Bài giảng Siêu âm khuỷu tay: Giải phẫu và bệnh lý

Soo-Jung Choi
Siêu âm khuỷu tay: 
Giải phẫu & Bệnh lý
VSUM 2019
Fortuna Hotel, Hanoi, Vietnam
▪ Vị trí nông của các cấu trúc
▪ Khó khăn trong việc đặt đầu dò → gây nhiễu
ảnh do tính bất đẳng hướng
Giới thiệu : Khám siêu âm khuỷu tay
▪Ngồi/nằm trên giường
- Ưu tiên cách tiếp cận phù hợp
1) Khuỷu trước
2) Khuỷu bên
3) Khuỷu trong
4) Khuỷu sau
Giới thiệu : Khám siêu âm khuỷu tay
Khuỷu trước
▪Khớp khuỷu
▪Cơ nhị đầu và cơ
cánh tay
▪Thần kinh giữa
▪Thần kinh quay
▪Khớp khuỷu
Khuỷu trước
Trochlear
capitellum
RH
C
Ròng rọc
xương
cánh tay
Mỏm vẹt
xương trụ
Cơ cánh tay
▪Gân cơ nhị đầu
Khuỷu trước
Brachialis
Biceps
Cơ cánh tay
Cơ nhị đầu
▪Gân cơ nhị đầu
Khuỷu trước
Khuỷu trước
Supination
ESSR 2015 / P-0072 
Pronation
▪Gân cơ nhị đầu
Bệnh lý vùng khuỷu trước
BA
Nguyên nhân> Chấn thương cơ học lập lại, viêm, nhiễm khuẩn, viêm hoạt dịch hóa chất, 
tăng sinh sụn hoạt dịch
Viêm bao hoạt dịch nhị đầu-quay và bệnh lý gân
cơ nhị đầu
Bệnh lý vùng khuỷu trước
Viêm bao hoạt dịch nhị đầu-quay và rách bán
phần gân cơ nhị đầu
Bệnh lý vùng khuỷu trước
Viêm bao hoạt dịch nhị đầu-quay và rách bán
phần gân cơ nhị đầu
Bệnh lý vùng khuỷu trước
Viêm bao hoạt dịch nhị đầu-quay và rách bán
phần gân cơ nhị đầu
Bệnh lý vùng khuỷu trước
Viêm bao hoạt dịch nhị đầu-quay và rách bán
phần gân cơ nhị đầu
Bệnh lý vùng khuỷu trước
Viêm bao hoạt dịch nhị đầu-quay và rách bán
phần gân cơ nhị đầu
Bệnh lý vùng khuỷu trước
Viêm bao hoạt dịch nhị đầu-quay và rách bán
phần gân cơ nhị đầu
Bệnh lý vùng khuỷu trước
Viêm bao hoạt dịch nhị đầu-quay và rách bán
phần gân cơ nhị đầu
▪Thần kinh giữa
Khuỷu trước
Thần kinh giữa – Khuỷu
Pronator
pronator-H
Pronator-U
Ant. Interosseous N ?
▪Thần kinh quay
Khuỷu trước
BCT
Brachialis
BR
Supinator
Cung Frohse
Chỏm con xương
cánh tay
Đầu xương
quay
Supinator M
PIN SD
Djurdjevic T. et al. High resolution ultrasound in posterior interosseous nerve syndrome. Muscle Nerve. 2014;49(1):35-39.
0.15 cm
Control PIN
Bệnh lý vùng khuỷu trước
PIN SD
• Chèn ép thần kinh sau đoạn gian
xương trong ống thần kinh quay 
Hội chứng ống thần kinh quay & Hội chứng Post. 
Interosseous
Bệnh lý vùng khuỷu trước
Radial tunnel SD 
caused by ganglion
Ng yên nhân do nang
hoạt dịch
Đau khi kháng lại động tác ngửa
bàn tay
Khu vực đau
Vùng khuỷu ngoài
▪Gân duỗi chung
▪Dây chằng bên ngoài
ECRB
EDCEDMECU
Chỏm con xg
cánh tay
LE
CET
Phức hợp dây chằng bên ngoài
“Khuỷu tay Elbow” 
ECRL
ECRB
ECU
Dùng quá mức hoặc vận động lập
lại của nhóm cơ duỗi cẳng tay
EDC, EDM
Viêm trên lồi cầu ngoài
xương cánh tay
Bệnh lý vùng khuỷu ngoài
MC tổn thương do hoạt động quá mức
• Vi chấn thương lập lại
ECRB (cơ duỗi cổ tay
quay ngắn)
EDC (Cơ duỗi các
ngón chung)
ECRL/ECU (Cơ duỗi
cổ tay quay dài/Cơ duỗi cổ
tay trụ)
• Sự hình thành tổ chức xơ
và mô hạt
ECRL
ECRB
ECU EDC, EDM
Viêm trên lồi cầu ngoài
xương cánh tay
Bệnh lý vùng khuỷu ngoài
CLE
RH
RH
Viêm trên lồi
cầu ngoài
xương cánh tay
LE
Normal
Tennis elbow
Vùng khuỷu trong
▪Các gân gấp chung (+ PT)
▪Dây chằng bên trụ
▪Thần kinh trụ
PT
FCR
FDS PLFCU
Gân gấp
chung
Lồi cầu
trong
Xg trụ
Dây chằng bên trụ
Lồi cầu
trong
Lồi nhỏ của mỏm
vẹt
Lồi cầu
trong
Mỏm ròng rọc
“Khuỷu tay Golfer’s” 
❖ Người chơi golf, vận động viên 
Viêm lồi cầu trong
Bệnh lý vùng khuỷu trong
▪ Cơ sấp tròn & cơ gấp cổ tay
quay > cơ gan tay dài
▪ Tổn thương dây chằng bên
trụ/viêm thần kinh trụ
▪ Đặc điểm hình ảnh
→ Tương tự viêm lồi cầu ngoài
Viêm lồi cầu trong
Bệnh lý vùng khuỷu trong
“Khuỷu tay Golfer” viêm quanh gân gấp chung
Viêm lồi cầu trong
ME
ME
CFT
Normal
Golfer’s elbow
Viêm lồi cầu
trong
Bệnh lý vùng khuỷu trong
▪ Thần kinh trụ
ME Olec.
Proc
Ống TK trụ
FCU
FDS
▪ Thần kinh trụ
ME Olec.
Proc
FCU
FDS
MEME
Cơ gấp
cổ tay
trụ
Cơ gấp
các ngón
nông
Olec.
Proc
ME
▪ Thần kinh trụ
Bệnh lý vùng khuỷu trong
Hội chứng ống TK trụ
▪ Nguyên nhân: 
Gai xương, xương lạc chỗ (MC)
Viêm gân vùng
Nang hoạt dịch, cơ phụ
Dây thần kình phì đại
Tiêu chuẩn: đường kính TK 2.5 mm (độ nhạy 81%, độ đặc hiệu of 98%)
Beekman R et al. Neurology 2004; 62:767-773 
thiết diện tối đa. CSA 10 mm2 (độ nhạy , độ đặc hiệu 88 %)
Wiesler ER et al. J Hand Surg Am. 2006;31(7):1088-1093
Volpe A et al. Rherumatology 2009;48:1098-1101
▪ Hình ảnh siêu âm
Bệnh lý vùng khuỷu trong
Hội chứng ống TK trụ
FDS
FCU
Bệnh lý vùng khuỷu trong
Hội chứng ống TK trụ
Vùng khuỷu sau
▪Gân cơ tam đầu
Cơ tam đầu
Cơ tam đầu 
Túi mỡ sau
Cơ tam đầu
Cơ tam đầu
OC
T
Mỏm vẹt
Ròng rọc
xương cánh
tay
Bệnh lý vùng khuỷu sau
Bong hoặc rách gân cơ tam đầu
OC
Bệnh lý vùng khuỷu sau
Bong hoặc rách bán phần gân cơ tam đầu
OC
1) Vùng khuỷu trước – khớp, gân cơ nhị
đầu, thần kinh giữa, thần kinh quay
2) Vùng khuỷu ngoài – gân duỗi chung, dây
chằng bên quay
3) Vùng khuỷu trong – gân gấp chung, dây
chằng bên trụ, thần kinh trụ
4) Vùng khuỷu sau – Cơ tam đầu cánh tay
Danh sách các vùng khảo sát trong
siêu âm khuỷu
Xin cám ơn !