10 
A 0,0506 0,0578 0,0551 0,0529 0,0505 0,0531 0,0546 0,0573 
%E 68,25 69,24 70,73 71,94 73,26 71,83 71,00 69,51 
Kết quả ở bảng 3 cho thấy: hiệu suất chiết Zr(IV) tăng khi tăng tỉ lệ Vo/Va từ 1/10 đến 10/10. Tuy 
nhiên ở tỉ lệ cao hơn hiệu suất chiết Zr(IV) giảm. Tỉ lệ Vo/Va là 10/10 hiệu suất chiết Zr(IV) đạt 
giá trị cao nhất là 73,26 %. Như vậy, nhóm tác giả chọn Vo/Va = 1/1 là điều kiện tối ưu để chiết 
Zr(IV) bằng CTAB 10-4 M/n-hexan. 
3.4.5. Nghiên cứu chiết nhiều bậc 
Bảng 4. Nghiên cứu chiết nhiều bậc Zr(IV) trong môi trường H2SO4 0,35 M bằng CTAB 10-4 M/n-hexan 
(Hệ chiết: Zr 5.10-3 M), với 2 1
( )% 100 (1 ... )
−= + + + + nLT nE p q q q 
Lần chiết 1 2 3 4 5 
A 0,0505 0,0279 0,0151 0,0092 0,0091 
[Zr]0 (M) 0,005 1,34.10-3 7,64.10-4 3,61.10-4 1,98.10-4 
[Zr]a (M) 1,34.10-3 7,64.10-4 3,61.10-4 1,98.10-4 3.10-6 
[Zr]o (M) 3,66.10-3 5,76.10-4 4,03.10-4 1,63.10-4 1,95.10-4 
(TN)
%E
73,26 84,73 92,79 96,04 96,21 
%E(LT) 73,26 92,85 98,08 99,49 99,86 
Chu Mạnh Nhương và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(06): 243 - 248 
 Email: jst@tnu.edu.vn 247 
Kết quả thực nghiệm cho thấy, chiết được gần hết Zr(IV) vào pha hữu cơ qua 5 lần chiết với tổng 
hiệu suất chiết thu được là 96,21 %. Hiệu suất chiết Zr(IV) 5.10-3 M qua 5 bậc chiết lý thuyết thu 
được khoảng 99,86 %. Kết quả cho thấy có sự phù hợp tương quan giữa thực nghiệm, lý thuyết 
và giản đồ Mc Cable-Thiele. Như vậy để đạt được hiệu suất chiết Zr(IV) cao và đảm bảo tính 
khoa học thì số lần chiết từ 4-5 bậc được áp dụng khi nghiên cứu chiết Zr(IV). 
3.4.6. Ảnh hưởng của muối Na2SO4 
Bảng 5. Ảnh hưởng của muối Na2SO4 đến hiệu suất chiết Zr(IV) 
(Hệ chiết: Zr 5.10-2 M; H2SO4 0,35 M; CTAB 10-4 M/n-hexan) 
[Na2SO4], M 0 0,01 0,05 0,1 0,25 0,5 0,75 
A 0,0505 0,0496 0,0476 0,0464 0,0451 0,0484 0,0495 
%E 73,26 73,76 74,86 75,52 76,24 74,42 73,81 
Kết quả ở bảng 5 cho thấy: tại giá trị 
[Na2SO4] = 0,25 M muối này có ảnh hưởng 
tốt nhất đến hiệu suất chiết Zr(IV). 
Giải thích: Khi thêm các muối điện ly, chúng 
phân ly ra ion SO42-. Khi nồng độ của SO42- 
tăng thì sẽ tăng cường sự tạo phức của ZrO2+ 
tạo [ZrOSO4.CTAB]. Phức trung hòa được 
tạo thành càng mạnh thì nó sẽ bị chiết lên pha 
hữu cơ với hiệu suất cao. Tuy nhiên, khi tiếp 
tục tăng nồng độ muối, nhóm tác giả cho rằng 
có sự tham gia của một nhóm SO42- vào phức 
[ZrOSO4.CTAB] tạo phức chất không trung 
hòa dẫn đến làm giảm hiệu suất chiết Zr(IV) 
vào pha hữu cơ. 
3.5. Đường đẳng nhiệt chiết Zr(IV) tại các 
nồng độ H2SO4 khác nhau và tính số bậc 
chiết Zr(IV) lý thuyết 
Hệ chiết Zr(IV) bằng CTAB từ môi trường axit 
được đánh giá là hệ chiết phức tạp với nhiều 
phản ứng cản trở quá trình chiết [3], [4]. Do đó 
nhóm tác giả tiến hành xây dựng các đường 
đẳng nhiệt chiết Zr(IV) tại các nồng độ H2SO4 
khác nhau. Kết quả được chỉ ra ở hình 4. 
Hình 4. Các đường đẳng nhiệt chiết Zr(IV) 
(10-4 ÷ 8.10-3 M) trong H2SO4 (0,05 ÷ 1,0 M) 
Dựa trên cơ sở các đường đẳng nhiệt chiết 
Zr(IV) trong các môi trường H2SO4 khác 
nhau, để duy trì được hàm lượng Zr(IV) trong 
pha hữu cơ cần xây dựng quy trình với điều 
kiện nồng độ Zr(IV) ban đầu từ 10-4 ÷ 8.10-3 
M và nồng độ axit H2SO4 trong dung dịch ban 
đầu khoảng 0,05 1 M. 
Trên cơ sở đó nhóm tác giả tiếp tục tiến hành 
xây dựng và tính số bậc chiết Zr(IV) lý thuyết 
theo giản đồ Mc Cable-Thiele. Kết quả được 
chỉ ra ở hình 5. 
Hình 5. Giản đồ Mc Cable-Thiele khi chiết Zr(IV) 
trong H2SO4 0,35 M bằng CTAB 10-4 M trong n-hexan 
Trên giản đồ Mc Cable-Thiele gồm có đường 
đẳng nhiệt chiết Zr(IV) trong môi trường 
H2SO4 0,35 M và đường “làm việc” với Vo/Va 
= 1/1 và Vo/Va = 2/1. Số bậc chiết lý thuyết sẽ 
được tính bằng số đường kẻ ngang song song 
với trục hoành. 
Từ hình 5 cho thấy quá trình chiết toàn bộ 
Zr(IV) từ dung dịch Zr(IV) 5.10-3 M trong 
axit H2SO4 0,35 M ban đầu theo lí thuyết có 
thể nhận được sau khoảng 4 bậc chiết (n = 4) 
với tỷ lệ Vo/Va= 1/1 và sau khoảng 2 bậc chiết 
(n = 2) với tỷ lệ Vo/Va = 2/1. 
4. Kết luận 
[H2SO4] = 1M 
[H2SO4] = 0,5M 
[H2SO4] = 0,35M 
[H2SO4] = 0,15M 
[Zr]a, M 
[Zr]o, M 
Chu Mạnh Nhương và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ ĐHTN 225(06): 243 - 248 
 Email: jst@tnu.edu.vn 248 
1. Đã khảo sát phổ hấp thụ phân tử của XO và 
ZrXO trong môi trường H2SO4 0,35 M và xác 
định được bước sóng hấp thụ tối ưu của ZrXO 
là 535 nm. 
2. Đã chỉ ra các điều kiện tối ưu xác định độ 
hấp thụ quang của ZrXO, gồm: 
- Môi trường H2SO4 là 0,35M. 
- Tỉ lệ thể tích Zr(IV) 5.10-3 M và thuốc thử 
XO 5.10-3 M là 5,0/5,2. 
3. Đã xây dựng đường chuẩn xác định Zr(IV) 
trong môi trường H2SO4 0,35 M tại bước sóng 
535 nm với R ≈ 1. 
4. Đã khảo sát các điều kiện tối ưu khi chiết 
Zr(IV) 5.10-3 M trong môi trường H2SO4 bằng 
CTAB 10-4 M/n-hexan, bao gồm: 
- Thời gian tiếp xúc và cân bằng tách pha là 
20 phút. 
- Môi trường axit H2SO4 là 0,35 M. 
- Dung lượng chiết Zr(IV) 5.10-3M của CTAB 
10-4 M/n-hexan qua 5 lần tiếp xúc pha là LO = 
0,4491 g/L với Vo/Va = 1/1. 
- Tỉ lệ Vo/Va là 1/1. 
- Sau 5 bậc chiết, độ thu hồi của Zr(IV) đạt 
96,21 % với Vo/Va = 1/1. 
- Khi có [Na2SO4] = 0,25 M, đã có ảnh hưởng 
tốt nhất đến hiệu suất chiết Zr(IV). 
5. Đã xây dựng các đường đẳng nhiệt chiết 
Zr(IV) (0,05 ÷ 1 M) tại các nồng độ H2SO4 
(10-4 ÷ 8.10-3 M). Trên cơ sở đó tính được số 
bậc chiết lý thuyết khi chiết Zr(IV) 5.10-3 M 
từ môi trường H2SO4 0,35 M theo giản đồ Mc 
Cable-Thiele: với Vo/Va = 1/1 là n = 4 và 
Vo/Va = 2/1 là n = 2. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO/ REFERENCES 
[1]. T. H. Tran, UV-Vis absorption spectroscopy 
analysis, Publishing house, Hanoi National 
University, 2001. 
[2]. M. N. Chu, L. T. H. Nguyen, X. T. Mai, V. T. 
Doan, L. G. Bach, D. C. Nguyen, D. C. 
Nguyen, “Nano ZrO2 Synthesis by Extraction 
of Zr(IV) from ZrO(NO3)2 by PC88A, and 
Determination of Extraction Impurities by 
ICP-MS,” Metals, vol. 8 (851), pp. 1-15, 
2018. 
[3]. N. Hoang, Study on technological process of 
obtaining pure nuclear zircon dioxide from 
zircon silicate Vietnam by liquid-liquid 
extraction method with TBP solvent, Final 
report of ministerial-level science and 
technology topic, Vietnam Atomic Energy 
Institute, 2012. 
[4]. M. N. Chu, T. H. L. Nguyen, D. S. Nguyen 
and X. T. Mai, “Investigation of direct 
determination of many impurities in high-
purity ZrCl4 material and after separation of the 
matrix Zr using solvent extraction using 2-
ethyl hexyl phosphonic acid mono 2-ethyl 
hexyl ester (PC88A) by ICP-MS,” Int. J. Adv. 
Res, vol. 5, pp. 1401-1409, 2017. 
[5]. M. N. Chu, “Determination of some many 
Impurities in High-purity ZrO2 by ICP-MS 
after Separation of the Zr Matrix by solvent 
extraction with TBP/toluene/HNO3 and purity 
ZrO2 Nanostructure Product,” J. Chem, vol. 
56, pp. 21-28, 2018. 
[6]. M. N. Chu, T. H. L. Nguyen and X. T. Mai 
“Determination of impurities in high-purity 
ZrCl4 material by ICP-MS after separation of 
the matrix using D2EHPA and ZrO2 
nanostructure product,” J. Appl. Chem, vol. 7, 
pp. 587-598, 2018. 
[7]. A. S. El Shafie, A. M. Daher, I. S. Ahmed, M. 
E.Sheta, and M. M. Moustafa, “Extraction 
and separation of nano-sized zirconia from 
nitrate medium using Cyanex 921,” Int. J. 
Adv. Res, vol. 2, pp. 2956-2970, 2014. 
[8]. M. N. Chu, Q. B. Nguyen, “Determination of 
rare earth impurities in high-purity ZrOCl2 by 
ICP-MS after separation of the matrix Zr by 
solvent extraction with D2EHPA / toluene / 
HNO3” J. Chem, vol. 55, No. 3e(1,2), pp. 278-
283, 2017. 
[9]. M. N. Chu, X. T. Mai, “Extraction, separation 
and purification of nano-sized zirconia from 
nitrate medium using D2EHPA”, J. Chem, 
vol. 57, No. 4e(1,2), pp.335-339, 2019.