Bài giảng Tín dụng ngân hàng 1 - Chương 2: Nghiệp vụ huy động vốn - Lê Thị Hiệp Thương

CHƯƠNG 2:  NGHIỆP VỤ HUY ĐỘNG VỐN 
TS.Lê Thị Hiệp Thương 
Khoa Tín Dụng 
ĐHNH TPHCM 
NỘI DUNG 
 PHẦN 1 TIỀN GỞI 
CÁC LOẠI TIỀN GỞI 
CÁC BIỆN PHÁP CẠNH TRANH TĂNG VỐN HUY ĐỘNG 
PHẦN 2 CÁC PHƯƠNG TIỆN THANH TOÁN QUA NGÂN HÀNG 
TÀI KHỎAN TẠI NGÂN HÀNG 
SÉC 
THẺ NGÂN HÀNG 
CÁC PTTT KHÁC 
 2.1HUY ĐỘNG TIỀN GỞI 
1- LÝ DO GỞI TIỀN CỦA CÁC KHÁCH HÀNG 
2- TIỀN GỞI VÀ ĐẶC ĐIỂM 
1- LÝ DO GỞI TIỀN CỦA CÁC KHÁCH HÀNG 
KHÁCH HÀNG GỞI TIỀN CỦA NGÂN HÀNG : 
CÁ NHÂN 
	CÁC TỔ CHỨC KINH TẾ 
CÁC TỔ CHỨC XÃ HỘI 
CHÍNH QUYỀN 
1- LÝ DO GỞI TIỀN CỦA CÁC KHÁCH HÀNG(TT) 
Mục đích an tòan vốn 
Mục đích dự phòng bất trắc 
Mục đích để giành,tiết kiệm , kiếm lời 
Mục đích thụ hưởng các dịch vụ ngân hàng 
1- LÝ DO GỞI TIỀN CỦA CÁC KHÁCH HÀNG(TT) 
Khách hàng khác nhau mục đích chủ yếu khác nhau 
Số tiền gởi có thể là thu nhập , vốn kinh doanh chờ thanh toán của khách hàng 
Việc gởi tiền vào ngân hàng phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó tính tin cậy và tiện lợi được người gởi coi trọng 
Chæ tieâu 
Naêm 2001 
Naêm 2002 
Naêm 2003 
Soá taøi khoaûn 
Tyû troïng (%) 
Soá taøi khoaûn 
Tyû troïng (%) 
Soá taøi khoaûn 
Tyû troïng (%) 
toång caùc taøi khoaûn caù nhaân 
741 
26,0 
964 
27,9 
987 
25,3 
+ taøi khoaûn CB_CNV Ngaân haøng 
112 
4,0 
112 
3,2 
114 
3,0 
+ taøi khoaûn khaùch haøng 
629 
22,0 
852 
24,7 
873 
23,3 
2. taøi khoaûn tieàn göûi 
785 
27,5 
858 
24,8 
927 
24,8 
2- Các lọai tiền gởi 
Tiền gởi 
Tiền gởi giao dịch 
Tiền gởi phi giao dịch 
Tiền gởi không kỳ hạn 
Tiền gởi có kỳ hạn 
Tiền tiết kiệm 
Vay 
Vay thị trường bằng phát hành gt có giá 
Vay trên thị trường liên ngân hàng 
TIEÀN GÖÛI GIAO DỊCH 
Laø loaïi tieàn göûi maø ngöôøi göûi ñuôïc quyeàn ruùt ra , göûi vaøo baát cöù luùc naøo . 
Khi göûi , ngöôøi göûi tieàn khoâng nhaän ñöôïc moät chöùng töø thay tiền naøo caû nhöng taïi thôøi ñieåm ñoù ñaõ hình thaønh moät hôïp ñoàng maëc nhieân trong ñoù ngaân haøng phaûi traû tieàn cho khaùch haøng baát cöù luùc naøo . 
Đặc điểm tiền gởi giao dịch 
Laø tieàn göûi để giao dòch cuûa ngöôøi göûi . 
Khoâng coù kyø voïng lôïi nhuaän maø muoán tìm kieám moät ngaân haøng laøm toát nghieäp vuï thu chi cuûa hoï . 
Laø nguoàn voán mang tính chaát baát oån ñònh do ñoù tæ leä döï tröõ cao . 
 Đöôïc ghi vaøo taøi khoaûn tieàn göûi thanh toaùn , Laõi suaát phaûi traû thaáp 
 Ngöôøi göûi ñöôïc ruùt ra baèng caùch phaùt haønh leänh thanh toaùn . 
Tiền gởi giao dịch 
TGTT khoâng höôûng laõi 
TGTT co ù höôûng laõi 
TKTGTT : số dö coù vaø khaùch haøng chæ söû duïng taøi khoaûn trong phaïm vi soá dö coù 
TK vaõng lai : coù theå coù soá dö coù hoaëc soá dö nôï , khaùch haøng ngoaøi vieäc coù quyeàn söû duïng soá dö treân taøi khoaûn , coøn ñöôïc söû duïng moät khoaûn tieàn cho vay cuûa ngaân haøng theo thoaû thuaän tröôùc . 
Tiền gởi giao dịch 
Caùc yeáu toá hoä gia ñình xem xeùt khi löïa choïn ngaân haøng ñeå môû taøi khoaûn tieàn göûi giao dòch 
1. Ñòa ñieåm thuaän lôïi 
2. Caùc loaïi hình dòch vuï ña daïng 
3. An toaøn 
4. Leä phí thaáp vaø giôùi haïn soá dö taøi khoaûn thaáp 
5. Laõi suaát tieàn göûi cao 
Tiền gởi giao dịch 
Caùc yeáu toá doanh nghieäp xem xeùt khi löïa choïn ngaân haøng 
1. Tình hình taøi chính cuûa toå chöùc cho vay 
2. Khaû naêng cho vay cuûa ngaân haøng 
3. Chaát löôïng cuûa caùn boä ngaân haøng 
4. Laõi suaát cho vay 
5. Chaát löôïng tö vaán taøi chính 
6. Caùc dòch vuï quaûn lyù tieàn maët vaø dòch vuï trong hoaït ñoäng 
Tiền gởi phi giao dịch 
Là tiền gởi vào ngân hàng với các mục đích không phải là giao dịch 
Với mục đích dự phòng thường là tiền gởi không kỳ hạn 
Với mục đích tiết kiệm sinh lời thường là tiền gởi có kỳ hạn 
Đặc điểm của tiền gởi có kỳ hạn 
 Thực chất là một giao dịch tín dụng mà trong đó ngân hàng là người đi vay 
Chỉ được rút tiền khi đáo hạn 
Thời hạn thường là 1 tháng , 3 tháng , 6 tháng , 12 tháng , 24 tháng , 
Lãi suất tăng theo kỳ hạn 
Có nhiều cách trả lãi 
Caùc caùch traû laõi tieàn gôûi 
Traû laõi moät laàn khi ñaùo haïn 
Traû laõi ñònh kyø 
Traû laõi tröôùc 
Möùc laõi suaát oån ñònh / möùc laõi suaát theo thò tröôøng . 
Tiền tiết kiệm 
Là tiền gởi của dân cư , có nguồn gốc từ lao động cá nhân . 
Có thể huy động dưới các hình thức mở tài khỏan , sổ tiết kiệm,giấy chứng chỉ 
Có thể không kỳ hạn hoặc có kỳ hạn 
Lãi suất cao hơn cùng kỳ 
Caùc hình thöùc huy ñoäng khaùc 
Laø ngaân haøng chuû ñoäng phaùt haønh caùc giaáy tôø coù giaù nhö kyø phieáu , traùi phieáu , chöng chæ tieàn gôûi ñeå huy ñoäng voán trong neàn kinh teá . 
Ñaëc ñieåm : coù tính thanh khoaûn cao ; thöôøng coù möùc sinh lôøi cao hôn loaïi tieàn gôûi cuøng kyø haïn . 
Xử lý tình huống 
Ngân hàng TM A phát hành trái phiếu thời hạn 1 năm,mệnh giá là 150 triệu đồng.hãy xác định 
Lãi suất hiệu dụng trong trường hợp NH áp dụng trả lãi trước với lãi suất thông báo là 14% năm ? 
Giá trái phiếu khi phát hành trong trường hợp trên là bao nhiêu ? 
 CÁC BIỆN PHÁP CẠNH TRANH TIỀN GỞI 
NHÓM BIỆN PHÁP KINH TẾ 
NHÓM BIỆN PHÁP TỔ CHỨC - KỸ THUẬT 
NHÓM BIỆN PHÁP TÂM LÝ XÃ HỘI 
 PHẦN 2 CÁC PHƯƠNG TIỆN THANH TÓAN 
1- TÀI KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG 
2- SÉC 
3- THẺ NGÂN HÀNG 
4- CÁC PHƯƠNG TIỆN THANH TOÁN KHÁC 
1. TÀI KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG 
Mở tài khỏan 
Khách hàng là cá nhân 
Giấy chứng minh 
Giấy đăng ký mở tai khoản 
Mẫu chữ ký ; số tiền tối thiểu nộp vào 
Khách hàng là doanh nghiệp 
Quyết định thành lập , giấy phép kinh doanh 
Quyết định bổ nhiệm/phân công người đại diện pháp lý 
Giấy đăng ký mở tài khoản 
Mẫu dấu , chữ ký ; số tiền tối thiểu 
1. TÀI KHỎAN TẠI NGÂN HÀNG 
Điều hành tài khoản 
Chỉ sử dụng trong phạm vi tiền đã gởi 
Chỉ được thấu chi khi đã thỏa thuận với NH 
Khi rút / sử dụng tiền từ tài khỏan phải dùng các lệnh thông qua các phương tiện thanh toán 
Có thể ủy quyền cho người khác sử dụng 
Phải tuân theo những qui định của ngân hàng 
1. TÀI KHỎAN TẠI NGÂN HÀNG 
Đóng tài khỏan / Tất toán tài khoản 
Khi khách hàng rút hết tiền 
Hết thời hạn 
Theo qui định của luật pháp 
Các loại tài khoản 
Tài khỏan thanh toán 
Tài khỏan vãng lai 
Tài khoản NOW(negotiable order of withdrawal) 
2.Séc – Khái niệm 
Séc là một giấy lệnh trả tiền vô điều kiện của chủ tài khỏan yêu cầu ngân hàng trả/thanh tóan một số tiền nhất định cho chính mình/cho người có tên hoặc theo lệnh của người này/cho người cầm 
Các bên tham gia 
Người ký phát séc 
Ngân hàng thụ lệnh 
Người thụ hưởng 
Séc – tiền bảo chứng 
Cơ sở kinh tế để tờ séc được bảo đảm thanh toán là tiền bảo chứng 
Tính chất tiền bảo chứng 
 Tính đầy đủ 
Tính khả dụng 
Các yếu tố bắt buộc trên tờ séc 
Tên gọi : séc 
Lệnh trả tiền vô điều kiện 
Số tiền – mệnh giá 
Người thụ lệnh 
Người thụ hưởng 
Nơi trả tiền 
Nơi và ngày ký phát 
Chữ ký ( con dấu nếu có ) 
MẪU SÉC QUỐC TẾ 
Date 
23-6-2007 
To Smith 
& Co 
For Books 
Amount 
$ 500 
Lloyd’s Bank 
Banstead Branch 
38 High Street 
Banstead . 
 30-90-44 
23 June 2007 
Pay Smith and Co Llt . 
Five hundred dollars 
$500 
J. BLACK 
J. Black 
CHEQUE 
MẪU SÉC CỦA VIỆT NAM 
Số Séc 
Mã NH của người thực hiện t.toán 
Số TK kí phát Séc 
Mã CT 
( Cuoáng seùc ) 
Soá tieàn 
Soá tiền ñöôïc kí phaùt 
Soá tiền treân seùc 
Ngöôøi ñöôïc traû tieàn 
Kyù phaùt ngaøy : 
 / / 
SÉC 
Bieåu töôïng vaø teân Toå chöùc cung öùng dòch vuï thanh toaùn cuûa ngöôøi thöïc hieän thanh toaùn 
Ngöôøi thöïc hieän thanh toaùn 
( Ñòa chæ ngöôøi thöïc hieän thanh toaùn ) 
( Ñòa ñieåm thanh toaùn ) 
Traû :	 
Soá tieàn ( Baèng chöõ ) 	 
Số séc 
Ngày ký phát 
 Ng Ng T T N N 
( Bằng số ) 
( Kí hiệu tiền tệ ) 
Ký ( có ghi rõ họ tên ) 
Người ký phát ( hoặc tên của tổ chức ký phát ) 
Phần dành cho nhà cung ứng dịch vụ thanh toán 
Số Séc 
Mã NH của người thực hiện t.toán 
Số TK kí phát Séc 
Mã CT 
Thanh toán séc 
Thời hạn thanh tóan séc 
Thời hạn xuất trình 
Thời hạn hiệu lực 
Chuyển nhượng séc 
Thủ tục thanh toán séc 
Kiểm tra tính hợp pháp hợp lý , về hình thức 
Thanh toán trực tiếp/thanh toán gián tiếp 
Từ chối thanh tóan séc 
NGHIỆP VỤ CỦA TỔ CHỨC CUNG ỨNG DỊCH VỤ THANH TOÁN 
CUNG ỨNG SÉC TRẮNG 
NGHIỆP VỤ BẢO CHI SÉC 
THANH TOÁN 
TỔ CHỨC ĐƯỢC PHÉP CUNG ỨNG 
Ngaân haøng nhaø nöôùc cung öùng seùc traéng cho caùc toå chöùc tín duïng vaø caùc toå chöùc khaùc coù môû taøi khoaûn thanh toaùn taïi NHNN 
Caùc ngaân haøng cung öùng seùc traéng cho caùc toå chöùc , caù nhaân ñöôïc söû duïng taøi khoaûn thanh toaùn ñeå kyù phaùt seùc theo thoaû thuaän giöõa hai beân 
Caùc toå chöùc khaùc ñöôïc pheùp laøm dòch vuï thanh toaùn seùc cung öùng seùc traéng cho caùc toå chöùc , caù nhaân ñöôïc söû duïng taøi khoaûn thanh toaùn ñeå kyù phaùt seùc theo thoaû thuaän giöõa hai beân 
SƠ ĐỒ CUNG ỨNG 
Chủ tài khoản 
( hoặc người đại diện ) 
Tổ chức cung ứng DV & TT 
( nơi chủ tài khoản mở tài khoản ) 
Phát hành Séc trắng 
Mở sổ theo dõi 
Lập giấy đề nghị 
Cung ứng Séc 
Giao Séc 
Cho KH 
Kiểm tra 
Điều kiện 
Mở sổ 
Theo dõi 
THỦ TỤC BẢO CHI 
Ngöôøi kyù phaùt phaûi laøm thuû tuïc baûo chi taïi ngaân haøng baèng caùch laäp 2 lieân giaáy yeâu caàu baûo chi seùc keøm theo tôø seùc ñaõ ghi ñaày ñuû caùc yeáu toá . 
Ngaân haøng phaùt haønh kieåm tra caùc chöùng töø lieân quan , 
Kieåm tra soá dö treân taøi khoaûn ngöôøi kyù phaùt , phong toaû soá tieàn naøy baèng caùch trích sang moät taøi khoaûn rieâng , 
 baûo chi vaøo nôi quy ñònh treân tôø seùc . 
Sau ñoù giao tôø seùc baûo chi cho khaùch haøng . 
Bảng số liệu 
Nguồn : Báo cáo thường niên của NHNN 
100 
379734 
100 
375884 
100 
354743 
Tổng 
39 
149921 
38 
143755 
40 
140500 
Các phương tiện TT khác 
19 
70732 
17 
63891 
14 
50170 
Ngân phiếu thanh toán 
27 
102062 
29 
107017 
27 
96673 
UNC 
15 
57019 
16 
61221 
19 
67400 
SÉC 
% 
DS 
% 
DS 
% 
DS 
Năm 2000 
Năm 1999 
Năm 1998 
Phương tiện thanh toán 
Đv : tỉ đồng 
3- THẺ NGÂN HÀNG 
Lý do sử dụng thẻ thanh toán 
Cơ sở để thẻ trở thành phương tiện thanh toán 
Cơ sở kinh tế 
Cơ sở pháp lý 
Sự chấp thuận của các bên tham gia 
Hình thức của thẻ NH 
Chất liệu : bằng nhựa cứng 
Kích thước : 96mm x 54mm x 0,76mm 
Có 2 mặt : 
Mặt trước : tên của thẻ ; tổ chức/ngân hàng phát hành ; số thẻ;tên của chủ thẻ ; thời điểm phát hành và hết hiệu lực  
Mặt sau : băng từ lưu thông tin về khách hàng và tài khoản của khách hàng,chữ ký của chủ thẻ  
Các bên tham gia trong quan hệ thanh toán thẻ 
Người phát hành thẻ 
Tổ chức tài chính 
Ngân hàng 
Hiệp hội các ngân hàng 
Chủ thẻ 
Cá nhân / doanh nhân 
Doanh nghiệp 
Bên nhận thanh toán thẻ 
Các bên tham gia trong quan hệ thanh toán thẻ - tt 
Bên nhận thanh toán thẻ : 
Các cửa hàng,nhà hàng , khách sạn 
Tổ chức cung cấp hàng hóa,dịch vụ 
Các ngân hàng 
Tại phòng giao dịch 
Các máy tự động thanh toán/rút tiền 
Các loại thẻ 
Dựa theo công dụng : 
Thẻ rút tiền mặt 
Thẻ ghi nợ/thanh toán 
Thẻ tín dụng 
Dựa theo hạn mức sử dụng : 
Thẻ xanh/bình thường 
Thẻ vàng / VIP 
Dựa theo phạm vi sử dụng : thẻ nội địa;thẻ quốc tế 
CÁC PHƯƠNG TIỆN THANH TOÁN KHÁC 
Ủy nhiệm chi 
Ủy nhiệm thu 
Thư tín dụng 
Lệnh trả tiền