Bài giảng Tín dụng ngân hàng 1 - Chương 3: Nguyên lý chung về tín dung ngân hàng - Lê Thị Hiệp Thương

 CHƯƠNG 3 NGUYÊN LÝ CHUNG VỀ TÍN DUNG NGÂN HÀNG 
Tiến sĩ Lê Thị Hiệp Thương 
TRƯỜNG ĐH NGÂN HÀNG 
TP HỒ CHÍ MINH 
NỘI DUNG 
1.KHÁI NIỆM TÍN DỤNG 
Khái niệm 
Phân loại 
Tiêu chuẩn tín dụng 
2. QUI TRÌNH TÍN DỤNG 
3. BẢO ĐẢM TÍN DỤNG 
12/3/2021 
2 
Free template from www.brainybetty.com 
TÍN DỤNG 
Là quan hệ giữa bên chủ vốn và bên có nhu cầu sử dụng vốn 
Là sự vận đông vốn 
Là trao đổi không cân bằng 
Là họat động kinh doanh chủ yếu của ngân hàng 
TÍN DỤNG 
 Söï chuyeån giao quyeàn söû duïng moät löôïng giaù trò / voán 
 Giaù trò ñaõ chuyeån giao phaûi ñöôïc hoaøn traû ñuùng haïn cam keát 
  Giaù trò hoaøn traû phaûi lôùn hôn giaù trò ban ñaàu . 
PHÂN LOẠI TÍN DỤNG 
Theo mục đích 
Theo thời hạn 
Theo mức độ tín nhiệm 
Theo xuất xứ 
Theo hình thái giá trị 
Theo kỹ thuật cấp 
12/3/2021 
5 
Free template from www.brainybetty.com 
1.2 Tiêu chuẩn cấp tín dụng 
Có ý muốn trả nợ 
Có khả năng trả nợ 
Khả năng duy trì 2 yếu tố trên 
12/3/2021 
6 
Free template from www.brainybetty.com 
Hệ thống chuẩn CAMPARI 
Character – tư cách của người vay 
Ability – năng lực của người vay 
Margin – lãi suất 
Purpose – mục đích 
Amount – số tiền 
Repayment – sự hoàn trả 
Insurance – bảo đảm 
12/3/2021 
7 
Free template from www.brainybetty.com 
 2. QUI TRÌNH TÍN DỤNG 
Là tổng hợp các nguyên tắc , qui định của ngân hàng trong cấp tín dụng . 
Là quá trình bao gồm nhiều giai đọan theo một trật tự nhất định có tính chất liên hòan , có quan hệ chặt chẽ hữu cơ với nhau . 
12/3/2021 
8 
Free template from www.brainybetty.com 
Qui trình tín dụng-một công cụ kiểm sóat rủi ro tín dụng 
Là cơ sở để xây dựng mô hình tổ chức thích hợp 
Là cơ sở để ngân hàng thiết lập các thủ tục hành chánh phù hợp với Luật pháp và mục tiêu kinh doanh của NH 
Là văn bản thể hiện sự phân công , phân nhiệm trong cấp tín dụng tại ngân hàng 
Là cơ sở kiểm sóat tiến trình cấp tín dụng và điều chỉnh chính sách tín dụng 
12/3/2021 
9 
Free template from www.brainybetty.com 
Qui trình tổng quát 
Lập hồ sơ đề nghị cấp tín dụng 
Phân tích tín dụng 
Quyết định tín dụng 
Giải ngân 
Giám sát khỏan vay 
Thanh lý tín dụng 
12/3/2021 
10 
Free template from www.brainybetty.com 
1-Hồ sơ đề nghị cấp tín dụng  
Hồ sơ pháp lý 
Hồ sơ kinh tế 
Hồ sơ bảo đảm tín dụng 
Giấy đề nghị cấp tín dụng 
Một số giấy tờ khác 
12/3/2021 
11 
Free template from www.brainybetty.com 
Hồ sơ đề nghị cấp tín dụng  
Số lượng , lọai giấy tờ phụ thuộc vào : 
Lọai khách hàng 
Mục đích vay 
Qui mô của khỏan vay 
Qui định của Luật pháp hiện hành 
12/3/2021 
12 
Free template from www.brainybetty.com 
2- Phân tích tín dụng 
Mục tiêu phân tích : 
Định dạng các rủi ro có thể xảy ra liên quan tới khỏan vay 
Cải tạo một nhu cầu vay chưa thỏa đáng thành một khỏan vay tốt 
12/3/2021 
13 
Free template from www.brainybetty.com 
Phương pháp phân tích cổ điển 
Phân tích cổ điển : sự phán đoán cá nhân về khả năng trả nợ của người đi vay . 
 kinh nghiệm của nhân viên 
 thời hạn của một khỏan vay 
 có tài sản bảo đảm 
Những khiếm khuyết trong phân tích cổ điển : tính chủ quan;nặng thủ tục,tập trung danh mục 
12/3/2021 
14 
Free template from www.brainybetty.com 
Phương pháp hệ thống điểm số 
Hệ thống điểm số là tập hợp các tiêu thức khác nhau liên quan đến năng lực trả nợ của người đi vay 
 lựa chọn tiêu thức 
 thu thập số liệu thống kê 
 thiết lập mốI quan hệ giữa các tiêu thức 
Xây dựng mô hình 
12/3/2021 
15 
Free template from www.brainybetty.com 
Mô hình điểm số z 
Z=1,2 X 1 +1,4X 2 +3,3X 3 +0,6X 4 +0,999X 5 
Với : 
X 1- hệ số vốn lưu động / tổng tài sản 
X 2 – hệ số lãi chưa chia/Tổng tài sản 
X 3 - hệ số lãi trước thuế/Tổng tài sản 
X 4 - giá thị của vốn CSH/ Giá hạch tóan của tổng nợ 
X 5 - doanh thu / Tổng tài sản 
12/3/2021 
16 
Free template from www.brainybetty.com 
3- Quyết định tín dụng 
Yêu cầu:chất lượng,kịp thời,tuân thủ chính sách TD, đồng bộ với cơ cấu tổ chức 
Quyền phán quyết : xây dựng các điều khỏan , điều kiện , lãi suất , gia hạn tín dụng;phát hành thư tín dụng  
Hội đồng tín dụng 
12/3/2021 
17 
Free template from www.brainybetty.com 
 HỢP ĐỒNG TÍN DỤNG 
Tối thiểu phải bao gồm : 
Mục đích sử dụng 
Số tiền vay 
Thời hạn vay 
Lãi suất và các khỏan phí 
Bảo đảm tiền vay 
Kế họach giải ngân 
12/3/2021 
18 
Free template from www.brainybetty.com 
HỢP ĐỒNG TÍN DỤNG 
Nguồn trả nợ 
Kế họach trả nợ 
Các điều khỏan ràng buộc 
Phạt khi không tuân thủ hợp đồng 
Qui định thanh lý tài sản bảo đảm 
Khả năng chuyển nhượng hợp đồng 
12/3/2021 
19 
Free template from www.brainybetty.com 
4- Giải ngân 
Chuyển giao tiền/vốn vay cho khách hàng 
Số lần giải ngân 
Hình thức giải ngân 
Giải ngân thông thường và giải ngân có điều kiện 
12/3/2021 
20 
Free template from www.brainybetty.com 
5-Giám sát khỏan tín dụng đã cấp 
Giám sát sử dụng 
Giám sát thực hiện trả nợ 
Theo dõi,giám sát thực trạng tài sản bảo đảm 
Tái phân tích các khỏan vay và phân lọai nợ 
Thực hiện các biện pháp thích hợp 
12/3/2021 
21 
Free template from www.brainybetty.com 
6- Thanh lý tín dụng 
Là việc giải trừ nghĩa vụ của bên đi vay đối với bên cho vay 
Thanh lý tự nhiên : khỏan tín dụng được hòan trả đầy đủ theo thỏa thuận 
Thanh lý bắt buộc : ngân hàng bắt buộc vào các căn cứ pháp lý để yêu cầu người đi vay thực hiện nghĩa vụ trả nợ đối với ngân hàng 
12/3/2021 
22 
Free template from www.brainybetty.com 
3- BẢO ĐẢM TÍN DỤNG 
KHÁI NIỆM BẢO ĐẢM TD 
Là các biện pháp về pháp lý và kinh tế nhằm tạo nguồn vốn trả nợ phụ cho ngân hàng trong trường hợp nguồn trả nợ chính không còn 
12/3/2021 
24 
Free template from www.brainybetty.com 
Vai trò của bảo đảm TD 
Vai trò phòng ngừa rủi ro tín dụng 
 Gắn việc trả nợ của khách hàng với sự tồn tại của tài sản 
Kiểm sóat của ngân hàng có tính định hướng 
Vai trò hạn chế rủi ro tín dụng 
Tạo nguồn trả nợ phụ , do ngân hàng có quyền ưu tiên đối với tài sản bảo đảm 
12/3/2021 
25 
Free template from www.brainybetty.com 
Các biện pháp bảo đảm 
Thế chấp tài sản 
Cầm cố tài sản 
Bảo lãnh của bên thứ ba 
12/3/2021 
26 
Free template from www.brainybetty.com 
Điều kiện để nhận làm bảo đảm đối với một tài sản 
Phải thuộc sở hữu hợp pháp của người đi vay/bảo lãnh 
Thực sự sở hữu , dễ chứng minh 
Không có tranh chấp 
Tài sản phải dễ bán 
Dễ định giá 
Có thị trường họat động tương đối ổn định 
Thủ tục bán đơn giản 
Chi phí bán không cao 
12/3/2021 
27 
Free template from www.brainybetty.com 
Điều kiện để nhận làm bảo đảm đối với một tài sản(tt ) 
Tài sản được phép lưu động/lưu thông 
Không bị cấm lưu thông/chuyển nhượng 
Không thuộc khu vực giải tỏa 
Trong khả năng kiểm sóat của ngân hàng 
Về kỹ thuật 
Về phạm vi địa lý 
12/3/2021 
28 
Free template from www.brainybetty.com 
Thế chấp tài sản 
Là việc khách hàng giao cho ngân hàng các giấy tờ sở hữu tài sản thế chấp trong suốt thời gian vay nợ ngân hàng 
Khi thế chấp , khách hàng được quyền 
Chiếm giữ tài sản 
Sử dụng tài sản và hưởng các hoa lợi từ tài sản nếu không có thỏa thuận khác 
Khi thế chấp , khách hàng bị phong tỏa/tạm thời mất quyền định đọat 
12/3/2021 
29 
Free template from www.brainybetty.com 
Tài sản thế chấp 
Quyền sử dụng đất 
Nhà ở, nhà xưởng , các công trình kiến trúc gắn liền với đất ; 
Máy bay, tàu thủy , các phương tiện vận chuyển/đi lại ; 
Quyền tài sản 
12/3/2021 
30 
Free template from www.brainybetty.com 
Qui trình thế chấp tài sản 
1-Hồ sơ giấy tờ của tài sản thế chấp 
Giấy tờ về quyền sử dụng đất 
Giấy sở hữu quyền sử dụng đất 
Giấy giao đất của cấp có thẩm quyền 
Hợp đồng cho thuê đất , biên lai đóng tiền thuê đất dài hạn 
Giấy tờ xác nhận không tranh chấp . 
Giấy tờ sở hữu các kiến trúc , công trình hạ tầng , phương tiện vận chuyển , đi lại  
12/3/2021 
31 
Free template from www.brainybetty.com 
Qui trình thế chấp tài sản 
Kiểm tra tính hợp pháp 
Kiểm tra tính đầy đủ của bộ hồ sơ 
Giấy hẹn kiểm tra tại chỗ 
2- Thẩm định tài sản 
Thẩm tra tính pháp lý 
Định giá tài sản 
Lập và ký kết hợp đồng,nhận hồ sơ và làm biên nhận 
Công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm 
12/3/2021 
32 
Free template from www.brainybetty.com 
ĐỊNH GIÁ TÀI SẢN BĐ 
Là theo giá thị trường 
Giá TT là giá có nhiều khả năng được thực hiện nhất trong một thị trường mở , cạnh tranh với các điều kiện cần thiết để 
Việc mua bán có thể diễn ra một cách công bằng 
Người mua và người bán hành động cẩn trọng , có hiểu biết 
Giá này không bị ảnh hưởng bởi các tác nhân bất hợp lý . 
Nghĩa là tính đến một ngày cụ thể nào đó , việc bán được hoàn tất và quyền sở hữu được chuyển từ người bán sang người mua với các điều kiện thỏa thuận 
12/3/2021 
33 
Free template from www.brainybetty.com 
Mức cho vay so với giá trị tài sản 
Giá trị tài sản bảo đảm so với phạm vi bảo đảm phải lớn hơn 
Tỷ lệ cho vay phụ thuộc vào 
Lọai tài sản 
Thời gian sử dụng 
Điều kiện bảo hành bảo trì , sử dụng 
Tính năng sử dụng 
Thị trường 
12/3/2021 
34 
Free template from www.brainybetty.com 
Qui trình thế chấp tài sản 
3- Theo dõi thực hiện hợp đồng 
Quản lý và theo dõi sử dụng TS 
Những biện pháp điều chỉnh 
 Cải thiện điều kiện khai thác 
Bổ sung biện pháp / tài sản bảo đảm khác 
Trả bớt nợ 
Thu hồi trước hạn 
12/3/2021 
35 
Free template from www.brainybetty.com 
Qui trình thế chấp tài sản 
4-Giải chấp/Thanh lý 
Giải chấp khi 
Khách hàng trả hết nợ 
Thay đổi hình thức/tài sản bảo đảm 
Trả lại KH giấy tờ sở hữu 
Làm thủ tục giải chấp , hủy bỏ đăng ký giao dịch bảo đảm 	 
12/3/2021 
36 
Free template from www.brainybetty.com 
Qui trình thế chấp tài sản 
Thanh lý : chỉ khi khách hàng không còn khả năng trả nợ ( mất khả năng thanh tóan ) 
Làm thủ tục thanh lý : 
Yêu cầu khách hàng thực hiện nghĩa vụ 
Tái thẩm định 
Làm thủ tục phát mại theo phương thức đã thỏa thuận 
12/3/2021 
37 
Free template from www.brainybetty.com 
Qui trình thế chấp tài sản 
Phát mại tài sản : 
 Khách hàng tự bán 
Ngân hàng mua lại 
Bán đấu giá(ngân hàng/tổ chức thứ ba ) 
Thu gộp 
Thanh tóan chi phí phát mại 
Trả nợ gốc 
Trả lãi bình thường 
Trả lãi phạt 
12/3/2021 
38 
Free template from www.brainybetty.com 
Cầm cố tài sản 
Là khách hàng/bên thứ 3 chuyển giao tài sản thuộc sở hữu của mình cho ngân hàng quản lý trong thời gian vay vốn ngân hàng 
Tài sản cầm cố thường 
Có 2 lọai : TS tài chính và TS thực 
12/3/2021 
39 
Free template from www.brainybetty.com 
Cầm cố tài sản 
Cầm cố tài sản là ngân hàng nắm giữ tài sản của khách hàng , khách hàng ( và cả ngân hàng ) không được sử dụng trong suốt thời gian vay vốn ( phong tỏa các quyền ) 
12/3/2021 
40 
Free template from www.brainybetty.com 
Cầm cố tài sản tài chính 
Tài sản tài chính gồm : 
Tiền trên tài khỏan/ký gởi/ký quĩ/kết số bù 
Các giấy tờ có giá như : thương phiếu,kỳ phiếu , trái phiếu , cổ phiếu , một số giấy tờ khác 
Tài sản tài chính có tính chất : 
Dễ cất giữ 
Dễ định giá 
Tính thanh khỏan cao 
12/3/2021 
41 
Free template from www.brainybetty.com 
Cầm cố tài sản tài chính 
Tài sản tài chính ngòai tiền thì còn lại là quyền tài sản vì vậy sẽ gặp rủi ro khi không thực hiện được quyền này . ngân hàng phải lựa chọn người thụ lệnh/người phát hành 
12/3/2021 
42 
Free template from www.brainybetty.com 
Cầm cố tài sản tài chính 
Ngân hàng kiểm tra tính chính xác , hợp lệ của giấy tờ có giá 
Chỉ nhận các giấy tờ có khả năng thanh khỏan cao 
Làm thủ tục ký hậu/ủy quyền để ngân hàng thụ hưởng/xử lý theo các điều kiện thỏa thuận trước , sau đó nộp vào ngân quĩ và nhận biên nhận 
Mức cho vay 
12/3/2021 
43 
Free template from www.brainybetty.com 
Cầm cố tài sản tài chính 
Ngân hàng hòan trả giấy tờ có giá/giải tỏa tài khoản ký gởi khi khách hàng trả hết nợ 
Khi không trả được nợ/biến cố thỏa thuận trước xảy ra ngân hàng sẽ dùng quyền của mình để thu tiền hoặc bán giấy tờ có giá trên thị trường tiền tệ để thu nợ ; 
Hòan trả khi khách hàng đổi loại tài sản bảo đảm/biện pháp bảo đảm . 
12/3/2021 
44 
Free template from www.brainybetty.com 
Cầm cố hàng hóa 
Hàng hóa phải dễ bảo quản , chi phí bảo quản không quá lớn 
Kho cầm giữ hàng hóa do ngân hàng lựa chọn 
Ngân hàng phải cử người quản lý , giám sát khi không giữ ở kho ngân hàng 
Các chi phí phát sinh trong quản lý hàng hóa do khách hàng chịu nếu không có thỏa thuận khác 
Giải tỏa kho 
12/3/2021 
45 
Free template from www.brainybetty.com 
Cầm cố hàng hóa dưới hình thức chiết khấu ký hóa phiếu 
KHÁCH 
HÀNG 
CÔNG TY KHO 
NGÂN HÀNG 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
12/3/2021 
46 
Free template from www.brainybetty.com 
Cầm cố hợp đồng bảo hiểm nhân thọ 
Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là giấy tờ có giá có thể làm bảo nợ vay do: 
Hợp đồng có giá trị hòan trả ổn định thỏa thuận trước 
Có thể chuyển nhượng 
Hợp đồng BHNT phải có giá trị giải ước tại thời điểm trả nợ đủ để trả nợ ngân hàng 
12/3/2021 
47 
Free template from www.brainybetty.com 
Cầm cố hợp đồng bảo hiểm nhân thọ 
Thủ tục : 
Khách hàng giao cho ngân hàng hợp đồng BHNT 
Làm giấy ủy quyền cho ngân hàng thụ hưởng khi có biến cố rủi ro/hủy hợp đồng trước hạn , và thông báo cho Công ty bảo hiểm biết về sự cầm cố này 
12/3/2021 
48 
Free template from www.brainybetty.com 
BẢO LÃNH CỦA BÊN THỨ BA 
 sơ đồ 
KHÁCH HÀNG 
Được BL 
BÊN THỨ 3-BẢO LÃNH 
NGÂN HÀNG 
- nhận BL 
2 
1 
3 
12/3/2021 
49 
Free template from www.brainybetty.com 
BẢO LÃNH CỦA BÊN THỨ BA 
Bên thứ 3 có thể là một tổ chức , một cá nhân hoặc một số tổ chức/cá nhân và có đầy đủ năng lực pháp lý và tài chính 
Bên thứ 3 có nghĩa vụ trả nợ thay cho khách hàng trong trường hợp khách hàng không thực hiện được nghĩa vụ đối với ngân hàng 
12/3/2021 
50 
Free template from www.brainybetty.com 
BẢO LÃNH CỦA BÊN THỨ BA 
NGHĨA LÀ: 
NGƯỜI BẢO LÃNH PHẢI CÓ NGHĨA VỤ TRẢ NỢ THAY CHO KHÁCH HÀNG ĐI VAY BẰNG KHẢ NĂNG TÀI CHÍNH CỦA MÌNH 
NGHĨA VỤ PHÁT SINH KHI KHÁCH HÀNG KHÔNG CÒN KHẢ NĂNG TRẢ NỢ 
12/3/2021 
51 
Free template from www.brainybetty.com 
BẢO LÃNH CỦA BÊN THỨ BA 
Các lọai bảo lãnh : 
Bảo lãnh trơn(thuần túy ): 
Bảo lãnh bằng tài sản 
Bảo lãnh và tín chấp 
12/3/2021 
52 
Free template from www.brainybetty.com 
BẢO LÃNH CỦA BÊN THỨ BA 
Qui trình : 
Hồ sơ bảo lãnh 
Giấy tờ pháp lý của bên bảo lãnh 
Giấy tờ sở hữu tài sản bảo đảm của bên bảo lãnh 
Giấy tờ khác 
Thẩm định bên bảo lãnh và tài sản bảo lãnh 
12/3/2021 
53 
Free template from www.brainybetty.com 
BẢO LÃNH CỦA BÊN THỨ BA 
Qui trình : 
Sọan thảo , ký kết hợp đồng bảo lãnh bằng thế chấp/cầm cố tài sản 
Làm thủ tục công chứng , đăng ký giao dịch bảo đảm 
Giải trừ nghĩa vụ của bên bảo lãnh khách hàng trả hết nợ hoặc thay đổi biện pháp 
Yêu cầu bên bảo lãnh thực hiện nghĩa vụ 
12/3/2021 
54 
Free template from www.brainybetty.com 
BẢO ĐẢM BẰNG TÀI SẢN HÌNH THÀNH TRONG TƯƠNG LAI 
Tài sản hình thành trong tương lai là tài sản tại thời điểm giao kết chưa hình thành hoặc đã hình thành nhưng chưa thuộc sở hữu của bên thế chấp/cầm cố . 
Thực chất là biến tướng của thế chấp / cầm cố tài sản mà tài sản bảo đảm khỏan vay được hình thành sau khi giải ngân 
 Đặc điểm trong qui trình nhận bảo đảm 
 Tỷ lệ cho vay so với giá trị tài sản 
12/3/2021 
55 
Free template from www.brainybetty.com