Bài giảng Sinh lý tuyến yên

SINH LÝ TUYẾN YÊN 
Bs. Lê Quốc Tuấn 
Ths. Bs. Nguyễn Phúc Hậu 
NỘI DUNG 
Sơ lược về giải phẫu và phôi thai học tuyến yên 
Các hormon của tuyến yên trước 
Trục hạ đồi – tuyến yên 
Hormon GH và tác dụng của nó 
Tuyến yên sau 
GIẢI PHẪU TUYẾN YÊN 
PHÔI THAI HỌC TUYẾN YÊN 
TUYẾN YÊN TRƯỚC 
Loại tế bào 
Tỉ lệ % 
Hormon 
Cấu trúc 
Chức năng 
Somatotropes 
50% 
GH 
Chuỗi đơn amino acid 
Kích thích cơ thể phát triển, bài tiết somatomedin 
Corticotropes 
15-20% 
ACTH 
Kích thích tạo hormon vỏ thượng thận ( cortisol, androgen ) 
Lactotropes 
10-25% 
Prolactin 
Kích thích chế tiết sữa 
Thyrotropes 
10% 
TSH 
Glycoprotein, gồm 2 tiểu đơn vị α và β 
Kích thích tiết hormon giáp ( T3, T4 ) 
Gonadotropes 
10-15% 
FSH, LH 
Kích thích phát triển nang trứng và rụng trứng, bài tiết các hormon sinh dục ( estrogen, testosteron ) 
PROLACTIN 
VÙNG HẠ ĐỒI 
HORMON VÙNG HẠ ĐỒI 
Hormon 
Chức năng 
TRH 
(Thyrotropin releasing hormon) 
Giải phóng TSH 
CRH 
(Corticotropin releasing hormon) 
Giải phóng ACTH 
GHRH 
(Growth hormon releasing hormon) 
Giải phóng GH 
GHIH 
(Growth hormon inhibitory hormon 
Ức chế giải phóng GH 
GnRH 
(Gonadotropin releasing hormon) 
Giải phóng FSH và LH 
PIH 
(Prolactin inhibitory hormon) 
Ức chế giải phóng prolactin 
PRH 
(Prolactin releasing hormon) 
Giải phóng prolactin 
TRỤC HẠ ĐỒI – YÊN - GIÁP 
HOẠT ĐỘNG CỦA TSH 
GROWTH HORMON (GH) 
CHỨC NĂNG CỦA GH 
Chuyển hóa protid: tăng tổng hợp protein 
Chuyển hóa lipid: tăng sử dụng acid béo 
Chuyển hóa glucid: tăng tạo glycogen, nếu quá nhiều GH gây tăng đường huyết → “ đái tháo đường tuyến yên ” 
Kích thích sụn và xương phát triển: qua đĩa sụn nối và cả màng xương 
GROWTH HORMON (GH) 
GROWTH HORMON (GH) 
GROWTH HORMON (GH) 
GH VÀ SỰ PHÁT TRIỂN XƯƠNG 
GROWTH HORMON (GH) 
SOMATOMEDIN 
BẤT THƯỜNG BÀI TIẾT GH 
 Suy tuyến yên 
U chèn ép tuyến yên 
Hội chứng SHEEHAN 
 Cường tuyến yên 
Bệnh khổng lồ ( gigantism): u tế bào somatotrop xảy ra trước tuổi trưởng thành ( còn gọi u tế bào ưa acid ) 
Bệnh to đầu ngón ( acromegaly ): u tế bào somatotrop sau tuổi trưởng thành 
TUYẾN YÊN SAU 
ADH (antidiuretic hormon, vasopressin) 
ĐIỀU HÒA BÀI TIẾT ADH 
OXYTOCIN 
CHÂN THÀNH CẢM ƠN SỰ THEO DÕI CỦA CÁC BẠN !